nghiên cứu thành phần hoá học và ph nước mưa của một số tỉnh miền bắc việt nam

BÓ CIÀO
DUC VA
DÀO TAO
DAI HOC
QLÒC GIÀ HA
NOI
TRLÒNG
DAI HOC KHOA HOC VA
TlTNHIÈN
^
Kàn Thi
Quynh Lan
NGHIEN
CUU
THANH PHAN HOA HOC
VA
PH
NirÒC MITA
CÙA
MOT SO
TINH MIEN
BAC
VIÉT
NAM
^ ^
LUAN AN THAC SY KHOA HOC HOA HOC
CHUYÈN
NO
ÀNH
HOÀ PHÀN
TÌCH

Hiró-ng dàn khoa
hoc: PGS.PTS. PHAM
HÙNG
VIÉT
HANOI
3/1997
IML'C LUC
FIKIII
I
IMKIM
II
1.3.
1.4.
2.1.
2.1.1
2.1.2
2 2
2
^
1
1
">
^^.
ì
^
1.
^
1
2.1
^

1
t
1
1
n
")
^
1
1
A.}.
.4.4.
4 4
1
,4 i.:.
,5.
5.1.
^ ^
Mo daii
DAI
\An de
<
)
nhiem
1-
hòng khf \ A lAug
dong
axil o
N'iCl
Nani
[\hie

liei!
nghiéu
euu cua de lai
rham \ i
iHzhién eiìii cùa de
Ini
long
(|iian
k'm:
dong
kln
qu}'en
\à pll
eua
uUt'iV mir )
I
.uir,
rlniir
khf
(lUN'èn
I li( n
IimiM'
hinu
dom;
axil
.
'
»._
•
•-

hhMK'ii
v,óe
eA\
lanu
dom:
axil
i_
-
•-
M(">l
so
c|ua
limh \AI
1\
\à lioa
hoe
xa) la
lion<'
khi
quyen
Nhiing
con
(hiò'ng lao ihành
snn
phal
h^'lifing
con
duòiig
lao
ihành

niloral
I oc
dò ehuyén
hoa cua eae hoj)
eh Al ehiia lini
hiivnh \ A niia
2.4.1.
C'ióiu;
dò
iihal ihai
I
hiiuh |>hAn
ho;i hoe
IIOUÌ;
luKve
mua
II im
hioiii,
^ac
chat
kiOm Iroim dAl \a
lion-
klii
1
e
L^ieu
kii/n
khi'
lugng \a
ihu}'

\an
\nh
huo'iu:
l(Vi
ph;in
uni:
hoa hoc
\iih hu'iim (IcMi
su
luAn eiiUN'én
troni;
kmt;
(kau:
I ae
dgnt;
e uà axits lén
he
sinh ihai
r ic (long dèli he siiih lh,\i ei'ia
dAl
r
ir-
(lòiifT dèli he
sinh
tliai uuac
6
7
8
8
9

I I
NhiViig
nhAn lo anh
liUo'ng clèn su
hmh
ih.nih
mua
:r il
.f,
o
1 ì
1
]
2
I
2.5 \
2.11
2.6.1
2.6.2
2.6.3
2.6.4
Phan m
3.1
3.1.1
3.1.2
3.2
.T.2.1
3.2.1
3.3
3.4

3.4.1
3.4.2
3.4.3
.3.4.4
PIÌ:UI
IV
4.1
4.2
4.3
4.4
Phrin V
NhiJng tàc dòng khàc
Q'ic
vfin de chinh licMig nghiCn ciru làng
dong axil
GIOII
dia
diCvn lA'y inÀu
LA'y màu
Bào qiiàn mÀu
Cliuong phàp phfin tfcli
Thirc nghicni
Vi
irf cac di(5m
do hoa
niróc mira
Dàc dicm
cac
Iram
I.y

do
chon
cac
dicin lA'y mÀu
1 lui diAp
cac
mftu
va so
licu
riui Ui.jp
cac
inÀu
•[Ini Ihàp
so
licu
khf
luong
'Iliòi giaii vaso mkàu tlà lA'y
l'hAii
li^cli
mau
I
Ioa
phrmi,
ilung
cu
Oicu kicii xiìc diiih
cac
ioii sirduiig MPLC
riiàn Udì

mau
Su ly
so
licu
KOI
(|uà
va
bàli
liiùn
Kc'l
(.]u;ì
iighicn
ciiìi
lói
iru
hoa
dicu kicn phan
lidi
lJ;iiili
già
phu'ong
pha|i
|)hAii
ifch
iOaiih
già liicii
Irang
laiig
ttong
uót Ihóiig

qua c;ic
sn
licu
lliu
iliàp
Ili
1991
CILMI
1996 va cac so
licu
lini
(liroc
Irong
nghicii
cùu
này
'riiànli
phan
hoa hoc va dò
pH
cùa
iiiÀu
luù'rc
mira
Iran
F<Ot liiàn
26
27
27
2X

29
.^1
35
37
39
IO
•IO
41
41
42
42
43
44
4.5
4H
r^2
70
Phan I
MODAU
1.1.
\)ui van de
lAong ihAp
ky ehung la
dang
song khoa hoc ky
ihuAt
va còng nghè
ngà}'
eàng
phal

trién Vcà
dal duge
nhfing Ihành tuu rirc
vd nham Ccài tao va
nAng t
ao dòi song
vAl
ehaì,
linh ihan
eho
ron
nguòi. Song ben canh do
cung nAy
sinh nhièu van
de
lam cii ihè giói phai qiian lAm
va
eiuig
lo
gi;ii quyCt
dò
hi vAii
de bào \è mòi
(ruòng song
cua con nguòi.
ChAl lliAi
do boat dóng cùa con ngUòi sinh
la
da
\'à

dang
Uun
1")ien
dòi
aiòi iiuòng Ihe gói
tu
nhiCn
gAy ra
nhiìng Ihnn
hoa kinh
hoàng.
Gie van de ve su
iha}'
dòi
nliièt
dò trai dAl,
iha}'
dòi he sinh
ihai,
hièn
m.il
eùa mot so
IoAi
dòn;:
lime
vAt,
eac Ioai
dieh bènh phat
liièii,
su bièn dòi

lliAnh
pliAn
hoa hoc
e uà
(kAl,
niioc \à
khf dang
làm
dau dÀu cac
nhà
khoa
IKÌC
va lA
mot Irong ninìng
\An de eAp
Ixich
cua cac tò chùc
the giai
ve bào ve mòi
Imòng.
Flien
tugng
lAng
dgng axil
U\
mot Irong
nhfrng
van
de
nóng bòng

ckuig dwa
thè'
gi<'yi
quali
lAm.
LAiig
(IMM-
axil bao hàm eho tal eà cac
Ioai
giàng
Ihuy:
Mua.
luyèl,
mira
luui.
imra
d.i.
siKrng
mù
ma
b;ui
eliAt eliiing
manj-
Imli
a\il.
M/MI
chAÌ ci'ia
nuò'c mua
(liònn
ihuònr.

mang
ifnh
axit yen do
CO2
cua
khòn-
klu hoU
lan Irong
niró'c.
Do
do mure
mua linh
khièì
thuòng
co
dò pH
kho;ing
>/)
- 5.7
( I |. Tuy
!ihièn ihành [>han
boa hoc \A pH eua
nuóc
mua thuòng bi bien doi
(k^
klii
roi
xuòng mAI dVi dA
mang
iheo mòi luong

cac chat \el khf \à
hai (W'ìsh
•
oul) e(i
trong
khi
(|n\en.
lNlir(ye mira
co pM
= .S,65 Ihì dirac qoi
là
li
un-
linh
| I |.
o o
Do do tri so pH là
mot
chi ticu
rA't
quan Irong trong
vice
danh
già
mue d
nhiòm lìiòi Iruòng !iòi (
hung va muc dò ò nhièm
khòng
khf noi
rièng.

