B GIÁO DC VÀ ÀO TO
I H
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
NÂNG CAO HIU QU S DNG TÀI SN
TI CÔNG TY C PHN
HÓA NG DNG VÀ CÔNG NGH MI
SINH VIÊN THC HIN : LÊ ANH TUN
MÃ SINH VIÊN : A18199
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH
HÀ NI 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
I H
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
NÂNG CAO HIU QU S DNG TÀI SN
TI CÔNG TY C PHN
HÓA NG DNG VÀ CÔNG NGH MI
ng dn : PGS.TS. Trn
Sinh viên thc hin : Lê Anh Tun
Mã sinh viên : A18199
Chuyên ngành : Tài chính
HÀ NI 2014
Thang Long University Library
LI C
Vi tình cm chân thành, em xin bày t lòng bit n ti các thy giáo, cô giáo
trng i Hc Thng Long, đc bit là PGS.TS. Trn ng Khâm cùng các bác, cô
chú và anh ch trong Công ty C phn Hóa ng dng và Công ngh mi đã tn tình
giúp đ em hoàn thành khóa lun tt nghip này. Em cng xin cm n các thy cô giáo
ging dy trong nhà trng đã truyn đt cho em rt nhiu kin thc b ích đ thc
hin khóa lun và cng nh có đc hành trang vng chc cho s nghip trong tng
lai.
Do gii hn kin thc và kh nng lý lun ca bn thân còn nhiu thiu sót và
hn ch, kính mong s ch dn và đóng góp ca các thy cô giáo đ khóa lun ca em
đc hoàn thin hn.
Hà Ni, ngày 07 tháng 07 nm 2014
Sinh viên
Lê Anh Tun
L
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này do t bn thân thc hin có s h tr
t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi khác.
Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc trích
dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
Lê Anh Tun
Thang Long University Library
MC LC
LÝ LUN CHUNG V HIU QU S DNG TÀI SN
CA DOANH NGHIP 1
1.1. Tài sn ca doanh nghip 1
1.1.1. Khái nim v doanh nghip 1
1.1.1.1. Khái nim v doanh nghip 1
1.1.1.2. Phân loi doanh nghip 1
1.1.2. Tài sn ca ếoanh nghip 2
1.1.2.1. Khái nim, đc đim tài sn ca doanh nghip 2
1.1.2.2. Phân loi tài sn ca doanh nghip 2
1.2. Hiu qu s dng tài sn ca doanh nghip 15
1.2.1. Khái nim v hiu qu s dng tài sn ca doanh nghip 15
1.2.2. Các ch tiêu phn ánh hiu qu s dng tài sn ca doanh nghip 16
1.2.2.1. Nhóm ch tiêu phn ánh kh nng thanh toán 16
1.2.2.2. Nhóm ch tiêu phn ánh hiu qu s dng tng tài sn 17
1.2.2.3. Nhóm ch tiêu phn ánh hiu qu s dng tài sn lu đng 18
1.2.2.4. Nhóm ch tiêu phn ánh hiu qu s dng tài sn c đnh 21
1.3. Các nhân t ng ti hiu qu s dng tài sn ca doanh nghip 22
1.3.1. Các nhân t ch quan 22
1.3.1.1. Trình đ qun lý và s dng tài sn 22
1.3.1.2. Xác đnh c cu tài sn 22
1.3.1.3. Công tác la chn d án đu t 23
1.3.1.4. Nhân t con ngi 23
1.3.1.5. Nhân t c s vt cht 23
1.3.2. Các nhân t khách quan 23
1.3.2.1. Chính sách kinh t ca Nhà nc 23
1.3.2.2. Th trng tiêu th sn phm 24
1.3.2.3. Tin b khoa hc công ngh 24
1.3.2.4. Ri ro trong kinh doanh 24
1.3.2.5. c đim hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip 24
C TRNG HIU QU S DNG TI SN TI CÔNG TY
C PHN HÓA NG DNG VÀ CÔNG NGH MI 25
2.1. Gii thiu chung v Công ty CP Hóa ng dng và Công ngh mi 25
2.1.1. S lc v quá trình hình thành và phát trin ca Công ty CP Hóa ng
dng và Công ngh mi 25
Tên công ty: Công ty C phn Hóa ng dng và Công ngh mi 25
2.1.2. C cu t chc – nhân s ca Công ty CP Hóa ng dng và Công ngh
mi 26
2.1.2.1. Hi đng qun tr 27
2.1.2.2. Ban kim soát 27
2.1.2.3. Giám đc công ty 27
2.1.2.4. Phó Giám đc công ty 27
2.1.2.3. Phòng Nhân s 27
2.1.2.4. Phòng K hoch – K thut 27
2.1.2.5. Phòng Tài chính – K toán 28
2.1.2.6. Phòng Kinh doanh 28
2.1.2.7. Phòng Xut-Nhp khu 28
2.1.3. Hot đng kinh doanh ch yu ca Công ty C phn Hóa ng dng và
Công ngh mi 28
2.1.4. Tình hình hot đng sn xut kinh doanh ca Công ty giai đon 2011 –
2013 29
2.2
32
2.2.1. Thc trng kh nng thanh toán ti Công ty CP Hóa ng dng và Công
ngh mi 32
2.2.2. Thc trng kh nng sinh li ti Công ty C phn Hóa ng dng và
Công ngh mi 34
2.2.3. Thc trng hiu qu s dng tng tài sn ti Công ty C phn Hóa ng
dng và Công ngh mi 36
2.2.4. Thc trng hiu qu s dng tài sn lu đng ti Công ty C phn Hóa
ng dng và Công ngh mi 39
2.2.5. Thc trng hiu qu s dng tài sn c đnh ti Công ty C phn Hóa
ng dng và Công ngh mi 43
2.3u qu s dng tài sn ti Công ty C phn Hóa ng dng và
Công ngh mi 45
2.3.1. Kt qu đt đc 45
Thang Long University Library
2.3.2. Hn ch và nguyên nhân 45
