B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
VI N KHOA H C GIÁO D C VI T NAM
---------***----------
LƯƠNG TH VI T HÀ
QU N LÝ HO T ð NG THAM GIA
XÃ H I HOÁ GIÁO D C C A TRƯ NG TRUNG H C PH
THÔNG
KHU V C ð NG B NG SÔNG H NG
Chuyên ngành: QU N LÝ GIÁO D C
Mã s : 62.14.01.14
TÓM T T LU N ÁN TI N SĨ KHOA H C GIÁO D C
Hà N i – 2014
2
Cơng trình đư c hồn thành t i
VI N KHOA H C GIÁO D C VI T NAM
Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS TR N QU C THÀNH
Ph n bi n 1: PGS. TS. NGUY N ð C SƠN
Trư ng ñ i h c Sư ph m Hà N i
Ph n bi n 2: PGS. TS. NGUY N CÔNG GIÁP
H c vi n Qu n lý Giáo d c
Ph n bi n 3: PGS. TS. ð TH BÍCH LOAN
Vi n Khoa h c Giáo d c Vi t Nam
Lu n án s ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m lu n án c p Vi n h p t i
Vi n Khoa h c Giáo d c Vi t Nam, 101 Tr n Hưng ð o, Hà N i.
Vào h i…..gi ….ngày…..tháng….năm 2014.
Có th tìm hi u lu n án t i:
- Thư vi n Qu c gia
- Thư vi n Vi n Khoa h c Giáo d c Vi t Nam.
3
DANH M C
CÁC CƠNG TRÌNH KHOA H C ðà CƠNG B
1. Lương Th Vi t Hà (2012), Bi n pháp tăng cư ng ph i h p gi a công đồn v i nhà
trư ng trong xã h i hố giáo d c các trư ng trung h c ph ”, T p chí Giáo d c, (s
288), tr.25-28.
2. Lương Th Vi t Hà, (2013), M t s v n ñ lý lu n v qu n lý ho t ñ ng tham gia xã h i
hoá giáo d c c a trư ng trung h c ph thông Vi t Nam, T p chí Giáo d c, S 312, kỳ 2
tháng 6/2013, tr.14-17.
3. Lương Th Vi t Hà (2013), Gi i pháp qu n lý ho t ñ ng xã h i hoá giáo d c c a
trư ng trung h c ph thơng, T p chí Giáo d c và Xã h i, S 30 (90), tháng 9/2013, tr.18.
4. Lương Th Vi t Hà (2013), Quy trình qu n lý ho t ñ ng tham gia xã h i hoá giáo d c
c a trư ng trung h c ph thơng, T p chí Giáo ch c Vi t Nam, S 77, tháng 9/2013, tr.40.
4
M
ð U
1. Lý do ch n đ tài
1.1. Tính c p thi t
Trong nh ng năm qua XHHGD THPT ñã ñ t ñư c nhi u k t qu ñó là nh n th c c a
toàn xã h i v trách nhi m và nghĩa v tham gia phát tri n giáo d c nhà trư ng; Nhà trư ng
THPT ñã huy ñ ng ñư c nhi u hơn s đóng góp t các LLXH đ u tư xây d ng trư ng, trang
thi t b ph c v cho gi ng d y và h c t p và tham gia cùng nhà trư ng giáo d c HS. Tuy
nhiên cịn g p nhi u khó khăn và h n ch trong công tác ph i h p gi a “Nhà trư ng – Gia
đình – Xã h i” đ huy đ ng tồn xã h i tham gia vào q trình GD, đóng góp các ngu n l c
và tham gia qu n lý nhà trư ng nên k t qu XHHGD trư ng THPT ñ t k t qu chưa cao. Do
v y vi c xây d ng các khung tiêu chu n, quy trình và ñưa ra các gi i pháp là yêu c u c n thi t
đ nâng cao hi u qu cơng tác qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a nhà trư ng. T lý do
đó, tác gi ch n ñ tài “Qu n lý ho t ñ ng tham gia xã h i hoá giáo d c c a trư ng Trung
h c ph thông khu v c đ ng b ng sơng H ng” làm ñ tài nghiên c u.
1.2. Ý nghĩa lí lu n c a ñ tài: Nh m cung c p và phát tri n cơ s lý lu n v huy ñ ng
ho t ñ ng tham gia và qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD các trư ng THPT công l p;
Nh m cung c p thêm nh ng k t qu nghiên c u v huy ñ ng ho t ñ ng tham gia XHHGD
và qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD trư ng THPT công l p.
1.3. Ý nghĩa th c ti n c a đ tài: Góp ph n nâng cao nh n th c, quan ni m c a CBQL,
GV, các t ch c, cá nhân trong và ngoài nư c v ho t ñ ng và qu n lý ho t ñ ng tham gia
XHHGD; nh m huy ñ ng t t c các l c lư ng cùng tham gia XHHGD c a trư ng THPT;
ð xu t các gi i pháp qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT khu v c
đ ng b ng sơng H ng nh m tăng cư ng k t qu XHHGD.
2. M c đích nghiên c u: Nghiên c u lý lu n làm ti n ñ ñ ñánh giá th c tr ng và ñ xu t
gi i pháp qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT khu v c đ ng b ng sơng
H ng theo ti p c n ph i h p tham gia gi a Nhà trư ng- CMHS-C ng ñ ng
3. Khách th và ñ i tư ng nghiên c u
3.1. Khách th nghiên c u: Ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT công l p.
3.2. ð i tư ng nghiên c u: Qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT cơng
l p khu v c đ ng b ng sông H ng.
4. Gi thuy t khoa h c: N u cơng tác qu n lý ho t đ ng tham gia XHHGD c a nhà
trư ng th c hi n m t cách ch t ch , có cơng c đánh giá m c đ hi u qu tham gia; xây
d ng ñư c các gi i pháp qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT theo ti p
c n ph i h p tham gia gi a Nhà trư ng- CMHS và C ng đ ng phù h p tình hình th c
ti n, phát huy đư c tính hi u qu ho t đ ng tham gia thì s nâng cao ñư c k t qu
XHHGD cho các trư ng THPT.
5. N i dung và ph m vi nghiên c u
5.1. N i dung nghiên c u
5.1.1. T ng quan lý lu n v qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT theo
ti p c n ph i h p tham gia gi a Nhà trư ng v i CMHS và C ng ñ ng.
5.1.2. ðánh giá th c tr ng v qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a 10 trư ng THPT
t i 05 t nh, thành ph khu v c đ ng b ng sơng H ng.
5.1.3. ð xu t gi i pháp v qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT khu
v c ñ ng b ng sông H ng.
5
5.1.4. Kh o sát thăm dò ý ki n chuyên gia các S GD&ðT, các trư ng THPT v tính
c p thi t và kh thi c a các gi i pháp; ð xu t và l a ch n H th ng tiêu chu n đ th
nghi m thơng qua kh o sát và xin ý ki n chuyên gia.
5.2. Ph m vi nghiên c u
5.2.1. ð i tư ng kh o sát: CBQL, GV, h c sinh, CMHS và các t ch c chính tr , các Ban,
Ngành, ñoàn th liên quan ñ n ho t ñ ng XHHGD c a trư ng THPT.
5.2.2. ð a ñi m nghiên c u: T i 05 t nh, thành ph : H i Phịng, Nam ð nh, Ninh Bình,
Thái Bình và Vĩnh Phúc, m i t nh ch n 02 trư ng THPT.
5.2.3. Gi i h n v n i dung: Nghiên c u các ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng
THPT công l p.
6. Phương pháp nghiên c u
6.1. Cách ti p c n nghiên c u: s d ng các phương pháp ti p c n: Ti p c n l ch s /logic;
Ti p c n th trư ng; Ti p c n so sánh.
6.2. Phương pháp nghiên c u: Lu n án ñã s d ng các phương pháp: Phương pháp
nghiên c u lí lu n; Phương pháp nghiên c u th c ti n g m: ñi u tra b ng b ng h i, ph ng
v n, trò chuy n, h i th o; Phương pháp chuyên gia; Phương pháp th nghi m; Phương
pháp nghiên c u đi n hình; Phương pháp x lí s li u b ng SPSS và Excel.
7. Nh ng lu n ñi m b o v
- T ch c các ho t ñ ng huy ñ ng s tham gia XHHGD c a Nhà trư ng là gi i
pháp quan tr ng trong vi c nâng cao hi u qu công tác XHHGD.
- Ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT s đ t hi u qu t t khi có các gi i
pháp qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD các trư ng THPT phù h p. Các gi i pháp
ñư c ng d ng vào th c ti n đ các trư ng THPT có th th c hi n t t công tác XHHGD.
- Ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT là ho t đ ng mang tính t nguy n
cao nên ho t ñ ng này ph i ñư c xây d ng trên cơ s mang l i l i ích thi t th c cho các bên
liên quan; gi i pháp ph i ñư c xây d ng trên cơ s c a quá trình ho t ñ ng XHHGD các
trư ng và m i quan h gi a các LLXH trong công tác XHHGD.
- Gi i pháp ñưa ra ph c v m c tiêu phát tri n, nâng cao hi u qu công tác XHHGD
và phát tri n GD nhà trư ng, ñ m b o tính k ho ch, tính thi t th c, quán tri t ñư c ñ c
trưng vùng, yêu c u c a đ t nư c và có cơ ch ph i h p hài hòa các ngu n l c.
- C n xây d ng ho t ñ ng tham gia cùng các gi i pháp qu n lý phù h p v i ñi u ki n
c th c a m i t nh thì ho t ñ ng tham gia này m i ñ t hi u.
8. Nh ng đóng góp m i c a lu n án
8.1. V lí lu n: H th ng hóa và phát tri n m t s cơ s lý lu n v qu n lý ho t ñ ng tham gia
XHHGD các trư ng THPT Vi t Nam, ñ c bi t là v n ñ huy ñ ng tham gia CMHS và
C ng đ ng vào q trình GD, đóng góp ngu n l c và qu n lý nhà trư ng; Ch ra các ưu,
như c ñi m c a công tác qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD các trư ng THPT hi n nay
và nh ng v n ñ c p bách c n tháo g ; Kh ng ñ nh vi c qu n lý ho t ñ ng tham gia là con
đư ng hi u qu đ cơng tác XHHGD các trư ng THPT có đư c k t qu cao.
8.2. V th c ti n: ðánh giá ñư c th c tr ng s qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD các
trư ng THPT công l p khu v c đ ng b ng sơng H ng; ð xu t các gi i pháp qu n lý ñ
huy ñ ng hi u qu s tham gia c a CMHS và TVCð vào nhà trư ng trên cơ s ñánh giá
th c tr ng s qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD các trư ng THPT cơng l p khu v c
đ ng b ng sơng H ng, trong đó ch rõ phương pháp và cách th c qu n lý ho t ñ ng tham
gia XHHGD. Các gi i pháp đưa ra có th v n d ng vào các trư ng THPT ñ a phương
khác và các c p h c khác có th tham kh o.
6
- Xây d ng h th ng các tiêu chí ñánh giá m c ñ hi u qu công tác qu n lý ho t
ñ ng tham gia XHHGD các trư ng THPT và quy trình qu n lý ho t ñ ng tham gia
XHHGD c a trư ng THPT. ðây là ti n ñ quan tr ng ñ nâng cao hi u qu qu n lý ho t
ñ ng tham gia XHHGD c a nhà trư ng nh m phát tri n GD nhà trư ng.
9. C u trúc lu n án: Ngồi ph n m đ u, k t lu n, danh m c tài li u tham kh o và ph
l c, lu n án ñư c c u trúc thành 03 chương:
Chương 1. Cơ s lý lu n v qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT Vi t Nam
Chương 2. Th c tr ng qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a m t s trư ng THPT
t i 05 t nh,thành ph khu v c đ ng b ng sơng H ng.
Chương 3. Gi i pháp qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a các trư ng THPT khu
v c đ ng b ng sơng H ng.
Chương 1
CƠ S LÝ LU N V QU N LÝ HO T ð NG THAM GIA
XÃ H I HÓA GIÁO D C C A TRƯ NG TRUNG H C PH THÔNG
1.1. T ng quan l ch s nghiên c u v n ñ
1.1.1. M t s cơng trình nghiên c u ngồi nư c
M t s cơng trình tiêu bi u v s tham gia c a CMHS và TVCð tham gia vào nhà
trư ng: Tài li u hư ng d n s tham gia hi u qu c a CMHS, gia đình và c ng ñ ng các
trư ng B c Carolina: “Cha m và c ng ñ ng” c a Tangri, S. và Moles; “Nhà trư ng d a
vào gia đình và cho k t qu ” c a Walberg, H. J và c ng s ; "S tham gia c a ph huynh
trong các trư ng h c” c a Comer, J; “Cha m là các ñ i tác trong giáo d c: Gia đình và
nhà trư ng cùng nhau tham gia” c a Berger, E. H; “H sơ phân tích v cha m h c sinh
l p 8: Báo cáo nghiên c u giáo d c qu c gia năm 1988” c a tác gi Horn và West Horn.
