Đề cương môn học Xử lý thông tin

170
ĐỀ CƢƠNG BÀI GIẢNG: Xử lý thông tin
Đại học Quốc gia Hà Nội
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Khoa Thông tin - Thư viện Bộ môn: Thông tin - Tư liệu

1.Thông tin về giảng viên
1.1. Giảng viên 1:
Họ và tên: Nguyễn Thị Đào
Chức danh, học hàm, học vị: Thạc sỹ. Nghiên cứu viên chính
Địa điểm làm việc: Phòng 315, Trung tâm Thông tin Khoa học và Công
nghệ Việt Nam.
Địa chỉ liên hệ: Trung tâm Thông tin Khoa học và Công nghệ Việt
Nam, 24 Lý Thường Kiệt, Hà Nội
Điện thoại: 04.9349920, email :
Các hướng nghiên cứu chính: Xử lý thông tin, Phân loại tài liệu, Biên
mục, phần mềm thư viện

1.2. Giảng viên 2:
Họ và tên: Bùi Thanh Thuỷ
Chức danh, học hàm, học vị: Giảng viên, Thạc sỹ
Địa điểm làm việc: Bộ môn Thư viện - Thư mục, Khoa Thông tin-Thư viện
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Địa chỉ liên hệ: Văn phòng Khoa Thông tin – Thư viện
Tầng 4, Nhà A, 336 Nguyễn Trãi, Thanh xuân, Hà Nội
Điện thoại: 04-8583903
Các hướng nghiên cứu chính: Xử lý thông tin, Thư mục khoa học kỹ thuật,
Định chủ đề và tổ chức mục lục chữ cái.
1.3. Giảng viên 3:
Họ và tên: Trần Thị Quý

Chức danh, học hàm, học vị: Tiến sĩ, Giảng viên chính
Địa điểm làm việc: Bộ môn Thông tin - Tư liệu, Khoa Thông tin - Thư viện.
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Địa chỉ liên hệ: Văn phòng Khoa Thông tin - Thư viện, Tầng 4, Nhà A,
336 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội
Điện thoại: 0913 525 419
Email:
Các hướng nghiên cứu chính: Thông tin học; Xử lý thông tin; Phân loại khoa
học & phân loại tài liệu; Lịch sử sách, thư viện và sự nghiệp thông tin - thư
viện.


171
2. Thông tin về môn học
- Tên môn học: Xử lý thông tin
- Mã môn học: Thông tin-tư liệu
- Số tín chỉ: 3
- Môn học: - Bắt buộc
- Các môn học tiên quyết: Phân loại và tổ chức mục lục phân loại
- Các môn học kế tiếp: Phần mềm quản trị tư liệu CDS/ISIS, Khai thác
mạng.
- Các yêu cầu đối với môn học:
Nắm vững lý thuyết. Rèn luyện kỹ năng xử lý thông tin
Phòng học lý thuyết có máy chiếu (Projector) và máy tính
Phòng máy nối mạng để sinh viên tìm hiểu thực tế xử lý trong các
CSDL
- Giờ tín chỉ đối với các hoạt động:
+ Nghe giảng lý thuyết: 27 h
+ Làm bài trên lớp: 5 h
+ Thảo luận và Hoạt động nhóm: 8 h

+ Tự học: 5 h
Địa chỉ Khoa/Bộ môn phụ trách môn học:
- Văn phòng Khoa Thông tin – Thư viện
- Tầng 4, Nhà A, 336 Nguyễn Trãi, Thanh xuân, Hà Nội
- Điện thoại: 04-8583903
3. Mục tiêu môn học
Môn học “Xử lý thông tin” cung cấp cho sinh viên các kiến thức và kỹ
năng về phân tích và xử xử lý tài liệu để tạo ra các sản phẩm thông tin.
- Về kiến thức:
Môn học “Xử lý thông tin” giúp sinh viên nắm bắt một cách có hệ thống các
công đoạn xử lý thông tin và biết cách sử dụng các công cụ hỗ trợ cho công tác xử
lý thông tin. Cụ thể là:
- Nắm vững vai trò của xử lý thông tin trong hoạt động thông tin-thư viện.
Mục đích và các công đoạn xử lý hình thức và nội dung tài liệu;
- Nắm được khái niệm, các loại hình bài chú giải. Yêu cầu và phương pháp
biên soạn bài chú giải;
- Nắm được phương pháp biên soạn các loại hình bài tóm tắt phổ biến trong
hoạt động thông tin thư viện;
- Hiểu rõ khái niệm về từ khoá, các yêu cầu về hình thức, nội dung và
phương pháp định từ khoá. Biết được công cụ hỗ trợ cho việc định từ khoá là các
bộ từ khoá, từ điển chuyên ngành;
- Nắm được khái niệm, các loại hình tổng luận và quy trình biên soạn tổng
luận;

