đánh giá công tác quản lý công nợ tại công ty cổ phần thiết bị y tế medinsco

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
I H
o0o








N TT NGHIP



 TÀI:
 
T PHN THIT B Y T
MEDINSCO




C HIN : 
 : A19416
 

I  2014


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
I H
o0o








N TT NGHIP



 TÀI:

T PHN THIT B Y T
MEDINSCO




ng dn : Th.s Trnh Trng Anh
n thc hin : 
 : A19416
 

I  2014
Thang Long University Library


LI C
Vi tình cm chân thành, em xin bày t lòng bit n ti các thy giáo, cô giáo
trng i Hc Thng Long, đc bit là Thy giáo Th.s Trnh Trng Anh – giáo viên
trc tip hng dn khóa lun cho em, cùng các bác, cô chú và anh ch trong Công ty
C phn Thit b Y t Medinsco đư tn tình giúp đ em hoàn thành khóa lun tt
nghip này. Em cng xin cm n các thy cô giáo ging dy trong nhà trng đư
truyn đt cho em rt nhiu kin thc b ích đ thc hin khóa lun và cng nh có
đc hành trang vng chc cho s nghip trong tng lai.
Do gii hn kin thc và kh nng lý lun ca bn thân còn nhiu thiu sót và
hn ch, kính mong s ch dn và đóng góp ca các thy cô giáo đ khóa lun ca em
đc hoàn thin hn.
Hà Ni, ngày…tháng…nm 2014







L
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này do t bn thân thc hin có s h tr
t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi khác.

Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc trích
dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!





Thang Long University Library


MC LC


  1
 1
1.1.1. Khái nim công n 1
1.1.2. C s hình thành công n 1
1.1.3. Phân loi công n ca ếoanh nghip 2
 5
1.2.1. Ý ngha ca công tác qun lý công n 5
1.2.2. Ni ếung công tác qun lý công n 6
 19
 19
 19
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin ca Công ty 19
2.1.2. C cu t chc qun lý 19
2.1.3. c đim kinh ếoanh ca công ty 21

35

2.2.1. Tình hình qun lý công n ca Công ty 35
2.2.2. Phân tích kh nng thanh toán công n ca Công ty thông qua ch tiêu tài
chính 49
2.2.3. Phân tích mi quan h công n phi thu và công n phi tr ti Công ty CP
Thit b Y t MỀếinsco 54

Medinsco 55
2.3.1. im mnh ca Công ty CP Thit b Y t MỀếinsco 55
2.3.2. Kt qu đt đc trong công tác qun lý công n 56
2.3.3. Tn ti và nguyên nhân trong công tác qun lý công n 57
     
 59

 59



 60
3.2.1. Gii pháp hoàn thin công tác qun lý công n phi thu ti Công ty C phn
Thit b Y t MỀếinsco 60
3.2.2. Gii pháp hoàn thin công tác qun lý công n phi tr ti Công ty C phn
Thit b Y t MỀếinsco 63
3.2.3. Gii pháp khác 65


Thang Long University Library


DANH MC VIT TT

u vit tt 
CSTD C s tín dng
HC i hi đng c đông
GVHB Giá vn hàng bán
HQT Hi đng qun tr
GTGT Giá tr gia tng
TDTM Tín dng thng mi
TSC Tài sn c đnh
TSDN Tài sn dài hn
TSNH Tài sn ngn hn
TNDN Thu nhp doanh nghip
SXKD Sn xut kinh doanh


Bng 1.1. Bng theo dõi khách hàng 10
Bng 1.2. Bng công n phi tr 10
Bng 2.1. Bng Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh Công ty giai đon 2011 - 2013
22
Bng 2.2. Bng cân đi K toán Công ty giai đon 2011 – 2013 27
Bng 2.3. C cu tài sn – ngun vn Công ty CP Thit b Y t Medinsco 28
Bng 2.4. T trng các khon phi thu ca Công ty giai đon 2011-2013 29
Bng 2.5. C cu tng n phi tr 31
Bng 2.6. Ch s kh nng sinh li 34
Bng 2.7. Tiêu thc Character - c đim (C
1
) 38
Bng 2.8. Tiêu thc Capital - Vn (C
2
) 38
Bng 2.9. So sánh vi giá tr kh nng thanh toán ca ngành 39
Bng 2.10. Tiêu thc Capacity - Nng lc (C
3
) 39
Bng 2.11. H s ca các yu t trong mô hình 3C 39
Bng 2.12. Phân nhóm khách hàng 40
Bng 2.13. im s và phân nhóm khách hàng theo mô hình đim tín dng nm 2013
42

Bng 2.14. Bng theo dõi khách hàng ca Công ty Medinsco nm 2013 44
Bng 2.15. Tình hình các khon phi thu khách hàng 45
Bng 2.16. Bng theo dõi ngi bán ca Công ty Medinsco nm 2013 47
Bng 2.17. Tình hình các khon phi phi tr ngi bán 48
Bng 2.18. Mi quan h gia công n phi thu và công n phi tr 54
Bng 3.1. Tiêu thc Collateral - c đim (C
4
) 61
Bng 3.2. Tiêu thc Conditions - iu kin (C
5
) 61
Bng 3.3. H s ca các yu t trong mô hình 5C 61


Thang Long University Library


DANH M, BI
Mô hình 1.1. Mô hình ni lng chính sách bán chu 14
Mô hình 1.2. Mô hình tht cht chính sách bán chu 14
Mô hình 1.3. Mô hình m rng thi hn bán chu 15
Mô hình 1.4. Mô hình rút ngn thi hn bán chu 16
S đ 2.1. T chc b máy Công ty C phn Thit b Y t Medinsco 20
Biu đ 2.1. H s thanh toán ngn hn 49
Biu đ 2.2. H s thanh toán nhanh 50
Biu đ 2.3. H s thanh toán tc thi 51
Biu đ 2.4. H s thanh toán tng quát 52
Biu đ 2.5. H s kh nng thanh toán n dài hn 53
Biu đ 2.6. H s thanh toán lưi vay 53