Thành phAn hoa hoc cua giàng thuy co
lAm
quan
trgiig
rat
lò'n \h cn ihe
dành
ÌMA
(Urge
mùc do ò nhièm khòng
khi,
ve
nguòn ticu thu cac
chAÌ Irong cliu irình klii
(piyèn
cùa càe
chAÌ vói
khf
\;i hai
lan Irong
nuoc,
ve dò An mòn eua
uuóc
khf
cpiyCn va
eàe
làe
dong cua
giiùig lluiy \'ói
ean cAn \AI

eliAl
eua dAl,
muv
\à
L
uà
dong,
thirc
vai.
Do
\ A\
hoa hge
nuó'c mira
dà duge nghièn euu
lìr
iihunv.
nam
/<) o
mòi
vài nuòe phal
liirn lièn
the giò'i
\'à Irò
thành mot Irong nhùng
\An de
mòi
liuong
ehu }eu.
Mièli lugng
mua

axfl
lan
dàu
lièn
duge
ghi nhAn
tr CliAu
Au
\à Bae
My. Nhieu nhà
b/ie
hoe
(Kobeil -/\nli
ISS2,
san
dò
là Hans Egner - Thuy
Dièii
dAu
ihè
ky 20,
Odeii
-
Tlìuy
Dien,
Ciiuham
- My) dà nghièn eùu va
Icn lièng eaiih Imli iihaii
Ioai
\'è iiguyèn

nhAn \à
e;'u'
liAu cpià
c:ùa
lAng
dong axit, Cùng vói eòng
^WÌK-
eòng
nghiep
hoa \a hien
dai
hoa,
lal
nhièu
e;ie
Io
ehùe (he
gicvi clA
duoe
ihanli lAp \à
dna ra eàe
du
an
nghiru
cùu ve hièn tugng
lang
dgng
axil.
Càe
nlia

khoa hoe dà
ehùng
miiih throc
rari-,
càe
ehal
gAy ò nhiem khòng
chi ànli hiróiig
den
eliAÌ luong
khòiii;
khi,
(k'il,
ime ( iia
khu
vite co n<;uòn
phal thài
ma ini
con (hroc
\An e huNcri
xa
dèn càe vung
khàr
thco dòng
hiAn
ehuyèn khòng khf co khi vuol bièn
xiiyen
bièn giò'i snng càe uuóc khàc. Do dAy là
mòi vari
de quan Irong

khoiig pliài
ehi là
eua eàe
nuóe
eò
nguoii
phal
ihai lon
ma eua ea eàe nuòe
xung
c|uanh nen
e.ie
du
àn
nà\
ihòng ihiròng
mang
lich ehàl kini \ uc
hon là trong pham \ i
moi
nuoc hay
mòi
\ùiig.
Dir
àn
n-hi-'n
ciiii
\à van
chu>èn
co cu ly

dai va
làng
luti Imynli cua
khi qiiyen lai
\ung
'la\'
àu do
OECD
ehu
tri
(
1977)
la
mot
\f du
diui
hmh. Du
àti
nà\'
dà dna ra ket
liian
(
liAl
luong khòng khf eua Chàu àu
bi
anh
luion;;
do
|)h;'H
thai

Iiàe:ie
nuoc
(1iAti .in
kh;ie.
HiCn
rjay,
cùng vói su lang truóng
kinh,
cac nhà
mày,
xi
nghièp
duge
xày dung
va
mó
rgng kco theo vice ra tàng
ngiión
tiéu thu
iiguyén
licu chù
>èu
là
Ihan
dà,
xàng dAu va khf dot. Do do lugng phàt thài khf
SO2
va
NO^
vào

bau
khf qnyèn
tàng
nhanh
chóng.
Su
(ang trUÓng phàt thài này dà
gay
ra
nhiìng
lha\'
dòi
lón
Irong ihành phàn
hoà hoc: cùa nuóc
mira
va
Ih ngiiyèn
nhAn
kàm
tàng su'
kmg
douy,
axit. Hièn lugng
hìng
dgng axit
gAii day
dà duge ghi nhAn o*
mot so
nuoc

nhu
Trung Quòe [281.
NhAi Ran
[24],
An Dò [20].
'^ —
,
1.2,
()
nhiéiii
khòng
klii
va lang
(long
axit
o \ìèt Nani
Ciing
nhu cac nuóc
ph.ii Iricn
khàc
Irèn thè
giói Viet Nam dang
lièn
con duóng
lièn lói
mot
dal uuóc eòng nghièp hoà
va
hièn dai hoà. Trong 10 nAm tra lai
dA\

hàng
loc'it eàe
nhà
ma} .\f nghie|) duac nàng cAf)
\'à mó rgng, nhièu nhà
mà\
moi
dwc
xAy dung vói (|U! mo lón.
Thèm
vào
d()
vAn
de già taiig dAii so
\à su'
[ihal
Irièn
khòng
ngìiiig
eua
c:àc
kliu
dò thi ehàe
eliàn se
gAy ra ò nhièm moi
liiióng
Irong
dò
e(3 ó nhièm khòng khf
va

nuóe
nè'ii
nhu ehùng khòng
dUi^c
kicm
so;il
ehal
che.
MAI khàc
\è
mal dia ly
\'ièl
Nam nam Irong vùng Chau A noi
ma
hièn nay
dan<:
duge coi là khu
\'uc
d.u]^:
phàt
Irièn
nhanh
nliAÌ Irèn
the
gic'ù,
dòur ihòi ku
c*'^
duóng bièn
gi(Vi liè'p
gi.'»|^

