Nghiên cứu tổng hợp, đặc trưng vật liệu SAPO5 và meso SAPO5 bằng các phổ kỹ thuật cao ứng dụng làm xúc tác cracking cặn béo thải

i

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
***


Võ Đức Anh


NGHIÊN CỨU TỔNG HỢP, ĐẶC TRƯNG VẬT
LIỆU SAPO-5 VÀ MESO-SAPO-5 BẰNG CÁC
PHỔ KỸ THUẬT CAO ỨNG DỤNG LÀM XÚC
TÁC CRACKING CẶN BÉO THẢI


Chuyên ngành: Kỹ thuật hóa học
Mã số: 62520301



LUẬN ÁN TIẾN SĨ HÓA HỌC

NG DN KHOA HC:
1. PGS.TS Nguyễn Khánh Diệu Hồng
2. TS Ngô Quốc Tuấn



Hà Nội - 2014

ii




u ca riêng tôi. Nhng s liu và kt
qu nghiên cu trong lun án là trung thc các tác gi khác công b.

Hà Ni, ngày 03 tháng 12 
TM. Tập thể hướng dẫn Nghiên cứu sinh



Võ Đức Anh

iii




Trong quá trình nghiên cu, hc tp và hoàn thành Luc s
, ch bo tn tình ci cô   Ng - i hc Bách
Khoa Hà Ni. Tôi xin bày t lòng kính trng và bii cô.
Tôi xin chân thành c ti tp th ng dn PGS.TS Nguyn Khánh Diu Hng
 i hc Bách Khoa Hà Ni và TS Ngô Quc Tun  Công ty Nhiên liu bay,
T u Vit N ging dy, ng dn, ng, ch bo, tn tình và
to mi u ki tôi hoàn thành lun án này.
Tôi xin chân thành ci hc Bách Khoa Hà Ni, Vii
ho mu ki tôi trong quá trình thc hin lun án.
Tôi xin chân thành cy cô giáo trong B môn Công ngh H
Hoá du, Vin k thut hóa hc ng dng dn khoa h tôi
hoàn thành lun án.
Tôi xin chân thành c giám hii hc Công nghip Tp H Chí
 Qung nghiu king viên và
 tôi trong quá trình thc hin lun án.
Cui cùng, xin dành li c   c nht t  n bè thân thit,
nhuôn  bên cnh, ng h tôi trong thi gian tôi tham
gia hc tp và nghiên cu ti hc Bách Khoa Hà Ni.
Xin chân thành c

Hà Ni, ngày 03 tháng 12 
Nghiên cứu sinh

Võ Đức Anh







iv



Trang
L ii
LI C iii
MC LC iv
DANH MC KÝ HIU VÀ CH VIT TT vi
DANH MC CÁC BNG viii
DANH MC CÁC HÌNH  TH ix
M U 1
NG QUAN LÝ THUYT 2
 2
1.1-5 2
1.1.2 Gii thiu v vt liu mao qun trung bình meso-SAPO 12
1.1.3 Tình hình nghiên cu trên th gi-
SAPO 14
1.1.4 Gii thi nghiên cu cu trúc vt liu SAPO, Meso-SAPO 16
 16

 16
 17
 19
 24
C NGHIU 28
NG HP XÚC TÁC 28
2.1.1 Hóa cht và dng c 28
2.2 CÁC T NGUYÊN LIU, XÚC
TÁC VÀ SN PHM 30
nh cu trúc vt liu b hp th X-ray 30
2.2.2 Thit lp thí nghi hp th X-ray và nhiu x X-ray trong dòng 34
2.2.3 Thit l tán sng tia X trong dòng 36
2.2.4 Ph nhiu x X-ray góc hp và nhiu x X-ray góc rng 37
2.2.5 Tính toán thông s mc ht tinh th trung bình t ph XRD 38
2.2.6 S dng ph tán sng tia X kèm kính hin t nh thành phn
nguyên t ca mu tng hp 43
n n t quét và hin t truyn qua 44
ng nhit hp ph - nh hp ph  44
ii hp NH
3
 45
t 45
ng t ht nhân 45
 bn thy nhit ca xúc tác SAPO-5 tng hc 46
nh các ch tiêu chng ca nguyên liu và sn phm 46
v

2.2.14 X  nguyên liu 51
2.3 PHI TRN VÀ TH NGHIM XÚC TÁC CHO QUÁ TRÌNH CRACKING CN BÉO
THI THU NHIÊN LIU 52

2.3.1 Phi trn và to ht cho xúc tác 52
2.3.2 Thc hin quá trình cracking cn béo thi thu nhiên liu 53
2.4 TÁCH VÀ PHÂN TÍCH SN PHM KHÍ 54
T QU VÀ THO LUN 57
3.1 NGHIÊN CU S HÌNH THÀNH MM VÀ TINH TH SAPO-5 BNG CÁC PH K
THUT CAO TRONG DÒNG 57
c khi kt hp các ph  nghiên cu s hình thành
tinh th 57
3.1.2 S hình thành mm và tinh th SAPO-5  cùng mt nhi kt tinh vi các cht to cu
trúc khác nhau 59
3.1.3 S hình thành mm tinh th SAPO-5 vi các nhi kt tinh khác nhau 63
3.1.4 La chn và nghiên ca mu SAPO-5 s dng làm xúc tác
cho phn ng cracking cn béo thi 66
3.2 NGHIÊN CU TNG HT LIP MAO QUN SAPO-5
72
3.2.1 Nghiên cu s hình thành mm và tinh th meso-SAPO-5 bng các ph trong dòng 73
3.2.2 Hình thái tinh th và cu trúc mao qun cp mao qun meso-SAPO-5 tng
hc 77
3.3 NGHIÊN CU NG D SAPO-5, MESO-SAPO-5 TRONG
PHN NG CRACKING CN BÉO THI THU NHIÊN LIU 89
3.3.1 Nghiên cu la chn và phi trn to h xúc tác hiu qu cao 89
nh tính cht và nghiên cu x lý nguyên liu cn béo thu vào 95
3.3.3 Kho sát quá trình cracking cn béo thi trên h a chn 98
nh các tính cht hóa lý, ch tiêu k thut ca sn phm thu sau cracking 103
KT LUN 110
M MI CA LUN ÁN 112
A LUN ÁN 113
TÀI LIU THAM KHO 114
PH LC 126

vi




AlPO
Aluminophotphat
AEI

AFI
C
ASTM
American Society for Testing and Materials (B tiêu chun ca Hip hi vt
liu và th nghim M)
BET
Brunauer  Emmett  - 
CHA

