hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại công ty cổ phần đầu tư và xây dựng số 6 hà nam

`B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o






KHÓA LUN TT NGHIP



 tài:
HOÀN THIN CÔNG TÁC K TOÁN TP
HP CHI PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ
THÀNH SN PHM XÂY LP TI CÔNG
TY C PHNăUăTăVẨăXỂYăDNG S 6
HÀ NAM





SINH VIÊN THC HIN : LÊ TH THU
MÃ SINH VIÊN : A18216
CHUYÊN NGÀNH : K TOÁN

HÀ NI - 2014


B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o






KHÓA LUN TT NGHIP



 tài:
HOÀN THIN CÔNG TÁC K TOÁN TP
HP CHI PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ
THÀNH SN PHM XÂY LP TI CÔNG
TY C PHN UăTăVẨăXỂYăDNG S 6
HÀ NAM



GIÁOăVIểNăHNG DN : MAI THANH THY
SINH VIÊN THC HIN : LÊ TH THU
MÃ SINH VIÊN : A18216
CHUYÊN NGÀNH : K TOÁN

HÀ NI - 2014
Thang Long University Library


LI CMăN
Bc sang th k XXI, đt nc ta đng trc nhng vn hi to ln; nn kinh t
th trng theo đnh hng xư hi ch ngha đư m ra nhiu c hi giúp nn kinh t phát
trin mnh; v th nc ta trên trng quc t ngày càng đc khng đnh. Song tình
hình thc t hin nay cng đt ra nhiu thách thc ln cho các doanh nghip xây dng
c bn: mt ngành sn xut vt cht to nên b mt xư hi.  kinh doanh có hiu qu
to đc th cnh tranh và đng vng trên th trng xây dng, gii pháp ti u cho các
doanh nghip xây lp là h giá thành sn phm, nhng vn phi đm bo cht lng
cng nh tin đ thi công công trình. Vn đ đc đt ra là làm sao đ qun lý vn mt
cách có hiu qu, khc phc tình trng lưng phí tht thoát trong kinh doanh. Di trình
đ qun lý kinh t v mô thì vic hch toán đúng chi phí sn xut và tính giá thành sn
phm s giúp các doanh nghip có cái nhìn đúng đn v thc trng cng nh kh nng
ca mình.
T vic phân tích đánh giá tình hình thc hin các đnh mc chi phí và d toán
chi phí, tình hình s dng tài sn vt t lao đng, tin vn, tình hình thc hin k
hoch giá thành sn phm, doanh nghip có th tìm cách ci tin đi mi công ngh
sn xut, t chc qun lý khoa hc, hiu qu nhm tit kim chi phí, h giá thành sn
phm, tng kh nng cnh tranh trên th trng. Chính vì vy, hch toán chi phí sn
xut và tính giá thành sn phm là phn hành c bn ca công tác k toán, có ý ngha
vô cùng quan trng vi doanh nghip xây lp nói riêng và xư hi nói chung.
 đt đc mc đích này thì các doanh nghip phi áp dng đng thi nhiu
bin pháp. c bit trong công tác qun lý, chi phí sn xut và tính giá thành sn phm

là nhng ch tiêu ht sc quan trng, luôn là mi quan tâm hàng đu ca các doanh
nghip trong ngành xây dng c bn.
Nhn thc đc tm quan trng ca k toán chi phí sn xut và tính giá thành
sn phm có tính quyt đnh đn hiu qu hot đng sn xut kinh doanh ca doanh
nghip, đng thi qua quá trình thc tp, nghiên cu, tìm hiu thc t công tác k toán
ti Công ty C phn u t và Xây dng s 6 Hà Nam, đc s ch đo tn tình ca
Ban lưnh đo cng nh các anh, ch trong phòng k toán ca Công ty, vi s hng
dn chu đáo ca cô giáo Ths. Mai Thanh Thy và s n lc c gng ca bn thân,
bng nhng kin thc thu đc  nhà trng, em chn đ tài ắHoƠnăthinăcôngătácăkă
toánătpăhpăchiăphíăsnăxutăvƠătínhăgiáăthƠnhăsnăphm xơyălp tiăCôngătyăCă
phnăuătăvƠăXơyădngăsă6ăHƠăNamẰ.
Ngoài li m đu và kt lun, khóa lun tt nghip gm 3 chng:
ChngăI:ăLỦălunăchungăvăcôngătácăkătoánătpăhpăchiăphíăsnăxutăvƠă
tínhăgiáăthƠnhăsn phmătrongădoanhănghipăxơyălp


ChngăII:ăThcătrng công tác kătoánătpăhpăchiăphíăsnăxutăvƠătínhăgiáă
thƠnhăsnăphmăxơyălpătiăCôngătyăCăphnăuătăvƠăXơyădngăsă6ăHà Nam
ChngăIII:ăMtăsăgiiăphápănhmăhoƠnăthinăcôngătácăkătoánătpăhpăchiă
phíăsnăxutăvƠătínhăgiáăthƠnhăsnăphmăxơyălpătiăCôngătyăCPăuătăvƠăXây
dngăsă6ăHƠăNam
Do thi gian và trình đ hiu bit v lý lun cng nh thc t còn hn hp, nên
lun vn không th tránh khi nhng thiu sót, khim khuyt. Em rt mong nhn đc
ý kin đóng góp ca thy, cô khoa K toán đ có điu kin b sung, nâng cao kin
thc ca mình và phc v cho công tác k toán sau này.
 hoàn thành đ tài này em xin chân thành cm n s giúp đ và ch bo tn
tình ca cô giáo Ths. Mai Thanh Thy cùng các anh, ch trong phòng k toán ca
Công ty C phn u t và Xây dng s 6 đư giúp em hoàn thành đ tài này.
Em xin chân thành cm n!

Thang Long University Library


MC LC
LI CMăN 3
CHNGă 1:ă Lụă LUN CHUNG V CÔNG TÁC K TOÁN TP HP CHI
PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SN PHM TRONG DOANH
NGHIP XÂY LP 1
1.1. că đim hotă đng sn xut kinh doanh và t chc công tác k toán
trong doanh nghip xây lp. 1
1.1.1. c đim hot đng sn xut kinh doanh trong doanh nghip xây lp 1
1.1.2. c đim t chc công tác k toán trong các doanh nghip xây lp 2
1.1.3. Vai trò và ý ngha ca t chc công tác k toán tp hp chi phí sn xut
và tính giá thành sn phm trong doanh nghip xây lp 2
1.2. Tng quan v chi phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp 3
1.2.1. Chi phí sn xut kinh doanh và phân loi chi phí sn xut sn phm
xây lpầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ 3
1.2.1.1. Khái nim, bn cht và ni dung kinh t ca chi phí sn xut 3
1.2.1.2. Phân loi chi phí sn xut 4
1.2.2. Giá thành sn phm và phân loi giá thành sn phm xây lp 7
1.2.2.1. Khái nim, bn cht và ni dung kinh t ca giá thành sn phm 7
1.2.2.2. Phân loi giá thành sn phm xây lp 8
1.2.3. Mi quan h gia chi phí sn xut và giá thành sn phm trong doanh
nghip xây lp 11
1.3. K toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm trong doanh
nghip xây lp 11
1.3.1. i tng và phng pháp tp hp chi phí sn xut 11
1.3.1.1. i tng tp hp chi phí sn xut 11
1.3.1.2. Phng pháp tp hp chi phí sn xut 12
1.3.2. K toán tp hp chi phí sn xut 13

