cấu trúc vốn và chi phí vốn của công ty cổ phần dịch vụ hàng không thăng long (taseco)

B O
I H
o0o
N TT NGHIP

 
C VN C
PHN DCH V 
(TASECO)
C HIN 
 : A18836
 
I  2014


B O
I H
o0o
 LUN TT NGHIP

 
C VN C
PHN DCH V 
(TASECO)
ng dn : Th.S Chu Th Thu Thy
c hin 
 : A18836
 
I  2014

Thang Long University Library


L
Em xin cam đoan khóa lun này là do t bn thân thc hin và không sao chép
các công trình nghiên cu ca ngi khác đ làm sn phm ca riêng mình. Các d
liu thông tin th cp trong Khóa lun là có ngun gc và đc trích dn rõ ràng.
Em xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này.







LI C
Trong quá trình thc tp và thc hin khóa lun, em đư nhn đc s giúp đ ca
rt nhiu ngi.
Trc ht, ngi em mun cm n sâu sc nht chính là giáo viên hng dn
ca em, cô giáo Chu Th Thu Thy, ngi đư luôn tn tình giúp đ, bo ban và theo sát
em trong sut quá trình thc hin bài khóa lun này. Em xin chân thành cm n cô, em
chúc cô luôn thành công trong cuc sng cng nh công vic sau này.
Tip đn, em xin cm n tt c các thy cô ging dy ti trng i Hc Thng
Long đư truyn đt cho em nhiu kin thc b ích đ em có th hoàn thành tt đ tài
nghiên cu này, giúp em có mt nn tng kin thc vng chc cho công vic trong
tng lai.
Em xin chân thành cm n các cô chú, anh ch ti Công ty C phn Dch v hàng
không Thng Long TASECO đư luôn giúp đ em trong quá trình thc tp ti Công ty.
Cui cùng, em xin cm n gia đình và bn bè ca em đư luôn bên cnh, đng
viên và khuyn khích em đ em hoàn thành tt đ tài nghiên cu này.




Thang Long University Library


MC LC
  N V CN
 PHN 1
1.1. Cn ca DN 1
1.1.1. Khái nim v cu trúc vn ca DN 1
1.1.2. Các nhân t cu th̀nh cu trúc vn ca DN 1
1.1.2.1. Ngun vn ch s hu 1
1.1.2.2. Các khon n phi tr 2
1.1.3. Các t s đo lng cu trúc vn ca DN 4
1.1.4. S cn thit nghiên cu cu trúc vn trong qun tr t̀i ch́nh 6
1.2. n ca DN 7
1.2.1. Khái nim v chi ph́ vn 7
1.2.2. Chi ph́ n phi tr () 8
1.2.2.1. Chi phí n ngn hn 8
1.2.2.2. Chi phí n dài hn 12
1.2.3. Chi ph́ vn ch s hu 14
1.2.3.1. Chi phí vn c phn u đưi (  ) 14
1.2.3.2. Chi phí vn c phn thng 15
1.2.3.3. Chi phí vn t thu nhp đ li () 19
1.2.4. Chi ph́ s dng vn bình quân (WACC) 20
1.3. ng cu vn kh i ro 20
1.3.1. Khái nim v̀ phân loi ri ro 20
1.3.1.1. Khái nim ri ro 20

1.3.1.2. Phân loi ri ro 20
1.3.2. Các loi đòn by trong DN 23
1.3.2.1. nh ngha đòn by trong DN 23
1.3.2.2. òn by kinh doanh 23
1.3.2.3. òn by tài chính 24
1.3.2.4. òn by tng hp 25
1.4. Cn trong mi quan h v doanh nghip 25
1.4.1. Cu trúc vn ti u 25
1.4.1.1. Khái nim v cu trúc ngun vn ti u 25


1.4.1.2. Các yu t ch yu cn cân nhc trong vic hoch đnh cu trúc ngun vn ti
u………………………………………………………………………………………26
1.4.1.3. Các trng phái lý thuyt cu trúc vn ti u: 27
1.4.2. Phân t́ch đim hòa vn EBIT 30
1.4.3. Xác đnh c cu vn ti u thông qua phân t́ch EBIT – EPS 32
1.4.3.1. Các bc phân tích EBIT – EPS 32
1.4.3.2. Xác đnh đim hòa vn giá tr th trng (EBIT th trng) 34
1.4.4. Tm lá chn thu t lãi chng khoán n 34
 THC TRNG CN T
TY C PHN DCH V  35
2.1. 
(TASECO) 35
2.1.1. Quá trình hình th̀nh v̀ phát trin ca Công ty C phn Dch v h̀ng không
Thng Long (TASECO) 35
2.1.2. Khái quát ng̀nh ngh kinh doanh ca Công ty C phn Dch v h̀ng không
Thng Long (TASECO) 35
2.2. 
h-2013) 36
2.2.1. Tình hình doanh thu – chi ph́ – li nhun trong 3 nm 2011 – 2013 ca

Công ty C phn Dch v h̀ng không Thng Long (TASECO) 36
2.2.2. Tình hình t̀i sn – ngun vn trong 3 nm 2011 – 2013 ca Công ty C phn
Dch v h̀ng không Thng Long (TASECO) 37
2.3. Thc trng c
 2013 38
2.3.1. Thc trng cu trúc vn ca Công ty C phn Dch v h̀ng không Thng
Long (TASECO) 38
2.3.1.1. N phi tr 39
2.3.1.2. Vn ch s hu 42
2.3.1.3. Các t s đo lng cu trúc vn ca công ty 43
2.3.2. Chi ph́ vn ca công ty c phn dch v h̀ng không Thng Long
(TASECO)…………………………………………………………………………….46
2.3.2.1. Chi phí n phi tr 46
2.3.2.2. Chi phí vn ch s hu 55
2.3.2.3. Chi phí li nhun đ li 60
2.3.2.4. Chi phí vn bình quân (WACC) 61
Thang Long University Library


2.3.3. Tác đng ca cu trúc vn đn kh nng sinh li v̀ ri ro 62
2.3.3.1. Các loi ri ro công ty gp phi 62
2.3.3.2. nh hng ca các loi đòn by 67
2.3.4. Tác đng ca cu trúc vn đn giá tr công ty c phn dch v h̀ng không
Thng Long (TASECO) 73
2.3.4.1. Phân tích EBIT – EPS 73
2.3.4.2. Li ích t vic s dng tm chn thu t lưi chng khoán n 75
2.3.4.3. nh giá Công ty C phn Dch v hàng không Thng Long (TASECO) 76
(Ngun: tng hp da trên báo cáo t̀i ch́nh ca công ty) 76
2.4.  cn c phn Dch v 
 77