\
ói
mién
nam Trung
Quóe,
mot
lr(Mig
nhung vùng
lièii
ihii llian l(')'ii
Irong khu
\uc,
nèn
\ièe
kièm
soàl
chat lugng khòng khf là rat cAn
Ihiè'l va
phài duge
ihiic
hièn
thuòng
xuycn
va
mang
Ifnli
ehal
he
llióng.
Cac so

lièii
\è thành phAn
IHM
h';c
iiuòe
mua
co mot
y
iighTa
khoa hoc
ràl
lo lón,
r:iùp
chiing
la ckinh
;;ja
dm;,
muc-
d(">
ò nhiem mòi
iruóng \'à lìm
ra
maiou ^òc
f:Av
o
nhièm.
\'ièl
Nam dà
bai
dàn

ehii
y
dcu
dành già
chat
lugng nuóc mua
bài
d/wì
m
nliuii':
nam cuoi
ihàp
k\
70.
(
at iiam lAy man
ehu \èu
dira irèn
mam:
\\uV\
ham kln
tugng thuy vàn nhung mài tói
nani 1992
mang
luói
hoà nuóc mua thco qui hoaciì
mai
duge long
cuc khf
urgng

thuy vàn xét duyet
va
dua vào
chùih
thuc boat
dgng.
Mang luói bao góm 32 tram, chù yen dat trong cac tram khf tugng thuy
\
An
Iron^
pham vi
loàn làiih ilio
| I j. Mue dfeh cùa cac
Ifcani
này là dièu
Ira
co bau
ve ehAl
lugng moi truóng, khòng khf thòng qua thành
phàii
hoà hoc
nUcVc
mua.
Trong cac chuong
liinh
nghièn eùu ve
mira
axft trong thói
giaii
gàn

dA} cking
ehu
V là bào cào cua
nhóni imhién
eùu do bà
Nsuvén
Hong Khành làm ehù
de
tài.
Dò
là
mot dir
àn
luang
dòi
dai
han,
trong suót 2 nàm nhóm này dà
lAp
trung duy
liì
vièe
lA'y
mau mróc mua \'à do dò pH, thu thAp càe
%ò lièu
quan trae
nhu
: nhièt
dò,
dò àm, huóng

gi(\
lugng mua.
hình
thùc gAy mua, dia
hìnli

\à
dà ncu ra
mot so anh
luróng
c'a
nhung nhAn lo này
\o\
pH nuóc
mira
cùa 8 vi
Irf
iKMir,
khu
vue
I cùa
Vici
Nam do la : Cùe
Pluiang,
Vicjl
Tri,
Làng, Phù
Liei»,
Tlianh
l\o(\^

Vinh,
Ninli
Ifinh,
B/ie
Cùang.
Kel
qua dièu Ira dò pH
nUcVc
mua
du'o'c lòm
lal
Irong bang (LI)
Hmif^
LI
So Iran
mua
co
pH
dac
tinh
(
%
)
I rani
Lang
Vict
Tri
Pilli
Licii
Ninh Bìiih

Clic
l'hirang
Kini \'uc 1
\\il
(H)
r^6
(is;
01
15
06
Niiiii 1990
rrnng linh
16
55
00
04
60
40
Kicm
84
30
02
02
25
54
Nani 1991
Axit
00
IO
08

—
05
Trun^
tinh
05
25
30


01
Kièni
95
65
62
_.___
Trong dò
ciac
linh eua
mroc mira
duge dinh nghìa theo dò pH :
(i|
I > ò
Kiem
pi
I
= 5
-
(ì 11
un,^:

imh
pll < 5
A\ii
4
Sau du àn cùa bà
Ngnyèn Hong
Khành
man
nuóc mua vàn duge thu
nliAp \
à dna
ve
Trung tAm Nghièn
< liii
Mòi
Iruò'ng,
Khòng khf
\à Niróe
nhung cung
UIÌMÌ;:
duge day
dù.
()
khu
virc Mién
Nam nuóc ta gàn day cùng dà co mot vài nhóm nghièn
eiiu
dành
già
lìien

trang
mira
axil.
Dang ehù y là nhóm nghièn
ciìli
cùa òng ngu\èn Thành
Tfn irone
du àn
MoniI"rin^
cliAl luo'im
nuóc cùa
luu
vue
sònc Me
Còiu;
Kè't
qua cùa
càe
cóng
liình
nghièn eùu eho thay à
Vici
Nam eàe
IrAn
mua eó pH
ihàp
dòi khi dà xuAt
Imai,
dàc
bièl

là mot so vùng còng nghièp phal Irièn
(Vi
dii:
Khu vue
VièI
Tri).
Clic
Phncyni;
noi duac eoi là Iram nèn
,
lièu bièn eho
khòim
khf
sach cùng dà
xuài
hièn
nliirng liAn mira
co pH
=
4,0
[IJ.
Vice nghièn euu
ciie
IrAn mira
này là
\ò ciing
(|uan
lr()ng vi
nò lièn quan dèn khà nAng mua axfl ó uuóc
la.

Càe
kèl qu;i nghièn eiiu dò
cùng dà
eho
thày cÀn phài eó nhùng
du ii!i dai li;ui
va
lièn lue
de
kiem
Im
chat che \'è pll
va
Ihành
phàn hoii
hoc nuoc
mua.
Imi
ra
nluìni;
n^uòn
uòc
uA\
ò nhièm.
Cuìp pliAii (lunn
IIOUR
iK^im
vièe
d;inh
i:i:i

chAl
luo'iu:
khòim
khf
ncù in
in;
\a moi
liiiònu
nói
eliunu.
L3.
iMiic lien ngliien 4 liu ciia
de lai
Muc lièu nghièn
ciru e
ùa de tài là phàt Irièn
\à
mó rgng eàe
hoal
dòn<:
(|nan
tiAc
su làng dgng
nói
c'
Micn BAc Vici
Nam, ket
ligp
nhùng so lièu dà eó \a nhùng so
lièu

lini
duac
Irong
(|ii.i
liìiih
nghièn
cihi
de dua ra nhùng nhAn
xél
ve hièn
liam;
\à nhùng nguyèn
nhfm
gay mua axit ó
mòi
so \ùng. Muc lièu
chiiih caia
de
lai
là:
1.
Khào sài càe (h(
u kien
pliAn ifch
thành
pliAn
eàe ion co' bau
liour;
mio-nma
su'(inni:

ihici bi ' .»f
kv lon;: hièn
siiAi
cac» cùa
hàim
Shimad/u.
2.
làp
chung vao
\ièe
do dò
va
phàn tfch thành phàn hoà hge cua
\n\oc
mua
l.n
mò!
so
tinh.
3.
l^hAn
ifch,
so
sành lun
ra moi
licn
he giùa thành phàn
lio<i
hoc
\à

do
pll
CIM
nu(7c
mua.
1.
PhAn
if'h
c;ir
so
Iwn.
chi
ra
moi
\ài
nliAn lo
là ngu\èn nhfm
!:A\
ra
sir
khàc
nhaii
eua pM
niK-
mua
iheo
khu
vuc.
L
L IMiani

vi nghièn
<TM
c<ìa (10
tài
lidiis:
pham
ns:hicii (
uu
'
na <Ic lai này càe
mAii
un'oc mua duov
ihii ihAp
d"
do
(k^
pll
va xàe dinh
ihanii pii.ui
ho;') hoc
clni vèii lA]-» Irung
lai 5 dièm:
\'icl
hi.
lìm
Liei).
X'àiih.
I hanh
IMI,e
<"