2.3.2.1. Hn ch 45
2.3.2.2. Nguyên nhân 47
I PHÁP NÂNG CAO HIU QU S DNG TÀI SN TI
CÔNG TY CÔ PHN HÓA NG DNG VÀ CÔNG NGH MI 49
ng phát trin ca ngành bng sn, xây dng 49
ng nâng cao hiu qu s dng tài sn ca Công ty C phn Hóa
ng dng và Công ngh mi 49
3.2.1. nh hng phát trin ca Công ty Cô phn Hóa ng dng và Công
ngh mi trong thi gian ti 49
3.2.2. Quan đim nâng cao hiu qu s dng tài sn ca Công ty C phn Hóa
ng dng và Công ngh mi 50
3.3. Gii pháp nâng cao hiu qu s dng tài sn ti Công ty C phn Hóa ng
dng và Công ngh mi 51
3.3.2.1. Tng cng sa cha, nâng cp đu t TSC đi kèm vi đu t đúng
hng 59
3.3.2.2. Nâng cao công tác qun lý tài sn c đnh 59
3.4. Kin ngh 62
3.4.1. Kin ngh vi B xây dng 62
3.4.2. Kin ngh vi Nhà nc 62
DANH MC VIT TT
Ký hiu vit tt
CP C phn
GTGT Giá tr gia tng
TSC Tài sn c đnh
TSDN Tài sn dài hn
TSNH Tài sn ngn hn
TNDN Thu nhp doanh nghip
TSL Tài sn lu đng
SXKD Sn xut kinh doanh
Thang Long University Library
Bng 2.1. Báo cáo kt qu n 2011 2013 30
Bng 2.2. Bng các nhóm ch tiêu phn ánh tình hình tài chính Công ty 32
n 2011 - 2013 32
Bng 2.3. T sut sinh li trên doanh thu 34
Bng 2.4.T sut sinh li trên vn ch s hu 35
Bng 2.5. M ng ca ROS và Hiu sut s dng tài sn lên 38
t sut sinh li trên tng tài sn ROA 38
Bng 2.6. H s sinh li ca tài sng 41
Bng 2.7. Tình hình các khon phi thu 42
Bng 2.8. Tình hình hàng tn kho 43
Bng 2.9. Tình hình qun lý tài sn c nh 43
Bng 3.1. Danh sách các nhóm ri ro 53
Bm tín dng 54
Bm tín dng ca Công ty C phn Xây dng 54
i Thanh Tùng 54
Bng 3.4. Bng theo dõi tui các khon phi thu c3 56
Bng 3.5á li các khon phi thu ca công ty sau khi áp dng các 56
bin pháp 56
Bng 3.6. Bng phân loi tn kho trong công ty 57
Bng 3.7. K hoch qun lý hàng tn kho 58
DANH M, BI
u b máy t chc Công ty CP Hóa ng dng và Công ngh mi
26
Bi 2.1.T sut sinh li trên doanh thu 34
Bi 2.2. T sut sinh li trên vn ch s hu 35
Bi 2.3. Hiu sut s dng tng TS 36
Bi 2.4. T luân chuyn tài sng 39
Bi 2.5. H s m nhim tài sng 41
Bi 3.1. Mô hình ABC 58
Thang Long University Library
LI M U
1.
Có th nói rng tài sn chính là biu hin sc mnh hin ti và trong tng lai
ca doanh nghip, s không th có doanh nghip nu ch doanh nghip không có tài
sn. Vn đ dt ra đi vi doanh nghip là phi qun lý và s dng tài sn nh th nào
đ phù hp vi tình hình thc t ca doanh nghip, phù hp vi quy mô, điu kin sn
xut và nhu cu th trng đ đt hiu qu kinh t cao nht.
Sau gn 30 nm tin hành công cuc đi mi toàn din nn kinh t đt nc,
nc nc ta đã thu đc nhng thành tu đáng khích l. T nn kinh t tp trung
quan liêu bao cp chuyn sang nn kinh t hàng hoá nhiu thành phn vn hành theo
theo c ch th trng có s qun lý ca Nhà nc theo đnh hng xã hi ch ngha
vi nhng bc tin khá vng chc, chúng ta đang bt đu bc vào quá trình công
nghip hoá - hin đi hoá đt nc. Tuy nhiên, trong c ché mi nhiu doanh nghip
đã đng vng và làm n phát trin song cng có nhiu doanh nghip làm n kém hiu
qu, đang đng bên b vc ca s phá sn. iu đó có th do nhiu nguyên nhân,
nhng mt trong nhng nguyên nhân ch yu là do công tác qun lý và s dng tài
sn không hp lý và kém hiu qu .
Trong nhng nm qua, Công ty C phn Hóa ng dng và Công ngh mi đã
và đang ht sc quan tâm đn công tác qun lý và s dng tài sn sao cho đt hiu qu
kinh t nht. Tuy nhiên, trong nn kinh t th trng theo đúng ngha ca nó, vi điu
kin cnh tranh gay gt, đ tn ti và phát trin thì không nhng Công ty C phn Hóa
ng dng và Công ngh mi mà tt c các doanh nghip khác trên th trng buc phi
luôn luôn nng đng đ tìm ra hng đi riêng cho mình, tìm ra con đng đn vi
thành công mt cách hiu qu nht. Qun lý và s dng tài sn chính là mt trong
nhng con đng dn đn thành công mt cách chc chn nht
Trên c s nhn thc tm quan trng ca công tác qun lý và s dng tài sn,
kt hp vi quá trình thc tp ti Công ty C phn Hóa ng dng và Công ngh mi,
đ tài Nâng cao hiu qu s dng tài sn ti Công ty C phn Hóa ng dng và
Công ngh mi đã đc đa vào nghiên cu.
2.
Nghiên cu mt cách có h thng tình hình s dng tài sn ca Công ty C
phn Hóa ng dng và Công ngh mi.
Phân tích và đánh giá hiu qu s dng tài sn ti Công ty C phn Hóa ng
dng và Công ngh mi, tìm ra nhng u đim và nhng hn ch trong quá trình qun
lý và s dng. T đó có nhng điu chnh thích hp và kp thi đ nâng cao hiu qu
s dng tài sn ca Công ty.