1.3.2.1. K toán chi phí nguyên vt liu trc tip 13
1.3.2.2. K toán chi phí nhân công trc tip 15
1.3.2.3. K toán chi phí s dng máy thi công 16
1.3.2.4. K toán chi phí sn xut chung 21
1.3.3. K toán tng hp chi phí sn xut và đánh giá sn phm d dang cui
k 23
1.3.3.1. K toán tng hp chi phí sn xut 23
1.3.3.2. ánh giá giá tr sn phm d dang 24


1.3.4. K toán tính giá thành sn phm xây lp 24
1.3.4.1. i tng và phng pháp tính giá thành sn phm xây lp 24
1.3.4.2. K tính giá thành sn phm xây lp. 26
1.3.4.3. Th tính giá thành sn phm xây lp 26
1.3.5. c đim k toán theo phng thc giao khoán ni b trong doanh
nghip xây lp 27
1.3.5.1. K toán ti đn v giao khoán 28
1.3.5.2. K toán ti đn v nhn khoán 29
1.4. H thng s k toán s dng trong công tác k toán tp hp chi phí sn
xut và tính giá thành sn phm trong doanh ngip xây lp 31
CHNGă2:ăTHC TRNG CÔNG TÁC K TOÁN TP HP CHI PHÍ SN
XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SN PHM XÂY LP TIăCỌNGăTYăCPăU
TăVẨăXỂYăDNG S 6 HÀ NAM 36
2.1. Khái quát chung v Công ty C phnăuătăvƠăXơyădng s 6 36
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca công ty 36
2.1.2. c đim c cu t chc hot đng kinh doanh ca công ty 37
2.1.3. c đim v quy trình sn xut sn phm xây lp 39
2.1.4. c đim t chc công tác k toán ti công ty 41
2.1.4.1. c đim t chc b máy k toán ti công ty 41
2.1.4.2. c đim t chc công tác k toán ti công ty 42

2.2. Thc trng công tác k toán chi phí sn xut và tính giá thành sn phm
xây lp tiăCôngătyăCPăuătăvƠăXơyădng s 6 45
2.2.1. i tng, phng pháp tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn
phm xây lp ti Công ty 45
2.2.1.1. i tng và phng pháp tp hp chi phí sn xut 45
2.2.1.2. i tng và phng pháp tính giá thành sn phm xây lp 45
2.2.2. K toán toán tp hp chi phí sn xut ti công ty 45
2.2.2.1. K toán chi phí nguyên vt liu trc tip 46
2.2.2.2. K toán chi phí nhân công trc tip 57
2.2.2.3. K toán chi phí s dng máy thi công 67
2.2.2.4. K toán chi phí sn xut chung 81
2.2.3. K toán tng hp chi phí sn xut và đánh giá giá tr sn phm d
dang 93
2.2.3.1. K toán tng hp chi phí sn xut 93
Thang Long University Library


2.2.3.2. K toán đánh giá giá tr sn phm d dang 93
2.2.4. K toán tính giá thành công trình ti công ty CP u t và Xây dng s
6 94
CHNGă 3:ă MT S GII PHÁP NHM HOÀN THIN CÔNG TÁC K
TOÁN TP HP CHI PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SN PHM
XÂY LP TI CÔNG TY C PHNăUăTăVẨăXỂYăDNG S 6 99
3.1. S cn thităvƠăỦănghaăca vic hoàn thin công tác k toán tp hp chi
phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp 99
3.2. Nhn xét chung v công tác tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn
phm  côngătyăCPăuătăvƠăXơyădng s 6. 100
3.2.1. u đim trong công tác hch toán k toán ti công ty CP u t và Xây
dng s 6 100
3.2.2. Mt s hn ch trong công tác tp hp chi phí sn sut và tính giá

thành sn phm xây lp. 101
3.3. Nhng giiăphápăđ xut nhm hoàn thin công tác k toán tp hp chi
phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp ti công ty 103




DANH MC CÁC THUT NG VIT TT

BHXH Bo him xã hi
BHYT Bo him y t
BHTN Bo him tht nghip
CP Chi phí
CPSX Chi phí sn xut
CT Công trình
NVLTT Nguyên vt liu trc tip
NCTT Nhân công trc tip sn xut
SDMTC S dng máy thi công
SXC Sn xut chung
HMCT Hng mc công trình
KLXL Khi lng xây lp
NT Ngày tháng
SH S hiu
SPDD Sn phm d dang
SXKD Sn xut kinh doanh
DDK D dang đu k
DDCK D dang cui k
Z Giá thành
TSC Tài sn c đnh
TK Tài khon đi ng

XDCB Xây dng c bn
Thang Long University Library


DANH MC HÌNH V,ă TH, BNG BIU, CÔNG THC
S đ 1.1 K toán chi phí nguyên vt liu trc tip 15
S đ 1.2 K toán chi phí nhân công trc tip xây lp 16
S đ 1.3 K toán chi phí s dng máy thi công 18
S đ 1.4 K toán chi phí s dng máy thi công 19
S đ 1.5 K toán chi phí s dng máy thi công 20
S đ 1.6 K toán chi phí s dng máy thi công (trng hp đn v đi thuê máy) 21
S đ 1.7 K toán chi phí sn xut chung 22
S đ 1.8 K toán tng hp chi phí sn xut cui k 23
Mu 1.1: Th tính giá thành 27
S đ 1.9 K toán ti đn v giao khoán khi đn v nhn khoán ni b không t chc
b máy k toán riêng 28
S đ 1.10 K toán ti đn v giao khoán khi đn v nhn khoán có t chc b máy k
toán riêng và đc phân cp qun lý tài chính 29
S đ 1.11 K toán theo phng thc khoán gn ti đn v nhn khoán (đn v nhn
khoán không hch toán kt qu riêng) 30
S đ 1.12 K toán theo phng thc khoán gn ti đn v nhn khoán (đn v nhn
khoán hch toán kt qu riêng) 30
S đ 1.13 T chc s theo hình thc “Nht ký chng t” 31
S đ 1.14 T chc s theo hình thc “Nht ký – S cái” 32
S đ 1.15 T chc s theo hình thc “Nht ký chung” 33
S đ 1.16 T chc s theo hình thc “Chng t ghi s” 34
S đ 1.17 T chc s theo hình thc “K toán trên máy vi tính” 35
Bng 2.1 Mt s ch tiêu tài chính ca Công ty CP u t và Xây dng s 6……….37
S đ 2.1 T chc hot đng kinh doanh ca Công ty CP u t và Xây dng s 6.38
S đ 2.2 Quy trình sn xut sn phm xây lp ti Công ty 40

S đ 2.3 Mô hình t chc b máy k toán ca Công ty CP u t và Xây dng s
6… 42
S đ 2.4 Quy trình x lý trên phn mm 43
Hình 2.1 Màn hình quy trình nghip v ca phn mm MISA SME.NET 2012 44
Hình 2.2 Phân h tính giá thành 44
Biu 2.1 Giy d kin vt t 47
Biu 2.2 Giy xin Séc 48
Biu 2.3 Hóa đn GTGT 49
Biu 2.4 Giy đ ngh tm ng 50
Biu 2.5 Phiu chi 51
Biu 2.6 Hóa đn giá tr gia tng 52


