B GIÁO DC ĨO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
HOÀNăTHINăKăTOÁNăTÀIăSNăCăNHă
HUăHỊNHăTIăCỌNGăTYăCăPHNăGIAOă
NHNăVÀăTHNGăMIăVIKO
Giáoăviênăhngădn : Th.săNguynăThanhăThy
Sinhăviênăthcăhin :ăăBùiăThăDiuăLinh
Mã sinh viên : A17980
Chuyên ngành : Kătoán
HÀăNIăậ 2014
LI CMăN
Khóa lun tt nghip này là kt qu hc tp và nghiên cu ca bn thân, cùng vi
s tn tình truyn đt kin thc ca thy cô ngành k toán, khóa kinh t qun lý ca
Trng i Hc Thng Long vƠ s giúp đ nhit tình ca Ban lƣnh đo Công ty C
phn giao nhn vƠ thng mi VIKO.
Em xin chân thành cm n sơu sc đn cô giáo Nguyn Thanh Thy, giáo viên
hng dn đƣ dƠnh nhiu thi gian truyn đt nhng kin thc ln kinh nghim quý
báu giúp em hoàn thành tt khóa lun này.
Em xin gi li cm n đn Ban lƣnh đo cùng tâp th cán b phòng K toán tài
chính ca Công ty C phn giao nhn vƠ thng mi VIKO đƣ giúp đ, to điu kin
cho em đc thu thp thông tin và tip xúc vi công vic k toán thc t.
Tuy nhiên, vì kin thc còn hn ch và bn thơn cha có nhiu kinh nghim nên
khóa lun tt nghip không tránh khi nhng sai sót, em mong nhn đc s góp ý,
ch bo thêm ca quý thy cô đ khóa lun ca em đc hoàn thin hn.
Em xin chân thành cm n!
Thang Long University Library
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan khóa lun tt nghip nay là do bn thân thc hin có s h tr
t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi khác.
Các d liu thông tin th cp khác s dng trong khóa lun là có ngun gc và đc
trích dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này.
Sinh viên
Bùi Th Diu Linh
MC LC
CHNGă 1:ă Lụă LUN CHUNG V K TOÁN TÀI SN C NH HU
HÌNH TRONG CÁC DOANH NGHIP 1
1.1. Nhng vn đ chung v tài sn c đnh hu hình 1
1.1.1. Khái nim v tài sn c đnh hu hình 1
1.1.2.c đim ca tài sn c đnh hu hình 1
1.1.3. Phân loi TSC hu hình 2
1.1.3.1. Theo hình thái biu hin 2
1.1.3.2. Phân loi theo quyn s hu 2
1.1.3.3. Phân loi theo ngun hình thành 3
1.1.3.4. Phân loi TSC hu hình theo công dng và tình hình s dng 3
1.2.ăánhăgiáătƠiăsn c đnh hu hình 4
1.2.1. Nguyên giá tài sn c đnh hu hình 4
1.2.1.1. TSC hu hình mua sm 4
1.2.1.2. TSC hu hình do nhn góp vn liên doanh, liên kt, nhn li góp vn
liên doanh liên kt hoc phát hin tha 5
1.2.1.3. TSC hu hình do t xây dng, t ch to 6
1.2.1.4. TSC hu hình mua di hình thc trao đi 6
1.2.1.5. TSC hu hình đc cp, đc điu chuyn đn 6
1.2.2. Giá tr hao mòn TSC hu hình 6
1.2.3. Xác đnh giá tr còn li ca TSC hu hình 7
1.3. Hch toán binăđng tài sn c đnh hu hình 7
1.3.1. Chng t k toán 7
1.3.2. Tài khon s dng 8
1.3.3. Hch toán tình hình bin đng TSC 10
1.3.3.1. Hch toán tng TSC hu hình 10
1.3.3.2. Hch toán gim TSC hu hình 14
1.3.3.3. Hch toán TSC hu hình đi thuê và cho thuê hot đng 16
1.4. K toán khu hao tài sn c đnh hu hình 18
1.4.1. Khái nim 18
1.4.2. Các phng pháp tính khu hao 19
1.4.2.1. Phng pháp khu hao đng thng 19
1.4.2.2. Phng pháp khu hao theo s d gim dn có điu chnh 20
Thang Long University Library
1.4.2.3. Phng pháp khu hao theo sn lng 21
1.4.3. Hch toán khu hao TSC 22
1.5. K toán sa cha tài sn c đnh hu hình 22