Vie Phiiong Irong llioi
gian
Itr Ihàng
S
de ii ihang 12
l*)')7.
Lua
Irèn
c:;ic
1 ci '|Uii plian ti'cli
dna ra
c.ii
uhm
lòn;;
ihc \è
hicu
li
ani;
cua
pll iiii'tc mua
\a
(hi
M
nifi so nhAn
lo anh liuong dèn
pi
I
cii.i
IIIHK'
mua

lai càf
\'iMm
nav.
r>
Phàn
II
TÒNGQUAN
i
2.L
Lang (long
khi qnycn
va
pll cùa nuóc
mua
2J.L Lilng
(long
khi cinvén
CYie
chAÌ vet trong khi
cpiycn
eó nóng dò
luòn
bicn dòi theo thòi gian
va
khòng
gian. Thói gian luu cua
cliiing
eò
ihe mot
vài gió,

mot
vài
luàn hoàe mòi \ài
nàm
liiy lliiiòc
vào
cerche
licu
ihu
cùa
cliiing.
QU-Ì
liình Ioai
bò càe ehAl
\cl
nay
liong
khf quyè'n hay nói eàch khàc là
(già Irình ehùng
duge ehuyèn
tir bau
khf
cpivèn
dcu
he
mal
trai dal
duoe ggi là
su"
lAng

dgng khf quyèn. Su làng dgng uà)' duac
chia làm hai
Ioai
: làng dong khó
va
làng dgng uót
a. Lang (long
kln'):
Là
su chuyeii
dieh eùa càe
chat
vet khf va
hai
ducVi
Ihòi lièi
khò tói bé mal cùa
\al
hàp
ihii
(dal, he
thire vai
va cac bé mat
nu'ócj
1).
Lang (long
udì:
Là t|uà
liình
vàn ehuyèn,

chu}èn
hoà hoà hoc cua càe Ihành
phàn khf
va hai
lói bè mal
liài
dal duó'i càe
hình
thùc khàc nhau
nhu
mua,
luyèì,
sirang
mìi.
Qua liìnli
ua\
rAl
quan
Irgng vi
eàe thành phàn ly hoà
hge
sau này cùa
giàng
lliuy
phàn
Icvn plm ihuòe
vào
qua
Irình này.
Qua

trình làng uót eó thè xàv ra
iheo hai
co'
che:
•»
Càe
\èì
a
Ihè khi
\a
h:il
duge
sài nliap
vào
càe
dàm mày
nhò,
ehùng
eò the
khòng tan hoàe
bi
\MK\
lan trong uuac mày. Sau khi bi hap thu
ehùng
eò
ihè
iham già \*ào
c;ic
pli;m
ùng hoà hoc khòng

ihuAn
nghieh \"à
eàe llianh |MiAn
khae
trcMig
pha long.
Chuyeii
hoà kièu
nà\'
ihuong
xay ra doi \ói càe ehàl
7
nhu:
SO2,
NO.
(I| Chùng co thè bi
ehuyén
hoà khòng thuAn nghieh lao
thành axit
hoàe
muòi,
qua trình này duac ggi là
Rain
-
oiU.
Càe
vài eliAl duoe
hA[) thu trong
riAy
di

Iheo
giàng thuy roi xuóng mal dal, ehùng bi
Io;ù
bo
khói khf
qiiyén.
•
Càe chàì
vet duói
lAng
dàm mày bi bàt giù bai
nhiJng
thành phàn giàng
ihny
nhócó
su dòng In Irgng trUóng do
su
khàc nhau giùa
tc)c dt)
roi eùa
hai
Irong
khf va hat giàng thuy.
Qua
Irình chuycn dieh uót cùa càe
chat vé't khi
va hat
bang
su rai cùa giàng thuy
duói làng dàm

inày
dno'c:
ggi là What - out.
Qua Irfnh
làm sach khf
qu\èn
nà\' là
rat
quan trgng,
nhàì
la
nhinig
vung co khòng khf bi ò nhiém.
Nhu vày thành phAn
IK^Ì
hoc cùa giàng thuy
chiù
ành huóng eùa càe thành
[")liAii
trong khf quyèn. Hièn nay nguòi ta dang nghièn cùu xàe dinh mòi
ijuau
he dinh
hrgng giùa nóng dò
mòi chA't lioiig
khf quyèn
va
trong nuóc mua nhu mot hàm
so
cùa eàe dièu kièn khf
cpiycn.

2.1.2,
Hièn
tnoiìg
lanj;
(long axit
Dò pH cùa nuóc giàng
ihuy
bang 5.6 a nhièt dò 10
^'C
là
mot
già tri duo'c xem là
mòi
già tri ly
lucriig.
iinh
eho nuóe nguyèn chat càn
bang
vói nóng dò
CO^
Irong
khòng khf [ 22 J. Do
bi
anh huang bai càe chat ò nhiém
gay
ra trong
qua Irinh
hoat dgng còng nghièp cùng
nhu*
boat dgng bàt thuòng cùa thièn nhièu (

dòim
(lAl,
hoal dòng eua
imi
ina ) nèn pH eua nuóe mua cùng nhu ihành phàn ho;i
hge eua chung
luon
bi
lha\
dòi.
Càe ehàl co
nguòn
gòe
lu nhièii
eó ca che phàt sinh
va
tièu
Ihu
ó
ihè-
cAu bàim
\a
tuoiig
doi. Chu ky
\An chiiyèn
eùa eàe chat trong thành phAn khòng khf, dal \à
nuóc trong tu nhicn là tuang doi òn dinh. PH cùa nuóc
mira
tu nhièn dao dòng
Irong

khoàng 5
dén
6
duge
coi là
ò
muc dò
bình
thuóng.
Nhung con nguói trong
qua
trình cài tao tu nhién
va
trong càe hoal dòng eua
mình dà
co nhiìng
tàc dòng vào mòi truóng
gay
su
mài
òn djnh cua eàe chu
k\
\ Al
chat,
làm thay doi thành phàn hoà hge cùa dà't, nuóc va dàc bièl là khf. Nòng dò
eùa càe
chat
khf nhu
NO,,
SO^,

NH,,
hgp
chat
hùu ca (CH3COO ,
HCOO
),
bui
Irong khf quyèn
vugi qua
xa nhùng già tri cùa tu nhién, làm
eho
pH cùa su làng
dong khf
quyCn
thay dòi (lón han 6 hoàe nhò bau 5),
gay
ra nhùng hAu
qua
nghiém Irgng
va
phùe
lap.
[
Nuóc giang thuy eó
|)ll
5 dà duge ghi nhau ò nhièu vùng trcn the giói nhu TAy
Au,
Bàc
My, Trung
C)uòc.