LI M U

1. 
Trong c ch th trng, các doanh nghip đc t do cnh tranh và phát trin,
đó là nguyên nhân thúc đy nn kinh t phát trin. Mt khác các quan h tài chính
ngày càng phc tp, do vy dn đn tình trng chim dng vn ca nhau trên th
trng. Vì vy, công tác qun lý tình hình công n phi thu, công n phi tr có ý
ngha quan trng đi vi nhà qun tr doanh nghip trong vic đa ra quyt đnh điu
hành các hot đng kinh doanh. Tuy nhiên đc đim kinh doanh ca các doanh nghip
khác nhau s chi phi quan h phi thu, phi tr cng khác nhau. Mt khác trong c
ch th trng hu ht doanh nghip đu t ch v hot đng tài chính, ly thu bù chi
và thc hin quá trình tái sn xut m rng, do vy công tác qun lý, phân tích công
n phi thu, phi tr càng có ý ngha quan trng trong vic cung cp nhng thông tin
v c cu phi thu đ đa ra bin pháp thu hi phù hp. ng thi thy đc c cu
các khon phi tr đ đa ra bin pháp thanh toán kp thi nhm nâng cao hiu qu s
dng vn.
Ngoài đi tng nhà qun tr  trên, phân tích công n cng là mt trong nhng
mi quan tâm hàng đu ca nhà đu t, ngi vay vn, ngi cung ng, khách
hàng,… trc khi h quyt đnh có nên đu t hay tài tr vn cho doanh nghip hay
không. iu này nh hng trc tip đn ngun vn huy đng, đây là ngun vn kinh
doanh ch yu ca doanh nghip. Qua đây ta có th thy công tác qun lý công n góp
phn quyt đnh s tn ti và phát trin ca doanh nghip, nó th hin kh nng và
trình đ qun lý tài chính ca nhà qun tr. Công n luôn là mt vn đ bc xúc khin
các nhà qun tr đau đu trong vic tìm ra gii pháp hiu qu đ gii quyt.
Nhn thc đc tình hình thc tin ca vic nghiên cu v công n phát sinh
trong doanh nghip nên trong thi gian thc tp ti Công ty C phn Thit b Y t
Medinsco, đ tài: "  ti CC phn Thit

b Y t Medinsco" đư đc đa ra nghiên cu trong khóa lun.
2. 
i tng nghiên cu: Công tác qun lý công n trong doanh nghip.
Phm vi nghiên cu: Thc trng công tác qun lý công n ti Công ty C phn
Thit b Y t Medinsco trong ba nm 2011, 2012 và 2013.
3. u
Khóa lun s dng ch yu phng pháp so sánh, phng pháp phân tích t l
và phng pháp thng kê đ đa ra đánh giá và kt lun t c s là các s liu đc
cung cp và thc trng tình hình hot đng ca công ty.

Thang Long University Library


4. 
Ngoài m đu và kt lun khóa lun gm 3 chng:
  n chung v   trong hong
kinh doanh ca doanh nghip
 2: Thc trng  tC phn Thit b Y
t Medinsco
: Gi    ti C phn
Thit b Y t Medinsco



1
CHUNG 

1.1.    trong doanh nghip
1.1.1. Khái nim công n
Công n phn ánh ngha v thanh toán ca khách n (con n) vi ngi th

hng (ch n). Công n trong doanh nghip bao gm: công n phi thu và công n
phi tr. ây là hai mt trái ngc ca mt vn đ nhng tn ti song song và khách
quan vi nhau, chúng có nh hng ti công tác tài chính ca doanh nghip.
Công n có liên quan và nh hng ti tình hình tài chính ca doanh nghip bi
khi bt đu thc hin các mi quan h làm n buôn bán, các nhà đu t, các ch ngân
hàng hay đi tác kinh doanh thng quan tâm ti tình hình tài chính ca doanh nghip.
Phi khng đnh rng, trong bt c mt doanh nghip hay mt t chc kinh t nào bao
gi cng tn ti nhng khon phi thu đi vi con n và các khon phi tr đi vi ch
n ca mình. Công n không bao gi tách khi quá trình sn xut kinh doanh ca
doanh nghip, dù doanh nghip  b vc phá sn hay đang trên đà tng trng vng
mnh. Tuy nhiên, tình hình công n ca các doanh nghip là không ging nhau, nó
phn ánh tình hình tài chính ca các doanh nghip thông qua các t sut và các con s
tuyt đi. Liu doanh nghip có phi đi đu vi các khon công n chim t trng ln
trong tng ngun vn không. Doanh nghip có t ch trong quá trình sn xut kinh
doanh hay không. Vn đ công n thc s cn đn s chú tâm ca các nhà qun tr tài
chính bi nó có ý ngha quan trng đi vi s sng còn ca doanh nghip.
1.1.2. C s hình thành công n
Công n là mi quan tâm ca các doanh nghip bi mt l công n có liên quan
trc tip đn tình hình tài chính và kh nng t ch ca doanh nghip.
Ngay t khi bc vào hot đng sn xut kinh doanh, các doanh nghip luôn
phi có trong tay mt s vn nht đnh phù hp vi ngành ngh mà doanh nghip đư
đng ký vi b ch qun. S vn mà doanh nghip nm gi không phi hoàn toàn là
vn t có mà bao gm c ngun vn tín dng. Chính vì huy đng vn t bên ngoài cho
nên doanh nghip có trách nhim hoàn tr c vn ln lưi cho các t chc tín dng, các
ch n ca doanh nghip ti mt thi đim nào đó đư đc hai bên tho thun.
Nh vy t khi m đu, doanh nghip đư có các khon công n phi tr có liên
quan đn ngun hình thành vn ca doanh nghip. Trong quá trình hot đng sau này,
các phng thc thanh toán ca doanh nghip áp dng cng đư trc tip hình thành
nên khon phi thu ca doanh nghip vi bn hàng, cá nhân hay khon phi tr đi vi
ch n. Nu khon phi tr ca doanh nghip quá ln thì có ngha là doanh nghip