CTABr
Cht to cu trúc Cetyltrimethylammonium brom
DPA
Cht to cu trúc Dipropylamin
EDXRD
Energy Dispersive X-ray Diffraction (Ph tán sng tia X)

EDX
Energy-dispersive X-ray spectroscopy (Ph tán sng tia X)
EXAFS
Extended X-ray absorption fine structure (Ph hp th tia X cu trúc tinh vi
m rng)
FAD
Flavin adenin dinucleotit (Coenzym  vitamin B2)
FCC
Fluid catalytic cracking ()
FWHM
Full Width Half Maximum ( rng pic ci)
GC
Gas chromatography (Sc ký khí)
GC  MS
Gas chromatography  Mass spectrometry (Sc ký khí kt hp khi ph)
HZSM
Hydro zeolite socony mobil 
HRSEM
High-Resolution Scanning Electron Microscopy (
)
HRTEM
High-Resolution Transmission Electron Microscopy (
)
IR
Infrared (Ph hng ngoi)
LPG
Liquefied petroleum gas ()
MCM
Mobil Composition of Matter (Vt liu mao qun trung bình cu trúc MCM))
MeAlPO

Aluminophosphat kim 
MeSAPO
Silicoaluminophosphat 
Meso-AlPO
Aluminophosphat 
Meso-SAPO
Silicoaluminophosphat 
MQTB

MS
Mass spectrometry (Khi ph)
MTO
Methanol to olefins (efin)
NEXAFS
Near edge X-ray absorption fine structure (Ph hp th tia X cu trúc tinh vi
gng)
NMR
Nuclear magnetic resonance ()
vii

PDF
Portable Document Format nh dng tài ling)
SAPO
Silico-aluminophosphat
SAXS
Small Angle X-ray Scattering ()
SBA
Santa Barbara Amorphous (Vt liu mao qun trung bình cu trúc SBA))
SEM
Scanning Electron Microscope ()

TCVN

TEA
Cht to cu trúc Triethylamin
TEAOH
Cht to cu trúc Tetraethyl-ammonium hydroxide
Tem
Template ()
TEM
Transmission Electron Microscopy ()
TEOS
Tetraetylorthosilicat
TG-DTA
Thermogravimetric analysis  Differential Thermal Analysis (Phân tích nhit
vi sai)
TG-DTG-DTA
Thermogravimetric analysis  Derivative thermogravimetry Differential
Thermal Analysis (Phân tích nhit trng kt hp nhit vi sai)
TMAOH
Trimethyladamantylammonium Hydroxide
TPA
Cht to cu trúc Tripropylamin
TPAOH
Cht to cu trúc Tetrapropyl-ammonium hydroxide
TPD
Temperature programmed desorption ()
UV
T ngoi
XAS
X-ray absorption spectroscopy (Ph hp th tia X)

XAFS
X-ray absorption Fine structure spectroscopy (Ph hp th tia X cu trúc tinh
vi)
XANES
X-ray absorption near edge structure (Ph hp th tia X cu trúc gng)
XRD
X-Ray Diffraction ()
ZSM
Zeolite socony mobil 
WAXS
Wide Angle Xray Scattering (ng)









viii




Bng 1.1 Các loi thành phn gel và cht to cu trúc khác nhau 8
Bng 1.2 Mi quan h cht to cu trúc  u kin kt tinh 10
Bng 1.3 Các cht to cu trúc cho quá trình tng hp AlPO-5 11
Bn 17
Bng 1.5 So sánh tính cht ca biodiesel, green diesel, diesel khoáng 19

Bu diesel 22
Bng 1.7 So sánh kt qu cracking du c trên các loi xúc tác khác nhau 23
Bng 1.8 Thng kê sng du và cn béo thi ca mt s loi nguyên li 24
Bng 1.9 Sn xut du thc vt tinh luyn ti Vit Nam 25
Bng 3.1 Các thông s v  axit ca vt liu xúc tác vi mao qun SAPO-
pháp TPD-NH
3
69
Bng 3.2 Tng hp kt qu n tích b mt riêng BET ca vt liu xúc tác vi mao qun
SAPO-5 69
Bng 3.3 Tng hp kt qu n tích b mt riêng BET ca vt lip mao qun
meso-SAPO-5 82
Bng 3.4 Các thông s v  axit ca vt liu xúc tác meso-SAPO-
TPD-NH
3
84
Bng 3.5  90
Bng 3.6  92
Bng 3.7 Các thông s v  axit ca xúc tác phi tr-NH
3
94
Bng 3.8 Tng kt các tính cha h  to 94
Bng 3.9 Tính cht ca cn béo thc và sau quá trình x lý 95
Bng 3.10 Thành phn axit béo trong cn béo thi theo kt qu GC - MS 97
Bng 3.11 ng ca nhi n quá trình cracking xúc tác cn béo thi 99
Bng 3.12 Hiu sut sn phi theo thi gian phn ng 100
Bng 3.13 ng ca t l xúc tác/nguyên lin hiu sut nhiên liu 101
Bng 3.14 ng ca t khuy trn hiu sut sn phm 102
Bng 3.15 
diesel 103

Bng 3.16 Kt qu nh thành phn ct ca n diesel cracking cn béo thi 103
Bng 3.17 Kt qu t Engler cn lng nh i 250
o
C c t quá trình
cracking cn béo thi 105
Bng 3.18 Kt qu nh các ch tiêu k thut cc 106
Bng 3.19 Thành phn mt s n diesel t ph MS 107


ix




Hình 1.1 Nhng mc quan trng trong lch s ca các hp cht rây phân t 2
Hình 1.2 Phân loi vt liu rây phân t và nhn bit các vt liu liên quan 4
- 5
- 7
 khn phn ng xy ra khi cracking du thc vt 20
Hình 1.6 Các phn ng xy ra khi cracking du thc vt 21
ng hc ca phn ng cracking du m thi xy ra trên xúc tác d th 22
Hình 1.8 Sn xut du thc vt ti Vit Nam 25
a chùm tia X và vt cht 30
Hình 2.2 Mt ph  32
Hình 2.3 Các máy gia tc ht nhân s dng trong lun án này 34
Hình 2.4 Thit lp thí nghi hp th in-situ XRD/XAS ti phòng thí nghim Daresbury
Lab, station 9.3, Warrington UK 35
Hình 2.5 Cu to ca cell phn ng kt tinh thy nhit s d i
phòng thí nghim BM26 SRS Lab  Grenoble Pháp 35
Hình 2.6 Thit lp thí nghi hp th in-situ XRD/XAS ti phòng thí nghim BM26 SRS