1.5.1. Hch toán sa cha thng xuyên TSC hu hình 22
1.5.2. K toán sa cha ln TSC hu hình 23
1.6. Hình thc s k toán s dng 23
CHNGă2:ăTHC TRNG K TOÁN TÀI SN C NH HU HÌNH TI
CÔNG TY C PHN GIAO NHNăVÀăTHNGăMI VIKO 26
2.1. Gii thiu vê công ty c phn giao nhnăvƠăthngămi Viko 26
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin 26
2.1.2. c đim nhim v hot đng sn xut kinh doanh ca công ty 26
2.1.2.1. Lnh vc hot đng 26
2.1.2.2. Chc nng chính 27
2.1.2.3. c đim ni bt 27
2.1.2.4. Nhim v 27
2.1.3. C cu t chc b máy qun lý 28
2.1.3.1. C cu các chi nhánh và phòng ban 28
2.1.3.2. Chc nng, nhim v ca các phòng ban 29
2.1.4. C cu t chc b máy k toán 31
2.1.5. Chính sách k toán áp dng ti công ty 33
2.2. Thc trng k toánăTSCăhu hình ti công ty c phn giao nhn và
thngămi Viko 35
2.2.1. c đim và phân loi TSC ti Công ty CP Viko 35
2.2.1.1. c đim TSC hu hình ti công ty 35
2.2.1.2. Phân loi TSC hu hình ti công ty 35
2.2.2. K toán nghip v tng TSC hu hình ti Công ty CP Viko 35
2.2.3. K toán nghip v gim TSC hu hình 42
2.2.4. K toán khu hao TSC hu hình 50
2.2.5. K toán sa cha TSC hu hình 52
2.2.5.1. K toán sa cha thng xuyên TSC hu hình 52
2.2.5.1. Sa cha ln TSC hu hình 55
2.2.6. K toán kim kê TSC hu hình 59
2.2.7. T chc k toán TSC hu hình 59
CHNGă3:ăMT S KIN NGH NHM HOÀN THIN K TOÁN TÀI SN
C NH HU HÌNH TI CÔNG TY CP GIAO NHNă VÀă THNGă MI
VIKO 66
3.1.ăánhăgiáăthc trng k toán tài sn c đnh ti công ty CP giao nhn và
thngămi Viko 66
3.1.1. u đim 66
3.1.2. Nhc đim 68
3.2. Mt s kin ngh nhm hoàn thin công tác k toánăTSCăti công ty CP
giao nhnăvƠăthngămi Viko 68
3.2.1. Phng hng hoàn thin k toán TSC hu hình ti công ty CP Viko
68
3.2.2. Các bin pháp nâng cao hiu qu s dng TSC hu hình 69
3.2.2.1. V sa cha bo dng TSC hu hình 69
3.2.2.2. V vic trích trc chi phí sa cha ln TSC hu hình 70
3.2.2.3. V công tác k toán máy ti công ty CP Viko 71
3.2.2.4. V k toán khu hao TSC hu hình 72
Thang Long University Library
DANH MC VIT TT
KỦăhiuăvitătt
Tênăđyăđ
CP
C phn
GTGT
Giá tr gia tng
TK
Tài khon
TS
Tài sn
TSC
Tài sn c đnh
VND
Vit Nam đng
XDCB
Xây dng c bn
DANH MC CÁC BNG BIU, HÌNH V,ă TH, CÔNG THC
S đ 1.1. Quy trình t chc chng t 8
S đ 1.2. Hch toán TSC tng do mua sm trong nc 10
S đ 1.3. Hch toán ngun hình thành tài sn c đnh hu hình 10
S đ 1.4. Hch toán TSC theo hình thc mua tr góp 11
S đ 1.5. Hch toán TSC tng do nhn vn góp 12
S đ 1.6. Hch toán TSC tng do doanh nghip t xây dng, ch to 12
S đ 1.7. Hch toán TSC tng do nhn bàn giao t nhà thu 12
S đ 1.8. Hch toán tng TSC do nhn li vn góp liên doanh trc đơy 13
S đ 1.9. Hch toán tng do trao đi TSC tng t 13
S đ 1.10. Hch toán tng do trao đi TSC không tng t 13
S đ 1.11. Hch toán tng do đánh giá li TSC 14
S đ 1.12. Hch toán gim TSC do thanh lỦ, nhng bán 15
S đ 1.13. Hch toán gim TSC do mang đi góp vn liên doanh, liên kt 15
S đ 1.14. Hch toán gim TSC do b mt, thiu khi kim kê 16
S đ 1.15. Hch toán gim do đánh giá li TSC 16
S đ 1.16. Hch toán TSC thuê hot đng ti đn v đi thuê 17
S đ 1.17. Hch toán TSC thuê hot đng ti đn v cho thuê (đi vi doanh nghip