đang chim dng vn ca các doanh nghip khác. Trong thi gian này, ngun vn
kinh doanh ca doanh nghip s đc b sung và nu doanh nghip chim dng vn
Thang Long University Library

2
mt cách hp pháp thì có th tn dng ngun vn này cho mc đích kinh doanh khác.
Nhng ngc li, nu doanh nghip b chim dng vn thì lúc này doanh nghip s
gp khó khn nht đnh v mt tài chính, hn ch v kh nng thanh toán. Tuy rng
ngun vn ca doanh nghip đi chim dng hoc b chim dng ch là tm thi, mang
tính cht thi đim nhng nó nh hng không nh đn tình hình sn xut kinh doanh
ca doanh nghip. Trong nhiu trng hp, chính t các khon n đn hn chuyn
sang công n khó đòi đư buc doanh nghip phi đi đn tình trng phá sn mt cách
nhanh chóng nu doanh nghip là ch n nhng không thu hi đc vn hay con n
không có kh nng thanh toán.
Tóm li, chính các chính sách tín dng mà doanh nghip áp dng, các gii pháp
huy đng vn,… đư làm ny sinh công n trong doanh nghip, buc các doanh nghip
phi có trách nhim trong vic qun lý và s dng ngun vn mt cách hp lý, theo
dõi sát sao tình hình thanh toán công n và chi tit theo tng đi tng.
1.1.3. Phân loi công n ca doanh nghip
Nh đư trình bày trong phn khái nim v công n, công n trong doanh nghip
bao gm: công n phi thu và công n phi tr. ây là hai mt trái ngc ca mt vn
đ nhng tn ti song song và khách quan vi nhau, chúng có nh hng ti công tác
tài chính ca doanh nghip.
1.1.3.1. Công n phi thu
Công n phi thu là tài sn mà doanh nghip có quyn đc đòi n, trên thc t
là tin vn mà doanh nghip b ngi khác chim dng. Công n nhiu hay ít, thi
gian chim dng dài hay ngn, mt mt nh hng đn tình hình quay vòng vn doanh
nghip, mt khác nh hng đn kh nng thu li ca doanh nghip. Công n yêu cu
doanh nghip phi tr giá cho nó.
Nguyên nhân tn ti công n phi thu ch yu là do bán chu, tc là doanh

nghip đư cung cp tín dng cho khách hàng. Bán chu có th có li cho doanh nghip,
đó là có th tng lng tiêu th nhng đng thi cng khin cho công n tng lên.
Toàn b phn tài sn ca doanh nghip đang b các đn v hoc các cá nhân
khác chim dng mà doanh nghip có trách nhim thu hi  đây có th là tin, tài sn,
các loi hình vt cht có th quy đi ra tin, các khon thit hi mà các cá nhân hoc t
chc gây ra và có trách nhim phi bi thng. [9, tr.177]
Công n phi thu bao gm: Các khon phi thu khách hàng; các khon phi thu
ni b khác; các khon tin tm ng; các khon th chp, ký cc, ký qu, và các
khon phi thu khác; các khon phi thu t ngi bán.
- Các khon phi thu khách hàng: Quan h thanh toán gia doanh nghip vi
khách hàng phát sinh ch yu trong quá trình bán sn phm, vt t, hàng hóa, cung cp
lao v, dch v, bàn giao thanh toán khi lng thi công mà khách hàng đư nhn ca

3
doanh nghip nhng cha thanh toán tin. Trong điu kin nn kinh t th trng cnh
tranh gay gt và khc lit gia các doanh nghip mi thành phn kinh t thì vic bán
sn phm, dch v ca doanh nghip tr nên khó khn hn. Doanh nghip không th
c sn xut ra sn phm, to ra dch v ca mình không cn chú trng đn nhu cu th
hiu ca ngi tiêu dùng. Nu doanh nghip mun tn ti và đng vng trên thng
trng thì không ch phi cnh tranh vi các doanh nghip khác v cht lng sn
phm, dch v, ch đ hu mưi,… mà còn phi cnh tranh v các chính sách u đưi
trong vic thanh toán tin hàng đó là tr tin sau khi mua hàng, chính vì chính sách
này đư hình thành nên các khon phi thu khách hàng ca doanh nghip. [2, tr.54]
- Các khon phi thu ni b: Các khon phi thu ni b là các khon phi thu
gia đn v cp trên vi đn v cp di, gia các đn v cp di vi nhau trong đó
đn v cp trên là doanh nghip sn xut kinh doanh, đn v cp di là các đn v
thành viên ph thuc có t chc công tác k toán riêng.  đn v cp trên (Doanh
nghip đc lp, Tng công ty), khon phi thu ni b thng là các khon vn, qu
hoc kinh phí đư cp cha thu hi hoc cha đc quyt toán; vn khu hao do cp
di vay; các khon cp di phi np cp trên theo quy đnh; các khon nh cp di