Lab  Grenoble Pháp: v trí Detecter (trái) và b u khin nhi (phi) 35
Hình 2.7 Thit lp thí nghi hp th tia X (XAS) ti phòng thí nghim BL8, Siam Photon,
Thái lan 36
Hình 2.8 V trí detecter 3 nguyên t 36
Hình 2.9 Thit lp thí nghi 36
Hình 2.10 Ph c s dng khi thông s khong cách gia hai mt phn x ln 38
c t ph SAXS góc hp và WAXS góc rng. SAXS cho bit các
thông tin v c, hình dng chung ca các ht tinh th trong khi WAXS cho bit v cu trúc
khung mng ca các ht tinh th 38
Hình 2.12 Các mt phn x và ch s Miller ca mng lp  trên cùng là mt phn
x, dãy s i cùng là ch s Miller 39
Hình 2.13 Mt s mt phn x và thông s khong cách gia hai mt phn x 39
Hình 2.14 Mng cong SAXS tiêu biu 40
c phân t / mm tinh th bi hn Guinier 40
c phân t / mm theo thi gian tng hp 40
Hình 2.17 Mt ph c plot dng 3D theo thi gian tng hp (a) và s ng kích
c ht / mm theo thi gian phn c t SAXS trong dòng (b) 41
nh v  rng pic ci FWHM 41
Hình 2.19 Giao din phn mm Jade 8 42
x

Hình 2.20 Mt s d liu ca ph XRD 42
Hình 2.21 Mi pic phn mc FWHM 42
c trên phn mm Jade 8 43
Hình 2.23 Phòng thí nghii khi hc UCL, London, Anh 46
 thit b cracking cn béo thi ti phòng thí nghim 53
  thit b tách sn phm ti phòng thí nghim 54
 thu h  55
  thu h  55
 520 Heshbon 55

c l xp 7.3Å và cu trúc không gian 3 chin tích ca SAPO-5
thuc h AFI 57
Hình 3.2 S kt hp ca các ph trong dòng cho bit thông tin v s hình thành mm và s ln lên
ca các tinh th 58
Hình 3.3 Cu trúc ca mng cong kt tinh (growth curve) và các thông s c 58
ng cong kt tinh SAPO-5 (growth curve) vi các cht to cu trúc khác nhau th hin
 t phn x c tính toán t ph EDXRD trong
dòng 59
Hình 3.5 a) Ph EDXRD trong dònc thu t lúc bu ki ch
s trên 165
o
C cho thy s xut hin ca pha tinh th SAPO-18 (AEI) vng rt nh bên
cnh pha chính là SAPO-ng cong kt tinh cnh tranh ca 2 pha AFI và AEI khi s
dng cht to cu trúc TEAOH (tetraethyl  ammonium hydroxide), s lic x lý t 
t phn x c chun hóa 61
ng cong kt tinh SAPO-5 (growth curve) vi các nhi kt tinh khác nhau th hin
 t phn x c tính toán t ph EDXRD trong dòng
63
Hình 3.7 S xut hin mt pha duy nht SAPO-5 (h AFI) ti nhi kt tinh 165
o
C vi cht to
cu trúc TEA 64
Hình 3.8 S cnh tranh gia 2 pha tinh th SAPO-5 (h AFI) và SAPO-34 (h CHA) vi cùngmt
cht to cu trúc TEA ging nhau xut hin ti nhi kt tinh 185
o
C th hin qua ph EDXRD
trong dòng; Phn màu hng là khong tht hin tinh th 64
Hình 3.9 Ph EDXRD ca SAPO-5 tng hp bng cht to cu trúc TEA ti nhi 165
o
C sau 40

phút kt tinh; Tín hic thu (a) t i ti góc 1,286
o
2 c nh và (b) t deteter
gia ti góc 4,076
o
2 c nh; Thi gian thu tín hic
chuyn sang thông s d-spacing 65
Hình 3.10 S cnh tranh gia 2 pha tinh th SAPO-5 (h AFI) và SAPO-34 (h CHA) vi cùng
mt cht to cu trúc TEA ging nhau xut hin ti nhi kt tinh 185
o
C (a) và 175
o
C (b) th
hing cong kt tinh 65
Hình 3.11 Gi nhiu x  (crystal X-ray diffraction) ca SAPO-5 66
Hình 3.12 nh hin t quét ca mu SAPO-c la chn 67
Hình 3.13 Ph
27
Al NMR ca vt liu vi xúc tác vi mao qun SAPO-c khi nung (trên) và sau
khi nung tách loi ci) 68
xi

Hình 3.14 Gi TPD-NH
3
ca vt liu vi mao qun SAPO-5 (trái ) và tng hp các thông s
ca gi (phi) 68
ng nhit hp ph - kh hp ph N
2
ca xúc tác vi qun SAPO-5 70
ng phân b c vi mao qun ca xúc tác SAPO-5 70

 tách loi cht to cu trúc trong l xp SAPO-5 70
Hình 3.18 Gi nhiu x c ghi li trong quá trình nung tách loi template
ca SAPO-5 cho th bn nhit ca mt nhng bii xy ra trong
quá trình nhi i (25÷550
o
C). 71
Hình 3.19 Ph XRD ca mu SAPO-n 550
o
C (trên) và 1000
o
i) 71
Hình 3.20 nh HRSEM ca vt lip mao qun 72
Hình 3.21 nh TEM ca vt lip mao qun 72
Hình 3.22 Kt hp ging cong k tinh th
SAPO-5 cho thn hình thành mm tinh th u trúc meso-pore (mao qun
trung bình) và cu trúc micro-pore (vi mao qun) 73
ng cong SAXS trong dòng ca mu meso-SAPO-ng hp 74
Hình 3.24 Ph EDXRD ca mu meso-SAPO-ng hp cho thy s xut hin ca tinh th qua
3 mt phn x (100), (110) và (200) 74
Hình 3.25 Ph WAXS ca mu meso-SAPO-5 tng hp c 75
Hình 3.26 Kt qu best fit t phn mm Jade 8 75
Hình 3.27 S ph thuc cc mm tinh th cu trúc th cp và tinh th meso-
SAPO-c theo thi gian kt tinh 75
Hình 3.28 Tng hp kt qu c mm tinh th cu trúc th cp và tinh th meso-
SAPO-c theo thi gian kt tinh 76
ng biu din s bii c rng pic ci ti các mt phn x khác nhau
theo thi gian tng hp 76
Hình 3.30 Các mt phn x -5 77
Hình 3.31 Gi XRD góc hp (SAXRD) cp mao qun meso-SAPO-5 78
Hình 3.32 Gi XRD góc rng (WAXRD) cp mao qun meso-SAPO-5 78

