Câu trần thuật đơn không có từ "là"

GV THỰC HIỆN: Trần Nguyễn Quế
Trân

KIỂM TRA BÀI CŨ
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
Nguyễn Tuân là nhà văn nổi tiếng . Ông có sở
trường về tuỳ bút và bút kí. Tác phẩm của Nguyễn
Tuân luôn thể hiện phong cách độc đáo, tài hoa, sự
hiểu biết phong phú nhiều mặt và vốn ngôn ngữ
giàu có điêu luyện "
a.Tìm câu trần thuật đơn trong đoạn trích trên.
b.Trong số các câu trần thuật đơn vừa tìm được
kiểu câu nào em vừa được học. Hãy nêu đặc điểm
của kiểu câu đó.

TUẦN 32
TIẾT 120

I)Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là
a) Tôi mừng.
Cn vn (TT)
b) Phú ông mừng lắm.
Cn vn (CTT)
c) Tôi đi học.
cn vn (ĐT)
d) Chúng tôi tụ hội ở góc sân.
cn vn (CĐT)

* Chọn những từ hoặc cụm từ phủ định: Không,

không phải ,chưa, chưa phải…thích hợp để điền
vào trước vị ngữ của các câu
:
a) Tôi không mừng.
b) Phú ông chưa mừng lắm.
c) Tôi không phải đi học.
d) Chúng tôi không tụ hội ở góc sân.

* Ghi nhớ SGK
Trong câu trần thuật đơn không có từ là :
-Vị ngữ thường do động từ hoặc cụm động
từ, tính từ hoặc cụm tính từ tạo thành .
-Khi vị ngữ biểu thị ý phủ định, nó kết hợp
với các từ không, chưa………….

* Phân biệt câu trần thuật đơn có từ là và
câu trần thuật đơn không có từ là ?
Câu trần thuật đơn có từ là
- Giống: là câu trần thuật đơn
- Khác:
+ Cấu trúc: CN + là + VN
+ Khi vị ngữ chỉ ý phủ định, nó kết hợp với
cụm từ: không phải, chưa phải.
Câu trần thuật đơn không có từ là
+ Cấu trúc: CN + VN
+ Khi vị ngữ chỉ ý phủ định, nó kết hợp với từ:
không, chưa………

II. Câu miêu tả và câu tồn tại
•

Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau:
a. Đằng cuối bãi, hai cậu bé con tiến lại.
-> Câu miêu tả
b. Đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con.
-> Câu tồn tại
.

•
Chọn trong hai câu đã dẫn một câu thích hợp
để điền vào chỗ trống trong đoạn dưới đây. Giải
thích vì sao em chọn câu này mà không chọn
câu khác ?
“Ấy là vào đầu mùa hè một năm kia . Buổi sáng ,
tôi đang đứng ngoài cửa gặm mấy nhánh cỏ non
ăn điểm tâm .Bỗng ( ) tay cầm que, tay
xách cái ống bơ nước . Thấy bóng người , tôi vội
lẩn xuống cỏ , chui nhanh về hang ".
-> Đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con .

*Ghi nhớ SGK
- Những câu dùng để miêu tả hành động,
trạng thái, đặc điểm của sự vật nêu ở chủ ngữ
được gọi là câu miêu tả. Trong câu miêu tả
,chủ ngữ đứng trước vị ngữ .
- Những câu dùng để thông báo về sự xuất
hiện, tồn tại hoặc tiêu biến của sự vật được
gọi là câu tồn tại. Một trong những cách tạo
câu tồn tại là đảo chủ ngữ xuống sau vị ngữ.

•

Bài tập : Hãy tìm câu miêu tả và câu tồn tại
trong các câu thơ sau
- Ngoài thềm rơi chiếc lá đa -> CTT
Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng >CMT
-
Em thấy cả trời sao. -> CMT
Xuyên qua từng kẽ lá. -> CTT
-
Em thấy cơn mưa rào > CMT
-
Ướt tiếng cười của bố >CTT

BÀI TẬP 1
Xác định chủ ngữ, vị ngữ. Cho biết những câu
nào là câu miêu tả và những câu nào là câu
tồn tại?
A)- Bóng tre trùm lên âu yếm làng, bản, xóm,
thôn.
-> câu miêu tả.
- Dưới bóng tre của ngàn xưa, thấp thoáng mái
đình, mái chùa cổ kính.
-> Câu tồn tại
- Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn
hoá lâu đời.
-> câu miêu tả.

B)Bên hàng xóm tôi có cái hang của Dế Choắt.
-> câu tồn tại
- Dế Choắt là tên tôi đã đặt cho nó một cách chế
giễu và trịch thượng thế.

-> Đây không phải là câu trần thuật đơn không
có từ là

C)- Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng.
-> câu tồn tại
- Măng trồi lên nhọn hoắt như một mũi gai
khổng lồ xuyên qua đất lũy mà trỗi dậy.
-> câu miêu tả

Bài tập 2
Trường em nằm ở trung tâm xã. Ngôi trường hai
tầng rất khang trang đẹp đẽ. Các phòng học được
quét vôi vàng trông nổi bật hơn so với uỷ ban
nhân xã và trường tiểu học. Trong các lớp học
vang lên tiếng giảng bài của các thầy cô giáo. Sân
trường đã được đổ bê tông sạch sẽ để chúng em
vui chơi. Cây cối trồng rất nhiều, bên cạnh đó là
những bồn hoa nhiều màu sắc. Trường em đẹp thế
đấy! Em rất yêu ngôi trường này.

CỦNG CỐ VÀ LUYỆN TẬP
* Kể tên các kiểu câu của câu trần thuật
đơn không có từ là?
-
Câu miêu tả và câu tồn tại.
* Bài tập: Hãy biến những câu miêu tả
sau thành câu tồn tại
Ngoài vườn, những hàng cây xanh mát.
-> Ngoài vườn xanh mát những hàng cây.
Cuối vườn, những chiếc lá khô rơi lác đác.

-> Cuối vườn, rơi lác đác những chiếc lá
khô.

HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC Ở NHÀ
* Bài cũ:
- H c bài ghi nh / 119ọ ớ
- Làm bài t p 2,3,/ 120ậ
- Tìm cho vd; Vi t đ cế ọ
* Bài m iớ :
So n bài ôn t p v n miêu tạ ậ ă ả
- c 1,2 / 120 tr l i các câu h i 3,4,/ 121Đọ ả ờ ỏ
- Xem ghi nhớ
- c thêm / 121, làm BT3 VBT. Đọ