thu h; các khon đư chi, đư tr h cp di; các khon đư cp cho đn v trc thuc đ
thc hin khi lng giao khoán ni b và nhn li giá tr giao khoán ni b và các
khon phi thu vưng lai khác.  đn v cp di, các khon phi thu ni b thng là
các khon đc cp trên cp nhng cha nhn đc (tr vn kinh doanh); khon cho
vay v vn khu hao; các khon nh cp trên hoc đn v ni b khác thu h; các
khon đư chi, đư tr h cp trên và các đn v ni b khác. Do các đn b ni b cùng
mt đn v đc lp, cho nên khon phi thu ca đn v này s là khon phi tr ca
đn v ni b khác. [2, tr.60]
- Tm ng: Tm ng là vic các b công nhân viên trong doanh nghip ng
trc mt khon tin hoc vt t đ thc hin nhim v sn xut kinh doanh hoc gii
quyt mt công vic đư đc phê duyt. Sau khi thc hin xong, cán b công nhân
viên đó phi có trách nhim thanh toán tm ng vi doanh nghip. Tm ng có th là
các khon tin chi cho các công vic thuc v công tác t chc hành chính, s kin
(tip khách, mua vn phòng phm, t chc hi ngh… ), tm ng tin tàu xe, ph cp
lu trú, tin công tác ca công nhân viên khi đi công tác, tm ng cho ngi đi mua
nguyên vt liu, hàng hoá, tr tin vn chuyn, bc vác nguyên vt liu. [2, tr.68]
- Các khon tr trc ngn hn: Là các chi phí thc t phát sinh  k này
nhng có liên quan đn nhiu k sn xut kinh doanh k tip sau. Vì vy phi tính toán
phân b cho nhiu k sau nhm làm cho chi phí giá thành tng đi n đnh gia các
k. Chi phí tr trc ngn hn là nhng khon chi phí thc t phát sinh có liên quan
Thang Long University Library

4
đn hot đng sn xut kinh doanh ca nhiu k hch toán trong mt nm tài chính
hoc mt chu k kinh doanh. [2,tr.70]
- Khon tin cm c, ký cc, ký qu: Cm c là vic doanh nghip mang tài
sn, tin vn ca mình giao cho ngi nhn cm c đ vay vn hoc đ nhn các loi
bo lưnh. Tài sn cm c có th là vàng, bc, đá quý, ô tô, xe máy, và có cng có th
là giy t chng nhn quyn s hu v nhà đt hoc tài sn. Ký cc là vic doanh
nghip đi thuê tài sn giao cho bên cho thuê mt khon tin hoc kim khí quý, đá quý

hoc các đ vt có giá tr cao khác nhm mc đích ràng buc và nâng cao trách nhim
ca ngi đi thuê tài sn phi qun lý, s dng tài sn đi thuê và hoàn tr đúng thi
hn quy đnh. Trong mi quan h gia doanh nghip và ngân hàng, ký qu đc hiu
là vic doanh nghip gi mt khon tin hoc kim loi quý, đá quý hay là các giy t
có giá tr vào tài khon phong ta ca ngân hàng đ đm bo cho vic thc hin bo
lưnh cho cho nghip. c đim ca cm c, ký qu, ký cc là các tài sn vn thuc
quyn s hu ca doanh nghip trong thi hn tha thun. Vì vy, phòng k toán cn
phi ghi chép đy đ, rõ ràng tng khon mc theo đúng thi hn quy đnh, thc hin
đúng các điu khon cam kt tránh gây tn tht tài sn do vi phm hp đng. [2, tr.72-
73]
1.1.3.2. Công n phi tr
Quá trình hot đng sn xut kinh doanh, trong phm vi doanh nghip cng nh
gia các doanh nghip vi nhau, gia các doanh nghip vi các đn v, các t chc xư
hi phát sinh các quan h kinh t rt phong phú và đa dng. Trong các quan h đó,
doanh nghip có th va là ch n và là khách n. Các khon n mà doanh nghip
phi tr cho các đn v, các t chc kinh t, xư hi chính là ngun hình thành nên mt
b phn tài sn ca doanh nghip.
Xét trên góc đ tài chính, công n phi tr là các khon n phát sinh trong quá
trình sn xut kinh doanh mà doanh nghip phi tr cho các đn v, các t chc kinh
t, xá hi hoc cá nhân nh: N tin vay, n phi tr cho ngi bán, n phi tr, phi
np cho Nhà nc, cho công nhân viên, cho c quan cp trên và các khon phi tr
khác.
Theo tính cht và thi hn thanh toán, các khon n phi tr đc chia thành:
N ngn hn, n dài hn và n khác.
- N ngn hn là các khon tin n mà doanh nghip phi tr cho các ch n
trong mt thi gian ngn (không quá mt nm). N ngn hn bao gm các khon mc
nh: Vay ngn hn, n dài hn đn hn tr, phái tr ngi bán, ngi mua tr tin
trc, thu và các khon phi np Nhà nc, lng, ph cp phi tr cho công nhân
viên, các khon phi tr ni b và các khon phi tr, phi np khác.

5
- N dài hn là khon tin mà doanh nghip n các đn v cá nhân hoc các t
chc kinh t có thi hn trên mt nm mi phi hoàn tr, n dài hn ca doanh nghip
bao gm các khon nh: Vay dài hn cho đu t phát trin, n thuê mua tài sn c
đnh (thuê tài chính) và doanh nghip phát hành trái phiu.
- N khác (hay còn gi là n không xác đnh) là các khon phi tr nh nhn ký
qu, ký cc dài hn, tài sn tha ch x lý, và các khon chi phí phi tr. [2, tr.425-
426]
1.2. Nqu
1.2.1. Ý ngha ca công tác qun lý công n
Tình hình công n ca doanh nghip là mt trong nhng ni dung c bn mà
nhà qun tr quan tâm, các khon công n ít, không dây da kéo dài s tác đng tích
cc đn tình hình tài chính, thc đy các hot đng kinh doanh phát trin. Các khon
công n tn đng nhiu s dn đn tình trng chim dng vn ca nhau, nh hng
đn uy tín ca doanh nghip và làm cho các hot đng kinh doanh kém hiu qu. Tình
hình công n ca doanh nghip nh hng ti kh nng thanh toán và hiu qu s
dng vn, do vy doanh nghip thng xuyên phân tích tình hình công n và kh nng
thanh toán trong mi quan h mt thit vi nhau đ đánh giá chính xác tình hình tài
chính ca doanh nghip vi thc trng nh th nào.
Công tác phân tích tình hình qun lý công n phi thu ca khách hàng và các
đi tng khác giúp cho nhà qun tr bit đc c cu các khon n: Phi thu cha
đn hn, đn hn, quá hn, t đó có các bin pháp thu hi công n phù hp, đng
thi đa ra các cam kt trong hp đng vi khách hàng chính xác hn. Phân tích tình
hình công n phi tr giúp cho nhà qun tr bit đc c cu các khon phi tr: phi
tr đn hn, cha ht hn, quá hn, t đó đa ra các bin pháp thanh toán phù hp
cho tng đi tng. Mt khác vic chú trng công tác qun lý và phân tích tình hình
công n còn giúp nhà quàn tr nhn din đc du hiu ri ro tài chính xut hin đ
đa ra các bin pháp tích cc nhm nâng cao mc đ an toàn trong hot đng kinh
doanh.
Thông qua phân tích tình hình qun lý công n phi thu ca khách hàng và phi