NhAl
F^àn
gAy thièt hai lón
ve
kinh
tè
NA
càe còng
irình vàn hoà.
Hình
2.1
mò là mot
c;ieh
day
dù su hình thành mUa axit
tu
càe khf
co
Irong thièn
nhièn cùng nhu
tir
càe
cpià
Irình hoal dòng eùa con ngUÓi
gay
ra.
Nhu vày chùng ta
co
thè
nhàn

thày ràng phàn ùng co tàm quan trgng dàc
bici
trong
viéc
lao thành làng dgng axit nhu sau :
• Phàn ùng òxi hoà ,
lioae
trong
[^ha
khf hoac trong pha long, dàn dèn tao Ihành
òxfl
eàcbon,
oxil Imi liuynli \à
ò\il
nila
(CO2,
SO2,
SO3,
H2SO4,
NO,,
HNO^,
HNOO
• Qua Irinh hàp
lini khi \<io
Irong nuóc ( gigt
iiho
tao thành
mA}.
hai
mua rai

hoàe suang mù )
\à
luong tàc cùa càe axil tao ihành (
S02.H;0,
ILSC^;,
UNO;
)
\ói amòiùAc
(
NIL
)
\A
eàcbónàt cùa bui, khòng khf. tu phàn
iing
nav
amónisunphat ((
NH4)2S04
) va nitarat ( NO3" ) tao thành phàn ehu yèn eua
nuóc,
phàn co thè hoà lan
duge
trong dang bui mù khf quyén.
Su ehuyén hoà
va
hoà tan
mot
phàn cùa càe bui mù này irong nuóc.
iiv
Nguón .g;òc
eùa

Mira
axit
I (ju^cn
0,,0.,H202.0H
Phàn ùng eùa axil -
ba/c^
( HNO2 ) l HCN
3^-ucuu^
5 ncp
m
axil
di
lao
ihà
ba/o di
là
\
+
MgCq3^
CaCO,
;
,
'
NH,
I
'•""
n CaSp4
K'+CV
+
NaCI

+
KCI'^
kii
Al
-
silicalc
+
Si(
);
L:inu
(lon<^
khó
Niinc in Uà riiànli
phàn ion lao Ihành
/
Càe hgp
chat
trong
tir
nhièn \
nhièn va chat ò nhièm:
C02,H2S,RSK.S02.1l;S()4,
NH3,NO,N02,HNOdlCI,Sol
khi
tu
bièn.
Bui.
NO,
NO
2-

axit
liianh
pH=4,3
A
i^^^-rr^
2-^
M
Ca^
2+
CI I Càe (inion
TTa ,
Càe
cai
ion
K"
j:oni
ca
NH^^càc axil
manh
IV
le
0 10 50
00
|iep liler
llìnlì
2.1
: So do mò ta nguòn gòc cùa mua axit
2,2.
C ac nguon
goc gay lang

(long
Axit
Su
co mal cùa
SO2 va
NO,
\'ói
hàm lugng lón
liong
khf quyèn
(vugi cpià giin
han
elio pliè|"))
dang duac coi là nguyèn nhàn ehfnh
gay
ra mua axil. Ngoài
la
càe
Ihành
phàn khàc
nhu
NIL. CI;,
CO;
cùng góp phàn quyè't dinh
Ifnh
axil
caia
0
,nuóc mua. Cac khf này mot phàn
dirgc

sinh ra trong tu nhièn nhung phàn lón là
phàt thài tir cac hoat dòng cùa con nguói. Cac axit
H2SO4,
HNO3
duac sinh ra
trong khf quyén
tir
cac tiém
chat SO2 va
NO^
là
nguyèn
nhàn
chùih làm
giàm pH
eùa nuóc mua. Thòng thuóng nuóe mua
co linh
axil cao
duge
lìm
ihà}'
a nhùng
vùng bi ành huóng boi hoat dòng cùa con nguói [15].
Trong tu nhièn khf
SO2
eò
thè
duac sinh ra tu
qua
trình hoat dòng eùa nùi Ina.

Dòng thói càe
lóp
rong tao duói bièn cùng tfch tu mot lugng
rat
lón cac hgp chat
sunfua, khf hydrosunfua nèn cùng là
mot
trong nhùng nguón
tir
nhièn
san
sinh ra
khf
SO7.
Mot
so nghièn
eiin
eùa
UNEP
eho thày ràng khf
SO2
duac
ph:il lliai
\\\'
càe nguòn tu nhièn
cliièm
khoàng
mot
nùa
SO^

trong khf quyèn lugng này khòng
làng lén khi
ma
sunfua Irong tu nhièn duac tài tao và
su
dung theo càe ca che
khàc nhau.
Trong tu nhièn khf
NO,
duoe giài
phóiig lù
dà't thòng qua hoat dòng cùa vi khuAn
và duge tao thành trong khòng khf khi eó set. Do
sir
phàn tàn khf trong tu nhièn
nóng dò cua ehung
duoe
pha
loàiig
và tàc dòng
rat il
tói nòng dò trong khf
ò
nhùng vùng rièng bièl.
Phàn
l(5'ii
khf
SO2
và
NO,

do con nguói phàt thài vào khòng khf duac lao ra trong
qua
trình dot nhién lièu. Chù yéu là dàu thó, xàng, than dà
, khi dot
và eàe
san
phAm dàu mò khàc.
Mòi
luong nhò
SO2
duac tao thành trong qua trinh
dòi ciuang
eó ehùa luu
liuynh \à
luu
hu\'nh
nguyèn lo
de
san
xuàl
axit
sunfinàc (II2SO4)
hoàe do eàe phàn ùng hoà hoc xày ra trong
qua
trình dot hoac ehung
cài
càe hgp
ehàl hùu ca trong còng nghè san xuA't già'y. Khf
SO.,
SO3,

H2SO4
(ó dang mu)
ihuòng ihày
trong ihành
pliAn
cùa
khi lo
ó nhièt dò cao.
Mot
trong nhùng
ngiion
dong
^óp eliinh
vào vièe thài
NO^
là òng xa eua càe
phuong tièn giao thòng. Trong so bay òxfl
nila
(N2O,
NO,
N.O,,
N20,i,
NO2,
NO:,,
N2O0
chi
co
NO
^
A

NO2
duac tàng
lèn
lù nhiéu hoat dòng cua con nguói
\à
dìtn'c
coi là chat gAv
ò
uhicm. Trong eàe
dàfih
già ehàl lugng mòi
li nòng
cluìm:
ihifóng duge
bào cào là
long
òxfl nita hoàe
NO^
[11],
i
Qua Irinh dièu tra
cht) ihAy
nàm
1988
so lugng ò tò trèn loàn
càu \ ugi cpia KV)
ly. hon
1,5
ty
phu(nig

licn giao thòng ngày nay là ó trèn duóng,
nhi'"ai
hon
H^ km
so
v('>'i
1950.
Dac l)i' I nguy hai
lion
0'eàe
iiuóc
nghèo. kèm
jìlial
Iricn
c^c
phuong
lièn giao thòng tlmong la
cu
duge
kliòi phue \'à sua
ehùa lai,
cliay cpià
i;ii
\ A
ba(^
duóng kcm | I l|- Su
dòi
r
ling òvj
hoà eà càe ho'p chAl

cliiia
nilo'
lion<:
nhicn licn
va
mot
phan
nii"
In
uhi'
n ion
i.n
tionu khòne
khf lao thành
òxil mio
I I
/l.
Theo diéu tra eua
UNI:P kiio;ing
75Vr
NO,
do con nguói sinh ra là do su
pli;ii ih.ii
ciia
càe
phu'Onr
licn
*Mao
ihòn<^
\à

dó\ nhicn licn
llian
dà
Irong
cuc
lo
uàii<\
ln<vm;
và
30^/f}
dèn
Aiy/o lùc;ic
nha
iiKiy
dien co su dung
ihan
dà.
Ngoài ra lugng nhò
[^](),
con
duge sinh ra
lùcàe
noi
san xuàì
axil
niioiic (HN()>)
hoac là vièe
suclum:
( ;ic
nhàn

uni;
hoà hoe.
Nlur
\'Ay,
nhùng nguòn
i:A\'
ò nhièm khòng khf ehfnh là eàe
n,f:ành
còng nghièp.
nhicn lièn
dfuiì:
Iroiif;
sinh hoal
\à
càe
phiK'im
ticu
jziao
ihòm;.
(^i\c
ch-Vl
kh<'ic
v'Ay
la
kuc'
doiu'
a\il
là
ciò \à
amòniac.

