Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc làm của lao động nông thôn phường Thủy Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế

Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc làm của lao động nông thôn phường Thủy
Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế
PHẦN I
ĐẶT VẤN ĐỀ
Quá trình đô thị hoá đã và đang diễn ra mạnh mẽ trên phạm vi cả nước nói
chung và Thừa Thiên Huế nói riêng. Ở tầm vĩ mô, một mặt đô thị hoá là một trong
những giải pháp quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội theo hướng
chuyển dịch cơ cấu kinh tế đáp ứng mục tiêu công nghiệp hoá, hiện đại hoá: phát
triển mạnh các ngành công nghiệp và thương mại – dịch vụ mà Đảng và Nhà nước
đã đề ra trong giai đoạn từ nay đến năm 2020. Mặt khác đô thị hoá cũng là một
trong những chỉ tiêu quan trọng phản ánh sự phát triển của một đất nước. Tuy
nhiên bên cạnh những tác động tích cực, vẫn còn có không ít những bất cập, tồn tại
đặt ra cần phải giải quyết. Một trong những vấn đề đó là tình trạng thất nghiệp và
thiếu việc làm của lao động nông thôn khi đất đai bị thu hồi để phục vụ mục tiêu
đô thị hoá.
Huế là một trong những thành phố có tốc độ đô thị hoá tương đối nhanh.
Phường Thuỷ Dương, thị xã Hương Thuỷ là một khu vực ngoại thành thành
phố Huế chịu tác động không nhỏ của quá trình đô thị hóa, làm cho một lượng lớn
diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi và người nông dân đối mặt với khó khăn khi
mất đi tư liệu sản xuất chủ yếu là đất đai. Chính vì thế tôi chọn đề tài “ Tác động
của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc làm của lao động nông thôn
phường Thủy Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế” làm chuyên
đề kết thúc học phần môn Kinh tế Nông nghiệp của mình.
* Mục tiêu nghiên cứu:
- Góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận và thực tiễn về ảnh hưởng của
quá trình đô thị hóa đến việc làm của người nông dân.
- Đánh giá được mức độ tác động của việc thu hồi đất đến việc làm của người
dân.
Nguyễn Thị Hoài Ly – K42B KTNN Page 1
Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc làm của lao động nông thôn phường Thủy
Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế

- Đưa ra một số giải pháp nhằm hạn chế những tác động tiêc cực của quá trình
đô thị hóa đến việc làm của người nông dân.
* Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
Đề tài tập trung nghiên cứu, phân tích thực trạng lao động và việc làm của lao
động ở các nông hộ có ruộng đất bị thu hồi phục vụ cho quá trình đô thị hóa ở
phường Thủy Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế trong giai đoạn
phát triển từ năm 2005 đến 2010.
* Phương pháp nghiên cứu:
Trong đề tài này tôi sử dụng kết hợp các phương pháp sau:
- Phương pháp điều tra thu thập số liệu:
+ Chọn điểm nghiên cứu: trên địa bàn phường Thủy Dương tôi chọn các tổ có
hộ gia đình đã và đang tham gia sản xuất nông nghiệp để tiến hành điều tra.
+ Thông tin có sẵn: được tham khảo trên các sách, tạp chí, niên giám thống kê,
cá báo cáo tổng kết của địa phương, trên mạng internet , đề tài nghiên cứu khoa
học và khóa luận của các khóa trước.
+ Tổ chức điều tra: để tiến hành điều tra tôi đã sử dụng phương pháp chọn mẫu
ngẫu nhiên có phân loại.
+ Phân tích và xử lý số liệu: sử dụng phương pháp thống kê mô tả, thống kê so
sánh. Số liệu được tổng hợp, xử lý và phân tích trên phần mềm Excel.
* Phương pháp thống kê, phân tích kinh tế:
Phương pháp thống kê mô tả: Từ các số liệu thu thập được, tiến hành xây dựng
bảng biểu để phân tích, đánh giá tác động của thu hồi đất nông nghiệp tới việc làm
của lao động nông thôn. Và phương pháp chuyên gia chuyên khảo.
PHẦN II
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
Nguyễn Thị Hoài Ly – K42B KTNN Page 2
Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc làm của lao động nông thôn phường Thủy
Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế
CHƯƠNG I: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. Đô thị hóa và sự cần thiết phải thu hồi đất