Biu 2.7 Bng tng hp hóa đn GTGT tháng 07/2013 53
Biu 2.8 Giy thanh toán tm ng 54
Biu 2.9 S chi tit tài khon 621 55
Biu 2.10 S cái tài khon 621 56
Mu 2.11 Hp đng giao khoán 58
Biu 2.12 Biên bn nghim thu và thanh toán khi lng thuê ngoài 59
Biu 2.13 Bng chm công công nhân thuê ngoài 60
Biu 2.14 Bng thanh toán khi lng thuê ngoài 61
Biu 2.15 Bng chm công ca công nhân thuc danh sách công ty 62
Biu 2.16 Bng thanh toán lng ca công nhân trc tip 63
Biu 2.17 Bng tng hp lng tháng 07/2013 64
Mu 2.18 S chi tit tài khon 622 65
Mu 2.19 S cái tài khon 622 66
Biu 2.20 Nht trình s dng máy 68
Biu 2.21 Bng theo dõi ca máy 69
Biu 2.22 Bng chm công (Công nhân lái máy thi công) 69
Biu 2.23 Bng thanh toán lng công nhân lái máy thi công 70

Biu 2.24 S chi tit tài khon 623101 71
Biu 2.25 Hóa đn GTGT 72
Biu 2.26 S chi tit tài khon 623201 73
Biu 2.27 Bng tng hp chi phí khu hao máy thi công 75
Biu 2.28 S chi tit tài khon 623401 75
Biu 2.20 Hp đng thuê máy thi công 76
Biu 2.30 Lch hot đng ca máy thi công thuê ngoài 77
Biu 2.31 Bng tng hp chi phí máy thi công thuê ngoài 78
Biu 2.32 Mu biên bn thanh lý hp đng thuê máy thi công 78
Biu 2.33 S chi tit tài khon 623701 79
Biu 2.34 S cái tài khon 623 80
Biu 2.35 Bng thanh toán tin lng ca nhân viên qun lý 83
Biu 2.36 Bng phân b tin lng và bo him xã hi 84
Biu 2.37 S chi tit tài khon 627101 85
Biu 2.38 Phiu xut kho 86
Biu 2.39 S chi tit tài khon 627201 87
Biu 2.40 Bng tính chi phí khu hao TSC 88
Biu 2.41 S chi tit tài khon 627401 89
Biu 2.42 Hóa đn GTGT tin đin 90
Biu 2.43 Phiu chi 91
Thang Long University Library


Biu 2.44 S chi tit tài khon 627701 91
Biu 2.45 s cái tài khon 627 92
Biu 2.46 Bng tng hp chi phí sn xut 93
Biu 2.47 Bng tính giá thành sn phm xây lp hoàn thành 95
Biu 2.48 S chi tit tài khon 15401 96
Biu 2.49 S Nht ký chung 97
Biu 2.50 S cái tài khon 154 98

Mu 3.1 Bng tính và phân b chi phí khu hao 105
Bng 3.1 Bng kê chi phí nguyên vt liu s dng còn li 106
1

CHNGă1: LÝ LUN CHUNG V CÔNG TÁC K TOÁN TP HP CHI
PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SN PHM TRONG DOANH
NGHIP XÂY LP
1.1. căđim hotăđng sn xut kinh doanh và t chc công tác k toán trong
doanh nghip xây lp.
1.1.1. c đim hot đng sn xut kinh doanh trong doanh nghip xây lp
Xây dng c bn là mt ngành sn xut đc lp, mang tính cht công nghip
nhm to ra tài sn c đnh, c s vt cht cho nn kinh t quc dân, tng cng tim
lc kinh t, quc phòng cho đt nc. Vì vy mi b phn ln trong thu nhp quc dân
và vn đu t tài tr t nc ngoài đc s dng trong lnh vc xây dng c bn.
So vi các ngành sn xut khác, xây dng c bn có nhiu đc đim kinh t - k
thut đc trng riêng bit th hin rõ  sn phm xây lp và quá trình to ra sn phm.
c đim rõ nét nht trong xây dng c bn là: sn phm xây lp là các công trình
công nghip, công trình dân dng, các vt kin trúc, đc gn lin trên mt đa đim
nht đnh nh mt đt, mt nc, mt bin thông thng có quy mô kt cu phc
tp, mang tính đn chic vi thi gian sn xut kéo dài và giá tr ln.
Quá trình sn xut  ngành xây dng c bn đc chia thành nhiu giai đon:
kho sát, thit k, thi công, nghim thu. Quá trình thi công đc chia thành nhiu khâu
nh: chun b điu kin cho thi công (gii phóng mt bng, chun b nguyên vt
liu ), thi công móng, trn, tng, hoàn thin, thanh quyt toán, hoàn công. Các công
vic ch yu đc tin hành ngoài tri nên chu nh hng ln ca điu kin thi tit
nh nng, ma, gió, bưo, đ m Mi mt công trình đc tin hành thi công theo
mt đn đt hàng c th ph thuc vào yêu cu ca khách hàng và thit k m thut
ca công trình đó. Khi thc hin các đn đt hàng ca khách hàng, đn v công tác
phi bàn giao đúng tin đ, đúng thit k m thut và phi đm bo cht lng ca
công trình.

T chc sn xut trong doanh nghip xây lp ca nc ta hin nay ph bin theo
phng thc "khoán gn" các công trình, hng mc công trình, khi lng hoc công
vic cho các đn v ni b trong doanh nghip (t, đi ). Trong giá khoán gn không
ch có tin lng mà tt c các chi phí vt liu, công c dng c thi công, chi phí
chung ca b phn nhn khoán.
Nhng đc đim riêng bit trên đây ca ngành xây dng c bn đư có nh hng
ti k toán chi phí sn xut và tính giá sn phm xây lp. Công tác k toán va phi
đáp ng yêu cu v chc nng, nhim v ca mt doanh nghip sn xut, va phi
đm bo phù hp vi đc thù ca loi hình doanh nghip xây lp.


Thang Long University Library
2

1.1.2. c đim t chc công tác k toán trong các doanh nghip xây lp
c đim ca sn xut xây lp mang tính đc thù cao nên có nh hng đn t
chc công tác k toán trong đn v xây lp ch yu  ni dung, phng pháp, trình t
hch toán chi phí sn xut, phân loi chi phí, c cu giá thành xây lp.
Xut phát t quy đnh v lp d toán công trình xây dng c bn theo tng hng
mc công trình và phi phân tích theo tng khon mc chi phí cng nh đc đim ti
các đn v nhn thu, hch toán chi phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp có
nhng đc đim sau:
- Hch toán chi phí nht thit phi đc phân tích theo tng khon mc chi phí, tng
công trình, hng mc công trình c th. Qua đó thng xuyên so sánh, kim tra
vic thc hin d toán chi phí, xem xét nguyên nhân vt, ht d toán và đánh giá
hiu qu kinh doanh.
- i tng hch toán chi phí có th là các công trình, hng mc công trình, các đn
đt hàng, các giai đon hng mc hay nhóm hng mc,… Vì vy phi lp d toán
chi phí và tính giá thành theo tng hng mc hay giai đon ca hng mc.
- Giá thành công trình lp đt thit b không bao gm giá tr bn thân thit b do ch

