mối quan hệ giữa khả năng thanh toán và khả năng sinh lởi nghiên cứu điển hình các công ty cổ phần ngành bất động sản niêm yết trên thị trường chứng khoán việt nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUN TT NGHIP
 TÀI:
MI QUAN H GIA KH NNGăTHANHă
TOÁNăVÀ KH NNGăSINH LI: NGHIểNă
CUăINăHỊNHăCÁCăCỌNGăTYăC PHN
NGÀNH BTăNG SN NIểMăYTăTRểNă
TH TRNG CHNGăKHOÁN VIT NAM.
SINHăVIểNăTHC HIN : TRN TH THANHăVỂN
MÃăSINHăVIểNă : A18915
CHUYểNăNGÀNHă :ăTÀIăCHệNH
HÀăNI - 2014


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUN TT NGHIP
 TÀI:
MI QUAN H GIA KH NNGăTHANHă
TOÁNăVÀ KH NNGăSINHăLI:ăNGHIểNă
CUăINăHỊNHăCÁCăCỌNGăTYăC PHN
NGÀNH BTăNG SN NIểMăYTăTRểNă
TH TRNG CHNGăKHOÁNăVIT NAM.
Giáoăviênăhng dn : Th.s Chu Th Thu Thy
Sinhăviênăthc hin : Trn Th ThanhăVơn
Mƣăsinhăviênă : A18915

ChuyênăngƠnhă :ăTƠiăchính
HÀăNI - 2014
Thang Long University Library


LI CMăN
Trong thi gian thc hin và hoàn thành Khóa lun tt nghip, em đã nhn đc
s giúp đ cng nh đng viên t nhiu phía. Trc tiên, em xin gi li cm n chân
thành ti giáo viên hng dn ca em – ThS. Chu Th Thu Thy. Cô chính là ngi đã
tn tình ch bo, trc tip hng dn em trong sut thi gian nghiên cu và thc hin
khóa lun này. Ngoài ra, em cng mong mun thông qua khóa lun này, gi li cm
n sâu sc đn các thy giáo, cô giáo đang ging dy ti trng i hc Thng Long,
nhng ngi đã truyn đt cho em các kin thc v kinh t t nhng môn hc c bn
nht, giúp em có đc nn tng v chuyên ngành hc nh hin ti đ có th hoàn thành
đ tài nghiên cu này. Cui cùng, em xin cm n gia đình và nhng ngi bn ca em
đã luôn bên cnh, giúp đ và ng h em trong sut thi gian thc hin khóa lun.

Hà Ni, ngày tháng nm 2014
Sinh viên
Trn Th Thanh Vân


LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s h
tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc
trích dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên

Trn Th Thanh Vân
Thang Long University Library


MC LC
LI M U
CHNGă1: M U 1
1.1. Tínhăcp thit caăđ tƠi 1
1.2. CơuăhiănghiênăcuăvƠămcătiêuănghiênăcu 3
1.3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu 4
1.4. Phngăphápănghiênăcu 4
1.5. Kt cu caăđ tƠi 5
CHNGă2: TNGă QUANă Lụă THUYT V KH NNGă THANHă TOÁNă
TRONG MI QUAN H VI KH NNGăSINHăLI 6
2.1. Tng quan chung v kh nngăthanhătoán 6
2.1.1. Khái nim v kh nng thanh toán 6
2.1.2. Ch tiêu đo lng KNTT ca doanh nghip 9
2.1.2.1. Kh nng thanh toán trong ngn hn 9
2.1.2.1. Kh nng thanh toán trong dài hn 14
2.2. Tng quan chung v kh nngăsinhăli 17
2.2.1. Khái nim kh nng sinh li 17
2.2.2. Ch tiêu đo lng kh nng sinh li ca doanh nghip 18
2.3. Mi quan h gia kh nngă thanhă toánă vƠă kh nngă sinhă li ca doanh
nghip 21
2.3.1. Lý thuyt đánh đi (trade -off theory) 21
2.3.2. Gi thuyt caHirigoyen (Hirigoyen hypothesis) 25
CHNGă3: PHNGăPHÁPăNGHIểNăCU 27
3.1. Quyătrìnhănghiênăcu 27
3.2. Phngăphápăthuăthp s liuăvƠăx lỦăs liu 29
3.2.1. Phng pháp thu thp s liu 29

3.2.2. Phng pháp x lý s liu 29
3.3. CácăbinănghiênăcuăvƠăđoălngăcácăbinănghiênăcu 31
3.3.1. Bin đi din cho KNSL 31


3.3.2. Bin đi din cho KNTT 32
3.3.3. Mô hình nghiên cu 32
3.3.4. Các gi thuyt nghiên cu 33
3.4. Môăt mu nghiênăcu 35
3.4.1. c trng ca ngành bt đng sn 35
3.4.2. Thit k mu 36
CHNGă4: THC TRNG V KH NNGăTHANHăTOÁNăVÀăKH NNGă
SINH LI CAăCÁCăCỌNGăTYăC PHN NGÀNHăBTăNG SNăNIểMă
YTăTRểNăTH TRNG CHNGăKHOÁNăVIT NAM 37
4.1. Thc trng kh nngăthanhătoán 37
4.1.1. Kh nng thanh toán ngn hn 37
4.1.1.1. Kh nng thanh toán hin hành 37
4.1.1.2. Kh nng thanh toán nhanh 39
4.1.1.3. Kh nng thanh toán bng tin 41
4.1.1.4. Thi gian quay vòng ca tin 43
4.1.2. Kh nng thanh toán ếài hn 45
4.1.2.1. T s n trên Tng tài sn 45
4.1.2.2. T s tài sn dài hn trên n dài hn 47
4.2. Thc trng kh nngăsinhăli 48
4.2.1. T sut sinh li trên tng tài sn (ROA) 48
4.2.2. T sut sinh li trên vn ch s hu (ROE) 50
4.2.3. T sut sinh li trên vn đu t (ROI) 51
CHNGă5: NI DUNG KT QU NGHIểNăCU 54
5.1. Thngăkêămôăt muănghiênăcu 54
5.2. Kt qu kim tra d liu 57

5.2.1. Kim đnh đa cng tuyn 57
5.2.2. Kim đnh t tng quan 58
5.3. Phơnătíchăh s tngăquanăPearsonă(r) 59
5.4. Phơnătíchăhi quy tuynătính 62
Thang Long University Library


5.4.1. ánh giá tác đng ca KNTT đn KNSL 62
5.4.1.1. ánh giá đ phù hp ca mô hình (R
2
) 62
5.4.1.2. Kim đnh đ phù hp ca mô hình 62
5.4.1.3. Kim đnh các nhân t tác đng 64
5.4.2. ánh giá tác đng ca KNSL đn KNTT 69
5.4.2.1. ánh giá đ phù hp ca mô hình (R
2
) 69
5.4.2.2. Kim đnh đ phù hp ca mô hình 70
5.4.2.3. Kim đnh các nhân t tác đng 71
5.4.3. Kt qu ca mô hình 76
CHNGă6: KT LUNăVÀăMT S KIN NGH 78
6.1. Tómătt kt qu nghiênăcu 78
6.2. Mt s hn ch caăđ tƠiănghiênăcu 79
6.3. Mt s kin ngh 79