1.1.1. Đô thị hóa
Đô thị hóa nói chung là quá trình hình thành và phát triển của các đô thị về mọi
mặt kinh tế xã hội, trong đó bao gồm sự phát triển về dân số đô thị,về quy mô, về
điều kiện cơ sở hạ tầng … của đô thị. Đây là một quá trình lịch sử lâu dài và gắn
liền với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước.
Nếu xét góc độ nghiên cứu kinh tế thì đô thị hóa là quá trình biến đổi từ nền sản
xuất công nghiệp, cùng với sự phát triển các dịch vụ trong phạm vi diện tích nhất
định, dẫn đến quá trình tập trung dân cư với mật độ cao và trở thành đô thị.
Như vậy đô thị hóa cũng là quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng tăng
dần tỷ trọng các nghành công nghiệp, thương mại, dịch vụ và giảm dần tỷ trọng
các ngành nông nghiệp tạo ra sự phát triển về kinh tế,từ đó biến các vùng nông
thôn nghèo nàn, lạc hậu thành các khu đô thị hiện đại và phát triển kinh tế về mọi
mặt kinh tế và xã hội.
- Đặc điểm của quá trình đô thị hóa:
+ Hình thành các trung tâm công nghiệp, thương mại, dịch vụ trong các đô thị lớn.
+ Hình thành các trung tâm công nghiệp, thương mại, dịch vụ ở các vùng ngoại ô.
+ Mở rộng các đô thị hiện có.
+ Chuyển một số mt thành đô thị.
+ Chuyển đổi cơ cấu sử dụng đất.
+ Chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
+ Thay đổi hình thái kiến trúc.
+ Hình thành nhanh chóng kết cấu hạ tầng.
+ Thay đổi lối sống.
Nguyễn Thị Hoài Ly – K42B KTNN Page 3
Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc làm của lao động nông thôn phường Thủy
Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế
+ Thay đổi cơ cấu dân cư.
1.1.2. Tầm quan trọng của việc thu hồi đất
- Nhờ có đất thu hồi mới có thể xây dựng các khu công nghiệp, khu chế xuất thu
hút hàng trăm dự án đầu tư ở trong nước và ngoài nước.

- Việc thu hồi đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất làm cho quá trình đô thị hóa
được đẩy mạnh
- Tạo điều kiện nâng cấp và xây mới khá đồng bộ hệ thống kết cấu hạ tầng phục vụ
phát triển kinh tế-xã hội và an ninh quốc phòng.
- Việc hình thành các khu công nghiệp, khu đô thị mới đã tạo điều kiện thu hút đầu
tư, giải quyết việc làm cho hàng triệu lao động với thu nhập tương đối khá, giúp họ
từng bước cải thiện, nâng cao đời đời sống vật chất và tinh thần.
- Việc thu hồi đất nông nghiệp có quy hoạch cụ thể, chính xác sẽ tạo điều kiện
thuận lợi để hoạt động nông nghiệp, thương mại, dịch vụ phát triển nhanh, mạnh và
nông nghiệp sẽ thuận lợi hơn khi sản xuất được cải thiện không còn manh mún nhỏ
lẻ.
1.2. Những tác động của quá trình đô thị hóa đối với nông thôn
1.2.1. Những tác động tiêu cực
Gây ảnh hưởng đáng kể đến ô nhiễm môi trường và tài nguyên thiên nhiên, đến
cân bằng sinh thái.
Phân hóa giàu nghèo diễn ra rõ rệt, các gia đình nghèo dễ xảy ra tình trạng thất
nghiệp và con em bỏ học nhiều.
Yếu tố văn hóa dần bị mai một và tệ nạn xã hội ngày càng gia tăng.
Công tác quản lý đô thị sẽ khó khăn do vấn nạn di dân.
Cuộc sống của người dân trên vùng đất bị thu hồi bi xáo trộn vì đổi chỗ ở. Nên
nhiệm vụ cấp bách là phải có quy hoạch cụ thể, các công tác sau quy hoạch như
bồi thường hỗ trợ tái định cư, giải quyết việc làm cho lao động nhằm hạn chế
những tác động tiêu cực do đô thị hóa gây ra.
1.2.2. Những tác động tích cực:
Thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển.
Hiệu quả kinh tế xã hội ngày càng được cải thiện và nâng cao.
Nguyễn Thị Hoài Ly – K42B KTNN Page 4
Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc làm của lao động nông thôn phường Thủy
Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế
Từng bước hình thành nông thôn hiện đại.

Là thị trường lớn để tiêu thụ hàng hóa nông nghiệp.
Là nơi cung cấp vốn, tạo nguồn vốn cho nông nghiệp. Góp phần công nghiệp hóa
nông thôn, phát triển kinh tế nông thôn theo hướng sản xuất hàng hóa, đa dạng hóa
các ngành nghề và sản phẩm, tạo nhiều việc làm và tăng thu nhập cho người nông
dân.
Vậy sự phát triển đô thị kích thích tăng trưởng và phát triển của các vùng lãnh thổ
xung quanh và toàn bộ nền kinh tế, lan truyền tiến bộ công nghệ, văn hóa , xã hội.
1.3. Khái quát chung về việc làm của người lao động
1.3.1. Khái niệm về lao động
Lao động là việc làm có mục đích con người thông qua các công cụ lao động tác
động lên đối tượng lao động nhằm biến đổi chúng thành của cải vật chất cần thiết
cho nhu cầu của mình và xã hội.
Lực lượng lao động hay dân số hoạt động kinh tế bao gồm những người đủ từ 15
tuổi trở lên đang có việc làm hoặc không có việc làm nhưng có nhu cầu làm việc.
Trong đó lực lượng quan trọng nhất là dân số hoạt động kinh tế trong độ tuổi lao
động gồm những người đủ 15-55 tuổi đối với nữ, đến 60 tuổi đối với nam đang có
việc làm hoặc không có việc làm những có nhu cầu làm việc. Trên thực tế vẫn có
một số lao động, thường là lao động nông nghiệp mặc dù ngoài độ tuổi vẫn tham
gia lao động như thiếu niên từ 13-15 tuổi hay những người phụ nữ trên 55 tuổi và
nam trên 60 tuổi. đây là nguồn lao động và được quy đổi theo tỷ lệ 3:1 với những
người dưới độ tuổi lao động, 2:1 với những người trên độ tuổi lao động.
1.3.2. Quan niệm về việc làm
1.3.2.1 Khái niệm:
Ngày nay trong các công trình nghiên cứu khoa học cũng như trên các phương
tiện thông tin đại chúng thì khái niệm việc làm có thể được diễn đạt theo nhiều
cách tiếp cận khác nhau.
Theo Đại từ điển tiếng việt, thì “ Việc làm là công việc, nghề nghiệp thường ngày
để sinh sống” [7;1815]
Nguyễn Thị Hoài Ly – K42B KTNN Page 5
Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc làm của lao động nông thôn phường Thủy

Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế
Theo TSKH Phạm Đức Chính thì: “Việc làm như là một phạm trù kinh tế, tồn tại
ở tất cả mọi hình thức xã hội, đó là một tập hợp những mối quan hệ kinh tế giữa
con người về việc đảm bảo chỗ làm việc và tham gia của họ vào hoạt động kinh
tế” hay cũng theo ông thì “ việc làm cũng là một phạm trù thị trường nó xác định
khi thuê một chỗ làm việc nhất định và chuyển người thất nghiệp thành người lao
động” [9;311]
Trong điều 13, bộluật lao động nước CHXHCN VN năm 1994, được sửa đổi bổ
sung năm 2002, 2006, 2007 có quy định rõ “mọi hoạt động lao độngtạo ra thu
nhập nhưng không bị pháp luật cấm đều được thừa nhận là việc làm” [3;13]
Như vậy trong hoạt động tạo ra thu nhập, không bị pháp luật cấm gọi là việc làm.
Những hoạt động này được thể hiện dưới các hình thức: làm công ăn lương được
thanh toán bằng tiền hoặc hiện vật. Các công việc tự làm để thu lợi cho chính bản
thân mình. Làm công tạo thu nhập cho gia đình nhưng không được hưởng tiền
công hoaặc tiền lương.
1.3.2.2. Tỷ lệ thất nghiệp của lao động
Là tỷ số người thất ngiệp so với lực lượng lao động. Tỷ lệ thất nghiệp lao động
được tính theo công thức:
Trong đó T
n
: tỷ lệ thất nghiệp của lao động (%)
T
m
: tổng số lao động thất nghiệp (người)
L
lđ
: lực lượng lao động
Tỷ lệ thất nghiệp là chỉ tiêu được sử dụng ở tất cả các nước thực hiện theo cơ chế
thị trường. Chỉ tiêu này phản ánh tình hình lao động, việc làm, vấn đề giải quyết
công ăn việc làm cho người lao động ở mỗi quốc gia hay mỗi địa phương.

1.4. Kinh nghiệm giải quyết việc làm cho lao động và thu hồi đất ở các nước
trên thế giới
1.4.1. Ở Trung Quốc:
- Phát triển các xí nghiệp địa phương để thu hút lao động.
Nguyễn Thị Hoài Ly – K42B KTNN Page 6
T
n
= T
m
/L
lđ
Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc làm của lao động nông thôn phường Thủy
Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế
- Xây dựng các đô thị quy mô vừa và nhỏ để giảm bớt lao động nhập cư vào các
thành phố lớn.
1.4.2. Ở Nhật Bản:
- Đưa công nghiệp về nông thôn.
- Thành lập mạng thông tin việc làm trên khắp cả nước.
- Bồi dưỡng những công nhân có tay nghề cao dưới nhiều hình thức như hỗ ttrợ tài
chính, phát triển năng lực…
- Tăng cường cho công nhân làm thêm hoặc làm việc bán thời gian.
- Chế độ tuyển dụng phong phú đa dạng.
Từ chính sách của Nhật Bản trong quá trình đô thị hóa có thể rút ra một số bài học
kinh nghiệm sau:
+ Không ngừng phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trên cơ sở nhu
cầu lao động của xã hội.
+ Phát triển mạnh mẽ những ngành nghề ứng dụng nhiều tiến bộ khoa học kĩ thuật
và những ngàng sử dụng nhiều lao động.
+ Phát triển hệ thống dịch vụ việc làm và thông tin thị trường lao động.
+ Thực hiện cải cách chế độ tiền lương

