bài giảng gdcd 11 bài 2 hàng hóa tiền tệ thị trường

BÀI 2
HÀNG HÓA - TIỀN TỆ - THỊ TRƯỜNG
Mục êu bài học
1. Kiến thức
- Hiểu và phân ch được các khái niệm: Hàng hoá, ền tệ, thị trường.
- Phân biệt được 2 thuộc nh của hàng hoá, nắm được nguồn gốc, bản chất của ền
tệ, phân ch được các chức năng cơ bản của thị trường.
2. Kỹ năng
- Phân biệt được giá trị với giá cả của hàng hoá.
- Biết nhận xét 5nh hình sản xuất và êu thụ một số sản phẩm hàng hoá ở địa
phương.
3. Thái độ
- Coi trọng đúng mức vai trò của hàng hoá, ền tệ và sản xuất hàng hoá.
- Tích cực học tập để nâng cao chất lượng lao động của bản thân góp phần xây dựng
kinh tế đất nước.
Nội dung bài học
•
Tiết 1: Hàng hóa
a) Khái niệm hàng hóa
b) Hai thuộc tính của hàng hóa
•
Tiết 2: Tiền tệ
a) Nguồn gốc của tiền tệ
b) Các chức năng của tiền tệ
c) Quy luật lưu thông tiền tệ
•
Tiết 3: Thị trường
a)
Khái niệm thị trường
b) Các chức năng của thị trường
Trong xã hội nguyên thủy, người dân

sống phụ thuộc chủ yếu vào tự nhiên, với
nền kinh tế tự cung, tự cấp.
I. HÀNG HÓA
Nền kinh tế này gọi là gì?
Kinh tế tự nhiên
1. Hàng hóa là gì?
Em cho biết người nguyên thủy làm thế nào
để sống và tồn tại?
=> Kinh tế tự nhiên là kiểu sản xuất mang tính tự cung, tự cấp, sản phẩm sản xuất ra chỉ
để tiêu dùng nhằm đáp ứng nhu cầu của chính người sản xuất.
•
VD: Người nguyên thủy
chuyên đi săn bắt thú dữ để
cung cấp thịt trong bữa ăn
hàng ngày.
Theo các em những hình ảnh dưới đây thuộc nền kinh tế nào?
•
Kinh tế hàng hóa là hình thức sản xuất ra sản phẩm được dùng để trao đổi, mua
bán nhằm thỏa mãn nhu cầu ngày càng cao của con người.
•
Vậy theo em những sản phẩm
nào được coi là hàng hóa
và những sản phẩm nào
không phải là hàng hóa?
2 kiểu tổ
chức xã
hội
Kinh tế tự nhiên
Kinh tế hàng hóa
Tự sản xuất, tự tiêu

dùng
Sản xuất để trao đổi,
mua bán
Sản phẩm không là hàng hóa
Sản phẩm là hàng hóa
Nội dung so sánh Kinh tế tự nhiên Kinh tế hàng hóa
Mục đích sản xuất
Thỏa mãn nhu cầu của chính
người sản xuất
Thỏa mãn nhu cầu của người mua, người tiêu
dùng
Phụ thuộc vào công cụ
sản xuất
Sản xuất nhỏ với công cụ lao động
thủ công
Sản xuất lớn với sự chuyên môn hóa cao cùng
công cụ lao động hiện đại
Tính chất, môi trường
sản xuất
Tự cung, tự cấp không có cạnh
tranh
Trao đổi, mua bán, cạnh tranh gay gắt
Phạm vi sản xuất
Khép kín trong xã hội với vai trò
một nền kinh tế
Nền kinh tế mở, thị trường trong nước kết hợp
với thị trường quốc tế
Sự khác nhau về nền KT tự nhiên và KT hàng hóa
- Khái niệm hàng hóa: Hàng hóa là sản phẩm lao động có thể thỏa mãn một nhu cầu nào
đó của con người thông qua trao đổi mua bán

Là sản phẩm của lao động
Thỏa mãn một nhu cầu nào đó của
con người
Đi vào tiêu dùng thông qua
trao đổi và mua bán
Điều kiện để sản
phẩm trở thành
hàng hóa

Em hãy nêu ví dụ thực tiễn
chứng minh nếu thiếu
một trong ba điều kiện
trên thì sản phẩm không
trở thành HH?
Theo em vật phẩm nào sau đây không phải là hàng hóa? Vì sao?
•
1. Nước sông suối
•
2. Nước máy
•
3. Bác A trồng được 50kg rau, bác dùng 3kg để ăn và bán 47kg


