sinh học 9 bài ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật- giáo án lớp 9 tham khảo thao giảng, thi giáo viên dạy giỏi (16)

Lờ Quc Thng THCS Na
m sn HP
Giáo viên:
Giáo viên:
Lê quốc thắng
Lê quốc thắng
Trờng: THCS Nam sơn - H.An dơng - Hp
Trờng: THCS Nam sơn - H.An dơng - Hp
Ti ết 44 Bài 42:
ảnh hởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
Lờ Quc Thng THCS Na
m sn HP
Kiểm tra bài cũ
Câu 1
Môi trờng là nơi của sinh vật, bao gồm tất cả những gì
bao quanh chúng. Có 4 loại môi trờng chủ yếu: môi trờng .;
môi trờng trong ; môi trờng trên mặt đất, không khí và
môi trờng
- Giới hạn sinh thái là chịu đựng của cơ thể sinh vật đối
với một nhất định.
Câu 2!"#$%&'()
*+,-().$/#
$0#12345#1(42
sinh sống
nớc
đất
sinh vật
giới hạn
nhân tố sinh thái
Lờ Quc Thng THCS Na
m sn HP

Tiết 44 Bài 42:
ảnh hởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
I. ảnh hởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
Hình 42.2: Rừng thông
Hình 42.2 a
Hình 42.2 b
Lờ Quc Thng THCS Na
m sn HP
Nhiệm vụ267.8*/96:;<<
=$7>,#?@5
điểm khác nhau giữa cây Hình 42.2a và Hình 42.2b
Đặc điểm
Hình 42.2A
(Sống trong bóng râm, )
Hình 42.2B
(Sống nơi quang đãng)
Vị trí
Thân
Cành
Lá
Tán cây
Lờ Quc Thng THCS Na
m sn HP
Đặc
điểm
Hình 42.2A
(Sống nơi quang đãng)
Hình 42.2B
(Sống trong bóng râm, )
Vị trí

Thân
Cành
Lá
Tán cây
Mọc xen nhau
trong rừng
Mọc riêng rẽ,
nơi quang đãng
Cao, thẳng
Thấp, phân cành
Tập trung ở phần ngọn,
cành phía dới rụng sớm
Số lợng cành nhiều
Tán hẹp
Tán rộng
Màu xanh nhạt, lá to Màu xanh đậm, lá nhỏ
Lờ Quc Thng THCS Na
m sn HP
Trả lời:
Cành cây phía dới của các cây sống trong rừng
bị rụng sớm vì:
Cành phía dới của cây rừng ít đợc chiếu sáng
hơn các cành phía trên Quang hợp kém hơn
Không đủ chất hữu cơ tích luỹ để bù đắp cho
sự tiêu hao khi hô hấp Khả năng lấy nớc
kém hơn Cành sớm khô và rụng
Nhiệm vụ 3Quan sát Hình 42.2 Vận dụng kiến thức
Thảo luận toàn lớp thực hiện bài3/SGK VBT
Vì sao các cành cây phía dới của cây sống trong rừng bị rụng sớm?
Hình 42.2 a

Lờ Quc Thng THCS Na
m sn HP
Nhiệm vụ 4Quan sát hình - Liên hệ thực tế
Thảo luận nhóm (4 ) hoàn thành bảng 42.1/ SGK VBTSH9/ 97
Đặc điểm Cây sống nơi quang
đãng
Cây sống trong bóng
râm, dới tán cây khác,
trong nhà .
Hình thái:

Lá

Thân
Sinh lí:

Quang hợp

Thoát hơi nớc
Lờ Quc Thng THCS Na
m sn HP
Đặc điểm
hình thái
Cây sống nơi quang đãng Cây sống trong bóng râm, dới
tán cây khác, trong nhà .
Lá
Màu sắc
Phiến lá
T
H

â
n
Chiều cao
Số lợng
cành
Tán lá
Xanh nhạt
To
Nhỏ, hẹp
Xanh đậm
Thấp

?()%
'
Nhiều
Rộng Hẹp
Lờ Quc Thng THCS Na
m sn HP
Đặc điểm sinh lí
Cây sống nơi
quang đãng
Cây sống trong
bóng râm, .
Quang
hợp
A().B
CD7
< # @ CE F B
CD#4
Thoát

hơi n
ớc
G#H(ICD
7 E C 4 (
I
; # 4 (I $ 7
JFC7E
C#4
K
K
K
K
Nhiệm vụ 5JE$%@$/DC49LMKJN4
Đánh dấu (+) vào đặc điểm của cây sống nơi quang đãng và
cây sống trong bóng râm, dới tán cây khác, trong bảng sau.
Lờ Quc Thng THCS Na
m sn HP