CHƯƠNG II: TÁC ĐỘNG CỦA VIỆC THU HỒI ĐẤT NÔNG NGHIỆP
ĐẾN VIỆC LÀM CỦA LAO ĐỘNG
2.1. Khái quát chung về vấn đề thu hồi đất và việc làm của người dân phường
Thủy Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế
Đất đai đóng vai trò quang trọng trong sự nghiệp phát triển xã hội. Phường Thủy
Dương có tổng diện tích đất tự nhiên tương đối thấp so với các xã khác trong
huyện. Tổng diện tích đất chỉ có 1249,89 ha chiếm 2,72% diện tích toàn thị xã. Đất
Nguyễn Thị Hoài Ly – K42B KTNN Page 7
Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc làm của lao động nông thôn phường Thủy
Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế
đai của phường có đủ các loại hình, trong đó vùng đồng bằng chiếm chủ yếu rất
thuận lợi cho việc phát triển các loại hình dịch vũ thương mại, trang trại, các mô
hình trồng cây thực phẩm sạch…Trong đó:
Diện tích đất nông nghiệp: 732.58 ha chiếm 58.61 %
Diện tích đất phi nông nghiệp: 447.87 ha chiếm 35.83 %
Diện tích đất chưa sử dụng: 69.44 ha chiếm 5.55%
Nhìn vào bảng sau ta có thể thấy sự biến động lớn về diện tích đất NN và diện tích
đất đất chuyên dụng từ năm 2006 – 2008 có sự biến động rất lớn. Năm 2006 diện
tích đất chuyện dùng là 144,66ha nhưng đến năm 2007 tăng lên 292.95 ha. Tăng
144,66 ha = 97,55%. Sỡ dĩ có sự biến động lớn trong diện tích đất chuyên dùng là
vì tháng 3/2007 UBND tỉnh thừa thiên huế đã có quyết định phê duyệt dự án xây
dựng sân gôn- làng du lịch sinh thái truyền thống với tổng diện tích 145,9 ha tại
phường Thủy Dương (khu vực giáp Tây Nam thành phố Huế) với tổng kinh phí
237,3 tỷ đồng.
Đến năm 2008 diện tích đất chuyên dùng lại giảm xuống còn 155,17 ha là do dự án
vẫn đang còn nằm trong dạng quy hoạch treo. Nên bà con tạm thời được sử dụng
đất để tiếp tục sản xuất nông nghiệp và sản xuất kinh doanh. Dẫn đến đất nông
nghiệp năm 2008 là 793,87 ha tăng 112,89ha so với năm 2007. Để thực hiện dự ấn
sân golf và làng du lịch sinh thái truyền thống không những ảnh hưởng đến diện
tích đất nông nghiệp, đất chuyên dùng mà còn ảnh hưởng đến nhiều loại đất khác

nữa như đất nghĩa trang, nghĩa địa vì thế cũng có sự biến động của đất nghĩa trang
nghĩa địa.
Có thể thấy diện tích đất sử dụng qua các năm không nhiều, năm 2006 là 70,14 ha
(chiếm 5,6 diện tích toàn phường) đến năm 2008 là 96,5 ha (chiếm 5,56 % diện
tích toàn phường). Tuy diện tích đất chưa sử dụng là không nhiều, nhưng nó cũng
gây nên sự lãng phí nguồn tài nguyên đất đai, vì thế chính quyền địa phương cần
khai thác triệt để quỹ đất nàu để có thể phát triển toàn diện hơn.
Bảng 1: Tình hình sử dụng đất ở phường Thủy Dương từ 2006-2008
Loại/năm 2006 2007 2008
Nguyễn Thị Hoài Ly – K42B KTNN Page 8
Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc làm của lao động nông thôn phường Thủy
Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế
I. ĐẤT NN 804.15 680.98 793.87
1.1 ĐẤT SXNN 431.38 398.81 427.83
1.2 ĐẤT LĐ 340.60 257.20 333.98
1.3 ĐÂT NUỔI TRỒNG TS 32.17 24.97 32.06
II. ĐẤT PHI NN 375.60 500.67 386.51
2.1 ĐẤT Ở 147.71 146.82 152.80
2.2 ĐẤT CHUYÊN DÙNG 148.29 292.95 155.17
2.3 ĐẤT TÔN GIÁO TÍNH NGƯỠNG 9.92 9.92 10.06
2.4 ĐẤT NGHĨA TRANG, NGHĨA
ĐỊA
34.94 19.94 33.75
2.5 ĐẤT SÔNG SUỐI, MẶT NƯỚC
CHUYÊN DÙNG
34.74 31.04 34.73
III. ĐẤT CHƯA SỬ DỤNG 70.14 68.24 69.51
TỔNG DIỆN TÍCH ĐẤT TỰ NHIÊN 1249.89 1249.89 1249.89
(Nguồn: Báo cáo về tình hình sử dụng đất từ năm 2006 đến năm 2008 của cán
bộ địa chính phường Thủy dương)

2.2. Tác động của việc thu hồi đất đến việc làm của phường Thủy Dương, thị
xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế
2.2.1. Đặc điểm của phường Thủy Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa
Thiên Huế
Thuỷ Dương là cửu ngõ phía nam của thành phố Huế đã và đang trên đà phát
triển kinh tế theo hướng đô thị hoá nông nghiệp nông thôn. Nằm trên đường quốc
lộ 1A, có đường sắt xuyên bắc nam, cách khu công nghiệp Phú Bài 10km về phía
đông, có tiềm năng tạo ra thế lực mới để có thể phát triển kinh tế với tốc độ tăng
trưởng cao hơn hẳn so với mức bình quân chung của huyện.
Sau khi tuyến giao thông quốc lộ 1A, Tự Đức (đi qua Thuỷ Dương 1,5km) được
hoàn thành, việc khai thác các quỹ đất hai bên đường sẽ đem lại những hiệu quả
Nguyễn Thị Hoài Ly – K42B KTNN Page 9
Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc làm của lao động nông thôn phường Thủy
Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế
kinh tế xã hội nhất định, gắn kết với các khu chức năng đô thị ở phía nam thành
phố như khu đại học huế, khu trung tâm văn hoá thể thao Ngự Bình, khu di tích
lăng tẩm, kkhu vui chơi giải trí phía tây nam thành phố, điểm dân cư tập trung giáp
đài phát thanh thành phố huế tạo nên mối quan hệ vùng chặt chẽ, tạo đà cho phát
triển kinh tế xã hội thành phố Huế nói chung và Thuỷ Dương nói riêng, giúp thuận
tiện hơn trong việc vận chuyển và cung cấp hàng hóa cho các xã lân cận
Quá trình đô thị hóa ở Thủy Dương diễn ra khá sớm (vào khoảng năm 2000 và
mạnh nhất trong giải đoạn 2005-2020). Diện tích đất bị thu hồi phục vụ cho việc
xây dựng các công trình giao thông trên địa bàn phường như công tình đường Thủy
Dương – Thủy Phương, khu đô thị Đông Nam Thủy An. Những công trình này đã
mang lại những biến đổi tích cực trong đời sống của người dân không chỉ trong
phường mà còn cả thị xã Hương Thủy.
2.2.2. Tình hình thu hồi đất cho quá trình đô thị hóa và công nghiệp hóa ở
phường Thủy Dương
Phần lớn diện tích đất bị thu hồi là đất dành cho sản xuất nông nghiệp, đất ở và đất
khác chiếm một tỷ lệ rất ít, điều này dẫn đến tình trạng một bộ phận không nhỏ lao