đu t đa vào đ lp đt mà ch bao gm nhng chi phí do doanh nghip xây lp
b ra có liên quan đn xây lp công trình. Bi vy, khi tip nhn thit b do đn v
ch đu t bàn giao đ lp đt, giá các thit b đc ghi vào bên N tài khon 002
– Vt t, hàng hóa nhn gi h, nhn gia công.
Vi nhng đc đim trên, đòi hi doanh nghip phi t chc công tác hch toán
k toán trên c s tuân th ch đ k toán theo quy đnh ca B Tài Chính đng thi
phi phù hp vi đc thù ca hot đng kinh doanh xây lp đ đm bo cht lng
công tác k toán, hoàn thành đúng tin đ, cung cp kp thi thông tin cho nhu cu ca
các nhà qun lý
1.1.3. Vai trò và ý ngha ca t chc công tác k toán tp hp chi phí sn xut và
tính giá thành sn phm trong doanh nghip xây lp
T chc k toán đúng, hp lý chi phí sn xut sn phm xây lp và tính đúng,
tính đ giá thành công trình có ý ngha rt ln trong công tác qun lý chi phí, giá thành
xây dng, trong vic kim tra tính hp pháp, hp l ca chi phí phát sinh ti doanh
nghip nói chung và  các t đi xây dng nói riêng. Vi chc nng là ghi chép, tính
toán, phn ánh và giám đc thng xuyên liên tc s bin đng ca vt t, tài sn, tin
vn, k toán s dng thc đo hin vt và c thc đo giá tr đ qun lý chi phí. Thông
qua s liu do k toán tp hp chi phí, tính giá thành, ngi qun lý doanh nghip bit
đc chi phí và giá thành thc t ca công trình, hng mc công trình ca sn xut
kinh doanh. Qua đó có th phân tích, tình hình thc hin k hoch sn phm, tình hình
s dng lao đng, vt t, vn tit kim hay lưng phí đ t đó có bin pháp h giá
3

thành, đa ra nhng quyt đnh phù hp vi hot đng sn xut kinh doanh ca doanh
nghip. H giá thành mà vn đm bo cht lng là điu kin quan trng đ doanh
nghip kinh doanh đng vng đc trên th trng.
Vic phân tích đúng đn kt qu hot đng sn xut kinh doanh ch có th da
trên giá thành sn phm chính xác. V phn mình giá thành li chu nh hng ca kt
qu tng hp chi phí sn xut xây lp. Do vy, t chc tt công tác k toán chi phí sn
xut và tính sn phm xây lp đ xác đnh ni dung, phm vi chi phí cu thành trong

giá thành cng nh lng giá tr các yu t chi phí đư dch chuyn vào sn phm hoàn
thành là yêu cu cp bách trong nn kinh t th trng.
Tính đúng, tính đ giá thành sn phm là tin đ đ xác đnh kt qu hot đng
kinh doanh ca doanh nghip, tránh tình trng lưi gi, l tht nh mt s nm trc
đây, khi nn kinh t đang trong thi kì k hoch hoá tp trung. Các doanh nghip hot
đng theo ch tiêu pháp lnh, vt t, tin vn do cp trên cp, giá thành là giá thành k
hoch đnh sn. Vì vy, công tác tp hp chi phí và tính giá thành ch mang tính hình
thc. Chuyn sang c ch th trng, các doanh nghip đc ch đng hành đng theo
phng hng riêng và t phi chu trách nhim v kt qu hot đng ca mình.  có
th cnh tranh đc trên th trng, công tác k toán tp hp chi phí sn xut và tính
giá thành sn phm còn phi thc hin đúng theo quy lut khách quan. Nh vy, k
toán chi phí sn xut và tính giá thành sn phm là phn không th thiu đc khi thc
hin ch đ hch toán k toán, hn na nó có ý ngha to ln và chi phi cht lng
công tác k toán trong toàn doanh nghip.
1.2. Tng quan v chi phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp
1.2.1. Chi phí sn xut kinh doanh và phân loi chi phí sn xut sn phm xây lp
1.2.1.1. Khái nim, bn cht và ni dung kinh t ca chi phí sn xut
i tng lao đng, t liu lao đng và sc lao đng là ba yu t c bn ca quá
trình sn xut. Quá trình s dng các yu t c bn ca quá trình sn xut cng đng
thi là quá trình doanh nghip phi ch ra nhng chi phí sn xut tng ng.  hch
toán các loi chi phí có bn cht, đn v đo khác nhau cùng tp hp li to nên giá tr
sn phm thì tt c các chi phí phi đm bo đo lng bng đn v tin t. Vy chi phí
sn xut là biu hin bng tin ca toàn b các hao phí v lao đng sng, lao đng vt
hoá và các chi phí khác mà doanh nghêp chi ra đ tin hành hot đng sn xut trong
mt thi k.
Trong quá trình hot đng ca mt doanh nghip xây dng c bn, ngoài các
khon chi ra do quá trình thi công to ra sn phm theo hp đng, doanh nghip cng
phi chi cho các hot đng khác nh hot đng qun lý hay hot đng tài chính (cho
thuê tài sn c đnh, ) và các hot đng bt thng (hao ht vt t ngoài đnh mc, ).
Nhng khon chi này gi là chi tiêu. Tuy nhiên ch nhng khon chi phí ca k k

Thang Long University Library
4

toán có liên quan đn khi lng sn phm sn xut ra mi đc phép hch toán vào
trong k.
Chi phí sn xut ca doanh nghip phát sinh thng xuyên trong sut quá trình
tn ti ca doanh nghip. Nhng đ phc v cho qun lý và công tác k toán trong
doanh nghip, chi phí sn xut phi đc tính toán tp hp theo tng thi k nh hàng
tháng, hàng quý, hàng nm phù hp vi k báo cáo.
Trên góc đ k toán qun tr thì chi phí sn xut cung cp các thông tin v chi phí
kp thi, hu ích cho vic đa ra quyt đnh ca nhà qun tr. Do vy, vi k toán qun
tr, chi phí không ch là nhng phí tn thc t gn lin vi kt qu hot đng sn xut
kinh doanh mà còn là nhng phí tn c tính đ thc hin d án.
1.2.1.2. Phân loi chi phí sn xut
Trong xây dng c bn, các chi phí sn xut bao gm nhiu loi chi phí có tính
cht và công dng khác nhau, đòi hi phi có s phân loi chi phí. Vic phân loi chi
phí sn xut mt cách khoa hc có ý ngha rt ln đi vi công tác hch toán chi phí
sn xut và tính giá thành sn phm xây lp. Tu theo yêu cu qun lý, đi tng qun
lý, đi tng cung cp thông tin, góc đ xem xét chi phí mà chi phí sn xut đc
phân loi theo các cách sau:
 Phân loi chi phí sn xut theo khon mc giá thành (theo mcă đích,ă côngă
dng ca chi phí)
Theo cách phân loi này, chi phí sn xut đc chia thành các khon mc chi phí
khác nhau. Mi khon mc bao gm nhng chi phí có cùng mc đích và công dng,
không phân bit ni dung kinh t ca mi chi phí đó. Toàn b chi phí đc chia thành
bn loi:
- Chi phí nguyên vt liu trc tip: bao gm giá tr thc t ca các loi nguyên vt
liu chính, vt liu ph, bán thành phm, các cu kin hoc các b phn ri, vt liu
luân chuyn tham gia cu thành lên thc th sn phm xây lp. Chi phí nguyên vt
liu trong sn phm xây dng không bao gm các loi vt liu, nguyên liu s dng