2.4.1. V cu trúc vn ca công ty 77
2.4.2. V chi ph́ vn ca công ty 78
 GIN CN T
PHN DCH V  80
3.1. n c phn Dch v 
(TASECO) 80
3.2. 
ong (TASECO) 80
3.2.1. Huy đng VCSH bng cách phát h̀nh c phiu u đãi 80
3.2.2. Phát h̀nh trái phiu 82
3.2.3. Tng doanh thu, cân đi chi ph́ 82
3.2.4. To s cân đi hp lý gia vn c đnh v̀ vn lu đng nhm tng giá tr
công ty……………………………………………………………………………… 87




DANH MC VIT TT
u vit tt

DN
Doanh nghip
VCSH
Vn ch s hu
TNDN
Thu nhp doanh nghip
HMTD
Hn mc tín dng
NSNN
Ngân sách nhà nc

GTGT
Giá tr gia tng
TTB
Tiêu th đc bit
BHXH
Bo him xư hi
BHYT
Bo him y t
KPC
Kinh phí công đoàn
TSC
Tài sn c đnh
BHTN
Bo him tht nghip
BG
Ban giám đc
TSNH
Tài sn ngn hn
TSDH
Tài sn dài hn
BS
Bt đng sn
NHTM
Ngân hàng thng mi
CPBH
Chi phí bán hàng
CPQL
Chi phí qun lý

Thang Long University Library

DANH MC BNG BIU, BI
Bng 2.1: C phi tr  2013 c 39
Bng 2.2: C 2013 c 42
B s ng cn c 43
Bng 2.4: Phi tr ngn h 2013 c 46
Bng 2.5: N  2013 c 47
B ngn h 2013 c 48
B ngn h 2013 c 51
Bng 2.8: N  2013 c 52
B 2013 c 53
B 2013 c 54
B 56
B ng gi phn C  58
Bn c ph  58
Bi nhu li c 2013 60
B 2013 c 61
Bng 2.16: Ri ro kinh doanh c 62
Bng 2.17: R 64
Bng 2.18: Kh  2013 cty 66
Bng 2.19: S ng cy kinh doanh 67
Bng 2.20: S ng c 71
By tng h 2013 c 72
Bng 2.22: EBIT   2013 c 74
Bng 2.23: Tm chn thu t  2013 c 75
B 2013 c 76
B n c 78
Bng 3.1: S ng cc ph 81
Bng 3.2: S i cn gim tr c ct gim 83

Bng 3.3: S i cc ct gim 84
Bng 3.4: S c ct gim 85
Bng 3.5: S   c ct
gim 86

Bi 2.1: Doanh thu   li nhu 2013 c 36
Bi n  Ngun v 2013 c 37
Bi 2.3: S  2013 c 42



LI M U
1. p thit c 
 tin hành mt chu k sn xut, kinh doanh thì DN nào cng đu cn có vn.
Vn đóng mt vai trò rt quan trng đi vi bt k các DN hay mt t chc cá nhân
nào trong nn kinh t. Nh vy, vn là mt yu t s mt ca mi hot đng sn xut
kinh doanh. Có vn các DN mi có th m rng sn xut kinh doanh, mua sm các
trang thit b hay trin khai các k hoch khác trong tng lai. Vy yêu cu đt ra đi
vi các DN là h cn phi có s qun lý và s dng ngun vn có hiu qu nhm bo
toàn và phát trin vn, đm bo cho các DN ngày càng phát trin và vng mnh.
Trong tình hình nn kinh t hin nay, khi Vit Nam va tri qua thi k khng
hong nng n và vn đang dn có nhng bc phc hi, thêm vào đó là xu hng
quc t hóa ngày mt cao dn đn s cnh tranh trên th trng đang ngày mt mnh
m, nhu cu vn ca các DN cho hot đng kinh doanh và đu t phát trin ngày mt
ln. Tuy nhiên, không phi DN nào cng có th s dng đc hiu qu ngun vn.
Trong nn kinh t hin nay, có rt nhiu DN s dng tt ngun vn, hiu qu kinh
doanh tng cao rõ rt, tuy nhiên có rt nhiu DN vn đang lúng túng, làm n thua l
kéo dài, doanh thu không bù đp đc chi phí b ra, không bo toàn đc ngun vn
dn ti phá sn.
Mt vn đ luôn gây tranh cưi đi vi các nhà qun tr không ch  Vit Nam mà

còn trên toàn th gii đó là xây dng cu trúc vn ca DN nh th nào, chi phí vn là
bao nhiêu đ có th ti đa hóa giá tr tài sn ca ch s hu, t đó ti đa hóa đc giá
tr ca DN. Hn na, cu trúc vn và chi phí vn ca DN còn nh hng ln đn quyt
đnh tài tr ca ngân hàng và các t chc, cá nhân trong nn kinh t đi vi DN.
TASECO hin là mt trong 03 đn v kinh doanh ln nht dch v hàng không
ti Sân bay Ni Bài và Sân bay Quc t à Nng. Trong thi gian qua, công ty ngày
càng phát trin m rng sn xut kinh doanh ti rt nhiu các thành ph ln trên toàn
quc, do đó nhu cu v vn ngày càng đc chú trng. Vì vy, vic xây dng mt cu
trúc vn và chi phí vn hp lý là điu vô cùng cn thit đi vi công ty.
Nhn thy đc tm quan trng ca cu trúc vn và chi phí vn nêu trên, em đư
la chn đ tài n c phn Dch v 
 đ nghiên cu trong khóa lun tt nghip ca mình.
2. Mu
Mc đích nghiên cu đ tài là tìm hiu nhng u đim và nhc đim v cu trúc
vn ca Công ty C phn Dch v hàng không (TASECO), t đó đa ra mt s gii
pháp c th nhm khc phc nhng nhc đim còn tn ti trong cu trúc vn ca
công ty.
Thang Long University Library