3.
i tng nghiên cu: Hiu qu s dng tài sn ca Công ty C phn Hóa ng
dng và Công ngh mi trong giai đon 2011 – 2013.
Phm vi nghiên cu: S dng bng cân đi k toán và bng báo cáo kt qu hot
đng sn xut kinh doanh trong 3 nm 2011, 2012 và 2013 ca Công ty C phn Hóa
ng dng và Công ngh mi.
4.
Khóa lun s dng ch yu phng pháp so sánh, phng pháp phân tích t l,
phng pháp phân tích thng kê và phng pháp phân tích Dupont đ đa ra đánh giá
và kt lun t c s là các s liu đc cung cp và thc trng tình hình hot đng ca
Công ty.
5.
Ngoài m đu và kt lun khóa lun gm 3 chng:
lý lun chung v hiu qu s dng tài sn ca doanh nghip
c trng hiu qu s dng tài sn ti Công ty C phn Hóa ng
dng và Công ngh mi
Gii pháp nâng cao hiu qu s dng tài sn ti Công ty C phn Hóa
ng dng và Công ngh mi
Thang Long University Library
1
1.1. Tài sn ca doanh nghip
1.1.1. Khái nim v doanh nghip
1.1.1.1. Khái nim v doanh nghip
Doanh nghip là ch th kinh t đc lp, có t cách pháp nhân, hot đng kinh
doanh trên th trng nhm làm tng giá tr ca ch s hu.
Vit Nam, theo Lut doanh nghip: Doanh nghip là t chc kinh t có tên
riêng, có tài sn, có tr s giao dch n đnh, đc đng ký kinh doanh theo quy đnh
ca pháp lut, nhm mc đích thc hin các hot đng kinh doanh. Kinh doanh là vic
thc hin liên tc mt, mt s hoc tt c các công đon ca quá trình đu t, t sn
xut đn tiêu th sn phm hoc cung ng dch v trên th trng nhm mc đích sinh
li.
1.1.1.2. Phân loi doanh nghip
Các doanh nghip Vit Nam bao gm: Doanh nghip Nhà nc, công ty c
phn, công ty trách nhim hu hn, công ty hp danh, công ty liên doanh và doanh
nghip t nhân.
Trong nn kinh t th trng, các doanh nghip bao gm các ch th kinh doanh
sau đây:
- Kinh doanh cá th: Là loi hình đc thành lp đn gin nht, không cn phi
có điu l chính thc và ít chu s qun lý ca Nhà nc; không phi tr thu thu nhp
doanh nghip, tt c li nhun b tính thu thu nhp cá nhân; ch doanh nghip chu
trách nhim vô hn đi vi các ngha v và các khon n, không có s tách bit gia
tài sn cá nhân và tài sn ca doanh nghip; thi gian ca doanh nghip ph thuc vào
tui th ca ngi ch; kh nng thu hút vn b hn ch bi kh nng ca ngi ch.
- Kinh doanh góp vn: Vic thành lp doanh nghip này d dàng và chi phí
thành lp thp. i vi các hp đng phc tp cn phi đc vit tay. Mt s trng
hp cn có giy phép kinh doanh. Các thành viên chính thc có trách nhim vô hn
đi vi các khon n. Mi thành viên có trách nhim đi vi phn tng ng vi phn
vn góp. Nu nh mt thành viên không hoàn thành trách nhim tr n ca mình, phn
còn li s do các thành viên khác hoàn tr. Doanh nghip tan v khi mt trong các
thành viên chính thc cht hay rút vn; kh nng v vn hn ch và lãi t hot đng
kinh doanh ca các thành viên phi chu thu thu nhp cá nhân.
- Công ty: Công ty là loi hình doanh nghip mà đó có s kt hp ba loi li
ích: li ích ca các c đông (ch s hu), ca hi đng qun tr và ca các nhà qun lý.
2
Theo truyn thng, c đông kim soát toàn b phng hng, chính sách và hot đng
ca công ty. C đông bu nên hi đng qun tr, sau đó hi đng qun tr la chn ban
qun lý. Các nhà qun lý qun lý hot đng ca công ty theo cách thc mang li li ích
tt nht cho c đng. Vic tách ri quyn s hu khi các nhà qun lý mang li cho
công ty các u th so vi kinh doanh cá th và góp vn khi quyn s hu có th d
dàng chuyn đi cho c đông mi; s tn ti ca công ty không ph thuc vào s thay
đi s lng c đông; trách nhim ca c đông ch gii hn phn vn mà c đông
đóng góp vào công ty (trách nhim hu hn).
Mi loi hình doanh nghip có các u, nhc đim riêng và phù hp vi quy
mô và trình đ phát trin nht đnh. Hu ht các doanh nghip ln hot đng vi t
cách là các công ty. ây là loi hình phát trin nht ca doanh nghip.
(Ngun: Giáo trình Tài chính doanh nghip – PGS.TS. Lu Th Hng ch biên
– Nhà xut bn i hc Kinh t quc dân – nm 2013)
1.1.2. Tài sn ca ếoanh nghip
1.1.2.1. Khái nim, đc đim tài sn ca doanh nghip
Tài sn ca doanh nghip là tt c các ngun lc có thc, hu hình hoc vô
hình gm các vt, tin, giy t có giá và các quyn tài sn ca doanh nghip ti mt
thi đim nht đnh, có kh nng mang li li ích cho doanh nghip đó.