DANH MC VIT TT
Kíăhiuăvitătt

Tênăđyăđ
ACP
Thi gian thu tin trung bình
ACIDR
Kh nng thanh toán bng tin
APP
Thi gian tr n trung bình
BS
Bt đng sn
CCC
Thi gian quay vòng tin
CR
Kh nng thanh toán hin hành
CSH
Ch s hu
EAT
Li nhun sau thu
HNX
S Giao dch Chng khoán Hà Ni
HOSE
S Giao dch Chng khoán Thành ph H Chí Minh
ICP
Thi gian lu kho trung bình
KNTT
Kh nng thanh toán
KNSL
Kh nng sinh li
LDR
T s n dài hn trên tài sn dài hn
LR

T s tài sn dài hn trên n dài hn
ROA
T sut sinh li trên tng tài sn
ROE
T sut sinh li trên vn ch s hu
ROI
T sut sinh li trên vn đu t ban đu
TTCK
Th trng Chng khoán
GDP
Tng thu nhp quc ni
QR
Kh nng thanh toán nhanh
TSNH
Tài sn ngn hn
TSDH
Tài sn dài hn

Thang Long University Library


DANH MCăCÁCăBNG BIU,ăHỊNHăV,ă TH,ăCỌNGăTHC
Bng 4. 1 Thng kê t s KNTT hin hành giai đon 2011-2013 37
Bng 4. 2 Thng kê KNTT hin hành giai đon 2011-2013 39
Bng 4. 3 Thng kê KNTT bng tin giai đon 2011 - 2013 42
Bng 4. 4 Thng kê thi gian quay vòng tin giai đon 2011-2013 43
Bng 4. 5 Thng kê thi gian thu tin, thi gian lu kho, thi gian tr tin trung bình
giai đon 2011-2013 43
Bng 4. 6 Thng kê t s n trên tng tài sn giai đon 2011-2013 45
Bng 4. 7 Thng kê t s tài sn dài hn trên n dài hn giai đon 2011-2013 47

Bng 4. 8 Thng kê ROA giai đon 2011-2013 48
Bng 4. 9 Thng kê ROE giai đon 2011-2013 50
Bng 4. 10 Thng kê ROI giai đon 2011-2013 51
Bng 5. 1 Kt qu thng kê mô t 54
Bng 5. 2 Kt qu kim đnh đa cng tuyn cho các bin đc lp 57
Bng 5. 3 Kt qu kim đnh đa cng tuyn cho các bin đc lp 57
Bng 5. 4 Kt qu kim đnh t tng quan ca 3 mô hình 58
Bng 5. 5 Kt qu kim đnh t tng quan ca 3 mô hình 58
Bng 5. 6 Ma trn h s tng quan Pearson (r) 59
Bng 5. 7 Kt qu đánh giá đ phù hp (R
2
) ca 3 mô hình 62
Bng 5. 8 Kt qu kim đnh đ phù hp ca mô hình (Sig.) ca 3 mô hình 63
Bng 5. 9 Bng kt qu phân tích hi quy mô hình vi bin ph thuc ROA 64
Bng 5. 10 Bng kt qu phân tích hi quy mô hình vi bin ph thuc ROE 65
Bng 5. 11 Bng kt qu phân tích hi quy mô hình vi bin ph thuc ROI 66
Bng 5. 12 Tng kt kt qu phân tích nh hng ca KNTT lên KNSL ca doanh
nghip da trên s liu thc t ca các công ty c phn ngành BS niêm yt trên
TTCK Vit Nam (2009 – 2013) 69
Bng 5. 13 Kt qu đánh giá đ phù hp (R
2
) ca 4 mô hình 70
Bng 5. 14 Kt qu kim đnh đ phù hp ca mô hình (Sig.) ca 4 mô hình 70
Bng 5. 15 Bng kt qu phân tích hi quy mô hình vi bin ph thuc QR 71
Bng 5. 16 Bng kt qu phân tích hi quy mô hình vi bin ph thuc ACIDR 72
Bng 5. 17 Bng kt qu phân tích hi quy mô hình vi bin ph thuc CCC 73
Bng 5. 18 Bng kt qu phân tích hi quy mô hình vi bin ph thuc LDR 74


Hình 2. 1 Thi gian quay vòng ca tin 13

Hình 4. 1 Doanh nghip có hàng tn kho ln nht trên sàn chng khoán 41
Ph lc 0. 1 Danh sách mã chng khoán các Công ty C phn ngành BS niêm yt
trên TTCK Vit Nam 83
Ph lc 0. 2 Thng kê KNTT hin hành và KNTT nhanh ca các doanh nghip ngành
BS niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam (2009-2013) 85
Ph lc 0. 3 Thng kê thi gian quay vòng tin ca các doanh nghip ngành BS niêm
yt trên th trng chng khoán Vit Nam (2009-2013) 89
Ph lc 0. 4 Thng kê KNTT bng tin ca các doanh nghip ngành BS niêm yt
trên th trng chng khoán Vit Nam (2009-2013) 92
Ph lc 0. 5 Thng kê t s n dài hn trên TSDH và t s TSDH trên n dài hn ca
các doanh nghip ngành BDDS niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam (2009-
2013) 95
Ph lc 0. 6 T l sinh li trên tng tài sn (ROA) và t l sinh li trên vn CSH
(ROE) ca các doanh nghip ngành BS niêm yt trên TTCK Vit Nam 99
Ph lc 0. 7 T l sinh li trên vn đu t ban đu (ROI) ca các doanh nghip ngành
BS niêm yt trên TTCK Vit Nam 103
S đ 3. 1 Quy trình nghiên cu 27
S đ 3. 2 Mô hình nghiên mi quan h gia KNTT và KNSL ca các công ty c phn
ngành BS niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam 32

Thang Long University Library


LI M U
nh hng nng n t cuc khng khong kinh t toàn cu nm 2008, nm 2014
vn là nm mà nn kinh t Vit Nam ri vào trng thái trì tr, tng trng kém và cng
là giai đon bt n kinh t v mô kéo dài. Mc dù vy, trong nm 2013 và nhng tháng
đu nm 2014, nn kinh t trong nc đã có nhng bin chuyn tích cc. Nm 2013
kt thúc vi vi tng trng tng sn phm quc ni (GDP) c tính tng 5,42% so
vi nm 2012. Mc tng trng này tuy thp hn mc tiêu tng 5,5% đ ra nhng cao