3. u
i tng nghiên cu: Cu trúc vn và chi phí vn;
Phm vi nghiên cu: Công ty C phn Dch v Hàng không Thng Long
(TASECO) trong 3 nm 2011 – 2013.
4. u
Nhm tìm hiu chi tit và c th đ tài khóa lun này, phng pháp ch yu đc
s dng là phng pháp thng kê, phân tích, tng hp, khái quát da trên các s liu,
thông tin đc cung cp mt cách c th.
Ngoài ra, mt s phng pháp khác đc s dng thêm trong bài nh phng
pháp so sánh (thông qua Công ty C phn thng mi C Chi đ tính đc các yu t

trong mô hình CAPM) và phng pháp t s (phân tích và đánh giá cu trúc vn da
trên các h s tài chính ca công ty nh h s n, h s VCSH…).
5. Kt cu c 
Ngoài phn m đu, kt lun, danh mc bng biu, danh mc tài liu tham kho,
Khóa lun đc kt cu thành 03 chng nh sau:
 n v c
phn
c trng c vn t phn Dch
v 
n c vn t phn Dch v



1

    LUN V C  V    N
 PHN
1.1. C vn ca DN
Khái nim v cu trúc vn ca DN
1.1.1.
Cu trúc ngun vn là s kt hp s lng n ngn hn thng xuyên, n dài
hn, c phn u đưi và vn c phn thng đc dùng đ tài tr cho quyt đnh đu t
 mt DN.
(Trang 411_Tài chính DN hin đi_PGS.TS Trn Ngc Th)
Cu trúc vn đ cp ti cách thc DN tìm kim ngun tài tr chính thông qua các
phng án kt hp gia bán c phn, quyn chn mua c phn, phát hành trái phiu và
đi vay. Cu trúc vn ti u là phng án mà theo đó, DN có chi phí vn nh nht và
giá c phiu là cao nht. Mt cu trúc vn phù hp là quyt đnh quan trng vi mi
DN không ch bi nhu cu ti đa li ích thu đc t các cá nhân và t chc liên quan
đn DN mà còn bi tác đng ca quyt đnh này ti nng lc kinh doanh ca DN trong

môi trng cnh tranh.
Cu trúc vn cn ch ra đc phn nào ca tng tài sn DN hình thành t vn
góp ca ch s hu và li nhun ca ch s hu đc gi li đu t cho hot đng DN
và phn nào hình thành t các ngun có tính cht công n (thông qua các khon n
khác nhau).
Cu trúc vn có quan h gn gi vi mt khái nim khác ca tài chính là lưi sut
chit khu. Do vic tính toán tài chính có quan đim coi mc ri ro gia VCSH và vn
vay khác nhau, t l ngun hình thành trong cu trúc vn s làm thay đi nhn thc ca
gii đu t v mc ri ro ca mt DN. Chng hn mt DN có quá ít vn ch s hu và
quá nhiu vn vay thì ri ro thng s cao hn nhiu do gii kinh doanh đánh giá v
sc ép chi tr các trách nhim tài chính có th có tác đng tiêu cc lên các quyt đnh
qun lý ca Ban giám đc và tình trng tài chính công ty.
Các nhân t cu th̀nh cu trúc vn ca DN
1.1.2.
Ngun vn kinh doanh ca DN đc hình thành t 2 ngun: Ngun VCSH và
các khon n phi tr.
1.1.2.1. Ngun vn ch s hu
Ngun VCSH là vn thuc s hu ca DN (DN Nhà nc, ch s hu là Nhà
nc, DN c phn thì ch s hu là nhng ngi góp vn…). Khi DN mi đc thành
lp thì VCSH do các thành viên đóng góp và hình thành vn điu l. Khi DN đang
hot đng, ngoài vn điu l còn có mt s ngun vn khác cùng thuc VCSH nh li
nhun không chia, qu đu t phát trin, qu d phòng tài chính…
Thang Long University Library
2

C phn ph thông là loi c phn ph bin nht trong các loi c phn ca mt
công ty c phn. Các c đông s hu loi c phn này đc quyn t do chuyn
nhng, có đy đ quyn biu quyt đi vi các quyt đnh ca công ty ti i hi c
đông và đc hng c tc theo kt qu kinh doanh và giá tr c phn h nm gi. C
phn ph thông có th chuyn đi thành các loi c phn khác và có th đc phát

hành hàng lot sau khi xin phép c quan có thm quyn. C đông s hu c phn ph
thông (hay c phn thng) đc gi là c đông thng. Các c đông này s là nhng
ngi cui cùng đc chia phn sau khi thanh lý tài sn trong trng hp công ty b
phá sn.
C phn u đưi là c phn mà c đông nm gi nó s đc nhn c tc nh đư
công b vi th t u tiên trc khi li nhun thun đc phân phi cho các c đông
nm gi c phn thng. Cng ging nh c phn thng, c phn u đưi đi din cho
phn vn s hu ca 1 cá nhân trong công ty. C phn u đưi đc u đưi hoàn li, u
đưi c tc, đc tr 1 lng c tc nht đnh và không h thay đi ngay c khi công ty
không có đ nng lc tài chính đ tr trong trng hp làm n thua l. Li ích ln nht
khi s hu c phn u đưi là nhà đu t có kh nng thu hi phn tài sn ca công ty
ln hn c đông thng. C đông nm c phn u đưi luôn đc nhn c tc đu tiên
và khi công ty b phá sn thì h cng là nhng ngi đc công ty tr trc sau đó
mi đn c đông thng nhng cng có nhc đim  ch khi công ty làm n phát đt
thì s c tc h nhn đc vn không h tng lên.
Phn trm li nhun thun không dùng đ tr c tc mà đc DN gi li đ tái
đu t theo các mc tiêu chin lc hoc đ tr n. Li nhun gi li đc th hin
bên di vn c phn ch s hu trong bng cân đi k toán. Li nhun gi li đc
tính toán bng cách thêm vào li nhun gi li ban đu (các nm trc đó) thu nhp
thun và tr đi c tc tr cho các c đông.
Li nhun gi li = li nhun gi li ban đu + thu nhp ròng – c tc
1.1.2.2. Các khon n phi tr
Trong nn kinh t th trng, hu nh không mt DN nào hot đng sn xut
kinh doanh ch bng ngun vn t có mà phi hot đng bng nhiu ngun vn khác
nhau, trong đó ngun vn vay đc s dng đáng k. N phi tr phát sinh t các giao
dch và s kin đư qua nh mua hàng hóa cha tr tin, s dng dch v cha thanh
toán, vay n, cam kt bo hành hàng hóa, cam kt bo hành hàng hóa, cam kt ngha
v hp đng, phi tr nhân viên, thu phi np, phi tr khác…