tr ngi bán giúp cho nhà qun tr có c s đa ra các điu khon trong các hp đng
kinh t có đ tin cy cao nhm gim bt vn b chim dng và chim dng. ng thi
cng là c s khoa hc nhm hoàn thin c ch tài chính, c ch thu, chi ni b phù
hp vi đc đim kinh doanh ca doanh nghip, thc đy hot đng kinh doanh phát
trin.
Thang Long University Library

6
1.2.2. Ni ếung công tác qun lý công n
1.2.2.1. Phân tích kh nng thanh toán công n phi tr
Kh nng thanh toán ca doanh nghip là mt trong nhng ni dung th hin
khá rõ nét cht lng hot đng tài chính ca doanh nghip. Nu nh hot đng tài
chính din ra thun li, lành mnh, có cht lng cao, doanh nghip s đm bo đ và
tha kh nng thanh toán. Ngc li, nu hot đng tài chính din ra không thun li,
cht lng hot đng tài chính thp thì doanh nghip s không đm bo đc kh nng
thanh toán các khon n. Thc t cho thy, nu kh nng thanh toán ca doanh nghip
không đm bo, chc chn doanh nghip s gp rt nhiu khó khn trong hot đng tài
chính cng nh hot đng kinh doanh, thm chí doanh nghip s ri vào tình trng phá
sn.
Có khá nhiu quan đim cng nh ch tiêu s dng khi đánh giá kh nng thanh
toán ca mt doanh nghip. Di đây là mt s ch tiêu chung v kh nng thanh toán
ca doanh nghip.




H s kh nng thanh toán n ngn hn là ch tiêu cho thy kh nng đáp ng
các khon n ngn hn ca doanh nghip bng TSNH là cao hay thp. N ngn hn là
nhng khon n mà doanh nghip phi thanh toán trong vòng mt nm hay mt chu
k kinh doanh. Nu tr s ca ch tiêu này xp x bng 1, doanh nghip có đ kh nng

thanh toán các khon n ngn hn và tình hình tài chính là bình thng hoc kh quan.
Ngc li, nu “H s kh nng thanh toán n ngn hn” < 1, doanh nghip không bo
đm đáp ng đc các khon n ngn hn. Tr s ca ch tiêu này càng nh hn 1, kh
nng thanh toán n ngn hn ca doanh nghip càng thp.




H s kh nng thanh toán nhanh là ch tiêu đc dùng đ đánh giá kh nng
thanh toán tc thi (thanh toán ngay) các khon n ngn hn ca doanh nghip bng
tin (tin mt, tin gi ngân hàng, tin đang chuyn) và các khon tng đng tin.
H s này nói lên vic công ty có kh nng đáp ng vic thanh toán n ngn hn vì
công ty không gp khó khn nào trong vic chuyn t tài sn lu đng khác v tin
mt. H s này quá cao, kéo dài có th dn ti hiu qu s dng vn gim. Ch tiêu
này thp quá, kéo dài chng t doanh nghip không có đ kh nng thanh toán các
khon công n ngn hn, du hiu ri ro tài chính xut hin, nguy c phá sn có th
xy ra. ây là h s phn ánh s chc chn nht kh nng ca công ty đáp ng ngha
v n hin thi. H s này càng cao thì càng đc đánh giá tt. Ta thy h s này b
nh hng rt nhiu t giá tr ca hàng tn kho. Do đó nu mt công ty có quy mô tài

7
sn ngn hn và n ngn hn không đi, lng hàng tn kho tng (gim) s khin cho
h s thanh toán nhanh gim (tng) tng ng.




H s kh nng thanh toán tc thi cho bit vi lng tin và tng đng tin
hin có, doanh nghip có đ kh nng trang tri các khon n ngn hn, đc bit là n
ngn hn đn hn không. Ch tiêu này cao chng t kh nng thanh toán ca doanh

nghip di dào, tuy nhiên ch tiêu này cao quá, kéo dài có th dn đn vn bng tin
ca doanh nghip nhàn ri,  đng và dn đn hiu qu s dng vn thp. Ch tiêu này
thp quá, kéo dài chng t doanh nghip không có đ kh nng thanh toán các khon
n đn hn hoc quá hn. Qua kho sát thc t các doanh nghip kinh doanh, đ đáp
ng nhu cu thanh toán n đn hn và quá hn ch tiêu này thng nm trong khong
(k=1).




H s kh nng thanh toán tng quát ca doanh nghip là mt ch tiêu tài chính
c bn, nhm cung cp thông tin cho nhà qun lý đa ra các quyt đnh đúng đn phc
v cho hot đng kinh doanh ca doanh nghip. Các quyt đnh cho doanh nghip vay
bao nhiêu tin, thi hn bao nhiêu, có nên bán chu cho khách hàng không, Tt các
nhng quyt đnh đó đu da vào thông tin kh nng thanh toán tng quát ca doanh
nghip.
Khi H ≥ 1: Chng t doanh nghip có đ hoc thùa kh nng thanh toán, khi đó
tình hình ca doanh nghip kh quan, tác đng tích cc đn hot đng kinh doanh.
Khi H < 1: Chng t doanh nghip không có kh nng thanh toán, ch tiêu này
càng nh có th dn ti doanh nghip sp b gii th hoc phá sn trong tng lai.