Nhà trư ng và CMHS cùng nhau tham gia vào quá trình ra quy t đ nh, l p k ho ch
ho t ñ ng c a nhà trư ng hay thành l p t ch c ñ i di n cho CMHS và TVCð ñ c i ti n nhà
trư ng, như ñ tài: Minh ch ng m i v nh ng tác ñ ng c a nhà trư ng, gia đình và c ng
đ ng đ n k t qu h c t p c a h c sinh”; “M i quan h trong nhà trư ng là nh ng m i quan
tâm l n nh t” c a tác gi Cotton Kathleen; “S tham gia c a CMHS và c ng ñ ng: m t
nghiên c u ñi n hình” c a Cynthia V.Crites; “Nghiên c u đi n hình v s tham gia c a xã
h i vào các trư ng ti u h c ba trư ng c a Ethiopia” c a Marie DeLuci.
1.1.2. M t s cơng trình nghiên c u trong nư c
Nh ng quan ñi m lý lu n và th c ti n v vai trò và nhi m v c a gia đình, s ph i
h p c a Nhà trư ng- Gia đình- Xã h i trong s nghi p giáo d c, như: “Giáo d c Vi t Nam
trư c ngư ng c a c a th k XXI” tác gi Ph m Minh H c; “Nh ng nhân t m i v giáo
d c trong công cu c ñ i m i” c a Võ T n Quang; “ð y m nh xã h i hóa giáo d c, y t
Vi t Nam” c a Nguy n Minh Phương.
V nh ng tác ñ ng ph i h p gia đình đ nâng cao hi u qu c a giáo d c h c sinh:
“K t n i nhà trư ng v i gia đình và xã h i nh m nâng cao hi u qu giáo d c ñ o ñ c cho
h c sinh trung h c ph thơng t i Hà N i” c a Hồng H ng Trang.
1.2. Giáo d c và XHHGD trong trư ng THPT
1.2.1. Giáo d c, xã h i hóa và xã h i hóa giáo d c
1.2.1.1. Giáo d c và xã h i hóa
GD là nhu c u t t y u, đáp ng mong m i hịa nh p, khát khao vươn lên c a c a
loài ngư i; nó quy t đ nh tương lai c a m i con ngư i và c a c xã h i. XHH là quá trình
mà m t cá nhân hình thành b n s c riêng c a mình, giúp h tìm hi u thái đ , giá tr , ñ nh
m c, các hành vi và k năng xã h i c n thi t ñ tr thành m t thành viên trong xã h i.
1.2.1.2. Xã h i hóa giáo d c
7
XHHGD là huy đ ng tồn xã h i làm GD; Xây d ng c ng ñ ng trách nhi m c a
các LLXH; M r ng ngu n ñ u tư, khai thác ti m năng v các ngu n l c; T o ñi u ki n
cho m i ngư i đ u có quy n đư c GD; ñư c tham gia vào vi c qu n lý nhà trư ng, xây
d ng chương trình h c t p, gi ng d y; ða d ng hoá các hình th c cung ng d ch v .
1.2.2. Giáo d c THPT và XHHGD c a trư ng THPT
1.2.2.1.Giáo d c trung h c ph thông
N i dung: b o ñ m chu n ki n th c ph thông, cơ b n và hư ng nghi p, d y ngh
cho HS; nâng cao m t s môn h c ñ phát tri n năng l c, ñáp ng nguy n v ng c a HS.
Phương pháp: phát huy tính tích c c, ch đ ng, sáng t o c a HS; phù h p v i ñ c
đi m t ng mơn h c; b i dư ng phương pháp t h c, kh năng làm vi c theo nhóm; rèn
luy n k năng v n d ng ki n th c vào th c ti n; ñem l i h ng thú h c t p cho HS.
1.2.2.2. Xã h i hóa giáo d c trong trư ng Trung h c ph thông
M c tiêu: T o s thay ñ i v cơ ch qu n lí, v n hành, t ch c ho t đ ng GD trong
theo hư ng dân ch hóa, đa d ng hóa, phù h p v i cơ ch c a n n kinh t th trư ng theo
ñ nh hư ng XHCN; Phát huy n i l c ti m tàng trong xã h i, t o nh ng ngu n l c đa d ng
t trong và ngồi nư c; Th c hi n công b ng xã h i, nâng cao m c hư ng th v GD,
hình thành ý th c h c t p su t ñ i, ti n t i xây d ng xã h i h c t p.
N i dung và hình th c XHHGD trong trư ng THPT bao g m: T o phong trào h c
t p sâu r ng trong c ng đ ng theo nhi u hình th c; v n ñ ng h c t p su t ñ i ñ làm vi c,
thu nh p cao hơn, làm cho xã h i tr thành xã h i h c t p; V n ñ ng tồn dân t o mơi
trư ng GD nhà trư ng lành m nh và tích c c; ph i h p gi a GD trong nhà trư ng v i GD
gia đình và ngồi xã h i; tăng cư ng trách nhi m c a các LLXH trong s nghi p phát
tri n nhà trư ng nâng cao ch t lư ng GD.
1.3. Qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT Vi t Nam
1.3.1. Cách ti p c n huy ñ ng tham gia và qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a
trư ng THPT
Huy ñ ng tham gia và qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD d a trên lu n ñi m:
M i ngư i s n sàng tuân th các qui ñ nh và m c đích c a trư ng n u các nhu c u c a h
ñư c ñáp ng; Chia s thơng tin và đưa h tham gia vào vi c ra quy t ñ nh trong nhà
trư ng s giúp h làm rõ các nhu c u cơ b n và nh n th c c a cá nhân; Nhi m v c a nhà
trư ng làm cho h th y h là m t ph n quan tr ng c a nhà trư ng và ph i t o mơi trư ng
đ h phát huy tài năng, s sáng t o th c hi n t t các m c tiêu c a nhà trư ng.
1.3.1.1. XHHGD nhà trư ng trong n n kinh t th trư ng ñ nh hư ng XHCN
- M i ngư i ñ u có quy n ñư c ti p c n, hư ng th GD như nhau; nhà trư ng có
nghĩa v đ m b o quy n đư c h c và nhu c u h c t p; xã h i, c ng đ ng có trách nhi m
cùng v i nhà trư ng b o ñ m quy n, nghĩa v , t o ñi u ki n thu n l i cho ngư i h c.
- ð i tư ng tham gia vào GD: nhà nư c, t p th , cá nhân, các nhà ñ u tư trong
nư c, qu c t
- Ngu n ñ u tư cho GD bao g m ñ u tư qu c gia, ñ u tư xã h i, ñ u tư cá nhân, gia
đình ngư i h c và các ngu n ñ u tư khác. Tuy nhiên ngu n v n ñ u tư t ngân sách nhà
nư c ln đóng vai trị ch đ o nên nhà nư c đóng vai trị đi u ti t và ñ nh hư ng.
- Y u t XHCN trong GD ph i th hi n công b ng v cơ h i trong ti p c n GD d ch
v cho m i ngư i; t o ñi u ki n thu n l i, h tr ngư i nghèo, ñ i tư ng chính sách.
1.3.1.2. Cách ti p c n h th ng và tham gia địi h i ph i lơi cu n, huy đ ng c ng ñ ng
bên trong l n bên ngoài nhà trư ng cùng ph i h p tham gia vào quá trình lãnh ñ o, qu n
lý nhà trư ng và quá trình ra quy t đ nh. ðây đư c xem là cách ti p c n cơ b n cho vi c
8
huy ñ ng tham gia và qu n lý và xây d ng cơ c u t ch c ñ qu n lý các ho t ñ ng
tham gia XHHGD c a trư ng THPT.
1.3.1.3. Cách ti p c n chính tr d a trên tri t lý nhà trư ng s v n hành t t khi xây d ng
ñư c các liên minh cùng nhau làm vi c ñ ñ t t i các m c tiêu GD. Cách ti p c n này địi
h i ph i ñ ng viên toàn xã h i xây d ng m t liên minh “Nhà trư ng – Gia đình – Xã h i”
v ng m nh ñ huy ñ ng tồn xã h i đóng góp, ch u trách nhi m v i GD THPT.
1.3.1.4. Cách ti p c n chia s và ph i h p ra quy t đ nh là m t q trình cung c p cơ h i
cho CMHS và TVCð trư ng ph i h p v i nhau gi i quy t các v n đ khó khăn, xây d ng
đ nh hư ng và k ho ch phát tri n nhà trư ng. Cách ti p c n này ñư c coi là cơ s c a qui
trình ho t đ ng và ra quy t ñ nh c a qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng
1.3.1.5. Cách ti p c n phân c p ch u trách nhi m giáo d c giúp nhà trư ng ñáp ng t t hơn
v i các giá tr và nhu c u c a ñ a phương và c a ngư i h c, b i tính đáp ng này càng t t hơn
khi quy n ra quy t ñ nh liên quan ñ n chương trình, ngân sách và nhân s có s tham gia c a
h c sinh, CMHS và TVCð.
1.3.1.6. Lý thuy t v ngu n v n xã h i
Ngu n v n xã h i bao g m th ch , các quan h , quan ñi m, các giá tr và m ng lư i t o
nên môi trư ng thu n l i ñ qu n lý các tương tác gi a ngư i dân v i nhau và ñóng góp cho phát
tri n kinh t - xã h i. Ngu n v n xã h i là cơ s n n t ng c a s tham gia.
Ngu n v n xã h i và phát tri n: Ngu n v n xã h i nh hư ng tích c c đ n s phát
tri n vì nó thúc đ y q trình tham gia trong xã h i, do: b n ch t c a d ch v cơng, trong
đó có XHHGD c a các trư ng THPT là ra quy t ñ nh t p th ; ngu n v n xã h i khuy n
khích chia s thông tin nên giúp m i ngư i có n n t ng ki n th c cơ b n, d n đ n s nh t
trí chung; ngu n v n xã h i giúp nâng cao ho t đ ng h p tác đ cùng có l i ích chung.
1.3.2. Các LLXH tham gia vào XHHGD c a các trư ng THPT Vi t Nam
1.3.2.1. Các LLXH tham gia vào XHHGD
Các LLXH tham gia vào ho t ñ ng XHHGD c a trư ng THPT bao g m: C p y và
chính quy n các c p (ð ng b , c p y ð ng, HðND, UBND, tòa án, thanh tra, cơ quan tư
pháp, các ngành trong b máy nhà nư c), Trư ng THPT, gia đình hay CMHS và TVCð
1.3.2.2. Trách nhi m và quy n h n c a Nhà trư ng – Gia đình – Xã h i
- Nhà trư ng THPT ch u trách nhi m chính trong các ho t ñ ng XHHGD
- C p y và chính quy n các c p ch đ o cơng tác GD; ho ch đ nh chương trình, k
ho ch và cân đ i các ñi u ki n cho s phát tri n các trư ng THPT.
- Gia đình/CMHS là nơi chăm lo v th ch t, trí tu , đ o đ c; là mơi trư ng GD đ u
tiên, có t m quan tr ng quy t ñ nh vi c hình thành nhân cách c a tr ; Gia ñình và CMHS
c n ph i h p cùng nhà trư ng GD h c sinh c v tri th c, ñ o ñ c.
- Các t ch c xã h i và cá nhân: Có trách nhi m tham gia đóng góp theo ch c năng
và kh năng th c t ñ phát tri n giáo d c THPT trên ñ a bàn.
1.3.3. B n ch t c a qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT
Qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT th c ch t là q trình xác
đ nh các quan h ñ làm rõ trách nhi m, quy n h n (thơng qua n i dung và m c đ tham
gia XHHGD), t đó xây d ng các ngun t c và c u trúc t ch c, qui trình ph i h p ho t
ñ ng phù h p, t o nên môi trư ng thu n l i ñ huy ñ ng t i ña tham gia c a Nhà trư ng –
Gia đình/CMHS – Xã h i ñóng góp cho s nghi p phát tri n GD nhà trư ng.
1.3.3.1. Trách nhi m quy n h n c a nhà trư ng – gia đình – xã h i trong qu n lý ho t
ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT
- Nhà trư ng đóng vai trị ch đ o; t o m i ñi u ki n ñ CMHS/gia ñình và c ng
ñ ng tham gia vào các ho t ñ ng và q trình ra quy t đ nh c a nhà trư ng.
9
- CMHS/gia đình ph i h p và có trách nhi m tham gia vào các ho t ñ ng c a
nhà trư ng và t nguy n.
- Xã h i/C ng ñ ng ph i h p tham gia v i nhà trư ng theo qui ñ nh c a pháp lu t
và t nguy n tham gia.
1.3.3.2. Các nguyên t c ch ñ o ñ huy ñ ng các LLXH tham gia qu n lý ho t ñ ng tham
gia XHHGD c a trư ng THPT
- Trư ng THPT gi a vai trị ch đ o, ch u trách nhi m chính trong qu n lý ho t
đ ng XHHGD trong nhà trư ng;
- ð m b o l i ích đ i v i m i ch th có nghĩa v , trách nhi m th c hi n XHHGD
c a trư ng THPT; ð m b o phát huy tính dân ch , t nguy n và ñ ng thu n c a c ng
ñ ng trư ng trong vi c tham gia GD trong trư ng THPT.