Hình 3.33 nh hin t quét SEM ca vt lip mao qun meso-SAPO-5 79
Hình 3.34 nh TEM ca vt liu meso-SAPO-5 t i khác nhau 79
Hình 3.35 nh HRTEM ca vt liu meso-SAPO-5 t phóni khác 79
Hình 3.36 Ph
27
Al NMR ca vt liu meso-SAPO-c khi nung (trên) và sau khi nung tách
loi ci) 81
Hình 3.37 So sánh ph
27
Al NMR ca vt liu SAPO-ng (trái) và vt lip mao qun
meso-SAPO-5 (phi) sau khi nung tách loi cu trúc 81
ng nhit hp ph - kh hp ph N
2
ca vt lip mao qun SAPO-5 82
ng phân b c mao qun ca vt lip mao qun SAPO-5 83
Hình 3.40 Gi TPD-NH
3
ca vt liu meso-SAPO-5 (trái ) và tng hp các thông s ca gin
 (phi) 83
Hình 3.41 Gi TG-DTG-DTA ca vt liu meso-SAPO-5 85
xii

Hình 3.42 Gi XRD góc hp ca vt liu meso-SAPO-5 sau khi nung ti 800
o
C (a) và 830
o
C
(b) 86
Hình 3.43 Gi XRD góc hp ca vt liu meso-SAPO-5 sau 24 gi x lý vc sôi trong
autoclave ti 180

o
C 87
Hình 3.44 Ph XRD góc hp ca MCM-i sau quá trình x lý thy nhit ti 150
o
C
trong 12 gi theo nghiên cu ca tác gi  so sánh vi meso-SAPO-5 tng hp ca lun án 88
Hình 3.45 Gi XRD góc rng ca vt liu vi mao qun SAPO-5 sau 24 gi (trên) và sau 5
ngày x lý vc sôi trong autoclave ti 180
o
i) 88
Hình 3.46 Gi TPD-NH
3
ca xúc tác phi trn 93
Hình 3.47 S ca thành phn các gc axit béo trong cn béo thi 96
Hình 3.48 Khi ph ca methyl hexadecanoate có trong cn béo thi 97
Hình 3.49 ng ca nhi phn ng ti hiu sun diesel 99
Hình 3.50 ng ca thi gian phn ng ti hiu sun diesel 100
Hình 3.51 ng cng xúc tác ti hiu sun diesel 101
 th biu din ng ca t khuy ti hiu sut thu diesel 102
t Engler cn diesel cracking cn béo thi so vi diesel
m 104
t cn lng nh có nhi n 250
o
C 105
Hình 3.55 Kt qu GC ca sn phm diesel t cracking cn béo thi 107

1




Trong nh     t liu rây phân t d    silico-
aluminophotphat (SAPO) c nghiên cu, ch t dng. SAPO có
các tính cha rây phân t chn lc hình dáng vi s sp xp
các l và rãnh theo mt trt t trong không gian mng tinh th nhnh. Có th to ra các
tâm axit v mnh khác nhau trên vt liu này b la chn loi cu
trúc, cách bin tính hoi thành phn hóa hc Ngoài ra t vt liu SAPO có th
to ra xúc tác p mao qun gm hai h thng vi mao qun và mao qun trung bình;
tng t cp mao qun i và thu hút s
quan tâm ca nhiu nhà khoa hc.
Xut phát t các nhng lum trên, mc tiêu nghiên cu mt cách toàn din v vt
liu SAPO-5 và vt li bin tính SAPO-5  các nguyên liu có sn  Vit
 xut mang tính khoa hc và thc tin. Các vt liu tc
ng dng làm xúc tác cho quá trình cracking cn béo thi (ph phc trong quá
trình tinh luyn du, m ng thc vt) trong pha lng thu nhiên liu sinh hc. Quá trình
này không nhng có hiu qu v mt kinh t khi tn dc ngun nguyên liu ph thi
trong ngành công nghip tinh luyn dtích cc vào vic bo v môi
ng khi to ra loi nhiên liu mi có kh  mt phn nhiên liu hóa thch.
Ni dung ca lun án bao gm: nghiên cu ch to vt liu SAPO-5 vi mao qun; bin
tính SAPO- ch to vt liu meso-SAPO-5 p mao qun; s d
nghiên cu hii (ph k thut cao, k thut trong dòng)  kho sát quá trình hình
thành mm và s ln lên ca tinh th SAPO-5; ánh giá mt cách có h thng hình thái và
cu trúc ca các vt lic; to ra h xúc tác thích hp trên c s các vt liu ch
tc nhm ng dng cho quá trình cracking cn béo thi trong pha lng thu nhiên liu
sinh hc. Nhu s dng trong lun án ha hn s to ra mt
cách tip cn m tìm hiu sâu và toàn din các c ca xúc tác 
u ch xúc tác dng SAPO ti Vit Namng th c t khi
chuyn hóa thành công mt ngun nguyên liu ph thi thành các dng nhiên liu có giá tr
kinh t và thân thin vng.

2





-5

Khái nit ngun bi nhà hóa hc J.W. McBain khi ông s d
mô t nhng vt liu dng xp, hong ging màng lc trong h thng phân
t [14]. Nhng vt liu dng xc chia làm 3 nhóm dng kính l xp:
- Loi nh (micropore): c l xp < 20Å
- Loi trung bình (mesopore): c l xp = 20 ÷ 500Å
- Loi ln (macropore): c l xp > 500Å.