Tài sn ca doanh nghip đc biu hin di hình thái vt cht nh nhà
xng, máy móc thit b, vt t, hàng hóa hoc không th hin di hình thái vt cht
nh bn quyn, bng sang ch nhng phi thu đc li ích kinh t trong tng lai và
phi thuc quyn kim soát ca doanh nghip. Ngoài ra, tài sn ca doanh nghip còn
bao gm các tài sn không thuc quyn s hu ca doanh nghip nhng doanh nghip
kim soát đc và thu đc li ích kinh t trong tng li nh tài sn thuê tài chính,…
1.1.2.2. Phân loi tài sn ca doanh nghip
Có rt nhiu cách phân loi tài sn tu theo hng phân tích ,mc đích ca nhà
phân tích mà các nhà tài chính phân loi tài sn ra theo nhiu cách khác nhau nh Tài
sn thc - Tài sn tài chính; Tài sn vô hình - Tài sn hu hình ;Tài sn lu đng - Tài
sn c đnh
Nhng đ tài này s ch quan tâm đn phn tài sn thc ca doanh nghip vi
quan nim tài sn (TS) là phn giá tr vt cht đc biu hin bng tin ca doanh
nghip bao gm hai phn là: Tài sn lu đng (TSL) và tài sn c đnh (TSC) đ
tin cho vn đ nghiên cu.
Thang Long University Library
3
Khái nim: Trong sn xut kinh doanh ngi ta không th nào thiu mt trong
ba yu t chính đó là t liu lao đng, đi tng lao đng và con ngi lao đng.
Trong đó đi tng lao đng khi tham gia vào quá trình sn xut không gi nguyên
hình thái vt cht ban đu ,b phn ch yu ca đi tng lao đng s thông qua quá
trình ch bin hp thành thc th ca sn phm ,b phn khác s hao phí ,mt đi trong
quá trình sn xut. i tng lao đng ch tham gia vào mt chu k sn xut đn chu
k sn xut sau li phi s dng đi tng lao đng khác giá tr ca đi tng lao đng
đc chuyn toàn b mt ln vào giá tr sn phm. i tng lao đng nu xét v hình
thái hin vt thì đc gi là tài sn lu đng
Phân loi : Tu theo tính cht tham gia vào quá trình sn xut kinh doanh mà
ngi ta chia tài sn lu đng ra thành tài sn lu đng sn xut và tài sn lu đng
lu thông.
Nhng đi tng lao đng đang trong quy trình ch bin hay đang d tr cho
quá trình sn xut thì ngi ta gi là tài sn lu đng sn xut; và trong lu thông còn
phi tin hành mt s công vic chn lc, đóng gói, thanh toán, chi phí ch kt chuyn
các loi tài sn bng tin,… Tt c các loi tài sn này đc gi là tài sn lu đng lu
thông
Còn trên bng cân đi k toán tài sn lu đng đc xem xét da trên tính
lng: Tin mt; các khon đu t tài chính ngn hn; các khon phi thu; d tr,
hàng tn kho và tài sn lu đng khác.
Nhng t liu lao đng nói trên nu xét v hình thái hin vt đc gi là các tài
sn lu đng, còn v hình thái giá tr đc gi là vn lu đng ca doanh nghip.
Trong điu kin nn kinh t hàng hoá - tin t, đ hình thành các tài sn lu
đng các doanh nghip phi b ra mt s vn đu t nht đnh. Vì vy cng có th nói
vn lu đng ca doanh nghip là s vn tin t ng trc đ đu t, mua sm các tài
sn lu đng ca doanh nghip.
Qun lý ế tr, tn kho
Trong quá trình luân chuyn ca vn lu đng phc ph cho sn xut kinh
doanh thì vic tn ti vt t hàng hoá tr tr, tn kho là nhng bc đm cn thit cho
quá trình hot đng bình thng ca doanh nghip. Hàng hoá tn kho có ba loi:
nguyên vt liu thô phc ph cho quá trình sn xut; kinh doanh sn phm d dang và
thành phm. i vi các doanh nghip trong c ch th trng không th tin hành sn
xut đn đâu mua hàng đn đó mà cn phi có nguyên vt liu d tr. Nguyên vt liu
d tr không trc tip to ra li nhun nhng nó có vai trò rt ln đ cho quá trình sn
4
xut kinh doanh đc tin hành bình thng. Có các cách thc hin qun lý d tr
theo các phng pháp khác nhau.
Phng pháp qun lý mà các doanh nghip hin nay thng s dng đó là
phng pháp qun lý c đin hay còn gi là mô hình đt hàng hiu qu nht (EOQ).
Mô hình đc da trên gi đnh nhng ln cung cp hàng hóa là bng nhau. Khi
doanh nghip tin hành d tr hàng d tr hàng hoá s kéo theo hàng lot các chi phí
nh chi phí bc xp hàng hoá ,chi phí bo qun ,chi phí đt hàng, chi phí bo
him,…nhng tu chung li có hai loi chi phí chính đó là chi phí lu kho (chi phí tn
d tr) và chi phí đt hàng.
Chi phí lu kho (Chi phí tn d tr): ây là chi phí liên quan đn vic tn tr
hàng hoá ,loi này bao gm:
Chi phí hot đng nh chi phí bc xp hàng hoá, chi phí bo him hàng hoá, chi
phí do gim giá tr hàng hoá, chi phí hao ht mt mát, chi phí bo qun…
Chi phí tài chính bao gm chi phí s dng vn nh tr lãi tin vay, chi phí v
thu, khu hao…
Nu gi mi ln cung ng hàng hoá là Q thì d tr cung ng trung bình s là
Q/2.
Q
Q/2 D tr trung bình
Thi gian
Hình 01
Gi C
1
là chi phí lu kho đn v hàng hoá thì tng chi phí lu kho ca doanh
nghip s là:
C
1
*Q/2
Tng chi phí lu kho s tng nu s lng hàng hoá mi ln cung ng tng.
Chi phí đt hàng (Chi phí hp đng): Chi phí đt hàng bao gm chi phí qun
lý giao dch và vn chuyn hàng hoá, chi phí đt hàng cho mi ln đt hàng thng n
đnh không ph thuc vào s lng hàng hoá đc mua.
Nu gi D là toàn b s lng hàng hoá cn s dng trong mt đn v thi gian
(nm, quý, tháng) thì s lng ln cung ng hàng hoá s là D/Q. Gi C
2
là chi phí mi
ln đt hàng thì tng chi phí đt hàng s là:
Thang Long University Library
5
C
2
*D/Q
Tng chi phí đt hàng tng nu s lng mi ln cung ng gim.
