hóa học và vấn đề môi trường

HOÁ HỌC VÀ VẤN
ĐỀ
MÔI TRƯỜNG
I-Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG
1-ô nhiễmkhôngkhí
•Ô nhiễmmôitrường không khí là hiện
tượng làm cho không khí sạch thay đổi
thành phầncónguycơ gây tác hại
đến
TV,ĐV, sứckhoẻ con ngườivàmôitrường
xung quanh
• Nguyên nhân:
-Do thiên nhiên
-Do hoạt động củacon người
¾mộtsố hiệntượng thiên nhiên như núi lửa,
cháy rừng gây ô nhiễmkhôngkhí
¾Không khí bao gồm oxi, khí cacbonic, nitơ
và mộtlượng nhỏ các khí khác. Tuy nhiên,
mộtsố khí có tác động không tốt đến
chúng ta như SO
2
,NO
x
,CO,H
2
S, CFC
… , đượcthảirado hoạt động củacon
người, gây ô nhiễm không khí nghiêm
trọng
Nguồn khí thảicủacon người
tạorachủ yếutừ:

¾Quá trình đốtcácloạithan đá, dầu
mỏ để phát điệntrongcácnhàmáy
điện, trong quá trình sảnxuất,…
(Mặcdùmộtsố hợpchấttự nhiên như
bụi, phấnhoahay trocũng làm ô nhiễm
không khí nhưng nguồngâyô nhiễm
nhiềunhấtlàdo con ngườithảira.)
Nhà máy thảikhóibụi,khí
CO
2
,SO
2


Vi
Vi
ệ
ệ
c
c
s
s
ử
ử
d
d
ụ
ụ
ng
ng

v
v
ũ
ũ
kh
kh
í
í
h
h
ạ
ạ
t
t
nhân
nhân
gây
gây
ô
ô
nhi
nhi
ễ
ễ
m
m
môi
môi
trư
trư

ờ
ờ
ng
ng
m
m
ộ
ộ
t
t
c
c
á
á
ch
ch
n
n
ặ
ặ
ng
ng
n
n
ề
ề
v
v
à
à

lâu
lâu
d
d
à
à
i
i
Máy bay rảichất độchóa
học
Đốtcácchấtthải, Cháy rừng,
là những điểnhìnhgâyô nhiễm.
Hoạt động giao thông thảikhíCO
2
¾Tác hạicủaô nhiễmkhôngkhí
•Gâyrahiệu ứng nhà kính, nhiệt độ trái đất
nóng lên, khí hậukhácthường, thiên tai
thảmkhốc,…ảnh hưởng đếncuộcsống con
ngườivàmôitrường sinh thái.
•Gâybệnh tật(tim, phổi, da,xoang, mắt, …)và
có thể gây tử vong.
•Gâysự phá hủytầng ozon, gây nhiềutáchại
sứckhỏecon người, tác hại đếnsự sinh
trưởng và phát triểncủa động thựcvật.
• Gây khói mù quang hóa,Tạomưaaxit, tác
hạichocâytrồng,vậtnuôi,pháhủycác
công
trình kiến trúc,di tích lịch sử,…
2-ô nhiễmnước:
Là hiệntượng làm thay đổicác

thành phầntínhchấtcủanướcgây
bấtlợichomôitrường nước, phần
lớndo cáchoạt động khác nhau
củacon ngườigâynên
¾Nguyên nhân
•Cónguồngốctự nhiên hoặcnhântạo.
* Nguồngốctự nhiên:
Do mưa, bão, lũ lụt,…Nướcmưarơixuống nhà cửa, đồng
ruộng, nhà máy, đường phố,…kéotheocácchấtbẩn
xuống các nguồnnước
*Nguồngốcnhântạo: Chấtthảisinhhoạt
•+ Chấtthảido sảnxuấtcôngnghiệp, sảnxuấthànghóa,
hoạt động kinh doanh,…
•+ Chấtthải nông nghiệp:phân bón, chấtbảovệ thựcvật,
chấtkíchthíchvật nuôi, cây trồng,…
•+ Chấtthải do phòng nghiên cứu, phòng thí nghiệm,
bệnh viện, chợ,…
-Tác nhân gây ô nhiễm:
•Cácion kimloạinặng( As,Pb,Hg,Sb,Cu,Mn
,
…)
• Các anion(NO
3
-
, SO
4
2-
, PO
4
3-