động nông nghiệp bị mất việc làm do thu hồi đất. Thực trạng này đòi hỏi các cơ
quan chức năng cần có những chính sách thích hợp khi quy hoạch sử dụng đất, hạn
chế tối đa việc thu hồi đất cho đô thị hóa ở những vùng sản xuất nông nghiệp có
hiệu quả nhằm đảm bảo cuộc sống của người dân vf đảm bảo an ninh lương thực
quốc gia.
Bảng 2 : Tình hình thu hồi đất ở Phường Thủy Dương giai đoạn 2007 – 2009
ĐVT: ha
Tổng
DT đất
tự nhiên
Tổng
DT đất
bị thu
hồi
Trong đó % DT đất bị thu
hồi so với
Đất
SXNN
Đất ở Đất
khác
DT đất
tự nhiên
của
phường
DT đất
bị thu
hồi toàn
Thị xã
HT
Nguyễn Thị Hoài Ly – K42B KTNN Page 10

Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc làm của lao động nông thôn phường Thủy
Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế
1249,89 220,64 94,05 125,08 1,51 17,65 26,99
(Nguồn: Báo cáo của Phường Thủy Dương năm 2009)
Qua bảng số liệu trên trong 3 năm 2007-2009 ta thấy với diện tích đất bị thu hồi là
220,64 ha (trong đó diện tích đất nông nghiệp chiếm 56,69% ) chiếm 17,65% diện
tích đất tự nhiên toàn phường và chiếm 26,99% diện tích đất bị thu hồi toàn Thị xã
Hương Thủy.
Bảng 3: Số hộ bị thu hồi đất của phường
Tổng số hộ Số hộ bị thu
hồi đất
% số hộ bị
thu hồi đất
Trong đó
Thuần nông NN kiêm
ngành nghề
Ngành nghề
2795 462 16,53 307 110 45
(Nguồn: Báo cáo của Phường Thủy Dương năm 2009)
Nhìn vào bảng ta thấy số hộ bị ảnh hưởng do thu hồi đất trên địa bàn phường
tương đối nhiều. Số họ bị thu hồi đất chiếm 16,53% tổng số hộ của Phường. Trong
đó, số hộ thuần nông là 307 hộ (chiếm 66,45% số hộ bị thu hồi đất), nông nghiệp
kiêm ngành nghề là 110 hộ (chiếm 23,81% số hộ bị thu hồi đất), ngành nghề là 45
hộ (số hộ bị thu hồi đất).
Như vậy số hộ thu hồi đất đa số là thuần nông, điều này ảnh hưởng rất lớn đến việc
làm và thu nhập của người lao động sau thu hồi đất vì đa số các lao động đều chỉ
có kinh nghiệm trong sản xuất nông nghiệp, thiếu kinh nghiệm tỏng các lĩnh vực
phi nông nghiệp, trình độ văn hóa , chuyên môn kĩ thuật còn thấp, để chuyển đổi
ngành nghề còn gặp nhiều khó khăn đòi hỏi sự nỗ lực từ bản thân bản thân các hộ.
Bảng 4 : Cơ cấu việc làm của Phường Thủy Dương năm 2009

Tổng số
LĐ
Thuần
nông
CN -
TTCN
Dịch vụ LĐ khác LĐ không
có việc
làm
Lao động 5875 2378 1317 1189 764 227
Nguyễn Thị Hoài Ly – K42B KTNN Page 11
Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc làm của lao động nông thôn phường Thủy
Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế
% 100 40,48 22,42 20,23 13,01 3,86
(Nguồn : số liệu điều tra năm 2010)
Quá trình đô thị hóa cùng với nó là quá trình thu hồi đất nông nghiệp diễn ra sẽ tác
động đầu tiên đến việc làm của người lao động, họ phải từ bỏ công việc, ngành
nghề quen thuộc của mình để đi tìm một nghề mới. Đây là quá trình lâu dài và
nhiều thách thức. Bảng trên chi rõ lao động tthuần nông chiếm tỷ lệ lớn nhất
40,48% tổng số lao động toàn phường. Khi đô thị hóa điễn ra sẽ ảnh hưởng không
ít đến thành phần lao động này.
2.2.3. Thực trạng việc làm của các hộ điều tra
Khi quá trình đô thị hóa diễn ra, diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi ngày càng
tăng, các lao động bắt đầu có sự chuyển dịch ngành nghề để thích nghi với điều
kiện sống. Bên cạnh đó vẫn có một số hộ không thể tìm được việc làm do một số
yếu tố như: trình độ văn hóa, chuyên môn kĩ thuật, giới tính độ tuổi… điều này đòi
hỏi sự nỗ lực hết mình từ bản thân các lao động và sự qua tâm giúp đỡ của chính
quyền các cấp.
Bảng 5: Việc làm của người lao động trước và sau khi bị thu hồi đất
của các hộ điều tra