hn mc tng 5,25% ca nm 2012 và có tín hiu phc hi. V ch s giá tiêu dùng
(CPI) 2013, đây là nm có CPI tng thp nht trong 10 nm tr li đây khi c nm ch
tng 6,04% so nm 2012. V xut nhp khu nm 2013, kim ngch xut khu c nm
c đt 132,2 t USD, tng 15,4% so vi nm 2012. Kim ngch hàng hóa nhp khu
nm 2013 đt 131,3 t USD, tng 15,4% so vi nm trc. Nh vy, Vit Nam tip
tc xut siêu hn 0,9 t USD, sau khi đã xut siêu 780 triu USD vào 2012. Tng mc
hàng hóa bán l và doanh thu dch v tiêu dùng nm 2013 c đt 2618 nghìn t đng,
tng 12,6% so vi nm 2012 và là mc tng thp nht trong vòng 4 nm tr li đây.
Nu loi tr yu t giá tng mc bán l và doanh thu dch v nm 2013 tng 5,6%.
Theo Tng cc Thng kê, tng chi ngân sách Nhà nc nm 2013 c tính đt 986,2
nghìn t đng trong khi tng thu ngân sách Nhà nc c tính đt 790,8 nghìn t
đng. T các con s trên, bi chi ngân sách 2013 là 195,4 nghìn t đng. Theo Tng
cc Thng kê, t l bi chi ngân sách Nhà nc nm nay  mc 5,3% GDP, vt mc
4,8% đã d toán đ ra t đu nm. Sang nm 2014, Tng sn phm trong nc (GDP)
quý I/2014 c tính tng 4,96% so vi cùng k nm 2013, cao hn mc tng cùng k
ca 3 nm tr li đây. Xét v góc đ s dng GDP ca quý I nm nay, tiêu dùng cui
cùng tng 5,06% so vi cùng k nm 2013 và đóng góp 4,04 đim phn trm vào mc
tng chung, trong đó tiêu dùng cui cùng ca dân c tng 4,92%, cao hn mc tng
cùng k mt s nm gn đây; tích ly tài sn tng 3,24%, đóng góp 0,62 đim phn
trm; chênh lch xut nhp khu hàng hóa và dch v đóng góp 0,3 đim phn trm do
xut siêu.  m ca nn kinh t quý I tng nhanh trong 5 nm tr li đây, t mc
155,6% ca quý I/2010 tng lên 194,3% trong quý I/2014. Tuy nhiên, s vn còn
nhng khó khn thách thc đt ra trong nm 2014 đòi hi cn phi có s phi hp nhp
nhàng gia các chính sách tin t và tài khóa đ đm bo nn kinh t n đnh và phát
trin.
Trong hoàn cnh nn kinh t toàn cu nói chung và ca Vit Nam nói riêng còn
phi đi mt vi nhiu khó khn nh hin nay, ngành bt đng sn- mt trong nhng
ngành ch cht thúc đy s tng trng ca toàn b nn kinh t cng b nh hng rt
ln. Nhìn li ngành BS Vit Nam giai đon 2008-2014, có th thy có rt nhiu bin

đng. Nm 2008, đng trc thc trng bong bóng th trng BS ngày càng ln vi
t l lm hát tng cao, Chính ph đã phi tin hành điu tit th trng cùng vi vic
kim soát tín dng cht ch. Tuy nhiên ngay sau đó th trng BS min Nam b nh
hng và suy gim c v s lng giao dch ln và giá tr, th trng BS  min Bc
b nh hng không đáng k do có đ vn. Giao dch chng li nhng giá c ch st
gim 10%. Sang nm 2009, Ngh đnh 71 và 69 hng dn thi hành Lut t đai có
sa đi và vic thu thu s dng đt càng làm cho th trng m đm hn. Nm 2011,
tng trng tín dng b gii hn  mc 20%, d n tín dng cho vay đi vi lnh vc
phi sn xut b gii hn  mc 16%. Các chính sách ca chính ph v kim ch lm
phát, n đnh kinh t v mô càng làm cho th trng BS ngày mt đình tr. Nm
2012, các doanh nghip BS cnh tranh rt khc lit. Hàng lot công ty dch v môi
gii BS đóng ca trong khi các nhà đu t tuyên b phá sn hoc phi rao bán d án.
Nm 2013, ngành BS tip tc gp khó khn trong bi cnh giao dch m đm, hàng
tn kho cao và n xu cha đc gii quyt.trong tình hình này, chính ph ban hành
mt lot các bin pháp đ thúc đy th trng. n cui nm 2013, nhng tn đng th
trng đã bc đu đc gii quyt và mt s đim sáng đã đc hé l. Nhng tháng
đu nm 2014, ngành BS có nhiu bin chuyn rt tích cc.Tuy nhiên sau đó có s
kin h đt giàn khoan cùng mt s nguyên nhân ni ti khin th trng BS li ri
vào khó khn.
Vi mc đích đa ra đc cái nhìn bao quát v các hot đng cng nh tình hình
thc t ca ngành BS ti Vit Nam hin nay mà c th là các vn đ xung quanh kh
nng thanh toán và kh nng sinh li ca các doanh nghip, tác gi đã la chn thc
hin đ tài cho Khóa lun tt nghip ca mình là “Mi quan h gia kh nng thanh
toán và kh nng sinh li: Nghiên cu đin hình các công ty c phn ngành BS niêm
yt trên th trng chng khoán Vit Nam”.
Ni dung Khóa lun đc chia thành sáu chng nh sau:
Chng 1: M đu
Chng 2: Tng quan lý thuyt v KNTT trong mi quan h vi KNSL
Chng 3: Phng pháp nghiên cu

Chng 4: Thc trng kh nng thanh toán và kh nng sinh li trong các
doanh nghip BS niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam
Chng 5: Ni dung kt qu nghiên cu
Chng 6: Kt lun và mt s kin ngh
Thang Long University Library
1

CHNGă1: M U
1.1. Tínhăcp thit caăđ tƠi
Nn kinh t th gii đang trong giai đon khng hong, các ngành công nghip
chu nh hng nng n t cuc suy thoái này, trong đó có ngành bt đng sn. Nhn
đnh bt đng sn là mt ngành xng sng ca nn kinh t Vit Nam là hoàn toàn
chun xác. Trong my thp niên va qua, thc t trên th gii và  nc ta cho thy,
bt đng sn phát trin lành mnh, n đnh s kéo theo s thnh vng ca nn kinh t.
Ngc li, th trng bt đng sn b khng hong cng kéo theo s khng hong ca
nn kinh t. T trng BS trong tng s ca ci ca xã hi  các nc tuy khác nhau
nhng đu chim trên di 40% lng ca ci vt cht ca mi nc. Các hot đng
liên quan đn BS chim ti 30% tng hot đng ca nn kinh t. Có th th nói
ngành BS có t trng khá ln trong c cu nn kinh t ca nc ta và đang có xu
hng ngày càng tng cao. Nhng nm va qua, mc dù kinh t còn gp nhiu khó
khn song ngành BS đã có du hiu phc hi tr li, cho thy tim nng phát trin
ca ngành. Tính đn 14/03/2014, vn hóa th trng ca các công ty đt 125 nghìn t
đng, chim 10,6 % tng vn hóa th trng, ch s ngành BS đã có đt tng giá cao
hn th trng vi mc tng trung bình là 30,8% so vi đu nm, trong khi VN-Index
và HNX-Index tng ln lt là 18,3% và 24,5 %. Tt c các ch s kinh t và ch s
lung tin trc 01/05/2014 đu thnh vng. in hình là ch s chng khoán đã vt
qua 600 đim; ngun tin ngân hàng vào th trng BS đã tng hn 30% t 200 lên
268 ngàn t đng; tin t kiu hi đã vt qua mc 10 t USD, ngun tin trong dân
đã quay li th trng; hin tng chênh lch giá mua đã xut hin và các d án đã bán
đc sn phm (k c d án trm lng rt lâu). Nhng con s đó đã phn nào cho thy