Ngiuui
goc
\\C\
\u nhicn
(|uan
iKMig nhàl
là ph
e» lina ,^-i'i;i iimòi
bièn
\'(vi
axil
HiSOi
hoac
MN(>:.
Nhii'im
nguòn
kli.'ic
duoe lao
la
do hoal d()ng cua
niii
lua.
Vièe
dòi ihan (
ung
sinh la
lu'(/ng liei
dang kc.
< !->
lon lai irong Ihan duoi dang

clorna
kim
Ioai
lan
diiov \à
ehu yèn
dutVi
dang
naiiii hMna (NaCI) nliUng
cùng eó nhùng dang mnoi khàc
nhu
CaCI;,
MgCL
NjiU'Mi
chu yèn khàc là dot chAl
lh;ii.
Clorna lòn
lai
liom:
^
h;'i
Miai
duoi
dam:
muoi
Oom:
raii
\à
ducVi
dam:

PVC.
2.3.
Mot so
fpià (rìniì vat
ly và boa hoc xay ra trong khi qnyèn
Su vàn
ehuyén
và hoà
liòn
cùa chà't
gay
ò nhièm Irong khf quyèn
;mli liU(vng
quan
Irgng
lèn
hicfi Irang
làng dgng
axit.
Qua trình vàn
eliu\èn quyèl
dinh
liue
liè'p noi
ma
chat ò
iilii(an
dèn
\à
ành huòng dcu thói gian

cu clui
eua
chat
gay ò
nhiem Irong khf c|U\cn.
Trong
qua Irinh vAii <
hu^èn,
S<
)^,
NO^
và eàe san
pliAm
òxi hoà cua chung
iham
già
vào nhùng phàn ung hoà hge
|")lurc
tap
chu\'èn
càe
chat
ò
nliuaìi
sang dang
muòi sunphàl và niloral.
Co rat
nhièu con duóng hoà hge
ma
qua

dò
SO.
\à
N(\
trong khf quyèn eó thè bi
bièài
dòi (òxi hoà) sang hgp
chat suiirua
\à
nitoial
bao
gòm càe qua Irinh dòng pha dien ra trong
|)ha
khf \'à nhùng gigt nhò
chat long \
à
nhùng
qua
trình
kli/ic
pha dièn ra Irèn bè mal eùa eàe phàn
tir
hoac
eàe
rjc\
nho
ehàl long.
*
Hình 2.2
lóm

tal eàe con duóng tao thành sun phàt và niloral trong khf
cpiyòn.
Nhùng con duòng
na\
bao gòm:
1.
Oxi hoà
SO2
trong
|)lia long
do
H2O2
và duge xùe tàc bòi ion kim Ioai
2.
Oxi hoà trong pha khf dòng nhàl bòi gòc hydroxyl ( OH )
3.
Oxi hoà trong pha khf dòng nhàl bòi
mot
san phAm trung gian cùa
NO,
phan
ùng
qiiang hcxi hvdro
e-iebon
'1.
Oxi hoa Hong pha
klii
dong
nhal
boi eae ehàl trung gian khae (HO,.

KO \a
KO2)
\}
Cac qua trình bien doi trong
khi
Càe
()xit trong khòng
khi
Sunfur
dioxidc (SO2)
Nil<M)XÌI
(NO)
Niiadioxit (N()2)
Cac tàc nhàn òxi hoà
no
HO2
Axit
o
dang
khi
Axil
suniuaiic lUSOa
Axil
niloric
UNO,
j^m^:-\^4'
Cac qua Irình hièn doi trong nu
f Vie
iTu:
blirin

hoa òxi
liydio
oxil
II2O2
Cac òxil Irong mróc
O/oiic
(07)
Axit manh
nhAn Cac
nnn"n
rung hoà
cking linh Ihc
NHi
hoac
(liiim «iich
S()2(aq)''
Suxuc làc Wn
òxi
(O2)
trong
iiiróc
MxOy
NllillSO
NO,
(acp
(NH4)2S04
NO,(aci)
Ph;ìn
l'rnu
V(M

Mii,ion
l'C
II2SO4'
Muòi
cach()nal( Ng(C(JO\)
INO,
NII4NO,
Muòi Niloral kim
Ioai Nb{ NO^J
+
a. SO; trong mróc
tliani già
phàn ùng
IÓÌO
tiiàiih
H
\'à HSOi
I).
II2SO4
trong mróc phAn
l\'
thành HSO4 và H ,
SO4
+
V
e.
HNOì lioim
nu(')e
|>h:m
l\

thành 11 và
UO^
Hình 2.2 Càe con
diùmg
hình Ihành snnphàt và nitorat trong
khi
(|iiu:ii
115]
14
2.3.1.
Nhùng con duong lao thành
sunphàt
Do
bue
xa màt
trai
càe
qua
trình quang hoà xày ra kèm theo giài
ph(MM:
eàe gòc
ludo
(HO,
HO2,
CH2-
(JhO;)
và
O;
chùng là càe
lae

nhàn òxi hoà
vM niiuili lliiie
day
qua trình quang hoà
SO2
thành SO4 ' .
Qua
trinh ehuyèn ho;»
bAì ihuAn
nghieh eua
SO.
Ihành
S04''*
duac bicu
dicn
irong
hình 2.3
Trong pha
long H2O2
hièn nay
duge
coi là làe nhàn òxi hoà quan trong
nhaì
eùa
su tao thành
sunfuric,
Nèn khòi khf dòng nhàl ehùa
H2O2
,
^)} ^'à

SO^
co mal
nhùng gigt bui mù
long
(nuóe mày hoàe nuóc mua)
ibi
toc dò òxi
ho/i
SO^
liong
|ilia l(')ng
eàng
caci
[
I0|.
Trong pha khf dòng
uh.il ilii
qua
liinh
òxi hoà
SO;
bao
goni
eàe
biioc
uhi' I \a
(|uang
hoà
de lacì
thành

càe
gigt
nlio.
Nghièn
eiiu ifnh
ehAl
nhicl d()ng
hoc eua
SO?
eho
ihày
SO;
eó
khu)iih hiio'ng
phàn ùng manh
\'ói
òxi I hong khf trong dièu kien
ttàng
dòi luu bình thuòng.
2.3.2,
Nhiing con
(hiònr.
Ino tao thành Nitorat
làiìim
khf qu\èn axil
Ib^lOii
eó thè lao thành do òxi hoà
NO,
d{\ó\
nhieu dam:

khàc nhau. Trong
llinc le chi
eò
N^O,
NO,
NO2 duge lim
thày Irong
khon-
khi
(/
nòng dò dàng kè
\à
NO.
NO2
là eàe
tiém chat
quan trgng eùa
HNOv
NO.
NO.
và
IIMn,
Irong
khi
(|ii\'cn
* lui \"èii
orlang khf. Tal cà càe niloral
Irouf:
uuóc
ma\

