Tìm hiểu việc thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế của Việt Nam thời kì 2000-2005

TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀNG HẢI VIỆT NAM
KHOA KINH TẾ VẬN TẢI BIỂN
---------∞©∞----------
BÀI TẬP LỚN
Môn kinh tế vĩ mô I
Đề bài : Tìm hiểu việc thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế của Việt
Nam thời kì 2000-2005
Ngày giao đề : 7/11/2008
Ngày nộp bài : 30/11/2008
Họ và tên : Đàm Thị Vân Anh
Lớp : KTB48-ĐH2
Giáo viên hướng dẫn : Nguyễn Thúy Hồng
Hải Phòng, tháng 11 năm 2008
1.Lời mở đầu
Ổn định, tăng trưởng kinh tế và phân phối công bằng là những mục tiêu cơ
bản được đặt ra trong suôt quá trính phát triển kinh tế của một đất nước. Nền
kinh tế ở điều kiện lạm phát hay suy thoái đều gây ra những tác động không
tốt, làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người dan. Vì vậy Chính phủ phải
dùng các công cụ là các chính sách kinh tế vĩ mo để tác dộng vào nền kinh tế
hướng nền kinh tế đến trạng thái ổn định. Bước sang thế kỉ 21, toàn cấu hoá
tiếp tục phát triển sâu rộng và tác động đến tất cả các nước. Các quốc gia lớn
nhỏ đang tham gia ngày càng tích cực vào quá trình hội nhập quốc tế. Hoà
bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, phản ánh đòi hỏi bức xúc của
mỗi quốc gia, dân tộc trong qúa trình phát triển. Tuy nhiên các cuộc chiến
tranh cục bộ, xung đột vũ trang, xung đột tôn giáo, chạy đua vũ trang, hoạt
đọng can thiệp lật đổ, khủng bố vẫn thường xuyên xảy ra ở nhiều nơi với
tính chất và hình thức ngày càng đa dạng, phức tạp. Tthế kỉ 21 đang mở ra
những cơ hội to lớn nhưng cũng chứa đựng nhiều thách thức. Nền kinh tế
Việt Nam bước vào giai đoạn hội nhập được hưởng những cơ hội lớn nhưng
cũng phải đối mặt với những thách thức không nhỏ. Vì vậy trong điều kiện
hiện nay, những mụ tiêu đó càng trở nên quan trọng dối với nền kinh tê

nước ta . Một nền kinh tế ổn định, bền vững thì mới có thể phát triển, tăng
trưởng và mới có thể chống lại những nguy cơ đe doạ khi chúng ta gia nhập
sân khấu quốc tế. Có thẻ nói ổn định là mục tiêu rất quan trọng, là tiền đề
cho các mục tiêu khác. Trong tứng giai đoạn và từng thời kì khác nhau do
điều kiên , hoàn cảnh khác nhau thì việc thực hiện mục tiêu này cũng khác
nhau. Dưới đây ta sẽ đi tìm hiểu một số nét về việc thực hiện mục tiêu ổn
đinh trong thời kì 2000-2005. Nền kinh tế trải qua vừa phải trải qua một thời
kì dài lạm phát,lạm phát phi mã 1986-1988, lạm phát cao cao năm 1989-
1992, lạm phát thấp 1996-1999, chịu ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài
chính châu Á năm 1997, có nhiều khó khăn. Chống lạm phạt ổn định kinh tế
là việc CP đặt lên hàng đầu.
2.Nội dung chính:
Chương 1: Lí thuyết về các mục tiêu kinh tế vĩ mô chủ yếu
a. Giới thiệu môn học ,vị trí môn học trong chương trình đại học
- Kinh tế học:
Kinh tế học là môn khoa học nghiên cứu xem xã hội sử dụng như thế nào
nguồn tài nguyên khan hiếm để sản xuất hàng hoá và dịch vụ thoả mãn nhu
cầu của cá nhân và của cả xã hội .
Kinh tế học được phân thành 2 ngành: kinh tế học vĩ mô và kinh tế học vi
mô.
- Kinh tế học vĩ mô:
Kinh tế học vĩ mô là một bộ phận của khoa học kinh tế, nghiên cứu sự vận
động và những mối quan hệ kinh tế chủ yếu của một đất nước trong phạm vi
toàn bộ nền kinh tế quốc dân của một đất nước nghĩa là kinh tế học vĩ mô
nghiên cứu sự lựa chọn của mỗi quốc gia trước các vấn đề kinh tế cơ bản
bao gồm: tăng trưởng, thất nghiệp, lạm phát, xuất nhập khẩu, sự phân phối
nguồn lực và thu nhập giữa các thành viên trong nền kinh tế
Loại hình này tương phản với kinh tế học vi mô chỉ nghiên cứu về cách ứng
xử kinh tế của cá nhân người tiêu dùng, nhà máy, hoặc một loại hình công
nghiệp nào đó.