H s kh nng thanh toán n dài hn: N dài hn đó là các khon n mà đn v
có ngha v thanh toán trong thi hn trên mt nm k t ngày phát sinh. H s thanh
toán n dài hn cho bit kh nng thanh toán n dài hn đi vi toàn b giá tr thun
ca tài sn c đnh và đu t dài hn , ch tiêu này càng cao kh nng thanh toán dài
hn trong tng lai ca doanh nghip càng tt s góp phn n đnh tình hình tài chính.
Hay nói cách khác, ch tiêu này cho bit kh nng thanh toán n dài hn đn hn phi

tr ca nm ti bng ngun vn khu hao thu v theo d kin và li nhun sau thu.
Ch tiêu này càng cao chng t doanh nghip có đ và tha kh nng thanh toán các
khon tin gc vay dài hn đn hn phi tr, đó là nhân t giúp các ch doanh nghip
ch đng trong các k hoch tài chính ca mình. Ch tiêu này thp (<1) chng t
Thang Long University Library

8
doanh nghip cn phi có các bin pháp huy đng vn đ chun b thanh toán n gc
tin vay đn hn thanh toán.




H s kh nng thanh toán lưi vay cho bit bng toàn b li nhun trc thu và
lưi vay sinh ra trong mi kì có th đm bo cho doanh nghip thanh toán đc bao
nhiêu ln tng lưi vay phi tr t huy đng ngun vn n. Nu ch tiêu này càng ln thì
chng t hot đng kinh doanh có kh nng sinh li cao và đó là c s đm bo cho
tình hình thanh toán ca doanh nghip lành mnh. Ngc li, ch tiêu này càng gn 1
thì hot đng kinh doanh ca doanh nghip kém hiu qu là nguyên nhân khin cho
tình hình tài chính b đe da. Khi ch tiêu này <1 cho thy hot đng kinh doanh đang
b thua l, thu nhp trong k không đ bù đp chi phí, nu kéo dài s khin doanh
nghip phá sn.
1.2.2.2. Phân tích tình hình công n phi thu
Công n phi thu hay nói cách khác là các khon phi thu ca doanh nghip
bao gm: Phi thu ca khách hàng, phi thu ca ngi bán v vic cung ng trc
tin, phi thu ca cán b công nhân viên, phi thu ca các đi tng khác, Khi phân
tích ta thng so sánh s cui k vi s đu k hoc qua nhiu thi đim đ thy quy
mô và tc đ bin đng ca tng khon phi thu, c cu ca các khon phi thu Các
thông tin t kt qu phân tích là c s khoa hc đ các nhà qun tr đa ra các quyt
đnh phù hp cho tng tài khon c th nh:

+ Tng cng giám sát các khon phi thu.
+ Quyt đnh đa ra các chính sách khuyn mưi, chit khu phù hp.
+ Ngng cung cp hàng hóa, dch v đi vi tng khách hàng c th.
+ Gây sc ép đi vi tng khách hàng.
+ Bán các khon phi thu cho các Công ty mua bán n,
Trong các khon phi thu, phi thu khách hàng thng chim t trng đáng k,
phi thu ca khách hàng có ý ngha quan trng đi vi tình hình tài sn ca doanh
nghip. Khi các khon phi thu ca khách hàng có kh nng thu hi thì ch tiêu giá tr
tài sn thuc Bng cân đi k toán có ý ngha cho quá trình phân tích. Khi khon phi
thu ca khách hàng không có kh nng thu hi thì đ tin cy ca tài sn trên Bng cân
đi k toán thp nh hng ti quá trình phân tích. Do vy, phân tích tình hình phi
thu ca khách hàng ta thng tip cn trên nhng góc đ sau:
- i thu cng ch 





9
Khon tin phi thu ca khách hàng là khon tin mà hin ti khách hàng vn
đang chim dng ca doanh nghip. Ch đn khi khách hàng thanh toán cho doanh
nghip thì phn vn này ca doanh nghip mi không b coi là chim dng na. Vic
b khách hàng chim dng vn s gây thit hi cho doanh nghip khi doanh nghip cn
vn đ đm bo kh nng thanh toán hay duy trì sn xut kinh doanh. Vì vy,  ch s
này các doanh nghip thng đm bo phi càng cao đ chng t tc đ thu hi n ca
doanh nghip càng nhanh, kh nng chuyn đi các khon phi thu sang tin mt cao,
điu này giúp doanh nghip nâng cao lung tin mt, to ra s ch đng trong vic tài
tr ngun vn lu đng phc v sn xut.
Ngoài s vòng quay thì k thu tin bình quân (thi gian thu n) cng là mt ch
tiêu quan trng trong vic đánh giá các khon phi thu





Ch tiêu này th hin doanh nghip mt bao lâu đ thu hi các khon phi thu.
Ngc li vi ch tiêu s vòng quay các khon phi thu, thi gian thu n ca doanh
nghip càng ngn li càng th hin kh nng thu hi n ca doanh nghip càng tt.
- i thu c thng s chi tit
Các doanh nghip có th m s chi tit theo dõi các khon phi thu ca khách
hàng c th theo tng tiêu thc: i tng, thi hn nh sp đn hn, cha đn hn,
quá hn bao nhiêu, kh nng tài chính, tuy tín T đó, ta tng hp các khon phi thu
khách hàng theo các tiêu thc đư chi tit. ng thi so sanh s cui kì so vi s đu k
đ thy đc quy mô và tc đ tng gim ca tng khon phi thu. Thông qua kt qu
phân tích ta có th thy đc s vn b chim dng t đó có các bin pháp thu hi n
phù hp.
Da vào s chi tit ca ngi mua, ta tng hp và phân tích tình hình phi thu
ca khách hàng theo bng di đây:




Thang Long University Library

10
Bng 1.1. B


S phi thu cn
hn
S phi thu c

n
u k
Cui k
m
u k
Cui k
m
+/-
%
+/-
%
1
2
3
4
5
6
7
8
9

Tng cng








(Ngun: 5, trang 173)
1.2.2.3. Phân tích tình hình công n phi tr
Các khon phi tr ca doanh nghip bao gm: Phi tr ngi bán, phi tr cán
b công nhân viên, thu phi np ngân sách, phi tr tin vay, phi tr đi tng
khác Khi phân tích ta thng so sánh s cui k vi s đu k hoc so sánh qua
nhiu thi đim liên tip đ thy đc quy mô và tc đ tng gim ca tng khon
phi tr, c cu ca tng khon phi tr. Thông tin t kt qu phân tích là c s đ nhà
qun tr đa ra các quyt đnh thanh toán phù hp nhm nâng cao uy tín và hn ch
ruit ro tài chính cho doanh nghip.
Ta có th phân tích tình hình các khon phi thu thông qua bng sau:
Bng 1.2. B phi tr
Ch 



T trng %
ch
+/-
%
1. Phi tr ngi bán





2. Phi tr cán b công
nhân viên





3. Phi tr ngân sách





4. Phi tr khác

Tng cng





(Ngun: 5, trang 174)
Trong các khon phi tr, phi tr nhà cung cp thng có ý ngha quan trng
đi vi kh nng thanh toán và uy tín ca doanh nghip. Khi các khon phi tr ngi
bán không có kh nng thanh toán, du hiu ri ro tài chính xut hin, uy tín ca doanh
nghip gim đi. Khi các khon phi tr đc thanh toán đúng hn, uy tín ca doanh
nghip đc nâng cao, đó là nhân t góp phn xây dng thng hiu ca doanh

11
nghip. Mt khác, các khon phi tr quá hn chim t trng ln, mà doanh nghip
không có kh nng thanh toán, tt nhiên nguy c phá sn d xy ra. Do vy doanh
nghip thng xuyên phân tích tình hình phi tr ngi bán trên nhiu phng din,
trong đó phng din thng đc s dng nht đó là thông qua h thng các ch tiêu
tài chính.




Ch tiêu này cho bit trong k phân tích các khon phi tr ngi bán quay
đc bo nhiêu vòng, ch tiêu này càng cao chng t doanh nghip thanh toán tin
hàng kp thi, ít đi chim dng vn ca các đi tng. Tuy nhiên ch tiêu này cao quá
có th do doanh nghip tha tin luôn thanh toán trc thi hn, nh hng đn hiu
qu s dng vn. Ch tiêu này cho bit mc đ hp lý các khon phi tr đi vi tng
mt hàng c th ca doanh nghip mua trên th trng.
Bên cnh đó ta còn xác đnh thi gian ca mt vòng quay các khon phi tr

ngi bán.
Thi gian 
quay phi tr i

=
360
S uay phi tr 
Ch tiêu này càng ngn chng t kh nng thanh toán tin hàng càng nhanh,
doanh nghip ít khi đi chim dng vn ca các đi tác. Ngc li thi gian ca 1 vòng
quay tài sn càng dài, chng t kh nng thanh toán chm, s vn doanh nghip đi
chim dng nhiu nh hng đn uy tín và thng hiu trên thng trng.
1.2.2.4. Phân tích mi quan h công n phi thu và công n phi tr
Trong thc t hot đng kinh doanh ca các doanh nghip, tn ti quan h phi
thu, phi tr là mt tt yu khách quan ca nn kinh t th trng. Song quan h này
thng ph thuc vào nhng nhân t sau:
- c đim hot đng sn xut kinh doanh, ngành ngh kinh doanh, tính cht
cnh tranh ca các sn phm trên th trng. Thông thng các sn phm đc quyn
thì tr s ca các ch tiêu này thng thp hn các sn phm cnh tranh.
- C ch tài chính ca các doanh nghip trong môi trng kinh doanh. C ch
tài chính đc xây dng khoa hc ngay t ban đu thì quan h chim dng và b chim
dng vn hn ch thp nht vì khi đó doanh nghip hot đng trong mt h thng nht
ca các d toán có đ tin cy cao.
- Môi trng tài chính kinh doanh tng th ca toàn b nn kinh t. Khi nn
kinh t n đnh, các ch tiêu vn chim dng và b chim dng thp nht. Ngc li,
trong môi trng khng hong tài chính các doanh nghip thng chim dng vn ca
Thang Long University Library

12
nhau dn đn tình hình tài chính ca các đn v không lành mnh phn ng theo dây
chuyn.

 phân tích rõ bn cht công n phi thu và công n phi tr ta có th phân
tích mi quan h gia hai nhóm đi tng này thông qua nhng ch tiêu sau:
T l khon phi thu
so vi khon phi tr
=
n phi thu x 100%
n phi tr
Ch tiêu này cao hn 50%, chng t các khon phi thu nhiu hn phi tr, khi
đó doanh nghip có nguy c b chim dng vn nhiu hn vn chim dng, thng
dn đn hiu qu s dng vn gim.
Ch tiêu này thp hn 50%, chng t các khon phi tr nhiu hn phi thu, khi
đó doanh nghip đang b chim dng vn ít hn chim dng vn ca các đi tng và
nh vy dn đn hiu qu s dng vn tng.
T l khon phi tr
so khon phi thu
=
Tng s n phi tr x 100%
Tng s n phi thu
Nu t l các khon n phi tr so vi các khon n phi thu ln hn 50%,
chng t s vn ca doanh nghip đi chim dng ln hn s vn doanh nghip b
chim dng và ngc li. V thc cht ch tiêu này là nghch đo ca ch tiêu trên.
T l gia t
n ph
tng ngun vn
=
T n phi thu x 100%
Tng ngun vn
Ch tiêu này phn ánh vi ngun vn đc huy đng thì có bao nhiêu phn trm
vn thc cht không tham gia vào hot đng sn xut kinh doanh. Có ngha là phn
ánh mc đ vn b chim dng ca doanh nghip. S là không tt nu t l này tng