(]c\]
bai ngiion lu
MCC
hoa
l.ni
HNO^
o'
ihè khi
[I9J.
fVie ph.ìfi
ling hoà hoc
la'>
ihành
UNO,cua
NO^
trong khòng khf
duce
bicn (licn
lioimhình
2.4
[lOJ
vo
O
ti
X
+
o
yi
,.
r

o
00
I
>•
jn:
-1
O
+
O
C>0
r
o
ri
1
ri

oo
m
ly)
o
r 1
o
d
e
o
H
/o
2
r
)

,4-
o
•/l
o
'••1
a::
o
r I
ir
o
e/)
So
+
',, o
o
n:
io
C
'o
r
1
r 1
o
e/:)
O
O
O
c
r3
+

Q
00
ri
Q
f-
o
00
X)
'
>—;
'—•
t_,
'. j
D-
. '"j
—V
^(j
/.
6
o
a-
r 1
o
m
4
k
d
r
o
d

OO
r ]
j
- ^
1 '
^"Ti
x:
'<0
a
t/j
z
.
o
+
rr,
+
-*•
r
1
+
PU
+
->
t:0
o
o
4-
ri
d
00

t
d
o
^-C
c/O
0
+
^
1 I I
^'ó'd'
o
r 1
r 1
o
co
ix
c
3
e
o
3
^3-
3
ri
r-
O
O
X
o
X

o
X
+
o
ri
X
+
o
o
I
o
y.
r I
o
+
e
z
• •
o
+
.'
o
z
•
Q
+
o
y
i.
.

• '
1
T,
o
r 1
:;^
r 1
o
;^
+
o
/.
-
d"
r
1
o
fr
y
.
*
:r
o
4-
r 1
o
z^
A
o
DT

-1-
o
y
e
a:
-k
n
Di
-1-
o
/:
,
k
o
o^
1-
o
z
-•
1
o
1
e
y.
•r.
o
z
ri
o
:^

•—'
A
.
r )
+
o
y
+
Q
y
à
i
• —
3::
o
+
ri
o
>^
•
o'
:i:
1
o
:^

ó
.
o
X

o
" 1
WD
C
o
'5
A
C
o
OJD
C
o
r ì
e
|T-^',!rT»vTHr!wr,TiN rHU>/;:%|i
Khf NO trong khòng khf
ehuyèn
hoà ihành
NO.
vói
tèìc
dò
chàm.
Ph
in img (juan
trgng nhàl
de:
òxi hoà
N^
>

thành
NO^
là càe phàn ùng eó
sir iham già
eùa càe gòe
HO,.
F?02-
[10].
23.?i.
I oc dò
chn\én
IM^Ó
cùa
c:ic
hgp
ehal chua hiu liuVnh \u nito
Qua
trinh chuycn hoà
caia
càe
chat
ehùa
hrn hiiynh
\à nito Irong khf (|uycn là
lAl
phiic
lap.
De
dành
gi;i duoe lòe

dò ehuyèn hoà cua
chiing cAn
c<^
qu;i
irinh
nrjiicn
culi làu
dai.
Kellogg
1972
dà dna ra
mot
sa dò \'è
toc
dò ehuyèn hoà \à
t|iià
Iiinh
Wash - oul cùa eàe bop
( hAI chtia
hrn
Iiuynli
\'à nilo [I] (Bang
2.1
). Vice nghièn
cùu càe co che và toc dò chu}'èn
ho;i
eua càe hgp ehàl này giùp ta hicu
k\
hon
\è

nguòn gòc
gay mira
a\ii
I hi
(|uyen và u(')'e
linh
duge
xii
huóng phàt
liièii caia
lang
dong
axil.
2.4, Nhhng nhan lo
;)nh hnVmg (hjn sirhinh Ihanh nma
axit:
Hièn nay
ngirói
la
dani'
(|iian
lAm
loi hai dòi Urgng quan Irgng
nliAl
du^K"
coi là
nguyèn nhAn
gA\'
la
mua

a^
il
lA
khf
SO.
và
NO^.
Cuòng dò
pliiil ihài
e;ic
'hai ",Ay
o nhiem
IKU
chung
vii
khf SO;,
NO^^
luù
rièng
eàng
làng
ibi
kha
naiig
gA\'
mua
axil
càm:
\óu.
'lu\

nhièn, hien luong
kmg
dong axil
con j)liu lliuòe
\ào nhièu
}èu
lo khic
nini:
Tòng eàe ehàl
l^iii
lo
Imi,!:
\à
khà nàng dèm cùa khòng khf, hàm luong ehal
kirni
o Iroim
dal
\'à
dien kicn khf
lno"n<:
tliuv
vàn.
2,4.1.
(nòng dg
ph;il
lb;ù
("nòng dò
phM Ih.ii
là
nh.in lo

(|naii
Irong nhàl anh luròng \ó\ ehàl
Inoi^:
inuVc
mua.
(Vie
nhà
nc.hicn
(ti"
liTai ihc
i[\ó\
daim imiiièn crru
eàe mo
hiith liiili
W-àn
eirònu dn
phal
ihai khi
S'
\^.
NO^
OIKÌ
mòi
\iing
kinh le dna trcn muc
(\^^
-n
(Inm:
S
nhièn

licu,
hàm hrgng
ciic
chAt ehùa nilo', luu huynh eó trong nhién
lièu
\2(^\.
Nhùng vùng
co
toc
dò
dò thi hoà, cóng nghièp hoà eàng cao thi co
*;ir
phàt
ih u
chat gay
ò nhiém
chw
lòn. Nhùng \ùng do eó
tiém
nàng
gA\
mira
a\ii.
Mne
dò
bi axil hoà cùa mòi vung
duge
nhAn
bici dira irèn
dò

nhà\
cani e uà dAL
nuoc \A
d\t(ic ggi là
n(à
eó uhi' n
uhA\
cim vói
axil.
Hang
2.1
Toc dò chnv( ii
hoà
\a
qua
trình \\ash
- oul cùa
càe
hnp
(hai cima
luu
hnvnh và nito.
Hnp ehàl
so,
Axil Sunhii ic
li;S(),
SO,/-
Nil(^
òxil
(NO)

Nilit diòxil
1NO2
1
•\\fl nilitric
UNO.
(^uà
trnih
-
(
k\i
hoà
-
V';rài-(ìiil
l)anianiia
-
1
i.i|i
Min lif'ai he ni;il
1 i>;n h(') l(>;in pliiiii kln'>i klif
(|n\cn
-
11'Mc
h'ìà
-W'nsh t)iil
haiìi:
nuia
-1 kip ihu Ircii
l^c
mal
-1 • ^'M ho

loàn
phAii kln)i
khf
c|'i\
cu
-\\'
i'>h
i)iil kiin.Kiiuia
-
1 hip lini li''n
he
mài
-
b'^ai
b() loiiii
phan
( inivèii
hoà hoa hoc
-
(
)\il
hoà
^
HNO,
^ 1 Mii'im
lae
\'ó\
vài cliAÌ lulii co
W'.cài
iMiI

hanr.
miia
1 kip lini liVii he
mal
I
' 'li
ho
hìàn |iliAn
'
V/,ish
(Mil
h;iin:
mua
-
I
\.'\^ 'lui licn he
mal
I
'MI |lM |(
1-1|1
|ì|(,'l|l
He
so
K/^in
n,f)27
(»,fll
0,09
s
0,0.^2
0,(M