- Phù h p v i ch c năng, nhi m v c a các LLXH tham gia vào quá trình XHHGD
trong trư ng THPT.
1.3.4. Qui trình, n i dung và tiêu chí qu n lý ho t đ ng tham gia XHHGD c a trư ng
THPT
1.3.4.1. L p k ho ch huy ñ ng ho t ñ ng tham gia xã h i hóa giáo d c trư ng THPT tr
l i các câu h i: Nhà trư ng ñang ñâu? Nhà trư ng s ñi t i ñâu? ð n ñó b ng cách
nào? và theo l trình nào? C th :
a. Nhà trư ng đang đâu? Xem xét nhà trư ng ñang trong b i c nh v i nh ng ñ c
trưng như th nào? ðó cũng là vi c đánh giá b i c nh nhà trư ng liên quan ñ n qu n lý
nhà trư ng và qu n lý huy ñ ng ho t ñ ng tham gia XHHGD c a các liên ñ i liên quan.
ð ñánh giá b i c nh, c n phân tích đ xác đ nh đư c các ñi m m nh và h n ch bên
trong, cũng như các cơ h i và thách th c/đe d a t bên ngồi nhà trư ng, thơng qua phân
tích SWOT đ hi u rõ hi n tr ng v qu n lý huy ñ ng ho t ñ ng tham gia XHHGD c a
nhà trư ng THPT. ðánh giá b i c nh giúp trư ng THPT xác ñ nh ñư c:
- Các giá tr c t lõi và ñ c thù c a nhà trư ng là gì: C n xác đ nh các giá tr c t lõi
nh t trong qu n lý huy ñ ng ho t ñ ng tham gia XHHGD c a nhà trư ng.
- Nh ng thách th c mà nhà trư ng đang ph i đương đ u: Phân tích các thách th c
giúp nhà trư ng hi u rõ hơn b i c nh qu n lý huy ñ ng ho t ñ ng tham gia XHHGD và
giúp xác ñ nh nh ng gì c n làm ñ kh c ph c khó khăn khi qu n lý ho t ñ ng tham gia
XHHGD c a nhà trư ng, CMHS và TVCð.
- Các nhân t bên trong nh hư ng ñ n nhà trư ng: ð th c hi n vi c phân tích
mơi trư ng bên trong, nhà trư ng c n t p h p các thông tin v ñi m m nh, ñi m y u trong
các ho t đ ng, đ i ngũ, tài chính và CSVC. ðây có th là ho t đ ng t ñánh giá c a các
thành viên tham gia l p k ho ch và cũng chính là ti n ñ cho vi c phát huy các m t m nh
và kh c ph c, s a ch a các h n ch ñ xây d ng k ho ch trong tương lai. ð ñánh giá
ñư c th c tr ng ho t ñ ng huy ñ ng s tham gia XHHGD c a nhà trư ng c n ñánh giá
ngu n nhân l c, cơng tác huy đ ng, công tác qu n lý, s h p tác gi a các bên tham gia,
c i m , trao ñ i thơng tin...
- Các nhân t bên ngồi đang nh hư ng t i nhà trư ng: Môi trư ng bên ngoài
thư ng g m các y u t bên ngồi nhà trư ng có nh hư ng đ n qu n lý, như: kinh t , xã
h i, chính tr , xu hư ng tài tr và các quan ñi m công chúng. M t khác, trư ng THPT dù
ñư c quy n t ch cao nhưng v n ph i ho t đ ng trong khn kh qui ñ nh c a các cơ
quan QLGD c p trên. Vì v y, c n đánh giá hi n tr ng lu t pháp và chính sách xem có rõ
ràng và phù h p chưa? Trong khi ñánh giá, c n phân tích m c đ phù h p, đ y ñ c a h
th ng lu t pháp/qui ñ nh và chính sách trong b i c nh qu n lý và qu n lý ho t ñ ng tham
10
gia XHHGD c a nhà trư ng.
b. Nhà trư ng mu n đi đ n đâu? đ n đó b ng cách nào? ð tr l i câu h i này địi
h i trư ng THPT ph i có m t k ho ch ñ huy ñ ng ho t ñ ng tham gia XHHGD và ñây
cũng chính là khâu m ñ u cho vi c tr l i câu h i: làm th nào ñ ñ n ñư c đích? K
ho ch ph i có m c tiêu rõ ràng, thơng qua nh ng hành đ ng c th ñ th c hi n các m c
tiêu và ch tiêu k ho ch ñ t ra. K ho ch ph i th hi n cách th c/gi i pháp ñ t ñư c các
m c tiêu ưu tiên, n i dung c th c a các hành ñ ng, nh ng k t qu kỳ v ng s ñ t ñư c t
nh ng hành ñ ng.
Nhà trư ng c n l p k ho ch phát tri n ñ các gi i pháp th c hi n t n d ng t i ña
các “cơ h i” t bên ngoài cũng như “th m nh” bên trong nhà trư ng và gi m thi u t i ña
tác ñ ng c a các h n ch bên trong và các thách th c t môi trư ng bên ngồi.
ð xây d ng các gi i pháp đ t t i m c tiêu qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD,
trư ng THPT c n xác ñ nh rõ ràng ai c n huy ñ ng vào ho t ñ ng tham gia XHHGD.
Qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT bao g m vi c h p tác và quan h
ràng bu c gi a GV, nhân viên, HS, CMHS và TVCð. Vì v y, c n hi u rõ nh ng quan h
c a nhà trư ng v i các ñ i tư ng trên, xem xét m c ñ tham gia, s h tr và ch u trách
nhi m c a các cá nhân, t ch c đ i v i nhà trư ng.
ð có th thi t l p ñư c các m c/ch tiêu cũng như gi i pháp cho k ho ch huy
ñ ng ho t ñ ng tham gia XHHGD, trư ng THPT c n tham kh o: S m ng và t m nhìn
c a nhà trư ng; Các chính sách phát tri n GD; Các quan ñi m/ý ki n c a các bên liên
quan; Các k t qu t ñánh giá; Các k t qu thanh tra GD c a các cơ quan QLGD.
Các n i dung chính đ phát tri n k ho ch huy ñ ng ho t ñ ng tham gia XHHGD
c a trư ng THPT c n ñư c chi ti t t i nhi u c p ñ khác nhau, như: c p ñ nhà trư ng, t
chuyên môn và l p h c. M c tiêu và gi i pháp xác ñ nh cho các c p ñ này ph i ñ nh
hư ng cho vi c th c hi n, ki m tra và ñánh giá.
c. Nhà trư ng s ñi t i đó theo l trình như th nào? Trong qu n lý ho t ñ ng tham
gia XHHGD, nhà trư ng ph i chi ti t các n i dung và ho t ñ ng theo t ng th i gian c th ñ
ñ m b o k ho ch huy ñ ng tham gia XHHGD ñư c th c hi n theo trình t logic và h p lý.
Các bên tham gia ph i ñư c giao nhi m v c th và ch u trách nhi m v i công vi c. K
ho ch này c n ph i ñư c ghi chép, xem xét và c i ti n liên t c. Trong giai ño n l p k ho ch
ho t ñ ng tham gia XHHGD, nhà trư ng c n xác ñ nh trư c n i dung nào c a quá trình tham
gia s ñư c ñánh giá và chi ti t thành các ch s th c hi n ñ ñánh giá s thành cơng c a q
trình và vi c xác đ nh thơng tin c n thu th p đ đánh giá...
d. ðánh giá công tác l p k ho ch: ð ñánh giá xem trư ng THPT l p k ho ch có
phù h p và kh thi hay khơng c n tr l i các câu h i: nhà trư ng có các k ho ch và m c
tiêu chưa? có thư ng xun đư c c p nh t không? các giá tr c a nhà trư ng ñã ñư c ch
ra trong k ho ch chưa? ch t lư ng các k ho ch như th nào? v.v..
1.3.4.2. T ch c, ch ñ o th c hi n k ho ch huy ñ ng ho t ñ ng tham gia XHHGD là ti n
trình chuy n k ho ch thành nh ng ho t ñ ng huy ñ ng tham gia XHHGD nh m ñ t các
m c tiêu k ho ch đ ra có hi u qu . T ch c, ch ñ o th c hi n k ho ch thư ng ch u tác
ñ ng b i nhân t qu n lý ngu n l c và các ho t ñ ng qu n lý trong nhà trư ng, c th :
a. Qu n lý ngu n l c: ð qu n lý ngu n l c trong ho t ñ ng huy ñ ng tham gia
XHHGD, c n ph i xem xét các y u t : Ngu n l c nào c n thi t ñ qu n lý huy ñ ng ho t
ñ ng tham gia XHHGD? Ngu n l c hi n có c a nhà trư ng? Các ngu n l c có đư c giao
quy n qu n lý các ho t ñ ng? Các ngu n l c có đư c s d ng h p lý không? C th :
- Ngu n l c c n thi t: ð bi t ñư c ngu n l c c n thi t cho công tác qu n lý này
khơng h đơn gi n, lý do là r t khó đ bi t các ngu n l c c n thi t này ph i là bao nhiêu
11
so v i ngu n l c hi n có c a nhà trư ng. ð gi i quy t v n đ này địi h i ph i thi t
l p các chu n và m c c n có cho các ngu n nhân l c, v t l c, CSVC và tài chính đ th c
hi n các ho t ñ ng huy ñ ng tham gia XHHGD. Vi c xác ñ nh, ñánh giá các ngu n l c
c n thi t này s chính xác hơn n u d ki n ñư c các ngu n l c cho t ng ho t ñ ng.
- Ngu n l c hi n có: M c đ hi n có c a các ngu n l c có th là: Nhân l c, thơng
tin, tài chính, năng l c c a nhân viên tham gia các ho t ñ ng tham gia XHHGD, các ñi u
ki n cơ s h t ng và môi trư ng. Lý do t i sao c n ph i ñánh giá m c đ hi n có c a các
ngu n l c cho qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD là: sau khi xác ñ nh ngu n l c hi n có
s so sánh v i các yêu c u d ki n ñ bi t ñư c ho t ñ ng nào ñang có nhi u ngu n l c,
ho t ñ ng nào ñang có ít ngu n l c đ phân b s d ng h p lý.
- S d ng h p lý các ngu n l c: S d ng và khai thác các ngu n l c có hi u qu
ph thu c vào tài năng, kinh nghi m và trình đ qu n lý, b máy đi u hành. Bên c nh đó,
qu n lý th i gian và s d ng đúng th i đi m chính là s d ng hi u qu ngu n l c c a
chính mình, m t trong nh ng y u t d n đ n thành cơng đó là hi u rõ th i gian c a nhân
viên và các ngu n l c ñang ñư c s d ng như th nào
b. T ch c, ch ñ o các ho t ñ ng huy ñ ng tham gia XHHGD cho bi t vi c huy
ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT ñư c qu n lý như th nào và tr l i các câu h i:
Qu n lý huy ñ ng ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT có đư c th c hi n theo
các h th ng và tiêu chí khơng? các qui trình có đư c nh t trí và đư c th c hi n khơng?
Năng l c qu n lý có phù h p hay khơng?...
Các ho t đ ng/q trình qu n lý đóng vai trị quan tr ng, vì ngay c khi đư c l p k
ho ch thì vi c qu n lý huy ñ ng ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT v n c n
có các ho t đ ng/q trình qu n lý kh thi và h p lý n u mu n có k t qu t t.
ð t ch c, ch ñ o th c hi n thành công k ho ch ho t đ ng tham gia XHHGD,
địi h i nhà trư ng ph i xây d ng và v n hành đư c m t khung qu n lý thích h p t o ñi u
ki n thu n l i cho vi c huy ñ ng t i ña ho t ñ ng tham gia XHHGD c a nhân viên,
CMHS và TVCð, c th : ð qu n lý ho t đ ng tham gia XHHGD có hi u qu , tùy thu c
vào t ng b i c nh c th có th s d ng c u trúc t ch c qu n lý hi n hành c a nhà
trư ng, H i ñ ng giáo d c, Ban ñ i di n CMHS, H i ñ ng trư ng THPT…
H i ñ ng giáo d c: Cơ c u t ch c g m: M t ch t ch h i ñ ng (ñ i di n c p y
ð ng hay chính quy n đ a phương); Hai phó ch t ch (m t ngư i là y viên thư ký UBND
hay cán b lãnh ñ o ban tuyên giáo thu c c p y ð ng và hi u trư ng trư ng ph thơng.
Ch c năng: góp ý ki n v i c p y ð ng, UBND cùng c p v công tác GD, bàn v i
các ngành, các LLXH ph i h p tham gia xây d ng s nghi p GD ñ a phương
Nhi m v tham gia v i ngành giáo d c ñ GD hư ng nghi p cho HS và cùng v i
ngành giáo d c ñ xu t v i c p y ð ng và UBND k ho ch ti p t c ñào t o ngành ngh
sau ph thơng, b trí s d ng h p lý HS ph thông; th c hi n ho t đ ng ngo i khóa.