Hình 1.1 Nhng mc quan trng trong lch s ca các hp cht rây phân t [70, 111]

Vt liu rây phân t có s ng ln là các vt liu vi xp vi cu trúc khung m. Sau
t s nhóm tin thân ca vt liu rây phân t bao gm nhóm tinh th nh
hình:
 c tìm ra lu tiên bi nhà hóa hc Cronstedt
 ch mt nhóm khoáng cht mi có cha dng aluminosilicat hydrat hóa ca kim
t kim. V cu trúc, các zeolit có gc là mt h thng khung 3 chiu kéo dài
3

vô tn gm các phân t t din AlO
4
-
và SiO
4
liên kt vi nhau bng cách chung
các phân t oxi. Khung này gm các kênh và các l rng liên kt vi nhau. Chúng
ng và có kh i bc vi nhau nh 
  c s dt liu rây phân t, cu trúc ca nó phc gi
c hoàn toàn
  t vài loc tìm th ng kính l x t ti kích
c phân t, kích c t khong 4,9 ÷ 5,6Å
 Các oxit: Ví d a các khi xc sinh ra t quá
trình phân ly hydroxit beri bng nhit có king chân không.

c vi xp ca nó ph thung phân hy hydroxit (trong chân
không hoc). L xc t 6 ÷ 20Å nu quá trình phân ly
xc, vì  ng này do s nuôi tinh th, kích
c l x nhi i thp là 500
o
C
 Thy tinh: Quá trình kh thy tinh silicat bng axit sinh ra các cht hp ph dng
xp dùng trong hp ph các phân t nh  ca rây phân t. Nhìn chung
thy tinh cu to t 3 thành phn là kim (ví d: natri hoc kali, m
B
2
O
3
hoc Al
2
O
3
 xp ca cht rc ph thuu kin
xy ra quá trình kh và quá trình tng hp. T o ra thc l
xu  khong 3 ÷ 10Å
 Cacbon: Rây phân t u trúc là các khe rng vi phn tht li có
 dày 4,5 ÷ 5,7Å và khe r dày 12Å
 Hp cht xen k kim graphit: Nhng hp cht xen k gia graphit và các kim loi
kim hp th các phân t khí nh  
2
, N
2
, CH
4
   c ca

nguyên t kic ca các l xp  lp xen gi
Mt ng dn hình ca vt liu rây phân t là các cht mang xúc tác. Nh
m ca cht mang xúc tác này là:
 c tinh th tu kin cho s khuu tit các phn
ng xúc tác
 Din tích b mt l bn nhit cao (ngoi tr mt s loi vt liu mao qun
trung bình)
 L xp sp xc bit là 3 loi dùng trong vic chn lng vào
cht thng vào trng thái chuyng vào sn phm)
 Cu trúc ca l xp tu kin cho vic kim soát nhing nhng bin
i khác nhau sau quá trình tng hp
 u ng ln ng xy ra vi s có mt ca vt liu rây phân t và
các phn ng xy ra  áp sut cao có th thay th cho nhau.
c s dt mang xúc tác, các ion khung có th
i b to ra các tính ch trí b mt có th b
 tu kin cho các phn ng ch xy ra  phn cu trúc bên
trong phân t.

4

Hình 1.2 Phân loi vt liu rây phân t và nhn bit các vt liu liên quan [128]

Vào nhng nghiên cu v rây phân t và các hp cht cu
ti ta cho rng rây phân t là các khoáng cht zeolit nhôm silicat, các vt li
hình oxit silic vi mao qun, hp cht nhôm silicat vi mao qun và metallo silicat [14, 70,
128]. Ngày nay, cm t  các hp cht aluminophotphat và các hp
cht liên quan vi các cu trúc khác nhau, và h rây phân t silicat vi vt liu mao qun
trung bình. Hình 1.2 cho thy các loi rây phân t và s phát trin liên tc ca chúng.
Nhng vt li chính là các loi rây phân t da
McBain, vì chúng có kh n các hp cht da trên kích c hay hình
dng ca mao qun.
Ngày nay tm quan trng ca các vt liu rây phân t vi mao quc nâng cao, da
c tính hot chn lc vi các hp cht khác nhau khác. Rây phân
t c dùng làm cht hp ph, chc bi làm cht xúc tác d th axit
pha rn, phc v trong công nghip du khí, trong các ngành công nghip hóa cht. Kh
i kt cu do bii vt liu bng cách thay th các kim loi vào khung mng
 ng thêm v các thành phn cu to và cu trúc, nâng cao tm quan trng ca
nhng vt liu này trong quá trình xúc tác công nghip do s hình thành các cht xúc tác
oxi hóa kh.
-5
AlPO-5 thuc loi c  c l xp ln (7,3Å), vi ô
m i xng lc giác cha 24 oxit t din vi s sp xp 12 nguyên t Al và 12
nguyên t P luân phiên. Cu trúc này có m khung 17,5T (Al, P)/1000Å và hng s
mng a = 13,7Å, c = 8,4Å vi mt h thng kênh mao qun mt chiu, gm nhng hình tr
song song. Các kênh này gm các vòng 12 cnh chy trc c. Toàn b  ô m
có 72 ion [16, 53, 127].
5

Hình 1.3-[16]

AlPO-5 có mm thun l s dng làm xúc tác d th  bn nhit cao và
các kênh mao qun thng vc la s to cc.
-        - - - -
 cht hp ph phân ly phân t
[81, 116, 125]
FeAlPO-5, CoAlPO-5, MnAl-
        -    -  -
-     [74]       
FeCoMnAl-
 
-5, CoAlPO-5, MnAlPO-5.
[57]--
o
 chn lc etylen 80%  723K và 733K.
-Aluminophotphat)

Các loi AlPO có th ng dng trong nhiu quá trình quan trng lc hóa du nên thu
c nhiu s chú ý ca các nhà khoa hc. H  u chnh các
c tính cho phù hp vi mt xúc tác d th n tích b m bn
nhit, tính axit và s chn ln tính ph bin là th các d
nguyên t c và s phi trí vào c linh
hot ca h aluminophotphat (cho phép thay th bng các nguyên t khác d dàng) so vi

h aluminosilicat [116]. S bin s to ra các tâm axit
hoc tâm oxy hóa khc tính phù h ch to các loi xúc tác mi.  th
các d nguyên t: ti ion, thay th  thay th ng hình thì
hp cht cha d nguyên t c cho thng vào hn hp gel phn ng. Hin nay, có
khong 18 nguyên t có th thay th cho các ion Al
3+
hoc P
5+
 hóa tr 1:
Na, Li [70]; hóa tr 2: Ba [124], Be [70], Mg [70, 84, 103], Co [12, 21, 24, 37, 43, 53, 70,
71, 76, 100, 101], Fe [53, 70], Mn [12, 43, 70, 101], Cu [110], Ni [53], Zn [36, 70, 84], Pt,
Pd, Cr [101, 110]; hóa tr 3: B [70], Ga, Fe [53], Cr [70], Nd, Sc, La [45, 111, 124, 146],
6