172
Bên cạnh những kiến thức cơ bản về phương pháp luận trong xử lý thông
tin, sinh viên còn phải hiểu rõ văn phong khoa học để biên soạn và hiệu đính các
ấn phẩm thông tin.
Ngoài ra sinh viên còn được cập nhật những thông tin mới nhất về các
chuẩn xử lý thông tin, các phần mềm, công cụ hỗ trợ cho xử lý thông tin.

- Kỹ năng:
Môn học giúp cho sinh viên có kỹ năng về thực tiễn nghề nghiệp. Rèn
luyện cho sinh viên kỹ năng phân tích, xử lý nội dung tài liệu. Bao gồm:
- Kỹ năng nhận dạng, biên soạn các bài chú giải chỉ dẫn và chú giải giới
thiệu;
- Kỹ năng phân tích nội dung tài liệu gốc và biên soạn các dạng bài tóm
tắt chỉ dẫn, tóm tắt thông tin và tóm tắt hỗn hợp;
- Kỹ năng định từ khoá. Sắp xếp từ khoá trong các cơ sở dữ liệu. Cách
sử dụng và xây dựng, cập nhật các công cụ hỗ trợ cho định từ khoá.
- Kỹ năng phân tích, tổng hợp nhiều nguồn tin khác nhau để biên soạn
các loại hình tổng luận;
- Kỹ năng xây dựng, biên tập, hiệu đính các ấn phẩm thông tin.
Đặc biệt sinh viên sẽ được rèn luyện kỹ năng truy cập vào các cơ sở
dữ liệu tiêu biểu để tìm tin theo từ khoá, nhận dạng các loại hình bài chú
giải, tóm tắt để làm quen với các sản phẩm xử lý thông tin của các cơ quan
thông tin thư viện Việt Nam.
- Thái độ
- Tích cực, chủ động và nhiệt tình tham gia các hoạt động học tập như
nghe giảng, làm bài tập, thảo luận và làm việc nhóm;
- Nâng cao ý thức tự học để tự rèn luyện kỹ năng xử lý thông tin;
Tự giác và hứng thú khi làm việc theo nhóm để tìm tòi, nhậ n dạng và
phát hiện lỗi trong các kết quả xử lý thông tin trên các cơ sở dữ liệu. Từ
những thực tế đó sinh viên sẽ học hỏi được kinh nghiệm xử lý thông tin, có
thể triển khai và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, góp phần nâng cao chất
lượng các sản phẩm và dịch vụ thông tin của các cơ quan thông tin thư viện
Việt Nam.

Mục tiêu chi tiết cho từng nội dung của môn học

Mục tiêu

Nội dung
Bậc 1
Bậc 2
Bậc 3
Chương 1:
Những vấn đề
chung về xử
lý thông tin
- Hiểu rõ các khái
niệm về xử lý
thông tin;
- Nắm được mục
- Biết được
nguyên tắc sử
dụng, xây dựng
và cập nhật các
- Đánh giá vai
trò của người xử
lý đối với chất
lượng của sản

173
đich của xử lý
thông tin trong
hoạt động thông tin
thư viện;
- Nắm được từng
công đoạn cụ thể
của xử lý thông tin.
công cụ hỗ trợ

cho công tác xử
lý thông tin;
- So sánh các
công đoạn xử lý
thông tin truyền
thống và hiện
đại;
- Chỉ rõ các sản
phẩm của xử lý
thông tin.
phẩm và dịch vụ
thông tin;
- Chỉ rõ sự trợ
giúp các phần
mềm mới cho xử
lý thông tin;
- Đánh giá các
chuẩn xử lý
thông tin trong
xu thế hội nhập.
Chương 2:
Văn phong
khoa học trong
các ấn phẩm
thông tin
- Hiểu khái niệm
văn phong khoa
học;
- Nắm được đặc
trưng của văn

phong khoa học
trong các tài liệu
khoa học;
- Hiểu được thành
phần ngôn ngữ của
văn phong khoa
học;
- Hiểu rõ yêu cầu
của văn phong
khoa học trong các
ấn phẩm thông tin:
. Yªu cÇu tõ vùng
. Yªu cÇu có ph¸p
. Yªu cÇu dÞch
thuËt

- Phân biệt các
loại thuật ngữ
khoa học nói
chung, thuật ngữ
khoa học liên
ngành, thuật ngữ
khoa học chuyên
ngành hẹp;
- Chỉ ra mối liên
quan giữa văn
phong khoa học
và ngôn ngữ tư
liệu
- Đánh giá tỷ lệ

sử dụng thuật
ngữ và thực từ
trong ấn phẩm
thông tin;
- Phát hiện được
lỗi và hiệu đính
về khía cạnh văn
phong khoa học
trong các ấn
phẩm thông tin.