3

a. N ngn hn
 Vay ngn hn:
Vay ngn hn là các khon vay có thi hn tr trong vòng mt chu k sn xut
kinh doanh bình thng hoc trong vòng mt nm k t ngày nhn tin vay.
u đim: Do ngun vn tín dng ngn hn dùng đ cung cp vn cho chi tiêu,
mua nguyên vt liu, tr lng, b xung vn lu đng nên s vn vay thng nh,
ngun vn đc quay vòng nhiu; Thi hn thu hi vn nhanh; Ri ro do tín dng
ngn hn mang li thông thng không cao do khon vay ch cung cp trong thi gian
ngn; Khon vay thng đc tin hành khi có nhu cu cp thit v vn ngn hn và
chc chn s có khon thu bù đp trong tng lai vì vy ri ro mang đn thng thp;
Lưi sut cho vay thp.
Nhc đim: Kh nng sinh li không cao; Thi gian s dng vn ngn; S dng
ngun vn này làm tng ri ro tài chính cho DN do bt buc phi tr lưi và hoàn tr n
đúng hn.
 Ngun vn tín dng thng mi
Ngun vn tín dng thng mi là ngun vn hình thành t quan h tín dng
gia các DN di hình thc mua bán chu hàng hóa. Hành vi mua bán chu hàng hóa
đc xem là hình thc tín dng, ngi bán chuyn giao cho ngi mua quyn s dng
vn tm thi trong mt thi gian nht đnh và khi đn thi hn đư đc tha thun,
ngi mua phi hoàn li vn cho ngi bán di hình thc tin t và c phn lưi cho
ngi bán chu.
u đim: u đim ca ngun vn tín dng thng mi là chi phí thp và có th
gim giá hàng mua khi hng chit khu thng mi, là ngun tài chính sn có và có
th đt đc mt cách thun tin t các hot đng hàng ngày ca công ty, Thêm vào
đó, tín dng thng mi còn là ngun tài chính ngn hn linh hot, có th m rng hay
thu hp khi hot đng m rng hay thu hp.
Nhc đim: lng giá tr cho vay trong hình thc này b hn ch, ch gii hn

trong kh nng vn hàng hoá mà các DN có; thi gian ngn thng là di 1 nm;
Thi gian DN mun bán chu không phù hp vi nhu cu ca DN cn mua chu thì tín
dng thng mi cng không xy ra. Ngoài ra, xét v phm vi thì hình thc này b hn
ch, ch xy ra gia các DN vi nhau và phi quen bit, tin tng nhau. Mt hn ch
na là lng giá tr đc cp di hình thc hàng hoá, vì vy DN bán chu ch có th
cung cp cho mt s DN nht đnh – nhng DN có nhu cu đúng th hàng hoá đó đ
phc v sn xut hoc kinh doanh.

Thang Long University Library
4

 N tích ly
Trong quá trình tin hành các hot đng kinh doanh ca DN do nhiu nguyên
nhân, luôn ny sinh nhng khon n phi tr có tính cht chu k. Nhng khon n này
còn gi là n tích lu, chúng phát sinh thng xuyên trong hot đng kinh doanh. Khi
các khon n này cha đn k hn thanh toán thì các DN có th s dng tm thi vào
các hot đng kinh doanh ca mình.
u đim: Vic s dng ngun vn này khá d dàng (ngun vn t đng phát
sinh), và không phi tr tin lưi nh s dng n vay. c bit, nu DN xác đnh chính
xác đc quy mô chim dùng thng xuyên (còn đc gi là n đnh mc) thì DN có
th gim bt đc nhu cu huy đng các ngun vn dài hn t bên ngoài, tit kim chi
phí s dng vn ca DN.
Nhc đim: ngun tài tr này có hn ch là thi gian s dng thng ngn, quy
mô ngun vn chim dng thng không ln;
b. N dài hn là các khon n vay dài hn, n dài hn s phi tr cho ch n trông
niên đ k toán hin hành.
u đim: Là ngun vn n đnh, giúp DN m rng kinh doanh và đa dng hóa
kinh doanh;
Nhc đim: đi tng s dng vn t ngun trung và dài hn thng là nhng
TSC có thi gian s dng lâu dài vì vy thi gian s dng vn lâu, ngun vn không

đc quay vòng nhiu; Ri ro tín dng thng cao do chu s bin đng không th
lng trc ca nn kinh t; Lưi sut vay cao, tng lên cùng thi hn vay.
Mt cu trúc vn hp lý phi đm bo s hài hòa gia VCSH và các khon n
phi tr, có chi phí vn thp và ri ro chp nhn đc, phù hp vi điu kin kinh
doanh c th ca DN.
Các t s đo lng cu trúc vn ca DN
1.1.3.
Khi xem xét cu trúc ngun vn ca mt DN, ngi ta chú trng đn mi quan
h gia n phi tr và VCSH trong ngun vn ca DN. Cu trúc ngun vn ca DN
đc th hin qua các ch tiêu ch yu sau:
 H s n
H s n
=
Tng s n
Tng ngun vn (hoc tng tài sn)
H s n phn ánh mt đng vn kinh doanh bình quân mà DN đang s dng có
my đng đc hình thành t các khon n. H s n càng cao chng t DN s dng
nhiu n vay, có kh nng gp phi ri ro thanh toán ln khi các khon vay đáo hn.
5

Tuy nhiên, vn vay s là nhân t quan trng kích thích DN đang có nhng hp đng,
d án thc s hiu qu tn dng tt li th đòn by tài chính đ gia tng li nhun.
 H s n ngn hn
H s n
ngn hn
=
Tng s n ngn hn
Tng ngun vn
H s n ngn hn cng tng t nh h s n, tuy nhiên chúng ta ch quan tâm
đn n ngn hn. H s n ngn hn phn ánh mt đng vn kinh doanh bình quân mà