Quy n h n: yêu c u CBQL ngành giáo d c và nhà trư ng ph n nh v tình hình c a
ngành giáo d c; Yêu c u các c p qu n lý ngành GD và nhà trư ng tr l i nh ng v n ñ
c a h i ñ ng c n tìm hi u v m t GD; Tham gia ý ki n vào d án thu, chi c a qu b o tr
nhà trư ng hàng năm, giám sát vi c thu và chi ñúng nguyên t c
H i ñ ng trư ng THPT: là c u n i liên k t nhà trư ng và xã h i, s k t h p có l a
ch n CMHS, TVCð, hi u trư ng, GV, nhân viên, HS cùng nhau làm vi c, gi vai trị lãnh
đ o, quy t ngh các ch trương l n ñ th c hi n quy n t ch và t ch u trách nhi m c a
nhà trư ng, v i nhi m v chính là xây d ng chính sách ñ lãnh ñ o nhà trư ng ho t ñ ng
ñúng m c tiêu ñã ñ nh; theo dõi, ki m tra và ñánh giá vi c qu n lý nhà trư ng c a Hi u
12
trư ng nh m nâng cao hi u qu và s c m nh c a c ng ñ ng trư ng trong vi c
nâng cao k t qu h c t p c a HS.
M c đích là cung c p m t c u trúc t ch c ñ qu n lý vi c huy ñ ng tham gia, cùng
nhau làm vi c ñ nâng cao ch t lư ng GD h c sinh.
Vai trò và trách nhi m: là xây d ng và ki m soát vi c th c hi n các chính sách
chung c a nhà trư ng có liên quan đ n chương trình, ñánh giá, các chu n m c ñ o ñ c,
qui ñ nh c a nhà trư ng, xác ñ nh các ưu tiên v ngân sách...
Ban ñ i di n CMHS trư ng
Nhi m v : cùng v i Hi u trư ng t ch c th c hi n nhi m v năm h c và các ho t
ñ ng GD theo n i dung ñư c th ng nh t t i cu c h p ñ u năm h c; hư ng d n, tuyên
truy n, ph bi n pháp lu t, ch trương chính sách v GD ñ i v i CMHS nh m nâng cao
trách nhi m chăm sóc, b o v , GD h c sinh; b i dư ng, khuy n khích HS gi i, giúp ñ
HS y u kém, khuy t t t và có hồn c nh khó khăn; v n ñ ng HS b h c ti p t c đi h c.
Có quy n ki n ngh v i Hi u trư ng v nh ng bi n pháp c n thi t nh m th c hi n
nhi m v năm h c, th c hi n qu n lý, GD h c sinh; quy t ñ nh chi tiêu ph c v các ho t
ñ ng c a Ban ñ i di n CMHS t ngu n ng h , tài tr t nguy n theo quy ñ nh.
Ban ñ i di n CMHS nh m lơi cu n, huy đ ng tham gia c a CMHS và TVCð vào
các ho t ñ ng c a nhà trư ng.
1.3.4.3. ðánh giá k t qu th c hi n k ho ch huy ñ ng ho t ñ ng tham gia XHHGD tr l i
câu h i: Cơng tác qu n lý huy đ ng ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT có đ t
đư c m c tiêu và các ch tiêu mong mu n c a nhà trư ng hay khơng?
ð đánh giá đư c k t qu th c hi n k ho ch huy ñ ng tham gia XHHGD c a
trư ng THPT c n d a vào n i dung và ñư c chi ti t thành các tiêu chí qu n lý c th v
l p và t ch c th c hi n k ho ch. ð ng th i c n thi t l p m t h th ng tính đi m (theo
thang ñi m 4 hay 5 m c) ñ bi t m c đ đáp ng v các tiêu chí qu n lý huy ñ ng ho t
ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT.
Vi c thi t l p các tiêu chí qu n lý huy đ ng ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng
THPT và ñánh giá k t qu th c hi n c a trư ng THPT theo các tiêu chí này thư ng ñ t ñư c
k t qu t t nh t thơng qua q trình tham gia, lơi cu n các nhà qu n lý, nhân viên nhà trư ng
và ñ i di n CMHS, TVCð, các chuyên gia bên ngoài c a nhà trư ng cùng tham gia.
ð ñánh giá k t qu th c hi n k ho ch huy ñ ng ho t ñ ng tham gia XHHGD, trư ng
THPT ph i có h th ng ñánh giá phù h p v i m c tiêu, n i dung c a k ho ch và thư ng
xuyên ñư c xem xét ñ ñi u ch nh; đánh giá ph i đ m b o cơng b ng v i t n su t ñánh giá
phù h p và thư ng xuyên huy ñ ng ñư c r ng rãi ñ i ngũ nhân viên, HS, CMHS và TVCð
tham gia vào q trình đánh giá. Vi c s d ng thông tin v k t qu ñánh giá ñ giúp ñ i ngũ
nhân viên, HS, CMHS và TVCð hi u rõ mình và thi t l p các ch tiêu ñ ph n ñ u và ñi u
ch nh, xây d ng k ho ch huy ñ ng ho t ñ ng tham gia XHHGD m i. Vi c xác ñ nh h th ng
tiêu chu n cho q trình qu n lý huy đ ng ho t đ ng tham gia XHHGD cịn giúp c i ti n
năng l c qu n lý, vì các chu n như v y s hư ng d n nhân viên làm cơ s ñ l p k ho ch các
chương trình/ho t đ ng/qu n lý tương lai.
1.4. Các y u t nh hư ng ñ n qu n lý ho t ñ ng XHHGD c a trư ng THPT
a. Nh ng y u t tác ñ ng bên trong nhà trư ng: Nhà trư ng c n có k ho ch c th cho
vi c huy đ ng ho t ñ ng tham gia; ph i xác ñ nh rõ m c tiêu và n i dung phù h p v i t ng
nhóm đ i tư ng tham gia; xác ñ nh rõ nhu c u c a CMHS và TVCð và ngu n l c có s n
trong c ng đ ng; có mơi trư ng m và dân ch ñ huy ñ ng CMHS và TVCð; có h th ng
giao ti p gi a nhà trư ng và CMHS phù h p, d dàng ti p c n; xây d ng ñư c h th ng ñánh
giá k t qu ho t ñ ng tham gia XHHGD ñ t ñánh giá nh m c i thi n hi u su t tham gia.
13
Ch t lư ng và năng l c c a lãnh ñ o, CBQL, GV, nhân viên nhà trư ng. Lãnh
đ o, CBQL, GV, nhân viên nhà trư ng có kh năng c ng tác v i CMHS và TVCð, l ng
nghe nhu c u và mong mu n c a h đ tìm th y n n t ng chung cho h p tác; ph i có kh
năng v n ñ ng, kêu g i trong huy ñ ng và qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD.
b. Nh ng y u t tác ñ ng bên ngồi nhà trư ng
Nhà nư c: Ban hành chính sách ñ ng b , khuy n khích và ràng bu c trách nhi m
các LLXH và mang l i l i ích cho các bên liên quan; S ng h c a chính quy n các c p
đ a phương; tham gia toàn b vào n i dung và phương th c GD, vào quá trình qu n lý nhà
trư ng c a các thành ph n xã h i t bên trong và bên ngồi nhà trư ng. Tính b n v ng
c a các ngu n tài tr .
CMHS và c ng ñ ng: t nguy n, tin tư ng và có đ ng l c khi tham gia vào GD nhà
trư ng đó là đem l i l i ích cho b n thân và cho tồn xã h i.
H c sinh: Có ý th c, trách nhi m trong h c t p, nâng cao ki n th c đ tr thành
ngư i cơng dân t t, làm ch nhân tương lai c a ñ t nư c.
K t lu n Chương 1
Chương 1 đã trình bày các nghiên c u trong và ngoài nư c v qu n lý ho t ñ ng
tham gia c a CMHS/c ng đ ng, l i ích c a vi c tăng cư ng m i quan h Nhà trư ng - Gia
đình - C ng đ ng thơng qua n i hàm và các góc đ , ph m vi khác nhau c a XHHGD.
ð ng th i ñưa ra các m c tiêu, n i dung và hình th c c a XHHGD THPT.
B n ch t c a qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT ñã ñư c phân
tích thơng qua m t s lý thuy t, cách ti p c n liên quan (lý thuy t h th ng, tham d , chia
s và ph i h p ra quy t ñ nh, ngu n v n xã h i, phân c p qu n lý...), t đó khái qt đư c
n i dung và tiêu chí qu n lý thơng qua quy trình “L p k ho ch – T ch c, ch ñ o th c
hi n k ho ch – ðánh giá và ph n h i thơng tin”.
Qu n lý ho t đ ng tham gia XHHGD c a trư ng có hi u qu địi h i ph i huy đ ng
c ng ñ ng trư ng cùng ph i h p tham gia vào q trình lãnh đ o, qu n lý nhà trư ng và ra
quy t ñ nh. C n có các ch đ , chính sách khuy n khích và ràng bu c trách nhi m c a các
LLXH; s ng h c a chính quy n đ a phương; CMHS và c ng ñ ng t nguy n tham gia
vào các ho t ñ ng c a nhà trư ng; HS có ý th c, trách nhi m trong h c t p.
Chương 2
TH C TR NG QU N LÝ HO T ð NG THAM GIA
XÃ H I HOÁ GIÁO D C C A M T S TRƯ NG TRUNG H C PH THÔNG T I
5 T NH KHU V C ð NG B NG SÔNG H NG
2.1. Khái qt v đ ng b ng sơng H ng và các t nh, thành ph tham gia kh o sát
2.1.1. V trí đ a lý, l ch s hình thành, phát tri n kinh t - xã h i c a khu v c đ ng b ng
sơng H ng : Khu trung tâm c a vùng r t b ng ph ng, ph n l n n m ñ cao t 0,4 m ñ n 12
m so v i m c nư c bi n. Theo s li u th ng kê ñ n 2012, vùng ñ ng b ng sơng H ng có 2
thành ph tr c thu c Trung ương đó là Hà N i và H i Phòng; 09 thành ph tr c thu c t nh;
dân s năm 2012 là 20,2 tri u ngư i. Có các th m nh v giao thơng; th m nh v tài nguyên
thiên nhiên; th m nh v con ngư i; th m nh v du l ch.
2.1.2. M t vài nét v tình hình kinh t - xã h i, giáo d c THPT c a 5 t nh, thành ph
Thành ph H i Phòng là m t vùng ven bi n, có ti m l c phát tri n kinh hàng không,
kinh t bi n và v n t i bi n; ñ i s ng kinh t , xã h i ñ t m c cao; s trư ng THPT là 60,
trong đó cơng l p là 39 trư ng, chi m 65%.
T nh Nam ð nh có đ a hình v a là ñ ng b ng th p trũng, v a là vùng đ ng b ng
ven bi n; có nhi u l i th và ti m năng phát tri n kinh t bi n, du l ch sinh thái và tâm
linh; có 55 trư ng THPT, trong đó có 44 trư ng công l p, chi m 80%.
14
T nh Ninh Bình có 3 lo i đ a hình: vùng đ i núi và bán sơn đ a, vùng ñ ng
b ng ven bi n và vùng chiêm trũng; có ti m năng du l ch đa d ng, du l ch sinh thái, du l ch
tâm linh và đ c bi t là nơi có t i 3 danh hi u UNESCO. T nh Ninh Bình có 36 trư ng
THPT, trong đó có 23 trư ng cơng l p, chi m 63%.
T nh Thái Bình là t nh duy nh t trong khu v c khơng có ñ i núi; có ti m l c kinh t
v nơng nghi p, than, nư c khống nóng, du l ch sinh thái và tâm linh; có 40 trư ng
THPT, trong đó có 33 trư ng THPT cơng l p, chi m 83%.
Vĩnh Phúc có ba vùng sinh thái đó là ñ ng b ng, trung du và mi n núi, có 38 trư ng
THPT, trong đó có 25 trư ng THPT cơng l p, chi m 66%.
2.1.3. Tình hình phát tri n giáo d c 5 t nh, thành ph
Quy mô trư ng l p, HS các c p h c tương đ i n đ nh; cơng tác ph c p các c p, ph
c p m u giáo 5 tu i ñ t k t qu ; ñ i m i m nh m n i dung phương pháp d y và h c;
nâng cao ch t lư ng GD tồn di n đáp ng u c u c a xã h i. T l ñi h c THCS và
THPT cao nh t c nư c, tương ng 96,6% và 83,7%; có t l bi t ch cao nh t ñ t 98,0%;
t t nghi p THPT tr lên chi m tương ng 33,0% và 30,4% dân s c a vùng. (theo ngu n
ñi u tra bi n ñ ng DS-KHHGD 2012)
H th ng cơ s GD thư ng xun đư c duy trì, c ng c ; phát tri n d y ngh , liên k t
ñào t o ngh và ñào t o trung c p chuyên nghi p. GD chuyên nghi p n ñ nh quy mô, tăng
cư ng ch t lư ng và hi u qu ñào t o trung c p chuyên nghi p; đa d ng hóa các ngành
ngh , các hình th c đào t o và các lo i hình trư ng trung c p chuyên nghi p; tri n khai
các gi i pháp ñ phân lu ng h c sinh sau THCS vào h c trung c p chuyên nghi p.