Gi TC là tng chi phí tn tr hàng hoá, ta có công thc:
TC = C
1
*Q/2 + C
2
*D/Q
Ta có th tìm Q* bng cách ly vi phân TC theo Q ta có:
Công thc trên đc biu hin trên hình sau:
Chi phí
Chi phí lu kho
Chi phí đt hàng
0
Q*
Hình 02
Qua hình trên ta thy khi lng hàng hoá cung ng mi ln là Q
*
thì tng chi
phí d tr là thp nht.
im đt hàng mi: V lý thuyt thì ngi ta có th gi đnh khi nào lng
hàng k trc ht mi nhp kho lng hàng mi. Nhng trong thc t thì không không
có doanh nghip nào đ đn khi nguyên vt liu ht ri mi đt hàng .Nhng đt hàng
quá sm s tng lng nguyên vt liu tn kho. Do vy các doanh nghip cn phi xác
đnh thi đim đt hàng mi.
Và đây là mt cách đ xác đnh đim đt hàng mi: thi đim đt hàng mi
đc xác đnh bng s lng nguyên liu s dng mi ngày nhân vi đ dài ca thi
gian giao hàng.
Qun lý tin mt và các chng khoán thanh khon cao
Tin mt đc hiu là tin tn qu, tin trên tài khon thanh toán ca doanh
nghip ngân hàng. Nó đc s dng đ tr lng, mua nguyên vt liu mua tài sn
c đnh, tr tin thu, tr n,…
Tin mt bn thân nó không sinh lãi, do vy vic ti thiu hoá lng tin mt
phi d tr là mc tiêu quan trng nht. Tuy nhiên trong kinh doanh d tr tin mt
cng là mt vn đ cn thit vì nhng lý do sau:
6
- m bo giao dch kinh doanh hàng ngày, nhng giao dch này thng là
nhng khon thanh toán cho khách hàng và thu tin t khách hàng to nên s d giao
dch.
- Bù đp cho ngân hàng v vic ngân hàng cung cp các dch v cho doanh
nghip. S d tin mt loi này gi là s d bù đp.
- áp ng nhu cu d phòng trong trng hp bin đng không lng trc
đc ca các lung tin vào và ra. Loi tin này to nên s d d phòng.
- Hng li th trong thng lng mua hàng.
Trong hot đng kinh doanh ca doanh nghip, vic gi tin mt là cn thit,
nhng vic gi đ tin mt trong hot đng kinh doanh cng có nhng li th ca nó:
- Khi mua hàng hoá dch v nu có đ tin mt, công ty có th đc hng li
th chit khu.
- Gi đ tin mt duy trì tt các ch s thanh toán ngn hn giúp doanh nghip
có th mua hàng vi nhng điu kin thun li và đc hng mc tín dng rng rãi.
- Gi đ tin mt giúp doanh nghip tn dng đc nhng c hi thun li
trong kinh doanh do ch đng trong các hot đng thanh toán chi tr.
- Khi có đ tin mt giúp doanh nghip đáp ng đc nhu cu trong trng hp
khn cp nh đình công, ho hon, chin dch Markerting ca đi th cnh tranh, vt
qua khó khn do yu t thi v hay do chu k kinh doanh.
Qun lý tin mt đ cp đn vic qun lý tin giy và tin gi ngân hàng. S
qun lý này liên quan cht ch đn vic qun lý các tài sn ngn hn vi tin mt nh
các loi chng khoán có kh nng thanh khon cao. Trong qun tr tài chính ngi ta
s dng chng khoán có kh nng thanh khon cao đ duy trì tin mt mc đ mong
mun. Ta có th thy điu này qua s đ luân chuyn sau:
Các chng khoán
thanh khon cao
u t tm thi bng cách
mua chng khoán
Bán chng khoán thanh
khon cao đ đu t tin
mt
Dòng thu tin
mt
Tin mt
Dòng chi tin
mt
Thang Long University Library
7
T s đ trên và mô hình qun lý d tr EOQ cho chúng ta mt cách nhìn tng
quát trong tin mt bi vì cng nh các tài sn khác tin mt cng là mt loi hàng hoá
nhng đây là hàng hoá đc bit – mt tài sn có tính lng nht.
Trong kinh doanh, doanh nghip cn mt lng tin mt và phi dùng nó đ
thanh toán cho các hoá đn mt cách đu đn. Khi lng tin này ht doanh nghip
cn phi bán các chng khoán có tính thanh khon cao đ li có lng tin nh ban
đu. Chi phí cho vic gi tin mt đây chính là chi phí c hi, là lãi sut mà doanh
nghip b mt đi. Chi phí đt hàng chính là chi phí cho vic bán các chng khoán. Khi
đó áp dng mô hình EOQ ta có th xác đnh đc lng tin mt M* d tr ti u là:
2 x M
n
x C
b
M*=
i
Trong đó :
M*: Tng mc tin mt gii ngân hàng nm
C
b
: Chi phí cho mt ln bán chng khoán thanh khon
I : Lãi sut
Trong thc tin hot đng kinh doanh ca các doanh nghip rt him khi mà
lng tin vào, ra ca doanh nghip li đu đn và d kin trc đc, t đó tác đng
đn mc d tr cng không th đu đn nh vic tính toán trên. Bng vic nghiên cu
và phân tích thc tin, các nhà kinh t hc đã đa ra mc tin mt d kin dao đng
trong mt khong. Nu lng tin gii hn di thì doanh nghip phi bán chng
khoán đ có lng tin mt mc d kin, ngc li gii hn trên doanh nghip
nghip s dng s tin vt quá gii hn mua chng khoán đ đa lng tin mt v
mc d kin.
Khong giao đng ca tin mt ph thuc vào ba yu t c bn sau:
- S giao đng ca thu chi ngân qu hàng ngày ln hay nh. S giao đng này
đc th hin phng sai ca thu chi ngân qu. Phng sai ca thu chi ngân qu là
tng các bình phng (đ chênh lch) ca thu chi ngân qu thc t càng có xu hng
khác bit nhiu so vi thu chi bình quân. Khi đó doanh nghip cng s quy đnh các
khon dao đng tin mt cao.