DN đang s dng có my đng đc hình thành t các khon n ngn hn. Các khon
n ngn hn ca công ty bao gm các khon vay ngân hàng, khon n tin hàng do
xut phát t quan h mua bán các yu t đu vào, sn phm hàng hóa công ty phi tr
cho ngi bán, ngi mua đt trc, các khon thu cha np ngân sách nhà nc, các
khon cha tr lng.
 H s n dài hn
H s n
dài hn
=
Tng s n dài hn
Tng ngun vn
H s n dài hn cng tng t nh h s n, tuy nhiên  đây chúng ta ch quan
tâm đn n dài hn, là nhng khon cha phi tr trong nm ti. H s n dài hn
phn ánh mt đng vn kinh doanh bình quân mà DN đang s dng có my đng đc
hình thành t các khon n dài hn. Mc đích ca vic s dng h s n dài hn là đ
thy đc mc đ tài tr bng vn vay mt cách thng xuyên (qua đó thy đc ri
ro v mt tài chính mà công ty phi gánh chu) thông qua vic loi b các khon n
ngn hn (tín dng thng mi phi lưi sut và nhng khon phi tr ngn hn).
 H s VCSH
H s VCSH
=
Tng VCSH
Tng ngun vn
H s VCSH phn ánh trong mt đng vn kinh doanh bình quân mà DN đang
s dng có my đng đc hình thành t VCSH. Nu h s VCSH càng cao, các
khon n ca DN càng đc đm bo kh nng thanh toán và tài chính ca DN càng
nm trong gii hn an toàn. Nhìn trên tng th, ngun vn ca DN đc hình thành t
hai ngun: VCSH và n phi tr. Do vy, có th xác đnh:
H s n = 1 – H s VCSH
H s VCSH = 1 – H s n

Thang Long University Library
6

Do vy, nhìn vào cu trúc vn có th đánh giá đc mt cách khái quát chính
sách tài tr vn kinh doanh ca DN, mc đ an toàn trong s dng tài sn, mc đ an
toàn hay ri ro khác trong kinh doanh…
 Cu trúc ngun vn còn đc phn nh qua h s n trên VCSả
H s n trên
VCSH
=
Tng s n
Tng VCSH
T s n trên VCSH là ch s phn ánh quy mô tài chính ca công ty, nó cho ta
bit v ta bit v t l gia 2 ngun vn c bn (n và VCSH) mà DN s dng đ chi
tr cho hot đng sn xut kinh doanh ca mình.
T l n trên VCSH giúp nhà đu t có cái nhìn khái quát v sc mnh tài chính,
cu trúc tài chính ca DN và làm th nào đ DN có th chi tr cho các hot đng.
Thông thng, nu h s này ln hn 1 có ngha là tài sn ca DN đc tài tr ch yu
bi các khon n, còn ngc li thì tài sn ca DN đc tài tr ch yu bi VCSH.
iu đó có ngha là h s này càng nh chng t DN ít gp khó khn hn trong tài
chính. Ngc li, h s này càng ln chng t kh nng gp khó khn trong vic tr n
hoc phá sn ca DN càng ln.
S cn thit nghiên cu cu trúc vn trong qun tr t̀i ch́nh
1.1.4.
Trong nn kinh t th trng, DN có th s dng nhiu ngun vn khác nhau đ
đáp ng nhu cu vn cho hot đng sn xut kinh doanh. Tuy nhiên, điu quan trng
là DN cn phi hp s dng các ngun vn mt cách hiu qu nht đ to ra mt c
cu ngun vn hp lý nhm mang li li ích ti đa cho DN.
Mi hot đng ca DN đòi hi phi có vn. Bc vào hot đng kinh doanh,
qun tr tài chính DN cn phi xác đnh các nhu cu vn cp thit cho các hot đng

ca DN  trong k. Vn hot đng có vn dài hn và vn ngn hn, và điu quan trng
là phi t chc huy đng ngun vn đm bo đy đ cho các nhu cu hot đng ca
DN. Vic t chc huy đng các ngun vn nh hng rt ln đn hiu qu hot đng
ca mt DN.  đi đn vic quyt đnh la chn hình thc và phng pháp huy đng
vn thích hp DN cn xem xét, cân nhc trên nhiu mt nh kt cu vn, chi phí cho
vic s dng các ngun vn, các đim li và bt li ca các hình thc huy đng vn.
Quyt đinh v cu trúc ngun vn là vn đ tài chính ht sc quan trng ca DN
bi l:
 Cu trúc ngun vn ca DN là mt trong các yu t quyt đnh đn chi phí
vn bình quân ca DN. Vic nghiên cu chi phí vn có ý ngha rt ln đi vi
DN. Bi nó giúp nhà qun tr tài chính có thêm các cn c xác đáng đ la
7

chn c cu các ngun tài tr có li nht, đm bo chi phí vn bình quân tit
kim nht, trong điu kin đm bo an ninh tài chính ca DN.
 Cu trúc ngun vn nh hng đn t sut sinh li VCSH hay thu nhp trên
mt c phn và ri ro tài chính ca mt DN hay công ty c phn
Cu trúc vn là vn đ đc các nhà kinh t, tài chính quan tâm và đ nhiu thi
gian nghiên cu. ng trên góc đ nhà qun lý tài chính ti DN, vic nghiên cu chi
cu trúc vn giúp h tìm ra li gii hp lý cho nhng câu hi nh xác đnh cu trúc
vn nh th nào là hp lý và có li cho DN? DN có nên vay n hay không? Và nu
vay n thì DN s phi gánh chu nhng ri ro nào và nhng ri ro đó  mc đ nào?
Vic hiu tng tn v cu trúc vn giúp các nhà qun tr tìm ra đc câu tr li
đúng đn cho nhng câu hi trên, t đó đ ra các quyt đnh tài tr đúng đn nhm
tng hiu qu hot đng ca DN. Gia tng li nhun cho c đông mà vn hn ch đc
nhng ri ro có th xy ra  mc thp nht.
1.2. n ca DN
Khái nim v chi ph́ vn 1.2.1.
Chi phí vn là cái giá mà DN phi tr cho vic s dng ngun tài tr, đó là n
vay, c phn u đưi, thu nhp đ li, c phn thng và DN s dng nhng ngun tài

