đánh giá thực trạng thu gom xử lý và xây dựng mô hình thực nghiệm xử lý bao bì thuốc bảo vệ thực vật quy mô phòng thí nghiệm - áp dụng tại đặng xá, gia lâm, hà nội và tân tiến, văn giang, hưng yên

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN

Phạm Thị Bưởi




ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG THU GOM XỬ LÝ VÀ XÂY DỰNG
MÔ HÌNH THỰC NGHIỆM XỬ LÝ BAO BÌ THUỐC BẢO VỆ THỰC
VẬT QUY MÔ PHÒNG THÍ NGHIỆM - ÁP DỤNG TẠI ĐẶNG XÁ,
GIA LÂM, HÀ NỘI VÀ TÂN TIẾN, VĂN GIANG, HƯNG YÊN




LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC



Hà Nội - 2012





ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN


Phạm Thị Bưởi

ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG THU GOM XỬ LÝ VÀ XÂY DỰNG MÔ
HÌNH THỰC NGHIỆM XỬ LÝ BAO BÌ THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT
QUY MÔ PHÒNG THÍ NGHIỆM - ÁP DỤNG TẠI ĐẶNG XÁ, GIA LÂM,
HÀ NỘI VÀ TÂN TIẾN, VĂN GIANG, HƯNG YÊN

Chuyên ngành: KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG
Mã số: 608502

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS-TS Trịnh Thị Thanh



Hà Nội - 2012




Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ


MỤC LỤC

DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH ẢNH
BẢNG KÝ HIỆU NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT
MỞ ĐẦU

CHƢƠNG 1 - TỔNG QUAN
1.1. Tổng quan về hiện trạng ô nhiễm của bao bì thuốc bảo vệ thực vật 3
1.1.1. Hiện trạng sử dụng thuốc bảo vệ thực vật 3
1.1.2. Hiện trạng thải bỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật 4
1.1.3. Độc tính của bao bì thuốc bảo vệ thực vật 6
1.2.Tổng quan về công nghệ xử lý bao bì thuô
́
c BVTV 9
1.2.1 Phương pháp hấp phụ 10
1.2.2 Phương pháp oxy hoá khử 11
1.2.3 Phương pháp thuỷ phân 13
1.2.4. Phương pháp lò đốt nhiệt độ cao 14
1.2.5. Phương pháp bao vây, ngăn chặn cách ly, chôn lấp 16
1.2.6 Phương pháp xử lý sinh học 16
1.3. Một số công nghệ đƣợc áp dụng xử lý bao bì thuô
́
c BVTV tại Việt Nam
17
1.3.1. Công nghệ thiêu đốt. 18
1.3.2. Công nghệ xử lý sinh học 18
1.3.3. Công nghệ chôn lấp 19
1.3.4. Công nghệ sử dụng tác nhân oxy hoá mạnh (tác nhân Fenton) 19
Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ


1.3.5. Công nghệ sử dụng tác nhân kiềm hóa 20
CHƢƠNG 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tƣợng nghiên cứu 20
2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu 20
2.2.1. Phương pháp tổng quan 20

2.2.2. Phương pháp khảo sát thực địa: 21
2.2.3. Phương pháp thực nghiệm 22
2.2.4. Phương pháp đánh giá xử lý số liệu: 29
CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
3.1. Kết quả khảo sát thực trạng thu gom, xử lí bao bì thuốc bảo vệ thực vật
trên các vùng sản xuất rau của Đặng Xá – Gia Lâm – Hà Nội và Tân Tiến – Văn
Giang – Hƣng Yên 30
3.1.1. Kết quả khảo sát tình hình sử dụng thuốc BVTV tại các vùng nghiên cứu 30
3.1.2. Kết quả khảo sát tình hình thải bỏ bao bì thuốc BVTV tại các vùng nghiên
cứu 33
3.1.3. Kết quả khảo sát tồn dư thuốc BVTV trong bao bì tại vùng nghiên cứu 33
3.1.4. Kết quả khảo sát đề xuất của người dân về hình thức tổ chức quản lý
thu gom và xử lý bao bì thuốc bảo vệ thực vật. Error! Bookmark not defined.
3.15. Những khó khăn và tồn tại trong công tác thu gom và xử lý bao bì thuốc
BVTV. 35
3.2. Kết quả thực nghiệm xử lý bao bì thuốc BVTV quy mô phòng thí
nghiệm 37
3.2.1. Kết quả thí nghiệm oxy hóa tác nhân Fenton 38
3.2.2. Kết quả thí nghiệm xử lý kiềm hóa bằng tác nhân Ca(OH)
2
41
Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ


3.3. Đề xuất quy trình thu gom va
̀
xử lý bao bì thuốc BVTV 44
3.3.1. Đề xuất hình thức hoạt động tổ chức thu gom, xử lý bao bì thuốc bảo vệ
thực vật 44
3.3.2. Đề xuất cơ chế duy trì hoạt động thu gom và xử lý bao bì thuốc bảo vệ

thực vật ở quy mô hợp tác xã 50
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ


DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH ẢNH
Danh mục bảng biểu
 3
  8

50

50
 8
 21
 22
 23
4
222
:
OHFe
CC

 24


 


222
:
OHFe
CC

1.1 25

Ca(OH)2
:m

26
 30
 32
 34
4 37
 5                 
1.1 38
6 1.2 39
72.1 41
812.1 . 42
9
 43
10
 53




Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ

Danh mục đồ thị, hình ảnh
1.1 39

1.2 40
2. 42
 49
-  70
 
71
 72
 73
 74
 75

Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ


BẢNG KÝ HIỆU NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT
BVTV

LD
Lethal dose
LC
Lethal concentration
UV
Ultraviolet
PCBs
Polychlorinated biphenyls

POPs
Persistent organic pollutants
VSV

APC
Air pollution control
GC/MS
Gas chromatograph mass spectrometer
GEF

VietGAP
Vietnamese Good Agricultural Practices
FAO
Food and Agriculture Organization
SPE
Solid phase extraction
ECD
Electro-capture detection
MS
Mass spectrometer
DFG
Deutsche Forschungsgemeinschaft
TCVN

PAD-UV
Photodiode array detector
UBND

%


Ml
Minilit

Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ
1

MỞ ĐẦU


5. 






  .


trung 







c

 





Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ
2

   : “Đánh giá
thực trạng thu gom xử lý và xây dựng mô hình thực nghiệm xử lý bao bì thuốc bảo
vệ thực vật quy mô phòng thí nghiệm -Áp dụng tại Đặng Xá – Gia Lâm và Tân Tiến
– Văn Giang – Hưng Yên”
M 

 
 


  
     .


 
- 

- 
2
) 
 
- 













Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ
3

CHƢƠNG 1 - TỔNG QUAN
1.1. Tổng quan về hiện trạng ô nhiễm của bao bì thuốc bảo vệ thực vật
1.1.1. Hiện trạng sử dụng thuốc bảo vệ thực vật
 



. 

 
 
.
     





 
1
STT
Loại cây
trồng
Sâu và bệnh
hại
Tên thuốc
Phƣơng
pháp
phun
Liều
dùng
Thời
gian cách
ly
1
 
rau 
p ci ,
m

nm mc, b 
rau, r
Ridomil,
Daconil,
Ferang, Tango,
Zineb, Sec Sai
Gon, Dipterex,

 

 

Theo

 


 

Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ
4

STT
Loại cây
trồng
Sâu và bệnh
hại
Tên thuốc
Phƣơng
pháp
phun
Liều
dùng
Thời
gian cách
ly
r
Methaxin,

Regent, pentac,
cypermethrin,
Match,
Cypenran, sinh
h

2

i bp,
m

p c
m mc, b
   c

Zineb, Regent,
pentac, sinh
h
song, apatin,
angun, sec Sai
gon,
 

 

Theo

 



 

3

   
cong
Zineb,
Methaxin, sec
Sai gon,
 

 

Theo

 


 

4
 
 

  
   


depgan, rigan,
secor,

 
 

Theo

 

Theo

 


1.1.2. Hiện trạng thải bỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật

          
Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ
5

               




 

. K

 , 

BVTV.

 


 
Lan cs, 2010 [4]).
:
a/ Thuốc trừ sâu: Abamectin, Bacillus thuringiensis, Emamectin benzoate
     
      otinyl);
         
  

b/ Thuốc trừ bệnhnil,

Hexaconazole, Propiconazole (Triazole); Ningnanmyci 

Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ
6

c/ Thuốc trừ cỏ và một số loại khác: Alachlor, Butachlor, S  Metolachlor,
Pretilachlor, amide); Paraquat (Bipyridyllum)


H 

cs, 2010 [4]). 
 


         


 t

 


 . 


1.1.3. Độc tính của bao bì thuốc bảo vệ thực vật
 BVTV     


  

Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ
7

- 




 


  (N]).






 
 


 


LD
50


.
LC
50
:  


 .
Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ
8

.2 - 
Loại
Lớp
LD
50
cho chuột (mg/kg trọng lƣợng cơ thể)
Chất rắn

Chất lỏng
Chất rắn
Chất lỏng
Ia
   

 5
 20
 10
 40
Ib
   
cao)
5  50
20  200
10 - 100
40 - 400
II
   

50  500
200 -
2.000
100 -
1.000
400 -
4.000
III

500 

2.000
2.000 -
3.000
> 1.000
> 4.000
IV

> 2.000
>3.000


(Nguồn: Trịnh Thị Thanh, 2003 [7])

50
hay LD
50
th 

1.3
50

50


STT
Hoạt chất
Loài
LC
50
(96h)