- Chi phí c đnh ca vic mua bán chng khoán. Khi chi phí này ln ngi ta
cng mun gi tin mt nhiu hn và khi đó khong dao đng ca tin mt cng ln
hn.
- Lãi sut càng cao thì doanh nghip s gi li ít tin mt hn và do vy khong
giao đng s gim xung.
8
Qun lý các khon phi thu
Trong kinh t th trng vic mua bán chu là mt vic không th thiu. Tín
dng thng mi có th làm cho doanh nghip tr nên giàu có nhng cng có th đem
đn nhng ri ro cho doanh nghip. Chính sách tín dng thng mi có các mt tác
đng ti doanh nghip là:
+ Tác đng ca doanh thu: Qua vic bán chu cho khách hàng, doanh nghip s
b chm tr trong thu tin trong khi ngi mua li đc li. Tuy nhiên, nu cp tín
dng thng mi cho khách hành, doanh nghip s bán đc hàng vi giá cao hn,
đng thi có th bán đc nhiu hàng hn. Nh vy tng doanh thu ca doanh nghip
cng s tng lên.
+ Tác đng ca chi phí: Khi doanh nghip cung cp tín dng thng mi cho
khách hàng thì doanh nghip phi chu mt khon cho phí cho vic này. Tuy nhiên, dù
có th thu tin ngay sau khi bán hàng thì doanh nghip cng phi chu nhng chi phí
đó (vì doanh nghip phii bán hàng theo giá thp hn). Do đó bán hàng theo phng
thc nào thì doanh nghip cng phi cân nhc k lng.
+ Tác đng ca chi phí n nn: Khi cung cp tín dng thng mi cho khách
hàng, doanh nghip phi sp xp các khon phi thu. Do đó, doanh nghip phi xem
xét ti chi phí vay ngn hn trc khi quyt đnh có cp tín dng thng mi cho
khách hàng hay không.
+ Xác sut không tr tin ca ngi mua: Khách hàng có th s không thanh
toán đc hoc mt đi kh nng thanh toán cho doanh nghip. iu này tt nhiên s
không xy ra nu doanh nghip bán hàng theo phng thc thu tin ngay.
+ Chit khu tin mt: Khi doanh nghip áp dng chit khu thì s khuyn
khích các khách hàng sm thanh toán đ hng chit khu. tn dng u th và hn
ch các ri ro ca tín dng thng mi thì các doanh nghip phi nm rõ tình hình tài
chính ca khách hàng. Vic này có th đc tin hành thông qua các ngun sau:
- Báo cáo tài chính: Doanh nghip có th yêu cu đc cung cp thông tin tài
chính nh: bng cân đi k toán, báo cáo thu nhp đ t đó phân tích các t l tài
chính làm c s cho vic cung cp tín dng thng mi.
- Các ngân hàng: Do ngân hàng có quan h tín dng thng mivi nhiu
doanh nghip khác nhau nên bn thân ngân hàng cng nhn đc các thông tin v tình
trng tín dng ca các doanh nghip da vào thông tin ca ngân hàng cung cp, doanh
nghip cng có th phn nào bit đc tình trng kinh t ca khách hàng.
- Lch s thanh toán ca doanh nghip đi vi các doanh nghip khác: Doanh
nghip cng cn phi bit rng trong quá kh khách hàng có tr tin đúng hn hay
Thang Long University Library
9
không? Bao nhiêu ln khách hàng gây rc ri trong vic tr tin? ây cng là cn c
quan trng đ đi đn quyt đnh có nên bán chu cho khách hàng hay không.
T vic xem xét, nghiên cu thông tin t các ngun trên, doanh nghip tin
hành đánh giá kh nng tr tin ca khách hàng đ da ra chính sách, quyt đnh đúng
đn đi vi tng loi khách hàng
Khái nim: Tài sn c đnh là nhng t liu lao đng ch yu có đc đim c
bn mà tham gia vào nhiu chu k sn xut, hình thái vt cht không thay đi t chu
k đu tiên cho đn khi b sa thi khi quá trình sn xut.
c đim: TSC có 3 đc đim chính:
- Tham gia trc tip hoc gián tip vào nhiu chu k sn xut kinh doanh và gi
đc hình thái và vt cht ban đu cho đn khi h hng, phi loi b (thanh lý) ra khi
quá trình sn xut.
- Giá tr ca TSC b hao mòn dn và chuyn dch tng phn vào Chi phí sn
xut kinh doanh ca doanh nghip (giá tr sn phm mi).
- Các TSC cng b hao mòn vô hình trong quá trình s dng so s tin b ca
khoa hc k thut.
T nhng đc đim trên, ta thy TSC cn đc bo qun và qun lý cht ch
c v mt hên vt và giá tr.
Hin vt: Phi qun lý TSC theo đa đim s dng, theo tng loi, nhóm
TSC. Phi qun lý trong sut thi gian s dng tc là phi qun lý t vic đu t,
mua sm, xây dng đã hình thành quá trình s dng TSC doanh nghip cho đn
khi không s dng đc (thanh lý hoc nhng bán).
Giá tr: Phi theo dõi nguyên giá và giá tr còn li ca TSC, phi tính đc
phn giá tr TSC đã chuyn dch vào chi phí sn xut kinh doanh. T đó tính toán s
khu hao hp lý, kim tra cht ch tình hình hao mòn, vic thu hi vn t ban đu đ
tái sn xut TSC.
Phân loi TSC
TSC bao gm nhiu loi vi nhiu hình thái biu hin tính cht đu t, công
dng và tình hình s dng khác nhau thun li cho vic qun lý và hch toán
TSC, TSC đc phân loi theo 3 cách:
Cách 1: Phân loi theo hình thái biu hin, TSC đc chia ra thành 2 loi:
Tài sn c đnh hu hình và tài sn c đnh vô hình.
- Tài sn c đnh hu hình: Là nhng t liu lao đng ch yu đc biu hin
bng nhng hình thái vt cht c th, gm:
10
+ Nhà ca, vt kin trúc: Các công trình xây dng c bn nh nhà ca, vt kin
trúc, hàng rào, b, tháp nc, sân bãi, các công trình c s h tng.