tr này đ tài tr cho hot đng sn xut kinh doanh ca DN. Chi phí vn cng đc
xem nh t sut sinh li ti thiu mà các nhà đu t trên th trng yêu cu khi đu t
vào chng khoán ca công ty. Nh vy, chi phí vn ca DN đc xác đnh t th
trng vn và nó có quan h trc tip đn mc đ ri ro trong hot đng sn xut kinh
doanh ca DN, đn tài sn hin hu và cu trúc vn ca DN. Nói chung, khi nhà đu
t nhn thy ri ro ca DN ln hn thì h s đòi hi mt t sut sinh li ln hn tng
ng và chi phí vn ca DN cng vì th mà s cao hn.
(Trang 275_Tài chính DN hin đi_PGS.TS Trn Ngc Th)
Vn là nhân t cn thit ca sn xut. Cng nh bt k mt nhân t nào khác, đ
s dng vn, doanh nghip cn b ra mt chi phí nht đnh. Chi phí ca mi mt nhân
t cu thành gi là chi phí nhân t cu thành ca loi vn c th đó. Có th hiu chi phí
vn là chi phí c hi ca vic s dng vn, đc tính bng s li nhun k vng đt
đc trên vn đu t vào d án hoc doanh nghip đ gi không làm gim s li
nhun dành cho ch s hu.
(Trang 125_Ảiáo trình Tài chính doanh nghip_PẢS.TS Lu Th ảng)
Thông qua mt s đnh ngha t mt s giáo trình uy tín, ta có th hiu chi phí
vn chính là chi phí nhà đu t phi b ra cho các ngun vn c th đc hình thành
t nhiu ngun khác nhau đ tài tr cho quyt đnh đu t ca mình. Hay nói cách
Thang Long University Library
8

khác, chi phí vn chính là cái giá phi tr cho vic huy đng và s dng vn. Chi phí
vn bao gm chi phí n phi tr và chi phí VCSH.
Chi ph́ n phi tr (

)
1.2.2.
1.2.2.1. Chi phí n ngn hn
Có 2 cách quy đi chi phí vn là dùng lưi đn và lưi kép, tuy nhiên  đây chúng
ta ch xét đn lưi kép đ tính chi phí vn. Lưi đn chính là khon lưi đc tính toán ch

trên s tin gc, hoc phn tin gc còn li cha thanh toán trong khi lưi kép là s tin
lưi không ch tính trên s tin gc mà còn tính trên s tin lưi do s tin gc sinh ra hay
nói mt cách khác là lưi tính trên lưi. Nu s dng lưi đn, khi lưi sut đu ging nhau
nhng các k hn khác nhau mà dùng đ so sánh trc tip là không chính xác vì nó
không tính đn giá tr thi gian ca dòng tin. Do đó, trong kinh t, các ch s đo
lng thng dùng đn lưi kép. Ta có chi phí n ngn hn trc thu đc tính toán
theo công thc sau:

Trong đó: m là s k s dng trong nm
(m = thi gian trong nm /thi gian s dng vn)
Chi phí bao gm tt c nhng khon chi phí phát sinh trong quá
trình s dng vn (chi phí lưi vay và các loi chi phí khác)
Li ích là toàn b li ích đt đc trong quá trình s dng vn

Giá tr tài tr ròng chính là s tin thc t s dng vn
Chi phí n ngn hn sau thu ca DN đc xác đnh bi công thc:



= 

(1 – t) trong đó t là thu TNDN
a. Chi phí vn ca ngun vn tín dng thng mi
Tín dng thng mi là quan h tín dng gia các DN di hình thc mua bán
chu hàng hóa. Hành vi mua và bán chu hàng hóa đc xem là hình thc tín dng,
ngi bán chuyn giao cho ngi mua quyn s dng vn tm thi trong mt thi gian
nht đnh, và khi đn thi hn đư đc tha thun, ngi mua phi hoàn li vn cho
ngi bán di hình thc tin t và c phn lưi cho ngi bán chu. Hot đng này to
ra khon phi tr đi vi hưng mua. Tín dng thng mi thng đc gi là ngun tài
chính ngn hn t phát bi nó có xu hng t đng m rng khi hưng tng lng hàng

hóa và tích ly hàng tn kho.
Chi phí ca ngun tín dng thng mi đc tính toán bng công thc sau:



=
 
  




 1
9



=  




– 1
b. Chi phí vay ngn hn ngân hàng
 Vay cm bo
Vay có đm bo bng khon phi thu khách hàng chia thành 2 trng hp là cm
c khon phi thu và bán khon phi thu:
Theo tha thun cm c, ngi vay tin s dng các khon phi thu khách hàng
th chp cho khon vay. Mt tha thun c th gia ngi đi vay và t chc cho vay
gii thích rõ nhng chi tit c th ca giao dch. S tin cho vay đc xác đnh theo t

l % các khon phi thu khách hàng cm c. Phí x lý này tr cho thi gian liên quan
đn xem xét li các khon phi thu đc cm c ca t chc cho vay.
Chi phí vay có đm bo bng khon phi thu khách hàng đc tính bng công
thc chung ca chi phí vay ngn hn. Trong đó chi phí bao gm chi phí thm đnh, chi
phí lưi vay, phí x lý khon phi thu khách hàng cm c…Ngân hàng cung cp vn
trên c s khon phi thu khách hàng, tính lưi trên khong thi gian thu n trung bình
và tính phí thanh tín da vào giá tr khon phi thu khách hàng đc bán.
Thay vì cm c các khon phi thu khách hàng, mt phng thc khác đc s
dng trong mt s ngành may mc, ni tht gia đình…là bán (hoán chuyn) chúng.
Thông qua đó, mt công ty s bán các khon phi thu ca mình cho mt ngân hàng
hay mt công ty khác có thc hin thanh tín. Các khon phi thu khách hàng đc bán
thng (không có s tr giúp), do đó công ty mua n s phi chu toàn b ri ro tín
dng và gánh chu toàn b thit hi do các khách hàng ca công ty không tin hành
thanh toán. Ngân hàng s mua toàn b khon phi thu khách hàng ca DN. Hàng tháng
(cui tháng), ngân hàng s tr cho DN s tin bng khon phi thu đn hn. i li,
DN phi tr cho ngân hàng khon phí t 1%  2% trên khon phi thu khách hàng bán
đc, ngân hàng chu phí s sách và thu tin.
Ta có công thc tính chi phí vay có đm bo bng khon phi thu nh sau:


=  





 
Vay có đm bo bng hàng tn kho: Theo mt tha thun kho hàng công khai,
hàng tn kho đc bo qun  bên th ba. Bên th ba ch xut hàng tn kho cho ngi
đi vay ch có y quyn ca ngi cho vay. Nh đó mà ngi cho vay duy trì kim soát

cht ch vi hàng th chp. Trong mt s trng hp kho bưi đc thit lp ngay ti
hin trng. Vic này có th đc thc hin bng vic thit lp mt tòa nhà hay khu
vc riêng bit ngay ti ni ngi vay.  qun lý hàng lu kho, ngân hàng thuê mt
bên th ba đ vn hành kho. Hóa đn kho đc phát ra bi công ty qun lý kho khi h
Thang Long University Library
10

nhn đc thêm hàng lu kho. Hóa đn này đc chuyn đn ngân hàng và hàng lu
kho không đc xut ra tr khi có s đng ý ca ngân hàng.
Chi phí ca ngun vn vay có đm bo bng hàng tn kho đc tính toán theo
công thc chung ca chi phí ngun vn ngn hn trong đó chi phí chính ca khon vay
da trên hàng tn kho thng bao gm 2 phn. Phn th nht là chi phí x lý nu nu
theo phng thc tín chp, hay chi phí bo qun hàng tn kho nu theo phng thc
kho hàng ti hin trng. Ngoài ra còn có chi phí lưi vay vi mc thông thng cao
hn so vi lưi sut c bn t 2 – 4%.


=  





 
 m
 Cho vay theo hn mc tín dng
Cho vay theo HMTD là hình thc cp tín dng ca ngân hàng thng mi mà
theo đó, khách hàng ch vc làm 1 b h s đ vay trong 1 kì nht đnh vi mc tín
dng mà khách hàng và ngân hàng đư tho thun. Chi phí cho vay theo HMTD đc
xác đnh nh sau:

Bc 1: Xác đnh phí cam kt và lưi cho tng thi k (phí ch tính trên phn
không s dng, vì phn s dng s tính lưi)
Phí cam kt = Phn không s dng x Phí cam kt hàng nm x Phn trong nm
Bc 2: Xác đnh chi phí


=  





 
 Vay theo hp đng
Vay theo hp đng là hình thc đi vay mà ngi đi vay phi ký mt giy ha tr
tin bao gm các ni dung là s tin vay, lưi sut khon vay, thi gian thanh lý hp
đng và k hoch thanh toán, tài sn th chp (nu có), các điu khon thng lng
khác, chi phí ca các khon vay ngân hàng (ph thuc vào điu kin gn vi hp đng
vay). Công thc chung ca hình thc vay theo hp đng đc xác đnh nh sau:


=  





 
Vay theo phng thc tr lãi thông thng: chi phí ca mt khon vi lưi sut
thông thng có th đc áp dng nh sau:

Bc 1: Xác đnh lưi phi tr
S lưi phi tr = S tin vay + Lưi sut nm + Phn thi gian vay trong nm
11

Bc 2: Xác đnh chi phí trc thu vi giá tr tài tr ròng chính là tng s tin
vay thc t phát sinh.
Vay theo phng thc tr lãi chit khu: Nu áp dng phng thc này, ngân
hàng khu tr lưi ngay ti thi đim bt đu khon vay. Giá tr tài tr ròng lúc này
đc tính bng tng s tin vay tr đi tng lưi phi tr.
Vay theo phng thc tr lãi nhiu ln: Thay vì thu tin lưi mt ln, ngân hàng
hay công ty tài chính s thu lưi nhiu ln, vic thu lưi đc thc hin hàng tháng.
Trong trng hp này, tng s tin lưi đc tính và cng vào giá tr ban đu ca khon
vay. Sau đó, s tin lưi hàng tháng là s thanh toán cho c gc và lưi. Do đó, giá tr tài
tr ròng đc xác đnh bng tng s tin phi tr hàng tháng. Dùng giá tr hin ti ròng
đ xác đnh chi phí khon vay.
Các khon vay vi lãi sut thay đi: Chi phí cn xác đnh  đây chính là tng lưi
phi tr trong sut quá trình vay tng ng vi lưi sut thay đi ca tng thi k.
Vay vi lãi gi bù đp là mt khon tin gi có k hn mà ngân hàng yêu cu
khách hàng duy trì  ngân hàng mình khi cho khách hàng vay tin. S d ca tài khon
tin gi bù đp có th là s trung bình cho 1 thi k nhng cng có th là s d ti
thiu mà không th thp hn. Loi thng đc áp dng là s d trung bình. Có 2
trng hp xy ra, th nht là khi tin gi bù đp yêu cu thp hn s tin mà DN
thng gi  ngân hàng thì lúc này yêu cu ca ngân hàng không gây ra chi phí cho
DN. Th hai là khi tin gi bù đp yêu cu ln hn s tin mà DN thng gi  ngân
hàng, trng hp này gây ra chi phí cho DN. Ta có:
Giá tr tài tr ròng
=
Tng s tin vay

Khon tin gi bù đp theo

yêu cu ca ngân hàng
c. Phát hành thng phiu
Thng phiu là mt giy hn tr tin do các công ty ln phát hành đ huy đng
vn vay ngn hn. Ngi phát hành thng phiu s cp bao gm các công ty tài
chính ln, hot đng trong lnh vc công nghip. Tt c các thng phiu đu có thi
gian đáo hn ≤ 270 ngày. Mc đích ca xp hng tín dng là là cung cp cho ngi
mua thng phiu mt du hiu ca ri ro đu t. Di góc đ công ty phát hành, vic
xp hng là quan trng vì nó nh hng ti chi phí ca ngun vn. Vi các yu t
khác không đi, mc xp hng cao hn s giúp gim chi phí huy đng vn.
Thng phiu thng đc bán theo phng thc chit khu t mnh giá (tr lưi
trc). Ti thi đim đáo hn, s khác bit gia giá và mnh giá thu đc s chính là
lưi phi tr cho thng phiu phát hành. Bên cnh nhng chi phí trc thu đc tính
toán c th, ngi phát hành cn phi đm bo thng phiu phát hành 100% vi
Thang Long University Library
12