tim nng đáng k ca ngành sau nhng nh hng nng n t cuc khng hong kinh
t toàn cu nm 2008.
Trong nn kinh t th trng, cùng vi nhng thành công đã đt đc vn tn ti
nhng khó khn mà rt nhiu doanh nghip kinh doanh trong lnh vc BS đang gp
phi trong quá trình hot đng, làm kìm hãm s tng trng nh s thiu ht vn đ
thc hin d án, vic mt cân bng cung cu, mc giá c không hp lý, nhng chính
sách không phù hp vi tình hình thc t, s suy gim nim tin vào th trng, các ri
ro tài chính nh không tr đc n hay không đm bo đc KNTT và
KNSL…Nguyên nhân dn đn tình trng này có th là do s thiu hiu bit, không
nm vng kin thc xung quanh vn đ qun lý vn lu đng cng nh các yu t tác
đng lên KNTT và KNSL ca doanh nghip. Do đó đt ra yêu cu phi tìm hiu mi
quan h gia KNTT và KNSL nhm giúp doanh nghip có th đm bo đc kh nng
2

thanh khon cng nh ti đa hóa li nhun. Hiu đc mi quan h gia KNTT và
KNSL cng có ngha là doanh nghip s có th thc hin tt chc nng tài chính.
Chc nng tài chính là đm nhn vic giao dch và ghi nhn các hot đng tài
chính, đc bit là trong qun lý ngân qu (chc nng vn hành). Bên cnh đó, chc
nng tài chính còn song song đm nhn vic h tr ban qun tr phn ng và điu
chnh các ngun tài chính tu theo nhu cu, tuân th các đòi hi tài chính và cân đi
mc tiêu hot đng ca doanh nghip vi mc tiêu ca các c đông (chc nng h tr).
Hai đòi hi tài chính c bn đó là kh nng thanh toán và kh nng sinh li.
KNTT và KNSL đóng mt vai trò rt quan trng trong tình hình tài chính ca
mt doanh nghip. Mc đích chính ca các công ty là to ra li nhun, có li nhun thì
công ty mi có th tip tc duy trì hot đng sn xut kinh doanh. Vì vy ci thin và
nâng cao KNSL luôn luôn là mi quan tâm hàng đu đi vi các nhà qun lý. Bên
cnh vic nâng cao li nhun, doanh nghip cng phi đm bo đc KNTT đ có th
đáp ng đc các ngha v n khi đn hn. Ngoài ra, các c đôngcng quan tâm đn
KNTT ca công ty. Các nhà cung cp hàng hóa s kim tra tính thanh khon ca công
ty trc khi tin hành bán hàng. Các nhân viên cng cn quan tâm v kh nng thanh

khon ca công ty đ bit liu các công ty có th đáp ng đc nhân viên nhng nhu
cu liên quan đn ngha v tr lng. Do đó, công ty cn duy trì KNTT đng thi gia
tng đc li nhun trong hot đng kinh doanh.  làm đc điu này trc ht cn
hiu rõ v mi quan h gia KNTT và KNSL nhm đa ra đc nhngchính
sách,nhng quyt đnh tài chính đúng đn phù hp vi tình hình ca doanh nghip, xu
hng phát trin chung ca ngành; kích thích s tng trng cho ngành BS nói riêng
và toàn b nn kinh t nói chung.
ã có nhiu nghiên cu trc đây v mi quan h gia KNTT và KNSL ca
công ty. C th:
Nghiên cu ca Dong (2010) trong nghiên cu v qun tr vn lu đng các công
ty c phn niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam giai đon 2006-2008 đã ch
ra rng KNTT có tác đng đáng k đn KNSL. Trong nghiên cu này, tác gi đã ch ra
mi quan h ngc chiu gia KNTT và KNSL: Khi thi gian luân chuyn vn bng
tin tng (chu kì chuyn đi tin mt) thì KNSL có xu hng gim.
Nghiên cu ca Saswata Chatterjee (2010) vi mu nghiên cu gm 30 công ty
niêm yt trên th trng chng khoán London giai đon 2006-2008 đã ch ra tm quan
trng ca vn lu đng trong các hot đng ca tt c các t chc.Vn lu đng có tác
đng trc tip đn KNTT và KNSL. Tác gi đã ch ra rng t sut sinh li tng khi
công ty gim quy mô vn lu đng. Tuy nhiên, nu các công ty mun tng hoc ci
thin tính thanh khon, đánh đi li công ty phi tng vn lu đng.
Thang Long University Library
3

Nghiên cu ca Mahmood và Qayyum (2010) thì ch ra mi quan h gia KNSL
và vic duy trì KNTT trong qun lý vn lu đng. KNSL có liên quan đn mc tiêu ti
đa hóa li nhun ca các c đông và đu t vào tài sn ngn hn ch đc thc hin
nu li nhun đt đc  mc chp nhn đc. Trong khi tính thanh khon là cn thit
cho mt công ty đ tip tc hot đng kinh doanh, mt công ty có th chn nm gi
tin mt hn cn thit cho nhu cu hot đng hoc giao dch vì lý do phòng nga hoc
đu c.

Lazaridis và Tryfonidis (2006) nghiên cu mi quan h ca KNSL doanh nghip
và qun lý vn lu đng vi mu nghiên cu là các công ty niêm yt ti th trng
chng khoán Athens. Nghiên cu đã ch ra rng KNTT có tác đng đáng k đn t
sut sinh li trên doanh thu (hiu qu sn xut kinh doanh). Hn na, ngi qun lý có
th tng kh nng sinh li bng cách s dng ti u các thành phn ca vn lu đng.
Ngoài ra, còn rt nhiu nghiên cu khác đã đc thc hin đ tìm hiu mi quan h
gia KNTT và KNSL.
Tóm li, có th nói vic tìm hiu mi liên quan gia KNTT và KNSL là vic làm
ht sc cn thit và có ý ngha thc t thúc đy s phát trin ca mi doanh
nghip.Vi kin thc lý lun c bn tip thu đc  nhà trng và quá trình tìm hiu
ngành bt đng sn  Vit Nam, tác gi mnh dn đi sâu nghiên cu đ tài: “Mi quan
h gia KNTT và KNSL: Nghiên cu đin hình ti các công ty c phn ngành bt
đng sn niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam”.