hóa tr 4: Ge [70], Ti [70, 110, 116], Si [2, 3, 13, 41, 52, 72, 75, 80, 88, 91, 114, 120, 121,
126, 129, 136]; hóa tr 5: As [70], V [70, 105, 110]. S thay th các nguyên t này to ra
các loi vt liu khác nhau: aluminophotphat, silicoaluminophotphat (SAPO),
aluminophotphat kim loi [74].
Tuy nhiên, m th các d nguyên t vào cu trúc tinh th vi mao qun ca rây
phân t AlPO ph thuc vào loi cu trúc nhnh (nng
không có gii hng d nguyên t c th vào cu trúc tinh th) [116]. Các
n tính rt quan trn hóa metanol
thành các olefin (methanol to olefins - MTO) [37, 43, 105], oxy hóa chn lc xyclohexan
trong không khí, chuyn hóa khí tng hp [52], oxy hóa chn lc hydrocacbon [75].
b Silic-aluminophotphat (SAPO)
G-c nghiên cu rt nhiu. Tính cht xúc
tác ca loi vt lic là do th nguyên t Si vào khung mng aluminophotphat.
S thay th ng hình này có th xy ra theo mt trong 3 cách sau:
a. Thay mt nguyên t nhôm bng mt nguyên t silic
b. Thay mt nguyên t photpho bng mt nguyên t silic

c. Thay mt nguyên t nhôm và mt nguyên t photpho bng hai nguyên t silic.
Các s bii này to ra các tâm axit v mnh yu khác nhau ph thuc vào
m th ca silic và s phân b trong khung mng [66]. Vi các phn ng s dng xúc
m khi tng hp SAPO là s m  các
nguyên t c các nhóm các nguyên t ng silic
 tinh th càng thp, dn s kt t các nguyên t n phi
gii hn hàm lng silic khi tng hp SAPO.
Silic có mt trong thành phn gel phn o cu trúc. Ví d: TEA
(tetraetyl amin) là cht to c tng hp AlPO-5 (AFI) và AlPO-18 (AEI
khi thêm silic vào hn hc SAPO-34 (có cu trúc ging CHA)
[126]. Bn chng các cht to cu trúc n s thay th silic vào
khung mng và s to các pha tinh khit v tinh th cao.
V lý thuyt, Si có th thay th cho nguyên t nhôm hoc photpho hoc c hai. Nu
thay th nhôm thì khung mng s         i anion.
u Si thay th n tích khung s âm. Còn nu 2 nguyên t Si thay th
ng thi nguyên t n tích khung mi.
Nguyên t silic khi th vào khung mng aluminophotphat có th  các v trí khác
nhau. Các v ng vi các tính cht xúc tác khác nhau. Cách th nguyên t Si
ph thuc vào ca, các lot quan trng khi xác
nh kh  ca silic vào khung mng.
 khung mng tinh th -OH, P-OH hoc nhóm Si-
OH-nh s phân b các các tâm axit b hp ph NH
3
theo
.
7

t, s th kim loi vào khung tinh th to ra cu trúc không bn nhit so vi
 th Si vào khung mng aluminophotphat kim loi (MeAlPOs)
li to ra cu trúc nh. Nhiu nghiên cc thc hin [72, 91, 129] vi t l th

silic/kim loi khác nhau. S th  c ca vt liu. Do vây, phi gii
hng silic trong gel phn ng vi t l  c
ca b mt gel aluminophotphat [91].
Mt khác, do s có mng thi ca Si và kim loi chuyn tip nên vt liu th hin
ng chc: tính axit và tính oxy hóa kh, và có th m rng các ng dng
ca vt liu. Theo Martens [56] mt s ng Si cao có hot tính xúc tác
 zeolit USY; Theo mt s patent cho bit SAPO-37 [117], SAPO-5, SAPO-11,
SAPO-37, SAPO-40 [39] c s d thay th xúc tác cho quá trình cracking.
-5
Theo [3, 14, 16, 41, 70, 88, 114, 120, 121, 136]     -

-
 ng 
 -5 thu
-5
. Theo [126]
 AlPO
4
      ch


    -           
SAPO- photpho và nhôm. So vi rây phân t
AlPO
4
n thì SAPO-n tích âm nên nó có kh 
i ion. Theo [126] SAPO-5 có các hình dng t,
tròn, thanh. Hình dng SAPO-c ph thuu kin tng hng
Si, template, p[3, 41, 54, 120, 126].

Hình 1.4- [16]
SAPO-5

   -       - - -
8


[54]
         -    
           
[74].
-l-[76]
c
l-
t mang xúc tác (Pd/CoAlPO-5) cho phn ng hydroisome hóa n-heptan [74].


Mt gc mi thin qui trình tng
hp aluminophotphat có chng tnh các pha cu trúc [70].  cùng
mu kin tng hng thi các pha tinh th khác nhau gây khó
a vt liu. Nhiu loi aluminophotphat không bn nhit và
khi gia nhin 200
o
C thì chuyn pha sang dng tridymite hoc cristobalite [70].
ng xúc tác dc tng hp bng pháp
thy nhit. Gel phn ng là mt hn hp ca các ngun nhôm và photpho ca cht to cu
c. Thành ph
Tem. Al
2

O
3
.P
2
O
5
.xH
2
O
 Tem - thành phn cht to cu trúc
x - t l mol ci trong khon hàng nghìn.