0,0123
0,05
0,0475
0,012.^
0,05
0,0175
3,3
0.012
0,025
0,01
0,01
0.1
ri5
0,035
0.0125
(t,015
0,065
rimi lùan
hm
l=gin
37
3 '^
SO
1
200
21
SO
200
20
0,2'

An
lOf)
pio
^0
SO
70
o
2.4.2.
1
hành phan hoà hoc trong nuóc mua
Thành phàn hoà hoc Irong nuóc
mira
quyé'l dinh dò pH cùa nuóe
mira.
Dò axil
cùa mróc
mira
khòng
chi pliu
thuge
ihiiAn
tuy vào càe ion axit
(NO/,
S(^i^') ma
con
phu thuòc vào kha nnng trung hoà axil cùa cac ion kiém. Dò axit cùa mróc
mua ginm dàng
ké
khi trong mróc mua
co

nhièu ion
kièuì
nlur: Ca
, Mg
.
NII4
2.4.3.
Mani
lugng eàe chat
kiéni
trong
dàt
và trong
khi:
Ngirói ta
thà'y
ràng 30
dc\]
70% càe
chat
trèn khòng trung co nguòn gòc
Ifr irai dal
(261-
Càe thành phàn
iià\'
eó mal trong nuóc
mira
thòng qua càe
qua liinli
nlur rua

Iròi
và hàp thu. Nhùng
\
ùng
dai
eó hàm lugng càe nguyèn tò ean xi \à
nalri ihAji
là nhùng vùng eó
tieni iiang
nhay e;im vói
axil.
Vi vAy thành
pliAu
hoà hoc cùa
khòng khf và nhùng
l.'u
dòng cùa nò lèn
ifnli
axil cua uUÓc mua
co
thè
diKrc
xàe
dinh
ròiig
bau bang
vice
phàn tfch Ifnh
chat
cùa dà't [27J.

2.4.4. Dien kièn khf lugng thuy vàn
Càe dièu kièn khf luong thuy van ành huòng dcu
Ifnh
axit eua nuòe mua
ihong
t|iia
nhung
kie
dòng loi
miic
dò
xà_\
la
càe ()hàn ùng hoà hge,
niùe
dò phAn lan.
luu
chuN'èn
N'à
su"
lane
dnu<:
cùa
eàe chàì
ò nhièm Irong khòm: khf.
Nhung
ihòng so
khf lugng
cpian tiong
là

111]:
'• ll'<ntg Sf)
han dàn:
• Toc
dò \ à
linoim ei('v
1
•
NhièI
dò
Tfnh on dinh eua
khfMi<z
khf
•
(.'hièn
cao hoà
IH'MI
20
2.
Tlìón^
so licn thco
• Lugng mua.
• Dò Am
•
•
Bue
xa mal trói
2.4.4.1.
Anh huong
ió\

ph;in
unp,
lioà ligc
I
Ciróng
do ành sàng
co
ành
liuòng
manh tói mùc dò ehuyèn dòi quang hoà
cu
mot so ehàl. Ciróng dò ành sàng manh hon
\'à
dò àm cao
he^ii sé
làm tàng mùc d
ehuyèn dòi quang, hóa In
lA);
llianh SO4
". Mùc dò òxy hoà eua
khi
SO,
cci ih
duoe mò là theo kinh
ngliièm bang
eòng thùc sau [28j:
o
R
=0,1
75.1;

Il
+
2.n3lnl,.+0,0704
(SO.)-
2,35
Trong dò: R: Dò oxi
IKVI
ciia
SO.
( ppbv )
RH:
Dòam(%)
I,,: Ciróng dn ành sàng (
KW
/
m
)
SO;,:
Tv le pha
Iròn
eùa (
p|ib\'
)
2,35:
li
mg
so tliUe
nghiém.
2,4.4.2,
Anh

huoiij.',
dèn
sirhiàn
ehuyèn và làng dgng:
Toc dò gió
\à hiróng gi<> :mli
huòng
dèài
su luàn
chuxèn
phàt tàn
\à
làng
dr>ng e uà
( 2ie clìAi
Ì;AV
Ò nhièm. Mo hmh Ifnh
loàn kh;'i uAim lliònc RÌó
và
su
km^
dinir
do
mua
gay
ra dà
duoe
linh
loàn nlur
sau [30]

AX,.
-53 ^^
V,;/R
Trong dò:
A
Xy,.
:
1/2
gi;i
il i
dm
u d
u ^
ung eae ehàl
bi
lang dgng do mua
duce
xa^
dmh
\è
phfa ha luu huóng gió (km)
V,
: Dò
ihòng
gió
(m
/
s)
K
: Lugng mua

(nmi/
n;nn)
e
m:hu
1'
^ (>i ham
Theo
cònu
thùc la
lhA\-
\ X,,
I\
le ihuAn
vói dò
thòns:
:zió \'à
l\'
1
lugng
mira [26 h
CVic
ehàl
gA\-
ò
nliit.
m 1
hong
klii
co thè duge
Imi

ehuyèn tir vung
iia\
sang
xiiic;
khàc b(Vi gió.
Neil kim
nnir,
phài
lan cua
eliiing }èu
thi pl\
iwóc mira
sé ciani.
Nghièn euu moi c|nan
h'.
rana
hièn
Ingng
làng axit \à lugng mua
ihAy mnc
nen
lucviig mira
hVn
ihì
II'MI"
<I')
càe
chAl
gàN'
ò nhièm hoà tan

Ironc mi<c miia e In
pha
h^anr,
làm giàm d
» ixil ciia
niKu;
mua.
Vièe nghièn
eiiu
sAu
e
à^
nliAn
lo ành
hu'o'ng
dcu
hìng
dgng axil
là ^
'>'
so (hi duàn
\u
hnóng cùa mua
axii o
mòi \
nm:.
Tir dò dira la
cac gi;n
|ih2ip lii'ii ipM nli.nn
lian che e2\e

hAu
(|n;i
<!<>
mna
axil
uA\
ra.
2.5.
I àc
(h)ng ciia boM»
dgng
:»xit Un he
sinh
|li;ii
Hien
Ino"!!*:
lAiie
doiu'
''••il
(kam;
là
mòi
Iron?:
nhùne vAii de
\è ó
nhi'an
mòi
<
i_
. . • •

1^
Imòng duge
thè gioi
(|n:n)
l/nn.
f
lliùns;
lìàu
una do lam:
dcn^;
axil dà duoe
izhi
nhàn
lAl
nhièu noi Irèn
ihè
"loi.
M'^
Il ^"an de
n<:n\"
hicm
d'-
do.»
\ó\
mòi
irnò'iii:
sòim
eua con
nauói.
N<'> co

ik.r-
ri\\'
ra
eàe làe
dòiiu
lèn
he
sinh
iliai
dal
nnVvc
\Al chAt
\a sue
khoe
e(Mi
m:(i(»i.
1 1