1.2. CơuăhiănghiênăcuăvƠămcătiêuănghiênăcu
 Câu hi nghiên cu: Nghiên cu tr li cho câu hi:
Các ch tiêu dùng đ đo lng KNTT và KNSL là gì?
Liu có tn ti mi quan h gia KNTT và KNSL hay không?
Mi quan h gia KNTT và KNSL là nh th nào?
KNTT tác đng qua li nh th nào vi KNSL trên khía cnh tài chính doanh
nghip?
 Mc tiêu nghiên cu
H thng hóa nhng vn đ có tính lý lun v KNTT và KNSL.
Phân tíchthc trng KNTT và KNSL ti các công ty c phn ngành bt đng sn
Vit Nam.
 đo lng mc đ liên quan gia KNSL và KNTT.
 tìm hiu nhng tác đng ca KNTT lên KNSL và ngc li.
4

1.3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu

 i tng nghiên cu: KNTT và KNSL ca doanh nghip và mi quan h gia
KNTT và KNSL.
 Phm vi nghiên cu:Các công ty c phn ngành bt đng sn niêm yt trên th
trng chng khoán Vit Nam giai đon 2009 đn 2013.
1.4. Phngăphápănghiênăcu
 Phng pháp đnh tính
 Nghiên cu c s lý thuyt liên quan đn vn đ nghiên cu t đó nhn din
mi quan h gia KNTT và KNSL.
 S dng mt s t liu đc công b công khai ca các công ty c phn ngành
BS niêm yt trên TTCK Vit Nam; phân tích ngun t liu có sn đã đc c quan
có thm quyn kim duyt nhm thu đc nhng thông tin đáng tin cy và khoa hc.
 Phng pháp đnh lng
 Phng pháp thng kê mô t và thng kê suy lun
Phng pháp thng kê mô t đc s dng đ mô t nhng đc tính c bn ca
d liu thu thp đc t nghiên cu thc nghim qua các cách thc khác nhau. Thng
kê mô t và thng kê suy lun cùng cung cp nhng tóm tt đn gin v mu và các
thc đo. Cùng vi vic phân tích đ ha đn gin, chúng to ra nn tng ca mi
phân tích đnh lng v s liu.  hiu đc các hin tng xy ra và đa ra kt lun
đúng đn, cn phi bit đc các phng pháp c bn ca mô t d liu nh thng kê
d liu bng các đ th, biu din d liu thành bng tóm tt s liu,…
 Phng pháp phân tích hi quy
ây là mt phng pháp thng kê mà giá tr kì vng ca mt hay nhiu bin
ngu nhiên đc d đoán da vào điu kin ca các bin ngu nhiên (đã tính toán)
khác.
Bc đu tiên trong phng pháp này là la chn nhóm đi tng nghiên cu.
Sau khi thu thp các d liu liên quan, đa ra gi thit nghiên cu, s xác đnh các bin
đc lp và các bin ph thuc, thit lp mô hình hi quy, tin hành quá trình thc
nghim, quan sát các kt qu thu đc, đa ra nhn xét và gii thích cho các kt qu
này và cui cùng là kt lun. Gi thit đa ra ban đu có th đc chp nhn hoc b
bác b da vào các kt qu thng kê đc.

Phn mm thng kê đc s dng là SPSS. Nghiên cu s s dng báo cáo tài
chính (2009-2013) đã đc kim toán ca 58 công ty ngành bt đng sn niêm yt trên
TTCK Vit Nam.
Thang Long University Library
5

1.5. Kt cu caăđ tƠi
Bài nghiên cu gm có 6 chng.
Chng 1. M đu giúp ngi đc có cái nhìn tng quan v bài nghiên cu: gii
thích lí do tin hành nghiên cu, mc đích nghiên cu, đi tng và phm vi nghiên
cu, phng pháp nghiên cu.
Chng 2. Tng quan lý thuyt v KNTT trong mi quan h vi KNSL trình
bày mt cách tng quan lý thuyt v KNTT trong mi quan h vi KNSL bao gm các
khái nim, các ch tiêu đo lng, các nhân t nh hng đn KNTT và KNSL, mi
quan h gia KNTT và KNSL trong hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip.
Chng 3. Phng pháp nghiên cu s trình bày c th v phng pháp nghiên
cu ca tác gi gm có quy trình nghiên cu, các phng pháp thu thp và x lý s
liu, các bin nghiên cu và đo lng các bin nghiên cu, các gi thuyt nghiên cu.
Chng 4. Thc trng kh nng thanh toán và kh nng sinh li ca các
doanh nghip ngành BS niêm yt trên TTCK Vit Nam mang đn nhng đánh giá
và nhn xét c th v tình hình kh nng thanh toán và kh nng sinh li ca các doanh
nghip đc s dng làm mu nghiên cu.
Chng 5. Ni dung kt qu nghiên cu đa ra kt qu nghiên cu: thng kê
mô t mu nghiên cu, phân tích tng quan R và phân tích hi quy tuyn tính. T đó
đa ra kt qu và gii thích mô hình.
Chng 6. Kt lun và mt s kin ngh đa ra kt lun và mt s kin ngh v
vic nghiên cu mi quan h gia KNTT và KNSL t nhng kt qu thu đc.
6

CHNGă2: TNGăQUANăLụăTHUYT V KH NNGăTHANHăTOÁNă

TRONG MI QUAN H VI KH NNGăSINHăLI
2.1. Tng quan chung v kh nngăthanhătoán
2.1.1. Khái nim v kh nng thanh toán
Kh nng thanh toán là kh nng bo đm tr đc các khon n đn hn bt c
lúc nào. Kh nng thanh toán là kt qu ca s cân bng gia các lung thu và chi hay
gia ngun vn kinh t (capital) và ngun lc sn có (resource). Investopedia đnh
ngha kh nng thanh toán “là kh nng đáp ng các chi tiêu c đnh trong dài hn và
có đ lng tin cn thit đ m rng và phát trin”. Vi mi đi tng c th, nó li có
mt cách đnh ngha khác nhau:
i vi doanh nghip: KNTT là kh nng doanh nghip có th hoàn tr các
khon n đn hn.
Trong kinh t th trng: KNTT ch kh nng ca nhng ngi tiêu th có đ sc
mua bng tin đ mua hàng hóa trên th trng.
Duy trì KNTT là rt quan trng đi vi mi t chc, ngha là ngha v tr các
khon n hin hành trong kinh doanh, ngha v thanh toán bao gm chi phí hot đng
và chi phí tài chính, là n ngn hn nhng tr thành dài hn. Ch s KNTT đc s
dng đ qun lý KNTT trong mi t chc theo hình thc ch s KNTT hin hành, ch
s KNTT nhanh và ch s KNTT bng tin. Vì vy, doanh nghip xem xét có đ tài
sn có tính thanh khon (tin mt, tin gi Ngân hàng) đ đáp ng tin đ thanh toán
bng cách so sánh tin mt và các khon tng đng tin vi ngha v thanh toán.
Ch s KNTT làm vic vi tin mt và tài sn có th chuyn đi thành tin (cùng đc
gi là tài sn "ngn hn") ca mt doanh nghip  mt bên và các ngha v thanh toán
ngay lp tc (n ngn hn)  phía bên kia. Tài sn có th chuyn đi thành tin ch
yu bao gm các khon phi thu t khách hàng, hàng tn kho ca thành phm và
nguyên liu thô. Ngha v thanh toán bao gm phí cho nhà cung cp, chi phí vn hành
và chi phí tài chính phi đc thanh toán ngay và tr thành tr nhiu ln di hình
thc n dài hn.
Ch s KNTT đo lng kh nng thc hin các ngha v thanh toán ca mt
doanh nghip bng cách so sánh tin mt và các khon tng đng tin vi ngha v
thanh toán. Nu tin mt và các khon tng đng tin ko đ đm bo ngha v thanh

toán, nó ch ra rng các doanh nghip có th phi đi mt vi khó khn trong vic đáp
ng các ngha v tài chính ngn hn ca h. iu này có th, ln lt, nh hng đn
hot đng kinh doanh và li nhun ca công ty.
Thang Long University Library
7