Chương 3:
Biên soạn bài
chú giải, bài
tóm tắt
- Hiểu các khái
niệm chú giải, tóm
tắt, Abstract, lược
thuật;
- Phân loại các
dạng bài chú giải,
tóm tắt;
- Nắm vững
- Nhận dạng
chính xác bài
chú giải chỉ dẫn
và chú giải giới
thiệu;
- Biên soạn bài
chú giải chỉ dẫn

và chú giải giới
- Phát hiện lỗi về
khía cạnh văn
phong khoa học
trong các bài
tóm tắt, chú giải
và biết cách hiệu
đính;
- Đánh giá chất

174
phương pháp biên
soạn các loại bài
chú giải, tóm tắt:
Biết cách đọc tài
liệu gốc, Phân tích
cấu trúc tài liệu gốc
và cách chuyển tải
thông tin
thiệu ;
- Nhận dạng và
biên soạn được
các loại bài tóm
tắt phổ biến
trong hoạt động
thông tin thưviện



lượng các bài

tóm tắt, chú giải
trong các CSDL
và đề xuất biện
pháp khắc phục.

Chương 4:
Định từ khoá
- Hiểu khái niệm từ
khoá và mục đích
của định từ khoá;
- Nắm vững
phương pháp định
từ khoá;
- Nắm vững các
yêu cầu về nội
dung và hình thức
đối với từ khoá.
- Có kỹ năng
định từ khoá;
-Biết cách sắp
xếp từ khoá
trong các CSDL;
- Có kỹ năng tìm
tin theo từ khoá.
- Đánh giá được
chất lượng định
từ khoá trong
một số CSDL
của các cơ quan
thông tin thư

viện;
- Phát triển chiến
lược tìm tin theo
từ khoá trong các
CSDL.
Chương 5:
Biên soạn tổng
luận
- Hiểu khái niệm
tổng luận và các
loại hình tổng luận;
- Mục đích và yêu
cầu của tổng luận;
- Nắm được quy
trình biên soạn
tổng luận.
- Biết cách xác
định đề tài và
xây dựng đề
cương cụ thể cho
một tổng luận;
- Biết cách thu
thập tài liệu để
biên soạn một
tổng luận.
- Đánh giá được
chất lượng và
được hiệu quả
của sản phẩm
tổng luận trong

các cơ quan
thông tin thư
viện Việt Nam
hiện nay.
4. Tóm tắt nội dung môn học

Xử lý thông tin là môn chuyên ngành cung cấp cho sinh viên những kiến
thức và kỹ năng cơ bản về xử lý tài liệu. Về tổng thể xử lý thông tin bao gồm nhiều
công đoạn được chia thành nhiều môn học khác nhau. Mỗi môn học tương ứng với
một hoặc một vài công đoạn xử lý. Mô tả thư mục, được giới thiệu trong môn học
Biên mục truyền thống và Biên mục hiện đại; Phân chia tài liệu theo các lĩnh vực
khoa học được đề cập trong môn học Phân loại tài liệu và tổ chức mục lục phân
loại; Định chủ đề nội dung tài liệu là môn học Định chủ đề và tổ chức mục lục chủ

175
. Cũn li cỏc cụng on khỏc nh nh t khoỏ; Biờn son bi túm tt, chỳ gii,
tng lun c cp chi tit trong mụn hc X lý thụng tin.
Mụn hc x lý thụng tin ngoi vic cung cp cho sinh viờn lý thuyt mang
tớnh phng phỏp lun cũn phi rốn luyn cỏc k nng x lý chuyờn sõu. i lin
vi tng vn lý thuyt l cỏc bi tp thc hnh kốm theo. Cỏc bi tp ny s
cho sinh viờn t duy v trỡnh by theo nhn thc ca mỡnh, sau ú c tho lun
trờn lp v giỏo viờn hiu ớnh cui cựng. Nhng bi tp cng chớnh l thc tin x
lý thụng tin m sau ny khi sinh viờn ra trng s phi m ng trong cỏc cụng
vic hng ngy cỏc c quan thụng tin th vin.
5. Ni dung chi tit mụn hc