,…)
•Thuốcbảovệ thựcvật,phân bón hóa học,thuốc
kíchthíchsinhtrưởng,…
Con ngườiuống nướctừ các nguồnnướcô nhiễmcũng
dễ mắccácbệnh đường ruộtnhư thổ tả, thương hàn và
các bệnh dễ lây nhiễm khác.Con người nhiễmkimloại
nặng và các chất nguy hại khác gây nên những tác hại
khôn lường về sứckhỏevàsinhmạng
b)Tác hạicủaô nhiễmmôitrường nước:
•Tùytheomức độ ô nhiễmmàtácđộng khác
nhau đếnsứckhỏecon người( bệnh tật, ung
thư, chậmpháttriển,kém trí tuệ…), ảnh
hưởng trựctiếp đếnsự sinh trưởng, phát
triểnhay bị hủydiệtcủa động thựcvật(
VD:nhà máy Vedan bứctử Sông thị Vải,…)
Ô nhiễmdo tràndầu
3-Ô nhiễmmôitrường đất:
¾là tấtcả các quá trình làm
nhiễmbẩn đất, thay đổi lý tính,
hoá tính tự nhiên của đấtdo
các tác nhân gây ô nhiễm, dẫn
đếnlàmgiảm độ phì của đất
* Nguồn gây ô nhiễm đất:
¾Nguồngốctự nhiên: hoạt động củanúilửa, lũ lụt
ngậpúng, ngậpmặndo thủytriều,…
¾ Nguồngốcdo con người:
•+ Chấtthảisinhhoạt
•+ Chấtthảido sảnxuấtcôngnghiệp, sảnxuấthàng
hóa, hoạt động kinh doanh,…

•+ Chấtthải nông nghiệp:phân bón, chấtbảovệ thực
vật, chấtkíchthíchvật nuôi, cây trồng,…
•+ Chấtthải do phòng nghiên cứu, phòng thí nghiệm,
bệnh viện, chợ,…
c)Tác hạicủaô nhiễmmôi
trường đất:
•Gâyranhững tổnhạilớnvề sảnxuất,
kinh tế và đờisống.
•Dư lượng hóa chất, thuốctrừ sâu bị
phân hủyrấtchậmvàbị lôi cuốnvào
chu trình: đất-cây-động vật-người, gây
ra những tác hạikhólường.
II-HOÁ HỌC VÀ VẤN ĐỀ BẢO VỆ
MÔI TRƯỜNG TRONG
ĐỜI SỐNG
SẢN XUẤT VÀ HỌC TẬP HOÁ HỌC
•Ô nhiễmmôitrường đang xảyratrênquy
mô toàn cầu, gây ảnh hưởng lớn đếncuộc
sống trên Trái Đất. Do đóvấn đề bảovệ
môi trường là vấn đề chung củatoànnhân
loại.
1-Nhận biếtmôitrường bị ô
nhiễmbằng phương pháp hoá học.
- Quan sát: Có thể nhậnbiếtmôitrường
nước, không khí, đấtbị ô nhiễm qua màu,
mùi, trạng thái.
-Xácđịnh bằng thuốcthử: pH, nồng độ
các ion ( Hg
2+
, Pb

2+
,NO
3
-
,…)
-Xácđịnh bằng các dụng cụ đo:máy sắcký,
khí kế đohàmlượng, thành phần
khói,bụi,chấtkhí,…
2-Vai trò củahoáhọctrong
việcxử lý chấtô nhiễm
• Nguyên tắcchung:Phảisử dụng các biệnpháp
phù hợpvớit
hànhphầnchấtgâyô nhiễm
• Trong công nghiệp:Phảituânthủ quy trình xử lý
chấtthải
• Trong nông nghiệp: Sử dụng phân bón hóa học,
thuốctrừ sâu, thuốc kích thích sinh trưởng
đúng quy định, đúng quy trình.
•Cáccơ sở nghiên cứu, phòng thí nghiệm:Phải
phân loại, xử lý trướckhithảiramôitrường
•Trongkhudâncư: Rác phải đượcthugom, phân
loại để thu hồi, tái chế, xử lý chống ô nhiễmmôi
trường
3) Mộtsố phương pháp xử lý
chấtthải:
•PP hấpthụ: Hấpthụ khí thảibằng nước,dd
xut, hoặcddaxitsauđótáisinhhoặc
không tái sinh dd đãhấpthụ
•PP hấpphụ: Chấtthải đượchấpphụ trong:
than bùn, phân rác, đấtxốp, than hoạttính

sau đóphânhủybằng pp sinh hóa
• PP oxy hóa –khử:Cho khí thảiqua ddH
2
SO
4
để hấpthụ amin,amoniac, rồichokhíqua dd
kiềm để
hấpthụ axit béo,phenol,…sau đó
cho qua dd NaClO để oxy hóa andehyt,
H
2
S, xeton,…
*Ý THỨC BẢO VỆ MÔI
TRƯỜNG
•Phảihọctập để hiểubiếtvề ô nhiễmmôi
trường và thựchiệnbảovệ môi trường
thườ
ng xuyên, không phảichỉ họcmộtlần
mà là họcsuốt đời, từ tuổi ấut
hơ đếntuổi
trưởng thành không phảichỉ mộtmìnhmàlà
cả cộng đồng.
•Mỗingườicôngdânđềuphảicótráchnhiệm
về môi trường,tích cựcbảovệ môi trường
sống trong lành.
Hàng nămthảira:
20 tỉ tấn cacbon điôxít
,1,53 triệutấnSO
2
Hơn1 triệutấn niken, 700 triệutấnbụi

1,5 triệutấn asen
, 900 tấn coban
600.000 tấn kẽm (Zn), hơi thuỷ ngân (Hg), hơi chì
(Pb) và các chất độchạikhác.