J.#O?C-(:NH(I,#$7
PQ&)E('4B:5(IR$/$

áE('4D.SD.E('4B
: - P ! T T CU V? # - P 7 ( 7 3.
%F$(EV(IV7Dcây bị khô, héo.
ánh sáng ảnh hởng đến quá trình hô hấp và hút nớc
của cây nh thế nào?
Lờ Quc Thng THCS Na
m sn HP
Đặc điểm
Cây sống nơi quang đãng

Cây sống trong bóng râm,
dới tán cây khác, trong
nhà,
Hình
thái
Lá

Màu xanh nhạt.

Phiến lá nhỏ, hẹp

Màu xanh đậm.

Phiến lá to
Thân

Thẳng, thấp.

Số cành nhiều

Thẳng, cao hoặc trung
bình.

Số cành ít, thờng tập
trung ở ngọn.
Sinh
lí
Quang
hợp
Cờng độ quang hợp cao khi

cờng độ ánh sáng mạnh
Cây có khả năng quang hợp
mạnh khi ánh sáng yếu.
Thoát
hơi n
ớc
Cây điều tiết thoát nớc linh
hoạt. Tăng cao khi ánh sáng
mạnh và giảm khi ánh sáng
yếu.
Cây thoát hơi nớc trong
điều kiện ánh sáng mạnh và
giảm khi thiếu nứơc.

VBT/97
Bảng 42.1: ảnh h!ởng của ánh sáng tới
hình thái và sinh lí của cây
Q
Lê Quốc Thắng THCS Na
m sơn HP
Khi nhá, c©y !a bãng vµ chØ t¸i
sinh d!íi t¸n c©y rõng
C©y k¬nia
C©y l¸ lèt
C©y !a bãng d!íi t¸n c©y to n¬i cã ¸nh
s¸ng yÕu.
C©y nhá, l¸ to xÕp ngang, mµu l¸ sÉm.
Lờ Quc Thng THCS Na
m sn HP
Lộc vừng hoa đỏ

Ưa sáng và ẩm, thờng mọc
ven các ao hồ, đầm nớc
Lan hoàng thảo
Bám trên thân và cành cây gỗ.
Cây chịu bóng và a ẩm
Lê Quốc Thắng THCS Na
m sơn HP
Sèng ë nói cao,
trªn c¸c tr¶ng cá, ven rõng
Má h¹c
Lờ Quc Thng THCS Na
m sn HP
Thông pà cò
Mọc thành các dải rừng hẹp
trên đỉnh núi đá vôi, thân
cao đến 25m
Tràm
Tán lá tha, thân cao trên 20m,
chụi ánh sáng
Lê Quốc Thắng THCS Na
m sơn HP
C©y thÝch ba thuú
C©y trung tÝnh, c©y non
cÇn bãng m¸t míi ph¸t triÓn ®îc
C©y thÝch n¨m thuú
C©y trung tÝnh, c©y non chôi bãng
Khi lín cÇn nhiÒu ¸nh s¸ng
Lờ Quc Thng THCS Na
m sn HP
Tiết 44 Bài 42:

ảnh hởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
I. ảnh hởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
Tiểu kết:
ánh sáng tác động lên sự sinh trởng, phát triển của thực vật
đặc biệt là đặc điểm về:
+. Hình thái: Lá, Thân, Cành,
+. Hoạt động sinh lí: Quang hợp, Hô hấp,
Dựa vào đặc tính thích nghi với ánh sáng, chia thực vật
thành 2 nhóm: +. Nhóm cây a sáng:
+. Nhóm cây a bóng:
II. ảnh hởng của ánh sáng lên đời sống động vật
Lờ Quc Thng THCS Na
m sn HP

Vào đêm có trăng sáng, tìm một tổ kiến và quan sát kiến
bò trên đờng mòn nhờ ánh sáng mặt trời. Đặt trên đờng
đi của kiến một chiếc gơng nhỏ để phản chiếu ánh sáng,
sau đó theo dõi hớng bò của kiến. Có 3 khả năng có thể
xảy ra:
1. Kiến sẽ tiếp tục bò theo hớng cũ.
2. Kiến sẽ bò theo nhiều hớng khác nhau.
3. Kiến sẽ đi theo hớng ánh sáng do gơng phản chiếu.
!"#$


Em chọn khả năng nào trong 3 khả năng trên?