Chng 1. C s lý lun ca x lý thụng tin/ti liu
1.1. Nhng vn chung v thụng tin/ti liu v x lý thụng tin/ti liu
1.1.1. Khỏi nim thụng tin/ ti liu
1.1.2. Khỏi nim ca x lý thụng tin/ti liu

1.2. Quy trỡnh x lý v bao gúi thụng tin/ti liu
1.2.1. X lý hỡnh thc thụng tin/ ti liu
1.2.2. X lý ni dung thụng tin/ ti liu
1.3. Lch s hỡnh thnh v phỏt trin hot ng x lý thụng tin/ti liu
1.3.1. Giai on c i.
1.3.2. Giai on t th k th V n th k XI
1.3.3. Giai on t th k XII n th k XVIII
1.3.4. Giai on t th k XIX n nay.
Ch-ơng 2: Văn phong khoa học trong các ấn phẩm thông tin
2.1. ấn phẩm thông tin và vấn đề văn phong khoa học:
2.1.1. ấn phẩm thông tin
2.1.2.Văn phong khoa học
2.1.3. Thành phần ngôn ngữ của văn phong khoa học
2.2. Yêu cầu văn phong khoa học trong các ấn phẩm thông tin
2.2.1. Yêu cầu từ vựng
2.2.2. Yêu cầu cú pháp
2.2.3. Yêu cầu dịch thuật
2.3. Một số lỗi th-ờng gặp trong các ấn phẩm thông tin và cách khắc phục
2.3.1. D- thừa về từ vựng
2.3.2. Phức tạp về cấu trúc

Chng 3. Biờn son bi chỳ gii, bi túm tt
3.1. Biờn son bi chỳ gii
3.1.1. Khỏi nim chỳ gii
3.1.2. Vai trũ ca bi chỳ gii trong hot ng thụng tin-th vin

176
3.1.3. Các chức năng của bài chú giải
3.1.4. Loại hình chú giải
3.1.5. Cấu trúc và đặc trưng của bài chú giải

3.1.6. Yêu cầu đối với bài chú giải
3.1.7. Phương pháp biên soạn bài chú giải
3.2. Biên soạn bài tóm tắt
3.2.1. Khái niệm
3.2.2. Chức năng bài tóm tắt
3.2.3. Phân loại bài tóm tắt
3.2.4. Cấu trúc và đặc trưng của bài tóm tắt
3.2.5. Phương pháp biên soạn 3 loại bài tóm tắt phổ biến trong hoạt động
thông tin thư viện
3.2.6. Yêu cầu đối với bài tóm tắt
3.2.7. Bài tập

Chƣơng 4. Mô tả nội dung thông tin/tài liệu bằng từ khoá
4.1. Khái niệm từ khoá và mô tả nội dung thông tin/tài liệu bằng từ khoá
4.1.1. Khái niệm từ khoá
4.1.2. Khái niệm định từ khoá
4.2. Vai trò của từ khoá trong hoạt động thông tin-thƣ viện
4.3. Các loại hình từ khoá
4.3.1. Phân loại theo tiêu chí từ vựng
4.3.2. Phân loại theo tiêu chí nội dung thông tin
4.3.3. Phân loại theo ngôn ngữ từ khoá
4.4. Phƣơng pháp định từ khoá
4.4.1. Phân tích nội dung tài liệu
4.4.2. Các loại từ khoá để mô tả nội dung tài liệu
4.4.3. Hoàn chỉnh quá trình định từ khoá
4.5. Yêu cầu đối với từ khoá và các chuyên gia định từ khoá
4.5.1. Yêu cầu đối với từ khoá
4.5.2. Yêu cầu đối với các chuyên gia định từ khoá
4.6. Trình bày từ khoá trong các trƣờng của cơ sở dữ liệu
4.6.1. Biểu ghi sắp xếp theo trường từ khoá chính, từ khoá phụ

4.6.2. Biểu ghi không sắp xếp theo trường từ khoá chính, từ khoá phụ
4.6.3. Biểu ghi sắp xếp theo thuật ngữ chủ đề của cấu trúc MARC21
4.7. Tìm tin theo từ khoá trong hệ thống tìm tin tƣ liệu
4.7.1. Phân tích các yêu cầu tìm tin
4.7.2. Định từ khoá cho yêu cầu tìm tin
4.7.3. Lập biểu thức tìm tin
4.8. Ƣu nhƣợc điểm của từ khoá