Chun mc k toán quc t (IFRS, 2006) ch ra thc t là KNTT đ cp đn tin
mt có sn trong tng lai gn, sau khi thc hin các ngha v tài chính tng ng vi
khong thi gian đó. Ri ro thanh khon bao gm xác sut mà t chc không th thc
hin thanh toán các khon n ca mình cho các ch n, nh mt kt qu ca nhng
thay đi trong t l các khon tín dng dài hn và tín dng ngn hn và s không
tng quan vi c cu n ca t chc (Stoica, 2000 ).
Morris và Shin (2010) đnh ngha khái nim KNTT nh "tin mt có th thc
hin trên bng cân đi đ thanh toán các khon n ngn hn”.
Theo Shim và Siegel (2000, trang 46-47) thanh khon k toán là kh nng công
ty hoàn tr n ngn hn khi đáo hn (trong vòng mt nm). Duy trì tt KNTT là mc
tiêu ch yu ca công ty, đó là mt điu kin mà nu không có nó không th đc đt
tính liên tc ca mt doanh nghip.
Kh nng thanh toán và thanh khon là hai khái nim có liên quan cht ch và
phn ánh trên hành đng ca chính sách vn lu đng ca công ty. Mt mc đ thanh
khon thp có th dn đn tng chi phí tài chính và kt qu là mt kh nng thanh toán
vi ngha v ca mình (Maness &Zietlow, nm 2005, trang 25)
Theo nhiu nhà nghiên cu  trng đi hc, kh nng thanh toán vi mi doanh
nghip da trên tình hình bng cân đi k toán ca doanh nghip đó.  đánh giá trng
thái thanh khon, điu đc bit quan trng là t chc bng cách phân loi tài sn có và
n phi tr (Basno & Dardac, 2004). Thông thng các công ty mong mun gi cho
KNTT cao hn 1.00. iu đó s chng minh kh nng các công ty đ tr các khon n
ngn hn đã cam kt, vi vic thanh lý tài sn ngn hn. Bt k t l di 1.0 có th có
ngha rng các doanh nghipkhông th đc to ra tin mt đ đ đáp ng các ngha
v ngn hn (Morrel, 2007, trang 62). Tuy nhiên nh Matarazzo (2003, trang 54) đã

nhn mnh, "nu mt nhà phân tích quan sát bng cân đi ca công ty và đi mt vi
mt t l thanh khon thp hn 1.00 thì ông không, v nguyên tc, coi nó là không tr
đc n đúng hn”. T l thanh khon s, theo tác gi, thích hp nht đc hiu là mt
ch s v mc đ đc lp ca công ty đi vi các ch n và kh nng phi đi mt vi
khng hong và khó khn đt xut.
Theo Matarazzo (2003, trang 55), KNTT cao không phi là luôn luôn là mt du
hiu ca s qun lý yu kém v tài chính. Nu t s KNTT hin thi cao trong khi n
phi tr ngn hn thp, nó có th là mt du hiu ca mt chính sách khôn ngoan,
tránh chi phí tài chính ca khon vay ngân hàng, hoc thm chí là mt chin lc đ
có chit khu tt vi các nhà cung cp cho các khon phi tr. Nó cng có th là
trng hp hàng tn kho cao là mt phn ca đc đim hot đng ca công ty. Ví d,
các công ty cn phi duy trì mt mc giá tr c phiu đáng k, đáp ng yêu cu ca
8

khách hàng mt cách nhanh chóng, nh trng hp ca các công ty thng mi. Mt
ví d khác là các công ty mà c phiu có giá tr cao, nh các đi lý đin t,
xe,…(Pimentel và cng s , 2005, trang 87).
S quan tâm ca các ch doanh nghip và nhà qun lý trên toàn th gii là đ
đa ra mt chin lc qun lý đ hot đng hàng ngày ca h đáp ng các ngha v
theo đúng thi hn và tng li nhun và s giàu có ca c đông. Qun lý KNTT, trong
nhiu trng hp, đc xem xét là t quan đim ca qun lý vn lu đng vì hu ht
các ch s đc s dng đ đo lng KNTT ca công ty là mt chc nng ca các
thành phn vn lu đng.
Qun lý KNTT rt quan trng, nó nh hng đn li nhun ca công ty trong
kinh doanh nên không th không quan tâm. Mt phn quan trng trong vic qun lý
vn lu đng là yêu cu trong vic duy trì KNTT trong hot đng hng ngày đ đm
bo quá trình sn xut kinh doanh din ra thng xuyên, liên tc. Mt công ty phi
đm bo rng KNTT đ đ có th đáp ng ngha v ngn hn (không quá d tha hoc
thiu ht). Nghiên cu v KNTT có tm quan trng ln và phi thc hin phân tích c
các yu t bên trong và bên ngoài do mi quan h cht ch ca KNTT vi hot đng

hàng ngày ca mt doanh nghip. Tuy nhiên có th nhn thy rng, yêu cu thanh
khon ca mt công ty ph thuc vào tính cht đc thù ca công ty và không có quy
đnh c th v vic xác đnh mc ti u ca thanh khon mà mt công ty có th duy trì
đ đm bo tác đng tích cc đn li nhun ca nó.
Thanh khon và qun lý thanh khon nh hng ln đn s tng trng và li
nhun ca mt công ty. iu này là do vic d tha hoc thiu ht lng tài sn có
tính thanh khon cao đ đáp ng kh nng thanh toán có th gây gián đon các hot
đng hàng ngày ca t chc. Mi quan h gia KNTT và KNSL đã thu hút rt nhiu
s quan tâm ca các nhà nghiên cu. K thut WCM (qun lý vn lu đng) xut hin
vi trit lý ca vic s dng ngun vn dài hn nên đu t toàn b vào các tài sn ngn
hn và ngun vn ngn hn ch đc s dng cho các tình hung khn cp. Tính nng
riêng bit ca WCM thn trng là tng KNTT và ít ri ro hn nhng quan tâm nhiu
hn ti vic phi đm bo đc ngun vn cho các tài sn ngn hn thi v (không
thng xuyên). Công ty ln hn thng tp trung vào doanh thu nhiu hn trên c s
lng tin mt ít hn dn đn có nhiu vn đ v dòng tin hn và tính thi v trong
khi các công ty nh hn tp trung ch yu là qun lý hàng tn kho và các chính sách
qun lý tín dng vi li nhun thp.
Nh vy, tóm li kh nng thanh toán ca doanh nghip là nng lc v tài chính
mà doanh nghip có đc đ đáp ng nhu cu thanh toán các khon n cho các cá
nhân, t chc có quan h đi vi doanh nghip vay hoc n. Kh nng thanh toán là
Thang Long University Library
9