Thời
điểm
Tổng số
LĐ
Nông
dân
Công
nhân
Thợ kĩ
thuật
Dịch vụ Công
việc
khác
Không
có công
việc
Trước
thu hồi
72 59,72 9,72 5,56 8,33 11,11 5,56
Sau thu
hồi
90 25,55 21,11 7,78 22,22 16,67 6,67
(Nguồn : số liệu điều tra năm 2010)
Sau khi thu hồi đất, số lượng lao động là nông dân có xu hướng giảm và các ngành
nghề khác có xu hướng tăng lên. Nghề nghiệp của các lao động tương đối đa dạng,
nông nghiệp chiếm tỷ lệ cao nhưng các ngành nghề khác cũng tương đối phát triển.
Sự chuyển dịch như vậy phù hợp với xu thế phát triển chung.
Nguyễn Thị Hoài Ly – K42B KTNN Page 12
Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc làm của lao động nông thôn phường Thủy
Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế

Cơ cấu ngnàh nghề của lao động trong các nông hộ đã có sự thay đổi lớn sau khi
ruộng đất bị thu hồi . điều này chứng tỏ quá trình đô thị hóa đã ảnh hưởng tích cực
đến việc chuyển đổi ngành nghề theo hướng tách dần ra khỏi nông nghiệp phát
triển các ngành dịch vụ và các ngành đòi hỏi trình độ chuyên môn kĩ thuật.
2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến vấn đề tạo việc làm, tăng thu nhập cho các bộ
nông dân sau khi bị thu hồi đất
- Trình độ văn hóa chuyên môn: đây là chủ tiêu đánh giá chất lượng lao động. Phần
lớn lao động có ruộng đất bị thu hồi đều là nông dân nên trình độ chuyên môn về
các ngành nghề khác chưa được quan tâm đúng mức nên sau khi thu hồi thì quá
trình đào tạo sẽ dài và lâu. Nhưng bản thân các hộ cần nhận thức và đầu tư đúng
đắn cho việc nâng cao trình độ của mình để tìm được việc làm ổn định và có thu
nhập cao hơn.
- Khả năng về vốn: trong mọi hoạt động sản xuất kinh doanh nông nghiệp hay phi
nông nghiệp thì vốn là yếu tố quyết định quy mô cũng như khả năng sản xuất của
hộ. Với các hộ bị thu hồi đất thì thì yêu cầu vốn lại được đặt lên hàng đầu do nhu
cầu chuyển ngành nghề từ nông nghiệp sang phi nông nghiệp. Nhà nước nên hỗ
trợ nguồn vay có lãi suất thấp, thủ tục gỉản đơn để người dân có thể tiếp cận nguồn
vay đồng thời hướng dẫn cho họ nên đầu tư sản xuất như thế nào để giảm thiểu rủi
ro đến mức thấp nhất.
- Tình hình trang bị tư liệu sản xuất và sinh hoạt: Thường thì sau khi thu hồi đất,
người dân thường dùng số tiền này để sắm sửa các tư liệu sản xuất và tư liệu sinh
hoạt. Tư liệu sản xuất là yếu tố vậtchất cần thiết để tổ chức sản xuất, là nhân tố cơ
bản để phát triển sản xuất. Tư liệu sinh hoạt phản ánh đời sống của các hộ gia đình
cũng như so sánh mức phát triển trong đầu tư tư liệu sản xuất với tư liệu sinh hoạt
của các hộ gia đình trước và sau khi thu hồi đất. Cần phải đẩy mạnh việc tuyên
truyền nâng cao nhận thức của cả cộng đồng đối với việc quan tâm chăm lo tới
việc làm và đời sống cho người nông dân khi thu hồi đất là một yêu cầu cấp thiết
để phát triển công nghiệp và đô thị bây giờ và lâu dài.
CHƯƠNG III: QUAN ĐIỂM CỦA ĐỊNH HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP
NHẰM HẠN CHẾ TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC CỦA VIỆC THU HỒI ĐẤT