cho máy thi công, các loi vt liu làm tm nh: lán tri che ma, các chi phí vn
chuyn trên đng ngoài đnh mc lao đng, đnh mc s dng máy thi công, các
loi vt liu đư tính vào chi phí sn xut chung.
- Chi phí nhân công trc tip: Bao gm tin lng c bn, các khon ph cp lng
chính, lng ph có tính cht n đnh ca công nhân trc tip xây dng (thuc
doanh nghip), s tin lao đng thuê ngoài trc tip xây dng đ hoàn thành sn
phm xây dng c bn. Không bao gm các khon trích BHXH, BHYT, KPC,
BHTN trên lng c bn ca công nhân xây dng, tin lng phi tr ca cán b
qun lý, cán b k thut, nhân viên qun lý đi công trình và tin lng ca công
5

nhân điu khin máy thi công. Chi phí nhân công trc tip đc tp hp riêng theo
tng đi tng công trình, hng mc công trình.
- Chi phí s dng máy thi công: Là toàn b chi phí trc tip phát sinh trong quá trình
s dng máy thi công đ thc hin khi lng công vic xây dng bng máy theo
phng pháp thi công hn hp. Máy móc thi công là loi máy trc tip phc v xây
lp công trình, gm nhng máy móc chuyn đng bng đng c hi nc, diezen,
đin,… Chi phí s dng máy thi công bao gm: chi phí thng xuyên và chi phí
tm thi.
Chi phí thng xuyên s dng máy thi công bao gm: lng chính, lng ph
ca công nhân điu khin máy, phc v máy,…; chi phí vt liu; chi phí công c,
dng c; chi phí khu hao tài sn c đnh; chi phí dch v mua ngoài và chi phí
khác bng tin.
Chi phí tm thi s dng máy thi công gm: chi phí sa cha ln máy thi công
(đi tu, trung tu,…); chi phí công trình tm thi cho máy thi công (lu, lán, b,
đng ray chy máy,…).
- Chi phí sn xut chung: Là nhng khon chi phí trc tip khác phc v cho sn
xut công trình xây dng nhng không th hch toán trc tip cho tng công trình,
hng mc công trình. Chi phí sn xut chung bao gm tin lng nhân viên qun lý
t, đi, BHXH, BHYT, KPC, BHTN trích theo t l quy đnh trên tin lng phi

tr công nhân trc tip sn xut, nhân viên qun lý đi, nhân viên điu khin máy
thi công, khu hao tài sn c đnh dùng chung cho qun lý đi (không phi là khu
hao tài sn c đnh ca máy thi công s dng  đi), chi phí hi hp, tip khách,
đin thoi, đin nc và các chi phí khác dùng cho t, đi.
Cách phân loi này đáp ng yêu cu qun lý chi phí xây lp theo đnh mc,
cung cp s liu cho công tác tính giá thành sn phm xây lp, phân tích tình hình
thc hin k hoch giá thành, lp đnh mc và k hoch giá thành sn phm xây lp
cho k tip theo. ây là nhng khon mc chi phí cu thành nên giá thành sn phm
xây lp hoàn thành ti doanh nghip xây dng hin nay.
 Phân loi chi phí sn xut theo ni dung, tính cht kinh t ca chi phí
Cn c vào ni dung, tính cht kinh t ban đu ca chi phí sn xut đ sp xp các
chi phí phát sinh vào cùng mt yu t chi phí, không k ti vic chi phí đó phát sinh 
đa đim nào và dùng vào mc đích gì trong sn xut kinh doanh. Theo cách phân loi
này, có nm yu t chi phí nh sau:
- Chi phí nguyên vt liu: Là toàn b các chi phí v các loi nguyên vt liu chính,
vt liu ph, ph tùng thay th, vt liu thit b xây dng c bn mà doanh nghip
đư s dng cho hot đng sn xut kinh doanh trong k nh : xi mng, cát, gch, st
thép và các vt liu ph nh : que hàn, ve,…
Thang Long University Library
6

- Chi phí nhiên liu: Xng, du m, khí nén,…
- Chi phí công c, dng c: Qun áo, m bo h lao đng, mt n, ván khuôn,…
- Chi phí nhân công: Các chi phí v tin lng, tin công phi tr cho ngi lao
đng, các khon BHXH, BHYT, KPC, BHTN tính trên lng phi tr công nhân
và nhân viên hot đng sn xut kinh doanh.
- Chi phí khu hao tài sn c đnh: Là toàn b s tin phi tính khu hao, trích trc
sa cha ln trong tháng (trong k) đi vi các loi tài sn c đnh s dng trong
doanh nghip.
- Chi phí dch v mua ngoài: Là toàn b s tin phát sinh v các loi dch v mua

ngoài hoc thuê ngoài nh tin đin nc, đin thoi phc v cho hot đng sn
xut kinh doanh mà doanh nghip chi ra trong k.
- Chi phí khác bng tin: Bao gm s tin phát sinh trong quá trình sn xut kinh
doanh ngoài bn yu t chi phí nêu trên trong doanh nghip xây dng nh chi phí
tip khách, hi hp, nghiên cu khoa hc,…
Cách phân loi này giúp ta bit kt cu, t trng ca tng loi chi phí mà doanh
nghip chi ra trong quá trình hot đng sn xut kinh doanh, giúp công tác qun lý chi
phí theo tng ni dung kinh t, tp hp và lp báo cáo sn xut theo yu t chi phí.
Phng pháp còn có ý ngha cho vic lp, giám sát d toán chi phí xây dng và xác
đnh phn lao đng quá kh cn bù đp và phn lao đng sng to ra.
Song cách phân loi này mi ch nêu đc các yu t chi phí đư s dng ch không
xác đnh đc c th phng pháp tp hp và phân b chi phí cho các đi tng, do
vy, các nhà qun lý doanh nghip cn phi đa ra cách phân loi theo đi tng chu
chi phí.
 Phân loi chi phí sn xut theoăphngăphápătp hp chi phí sn xutăchoăđi
tng chu chi phí
Theo cách phân loi này, chi phí sn xut đc chia làm hai loi là: chi phí trc
tip và chi phí gián tip.
- Chi phí trc tip: là nhng chi phí có liên quan trc tip đn tng đi tng chu
chi phí, tng công vic nht đnh. Bao gm nguyên vt liu xây dng, tin lng
công nhân sn xut, khu hao máy móc thit b thi công đc kt chuyn trc tip
vào sn phm hoc công vic xây lp.
- Chi phí gián tip: là nhng chi phí có liên quan đn nhiu đi tng s dng chi
phí, nhiu công vic khác nhau. Ni dung chi phí gián tip cng nh chi phí trc
tip nhng nhng chi phí này phát sinh  b phn phân xng sn xut, b phn
qun lý t, đi xây dng ca doanh nghip. Vì vy k toán phi tin hành phân b
cho các đi tng có liên quan theo tiêu thc thích hp.
7