Những vấn đề then chốt được kinh tế học vĩ mô quan tâm nghiên cứu bao
gồm mức sản xuất, thất nghiệp, mức giá chung và cán cân thương mại của
một nền kinh tế. Phân tích kinh tế học vĩ mô hướng vào giải đáp các câu hỏi
như: Điều gì quyết định giá trị hiện tại của các biến số này? Điều gì quy định
những thay đổi của các biến số này trong ngắn hạn và dài hạn? Thực chất
chúng ta khảo sát mỗi biến số này trong những khoảng thời gian khác nhau:
hiện tại, ngắn hạn và dài hạn. Mỗi khoảng thời gian đòi hỏi chúng ta phải sử
dụng các mô hình thích hợp để tìm ra các nhân tố quyết định các biến kinh tế
vĩ mô này.
Tăng trưởng, ổn định, phân phối công bằng và các chính sách kinh tế vĩ mô
để thực hiện những mục tiêu đó. Tổng cầu, tổng cung và sản lượng cân
bằng, mức giá chung. Thất nghiệp, lạm phát, và mối quan hệ giữa chúng
cũng được đề cập. Không chỉ nghiên cứu kinh tế vĩ mô trong nền kinh tế
đóng mà ngày nay để phù hợp với điều kiện mới còn phải nghiên cứu trong
điều kiện mở. Tất các vấn đề trên đều được đề cập trong môn học kinh tế vĩ
mô.
b. Phân tích các chức năng của chính phủ và các mục tiêu kinh tế vĩ mô chủ
yếu
• Chức năng của chính phủ:
- Hiệu quả:
+ Trong nền kinh tế thị trường (kttt) tự do cạnh tranh có những doanh
nghiệp(DN) có kĩ thuật tốt hơn sẽ tìm được cách để giảm thiểu chi phí sản
xuất,bán sản phẩm với giá thấp để cạnh tranh với DN khác,dần dần loại bỏ
các đối thủ ra khỏi thị truờng để trở thành nguời bán duy nhất.Như vậy độc
quyền đã xuất hiện,nó gây ra hiện tượng mất khôgn do sức mạnh độc
quyền ,do nhà độc quyền đặt giá cao và hạn chế sản lượng. Để đảm hiệu lực
của thị trường tự do cạnh tranh, CP phải can thiệp bằng cách đề ra đạo luật
chống độc quyền.
+ “Những tác động bên ngoài ”(ngoại ứng ,ngoại tác) do các DN hoặc cá
nhân gây ra nhưng không phải trả chi phí hoặc không nhận đúng số tiền lẽ ra

được hưởng,bao gồm: tác động tiêu cực (như ô nhiếm môi trường…),tác
động tích cực (như hành động bảo vẹ môi trường …)
Để hạn chế những tác động tiêu cực từ bên ngoài thì CP phải đề ra đạo luật
chống ô nhiếm môi trường, chống khai thác đến cạn kiệt tài nguyên khoáng
sản
+ “Hàng hoá công cộng” là những loại hàng hoá mà mọi người có thể sử
dụng nhưng chi phí về vốn rất lớn hoặc không thể thu được lợi nhuận nên
các DN tư nhân không có động cơ sản xuất ví vậy CP phải tham gia sản xuất
hàng hoá công cộng và cung cấp cho xã hội ,mọi người sử dụng hàng hoá
công cộng và trả tiền bằng cách nộp thuế
- Công bằng
Trong nền kttt, hàng hoá được đặt vào tay những người có nhiều tiền nhất
chứ không phải theo nhu cầu lớn nhất. Vì vậy ngay cả trong nền kttt hoạt
động có hiệu quả vẫn có thể tồn tại sự bất bình đẳng về mức sống và thu
nhập. CP phải thực hiện chức năng công bằng bằng cách đánh thuế (thuế luỹ
tiến ) cụ thể là thuế thu nhập.
Thực chất của chức năng công bằng là CP lấy được một phần thu nhập của
những người có thu nhập cao rồi chuyển trả lại cho những người có thu nhập
thấp hơn dưới dạng trợ cấp.
- Ổn định
Lịch sử phát triển kinh tế cho thấy có những thời điểm nền kinh tế phát đạt
với tỉ lệ lạm phát tương đối cao nhưng cũng có thời điểm nền kinh tế suy
thoái nặng nề kèm theo tỉ lệ thất nghiệp ngày càng tăng. Để ổn định nền kinh
tế, CP phải thực hiện các chính sách kinh tế vĩ mô phù hợp nhằm giữu được
đà tăng trưởng và ổn định trật tự xã hội
• Các mục tiêu kinh tế vĩ mô chủ yếu
-Các mục tiêu tổng quát
Mục tiêu kinh tế vĩ mô cơ bản là đạt được sự ổn định trong ngắn hạn, tăng
trưởng nhanh trong dài hạn, và phân phối của cải một cách công bằng
+Sự ổn định: là kết quả của việc giải quyết những vấn đề kinh tế cấp bách