Nguyễn Thị Hoài Ly – K42B KTNN Page 13
Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc làm của lao động nông thôn phường Thủy
Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế
NÔNG NGHIỆP ĐẾN VIỆC LÀM VÀ THU NHẬP CỦA NGƯỜI DÂN
NÔNG THÔN HUYÊN HƯƠNG THỦY
III.1. Quan điểm
- Thực hiện nhất quán chủ trương Nhà nước và nhân dân cùng ra sức đầu tư phát
triển sản xuất để tạo thêm việc làm, cơ hội tìm kiếm việc làm cho người lao động.
Tránh ỷ lại vào nhà nước.
- Cần kết hợp giữa phân công lao động và tạo việc làm tại chỗ trên phạm vi toàn xã
hội.
- Trên phương tiện tổng thể và dài hạn, giải quyết việc làm và việc làm cho lao
động nông thôn phải gắn liền với chiến lược phát triển dân số, phát triển nguồn
nhân lực và sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực của cả nước.
III.2. Định hướng
Cùng với những biến đổi kinh tế chung và cơ cấu kinh tế nông nghiệp nông
thôn theo hướng sản xuất hàng hóa, CNH-HĐH, đảm bảo sự phát triển bền vững
cân đối giữa các ngành nghề và các vùng sinh thái, khai thác có hiệu quả tiền năng,
lợi thế so sánh, nắm bắt các cơ hội, khắc phục các hạn chế tạo ra một thị trường lao
động nông thôn lành mạnh. Từng bước thu hút lao động nông nghiệp sang các
ngành nghề phi nông nghiệp, hướng mạnh vào công nghiệp chế biến nông lâm thủy
sản và các hoạt động dịch vụ cho sản xuất đời sống. Trên cơ sở tăng năng suất cho
lao động nông nghiệp bằng con đường thâm canh sản xuất hàng hóa theo các hình
thức tổ chức sản xuất phù hợp.
III.3. Một số giải pháp để tạo việc làm
- Một số giải pháp liên quan đến quá trình tự tạo việc làm của người dân:
+ Nâng cao trình độ bằng cách tham gia các khóa học, lớp học đào tạo nghề.
+ Cần thực hiện tốt pháp lệnh dân số và kế hoạch hóa gia đình
+ Khai thác triệt để mọi nguồn lực sẵn có, tận dụng mọi khả năng trong phạm vi có
thể để nâng cao thu nhập ổn định cuộc sống khi chuyển đổi ngành nghề.

- Về phía chính quyền địa phương:
+ Cần có kế hoạch quy hoạch sử dụng đất theo từng giai đoạn kết hợp với quy
hoạch phát triển sản xuất nông nghiệp –công nghiệp - dịch vụ.
Nguyễn Thị Hoài Ly – K42B KTNN Page 14
Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc làm của lao động nông thôn phường Thủy
Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế
+ Xây dựng kế hoạch thu hồi đất phải có kế hoạch chuyển đổi ngành nghề và tạo
việc làm cho người dân gắn liền. Phải phù hợp với điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã
hội, văn hóa của vùng.
+ Tránh gây lãng phí tài nguyên khi thu hồi mà không thể tiến hành xây dựng.
- Về chính sách bồi thường thiệt hại và hỗ trợ:
+ Cần đưa ra mức giá đền bù hợp lý dựa trên mức giá hiện hành trên thị trường và
theo luật đất đai 2003.
+ Quá trình đền bù phải nhanh chóng rõ ràng.
+ Cần hướng dẫn người dân sử dụng tiền đền bù một cách có hiểu quả.
+ Cần có một chế tài xử phạt phù hợp đối với các nhà đầu tư trong trương hợp họ
không tuân thủ các cam kết về việc tiếp nhận lao động địa phương cũng như hỗ trợ
người lao động một cách có hiệu quả để bảo vệ người lao động.
- Về giải quyết việc làm, tạo sinh kế bền vững:
+ Cần quy hoạch và phát triển làng nghề truyền thống, ví dụ : Rượi Thủy Dương.
+ Cần hình thành quỹ hỗ trợ giải quyết việc làm.
+ Tổ chức quy hoạch lại kết cấu hạ tầng nông thôn theo hướng văn minh nông thôn
mới. Sớm hoàn thành cơ sở hạ tầng khu công nghiệp. Tăng cường công tác quản lý
giáo dục.
+ Cần quy định trách nhiệm và nghĩa vụ của các doanh nghiệp, đơn vị sử dụng đất
thu hồi trong việc đảm bảo việc làm cho các lao động có đất bị thu hồi.
+ Đẩy mạnh công tác đào tạo nghề cho người lao động.
+ Mở rộng và phát triển thị trường lao động ngoài nước theo hướng ổn định và
giữa vững các thị trường hiện có. Chú trọng công tác phát triển thị trường lao động
tại địa phương.

+Tạo điều kiện nhằm khuyến khích hỗ trợ phát triển các ngành nghề phi nông
nghiệp.
Nguyễn Thị Hoài Ly – K42B KTNN Page 15
Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc làm của lao động nông thôn phường Thủy
Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế
PHẦN III
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Qua quá trình nghiên cứu Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc
làm của lao động nông thôn phường Thủy Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa
Thiên Huế tôi rút ra một số kết luận sau:
+ Trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đât nước đô thị hóa, CNH – HĐH
là một trong những chủ trương mà Đảng và Nhà nước ta hướng đến. Tỉnh Thừa
Thiên Huế nói chung cũng như phường Thủy Dương nói riêng đã có những biện
pháp, chủ trương để quá trình đó được nhanh chóng và hiệu quả.
+ Phần lớn các hộ bị thu hồi đất đều sống dựa vào nông nghiệp nên đa số lao động
đều rơi vào tình trạng mất việc hoặc có việc làm nhưng không ổn định và thu nhập
bấp bênh.
+ Cơ cấu lao động ở các hộ đã và đang chuyển dịch mạnh theo xu hướng tách ra
khỏi nông nghiệp và tăng số lượng và tỷ lệ lao động trong các ngành phi nông
nghiệp.
+ Đa số các hộ đề gặp khó khăn khi chuyển đổi ngành nghề. Chính quyền địa
phương tuy đã có những chính sách hỗ trợ việc làm cho lao động bị mất đất nhưng
các chính sách này chưa đến được đến tay người dân đầy đủ.
+ Giá đền bù cho đất nông nghiệp trên địa bàn phường giao động từ 10 500đ đến
19000đ/m
2
tùy vào dự án. Các hộ đều cho rằng mức đền bù này quá tthấp so với
các khoản chi phí để đào tạo lao động và tìm kiếm việc làm mới.
+ Tiền đến bù được xem là một nguồn vốn,các hộ nhận tiền đền bù lần đầu tiên