Cách phân loi này có ý ngha trong vic xác đnh k toán tp hp chi phí, phân b

chi phí cho các đi tng chu chi phí tng đi hp lý. T đó giúp cho vic xác đnh
ch tiêu giá thành đc nhanh chóng, kp thi, đng thi giúp các nhà qun lý có đc
thông tin chân thc v chi phí và li nhun tng loi sn phm, dch v trong hot
đng sn xut ca doanh nghip mình.
 Phân loi theo mi quan h gia chi phí sn xut và khiălng hotăđng
Theo cách phân loi này, chi phí sn xut trong doanh nghip xây dng chia thành
hai loi: bin phí và đnh phí.
- Bin phí: là nhng khon mc chi phí có s thay đi v tng s khi có s thay đi
v khi lng công vic hoàn thành nh: chi phí nguyên, vt liu trc tip, chi phí
nhân công trc tip.
- nh phí: là nhng chi phí không thay đi v tng s khi có s thay đi v khi
lng công vic hoàn thành nh: chi phí đin thp sáng, chi phí thuê mt bng,…
- Chi phí hn hp: là nhng chi phí bao gm c yu t bin phí ln đnh phí nh: chi
phí v đin nc, đin thoi,…  mc đ hot đng cn bn. Chi phí hn hp th
hin đc đim ca đnh phí, quá mc đ đó th hin đc đim ca bin phí.
Cách phân loi này có tác dng trong qun tr doanh nghip, là c s đ phân tích
mi quan h gia chi phí – khi lng – li nhun, phân tích đim hòa vn phc v
cho vic ra quyt đnh kinh doanh đúng đn và hp lý nhm tng li nhun cho doanh
nghip.
Trên đây là các cách phân loi thng dùng trong các doanh nghip xây dng c
bn. Nói chung, s lng các khon mc chi phí ph thuc vào trình đ nhn thc,
qun lý và t chc công tác k toán ca tng doanh nghip.
1.2.2. Giá thành sn phm và phân loi giá thành sn phm xây lp
1.2.2.1. Khái nim, bn cht và ni dung kinh t ca giá thành sn phm
Quá trình sn xut trong doanh nghip là mt th thng nht bao gm hai mt
đi lp nhng có liên h mt thit vi nhau, đó là mt hao phí sn xut và mt kt qu
sn xut.  đánh giá đc cht lng sn xut kinh doanh ca mt doanh nghip thì
chi phí b ra phi đc xem xét trong mi quan h vi kt qu sn xut, ngha là tt c
các khon chi phí phát sinh và trích trc có liên quan đn khi lng sn phm đư
hoàn thành trong k s to nên ch tiêu giá thành sn phm.

Khác vi các doanh nghip sn xut công nghip khác, có th tính toán giá thành
ca mt loi sn phm đc sn xut ra trong k và giá thành đn v ca sn phm.
Trong các doanh nghip xây dng c bn, do đc đim ca sn phm xây lp có quy
mô ln, thi gian thi công dài, không th xác đnh đc ngay giá thành công trình,
hng mc công trình mà phi thông qua vic tính giá thành ca khi lng sn phm
Thang Long University Library
8

xây lp quy c. Do đó, mi công trình hay khi lng xây lp hoàn thành đu có mt
giá thành riêng.
Nh vy, giá thành sn phm xây lp là toàn b chi phí sn xut tính cho tng
công trình, hng mc công trình hoàn thành hay khi lng xây dng hoàn thành đn
giai đon quy c đư nghim thu và đc chp nhn thanh toán.
Trong h thng các ch tiêu qun lý ca doanh nghip, giá thành sn phm là ch
tiêu kinh t tng hp, phn ánh kt qu s dng các loi tài sn trong quá trình sn
xut kinh doanh cng nh tính đúng đn ca nhng gii pháp qun lý mà doanh
nghip đư áp dng đ nhm mc đích h thp chi phí, t đó nâng cao hiu qu sn xut
kinh doanh.
1.2.2.2. Phân loi giá thành sn phm xây lp
Phân loi giá thành sn phm là yêu cu phc v cho vic qun lý ca doanh
nghip, t đó giúp doanh nghip phân tích đc s bin đng ca giá thành và chiu
hng tác đng ca chúng đ có bin pháp điu chnh cho thích hp. Cách phân loi
giá thành ch yu:
 Phân loi theo ngun s liu và thiăđimăđ xácăđnh giá thành
Theo cách phân loi này, giá thành sn phm xây lp đc chia thành: giá thành d
tóan, giá thành k hoch và giá thành thc t
- Giá thành d toán công tác xây lp (Zdt): Do đc trng ca hot đng xây lp là
tiêu th sn phm trc khi tin hành xây dng nên các doanh nghip phi xác
đnh trc giá thành d toán đ xác đnh giá tr d toán công trình. Giá thành d
toán đc xác đnh là tng chi phí d toán đ hoàn thành khi lng sn phm xây

lp, công trình, HMCT. Giá thành d toán đc xác đnh trên c s các đnh mc
kinh t k thut ca Nhà nc và các khung giá gii hn quy đnh áp dng cho
tng vùng lãnh th ca B Tài Chính. Cn c vào giá tr d toán xây lp ca tng
công trình, hng mc công trình, ta có th xây dng d toán theo công thc:
Giá thành d toán
công trình, HMCT
=
giá tr d toán công trình,
hng mc công trình sau thu
-
Thu nhp chu
thu tínhătrc
Trong điu kin hin nay, các đn v thng tham gia đu thu thi công xây lp
mt công trình. n v thng thu là đn v xây dng giá đu thu công tác xây lp
hp lý, đm bo cht lng thi công công trình. Do vy, trong giá thành d toán
còn có hai loi giá thành đó là:
+ Giá thành đu thu công tác xây lp: đc hình thành t c ch qun lý bng
đu thu trong xây dng. ây cng là loi giá thành do ch đu t đa ra cho các
doanh nghip xây dng, cn c vào đó đ tính giá thành d thu công tác xây
lp. V nguyên tc, giá đu thu xây lp ch bng giá d toán, có nh vy ch
đu t mi tit kim vn đu t và h thp chi phí v lao đng
9

+ Giá thành hp đng công tác xây lp: Là loi giá thành d toán ghi trong hp
đng đc ký kt gia ch đu t và đn v xây lp sau khi tha thun giao nhn
thu và cng chính là giá thng thu ca đn v xây lp và đc ch đu t tha
thun ký hp đng giao thu. V nguyên tc, giá thành hp đng ch đc nh
hn hoc bng giá đu thu xây lp.
- Giá thành k hoch (Zkh): Là giá thành đc tính toán trên c s điu kin thc
t ca doanh nghip xây lp trên c s bin pháp thi công, các đnh mc đn giá áp

dng trong ni b doanh nghip xây dng, là c s, đng thi là mc tiêu đ phn
đu tit kim chi phí, h giá thành sn phm. Giá thành k hoch còn phn ánh
trình đ qun lý giá thành ca doanh nghip.
Công thc tính giá thành k hoch:
Giá thành k hoch ca
công trình, HMCT
=
Giá thành d toán ca
công trình, hng mc
-
Mc h giá thành
k hoch
- Giá thành thc t (Ztt): Giá thành thc t là tng chi phí thc t mà doanh nghip
phi b ra theo s lng k toán, có liên quan đn công trình hoàn thành và đc
xác đnh khi kt thúc công tác xây lp. Giá thành sn phm xây lp thc t không
ch bao gm nhng chi phí thc t phát sinh nh chi phí thit hai do phá đi làm li,
thit hi do ngng sn xut, mt mát, hao ht vt t,…do nhng nguyên nhân
khách quan hoc ch quan ca doanh nghip. Thông thng giá thành thc t sn
phm xây lp đc chia thành:
Giá thành công tác xây lp thc t: phn ánh giá thành mt khi lng công tác
xây lp đt ti đim dng k thut nht đnh theo k (tháng, quý, nm). Giá thành
này cho phép k toán xác đnh kp thi chi phí phát sinh, phát hin nhng nguyên
nhân tng, gim chi phí và khp thi điu chình cho giai đon sau.
Giá thành hng mc công trình hoàn thành: là toàn b chi phí chi ra đ tin
hành thi công công trình, HMCT k t lúc khi công đn khi hoàn thành đa vào
s dng và đc ch đu t chp nhn thanh toán.
Mun đánh giá chính xác chênh lch sn xut thi công ca công tác xây lp, phi
so sánh các loi giá thành trên vi nhau nhng xét trong điu kin đm bo tính thng
nht v thi đim và cách tính toán trong quá trình so sánh và s so sánh này phi
đc thc hin trên cùng mt đi tng xây lp. Gia ba loi giá thành xây lp này

thng có mi quan h mt thit v lng.
Kt thúc công trình, doanh nghip so sánh Zdt, Zkh, Ztt đ phân tích và đ ra
bin pháp khc phc hn ch cho ln thi công tip theo. V nguyên tc, mi quan h
gia các loi giá thành trên phi đm bo nh sau:
Zdt > Zkh >Ztt
Thang Long University Library
10