mt trong nhng công c mnh đc s dng nhm đánh giá các kh nng ca doanh
nghip đ đáp ng đc nhng nhim v tài chính dài hn hay ngn hn ca doanh
nghip. V c bn, quá trình này gi là xác đnh tng thu nhp đc to ra bi doanh
nghip, min các loi thu n và bt k loi chi phí khu hao mà không dùng tin mt.
Con s này đc so sánh vi tng s nhim v dài hn mà doanh nghip hin ti đang
nm gi. Các nhà đu t và ngi cho vay thng quan tâm và đ ý đc bit đn các t
l kh nng thanh toán nh mt phng tin đánh giá xp hng tín dng và đánh giá

mc đ ri ro hin ti ca mt doanh nghip.
2.1.2. Ch tiêu đo lng KNTT ca doanh nghip
Phân tích ch s là mt trong nhng cách thông thng trong đó s dng báo cáo
tài chính đ đánh giá các công ty và to ra các tiêu chun mà ý ngha v mt tài chính
đã đc gii thích đn gin (George H.Pink, G.Mark Holmes, 2005). Sau đây là các
phng pháp đ tính ch s KNTT trong t chc kinh doanh. Chúng ta có th xác đnh
ch s KNTT công ty bng cách s dng phng pháp phân tích t l.
2.1.2.1. Kh nng thanh toán trong ngn hn
 Vnăluăđngăròng
Vnăluăđngăròng =ăTƠiăsn ngn hn (TSL) ậ N ngn hn
 đánh giá kh nng thanh toán các khon n ngn hn khi đn hn, các nhà
phân tích quan tâm đn ch tiêu vn lu đng ròng. Ch tiêu này phn ánh phn tài sn
lu đng đc tài tr t ngun vn c bn, lâu dài mà không phi chi tr trong thi
gian ngn, vn lu đng ròng càng ln phn ánh kh nng chi tr đi vi các khon n
ngn hn đn hn tr càng cao. ây cng là mt yu t quan trng và cn thit cho
vic đánh giá cân bng tài chính ca doanh nghip. Vn lu đng ròng đc xác đnh
là phn chênh lch gia tng tài sn lu đng và tng n ngn hn, hoc phn chênh
lch gia vn thng xuyên n đnh vi TSC ròng. Tài sn lu đng nên có các
thuc tính sau: đa dng, thi gian đáo hn còn li thích hp cho nhu cu lu chuyn
tin t ca mi t chc; d dàng bán ra th trng hoc chuyn đi thành tin mt và
ri ro tín dng ti thiu (2005 Ngân hàng Jamaica Xut bn: Tháng Hai 1996). Kh
nng đáp ng ngha v thanh toán, m rng quy mô sn xut kinh doanh và kh nng
nm bt thi c li nhun ca nhiu doanh nghip ph thuc phn ln vào vn lu
đng ròng.
 H s KNTT hinăhƠnh
Kh nngăthanhătoánăhinăhƠnh =
TƠiăsnăluăđng (TSNH)
N ngn hn
10

TSL thông thng bao gm tin, các chng khoán ngn hn d chuyn nhng
(tng đng tin), các khon phi thu và d tr (tn kho); còn n ngn hn thng
bao gm các khon vay ngn hn ngân hàng thng mi và các t chc tín dng khác,
các khon phi tr nhà cung cp, các khon phi tr, phi np khác…Tài sn lu đng
và n ngn hn đu có thi hn nht đnh - ti 1 nm. T s kh nng thanh toán hin
hành là thc đo KNTT ngn hn ca doanh nghip, nó cho bit mc đ các khon n
ca các ch n ngn hn đc trang tri bng các tài sn có th chuyn thành tin
trong mt giai đon tng đng vi thi hn ca các khon n đó. Nó th hin mc
đ đm bo ca tài sn lu đng đi vi n ngn hn mà không cn ti mt khon vay
mn thêm.
 đánh giá tình hình kh nng thanh toán ca doanh nghip sau khi tính toán, ta
so sánh vi t s thanh toán bình quân ngành, t s thanh toán nm trc và 1.
 KNTT hin hành > 1: giá tr tài sn ngn hn ca công ty ln hn giá tr n
ngn hn, hay nói cách khác là tài sn lu đng ca doanh nghip đ đm bo cho vic
thanh toán các khon n ngn hn. iu này cho thy, tình hìnhkh nng thanh toán
ca doanh nghip tt. Và ngc li, nu KNTT ngn hn < 1 thì doanh nghip không
đ kh nng thanh toán n ngn hn. Tuy nhiên, nu con s này quá cao thì có ngha là
doanh nghip đã đu t quá nhiu vào TSNH so vi nhu cu. Thng thì phn vt
quá s không tính thêm li nhun, nên vic đu t đó s kém hiu qu. Do đó, doanh
nghip cn phi phân b vn hp lý.
 Nu KNTTHH nm nay < KNTTHH nm trc: điu này cho chúng ta thy
rng kh nng TTNH nm nay gim đi so vi nm trc. Do đó, đ hiu rõ thêm v
điu này ta cn so sánh vi t s thanh toán bình quân ngành.
 T s KNTT hin hành so vi t s thanh toán bình quân ngành không quá
chênh lch là tt.
 H s KNTT nhanh
Kh nngăthanhătoánănhanh =
(TƠiăsnăluăđng - Kho)
N ngn hn
T s KNTT nhanh là t s gia các tài sn quay vòng nhanh vi n ngn hn.

Tài sn quay vòng nhanh là nhng tài sn có th nhanh chóng chuyn đi thành tin,
bao gm: tin mt, chng khoán ngn hn và các khon phi thu. TS d tr (Kho) là
các tài sn khó chuyn thành tin hn so vi tng tài sn lu đng và d b l nht nu
đc bán. ó là điu lo ngi chính đi vi 1 t chc, bi vì, nu h cn phi bán hàng
tn kho, h cng cn mt khách hàng mua hàng tn kho đó (Chinmoy Gosh 2009). Do
vy, t s KNTT nhanh cho bit kh nng hoàn tr các khon n ngn hn không ph
Thang Long University Library
11

thuc vào vic bán TS d tr (Kho) chia cho n ngn hn hay nói cách khác h s
KNTT nhanh cho bit doanh nghip có bao nhiêu đng vn bng tin hoc các khon
tng đng tin đ thanh toán ngay cho mt đng n ngn hn.
 H s kh nngăthanhătoánăbng tin
Kh nngăthanhătoánăbng tin =
Tin vƠăcácăkhonătngăđngătin
N ngn hn