lên bi khon phi thu chim t trng đáng k trong tng ngun vn d đn kh nng
thu hi n khó khn, du hiu ri ro tài chính xut hin, nguy c phá sn có th xy ra.
T l gia t
n phi tr 
tng ngun vn
=
T n phi tr x 100%
Tng ngun vn
Ch tiêu này phn ánh t l gia tng giá tr các khon phi tr vi tng ngun
vn nhm bit đc vi tng ngun vn đc huy đng thì các khon phi tr chim
bao nhiêu phn trm. Ch tiêu này cao chng t các khon phi tr đn hn chim t
trng đáng k trong tng ngun vn dn đn kh nng t ch trong hot đng tài chính
thp, du hiu ri ro tài chính lúc này s xut hin.
1.2.2.5. Phòng nga ri ro đi vi các khon phi thu
Trong tng tài sn ca doanh nghip thì t l các khon phi thu có th là khác
nhau nhng thông thng chúng chim t 15% đn 20% trong đó ch yu là các
khon phi thu t khách hàng. T l này nu cao s nh hng không nh đn tình

13
hình tài chính ca doanh nghip. Do vy vic thu hi các khon n đúng, đ và kp
thi là vn đ ht sc quan trng và khó khn cho các doanh nghip bi l vic thu hi
các khon n có th s gp rt nhiu ri ro.
Hin nay, doanh nghip có nhiu khon công n tin hàng cha thu hi, đng
thi tc đ thu hi công n đó rt chm, thi gian thu hi kéo dài khin cho vic quay
vòng vn ca doanh nghip gp nhiu khó khn.
i mt vi hin trng công n lâu ngày không đc thu hi, phn ln b kéo
dài, doanh nghip phi tin hành tng cng s dng các chính sách nhm phòng nga
ri ro công n. Do đó, doanh nghip phi thit lp nên các chính sách tín dng mt
cách nghiêm túc, đng thi nghiêm chnh chp hành chính sách tín dng trong mi
hot đng kinh doanh đ phòng nga ri ro tín dng.

Di đây là mt s các gii pháp mà doanh nghip có th s dng đ qun lý và
kim soát ri ro tín dng, bao gm xây dng chính sách bán chu và s dng các công
c qun lý ri ro tín dng.
1.2.2.5.1. Chính sách bán chu
i vi doanh nghip, chính sách tín dng th hin c th  chính sách bán chu
ca doanh nghip, bi vì tín dng doanh nghip cung cp là tín dng thng mi thông
qua bán chu hàng hóa. Quyt đnh chính sách bán chu gn lin vi đánh đi gia chi
phí liên quan đn khon phi thu và doanh thu tng thêm do bán chu hàng hóa. Khon
phi thu là s tin khách hàng n doanh nghip do mua chu hàng hóa hoc dch v.
Có th nói hu ht các doanh nghip đu phát sinh các khon phi thu nhng vi các
mc đ khác nhau, t mc không đáng k cho đn mc không th kim soát ni. Kim
soát khon phi thu liên quan đn vic đánh đi gia li nhun vi chi phí và ri ro.
Nu không bán chu hàng hóa thì s mt đi c hi bán hàng, do đó, mt đi li nhun.
Nu bán chu hàng hóa quá nhiu thì chi phí cho khon phi thu tng và nguy c phát
sinh các khon n khó đòi, do đó, ri ro không thu hi đc cng tng. Vì vy, doanh
nghip cn có chính sách bán chu phù hp.
Khon phi thu ca doanh nghip phát sinh nhiu hay ít ph thuc vào các yu
t nh tình hình nn kinh t, giá c sn phm, cht lng sn phm, và chính sách bán
chu ca doanh nghip. Trong nhng yu t này, chính sách bán chu nh hng mnh
nht đn khon phi thu thông qua s kim soát ca giám đc doanh nghip. Giám đc
có th thay đi mc đ bán chu đ kim soát khon phi thu sao cho phù hp vi s
đánh đi gia li nhun vi chi phí và ri ro. H thp tiêu chun bán chu có th kích
thích đc nhu cu dn ti gia tng doanh thu và li nhun, nhng vì bán chu s làm
phát sinh các khon phi thu nên giám đc cn xem xét cn thn s đánh đi này. Liên
quan đn quyt đnh chính sách bán chu, doanh nghip cn chú ý đn các quyt đnh
Thang Long University Library

14
nh tiêu chun bán chu (credit standards), điu khon bán chu (credit terms) và chính
sách và quy trình thu n (collection policy and procedures).

- Tiêu chun bán chu
 1.1. i lu

(Ngun: Chng trình ging dy Kinh t Fullbright)
 1.2. t chu

(Ngun: Chng trình ging dy Kinh t Fullbright)
Tiêu chun bán chu là tiêu chun ti thiu v mt uy tín tín dng ca khách
hàng đ đc doanh nghip chp nhn bán chu hàng hóa và dch v. Tiêu chun bán
chu là mt b phn cu thành chính sách bán chu ca doanh nghip và mi doanh
nghip đu thit lp tiêu chun bán chu ca mình chính thc hoc không chính thc.
Tng khon phi
thu
Ni lng chính
sách bán chu
Tng doanh thu
Tng chi phí vào
khon phi thu
Tng li nhun đ bù
đp tng chi phí không?
Tng li nhun
Ra quynh
Gim khon phi
thu
Tht cht chính
sách bán chu
Gim doanh thu
Tit kim chi phí cho
khon phi thu
Tit kim chi phí đ bù

đp li nhun không?
Gim li nhun
Ra quynh