HMTD t ngân hàng thng mi. Nu có HMTD, DN thng phi chu mt khon phí
chim 0,25% đn 0,75%. Nu không s dng HMTD, mt th tc thông thng khác
đi vi các thng phiu là ngi phát hành phi có tin gi bù đp ti mt ngân hàng.
Ngoài ra, công ty còn phi tr thêm mt khon l phí đ xp hng thng phiu.
Thng phiu thng đc bán theo phng thc chit khu t mnh giá (tr lưi
trc). Ti thi đim đáo hn, s khác bit gia giá và mnh giá thu đc chính là lưi
phi tr cho chi phí phát hành.
Chi phí vn t hình thc phát hành thng phiu đc tính toán theo công thc
sau (trong đó Giá tr tài tr ròng = mnh giá thng phiu – Chênh lch gia giá bán
và mnh giá):


=  





 
d. N tích ly
N tích ly nhng khon n phát sinh thng xuyên trong hot đng kinh doanh
ca DN, chúng là nhng khon phi tr có tính cht chu k. Ngun vn này là ngun
vn không mt chi phí ca DN.
1.2.2.2. Chi phí n dài hn
 Vay dài hn:
Vay dài hn là mt giao dch v tài sn gia ngân hàng (hoc các cá nhân, t
chc trong nn kinh t) vi DN, trong đó ngân hàng (hoc các cá nhân, t chc trong
nn kinh t) s chuyn giao tài sn cho DN s dng trong mt khong thi gian nht
đnh theo tha thun (có thi hn t 1 nm tr lên). DN có trách nhim hoàn tr vô
điu kin vn gc và lưi cho bên cho vay khi đn hn thanh toán.



=
Tng s tin lưi phi tr
Tng s tin vay
 Phát hành trái phiu: Trái phiu là công c n dài hn do chính ph hoc
công ty phát hành nhm huy đng vn dài hn.
 Trái phiu tr lãi đnh k
Trái phiu có k hn đc hng lưi là loi trái phiu có xác đnh thi gian đáo
hn và lưi sut đc hng qua tng thi hn nht đnh. Khi mua loi trái phiu này
nhà đu t đc hng lưi đnh k, thng là hàng nm, theo lưi sut công b trên
mnh giá trái phiu và đc thu hi li vn gc bng mnh giá khi trái phiu đáo hn.
Ta có công thc đnh giá trái phiu tr lưi đnh k nh sau:
13




=
I x
1 –  




+
M 




=
A



Trong đó: 

là tin thu do bán trái phiu, bng giá bán trái phiu tr các chi
phí phát hành
I là tin lưi đnh k hàng nm
M là mnh giá ca trái phiu
n là k hn ca trái phiu
Ta dùng phng pháp ni suy đ tính toán 


. Thông thng đ xác đnh lưi theo
phng pháp ni suy, ngi ta thng dùng phng pháp c lng lưi sut 

. Cách
làm nh sau:
Ta tìm 

sao cho 

> 

và 

sao cho 

< 

. Sau đó áp dng vào công
thc sau đ tìm 

:



=
(

 


) (A – 

)
(

 

) (

 

)
Kt qu 

s nm trong khong gia 

và 


 Trái phiu không có thi gian đáo hn
Trái phiu không có thi hn là trái phiu chng bao gi đáo hn. Ta có công
thc đnh giá trái phiu không k hn nh sau:



=
I



 Trái phiu có k hn không tr lãi đnh k
Trái phiu k hn không hng lưi đnh k là loi trái phiu không có tr lưi đnh
k mà đc bán vi giá thp hn nhiu so vi mnh giá. Tuy nhiên, nhà đu t vn
mua loi trái phiu này do h vn nhn đc li tc, chính là phn chênh lch gia giá
mua gc ca trái phiu so vi mnh giá ca nó. Ta có công thc sau:



=
M
 




Ta s dng phng pháp ni suy đ tính toán 

(đư nêu  trái phiu lưi đnh k)
 Trái phiu có lãi sut thay đi (trái phiu có lãi sut th ni)
Trái phiu lưi sut th ni (hay trái phiu lưi sut điu chnh) là loi trái phiu có
lưi sut đc thay đi theo tng chu k. Vic thay đi lưi sut này do công ty phát
Thang Long University Library
14

hành qui đnh và đc ghi rõ trên trái phiu. Chu k điu chnh lưi sut có th là 6
tháng, 1 nm, 1nm ri, nhng s đc tha thun rõ trên trái phiu, trong khi đó lưi
sut thay đi nh th nào còn tùy thuc vào nhng ch s trung bình trên th trng
vào thi đim đó. Thông thng vi trái phiu lưi sut th ni, t chc phát hành cam
kt s điu chnh tng lưi sut trái phiu khi lưi sut huy đng vn trên th trng tng,
ít nht phi thay đi lưi sut cao hn lưi sut trái phiu chính ph; còn ngc li nu lưi

sut huy đng vn gim thì mc lưi sut mà ngi s hu trái phiu hng s đc gi
nguyên.
Trong điu kin th trng có mc lm phát khá cao và lưi sut th trng không
n đnh, DN có th khai thác đc tính u vit ca loi trái phiu này. Do các bin
đng ca lm phát kéo theo s dao đng ca lưi sut thc, các nhà đu t mong mun
hng mt mc lưi sut tha đáng khi so sánh vi tình hình th trng.
Lãi sut trái phiu (

) = Lãi sut th trng + khon chênh lch lãi sut c đnh
Ảiá trái phiu = Ảiá chng khoán tham chiu + dòng tin chênh lch
Ảiá chng khoán tham chiu = mnh giá (do lãi sut trái phiu = lãi sut th trng )
Chi ph́ vn ch s hu
1.2.3.
1.2.3.1. Chi phí vn c phn u đãi ( 

)
C phn u đưi đc xem nh mt loi ngun VCSH đc bit trong mt DN.
Nhng c đông u đưi s đc nhn c tc c đnh nh đư công b vi th t u tiên
trc khi li nhun thun đc phân phi cho các c đông nm gi c phn thng.
i vi công ty c phn, chi phí s dng c phiu u đưi là t sut sinh li ti thiu
cn phi đt đc khi huy đng vn bng phát hành c phiu u đưi đ đu t sao cho
thu nhp trên mt c phn hay giá c phiu ca công ty không b st gim. Chi phí vn
c phn u đưi đc xác đnh theo mc c tc chi tr hàng nm cho các c đông u
đưi và đc xác đnh bng công thc sau:


=






Trong đó: 

là mnh giá c phn u đưi


là doanh thu t vic phát hành c phn u đưi


= 

(1 - % chi phí phát hành c phn u đưi)


là c tc c phn u đưi