như lạm phát, thất nghiệp
+ Tăng trưởng kinh tế: đòi hỏi giải quyết các vấn đề dài hạn hơn liên quan
đến sự phát triển kinh tế
+ Phân phối công bằng: là vấn đề nền kinh tế phải giải quyết thường xuyên
để đảm bảo sự ổn định và tăng trưởng
- Các mục tiêu cụ thể
+ sản lượng:
Trong ngắn hạn: đạt được sản lượng thực tế cao tương ứng với sản lượng
tiềm năng
Trong dài hạn: làm tăng sản lượng tiềm năng để đảm bảo tốc độ tăng trưởng
kinh tế cao và bền vững
+ Việc làm: tạo được nhiều việc làm có thu nhập cao
+ Ổn định giá cả: giữ được giá cả không tăng hoặc không giảm quá nhanh
trong điều kiện kinh tế tự do
+ Kinh tế đối ngoại : ổn định tỉ giá hối đoái, đạt được cân bằng cán cân
thanh toán quốc tế và cán cân thương mại
+ Phân phối công bằng
Một số nước coi mục tiêu này là một trong các mục tiêu quan trọng
Nhận xét: Những mục tiêu trên thể hiện nền kinh tế ở trạng thái lí tưởng
trong đó sản lượng ở mức toàn dụng nhân công, không có lạm phát, cán cân
thanh toán quốc tế cân bằng, tỉ giá hối đoái ổn định. Trên thực tế các chính
sách kinh tế vĩ mô chỉ có thế tối thiểu hoá các sai lệch so với trạng thái lí
tưởng
Các cặp mục tiêu trên có thể bổ sung cũng có thể mâu thuẫn nên trong quá
trính thực hiện các mục tiêu người ta phải sắp xếp thứ tự ưu tiên, nghĩa là
lựa chọn một mục tiêu và chấp nhận hi sinh các mục tiêu khác
Trong dài hạn, thứ tự ưu tiên các mục tiêu cũng khác nhau. ở các nước kém
phát triển thì mục tiêu ưu tiên hàng đầu là sản lượng và việc làm.
Ví dụ: năm 1987, chỉ số lạm phát của VN là 700%
chọn mục tiêu ổn định giá cả: CP thực hiện chính sách tiền tệ, tăng lãi suất

(12%/tháng). kết quả C giảm,I giảm dẫn đến tổng cầu AD giảm làm cho giá
giảm (kiểm soát được lạm phát) nhưng Q giảm (kinh tế suy thoái )
chọn mục tiêu sản lượng: CP thực hiện chính sách tiền tệ , giảm lãi suất
(giảm từ 10,4%... xuống 0,5%). kết quả C tăng ,I tăng dấn đến tổng cầu tăng,
sản lượng tăng (kinh tế thoát khỏi suy thoái)
c.Trình bày các chính sách kinh tế vĩ mô nhằm mục tiêu ổn định và phương
thức tác động của mỗi chính sách đối với nền kinh tế trong điều kiện suy
thoái và lạm phát
• Chính sách tài khoá
- ĐN: chính sách tài khoá là việc CP dúng thuế khoá và chi tiêu công cộng
để tác động đến nền kinh tế hướng nền kinh tế đến mức sản lượng và việc
làm mong muốn
- Công cụ: chi tiêu chính phủ (G) và thuế (T)