được cầm một số tiền khá lớn, song thiếu định hướng trong kế hoạch chi tiêu sao
cho có hiệu quả, dẫn tới có thể phần lớn được đưa vào mua sắm, tiêu dùng cho sinh
hoạt hằng ngày, trong khi việc làm chưa có hoặc dẫn đến tình ttrạng thiếu vốn cho
các hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như đào tạo nghề.
Nguyễn Thị Hoài Ly – K42B KTNN Page 16
Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc làm của lao động nông thôn phường Thủy
Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế
Thực trạng trên cho thấy Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc
làm của lao động nông thôn phường Thủy Dương là rất lớn. Người dân và chính
quyền địa phương đã cố gắng trong việc chuyển đổi ngnàh nghề, đảm bảo thu nhập
ổn định cuộc sống. Tuy vậy, vẫn còn nhiều bấp cập và thiếu sót tỏng việc giải
quyết việc làm cho một số hộ nông dân cũng như một bộ phận lao động gặp bế tắc
trong việc tìm việc làm mới.
Quá trình đô thị hóa trên địa bàn phường Thủy Dương vẫn đang tiếp diễn và sẽ
càng mạnh mẽ trong thời gian tới đòi hỏi chính quyền các cấp phải có chính sách
và giải pháp cụ thể, chính đáng giải quyết việc làm cho các đối tượng bji ảnh
hưởng. Nếu có những chính sách hợp lý, kĩ càng thì việc giải quyết việc làm cho
các lao động bị mất việc làm hiện tại và tương lai sẽ gặp nhiều thuận lợi hơn.
2. Kiến nghị
- cần xem xét và có những chính sách hỗ trợ giá đền bù cho đất nông nghiệp bị thu
hồi nhằm giúp người dân có thể tái sản xuất hoặc tìm việc làm mới, chuyển đổi
ngành nghề thích hợp.
- Cần chú ý chỉ đạo các doanh nghiệp sử dụng đất thực hiện đúng quy trình tái định
cư – dạy nghề - đền bù - giải tòa – xây dựng nhằm đảm bảo cuộc sống cho người
lao động sau khi bị thu hồi đất.
- Tiếp tục mở rộng và hoàn thiện cơ sở hạ tầng khu công nghiệp, có chính sách ưu
đãi để khuyến khích và thu hút đầu tư.
- Hướng dẫn nông dân thâm canh tăng năng suất cây trồng trên diện tích đất nông
nghiệp còn lại, vận động nông dân sản xuất sản phẩm theo hướng sản xuất hàng
hóa.

+ Thường xuyên có các lớp đào tạo dạy nghè cho các lao động bị mất việc trên địa
bàn phường.
+ Cho nông dân vay vốn và tạo điều kiện để nông dân vay vốn với lãi suất thấp.
+ Khai thác triệt để đất hoang hóa đưa vào sử dụng cho các mục đích như xây
dựng, trồng cây lâm nghiệp, và phát triển chăn nuôi theo hướng trang trại tập
trung.
Nguyễn Thị Hoài Ly – K42B KTNN Page 17
Tác động của quá trình thu hồi đất nông nghiệp đến việc làm của lao động nông thôn phường Thủy
Dương, thị xã Hương Thủy, Tỉnh Thừa Thiên Huế
+ Chú trọng phát triển thị trường lao động tại địa phương, tọa điều kiện để lao
động di chuyển, tìm việc làm ở các khu công nghiệp, đô thị trong nước cũng như
đẩy mạnh công tác xuất khẩu lao động ra nước ngoài.
Cuối cùng, khi thực hiện quy hoạch phát triển đô thị cần phải có cái nhìntổng quát
hơn về kinh tế - xã hội – môi trường để đô thị được phát triển một cách bền vững,
hạn chế tối đã tác động của thu hồi đất đến việc làm và thu nhập của người dân.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tskh phạm đức chính – thị trường lao động, cơ sở lý luận và thực tiễn ở
Việt Nam. Nxb chính trị quốc gia, hà nội, 2005
2. Văn bản pháp luật về việc làm. NXB chính trị quốc gia, hà nội 2007
3. Nguyễn Như Ý – đại từ điển tiếng việt. Nxb văn hóa – thông tin, hà nội
1998
4. PGS.TS Vũ Đình Thắng – Giáo trình kinh tế nông nghiệp. Nxb Đại học
kinh tế Quốc dân.
5. Nguyễn Thị Hoài Ly - “Tác động của quá trình đô thị hóa đến việc làm
của thanh niên Phường Thủy Dương”. Đề tài nghiên cứu khoa học 2010
6. (Tạp chí phát triển kinh tế )
7. .( Bộ kế hoạch và đầu tư)
8. Niên giám thống kê Thị xã Hương Thủy, niên giám thống kê Việt Nam.
9. Khóa luận và đề tài nghiên cứu khoa học các khóa.
10.Và một số trang web khác.

Nguyễn Thị Hoài Ly – K42B KTNN Page 18