Nh vic so sánh giá thành thc t vi giá thành k hoch, ta có th đánh giá
hiu qu hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip trong điu kin c th v c
s vt cht k thut và trình đ qun lý. Vic so sánh giá thành thc t vi giá thành
d toán cng giúp cho vic xác đnh đc trình đ qun lý ca doanh nghip này vi
doanh nghip khác. ây cng là ngyên tc khi xây dng giá thành và t chc thc hin
k hoch giá thành. Có nh vy doanh nghip mi đm bo có lãi, có tích lu cho nhà
nc và có điu kin tái sn xut m rng doanh nghip.
Tuy nhiên, do công vic thi công thng là kéo dài, trong xây dng c bn ngi ta
có th xác đnh giá thành thc t ca khi lng xây lp hoàn thành hàng k.
 Phân loi theo phm vi phát sinh chi phí
Theo cách phân loi này ch tiêu giá thành đc chia thành: giá thành sn xut và
giá thành tiêu th.
- Giá thành sn xut (giá thành công xng): là ch tiêu phn ánh tt c các chi
phí phát sinh liên quan đn vic sn xut sn phm xây lp trong phm vi công
trình nh: chi phí nguyên vt liu trc tip, chi phí nhân công trc tip, chi phí s
dng máy thi công và chi phí sn xut chung. Giá thành sn xut đc tính cho sn
phm đư hoàn thành, là cn c đ tính giá vn hàng bán và lãi gp ca doanh
nghip.
Giá thành sn xut đc tính theo công thc:
Tng giá thành
sn phm xây lp
=

Chi phí sn xut
kinhădoanhăDDK
+
Chi phí
SXKD phát
sinh trong k
-
Chi phí sn xut
kinh doanh DDCK
- Giá thành tiêu th (giá thành toàn b): là ch tiêu phn ánh toàn b các khon chi
phí phát sinh liên quan đn vic sn xut, tiêu th sn phm xây lp công thêm chi
phí bán hàng và chi phí qun lý doanh nghip đư đc phân b cho sn phm đó.
Giá thành toàn b đc tính theo công thc:
Giá thành toàn
b ca sn phm
=
Giá thành sn xut
ca sn phm
+
Chi phí qun lý
doanh nghip
+
Chi phí
bán hàng
Giá thành toàn b ca sn phm ch đc xác đnh sau khi khi lng sn phm
công vic, lao v đư đc thc hin. ây là c s đ doanh nghip tính lưi trc thu.
Nh vy, dù theo cách phân loi nào thì đ đáp ng yêu cu ca các nhà qun lý
trong vic hch toán, lp k hoch giá thành và xây dng gii pháp đ h giá thành sn
phm kp thi, chính xác toàn din có hiu qu và hp lý đòi hi phi có s phi hp
nhp nhàng gia các loi giá thành. D nhiên, vic tính giá thành sn phm trong tng

doanh nghip c th, còn tùy vào đi tng hch toán chi phí và đi tng tính giá
thành mà áp dng mt trong các phng pháp trên hoc áp dng kt hp mt s
phng pháp vi nhau.
11

1.2.3. Mi quan h gia chi phí sn xut và giá thành sn phm trong doanh
nghip xây lp
Chi phí sn xut và giá thành sn phm xây lp ging nhau v mt cht nhng
khác nhau v mt lng. Ni dung c bn ca chúng đu là biu hin bng tin ca
nhng chi phí mà doanh nghip đã b ra cho hot đng sn xut kinh doanh. Trong khi
chi phí xây lp là tng th các chi phí phát sinh trong mt thi k nht đnh thì giá
thành sn phm xây lp là tng th các chi phí gn lin vi mt khi lng xây lp
hoàn thành và bàn giao.
Chi phí sn xut đc tính trong phm vi gii hn ca tng k nht đnh (tháng,
quý, nm), thng có liên quan đn hai b phn là: sn phm đư hoàn thành trong k
và sn phm d dang cui k. Giá thành sn phm xây lp li ch đc tính cho công
trình, HMCT, khi lng xây lp hoàn thành trong k và ch tiêu này thng bao gm
hai b phn chi phí: chi phí sn xut d dang đu k (k trc chuyn sang) và chi phí
phát sinh trong k (sau khi đư tr đi giá thành sn phm xây lp d dang cui k). S
khác nhau đó th hin qua công thc sau:
Tng giá thành sn
phm hoàn thành
=
Chi phí sn
xutăDDK
+
CPSX phát sinh trong k
(đƣătr các khon thu hi
ghi gim chi phí)
-

Chi phí sn
xut DDCK
V mt k toán, hch toán chi phí sn xut và tính giá thành sn phm là hai
bc công vic liên tip và gn bó hu c vi nhau. K toán tp hp chi phí sn xut
là c s s liu đ tính giá thành sn phm. Vn đ tit kim hay lãng phí ca doanh
nghip v chi phí sn xut có nh hng trc tip đn giá thành sn phm thp hay
cao. Nh vy, c s đ xác đnh đi tng tính giá thành là vic tp hp chi phí sn
xut đúng đi tng. iu này có tác dng tt đn vic tng cng qun lý chi phí sn
xut, phc v cho công tác tính giá thành mt cách đy đ, chính xác và kp thi.
1.3. K toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm trong doanh
nghip xây lp
1.3.1. i tng và phng pháp tp hp chi phí sn xut
1.3.1.1. i tng tp hp chi phí sn xut
i tng tp hp chi phí sn xut là phm vi, gii hn đ tp hp các chi phí
sn xut phát sinh trong k. Xác đnh đi tng tp hp chi phí sn xut thc cht là
xác đnh ni phát sinh chi phí và ni chu s phân b chi phí.
Do là khâu đu tiên trong công tác k toán tp hp chi phí sn xut nên khi xác
đnh đi tng tp hp chi phí sn xut, trc ht phi cn c vào mc đích s dng
chi phí, sau đó cn c vào đa đim phát sinh chi phí ca doanh nghip xây lp. Vic
la chn, xác đnh đi tng tp hp chi phí cho tng doanh nghip là khác nhau, ph
thuc vào đc đim tình hình t chc kinh doanh, yêu cu và trình đ qun lý cng
Thang Long University Library
12

nh quy trình công ngh sn xut sn phm xây lp. Nu là loi hình sn xut đn
chic thì đi tng tp hp chi phí có th là cho tng công trình, hng mc công trình.
Nu là loi hình sn xut hàng lot thì đi tng tp hp chi phí có th là tng đn đt
hàng. Cn c vào đc đim t chc sn xut ca doanh nghip xây lp, đi tng tp
hp chi phí sn xut có th là các phân xng, t, đi thi công, công trng sn
xut, Cn c vào yêu cu giá thành, yêu cu qun lý, kh nng và trình đ qun lý