Bng 1.1 Các loi thành phn gel và cht to cu trúc khác nhau
Phân loại
Vật liệu tương ứng
Thành phần gel
Chất tạo cấu trúc


AlPO-5
1,75Pr
3
N : Al
2
O
3
: P
2
O
5

:
40H
2
O
Tri-n-propyl amin [9]
TAPO-36
2 tri-propyl amin : 0,12TiO
2
:
Al
2
O
3
: 0,94P
2
O
5
: 40H
2
O
Tri-propyl amin [80]


SAPO-31
Al
2
O
3
: 1,8P
2

O
5
: 0,2SiO
2
:
5DPA : 60 etylen glycol
Di-propyl amin [2]



AlPO-35
Al
2
O
3
: P
2
O
5
: 1,5tropine : HF :
150H
2
O
Tropin [40]
AlPO-18
0,9Al
2
O
3
: P

2
O
5
: 0,2ZnO : 1,7
tem : 55H
2
O
N,N-diisopropyl etyl amin
[84]

oxyt
CoAlPO-CJ2
0,4CoO : 0,8Al
2
O
3
: 1,0P
2
O
5
:
1,5NH
4
F : 2,0 Tem : 70H
2
O
NH
4
F, etylen diamin [101]


hydrat
CoAlPO-H3
0,74Pr
2
NH : 0,02CoO :
0,99Al
2
O
3
: P
2
O
5
: 33H
2
O
Di-propyl amin [71]
9

Ngun nhôm (Al) hay s dng là: boemit, nhôm hydroxyt hot tính, nhôm
isopropoxide, gibbsite, nhôm clorua (AlCl
3
), nhôm nitrat. Ngun photpho hay dùng là axit
phophoric hoc trietyl photphat.
Các kt qu ph cng t ht nhân (NMR) cho thy s hình thành nhanh liên kt
gia các tâm nhôm t din và nhóm photphat. S to thành các tinh th 
[70]:
Al(H
2
O)

6
3+
+ H
3
PO
4
= (Al(H
2
O)
5
(H
3
PO
4
))
3+
+ H
2
O
Al(H
2
O)
6
3+
+ H
2
PO
4
-
= (Al(H

2
O)
5
(H
3
PO
4
))
2+
+ H
2
O
2Al(H
2
O)
6
3+
+ H
2
PO
4
-
= ((OH)
2
P(OAl(H
2
O)
5
)
2

)
5+
+ 2H
2
O
Trong quá trình tng hc xy ra trong
gel hn hp phn ng quyu t  d
kim loi, các ngun nhôm, nguu kin tng hn quá
trình ku kin tng hp bao gm: thi gian, nhi kt tinh, quá trình to gel,
s khuy trn.
-ng nghip [20] ng pH ca gel và
   i vi cu trúc ca AlPO- u ch AlPO-5  giá tr pH thp
(khong 2,5 ÷ 3,5) thì s  bii các tinh th dng dài 6 mt thành các pha
 ng 6,5) thì to thành pha AlPO
4
nh hình và din
tích b mt riêng (BET) thp. V  c khác nhau  u chnh pH trong
khong 2,5 ÷ 3,5 thì thành phn ca rây phân t AlPO-5 vn là các hp cht AlPO
4
vi cu
trúc ging AFI. Din tích b mt riêng gic.
Nhi ng trong quá trình kt tinh to rây phân t
     ng là 100 ÷ 250
o
C [40] (theo R. Szostak khong 125 ÷
200
o
C [128]).  nhi thp, tc ging silic [128].
Thnh s hình thành cu trúc tinh th. Quá trình k
 thuc vào s có m hòa tan các pha

cha nhôm (ví d quá trình kt tinh AlPO-5 có th c khi s dng ngun nhôm
là nhôm tri-iso-propoxide). Nu cho thêm Flo (F) vào thành phn gel thì s  to
mm tinh th và gim t kt tinh [128]u này có th  nh ca phc
nhôm flo trong dung di dng hydroxit/oxit.
Ba yu t: thi gian, nhi và pH có nhng ng nhn s ng
cu trúc tinh thnh. Mi liên quan gia nhi và các cht to cu
trúc th hin  bng 1.2 sau:






10

Bng 1.2 Mi quan h cht to cu trúc  u kin kt tinh [128]
Chất tạo cấu trúc
Loại cấu
trúc
Kích thước
lỗ xốp
Điều kiện kết tinh
Gel
*

Nhiệt độ,
o
C
Thời gian, h
Quinuclidine

16
17
6
8
1
1
150
200
48
96
Cyclo-hexylamine
5
17
12
8
1
1
150
200
168
168
Tetraethyl-
ammonium
18
5
8
12
2
1
150

200
336
24
* Thành phn Gel (1) 1,0Tem : 1,0Al
2
O
3
: 1,0P
2
O
5
: 40H
2
O
(2) 1,33Tem : 0,33HCl : 1,0Al
2
O
3
: 1,0P
2
O
5
: 40H
2
O

Tng hng không s dng các cation 
ng nghip [36]  dng Ca(OH)
2
u ch ZnAPO-34. Các tác

gi này cho rng s có mt c to cu trúc cho vt liu vì
nu không có Ca ch c gel.
  cp  các phn trên, s tng hp aluminophotphat có c 
zeolit thì cn phi thêm các cation hp cht amin trung hòa) hay còn gi là cht to
cu trúc vào hn hp phn ng. S có mt ca cht to cy quá trình kt tinh
và m rng kh u trúc có th vi mt thành phn gel nhnh. S
xut hin ca các amin có ng ln s kt tinh ca các pha AlPO có cu trúc
ging cu trúc, các hp ch
c bit là vi gel có silic hoc kim loi. Loi b cht to cu trúc bng cách
nung trong không khí hoc oxy  nhi 300

÷ 600
o
C [125] y cu
trúc vi mao qun ca tinh tht s ng hp, s loi b cht to cu trúc
ó li dn sp khung mng tinh th. Ví d: trong cu trúc lp hai chiu, cht to cu
trúc liên kt các lp AlPO
4
. Các lp này s b sp khung tinh th và sp xp li cu trúc
   c khít khi loi b các phn t to cu trúc bên trong [125]. Các
aluminophotphat có cu trúc 3 chiu khá bn nhit và vn gi c cu trúc sau khi nung 
1000
o
C.
Nhìn chung, các cht to cu trúc cho tng hp AlPO là các phân t h. Tuy
[103] ng nghi dng cht to cu trúc dng
polyme, tng hp các loi cu trúc khác nhau bi
chiu dài mch polyme [86, 103].
Tuy nhiên, không phi tt c cht to cy s phát trin
ca tinh th. Mt s khung tinh th có th to thành vi nhiu loi cht to cu trúc. Ví d:

 to cu trúc AlPO-5, có th s dc 4,
amin bc 1, 2, 3, diamin, amin dng vòng và alkalo amin [10, 128].