Ngoài h s KNTT hin hành và KNTT nhanh, đ đánh giá KNTT mt cách kht
khe hn na, ta s dng h s KNTT bng tin. H s này cho bit doanh nghip có
bao nhiêu đng vn bng tin đ sn sàng thanh toán cho mt đng n ngn hn.
 H s kh nngăthanhătoánălƣiăvay
Kh nngăthanhătoánălƣiăvay =
Li nhun thun hotăđng kinh doanh
Lƣiăvay
H s kh nng thanh toán lãi vay phn ánh đc nhng kh nng trang tricác
khon vay ca doanh nghip t li nhun thu đc thông qua hot đng sn xut kinh
doanh. Xut phát t ý ngha đó, qua vic đánh giá h s kh nng thanh toán lãi vay thì
ta thy đc mc đ hiu qu ca vic s dng đòn by tài chính ca doanh nghip.
H s kh nng thanh toán lãi cao hay thp nói chung ph thuc vào kh nng sinh li
và mc đ s dng n. Nu kh nng sinh li ca doanh nghip ch có gii hn trong

khi công ty s dng quá nhiu n thì h s kh nng thanh toán lãi vay s gim.
Ta có th thy, rõ ràng khi kh nng thanh toán lãi vay càng cao thì kh nng
thanh toán lãi ca doanh nghip cho các ch n ca mình càng ln. Kh nng tr lãi
vay ca doanh nghip thp th hin kh nng sinh li ca tài sn thp. Kh nng thanh
toán lãi vay thp cho thy mt tình trng nguy him, suy gim trong hot đng kinh t
có th làm gim lãi trc thu và lãi vay xung di mc n lãi mà công ty phi tr,
do đó dn ti mt kh nng thanh toán và v n. Tuy nhiên ri ro này đc hn ch
bi thc t Lãi trc thu và lãi vay không phi là ngun duy nht đ thanh toán lãi.
Các doanh nghip cng có th to ra ngun tin mt t khu hao và có th s dng
ngun vn đó đ tr n lãi. Nhng gì mà mt doanh nghip cn phi đt ti là to ra
mt đ an toàn hp lý, bo đm kh nng thanh toán cho các ch n ca mình.
 Nói chung h s này phi ln hn 1 thì doanh nghip mi có kh nng s dng
li nhun t hot đng sn xut kinh doanh đ trang tri lãi vay.
 Nu t s này nh hn 1 thì có hai kh nng:
12

Doanh nghip vay n quá nhiu và s dng n vay kém hiu qu khin cho li
nhun làm ra không đ tr lãi vay.
Kh nng sinh li ca doanh nghip quá thp khin cho li nhun làm ra quá
thp không đ tr lãi vay.
Mt s tài liu xp h s kh nng thanh toán lãi vay vào ch tiêu kh nng thanh
toán trong dài hn. Tuy nhiên, vì lãi vay ca doanh nghip thng đc tr theo tháng,
theo quý hoc vào cui mi mt nm kinh doanh nên tác gi xp ch s này vàomc
kh nng thanh toán trong ngn hn.
 Nghaăv viăNgơnăsáchăNhƠănc
T l thanhătoánăviăngơnăsáchănhƠănc =
S tinăđƣănp trong k
Tng s tin phi np trong k
Hàng nm doanh nghip phi thc hin ngha v ca mình đi vi Ngân sách
Nhà nc v các khon np nh: Thu giá tr gia tng, thu tiêu th đc bit, thu xut

nhp khu, thu thu nhp doanh nghip và các khon thu phi np khác,…Vic phân
tích tình hình thanh toán vi Ngân sách Nhà nc s giúp ta đánh giá đc tình hình
thc hin ngha v ca công ty đi vi Nhà nc.
 H s dòngătin/ n vayăđn hn tr
H s dòng tin trên n vay đn hn tr (cash flow to maturing debt) cho bit kh
nng to tin đ thanh toán các khon n vay đn hn tr ca doanh nghip
H s dòngătinătrên
n vayăđn hn tr
=
Luăchuyn tin thun t hotăđng kinh doanh
N vayăđn hn tr cuiăkì
Ch s lu chuyn tin thun t hot đng kinh doanh th hin s tin s đc to
ra t hot đng kinh doanh (nu hot đng kinh doanh ca doanh nghip đc duy trì
tt) vì vy s giúp nhà phân tích đánh giá kh nng hoàn tr n vay đn hn t bn thân
hot đng kinh doanh mà không cn có thêm các ngun tài tr khác ca doanh nghip.
H s dòng tin trên n vay đn hn tr âm chng t công ty không to ra tin đ
tr n vay đn hn tr, điu này cho thy doanh nghip gp nhiu khó khn trong vic
thanh toán các khon n đn hn, không có kh nng ch đng t tr n vay đn hn
bng tin do công ty to ra.
 Thiăgianăquayăvòngăca tin
Thang Long University Library
13

Kì tr tin
bình quân
Thi gian lu kho hàng bình quân
Kì thu tin
bình quân
Thi gian quay vòng ca tin
Kh nng thanh toán n ngn hn còn đc th hin  đ dài chu kì vn đng ca

vn. Thi gian quay vòng ca tin tính t lúc doanh nghip bt đu b tin vào hot
đng kinh doanh ti lúc thu tin v.
Thi gian quay
vòngăca tin
=
Thiăgianăluăkho
hƠngăbìnhăquơn
+
Kìăthuătin
bìnhăquơn
-
Kìătr tin
bìnhăquơn
Ch tiêu thi gian quay vòng ca tin cho ta thy nu thi gian quay vòng nhanh,
hay thi gian quay vòng tin ngn s làm gim nhu cu vn lu đng và tng cng
kh nng thanh toán cho doanh nghip. Mun rút ngn thi gian quay vòng ca tin thì
kéo dài kì tr tin bình quân và cn rút ngn thi gian lu kho hàng hóa, rút ngn kì
thu tin bình quân.

Hìnhă2.ă1 Thiăgianăquayăvòngăcaătin
 ThiăgianăluăkhoăhƠngăbìnhăquơn (vòng quay hàng tn kho) hay còn gi là s
ngày mt vòng quay hàng tn kho
Thiăgianăluă
khoăhƠngăbìnhă
quơn
=
Giáătr hƠngătnăkhoăbìnhăquơnăxăThiăgianăkìăphơnătích
GiáăvnăhƠngăbán
Ch tiêu này cho bit thi gian cn thit đ tiêu th s hàng tn kho bình quân
trong kì ca doanh nghip. Hàng tn kho thng chim t l đáng k trong tng tài sn

ngn hn ca các doanh nghip sn xut và thng mi. D tr hàng tn kho s làm
doanh nghip phát sinh các chi phí bo qun hàng tn kho, có th phi gánh chu các
thit hi h hng, tht thoát hàng hóa trong quá trình d tr. c bit là doanh nghip
phi chu chi phí c hi trong vic s dng vn, do có mt lng vn đng li trong
hàng tn kho. Tuy nhiên, đ không b l các c hi to thêm doanh thu các doanh
Mua hàng
Tr tin mua hàng
Bán hàng
Thu tin bán
hàng