2.2. Th c tr ng v ho t ñ ng tham gia XHHGD các trư ng THPT t i 5 t nh, thành ph
2.2.1. Kh o sát th c tr ng v ho t ñ ng tham gia XHHGD
2.2.1.1. M c tiêu kh o sát: ðánh giá ñúng tình hình XHHGD c a 10 trư ng THPT thu c 5
t nh; k t qu th c hi n XHHGD c a các trư ng; ñánh giá th c tr ng, thăm dò m t s gi i
pháp v qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGH c a 10 trư ng; ð xu t H th ng tiêu chí,
qui trình, các gi i pháp qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT.
2.2.1.2. N i dung kh o sát: Ti n hành kh o sát m t s n i dung sau: K t qu th c hi n
XHHGD; K ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD; T ch c th c hi n k ho ch ho t ñ ng
tham gia XHHGD; ðánh giá k ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD và ph n h i thông tin.
2.2.1.3. ð i tư ng, qui mô và công c kh o sát: Kh o sát t i 5 t nh, m i t nh ñã l a ch n 2
trư ng THPT công l p; s d ng 03 lo i phi u h i ý ki n cho 03 ñ i tư ng: GV, NV,
CBQL giáo d c; TVCð và CMHS; HS. M i trư ng: 03 Ban giám hi u; 20 GV và 03 NV;
20 CMHS và 05 TVCð; 15 HS các l p 10, 11 ho c 12; 03 cán b S GD&ðT.
2.2.1.4. Phương pháp kh o sát: Qua phi u kh o sát và ph ng v n tr c ti p các ñ i tư ng.
2.2.2. K t qu kh o sát th c tr ng v ho t ñ ng tham gia XHHGD t i 5 t nh, thành ph
và 10 trư ng THPT.
Tác gi ñã kh o sát ý ki n 475 ñ i tư ng là CBQL, GV, nhân viên nhà trư ng,
CMHS và TVCð v m c ñ th c hi n công tác XHHGD THPT. Các ý ki n đánh giá cơng
tác th c hi n XHHGD các t nh m c “ð t”. Các ý ki n ñánh giá 10 trư ng THPT th c
hi n cơng tác XHHGD t t, c th : có 5/10 n i dung ñư c ñánh giá t t và khá t t 1/10 n i
dung ñánh giá m c trung bình, tuy nhiên có 4/5 n i dung ñánh giá chưa t t.
Ho t ñ ng tham gia XHHGD t i các trư ng THPT
ði m Th
TB b c
Nhà trư ng huy ñ ng ñư c t i ña s tham gia r ng rãi c a CMHS và TVCð 2.16 9
vào s nghi p phát tri n GD c a nhà trư ng
Nhà trư ng m r ng ñư c các ngu n ñ u tư, khai thác các ti m năng v 4.05 3
15
ngu n l c trong c ng ñ ng ñ phát tri n GD nhà trư ng
Nhà trư ng s d ng có hi u qu các ngu n l c c a c ng ñ ng ph c v
cho phát tri n GD nhà trư ng
Nhà trư ng xây d ng thành cơng c ng đ ng trách nhi m gi a “Nhà trư ngCMHS-XH/C ng ñ ng” t i ñ a phương ñ phát tri n GD nhà trư ng
Nhà trư ng ph i h p ch t ch gi a GD trong nhà trư ng v i GD gia đình
và ngồi XH/c ng đ ng đ t o mơi trư ng thu n l i chăm sóc th h tr
Nhà trư ng t o ñi u ki n thu n l i ñ CMHS, TVCð liên quan ñư c
tham gia qu n lý nhà trư ng, xây d ng chương trình h c t p, gi ng d y
Nhà trư ng tr giúp ñ i ngũ NV, CMHS và TVCð nâng cao năng l c
qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a nhà trư ng
Nhà trư ng t o cơ h i cho CMHS có quy n l a ch n mơi trư ng h c t p
phù h p v i nhu c u GD c a con mình và đi u ki n c a gia đình
Nhà trư ng t o ñi u ki n thu n l i cho CMHS và TVCð ñư c ñ m b o
quy n t do trong các ho t ñ ng tham gia XHHGD theo quy ñ nh
Nhà trư ng t o ñư c phong trào h c t p sâu r ng t i đ a phương theo nhi u
hình th c khác nhau
4.06
2
2.31
7
4.22
1
2.28
8
2.15
10
3.80
4
3.71
5
3.31
6
2.2.3. ðánh giá c a h c sinh v ho t ñ ng tham gia XHHGD c a các trư ng THPT
HS ñánh giá vi c qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a các trư ng THPT khá
t t; có 11/20 n i dung đ t m c đ chưa t t đó là nh ng v n ñ liên quan ñ n vi c HS
chưa ñư c tham gia vào các ho t ñ ng liên quan ñ n nhà trư ng, chưa ñư c tham gia vào
công tác qu n lý nhà trư ng. Th c t khi xu ng các trư ng tìm hi u, nh n th y k t qu kh o
sát b ng phi u h i g n gi ng như k t qu ph ng v n ñó là h u h t các trư ng v n chưa có các
kênh thơng tin đa d ng nên chưa nh n đươc thơng tin ph n h i c a HS và CMHS, vi c x lý
thông tin g p nh ng khó khăn, th c m c c a HS và c a gia đình chưa đ n v i nhà trư ng.
Vi c HS tham gia vào nhóm c i ti n nhà trư ng thì không nhà trư ng nào th c hi n.
2.3. Th c tr ng v qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a các trư ng THPT
2.3.1. L p k ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD
2.3.1.1. K ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD
K ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD
ði m Th
TB b c
Nhà trư ng xác ñ nh rõ ñư c các m t m nh, y u, cơ h i và thách th c c a
3.96 1
nhà trư ng trong quá trình xây d ng k ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD
K ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD xác ñ nh rõ ñư c m c tiêu và n i dung
2.91 3
phù h p v i t ng nhóm NV, GV, CMHS và TVCð
M c tiêu và n i dung l p k ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD đ t đư c s
nh t trí thơng qua q trình huy đ ng tham gia/ho c tham v n gi a nhà 2.44 5
trư ng v i CMHS và TVCð
K ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD ñư c ñi u ch nh phù h p v i các giai
2.55 4
ño n phát tri n khác nhau c a nhà trư ng
Văn b n k ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD ñư c cơng khai theo các
3.92 2
kênh khác nhau đ t t c ñ i ngũNV, HS, CMHS, TVCð ñ u ti p c n ñư c.
K t qu kh o sát, các ý ki n ñánh giá k ho ch ho t đ ng tham gia XHHGD có 3
ch s đ t m c ñ t t; 2 ch s ñ t m c ñ chưa t t. Các ý ki n ñánh giá s y u kém trong
qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD th hi n rõ nh t là thi u s ph i h p gi a Nhà
trư ng- CMHS và c ng ñ ng trong quá trình l p k ho ch ho t ñ ng tham gia.
16
2.3.1.2. Xác ñ nh nhu c u c a CMHS và TVCð c a GV, NV, CBQL và CMHS: Các
ý ki n ñánh giá t t cho 3 n i dung này t t. Tuy nhiên theo k t qu ph ng v n thì v n có
m t s các ý ki n cho r ng các khó khăn, nhu c u c a CMHS và HS v n chưa ñư c nhà
trư ng xem xét k lư ng, như v n ñ hư ng nghi p cho HS.
2.3.1.3. Xác đ nh các ngu n l c có s n trong c ng ñ ng c a GV, NV, CBQL, TVCð và
CMHS: Các ý ki n ñ u ñánh giá các t nh và nhà trư ng th c hi n t t 5 n i dung
2.3.2. T ch c th c hi n k ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD: ð ñánh giá t ch c th c
hi n k ho ch ho t ñ ng than gia XHHGD c a trư ng THPT, tác gi ñã ti n hành kh o sát
các n i dung liên quan ñ n qu n lý các ho t đ ng tham gia như sau:
2.3.2.1. Mơi trư ng thu n l i: Các ý ki n ñánh giá t t 3 n i dung và 1 n i dung th c
hi n chưa t t, ñ t m c ñ 2. T k t qu kh o sát cũng như phân tích trên cho th y nhà
trư ng ñã nh n th c ñư c t m quan tr ng c a vi c t o ra môi trư ng thu n l i, khuy n
khích và huy ñ ng CMHS, TVCð tham gia vào các ho t ñ ng nhà trư ng, tuy nhiên vi c
xây d ng mơi trư ng/văn hóa hoan nghênh và khuy n khích đ huy đ ng r ng rãi các
nhóm đ i di n CMHS và TVCð tham gia còn chưa ñ t
2.3.2.2. Giao ti p gi a Nhà trư ng – CMHS – C ng ñ ng: Qua kh o sát, các ý ki n đánh
giá tiêu chí này tương ñ i t t, c th 4/6 n i dung, ñ t m c ñ 4 và 2/6 n i dung th c
hi n chưa t t, ñ t m c ñ 2. Khi ñư c ph ng v n, ña s các ý ki n c a CMHS và TVCð
cho r ng nhà trư ng chưa xây d ng ñư c h th ng giao ti p thông tin hai chi u mà ch
thơng báo đ n CMHS và TVCð nh ng thông tin v nhà trư ng, k t qu d y và h c, k t
qu h c t p c a HS qua s liên l c ñi n t ho c vào cu i m i h c kỳ khi h p ph huynh.
2.3.2.3. Huy ñ ng tham gia: Có 3/5 n i dung ñư c các ý ki n ñánh giá m c ñ t t và 2
n i dung ñ t m c ñ chưa t t. V 2 n i dung mà các ý ki n ñánh giá th p qua phi u h i,
tác gi ñã ti n hành ph ng v n CMHS, TVCð thì các ý ki n đ u cho r ng Nhà trư ng chưa
xây d ng ñư c c u trúc t ch c h p lý và phù h p ñ qu n lý ho t ñ ng tham gia ph i h p
gi a Nhà trư ng - Gia đình - C ng đ ng, c th là khi thành l p Ban ñ i di n CMHS nhà
trư ng, các thành viên trong Ban đ i di n CMHS khơng ph i do b u m t cách dân ch .
2.3.2.4. H tr h c t p cho h c sinh: Các ý ki n ñánh giá 2 n i dung th c hi n t t, ñ t
m c ñ 4 và 2 n i dung th c hi n chưa t t, ñ t m c ñ 2. Tác gi ti n hành ph ng v n
CMHS và TVCð nh n th y nhi u ngư i không bi t m c tiêu, chu n, chương trình và
phương pháp GD c a nhà trư ng như th nào? nhà trư ng chưa cung c p cho h nh ng
v n ñ c th v m c tiêu phát tri n c a nhà trư ng c n ñ t t i là gì? các chương trình ho t
đ ng c a nhà trư ng? chương trình và phương pháp giáo d c c a nhà trư ng?
2.3.2.5. Tình nguy n viên: Các ý ki n ñánh giá nhà trư ng th c hi n t t n i dung này
2.3.2.6. T p hu n cho ñ i ngũ nhân viên
T p hu n cho ñ i ngũ NV, CMHS và TVCð
ði m Th
TB
b c
Nhà trư ng nh n th c ñư c t m quan tr ng c a vi c nâng cao năng l c
4.13
1
cho CMHS và TVCð
Nhà trư ng thư ng xuyên xác ñ nh ñư c rõ nhu c u nâng cao năng l c
2.53
3
thông qua kh o sát hàng năm và các cách khác
Nhà trư ng t ch c t p hu n nâng cao năng l c phù h p v i nhu c u
2.35
5
c a ñ i ngũ NV, CMHS và TVCð
Nhà trư ng ph i h p có hi u qu v i các bên liên quan (như: các cơ
quan/t ch c, doanh nghi p, cá nhân... trong c ng ñ ng và các c p 2.51
4
QLGD) ñ t p hu n nâng cao năng l c cho ñ i ngũ NV, CMHS và TVCð
Năng l c tham gia c a NV, CMHS và TVCð ngày càng ñư c tăng cao 4.00
2
17
Các ý ki n đánh giá cơng tác t p hu n cho ñ i ngũ NV, CMHS và TVCð
chưa th c hi n t t. Cùng liên quan ñ n v n ñ này, tác gi ñã ph ng v n m t s CBQL và
CMHS các trư ng THPT, cho th y h u như các trư ng không t ch c các l p t p hu n
ñ nâng cao năng l c cho ñ i ngũ tham gia vào các ho t ñ ng XHHGD c a nhà trư ng.
* Tóm l i, Các trư ng THPT qu n lý th c hi n k ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD ñ t
yêu c u. Tuy nhiên đi sâu vào tìm hi u t ng ch s c a m i tiêu chí v n cịn nh ng đi m
y u và h n ch , c th : xây d ng môi trư ng văn hóa hoan nghênh và khuy n khích ñ
huy ñ ng tham gia; xây d ng h th ng giao ti p hai chi u theo các kênh khác nhau; xây
d ng c u trúc t ch c h p lý và phù h p ñ qu n lý ho t ñ ng tham gia; h tr h c t p cho
HS; nâng cao năng l c t p hu n cho nhân viên, CMHS và TVCð.