(mg/lít)
Loài
LD
50

(mg/kg)
1
Carbaryl

1,3

500
2
Chlorpyrifos

0,002  0,1

135
3
Diazinon

0,09  0,14

300-400
4
Endosulfan

1,5

80

5
Fenitrothion

0,6-1,2

890
6
Glyphosate

86

4050
(Nguồn: S.M. Verrin, 2004 [27] và EFSA, 2011 [18])
N
Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ
9

- 

- 



 


 

1.2. Tổng quan về công nghệ xử lý bao bì thuô
́

c BVTV trên thế giới


       

 



 
ha/






Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ
10



, 
  bao

1.2.1. Phương pháp hấp phụ


: 



eroten 






Z. Feleke, Y. Sakakibara  dng 
hp th  x  c bo v thc vt m ngu
n xup  dng n 
m hiu qu x t   n 40 mg/l hiu
sut x t 90%.
 Joseph M. Wong Black & Veatch, Concord, California,
thu kh p th ca than ho
GAC - Granular activated carbon) v  t BHC, DDT, 2,4-D, toxaphene,
dieldrin, aldrin, chlordane, malathion  parathion
n 1,26 mgd (million gallons per day). Thi gian ti 18
Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ
11

u kin cn kim b
. Hiu qu x i 99%.
Phạm vi ứng dụng của phƣơng pháp hấp phụ

Ƣu điểm:  90%) 
Nhƣợc điểm: 




1.2.2. Phương pháp oxy hoá khử



. 

+ Chlorine:  xy
 


+ Ozone: c
.
+ Potassium permanganate (KMnO
4
): 


 
                5)
L.K.MacKinnon and N.R.Thomson, 2002 [23]).
Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ
12

+ Dihydro dioxit (H
2
O
2
): 
2
O

2


2
O
2

 
2+
(Fenton), Fe
3+
   -
UV). 
2+
+ H
2
O
2

 

            


- Fenton .
 H
2
O
2
+ Fe

2+
 Fe(OH)
2+
 Fe
3+
+ HO
-
+ HO
-
(1)
 Fe
3+
+ H
2
O
2
 Fe
2+
+ H
+
+ HO
2
-
(2)
 Fe
3+
+ HO
2
-
 Fe

2+
+ H
+
+ O
2
(3)
 HO
-
+ Fe
2+
 Fe
3+
+ HO
-
(4)
 HO
-
+ H
2
O
2
 HO
2
-
+ H
2
O (5)
 HO
2
-

+ Fe
2+
+ H
+
 Fe
3+
+ H
2
O
2
(6)
 2H
2
O
2
 2H
2
O + O
2
(7)

-



-

2+
+
H

2
O
2
(4), (5) (Waltham,1996 [29]).

-



OH
-
=3 (X. K.
Zhao, 2004 [31]).
Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ
13

   
 


 c bo v thc vc x t hiu
xut 99,8% 08 [16]).
  Joseph M. Wong   Black & Veatch, Concord, California,
n xut thuc BVTV ca M s d
ngh  x c tht hiu qu l
Phạm vi ứng dụng:          
 


      P, Diazinon, Carbaryl,

Propoxur (Baygon), Monocrotophos, Phosphamidon, Disulfoton, Phorate,
Methamidophos, PennCap  M, Carbofuran, Aldicarb, Methomyl, Captofol.
Ƣu điểm: , 
Nhƣợc điểm: 

1.2.3 Phương pháp thuỷ phân
            

2
CO
3

 



    
Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ
14



-
 ,

 (UNITED NATIONS, 1991 [27]).
 
cung cp kt lun ca USEPA sau thi gian phn t
hiu su n thuc BVTV gim  mc 1mg/l.
1.2.4. Lò đốt nhiệt độ cao

           




0
0


 

 
xy







(Benestad, 1989 [15]).
Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ
15



 


 



000 [24]).



0

 
0


99,9999% (< 1 ppm).
Phạm vi ứng dụng:     

Ƣu điểm:
-         

Nhƣợc điểm:
- 
- 

- 
Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ
16

- 


1.2.5. Biện pháp bao vây, ngăn chặn cách ly, chôn lấp





(UNITED NATIONS, 1991 [27]).
Ƣu điểm: li

Nhƣợc điểm: T




1.2.6. Xử lý sinh học


Xử lý hiếu khí






Xử lý hiếm khí
Khoa m«i tr-êng-Tr-êng §HKHTN LuËn v¨n Th¹c sÜ
17



2
 

ph



 
          
ph. 
55
o
C (Donaid L. W, 2000 [17]).


              

Mu ca Assassi, Fourcade, Geneste ng s  
dng bi i vi thut qu 
37% COD c x 79 gi .
Ƣu điểm 
Nhƣợc điểm

 
v - 
(Donaid
L. W, 2000 [17]).
1.3. Một số công nghệ đƣợc áp dụng xử lý bao bì thuô
́
c BVTV tại Việt Nam
Tro