+ Máy móc, thit b: Các loi máy móc, thit b dùng trong sn xut, kinh
doanh ca đn v bao gm nhng máy móc chuyên dùng, máy móc, thit b công tác,
dây chuyn công ngh và nhng máy móc đn l.
+ Phng tin vn ti truyn dn: Các loi phng tin vn ti và các thit b
truyn dn (thông tin liên lc, đin nc, bng chuyn ti vt t, hàng hoá).
+ Thit b, dng c qun lý: Các loi thit b, dng c s dng trong qun lý
kinh doanh, qun lý hành chính (máy tính đin t, qut trn, qut bàn, bàn gh, thit
b, dng c đo lng, kim tra cht lng, hút m, hút bi, chng mi mt ).
+ Ngoài ra còn mt s tài sn khác nh sách chuyên môn k thut, tài liu hc
tp, cng đc coi là tài sn c đnh hu hình.
- Tài sn c đnh vô hình: Là nhng tài sn không có hình thái vt cht c th
biu hin mt lng giá tr đã đc đu t, có thi gian s dng hu ích cho hot đng
sn xut kinh doanh ca doanh nghip trong nhiu niên đ k toán, bao gm:
+ Quyn s dng đt: là toàn b các chi phí thc t đã chi ra có liên quan trc
tip ti đt s dng, bao gm: tin chi ra đ có quyn s dng đt, chi phí cho đn bù,
gii phóng mt bng, san lp mt bng, l phí trc b (nu có), (không bao gm các
chi phí đ xây dng các công trình trên mt đt).
+ Chi phí thành lp doanh nghip: là các chi phí thc t có liên quan trc tip
đn vic chun b cho s khai sinh ra đn v, bao gm: Các chi phí cho công tác
nghiên cu, thm dò, lp d án đu t thành lp đn v, chi phí thm đnh d án, hp
thành lp
+ Bng phát minh, sáng ch: là toàn b các chi phí thc t đn v đã chi ra cho
các công trình nghiên cu (bao gm c chi cho sn xut th nghim, chi cho công tác
th nghim, nghim thu ca nhà nc) đc Nhà nc cp bng phát minh, bng sáng
ch, bn quyn tác gi, các chi phí đ đn v mua li bn quyn tác gi, bn quyn
nhãn hiu, chi cho vic chuyn giao công ngh t các t chc và cá nhân, mà các chi
phí này có tác dng phc v trc tip hot đng kinh doanh ca đn v.
+ Chi phí nghiên cu, phát trin: là toàn b các chi phí thc t đn v đã chi ra
đ thc hin công vic nghiên cu, thm dò, xây dng các k hoch đu t dài hn
nhm đem li li ích lâu dài cho đn v.
+ Chi phí v li th thng mi: là khon chi cho phn chênh lch đn v phi
tr thêm ngoài giá tr ca các tài sn theo đánh giá thc t (TSC, TSL ) khi đn v
đi mua, nhn sáp nhp, hp nht mt đn v khác. Li th này đc hình thành bi u
Thang Long University Library
11
th v v trí kinh doanh, v danh ting và uy tín vi bn hàng, v trình đ tay ngh ca
đi ng ngi lao đng, v tài điu hành và t chc ca ban qun lý đn v,
+ Ngoài ra, tài sn c đnh vô hình còn bao gm: Quyn đc nhng - là các chi
phí đn v phi tr đ có đc đc quyn thc hin khai thác các nghip v quan trng
hoc sn xut đc quyn mt loi sn phm theo các hp đng đc nhng ký kt vi
nhà nc hoc mt đn v nhng quyn; quyn thuê nhà là các chi phí v sang
nhng chuyn quyn mà đn v phi tr cho ngi thuê trc đó đ đc tha k các
quyn li v thuê nhà theo hp đòng ký vi nhà nc hoc các đi tng khác; bn
quyn tác gi là chi phí tin thù lao cho tác gi và đc Nhà nc công nhn cho tác
gi đc quyn phát hành và bán sn phm ca mình; đc quyn nhãn hiu và tên hiu
là chi phí phi tr cho vic mua loi nhãn hiu và tên hiu nào đó.
Cách hai: Phân loi theo quyn s hu, tài sn c đnh đc chia làm 2 loi là
tài sn c đnh t có và tài sn c đnh thuê ngoài.
- TSC t có: bao gm các TSC do xây dng mua sm hoc t ch to bng
ngun vn ca doanh nghip.
- TSC thuê ngoài: là tài sn đi thuê đ s dng trong mt thi gian nht đnh
theo hp đng đã ký kt. Tu theo điu kin c bn ca hp đng đã ký kt, TSC
ca doanh nghip đc chia thành:
+ TSC thuê tài chính: là nhng tài sn c đnh đi thuê nhng doanh nghip có
quyn kim soát và s dng lâu dài theo hp đng thuê. Theo quy đnh ca ch đ
qun lý tài chính hin hành, TSC thuê tài chính là nhng TSC mà đn v thuê ca
Công ty cho thuê tài chính và hp đng thuê phi tho mãn 1 trong 4 điu kin sau
đây:
Th nht, khi kt thúc thi hn cho thuê theo hp đng, đn v đc chuyn
quyn s hu tài sn thuê hoc đc tip tc thuê theo s tho thun ca hai bên.
Th hai, khi kt thúc thi hn thuê, đn v đc quyn la chn mua TS thuê
theo giá danh ngha thp hn giá tr thc t ca tài sn thuê ti thi đim mua li.
Th ba, thi hn cho thuê ca mt loi tài sn ít nht phi bng 60% thi gian cn thit
đ khu hao ht giá tr tài sn thuê đó.
Th t, tng s tin thuê mt loi tài sn quy đnh ti hp đng thuê ít nht phi
tng đng vi giá ca TS đó trên th trng vào thi đim ký hp đng.