Hàng hóa được tồn tại ở hai dạng:
+ Hàng hóa vật thể hay hành hóa hữu hình
+ Hàng hóa phi vật thể hay hàng hóa vô hình
2. Các thuộc tính của hàng hóa
2. Các thuộc tính của hàng hóa
Thuộc tính của hàng hóa
Giá trị sử dụng Giá trị

là công dụng của sản phẩm có thể thoả
mãn nhu cầu nào đó của con người.
là lao động xã hội của người sản xuất hàng
hóa. Giá trị hàng hóa là nội dung, là cơ sở
của giá trị trao đổi.
.
•
Giá trị sử dụng của hàng hoá
VD: lương thực, thực phẩm, quần áo, sách báo, phương tiện thông tin máy móc, thiết bị,
nguyên vật liệu
Em hãy nêu ví dụ về một hàng hóa có một hoặc nhiều giá trị sử dụng?
Giá trị sử dụng của hàng hóa được phát hiện dần và ngày càng đa dạng, phong phú cùng với
sự phát triển của lực lượng sản xuất và khoa học – kĩ thuật.
•
Giá trị của hàng hoá
•
Giá trị của hàng hóa được biểu hiện thông qua giá trị trao đổi của hàng hóa. Giá trị trao đổi
là một quan hệ về số lượng, hay tỉ lệ trao đổi giữa các hàng hóa có giá trị sử dụng khác nhau.
•
VD: 1m vải = 5kg thóc.( thực chất là trao đổi lao động cho nhau.)
•

Trên thị trường người ta trao đổi hàng hóa với nhau theo tỉ lệ nhất định, về thực chất là
trao đổi những lượng lao động hao phí bằng nhau ẩn chứa trong hàng hóa đó (lao động kết
tinh).
Giá trị trao đổi (tỉ lệ trao
đổi)
1m vải = 5kg gạo 1m vải = 10kg thóc
2m vải = 1 đôi giày

Giá trị (hao phí lao
động)
2giờ = 2giờ 2giờ = 2giờ 2giờ = 2giờ
Hao phí lao động của từng người có giống nhau không? Vì sao?
Không
•
Trong xh có nhiều người cùng sản xuất một loại hàng hóa, do điều kiện sản xuất, trình độ kỹ
thuật - công nghệ, quản lý, tay nghề, cường độ lao động khác nhau, nên hao phí lao động
của từng người khác nhau.
•
Thời gian lao động hao phí để sx ra hàng hóa của từng người gọi là thời gian lao động cá
biệt – thời gian lao động cá biệt tạo ra giá trị cá biệt của hàng hóa.
•
Lượng giá trị hàng hóa là thời gian lao động hao phí để sản xuất ra hàng hóa
•
Lượng giá trị hàng hóa không tính bằng thời gian lao động cá biệt, mà tính bằng thời gian
lao động xã hội cần thiết để sản xuất ra hàng hóa
•
Thời gian lao động xã hội cần thiết để sản xuất ra hàng hóa là thời gian cần thiết cho bất cứ
lao động nào tiến hành với một trình độ thành thạo trung bình và một cường độ trung bình,
trong những điều kiện trung bình so với hoàn cảnh xã hội nhất định.
•
Để có lãi và giành ưu thế cạnh tranh, người sản xuất phải tìm mọi cách giảm giá trị cá biệt
hàng hóa thấp hơn giá trị xã hội của hàng hóa
Kết luận:
•
Hàng hóa là sự thống nhất của hai thuộc tính: giá trị sử dụng và giá trị. Đó là sự thống
nhất của hai mặt đối lập mà thiếu một trong hai thuộc tính thì sản phẩm không thể trở
thành hàng hóa.
•

Mọi người phải có trách nhiệm tham gia sản xuất nhiều hàng hóa với giá trị sử dụng cao,
giá cả ngày càng thấp, để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của bản thân, gia đình và xã
hội.
•
Sơ đồ tính thống nhất và mâu thuẫn giữa hai thuộc tính của hàng hóa:
•
Sơ đồ tính thống nhất và mâu thuẫn giữa hai thuộc tính của hàng hóa:
Giá trị
sử dụng
Giá trị
Người sản xuất, bán
Người sản xuất, bán
Người mua, tiêu
dùng
Người mua, tiêu
dùng
Bài
Tập
1
Đặc điểm của nền kinh tế tự nhiên là :
a Hình thức sản xuất tự cung tự cấp
b Sản phẩm để thỏa mãn nhu cầu
c Phản ánh trình độ kém phát triển
d Dựa vào kinh nghiệm và lệ thuộc vào thiên nhiên
A
Bài
Tập
2
B
Đặc điểm của nền kinh tế hàng hóa là :

a Đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng
b Sản phẩm làm ra để bán
c Nền sản xuất ở trình độ cao
d trao đổi hàng hóa trên thị trường