2.3.3. ðánh giá v k ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD và ph n h i thông tin
4.5
4
Nhà trư ng có h th ng đánh giá
phù h p v i m c tiêu và n i dung
c a k ho ch ho t đ ng tham gia
XHHGD
3.5
Công b ng và m đư c duy trì t t
trong h th ng đánh giá
3
H th ng đánh giá đư c gi i thích
rõ ràng cho CMHS và TVCĐ;
2.5
Vi c s p x p và t n su t đánh giá
phù h p
2
1.5
Nhà trư ng thư ng xuyên huy
đ ng đư c r ng rãi đ i ngũ
NV, HS, CMHS và TVCĐ tham gia
vào quá trình đánh giá
1
Nhà trư ng thư ng xuyên xem
xét h th ng đánh giá đ đi u
ch nh
0.5
0
N i dung h th ng đánh giá
2.3.3.1. H th ng đánh giá: Các ý ki n đánh giá có 3/6 n i dung ñ t m c ñ trung bình,
m c đ 3; và có 2 n i dung ñánh giá chưa t t, ñ t m c ñ 2.
2.3.3.2. S d ng thơng tin đánh giá: Liên quan ñ n s d ng thông tin ñánh giá ñã ñư c các
trư ng th c hi n khá t t, c th có 3/5 n i dung đư c ñánh giá m c ñ 4; có 2 n i dung ñánh
giá chưa t t, m c ñ 2.
2.4. Th c tr ng công tác XHHGD THPT t i 5 t nh, thành ph và 10 trư ng THPT
2.4.1. Th c tr ng công tác XHHGD THPT t i 5 t nh, thành ph
Qua Báo cáo cho bi t ngành GD&ðT các t nh ñã tri n khai nhi u d án xây d ng
trư ng; ph i h p v i các LLXH huy ñ ng ngu n l c t c ng ñ ng xây d ng CSVC, trư ng
chu n Qu c gia và t ch c các h i thi, các chương trình giao lưu; l p qu khuy n h c, trao
t ng h c b ng cho HS nghèo vư t khó; xây d ng t sách trong nhà trư ng.
Các ý ki n ph ng v n cho r ng công tác XHHGD ñã có k t qu , tuy nhiên m i ch
d ng huy đ ng xã h i đóng góp. Vi c huy ñ ng CMHS và c ng ñ ng tham gia vào GD
18
cho HS và cùng nhà trư ng qu n lý các ho t ñ ng trong nhà trư ng chưa hi u qu .
2.4.2. Th c tr ng công tác XHHGD t i 10 trư ng THPT
Nh ng k t qu ñ t ñư c: Các trư ng tri n khai th c hi n các Ch th , Ngh quy t,
ch trương XHHGD; Th c hi n t t cơng tác tun truy n các ch trương, các hình th c
XHHGD; kêu g i các LLXH cùng v i nhà trư ng tham gia, ng h cùng làm giáo d c.
S ph i k t h p gi a Ban ñ i di n CMHS và Nhà trư ng ñư c quan tâm trong vi c
huy ñ ng ñóng góp xây d ng nhà trư ng đ th c hi n ch trương XHHGD. Công tác
XHHGD trong các trư ng ñ t ñư c k t qu kh quan; thu hút v n đ ng đư c kinh phí ñ u
tư cho trư ng THPT trong vi c xây m i, c i t o s a ch a và mua s m thi t b ,
M t s h n ch v công tác XHHGD: Nh n th c v cơng tác XHHGD chưa đ y đ ;
K t qu công tác XHHGD gi a các trư ng THPT chưa b n v ng. Nhà trư ng chưa có k
ho ch c th , chưa có nh ng c u trúc, qui trình h p lý đ huy ñ ng s tham gia c a
CMHS và TVCð; CMHS và TVCð chưa ch ñ ng tham gia các ho t đ ng c a nhà
trư ng, s đóng góp ch d ng l i t ng ch ñ , t ng giai đo n và mang tính th i v .
2.5. So sánh k t qu kh o sát gi a GV và CMHS v qu n lý ho t ñ ng tham gia
XHHGD c a các trư ng THPT
K t qu cho th y, ý ki n ñánh giá c a giáo viên cao hơn CMHS v các n i dung
Xác ñ nh các ngu n l c s n có trong c ng đ ng; Huy đ ng tham gia và S d ng thơng tin
đánh giá. Qua ñây th nh n th y, nhà trư ng, giáo viên ln đánh giá ho t đ ng huy ñ ng
tham gia CMHS và c ng ñ ng c a nhà trư ng ñ t k t qu và ñ t yêu c u nhưng CMHS thì
ñánh giá chưa cao.
2.6. ðánh giá chung v th c tr ng qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a các
trư ng THPT
2.6.1. Nh ng thành t u: Ho t ñ ng tham gia XHHGD c a 10 trư ng THPT khá t t, cơng
tác XHHGD bư c đ u ñư c nhà trư ng ti n hành theo các bư c đó là xây d ng k ho ch,
t ch c th c hi n và ñánh giá k t qu .
2.6.2. Nh ng h n ch : Ho t ñ ng giao ti p hai chi u gi a nhà trư ng, CMHS/c ng ñ ng
chưa phát tri n. Nhà trư ng chưa huy ñ ng ñư c t i ña s tham gia c a ñ i ngũ NV, HS,
CMHS và TVCð vào s nghi p phát tri n GD và ho t ñ ng XHHGD; chưa xây d ng h
th ng ñánh giá phù h p v i m c tiêu và n i dung c a k ho ch ho t ñ ng tham gia
XHHGD; chưa thi t l p ñư c c u trúc t ch c phù h p ñ qu n lý ho t đ ng tham gia
XHHGD; chưa có h th ng ñánh giá phù h p v i m c tiêu và n i dung c a k ho ch ho t
ñ ng tham gia XHHGD; CMHS và TVCð chưa tham gia qu n lý nhà trư ng và chưa
ñư c nâng cao năng l c qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD và phương pháp, k năng lôi
cu n tham gia vào các ho t ñ ng c a nhà trư ng; chưa ch ñ ng tham gia vào các ho t
ñ ng nhà trư ng; m ng lư i h tr HS h c t p ho t đ ng chưa có hi u qu . HS chưa ñư c
tham gia vào 1 s ho t đ ng liên quan đ n cơng tác qu n lý c a nhà trư ng.
K t lu n Chương 2
Tác gi ñã kh o sát k t qu th c hi n và công tác XHHGD c a 10 trư ng THPT
nh m tìm ra nh ng ưu, như c đi m trong cơng tác XHHGD các trư ng THPT, t đó đ
xu t m t s gi i pháp ñ qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD. K t qu c th như sau:
- M c ñ th c hi n các n i dung công tác XHHGD c a các trư ng THPT tương ñ i
t t: Nhà trư ng m r ng các ngu n ñ u tư, khai thác, s dung hi u qu các ngu n l c; nhà
trư ng ph i h p v i các bên ñ t o môi trư ng và phong trào h c t p.
- Công tác l p k ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD bao g m k ho ch ho t ñ ng
tham gia XHHGD, xác ñ nh nhu c u c a CMHS, TVCð và xác ñ nh các ngu n l c có s n
trong c ng ñ ng ñư c các trư ng th c hi n khá t t.
19
- Công tác t ch c th c hi n k ho ch th c hi n khá t t đó là nhà trư ng đã
t o mơi trư ng thu n l i cho CMHS và TVCð tham gia vào các ho t đ ng nhà trư ng; có
nh ng ho t ñ ng h tr h c t p cho HS và khuy n khích t o đi u ki n cho các ho t đ ng
tình nguy n viên tham gia vào nhà trư ng.
- Công tác ñánh giá k ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD và ph n h i thông tin
c a các trư ng th c hi n tương ñ i t t.
Tuy nhiên m t s n i dung th c hi n chưa t t đó là: Giao ti p gi a Nhà trư ngCMHS – C ng ñ ng; Huy đ ng s tham gia và cơng tác t p hu n cho CMHS và TVCð;
công khai k t qu ñánh giá cho CMHS và TVCð và cơ h i đ h nh n xét v q trình và
k t qu đánh giá. Tóm l i, m c dù các nhà trư ng THPT đã có nhi u n l c trong công tác
qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD, song k t qu ñánh giá th c tr ng cho th y v n còn
nhi u h n ch
m t s n i dung mà nhà trư ng c n kh c ph c ñ nâng cao hơn n a k t
qu công tác XHHGD nhà trư ng THPT.
Chương 3
GI I PHÁP QU N LÝ HO T ð NG THAM GIA
XÃ H I HÓA GIÁO D C C A TRƯ NG TRUNG H C PH THÔNG
KHU V C ð NG B NG SÔNG H NG
3.1. ð nh hư ng và nguyên t c ñ xu t gi i pháp
3.1.1. ð nh hư ng phát tri n XHHGD và XHHGD THPT Vi t Nam
3.1.1.1. ð nh hư ng phát tri n XHHGD
ð m b o công b ng xã h i trong GD và cơ h i h c t p su t ñ i cho m i ngư i dân,
t ng bư c hình thành xã h i h c t p; khuy n khích XHH đ đ u tư xây d ng và phát tri n
các trư ng ch t lư ng cao t t c các c p h c và trình ñ ñào t o; tham gia ho t ñ ng ñào
t o, nghiên c u, ng d ng, chuy n giao khoa h c và công ngh ; Tăng cư ng giao lưu văn
hóa và h c thu t qu c t .
3.1.1.2. ð nh hư ng phát tri n XHHGD THPT Vi t Nam
- Th c hi n t t cơng tác đ u tư xây d ng cơ b n, CSVC; ñ y nhanh ti n ñ xây
d ng trư ng ph thơng đ t chu n qu c gia; hoàn ch nh h th ng m ng lư i GD THPT,
môi trư ng và ch t lư ng GD t t, ñ m b o c nh tranh lành m nh, công b ng trong GD;
Tri n khai th c hi n ñ i m i chương trình GD ph thơng.
- T p trung đ u tư phát tri n các trư ng ph thông dân t c n i trú, bán trú, trư ng
d b ñ i h c dân t c và các trư ng ph thơng vùng dân t c. Khuy n khích phát tri n các
lo i hình trư ng ngồi cơng l p ñáp ng nhu c u xã h i v GD ch t lư ng cao.
- Nhà nư c ưu tiên t p trung ñ u tư phát tri n các cơ s GD cơng l p, có cơ ch h
tr b o đ m t ng bư c hồn thành m c tiêu ph c p. Giao quy n t ch , t ch u trách
nhi m cho các cơ s GD&ðT; phát huy vai trò c a h i ñ ng trư ng. Th c hi n giám sát
c a các ch th trong nhà trư ng và xã h i; tăng cư ng công tác ki m tra, thanh tra c a cơ
quan qu n lý các c p; b o đ m dân ch , cơng khai, minh b ch.
3.1.2. Nguyên t c ñ xu t gi i pháp
ð m b o các nguyên t c: Ngun t c đ m b o tính pháp lý; Ngun t c đ m b o
tính th c ti n; Ngun t c đ m b o tính kh thi; Ngun t c đ m b o tính hi u qu .
3.2. ð xu t h th ng tiêu chu n, thang và t n su t ñánh giá qu n lý ho t ñ ng tham
gia XHHGD c a trư ng THPT khu v c ñ ng b ng sông H ng.
3.2.1. H th ng tiêu chu n qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT
G m 03 tiêu chu n, 11 tiêu chí và 50 ch s xây d ng d a trên cách ti p c n “L p
k ho ch- Qu n lý th c hi n- Qu n lý đánh giá và ph n h i thơng tin”
TIÊU CHU N 1: L p KH ho t ñ ng tham gia XHHGD
20
Tiêu chí 1: KH ho t đ ng tham gia XHHGD (5 ch báo)
Tiêu chí 2: Xác đ nh nhu c u c a CMHS và thành viên c ng ñ ng (3 ch báo)
Tiêu chí 3: Xác ñ nh các ngu n l c s n có trong c ng ñ ng (5 ch báo)
TIÊU CHU N 2: T ch c th c hi n KH ho t ñ ng tham gia XHHGD
Tiêu chí 4: Mơi trư ng thu n l i (4 ch báo)
Tiêu chí 5: Giao ti p gi a Nhà trư ng – CMHS – C ng đ ng (6 ch báo)
Tiêu chí 6: Huy đ ng tham gia (6 ch báo)
Tiêu chí 7: H tr h c t p cho h c sinh (4 ch báo)
Tiêu chí 8: Tình nguy n viên (2 ch báo)
Tiêu chí 9: T p hu n cho đ i ngũ nhân viên (5 ch báo)
TIÊU CHU N 3: ðánh giá k ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD và ph n h i thơng tin
Tiêu chí 10: H th ng đánh giá (6 ch báo)
Tiêu chí 11: S d ng thơng tin đánh giá (5 ch báo)
3.2.2. Thang và t n su t ñánh giá qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT
H th ng tiêu chu n này ñư c s d ng cách cho ñi m tương ng v i 05 m c đ tr
l i:“Hồn tồn khơng đ ng ý” tương đương v i 1 đi m; “Khơng ñ ng ý” tương ñương v i 2
ñi m; “Trung l p” tương ñương v i 3 ñi m; “ð ng ý” tương đương v i 4 đi m;“Hồn tồn
đ ng ý” tương ñương v i 5 ñi m. K t qu ñư c phân lo i theo thang ño 04 m c ñ ñánh giá:
- M c ñ “Ph i ưu tiên c i ti n” tương ng v i b ng ho c th p hơn 47% t ng s
ñi m. V i k t qu này, trư ng THPT khơng đ t đư c các m c/ch tiêu, c n có đánh giá
t ng th và đ u tư ngu n l c ñ kh c ph c ngay l p t c.
- M c ñ “ðáp ng nhưng c n c i ti n” tương ng v i s ñi m n m trong kho ng
t 48% ñ n b ng ho c th p hơn 75% t ng s ñi m. Nhà trư ng s ñ t t i các m c tiêu ñã
ñ t ra v i k t qu ch p nh n ñư c, tuy nhiên, c n có ñánh giá chuyên ñ ñ xác ñ nh xem
lĩnh v c nào c n c i ti n.
- M c ñ “T t, ñáp ng ñư c các mong ñ i” tương ng v i s ñi m n m trong
kho ng t 76% b ng ho c th p hơn 88% t ng s ñi m, m t m nh nhi u hơn m t y u.
Trư ng THPT s ñ t các m c tiêu ñã ñ t ra, k t qu mong mu n. Nhà trư ng c n ti p t c
ki m soát, xem xét các n i dung qu n lý và ñánh giá ñ nh kỳ ñ c i ti n thêm.
- M c ñ “Tuy t v i, vư t qua các mong ñ i” tương ng v i s ñi m n m trong
kho ng t 89% ñ n 100% t ng s ñi m, m t m nh chi m ña s , Trư ng THPT ñ t ñư c các
k t qu mong ñ i và th c hi n tuy t v i. Nhà trư ng khơng c n thay đ i gì c và đánh giá
theo đ nh kỳ đ c g ng duy trì hi n tr ng.
3.3. Qui trình qu n lý ho t đ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT
Bư c 1: ðánh giá hi n tr ng th c hi n k ho ch huy ñ ng CMHS và TVCð
tham gia XHHGD c a trư ng THPT
C n s d ng công c , phương pháp khác nhau đ phân tích và ph n ánh các t n t i
liên quan ñ n s lư ng nh p h c, k t qu h c t p c a h c sinh, ch t lư ng c a môi trư ng
GD, k t qu huy ñ ng CMHS, TVCð và GV, ngân sách GD... T đó, khái qt đư c các
m t m nh và h n ch , các cơ h i và thách th c thơng qua phân tích SWOT đ bi t hi n
tr ng qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a nhà trư ng.
Bư c 2: L p k ho ch huy ñ ng tham gia XHHGD
M c tiêu c a k ho ch tham gia XHHGD c n ph i kh thi và gi i thích rõ ràng t i
sao huy đ ng c c ng ñ ng trư ng hay ñ i tác nào tham gia.
N i dung l p k ho ch huy ñ ng tham gia ñư c ki m tra b i các ñ i tác khác, nh ng
ngư i ñang ñư c tham v n và huy ñ ng, trong hay ngồi nhà trư ng. Khi huy đ ng tham
gia thì cách ti p c n h p tác ph i ñ m b o ñư c th c hi n; th c hi n cách ti p c n theo
21
giai đo n đ khơng b q t i; vi c huy ñ ng tham gia ph i ñúng lúc và phù h p
v i các yêu c u c a ñ i tác tham gia. C n s d ng các phương pháp huy ñ ng tham gia
khác nhau phù h p v i các nhu c u c a c ng ñ ng trư ng.
Xác ñ nh rõ nhóm m c tiêu: c n làm rõ và th o lu n t i sao nhóm c ng đ ng này là
m c tiêu ñ huy ñ ng tham gia.
C n ph i huy ñ ng tham gia và tham v n v i c ng ñ ng trư ng khi l p k ho ch
tham gia; c ng ñ ng c n tham gia vào quá trình tư v n.
Bư c 3: T ch c th c hi n huy ñ ng tham gia XHHGD
a. Thi t l p ho c ñi u ch nh c u trúc t ch c phù h p ñ th c hi n k ho ch huy
ñ ng tham gia XHHGD: C u trúc s ñư c xác ñ nh d a trên k t qu t ng th hay m c ñ
huy ñ ng ñã d ki n. Khi m c tiêu r ng hơn thì ph i thi t l p các liên minh l n hơn. C u
trúc ñ m b o tiêu chí có đ y đ đ i di n thành viên c a các nhóm CMHS và c ng ñ ng;
m i quan h gi a các nhóm CMHS và TVCð ph i rõ ngay t ñ u ñ tránh trùng l p.
b. Thi t l p văn hóa tin tư ng, hoan nghênh và giao ti p hai chi u ñ th c hi n k
ho ch huy ñ ng tham gia XHHGD: Khi huy ñ ng CMHS, c ng ñ ng viên tham gia c n c i
m , trung th c và ñ m b o các quá trình th c hi n ph i minh b ch
ð i chúng: M c tiêu là huy ñ ng ñư c t t c ñ i di n các nhóm CMHS và TVCð
tham gia và trình bày quan đi m v nh ng v n đ khó khăn; đ m b o “bình đ ng trong
ti p c n tham gia”.
Thông tin và giao ti p hi u qu : c n ñ m b o th c hi n h th ng giao ti p hai chi u
(cung c p và ph n h i thơng tin), đa d ng, phù h p đ giao ti p thơng tin m , trung th c,
chính xác, k p th i v i t t c các bên liên quan.
Bư c 4: Ch ñ o và ph i h p huy ñ ng tham gia XHHGD
Nhà trư ng thi t l p h i ñ ng giáo d c ñ huy ñ ng tham gia XHHGD; Thi t l p thông
tin giao ti p hai chi u gi a nhà trư ng – CMHS –C ng ñ ng. Nhà trư ng – CMHS- C ng
ñ ng cùng tham gia xây d ng các ho t ñ ng, các chi n lư c huy ñ ng tham gia.
Bư c 5: Th c hi n giám sát, ñánh giá và ñi u ch nh liên t c
M c ñích th c hi n: ð m b o tính minh b ch; giám sát vi c th c hi n k ho ch và k t
qu c a nó; Giám sát thư ng xuyên và ñ nh kỳ giúp ñi u ch nh k ho ch n u các tiêu chí,
ch s chưa đ t t i ho c b i c nh thay ñ i.
N i dung th c hi n:
- Ph n h i: Cung c p thư ng xuyên cho CMHS và TVCð trư ng THPT các thơng tin
ph n h i trong q trình huy ñ ng h tham gia.
- Quy n ph n ñ i: CMHS và TVCð ñư c nh n xét v q trình, các quy t đ nh tham
gia đã th c hi n sau khi có k t qu c a quá trình tham gia.
- ðánh giá k t qu thành cơng: đánh giá q trình tham gia theo các m c tiêu đ ra và
cơng khai k t qu ñánh giá v i c ng ñ ng; ñánh giá theo các tiêu chí huy đ ng tham gia c a
c ng ñ ng theo thành t “L p k ho ch- Qu n lý th c hi n- Qu n lý ñánh giá và ph n h i”
c a qui trình qu n lý ho t đ ng tham gia XHHGD trong trư ng THPT.
- Rút bài h c kinh nghi m trong quá trình th c hi n k ho ch tham gia và thông báo
công khai cho c ng ñ ng trư ng; t ng k t và khái quát ñư c các th c ti n thành cơng và
đ m b o đư c v n d ng trong tương lai.
- T n d ng các cơ h i ñ t ch c ăn m ng thành cơng giúp duy trì đ ng l c và s huy
ñ ng ñư c nhi u hơn s tham gia c a CMHS và các TVCð.
- ðào t o, b i dư ng v các k thu t ñánh giá “h th ng” cho phép tính làm ch c a
trư ng THPT, c a các bên tham gia trong q trình đánh giá liên t c và giúp tránh ñư c
tình tr ng các TVCð th ñ ng trong vi c th c hi n các công vi c.
22
T ch c th c hi n theo ti n trình th c hi n đ đ t đư c các k t qu c a k ho ch
huy ñ ng tham gia; ñư c th c hi n trong c q trình huy đ ng tham gia, bao g m q
trình tham gia bên trong c ng đ ng và c a đ i tác bên ngồi.
ði u ki n th c hi n: d a vào h th ng tiêu chí qu n lý ho t đ ng tham gia XHHGD
c a trư ng theo các m c tiêu ñã ñ t ra t khi xây d ng k ho ch.
3.4. M t s gi i pháp qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT Vi t Nam
3.4.1. Phát tri n h th ng giao ti p thông tin hai chi u gi a nhà trư ng v i CMHS, c ng đ ng
3.4.1.1 M c đích, ý nghĩa c a gi i pháp: Giúp m i quan h cũng như các ho t ñ ng gi a
nhà trư ng v i CMHS, c ng ñ ng ñ t hi u qu cao nh t.
3.4.1.2. N i dung c a gi i pháp: Xây d ng h th ng giao ti p thông tin hai chi u gi a Nhà
trư ng- Gia đình/CMHS và c ng đ ng; Thi t l p ho t ñ ng giao ti p hi u qu , rõ ràng và
chi phí th p; Thi t l p quan h tin tư ng l n nhau; Nh t trí v m c tiêu.
3.4.1.3. T ch c th c hi n
a. Thi t l p h th ng giao ti p hai chi u: Nhà trư ng thi t l p m c tr l i CMHS và c ng
ñ ng trên các b n tin ho c website c a nhà trư ng; Thi t l p th i gian bi u ñ nh kỳ ti p
CMHS và TVCð; ñ n c ng ñ ng làm quen và trao ñ i v i các cơ quan và doanh nghi p;
thư ñi n t liên l c gi a nhà trư ng và CMHS; M i CMHS và TVCð tham d các s ki n
c a nhà trư ng, cùng l p k ho ch ngân sách và xây d ng m c tiêu.v.v
b. Phát tri n h th ng giao ti p thông tin hai chi u gi a nhà trư ng THPT và CMHS/c ng
ñ ng: khuy n khích CMHS/c ng đ ng giao ti p thông tin hai chi u theo cách h tr l n
nhau; cung c p cho HS các cơ h i h c t p, các ho t ñ ng h c t p t i gia đình và c ng
đ ng; khuy n khích, h tr HS h c t p ngo i khóa.
3.4.1.4. ði u ki n th c hi n: H th ng giao ti p m , trung th c và hai chi u ñ ng th i h
th ng giao ti p ph i rõ ràng và d hi u cho t t c CMHS và TVCð; Có s ng h , đ ng
thu n tham gia c a GV, nhân viên, h i ñ ng trư ng và CMHS/c ng ñ ng.
3.4.2 Các chi n lư c huy ñ ng tham gia c a CMHS và TVCð vào ho t ñ ng XHHGD
c a trư ng THPT
3.4.2.1. M c đích, ý nghĩa: Huy đ ng các ngu n l c nhanh chóng đáp ng yêu c u phát
tri n nhà trư ng cũng như nâng cao k t qu h c t p c a h c sinh
3.4.2.2. N i dung c a gi i pháp: T ch c cung c p thông tin giúp CMHS và TVCð hi u
rõ nhà trư ng và các chính sách c a nhà trư ng; T o các cơ h i ñ huy ñ ng tham gia
XHHGD c a CMHS và TVCð; T ch c t p hu n nâng cao k năng làm cha m cho
CMHS; T ch c các ho t đ ng tình nguy n cho CMHS và TVCð tham gia; giúp ñ HS
h c t p t i nhà; T ch c ho t ñ ng tư v n, tham gia vào quá trình ra quy t đ nh c a
CMHS và TVCð; Qu n lý m i quan h h p tác v i CMHS và c ng ñ ng.
3.4.2.3. T ch c th c hi n gi i pháp: Thông qua H i ñ ng trư ng ñ t o ra cơ h i huy
ñ ng tham gia XHHGD c a CMHS và TVCð trong nhà trư ng THPT.
Nhà trư ng t ch c các khoá b i dư ng các ki n th c, k năng làm cha m cho
CMHS và TVCð, t o cơ h i ñ trao ñ i v i nhau và trao ñ i v i các nhà giáo d c, các
chuyên gia trong c ng ñ ng; ti n hành thu th p các thông tin v m t m nh, ngh nghi p,
m i quan tâm và kh năng làm tình nguy n viên c a CMHS, gia đình và c ng đ ng
trư ng; cung c p thông tin cho HS và CMHS v các k năng c n có đ thi đ các mơn h c
và thơng báo các chương trình, ngu n l c c a c ng ñ ng; t ch c t p hu n ki n th c và k
năng v lãnh ñ o, qu n lý, tư v n và ra quy t ñ nh, xây d ng chính sách và h p tác.
3.4.2.4. ði u ki n th c hi n
- Lãnh ñ o nhà trư ng quy t tâm th c hi n và ch ñ o sát sao vi c xây d ng các chi n
lư c cũng như vi c th c hi n các chi n lư c huy ñ ng tham gia c a CMHS và TVCð vào
23
ho t ñ ng XHHGD. Nhà trư ng ph i ni dư ng và t o đi u ki n thu n l i đ CMHS,
thành viên gia đình và c ng ñ ng tham gia vào các ho t ñ ng nhà trư ng.