177
4.8.1. u im
4.8.2. Nhc im ca t khoỏ
4.9. Bi tp
4.9.1. Bi tp v nh t khoỏ
4.9.2. Bi tp tỡm tin theo t khoỏ

Chng 5. Biờn son tng lun
5.1. Nhng vn chung v tng lun
5.1.1. Khái niệm tổng luận
5.1.2. Mục đích biên soạn tổng luận
5.1.3 Chức năng của tổng luận
5.1.4. Đặc tr-ng của tổng luận
5.2. Cỏc loi hỡnh tng lun
5.2.1. Phân loại tổng luận
5.2.2. Loại hình tổng luận
5.3. Yờu cu chung i vi tng lun
5.3.1. Yêu cầu về hình thức
5.3.2. Yêu cầu về nội dung
5.4. Quy trỡnh biờn son tng lun
5.4.1. Xây dựng đề tài và kế hoạch biên soạn tổng luận
5.4.2. Biên soạn tổng luận

5.4.3. Nghiệm thu tổng luận

6. Hc liu
6.1. Hc liu bt buc
1. Trn Th Quý, Nguyn Th o. X lý thụng tin trong hot ng thụng tin -
th vin H.: i hc Quc gia H Ni, 2007 230 tr.
2. Biên soạn tổng luận và chỉ dẫn phân tích: Tài liệu h-ớng dẫn. H.:
TTTTKH&CNQG, 1993. 22 tr.
3. Nguyn Th o. Bn trỡnh by túm tt b i ging bng Powerpoint.
4. Trn Th Quý, Nguyn Th o. X lý thụng tin: Tp bi ging. - 130
tr.

6.2. Hc liu tham kho
Ti liu ting Vit:
5. Phan Huy Quế. Biên soạn bài chú giải và bài tóm tắt tài liệu khoa học kỹ
thuật: T i liệu h-ớng dẫn. H.: TTTTKH&CNQG, 1997. 91 tr.
6. Phan Huy Quế. Mô tả nội dung tài liệu bằng từ khoá: T i liệu h-ớng dẫn.
. H.: TTTTKH&CNQG, 2001. 50 tr.

178
7. Báo cáo tổng kết đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ Nghiên cứu xây dựng
Bộ từ khoá cho các cơ sở dữ liệu t- liệu đa ngành khoa học tự nhiên và kỹ
thuật. H.: TTTTKH&CNQG, 1997. 112 tr.
8. Biên soạn tổng luận và chỉ dẫn phân tích: Tài liệu h-ớng dẫn. H.:
TTTTKH&CNQG, 1993. 22 tr.
9. Nguyễn Thái Hoà. Dẫn luận phong cách học. H.: Giáo dục, 1997. 136
tr.
10. Nguyễn Hữu Hùng. Biờn son tổng luận thông tin. H.: TTTTKH&CNQG,
2000. 112 tờ.
11. Kh mu MARC21 cho d liu th mc : 2 t. H. : TTTTKH&CNVN,

2004. 982 tr.
12. Lê Văn Viết. Cẩm nang nghề th- viện . H.: Văn hoá Thông tin, 2001.
630 tr.

Ti liu ting nc ngoi :
13. Georges Van Slyp. Les langues dindexation conception construction et
utilisation dans les systemes documentaires. P., 1987. 277 tr.
14. Lancaster F. W. Indexing and abstracting in theory and practice. 2
nd
ed.
1998. 412 tr.

7. Hỡnh thc t chc dy hc
7.1 Lch trỡnh chung:
Ni dung
Hỡnh thc t chc dy mụn hc
Tng
cng
Lờn lp
Thc
hnh
T
hc
Lý
thuyt
Bi
tp
Tho
lun
Ni dung 1: Nhng vn