+ TSC thuê hot đng: là nhng tài sn đi thuê ca doanh nghip nhng đ s
dng trong mt thi gian nht đnh theo hp đng đã ký kt. Mt hp đng thuê TSC
nu không tho mãn bt k điu kin nào trong 4 điu kin trên đc coi là TSC thuê
hot đng.
12
Cách th ba, Phân loi theo hình thái s dng, tài sn c đnh đc chia làm 3
loi: TSC đang dùng, TSC cha cn dùng và TSC phúc li.
- TSC đang dùng: là TSC mà doanh nghip đang s dng cho hot đng sn
xut kinh doanh hoc các hot đng phúc li, s nghip hay an ninh quc phòng ca
doanh nghip.
- TSC cha cn dùng: là nhng TSC cn thit cho kinh doanh hay hot đng
khác ca doanh nghip song hin ti cha cn dùng đang đc d tr đ sau này s
dng.
- TSC phúc li: là nhng TSC ca doanh nghip dùng cho nhu cu phúc li
công cng nh: Nhà vn hoá, nhà tr, CLB
Tuy nhiên, trong đ tài này ta ch quan tâm đn TSC hu hình vi nguyên giá;
hao mòn và giá tr còn li; và TSC hu hình s bao gm: Nhà ca, vt kin trúc;
máy móc thit b ; phng tin vn ti; thit b qun lý.
:
- Qun lý khu hao TSC
Bt c mt TSC nào khi bt đu mt chu k sng cng b “hao mòn”. Hao
mòn TSC là s gim dn v mt giá tr và giá tr s dng do chúng đc đa và s
dng hoc do tác đng ca các yu t t nhiên gây ra. Có hai loi hao mòn là hao mòn
vô hình và hao mòn hu hình. Hao mòn vô hình là TSC là s gim dn thun tuý v
giá tr ca TS do có nhng TSC cùng loi nhng đc sn xut ra vi giá r hn
hoc hin đi hn. Hao mòn hu hình là s hao mòn v vt cht tc là s tn tht v
cht lng tính nng cht lng ca TSC. Thc cht tính kinh t ca hao mòn hu
hình là giá tr ca TSC dn dn gim đi cùng vi vic chuyn dn gía tr ca nó vào
giá tr sn phm đc sn xut ra. Trng hp TSC không đc s dng, hao mòn
hu hình đc biu hin ch TSC b mt dn thuc tính do nh hng ca điu
kin t nhiên, do quá trình xy ra bên trong nguyên liu cu thành TSC đó
Trong quá trình s dng và bo qun , mt b phn giá tr ca TSC tng ng
vi mc hao mòn đc chuyn dn vào giá thành sn phm g là phn khu hao
TSC. B phân giá tr này là mt yu t ca chi phí sn xut và cu thành trong giá
thành sn phm biu hin di hình thái tin gi là chi phí khu hao TSC . Sau khi
sn phm hàng hoá đc tiêu th, s tin khu hao đc tính lãi và tích lu thành qu
khu hao TSC. Qu khu hao thông thng dc dùng đ sa cha hoc tái đu t
TSC. Tuy nhiên, các doanh nghip có th s dng linh hot qu khu hao đc tích
lu hàng nm nh mt ngun tài chính b xung cho các mc đích đu t phc ph sn
xut kinh doanh đ thu li hoc nh ngun vn này doanh nghip có th đu t đi
mi TSC trong nhng nm sau hin đi hn, quy mô ln hn.
Thang Long University Library
13
Xut phát t ni dung kinh t ca tin khu hao cng nh qu khu hao đòi hi
vic tính khu hao phi tính chính xác, kp thi ngha là tin khu hao phi đc trích
phù hp vi mc đ hao mòn hu hình và vô hình ca TSC. Mc đ chính xác ca
trích vic khu hao có nh hng trc tip đn vic bo toàn và phát trin TSC. Nu
tng s tin trích khu hao c bn thp hn giá tr mua sm ban đu ca TSC thì
VC ca doanh nghip không đc bo toàn mà b thâm ht. Do vy vic la chn
các phng pháp tính khu hao thích hp còn là bin pháp hu hiu đ chng hao mòn
vô hình ca TSC.
T nhng vn đ trên đt ra nhim v cho nhng ngi qun lý là phi chn
đc phng pháp tính khu hao và thi đim s dng đ phn ánh đúng mc đ hao
mòn hu hình đng thi ngn ngà hin tng mt giá do hao mòn vô hình gây ra.
Ngoài ra vic la chn phng pháp tính khu hao thích hp con làm mt cn c quan
trng đ xác đnh thi gian hoàn vn đu t TSC, t đó giúp doanh nghip tìm kim
đc ngun tài tr hp lý nh: vay ngân hàng, phát hành trái phiu, c phiu.
V phng pháp tính khu hao, t trc ti nay các doanh nghip quc doanh
thc hin tính khu hao theo ch đ qun lý khu hao TSC ban hành kèm theo thông
t s 45/2013/TT-BTC ngày 25/4/2013 ca B tài chính v hng dn ch đ qun lý,
s dng và trích khu hao tài sn c đnh. Trc khi tính khu hao vi mt TSC nhà
qun lý cn phi xem xét các yu t sau:
+ Tình hình tiêu th sn phm do TSC đó ch to ra trên th trng
+ Hao mòn vô hình ca TSC
+ Ngun vn đu t cho TSC
+ nh hng ca thu đi vi vic trích khu hao
+ Quy đnh ca nhà nc trong vic trích khu hao TSC
Trc khi xác đnh mc khu hao hàng nm cn xác đnh thi gian s dng ca
TSC Tc là doanh nghip phi tuân thêo nhng tiêu chun di đây đ xác đnh thi
gian s dng ca TSC:
+ Tui th k thut và TS theo thit k
+ Hin trng TSC( TSC đã qua s dng bao lâu, th h TSC, tình trng
thc t ca TSC)
+ Mc đích và hiu qu s dng c tính ca TSC
Có hai phng pháp tính khu hao ca TSC nh sau:
Phng pháp I: Phng pháp khu hao tuyn tính (phng pháp tính khu hao
bình quân): Theo phng pháp này s liu khu hao hàng nm đctính theo công
thc: