TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
BÙI THỊ BAN MAI
Đánh giá sơ bộ chất lượng nước một số sông
tỉnh Bắc Ninh, dự báo diễn biến
chất lượng nước, đề xuất các biện pháp
quản lý tài nguyên nước mặt một cách bền vững
Hà Nội – 2007
1
1
4
I 4
6
6
6
A
CU 6
8
8
8
10
10
1 11
-
16
16
16
19
19
19
20
22
2
22
23
23
23
24
28
28
28
30
33
34
35
39
39
41
42
60
60
60
61
3 62
62
64
71
3
71
71
71
73
74
75
- 75
- 75
Ba ng 79
79
) 79
80
81
4
I
trong
- ,
. , do
V
,
on . Vi
Chng trnh ngh s 21 ca Vit Nam a ra nhng lnh vc u
tin nhm pht trin bn vng : Nm lnh vc v kinh t, nm lnh vc v x
hi v chn lnh vc v mi trng [11]. Mt trong cc lnh vc u tin
m pht trin bn v
5
,
Trn a bn tnh Bc Ninh, KCN, cc
lng ngh
cc , c bit sng NHK
,
41-
NHK,
:
- on chy
qua Bc Ninh.
-h.
-
6
- c bin ph i nguyn nc m
I
s
, h
.
:
*
4
+
, NO
2
-
, NO
3
-
, SS, BOD
5
., so
. . .
*
5
, COD, SS .
* c bin ph
IIIHA I
U
,
.
7
2020
.
8
1.1.
005%) [22].
-.
2
c mng
Vit nam c lng
ma -
ra t- [22].
9
-
3
[5]h
m
3
[22]
.000m
3
2.
10.000km
2
0,6km/km
2
[12].
. Tnh
1,8-2km/km
2
1,5km/km
2
Bc Ninh
:
-
.
-
.
-
.
-
.
.
10
3
[27].
[1]
Sng NHK hp
lu vi s ti x Vn An tnh B trn sng Cu nhn
xung s thy mt khc sng b i mu r rt do phi tip nhn nc sng
NHK b nhim nghim trng.
1. 2. C
1.2.1. K
110km [31]. Bc Ninh -
- -
-
Long
11
-
.
.
Bc Ninh
,
, con
[31].
V,
1.2.2
1.2.2.1. Đặc điểm địa hình
7
trung du (hai -400m.
12
(171m) [31].
1.2.2.2. Khí hậu
, m .
N
g 23,6-24,4
o
t2005)1.1).
9-19,8
o
C),
-29,5
o
C).
.1 (
o
C)
TT
2001
2002
2003
2004
2005
1
17,9
17,1
16,4
19,8
15,9
2
17,1
18,9
20,3
17,7
17,6
3
20,9
21,9
21,3
20,1
18,9
4
23,8
25,1
25,6
23,9
24,0
5
26,8
27,1
28,3
26,1
28,7
6
28,7
29,1
29,7
29,1
29,6
7
29,1
29,3
29,5
28,8
29,5
8
28,5
28,2
28,8
28,9
28,7
9
27,7
27,0
27,2
27,9
28,4
10
25,7
24,6
25,4
24,9
25,9
11
20,5
20,6
22,9
22,5
22,2
12
17,0
18,4
17,5
18,6
16,8
13
23,6
23,9
24,4
24,0
23,9
13
1714,,biu th
:
1. (gi)
TT
2001
2002
2003
2004
2005
1
47,7
69,9
116,5
31,6
31,6
2
22,8
30,4
76,5
62,0
18,3
3
50,3
25,7
77,1
36,4
25,3
4
55,2
116,3
120,7
79,7
77,6
5
148,5
162,6
175,8
147,1
202,6
6
175,0
135,0
187,8
194,8
129,5
7
179,7
121,2
249,1
117,4
214,6
8
183,5
173,3
138,2
184,6
165,9
9
174,6
156,6
166,3
167,2
177,0
10
131,4
147,9
159,1
168,5
148,4
11
189,0
104,7
140,3
129,8
132,1
12
ng 12
84,5
59,2
107,0
162,1
64,4
13
C
1442,2
1302,8
1714,4
1481,2
1387,3
4Bng 1.3 biu
th lng ma cc thng trong nm ca tnh Bc Ninh.
14
1.3 (mm)
TT
2001
2002
2003
2004
2005
1
Th
15,9
19,3
39,5
7,7
13,9
2
33,2
7,1
46,2
34,4
37,6
3
123,0
10,1
7,8
37,2
29,5
4
80,9
26,0
46,9
121,1
9,8
5
144,7
331,3
181,1
204,2
220,7
6
317,6
241,6
255,8
112,9
357,2
7
566,1
272,1
240,5
290
229,6
8
435,1
324,8
303,7
218,4
428,8
9
114,7
115,6
167,7
80,5
257,1
10
129,1
85,0
95,3
-
5,7
11
46,2
65,3
-
17,9
17,9
12
36,4
39,1
2,3
100,1
31,6
13
C
2024,9
1537,3
1386,8
1224,4
1639,4
89% [14].
-1.4)
9km
2
803,9km
2
x 10
-3
km = 0,8039km
3
.
.
15
1.4 (mm)
TT
2001
2002
2003
2004
2005
1
81,0
81,3
92,4
92,4
64,1
2
65,4
56,6
77,5
71,2
44,5
3
62,2
81,2
111,6
83,1
59,0
4
49,8
85,8
97,8
74,8
62,1
5
93,1
89,6
115,8
89,9
82,6
6
89,4
94,3
136,3
119,4
77,0
7
97,8
93,6
124,7
106,1
94,2
8
81,3
88,9
82,4
94,0
65,9
9
80,2
94,8
83,0
92,3
84,2
10
88,4
91,7
129,5
150,2
97,2
11
108,3
95,6
138,2
127,5
69,9
12
ng 12
87,9
77,7
135,6
122,7
96,6
13
TB c
81,2
85,9
110,4
102
74,8
1.2.2.3. Tài nguyên thiên nhiên
.
16
ng
00.000
1.3. -
1.3.1.
. T
07%
2.3mt
2.3.2.1. Những lĩnh vực kinh tế lợi thế
,
17
c bit l
.
2.3.2.2. Áp lực từ sự phát triển của làng nghề đến môi trường
. Hin cc lng
ngh ni trn ang c khi phc, pht trin, m rng vi cc quy m v
cp khc nhau nhng cng ngh sn xut t c thay i, ch yu vn
dng cc cng ngh lc h
n cnh l quy trnh sn xut khng khp kn, h
thng x l cht thi khng c u t, h thng t chc v quy ch qun l
mi trng cc lng ngh cha hon chnh cng l nhng nguyn nhn quan
trng lm cho tnh trng nhim mi trng ca cc lng ngh tng, ko theo
nhng vn v nhim khng kh, nc mt, nc ngS nhim s
lan rng khi ngun nc thi ny vo cc sng gy nhim dng chy
18
mt, mc nh th ch gy nhim ngay v tr x thi, mc nng s l
mt on sng, thm l c sng nh sng Ng Huyn Kh. Do vy, vn x
thi ca cc lng ngh vo cc con sng cn c xem xt mt cch nghim
tc.
19
U
Bc Ninh l mt tnh thuc ng bng Bc B, ca ng pha ng Bc
ca th H Ni, nm trong tuyn hnh lang trng im pha Bc gm H
Ni - Hi Phng - Qung Ninh (2.1).
Vi mt sng ngi kh dy 1,8-2km/km
2
, h thng sng ngi trn a
bn tnh ang l ngun cung cp nc ch yu cho cc ngnh kinh t v sinh
hot ca mt b phn dn c, ngoi ra sng ngi cn l ni cha, dn nc
tiu ng v nc thi.
H thng sng ca tc Ninh bao gm sng Thi Bnh l sng chy
qua a bn tnh. Sng Cu, sng ung v sng Bi l cc sng chy qua a
bn tnh sau ra sng Thi Bnh. Sng C L, sng Ng Huyn Kh l
cc sng chy qua tnh sau ra sng Cu. Sng Du Lang Ti, sng i
Qung Bnh, sng ng Khi, ngi To Kh l cc sng ni a bt ngun t
cc sng ln trong tnh.
Qua iu tra, quan st cc sng trn a bn tnh Bc Ninh cho thy sng
Ng Huyn Kh
l con sng chu
nh hng nng n nht t vic x thi ca cc lng ngh ven sng. Ngy
ngy, hng ngn mt khi nc thi t cc lng ngh tun xi x ra sng m
khng qua bt k mt hnh thc x l no. Nc thi trc tip xung sng,
cn cht thi rn th c tp kt thnh nhng bi rc trong lng v ba bi
trn b sng Ng Huyn Kh. Hin nay, cht lng nc sng b suy gim
nghim trng, c bit vo ma kh gy nh hng nghim trng ti sc kho
20
cng ng dn c trong vng. Nhng ngi dn sng ven sng gi Ng
Huyn Kh l ng sng ch
Sng Ng Huyn Kh
u
NHK
c
21
48,4km
, bt u t x Chu Kh huyn T Sn v kt thc ti x
Ho Long, huyn Yn Phong. Trn lu vc sng thuc 3 huyn T
Sn, Tin Du v Yn Phong.
ti ch
a hnh ca ton h thng sng Ng Huyn Kh chia lm hai vng r
rt - vng thng lu v vng h lu. Vng thng lu thuc cc huyn M
Linh, ng Anh c cao trnh t 6,5-11m, ph bin l 8m. Vng h lu thuc
cc huyn Yn Phong, T Sn, Tin Du c cao trnh t 2,2-7,5m, ph bin l
3,0m. Tng din tch lu vc Ng Huyn Kh l 18.404ha. Lng nc mt
do cc trm bm khai thc t sng Ng Huyn Kh phc v cho sn xut
nng nghip c tnh khong 37 triu m
3
/nm.
Nhng nm v trc, sng Ng Huyn Kh c vai tr rt ln i vi sn
xut v sinh hot ca ngi dn vng Kinh Bc ni y. Mt vi nm gn
y, sng Ng Huyn Kh b nhim nng do phi tip nhn mt lng nc
thi ln t cc lng ngh, cc khu cng nghip. Sng Ng Huyn Kh b
bin thnh mt mng tiu thot nc thi ca cc lng x ven sng. Nc t
on gia n cui sng chuyn sang mu en, mi hi thi bc ln nng nc,
lm nh hng nghim trng ti sc kho ngi dn quanh vng ( 4).
Hin nay, Sng Ng Huyn Kh c su dng chy khng ln v ph thuc
vo cc ma. Ma ma mc nc su trung bnh t 2-3m, ma kh t 0,5-
1m, lng sng b thu hp v ng, c ni dng chy b ch tc do rc thi
ca cc c s sn xut thi ra.
22
6.030km
2
-
-
10-20m.
-
19 x
.
.
. Lng ngh l mt gii
php pht trin kinh t ca tnh Bc Ninh, hin nay cc lng ngh ang c
khi phc, pht tri m rng
.
23
.
:
- ;
-
- ;
- ;
- ;
-
Hin cc lng ngh ni trn ang c khi phc, pht trin, m rng
vi cc quy m v cp khc nhau nhng cng ngh sn xut t c thay
i, ch yu vn dng cc cng ngh lc hu, s dng nhiu nhin liu u
vo, sn phm ph thi cn nhiu. Bn cnh l quy trnh sn xut khng
khp kn, h thng x l cht thi khng c u t, h thng t chc v quy
ch qun l mi trng cc lng ngh cha hon chnh cng l nhng nguyn
nhn quan trng lm cho tnh trng nhim mi trng ca cc lng ngh
tng, ko theo hng lot nhng vn v nhim khng kh, nc mt, nc
ngm
2007.
2.3. P
2.3.1.
24
inh.
1.
n
2.
nh gi din bin cht lng n
gian v theo mc ch s dng, cc mu nc c ly v phn tch lm hai
).
Quy trnh ly mu phn tch c thc hin theo cc tiu chun
hng dn ly mu nc sng, sui TCVN 5996-1995. Quy trnh bo qun
mu n ng dn bo qun v x l mu TCVN 5993-
ng php phn t
* )