chung v x lý thụng tin
3




3
Ni dung 2: Cỏc cụng on x
lý thụng tin
2



1
3
Ni dung 3: Vn phong khoa
hc v ngụn ng t liu
3




3
Ni dung 4: Biờn son bi chỳ
gii
3

3
Ni dung 5: Bi tp v tho
lun nhúm v bi chỳ gii ch
dn v chỳ gii gii thiu


2

1
3
Ni dung 6: Biờn son bi túm
tt
3




3
Ni dung 7: Bi tp v tho


2

1
3

179
luận nhóm về nhận dạng và
biên soạn bài tóm tắt
Nội dung 8: Kiểm tra giữa kỳ

1
1

1
3
Nội dung 9: Từ khoá và
phương pháp định từ khoá
3




3
Nội dung 10: Yêu cầu đối với
từ khoá
2
1



3
Nội dung 11: :Sắp xếp từ khoá
trong CSDL
2
1



3

Nội dung 12: Tìm tin theo từ
khoá
2
1



3
Nội dung 13: Nghiên cứu theo
nhóm



3

3
Nội dung 14: Biên soạn tổng
luận
2



1
3
Nội dung 15: Ôn tập và giải
đáp môn học
2
1

3
Tổng cộng
27
5
5
3
5
45

7.2. Lịch trình tổ chức dạy học cụ thể
Tuần 1, Nội dung 1: Những vấn đề chung về xử lý thông tin
Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian,
địa điểm
Nội dung chính
Yêu cầu SV chuẩn bị
Ghi
chú
Lý thuyết
3 giờ
- Các khái niệm
trong xử lý thông
tin
- Vai trò, mục
đích của xử lý
thông tin
- Các công cụ hỗ
trợ cho xử lý

thông tin
- Yêu cầu đối với
cán bộ xử lý

+/ Đọc Tập bài giảng Xử lý thông
tin:
Chương 1, Mục 1.1. Những vấn
đề chung về hoạt động xử lý
thông tin. Tr.
3-8
Mục 1.3. Lịch sử hình thành và
phát triển hoạt động xử lý thông
tin
Tr. 13-20

Tuần 2, Nội dung 2: Các công đoạn xử lý thông tin

Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian,
địa điểm
Nội dung chính
Yêu cầu SV chuẩn bị
Ghi
chú
Lý thuyết
2 giờ
-Các công đoạn
+/ Đọc Tập bài giảng Xử lý thông

180
xử lý thông tin:
. Mô tả thư mục
. Phân loại
. Định chủ dề
. Định từ khoá
. Tóm tắt/Chú
giải
. Tổng quan

tin:
Chương 1, Mục 1.2. Quá trình xử
lý và bao gói thông tin. Tr. 9-12
+ Đọc Giáo trình biên mục/ Vũ
Văn Sơn
+/ Đọc Phân loại tài liệu/ Tạ
Thị Thịnh
+/ Đọc Định chủ đề tài liệu/ Vũ
Dương Thuý Ngà.

Tự học
1 giờ
Đọc tài liệu và
hệ thống hoá các
công đoạn xử lý
thông tin


Tuần 3, Nội dung 3: Văn phong khoa học và ngôn ngữ tƣ liệu

Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian, địa
điểm
Nội dung chính
Yêu cầu SV chuẩn bị
Ghi
chú
Lí thuyết
3 giờ
- Khái niệm và đặc
trưng của văn phong
khoa học trong các
tài liệu gốc;
- Yêu cầu của văn
phong khoa học
trong xử lý thông
tin;
-Các lỗi thường gặp
trong xử lý nội dung
thông tin
Đọc Tập bài giảng Xử
lý thông tin: Chương
2. Văn phong khoa học
trong các ấn phẩm
thông tin
Tr. 21-36

Tuần 4, Nội dung 4: Biên soạn bài chú giải

Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian, địa
điểm
Nội dung chính
Yêu cầu SV
chuẩn bị
Ghi
chú
Lí thuyết
3 giờ
- Khái niệm
- Phân loại bài chú
giải
- Phương pháp biên
soạn bài chú giải chỉ
dẫn và chú giải giới
thiệu
- Đọc Tập bài
giảng Xử lý thông
tin. Chương 3.
Mục 3.1 từ 3.1.1
đến 3.1.7
Tr. 37-44


181

Tuần 5, Nội dung 5: Bài tập và thảo luận nhóm về nhận dạng biên soạn

bài chú giải chỉ dẫn và chú giải giới thiệu
Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian, địa
điểm
Nội dung chính
Yêu cầu SV
chuẩn bị
Ghi chú
Lí thuyết




Thảo luận
2 giờ
- Thảo luận về cách
nhận dạng và biên
soạn bài chú giải chỉ
dẫn và chú giải giới
thiệu;
- Giới thiệu một
quyển sách hay.


Tự học
1 giờ

- Nhận dạng
các loại bài

chú giải
- Biên soạn
bài chú giải
chỉ dẫn và
chú giải giới
thiệu


Tuần 6, Nội dung 6: Biên soạn bài tóm tắt

Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian,
địa điểm
Nội dung chính
Yêu cầu SV
chuẩn bị
Ghi chú

Lí thuyết
3 giờ
- Khái niệm
- Phân loại bài
tóm tắt
- Phương pháp
biên soạn bài tóm
tắt
- Đọc Tập bài
giảng Xử lý
thông tin.