Điều đó chứng tỏ ánh sáng ảnh hởng tới động vật nh
thế nào?

%&%'()*+,-)./01
2345678
Lờ Quc Thng THCS Na
m sn HP
ảnh hởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật
Đời
sống
Đặc điểm Đại diện
Tập tính
kiếm ăn
!4F(I$5)

!4F$5)
!4F3/
3:3W?XYZ?
O??C(
I?
5O?[7?\D?L4?
Thời gian
hoạt động
67.3#
67.3/
J?3]?V/??
?&?L@?
Đặc điểm
hình thái
67.3#
67.3/
^-()@T_

^-?`abT
Sinh sản

LE`?cO
Qd93#

Qd93/

bS`
ế??
=
[W
Ud9IH
ánh sáng ảnh hởng tới hoạt động, khả năng sinh trởng
và sinh sản của động vật.
Lê Quốc Thắng THCS Na
m sơn HP
Lê Quốc Thắng THCS Na
m sơn HP
Nhãm ®éng vËt a s¸ng
Nhãm ®éng vËt a tèi
89*:)*+7 2
89*:)*+7)-&;47-
4)<-)%2+3=
Tuú theo sù thÝch nghi cña ®éng vËt víi ®iÒu kiÖn chiÕu s¸ng:
Lờ Quc Thng THCS Na
m sn HP
Động vật a sáng Động vật a tối
Sao la
Cá cóc tam

đảo
Cú mèo
Sói
Thạch sùng mí
Sống ở độ cao trên 800m trong các
hang ven suối.
+ Hoạt động ban đêm.
+ Thức ăn chủ yếu gồm: b!ớm, côn
trùng, châu chấu, dế mèn,
Lờ Quc Thng THCS Na
m sn HP
Tiết 44 Bài 42:
ảnh hởng của ánh sáng lên đời
sống sinh vật
I. ảnh hởng của ánh sáng lên đời sống thực vật
II. ảnh hởng của ánh sáng lên đời sống động vật
35,
ánh sáng giúp động vật nhận biết, định h!ớng di chuyển
trong không gian.

ánh sáng ảnh h!ởng tới hoạt động, khả năng sinh tr!ởng và
sinh sản của động vật.

Dựa vào đặc tính thích nghi với ánh sáng động vật đ!ợc
chia thành 2 nhóm: +. Nhóm động vật !a sáng:
+. Nhóm động vật !a tối:
Lờ Quc Thng THCS Na
m sn HP
Bài1:Khoanh tròn vào đầu câu trả lời đúng.
A*.N4?.4

eP$/)%2
á 3*D. Q.fVbC
<áE('I7.,.%(42
g
JICEF('E
g
JICEFW(IV#>C-
g
JIN7NHhF'
g
E35
a
d
Bài 2:Đánh dấu + vào các đặc điểm của cây a sáng và cây a
bóng trong bảng thông tin sau:
Đặc điểm Cây a
sáng
Cây a
bóng
1. Số cành nhiều
2. Lá to, màu xanh đậm
3. Thân thẳng, thấp.
4. Thẳng, cao hoặc trung bình.
5. Số cành ít, thờng tập trung ở ngọn.
6. Lá nhỏ, hẹp. Xanh nhạt.
K
K
K
K
K

K
Lờ Quc Thng THCS Na
m sn HP
Hớng dẫn về nhà:
1. Học và làm bài theo vở bài tập.
2. S!u tầm t! liệu và hình ảnh về ảnh h!ởng của các nhân tố
sinh thái lên đời sống sinh vât:( ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm).
3.Tìm hiểu trong thực tế sản xuất, chăn nuôi, trồng trọt con
ng!ời đã áp dụng ảnh h!ởng của các nhân tố sinh thái lên
đời sống sinh vật nh! thế nào?
4. Đọc tr!ớc bài 43/SGK