ca doanh nghip mà vic xác đnh đi tng tp hp chi phí s đc chi tit và c th
cao hn.
Mc dù có nhiu cách xác đnh đi tng tp hp chi phí sn xut, nhng yêu
cu ca vic xác đnh đi tng tp hp chi phí sn xut phi phù hp vi đc đim t
chc hot đng sn xut kinh doanh, yêu cu qun lý ca doanh nghip. ây là công
vic quan trng trong vic t chc công tác k toán tp hp chi phí sn xut, t vic
hch toán ban đu đn t chc tp hp s liu, hch toán trên tài khon và các s k
toán liên quan.
1.3.1.2. Phng pháp tp hp chi phí sn xut
Phng pháp k toán tp hp chi phí sn xut là mt phng pháp hoc h thng
các phng pháp đc s dng đ tp hp và phân loi các chi phí sn xut phát sinh
theo yu t, khon mc trong phm vi gii hn ca đi tng k toán chi phí nh:
công trình, HMCT hay đn đt hàng. Hin nay các doanh nghip xây lp thng s
dng các phng pháp tp hp chi phí sn xut sau:
 Phngăphápătp hp trc tip
Theo phng pháp này, đi vi nhng chi phí c bn có quan h trc tip đn tng
đi tng tp hp chi phí riêng bit thì tp hp trc tip cho đi tng chu chi phí đó.
Phng pháp này đòi hi ngay t khâu hch toán phi t chc công tác ghi chép ban
đu theo đúng đi tng riêng bit trên các s, th chi tit chi phí sn xut vi tng đi
tng tính giá. Phng pháp tp hp trc tip chi phí sn xut áp dng cho nhng chi
phí sn xut c bn hoc cho nhng doanh nghip có đi tng tính giá thành đn nht
là các công trình, hng muc công trình.
 Phngăphápăphơnăb gián tipă(đi vi chi phí sn xut chung)
Theo phng pháp gián tip, trc ht tp hp các chi phí sn xut chung phát sinh
sau đó mi tin hành phân b cho tng đi tng c th. Tiêu thc phân b đm bo
đc mi quan h tng quan gia chi phí phân b và đi tng chu chi phí. Thi
đim tính toán phân b có th mt ln vào cui k k toán hoc nhiu ln trong k, tùy
theo yêu cu qun lý và nng lc thc t ca doanh nghip Vic phân b đc tin
hành theo trình t sau:

13

- Xácăđnh h s phân b (H):
H s phân b
=
Tng chi phí cn phân b
Tng tiêu thc phân b caăcácăđiătng
Hay:
H
=
C
T
- Xácăđnh mc chi phí phân b cho tngăđiătng:
C󰀻
= T󰀻 × H
Trong đó: C󰀻: Chi phí phân b cho tng đi tng i
T󰀻: Tiêu thc phân b cho tng đi tng i
H: H s phân b
 Phngăphápătp hp chi phí sn xut theo công trình, hng mc công trình
Chi phí sn xut phát sinh liên quan đn công trình, hng mc công trình nào thì
tp hp trc tip cho công trình, hng mc công trình đó. Nu chi phí sn xut có liên
quan đn nhiu công trình, hng mc công trình thì s đc phân b theo tiêu thc
thích hp.
 Phngăphápătp hp chi phí sn xutătheoăđnăđt hàng
Các chi phí sn xut phát sinh s đc tp hp theo tng đn đt hàng riêng bit.
Theo đó, tng s chi phí sn xut tp hp đc t khi khi công cho đn khi hoàn
thành đn đt hàng là giá thành thc t ca đn đt hàng đó.
 Phngăphápătp hp chi phí sn xutătheoăđnăv thi công
Các chi phí sn xut phát sinh đc tp hp riêng cho tng đn v thi công. Ti

mi đn v thi công, chi phí sn xut li đc tp hp theo tng đi tng chu chi phí:
công trình, hng mc công trình, nhóm hng mc công trình. Cui k, tng s chi phí
tp hp đc phi phân b cho tng công trình, HMCT đ tính giá thành sn phm
riêng.
1.3.2. K toán tp hp chi phí sn xut
Theo quyt đnh 1864/1998/Q/BTC ngày 16/12/1998 ca B Tài Chính, đ
hch toán hàng tn kho trong doanh nghip xây lp, k toán áp dng phng pháp kê
khai thng xuyên. Công ty áp dng tính thu theo phng pháp khu tr, chi phí s
dng máy thi công hn hp, va th công, va bng máy s hch toán vào mt tài
khon riêng. Do đó, chi phí sn xut trong doanh nghip xây lp s bao gm bn
khon mc: Chi phí nguyên vt liu trc tip, chi phí nhân công trc tip, chi phí s
dng máy thi công và chi phí sn xut chung.
1.3.2.1. K toán chi phí nguyên vt liu trc tip
Chi phí nguyên vt liu trc tip gm giá tr nguyên vt liu chính, vt liu ph,
ngoài ra còn nhng cu kin liên quan đn xây dng và lp đt (tr vt liu cho máy
Thang Long University Library
14

thi công) trc tip cu thành nên sn phm và s dng trong quá trình sn xut xây lp
cho tng công trình, hng mc công trình.
Tùy theo đc đim ca tng doanh nghip mà k toán s dng mt trong nhng
phng pháp tính giá nguyên vt liu xut kho nh: phng pháp nhp trc xut
trc, phng pháp nhp sau xut trc, phng pháp thc t đích danh và phng
pháp bình quân gia quyn đ xác đnh chi phí nguyên vt liu trc tip s dng cho
tng công trình, HMCT. Nu vt t s dng chung cho nhiu công trình, k toán phi
phân b cho các đi tng theo tiêu thc hp lý (đnh mc tiêu hao, khi lng thc
hin, ).
Khi nghip v phát sinh, k toán đn v cn c vào chng t gc đ hch toán.
Trong trng hp vt t đc xut t kho doanh nghip, chng t gc là phiu xut
vt t, phiu xut kho kiêm điu chuyn ni b hay phiu xut vt t theo hn mc.

Cn c vào nhu cu, đnh mc tiêu hao vt t, b phn thi công vit phiu xin lnh vt
t. Sau khi đc duyt phòng k toán hoc cung ng lp phiu xut kho, mu tu theo
hoàn cnh c th. Trng hp vt t mua v nhp thng chân công trình, chng t gc
đ hch toán là hoá đn bán hàng hay hoá đn kiêm phiu xut kho ca ngi bán.
Trên c s chng t gc, k toán có th lp bng phân b vt t cho công trình.
K toán s dng tài khon 621 "Chi phí nguyên vt liu trc tip" đ tp hp
toàn b chi phí nguyên vt liu trc tip theo tng đi tng tâp hp chi phí phát sinh
trong k, cui k kt chuyn sang tài khon 154 – “Chi phí sn xut kinh doanh d
dang”.
Tài khon 621 cui k không có s d và kt cu tài khon này nh sau:
N TK 621 Có







- Tp hp chi phí nguyên, vt liu xut
dùng trc tip cho hot đng xây lp
trong k k toán.
- Giá tr NVLTT không s dng ht
nhp li kho.
- Phân b hoc kt chuyn giá tr
NVLTT xây lp trong k sang tài
khon 154.