Chương 3. Mục
3.2. Từ 3.2.1
đến 3.2.5. Tr.
45-66



Tuần 7, Nội dung 7: Bài tập và thảo luận nhóm về nhận dạng, biên soạn
và hiệu đính bài tóm tắt

Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian, địa
điểm
Nội dung chính
Yêu cầu SV chuẩn
bị
Ghi
chú

182
Thảo luận
2 giờ
- Các tiêu chí đánh
giá bài tóm tắt:
. Tiêu chí nội dung
. Tiêu chí hình thức
- Phương pháp biên
soạn 3 loại bài tóm
tắt phổ biến trong

hoạt động thông tin
thư viện


Tự học
1 giờ

- Nhận dạng bài tóm
tắt
- Biên soạn bài tóm
- Hiệu đính bài tóm
tắt

Tuần 8, Nội dung 8: Kiểm tra giữa kỳ

Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian, địa
điểm
Nội dung chính
Yêu cầu SV chuẩn
bị
Ghi
chú
Lí thuyết

Tự học
1 giờ

Ôn tập từ chương
1-3

Bài tập
1 giờ
Kiểm tra giữa kỳ


Thảo luận
1 giờ
Chữa bài kiểm tra


KT-ĐG





Tuần 9, Nội dung 9: Từ khoá và phƣơng pháp định từ khoá

Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian, địa
điểm
Nội dung chính
Yêu cầu SV chuẩn

bị
Ghi
chú



Lí thuyết

3 giờ
- Khái niệm từ
khoá
- Phân loại từ
khoá
- Phương pháp
định từ khoá

-Đọc Tập bài giảng
Xử lý thông tin:
Chương 4. Mục 4.1-
4.4
Tr. 67-80

Thảo luận




Bài tập

183
Tự học




KT-ĐG





Tuần 10, Nội dung 10: Yêu cầu về nội dung và hình thức từ khoá

Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian,
địa điểm
Nội dung chính
Yêu cầu SV chuẩn
bị
Ghi
chú


Lí thuyết

2 giờ
- Yêu cầu về nội
dung từ khoá
- Yêu cầu về hình
thức từ khoá
- Đọc Tập bài giảng
Xử lý thông tin.
Chương 4. Mục 4.5.
Tr. 81-101

Bài tập
1 tiết
Định từ khoá



Tuần 11, Nội dung 11: Sắp xếp từ khoá trong CSDL

Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian, địa
điểm
Nội dung chính
Yêu cầu SV
chuẩn bị
Ghi chú
Lí thuyết
2 giờ
- Sắp xếp từ khoá theo
các trường trong cơ sở

dữ liệu
- Cấu trúc của
MARC21
Đọc Tập bài
giảng Xử lý
thông tin.
Chương 4. Mục
4.6. Tr. 101-
103

Bài tập
1 giờ
Định từ khoá và sắp
xếp trong CSDL



Tuần 12, Nội dung 12: Tìm tin theo từ khoá
Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian, địa
điểm
Nội dung chính
Yêu cầu SV
chuẩn bị
Ghi chú
Lí thuyết
2 giờ
- Phân tích yêu cầu
tin.

- Định từ khoá yêu
cầu tin
- Lập biểu thức tìm
Đọc Tập bài
giảng Xử lý
thông tin.
Chương 4. Mục
4.7
Tr. 103-110

Bài tập
1 giờ
Tìm tin theo từ khoá



Tuần 13, Nội dung 13: Nghiên cứu theo nhóm
Hình thức tổ
Thời gian, địa
Nội dung chính
Yêu cầu SV
Ghi chú

184
chức dạy học
điểm
chuẩn bị
KT-ĐG
Hoạt động
nhóm 3 giờ

(địa điểm tại
Phòng Mạng
của Trường
hoặc các nhóm
tự chọn các
quán Internet)

-Truy cập một số
CSDL trực tuyến;
- Xem xét, nhận dạng
và phát hiện lỗi các
bài chú giải, tóm tắt
trong các CSDL. Đề
xuất cách giải quyết;
- Xem xét cách định
từ khoá, sắp xếp từ
khoá trong các CSDL
của một số thư viện;
- Thực hiện bài tập
tìm tin theo từ khoá
trong các CSDL
- Thực hiện bài
tập theo nhóm và
trình bày kết quả,
in ấn dưới dạng
tiểu luận.