11

Bng 1.3 Các cht to cu trúc cho quá trình tng hp AlPO-5 [10, 128]



TEAOH
Tetra-etyl-ammoni-hydroxit

TPAOH
Tetra-propyl-ammoni-hydroxit

Clo-OH ((CH
3
)
3
NCH
2
CH
2
OH)
+

(2-hydroxy-etyl) tri-metyl-amoni
2. Tri-alkyl-amin

Et
3
N


Pr
3
N


Tri-etanol-amin
(CH
2
CH
2
OH)
3
N

TEA tri-etyl-amoni


n,n di-iso-propyl-etyl-amin


MCHA metyl-di-cyclohexyl-amin

3. Di-alkyl-amin

Di-cyclo-hexylamin
(C
12
H
23
N), (C
6
H
11
NHC
6
H
11
)

N-metyl-cyclohexylamin


N-butyl-dimetyl-amin
(C
6
H
15
N)
4. Mono-alkyl-amin


CHA
(C
5

H
11
NH
2
) Cyclohexylamin

DMBA
(C
6
H
5
CH
2
N(CH
3
)
2
) N,N-dimetylbenzylamin
5. Alkyl-etanol-amin


Di-etyl-etanol-amin


Amino-di-etyl-etanol-amin


Di-metyl-etanol-amin
(C
4

H
11
NO)

Metyl-dietanol-amin
(C
5
H
13
NO
2
)

Metyl-etanol-amin
(C
3
H
9
NO)



2-picoline
(C
6
H
7
N)

3-picoline

4-picoline


Pyridin


Piperidin
(C
5
H
11
N)

N-metyl-piperidin


3-metyl-piperidin

7. Diamine


Di-metyl-piperazin
(C
6
H
14
N
2

)
8. Bi-xyclic-amin


DABCO
(C
6
H
12
N
2
(1,4-diazabixyclo (2,2,2) octan)

12

T AlPO-5, bng cách bin tính thay th bng Si, s tng hc vt liu bn nhit,
có nhic tính quý SAPO-5. c tng h nhi
s các ngun Al, P, Si khác nhau, s dng cht to cu trúc là các loi amin hu ct
tinh trong autoclave, tinh th c ra sch, sy và nung  nhi  c và
cht to cu trúc, cuc rây phân t ng nht và có cu trúc cht ch.
Quá trình tng hp rây phân t SAPO có th n chính:
1) To dung dch bão hoà
2) To mm
3) Phát trin tinh th.
To dung dn hoà tan các ngun nguyên liu cha Al (gi
boemit, mui nhôm sunfat ), P (

) cht to cu trúc
c vi t l thích hp to thành mt h ng nhu ca quá
trình kt tinh, dung dch trong gel chuyn t dng bn sang dng gi bn và cui cùng là

dng không bn. Do các dng không bng liên kt rt yu nên chúng có xu
ng kt hp li vi n  cu trúc trong tinh th.
n to mc hình thành nh s tách ra
mt phn d th t mt dung dch bão hoà.
Phát trin tinh th là quá trình xn to mm. Nhng phân t trong
dung dch tip t trên nhng m hình thành tinh th. Các tinh th phát
trin theo mc quynh bi bn cht ca h gel.
Quá trình kt tinh rây phân t có th c mô t  sau:
Các nguyên li  ng nh 
dung dt hin mm tinh th  có c
có cu trúc bn vng.
n ca quá trình tng hp rây phân t n to mm là giai
n quan trng nhn này ng và quyn tính cht ca tinh th
sn phc to thành cui quá trình. To mm tinh th ph thuc vào rt nhiu yu t
 cu trúc có sn trong dung dch, tác nhân to cu trúc, thi gian
và nhi kt tinh
n trung bình meso-SAPO
Các vt liu rây phân t loi vi mao qu-5, SAPO-5 tuy có
cu trúc tinh th vi mao quu và có tâm axit mt liu này b hn
ch khi cht tham gia phn c phân t ln (lc mao qun
ca chúng).
So vi các vt liu có cu trúc tinh th vi mao qun (< 2nm), vt liu mao qun trung
bình (mesopore có kích thc t 2 ÷ 50nm) giúp cho quá trình khuch tán ca các phân t
trong khung mng dit khác nó còn có tính cht  hong
 chn lc cao [7, 29, 35, 62, 65, 67, 142]. Vì vy cht phn ng nhanh chuyn hóa
thành sn ph dng xúc tác dng này. Vic nghiên cu vt liu mao qun
13

c nhiu s quan tâm. Vic ch to vt liu mao qun trung
ng :

1) Tng hp trc tip
2) Tng hp gián tip, ngâm tm, x lý thy nhit và mt vài quá trình x lý hóa hc
khác
3) Tng ht to cu trúc là hp chi
b bng phn ng oxi hóa.
Mt vài loi vt liu mao qun trung bình n hình:
- Hp cht silic mao qung (Regular Mesoporous Silicate):
Hp cht mi nghiên cu s dt to cu trúc là MCM-41,
cu trúc lc mao qun t n khong 10nm
- Zeolit mao qun trung bình (Mesopore  Modified Zeolite): To cu trúc mesopore
b mng nghiên cu ch yu.
Do tính chnh hình ca cu trúc khung và thành mao qun mng, các vt liu
mao qung d b sp cu trúc khi chúng b nén ép và có tính bn thu
nhic. Gusev và cng s ch ra rng cu trúc mao qun
trung bình sp xp mt cách trt t meso-SAPO có th b  khi áp sut
t 86MPa và b phá hu mn khi áp sut 224MPa. Casssiers và
nhóm nghiên cu c bn nhi bn thu nhi ba
mt vài loi rây phân t mao qun trung bình bu x tia X, hp ph
N
2
và nhn thy rng không loi vt liu nào thc s bn. Tt c các vt liu u b sp cu
trúc ti áp sut nén 450MPa. Vi nhng phn ng có nhi thn ng cracking
tng sôi (hydocracking, hydrodesunfo hoá, hydrodenito hoá), các xúc tác kim loi có meso-
t nn xúc tác, bên ccó hot tính xúc tác và
din tích b mt lc mao qu bn thu nhit,
 bi tính axit thi các SAPO làm gii hn kh ng dng
ca chúng [131].
T khi zeolite mao quc ng dng trong quá trình s dng xúc tác
mt cách hiu qu p trung nghiên cu rt nhiu v loi này.
Meso-SAPO là mt trong nhng vt liu mao qun trung bình rc quan tâm.

Vt liu meso-SAPO tn ti c hai h thng mao qun có trong
SAPO và h các mao qun trung bình. Loi xúc tác này có cu trúc là s kt hp ca c hai
loi vt lio cho xúc tác meso-SAPO kh t tt, ha hn rt
nhiu nhng ng dng rng rãi trong công nghic ng dng mt cách hiu
qu trong phn ng alkyl hóa và phn ng cracking có các phân t c ln tham gia
phn 