- S tham gia và cam k t th c hi n chi n lư c c a GV, HS, CMHS và TVCð.
3.4.3. Nâng cao năng l c qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT
3.4.3.1. M c đích, ý nghĩa: ð công tác XHHGD phát tri n và huy ñ ng ñư c s tham gia
c a các ngu n l c trong xã h i đóng góp cho nhà trư ng; ð i ngũ GV, nhân viên, CMHS
và TVCð s nâng cao kh năng cùng tham gia, ñi u hành và qu n lý v i nhà trư ng trong
công tác XHHGD nhà trư ng.
3.4.3.2. N i dung th c hi n: Tr giúp nhân viên, CMHS và TVCð xây d ng m c tiêu, k
ho ch phát tri n; Xây d ng năng l c ñ tăng cư ng ngu n l c c a c ng ñ ng.
3.4.3.3. T ch c th c hi n: Nhà trư ng ch ñ o, t ch c xây d ng quy ñ nh nhi m v c
th cho t ng cá nhân ñ h n m v ng nhi m v cơ b n, ch u trách nhi m v cơng vi c;
hư ng d n đ i ngũ GV, nhân viên, CMHS xác ñ nh m c tiêu, xây d ng k ho ch và các
bư c l p k ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD; Tăng cư ng tuy n d ng, nâng cao năng
l c qu n lý ho t ñ ng tham gia XHGD cho nh ng ngư i ñang th c hi n nhi m v c a
trư ng; Có k ho ch ñào t o, b i dư ng cho t t c các ñ i tư ng liên quan ñ n ho t ñ ng
c a nhà trư ng; T ch c ñào t o, b i dư ng b ng nhi u hình th c.
3.4.3.4. ði u ki n th c hi n: Nhà trư ng xây d ng mơi trư ng làm vi c tích c c, thân
thi n, h p tác và hi u qu nh m t o d ng ngu n l c cho nhà trư ng. Có s đ ng thu n và
tham gia tích c c c a m i cá nhân trong vi c phát tri n năng l c c a b n thân; nh n th c
ñúng, th y đư c vai trị, t m quan tr ng c a vi c huy ñ ng tham gia c ng ñ ng.
3.5. M i quan h gi a các gi i pháp: Các gi i pháp đ ra có m i quan h ph thu c,
tương h l n nhau, t o nên h th ng qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng
THPT. Các gi i pháp c n ph i th c hi n ñ ng b m i thúc ñ y ñư c ho t ñ ng qu n lý
tham gia XHHGD c a trư ng THPT.
3.6. Kh o nghi m tính c n thi t và kh thi c a các gi i pháp
3.6.1. Kh o nghi m tính c p thi t và kh thi c a các gi i pháp th c hi n qu n lý ho t
ñ ng tham gia XHHGD các trư ng THPT
Tác gi d ng phi u h i ñ xin ý ki n 300 chuyên gia, bao g m Lãnh ñ o, CBQL c a
các S GD&ðT t i 5 t nh, thành ph ; lãnh ñ o, CBQL, nhân viên, GV và CMHS, TVCð
và h c sinh c a 10 trư ng (Thang đi m đươc tính như sau: 1- là không c n thi t ho c không
kh thi; 2- là ít c n thi t ho c ít kh thi; 3- là tương ñ i c n thi t ho c tương ñ i kh thi; 4- là
c n thi t ho c kh thi; 5- là r t c n thi t ho c r t kh thi).
Tính Tính
c n
kh
thi t thi
1
Quy trình qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT 3.89 4.01
2
Phát tri n h th ng giao ti p thông tin hai chi u gi a nhà trư ng
4.05 4.18
v i cha m h c sinh, c ng ñ ng
3
Các chi n lư c huy ñ ng tham gia c a CMHS và thành viên c ng
4.14 3.90
ñ ng vào ho t ñ ng XHHGD c a trư ng THPT
4
Nâng cao năng l c qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a
3.79 3.79
trư ng THPT
* Tính c n thi t: Các ý ki n ñ u ñánh giá cao m c ñ c n thi t và r t c n thi t c a
các gi i pháp, các gi i pháp ñ u ñ t m c ñi m là 4 và 5.
* Tính kh thi: K t qu cho th y khơng có gi i pháp nào đánh giá là khơng kh thi
ho c ít kh thi, trong đó 02 gi i pháp ñư c ñánh giá là kh thi ho c r t kh thi.
TT
Các gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý ho t ñ ng tham gia
XHHGD các trư ng THPT
24
3.6.2. Kh o nghi m m c ñ phù h p c a H th ng tiêu chu n ñánh giá hi u qu
qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT
ð tìm hi u m c ñ phù h p c a H th ng tiêu chu n ñánh giá hi u qu qu n lý ho t
ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT, tác gi s d ng phi u h i xin ý ki n 300 (lãnh
ñ o, CBQL S GD&ðT thu c 5 t nh, thành ph ; lãnh ñ o, CBQL, NV, GV và CMHS,
TVCð c a 10 trư ng THPT) Thang ñi m t 1 đ n 5 (1- là hồn tồn khơng đ ng ý; 2- Khơng
đ ng ý; 3-Trung bình; 4- ð ng ý ; 5- Hồn tồn đ ng ý)
K t qu kh o sát ñư c t ng h p và ñi m ñánh giá tính c n thi t trung bình c a các
tiêu chu n, tiêu chí và ch s ñư c x lý như sau: ð i v i các ch s có đi m trung bình <
3 (47%) thì đư c lo i b ho c “Ph i ưu tiên c i ti n”
N i dung các tiêu chu n, tiêu chí
ði m TB m c
đ c n thi t
Tiêu chu n 1: L p k ho ch ho t đ ng tham gia XHHGD
3.99
Tiêu chí 1: K ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD
3.99
Tiêu chí 2: Xác đ nh nhu c u c a CMHS và TVCð
4.04
Tiêu chí 3: Tiêu chí 3: Xác đ nh các ngu n l c có s n trong c ng ñ ng
3.93
Tiêu chu n 2: T ch c th c hi n k ho ch ho t ñ ng tham gia
3.96
XHHGD
Tiêu chí 4: Mơi trư ng thu n l i
4.09
Tiêu chí 5: Giao ti p gi a Nhà trư ng - CMHS – C ng đ ng
4.01
Tiêu chí 6: Huy đ ng tham gia
3.85
Tiêu chí 7: Tiêu chí 7: H tr h c t p h c sinh
4.03
Tiêu chí 8: Tình nguy n viên
3.87
Tiêu chí 9. T p hu n cho ñ i ngũ nhân viên
3.92
Tiêu chu n 3: ðánh giá k ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD và
3.94
ph n h i thơng tin
Tiêu chí 10: H th ng đánh giá
3.85
Tiêu chí 11: S d ng thơng tin đánh giá
4.04
ð i v i tiêu chu n 1: Các ý ki n ñánh giá là c n thi t, s ñi m là 3.99
ð i v i tiêu chu n 2: Các ý ki n ñánh giá là c n thi t, s ñi m là 3.96
ð i v i tiêu chu n 3: Các ý ki n ñánh giá là c n thi t, s ñi m là 3.95
* T ng h p ý ki n v kh năng đánh giá chính xác hi u qu qu n lý ho t ñ ng
tham gia XHHGD c a trư ng THPT
Trong 300 ý ki n ñư c h i, có 210 ý ki n cho r ng H th ng tiêu chu n có th đánh
giá hi u qu qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT tương ñ i tồn di n,
đ t 70%; và 8% cho r ng có th đánh giá t t và chính xác hi u qu qu n lý ho t ñ ng tham
gia; có 22% ý ki n cho r ng H th ng tiêu chu n ñánh giá ñư c hi u qu ho t ñ ng tham
gia XHHGD c a trư ng nhưng chưa th t s toàn di n, c n ñi u ch nh b sung.
3.7. Th nghi m
3.7.1. Th nghi m H th ng tiêu chu n ñ ñánh giá hi u qu qu n lý ho t ñ ng tham
gia XHHGD c a trư ng THPT
a. M c đích th nghi m: Ki m ch ng m c đ kh thi, tính khách quan và m c ñ phù h p
c a H th ng tiêu chu n ñánh giá hi u qu qu n lý ho t ñ ng tham gia XHHGD trong
ñi u ki n th c t t i 10 trư ng THPT
25
b. ð i tư ng và ph m vi th nghi m: Th
nghi m t i 10 trư ng THPT ñã tham gia
kh o sát; ñ i tư ng là hi u trư ng.
c. Quy mơ và đ a bàn th nghi m: Ti n hành ñánh giá ch t lư ng qu n lý ho t ñ ng tham
gia XHHGD c a trư ng THPT b ng b tiêu chí và quy trình đánh giá c a Lu n án t i 10
trư ng THPT c a 5 t nh ñã tham gia kh o sát.
d. N i dung th nghi m: Tác gi ch n H th ng tiêu chu n ñánh giá hi u qu qu n lý ho t
ñ ng tham gia XHHGD c a trư ng THPT.
e. Th i gian th nghi m: Th c hi n tháng 12/2013 – 6/2014
g. Phương pháp th nghi m: Nghiên c u h sơ, tài li u, kh o sát th c t và ph ng v n ñ
có minh ch ng và ch m ñi m theo các ch s ñã quy ñ nh.
h. Phương pháp ñánh giá: Thông qua k t qu th nghi m so v i th c tr ng qu n lý ho t
ñ ng tham gia XHHGD c a các trư ng THPT và ý ki n c a các chuyên gia.
i. Ti n trình th nghi m
Bư c 1: Chu n b th nghi m,
Ch n 10 trư ng THPT th nghi m; ch n ñ i tư ng là Hi u trư ng ñ th nghi m;
chu n b các ñi u ki n ñ th nghi m
Bư c 2: Ti n hành các ho t ñ ng th nghi m và thu th p minh ch ng; Ph ng v n
các chuyên gia và nghiên c u các tài li u liên quan ñang ñư c lưu tr t i các S GD&ðT,
t i các trư ng THPT.
k. K t qu th nghi m: K t qu ch m ñi m c th , chi ti t ñ i v i 3 tiêu chu n, 11 tiêu chí
và 50 ch s c a H th ng tiêu chu n cho th y ho t ñ ng qu n lý tham gia XHHGD
các trư ng THPT trong các năm qua th c hi n ch ñ t yêu c u.
m. ðánh giá k t qu th nghi m
Tiêu chu n 1: L p k ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD, ñ t ñi m, 470/650 chi m
72,3%; so v i thang và t n su t ñánh giá ch ñ t m c ñ “ñáp ng nhưng c n c i ti n”
Tiêu chu n 2: T ch c th c hi n k ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD ñ t s ñi m,
790/1300 chi m 60,8%; tiêu chu n này ñ t m c ñ “ñáp ng nhưng c n c i ti n”
Tiêu chu n 3: ðánh giá k ho ch ho t ñ ng tham gia XHHGD và ph n h i
thơng tin đ t s đi m 285/550 chi m 51,8%; ñ t m c ñ “ñáp ng nhưng c n c i ti n
T ng ñi m c a H th ng tiêu chu n sau th nghi m là: 309/500, chi m 61,8%.
Theo thang ño 04 m c ñ ñánh giá c a H th ng tiêu chu n thì hi u qu qu n lý ho t ñ ng
tham gia XHHGD c a trư ng ch m c ñ 2, m c ñ “ðÁP NG NHƯNG C N C I TI N”
K t lu n chương 3
Phát tri n GD&ðT là nhi m v , trách nhi m c a Nhà nư c và c a tồn dân, có
nghĩa là phát tri n GD&ðT ph i g n v i XHHGD, đó các LLXH cùng v i nhà nư c,
nhà trư ng tuỳ theo ch c năng và nhi m v c a mình tham gia tích c c đóng góp trí l c,
v t l c, tài l c cho GD&ðT nói chung và cho nhà trư ng THPT nói riêng, đó là:
- Nhà nư c khuy n khích XHH đ u tư xây d ng trư ng l p, CSVC và các ñi u ki n
h c t p; đ m b o cơng b ng trong GD; có các văn b n, các quy ñ nh v nhi m v , trách
nhi m và các cơ ch cho các t ch c, cá nhân đ thu hút s tham gia đóng góp.
- Nhà trư ng THPT có nh ng ho t đ ng nh m huy ñ ng s tham gia c a CMHS,
TVCð vào phát tri n GD nhà trư ng; có các gi i pháp hi u qu và phù h p ñ qu n lý các
ho t ñ ng tham gia XHHGD trong nhà trư ng h h p tác v i CMHS và C ng ñ ng ñ thu
hút ñư c các ngu n l c trong xã h i.
- Nhà trư ng c n ph i thư ng xuyên ki m tra, ñánh giá m c ñ hi u qu ho t ñ ng
tham gia XHHGD và ñ ñánh giá m c ñ hi u qu c n có cơng c hồn ch nh đó là h