Tuần 14, Nội dung 14: Biên soạn tổng luận

Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian, địa
điểm
Nội dung chính
Yêu cầu SV chuẩn bị
Ghi
chú
Lí thuyết
2 giờ
- Khái niệm
- Các loại hình tổng
luận
- Yêu cầu đối với
tổng luận
-Quy trình biên soạn
tổng luận
Đọc Tập bài giảng Xử
lý thông tin: Chương 5
Tr. 110-135


Tự học
1 giờ

- Tự xây dựng một đề
tài và tên tổng luận.
- Thu thập danh mục
tài liệu tham khảo để
có thể biên soạn tổng

luận đó.


Tuần 15, Nội dung 15: Ôn tập và giải đáp môn học

Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian, địa
điểm
Nội dung chính
Yêu cầu SV chuẩn bị
Ghi
chú
Lí thuyết
2 giờ
-Tổng ôn
- Giải đáp câu hỏi
Ôn tập chương 1-
chương 5


185
- Hướng dẫn cách
làm bài kiểm tra

Bài tập
1 giờ
- Luyện tổng hợp
các bài tập xử lý
thông tin

8. Chính sách đối với môn học và các yêu cầu khác của giảng viên

Các bài tập phải làm đúng hạn. Nếu không đúng hạn sẽ bị trừ điểm (Trừ 1
điểm nếu nộp muộn từ 1-2 ngày; trừ 2 điểm nếu nộp muộn từ 3-4 ngày; trừ 3
điểm nếu nộp muộn tử 5 ngày trở lên).
Thiếu một điểm thành phần (bài tập, bài kiểm tra giữa kỳ), hoặc nghỉ quá
20% tổng số giờ của môn học, không được thi hết môn.

9. Phƣơng pháp, hình thức kiểm tra – đánh giá kết quả học tập môn học
9.1. Kiểm tra đánh giá định kỳ
Hình thức kiểm tra
Tỷ lệ
đánh giá
Đặc điểm đánh
giá
- Tham gia học tập trên lớp (đi học đầy đủ, tích
cực thảo luận)
10 %

Cá nhân
- Các bài tập và thảo luận trên lớp
10%
Cá nhân
- Hoạt động theo nhóm
10%
Nhóm
- Kiểm tra giữa kỳ

15%
Cá nhân
- Kiểm tra cuối kỳ
55%
Cá nhân
9.2. Tiêu chí đánh giá các loại bài tập
Các loại bài tập
Tiêu chí đánh giá
- Bài tập biên soạn bài chú giải
(Nội dung 5)
- Đảm bảo đầy đủ yêu cầu về hình
thức và nội dung khi biên soạn 2
loại bài chú giải chỉ dẫn và chú giải
giới thiệu.
- Bài tập biên soạn bài tóm tắt
(Nội dung 7)
- Nhận dạng và biên soạn được 3
loại bài tóm tắt phổ biến trong hoạt
động thông tin thư viện: tóm tắt chỉ
dẫn, tóm tắt thông tin và tóm tắt hỗn
hợp.
- Bài tập hiệu đính bài tóm tắt
(Kết hợp Nội dung 3 và 7)
- Phát hiện lỗi và hiệu đính được về
khía cạnh văn phong khoa học
- Bài tập định từ khoá
(Nội dung 9 và 10)
- Từ khoá phản ánh đúng chủ đề nội
dung tài liệu
- Từ khoá ngắn gọn, súc tích, đơn

186
nghĩa
- Biết cách định từ khoá tự do và từ
khoá kiểm soát
- Phân biệt được từ khoá chính, từ
khoá phụ
- Bài tập sắp xếp từ khoá trong các
CSDL
(Nội dung 11)
- Hiểu rõ cấu trúc các trường từ
khoá trong CSDL hiện nay ở Việt
Nam
- Phân biệt được từ khoá chỉ đối
tượng, phương diện và địa danh để
sắp xếp vào các trường tương ứng
trong CSDL
- Bài tập tìm tin theo từ khoá
(Nội dung 12)
- Biết định từ khoá cho yêu cầu
tin
- Biét lập biểu thức tìm theo từ
khoá
- Bài tập thực hành trên mạng và thảo
luận trên lớp
(Nội dung 13)
- Biết đánh giá hiện trạng định từ
khoá, biên soạn bài chú giải, tóm tắt
trong một số CSDL tiêu biểu
- Phát hiện lỗi, hiệu đính

- Hiểu được chất lượng xử lý thông
tin ảnh hưởng đến hiệu quả tìm tin
- Kiểm tra giữa kỳ, cuối kỳ
-Nắm vững kiến thức môn học
- Làm đúng các bài tập về xử lý
thông tin

Duyệt





Chủ nhiệm bộ môn



TS. Trần Thị Quý
Giảng viên



Nguyễn Thị Đào