không có chc nng cho thuê) 17
S đ 1.18. Hch toán TSC thuê hot đng ti đn v cho thuê (đi vi doanh nghip
có chc nng cho thuê) 18
S đ 1.19. Hch toán khu hao TSC hu hình 22
S đ 1.20. Hch toán sa cha thng xuyên TSC 22
S đ 1.21. S đ hch toán sa cha ln TSC hu hình theo k hoch 23
S đ 1.22. S đ hch toán sa cha ln TSC hu hình ngoài k hoch 23
S đ 1.23. Trình t ghi s k toán trên máy tính 25
S đ 2.1. S đ c cu các chi nhánh và phòng ban công ty CP giao nhn vƠ thng
mi Viko 28
S đ 2.2. S đ c cu b phòng k toán 31
S đ 2.3. Trình t ghi s ca phn hành k toán tài sn c đnh hu hình 34
Bng 2.1. Phân loi TSC hu hình theo đc trng k thut kt hp vi hình thái biu
hin tháng 11 nm 2013 35
Bng 2.2. Quyt đinh tng TSC 37
Thang Long University Library
Bng 2.3. Hóa đn GTGT 38
Bng 2.4. Biên bn giao nhn TSC 39
Bng 2.5. Th tài sn c đnh 40
Bng 2.6. Giy báo n ca ngân hàng 41
Bng 2.7. Quyt đnh thanh lỦ TSC ca Giám đc công ty CP Viko 43
Bng 2.8. Biên bn hp thanh lỦ TSC ca Hi đng thành viên 44
Bng 2.9. Biên bn thanh lý tài sn c đnh hu hình 45
Bng 2.10. Biên bn bàn giao xe thanh lý ca công ty 46
Bng 2.11. Hóa đn GTGT thanh lỦ xe 47
Bng 2.12. Phiu thu tin thanh lý xe ô tô Honda 48
Bng 2.13. Th tài sn c đnh ca xe Honda Civic 49
Bng 2.14. Bng tính khu hao tháng 11/2013 ca công ty CP giao nhn vƠ thng
mi Viko 51
Bng 2.15. Phiu chi tin bo trì sa cha xe ô tô ti 53
Bng 2.16. Hóa đn bo dng sa cha xe ô tô ti 54
Bng 2.17. Quyt đnh sa cha TSC hu hình 56
Bng 2.18. Hóa đn sa cha TSC hu hình 57
Bng 2.19. Biên bn giao nhn TSC sa cha ln hoàn thành 58
Bng 2.20. S theo dõi tài sn c đnh ti công ty CP Viko 60
Bng 2.21. S chi tit tài khon 211 61
Bng 2.22. S Nht ký chung 62
Bng 2.23. S cái tài khon 211 64
Bng 2.24. S cái tài khon 214 65
LI M U
Nn kinh t ca nc ta đang trên đƠ phát trin, các doanh nghip và t chc mc
lên ngày càng nhiu, s cnh tranh đ tn ti gia các doanh nghip càng tr nên gay
gt hn. Chính vì vy vai trò ca k toán trong doanh nghip rt quan trng. K toán
không ch kích thích vƠ điu tit các hot đng sn xut kinh doanh mà còn có vai trò
quan trng trong vic qun lý các tài sn ca doanh nghip. Và mt trong nhng tài
sn quan trng ca doanh nghip đó lƠ tƠi sn c đnh hu hình. Tài sn c đnh hu
hình là mt trong nhng b phn c bn to nên c s vt cht k thut cho nn kinh
t quc dơn, đng thi là b phn quan trng ca quá trình sn xut. i vi doanh
nghip, tài sn c đnh hu hình lƠ điu kin cn thit đ gim cng đ lao đng và
tng nng sut lao đng. Nó th hin c s vt cht k thut, trình đ công ngh, nng
lc và th mnh ca doanh nghip trong vic phát trin sn xut kinh doanh. Trong
nn kinh t th trng hin nay thì tài sn c đnh hu hình là yu t quan trng to ra
sc mnh cnh tranh cho các doanh nghip.
Tài sn c đnh nói chung và tài sn c đinh hu hình nói riêng nu đc s dng
đúng mc đích, phát huy đc nng sut làm vic, kt hp vi công tác qun lý s
dng có hiu qu thì s góp phn tit kim t liu sn xut, nâng cao c v s lng và
cht lng sn phm sn xut cng nh dch v vƠ nh vy doanh nghip s thc hin
đc mc tiêu ti đa hóa li nhun ca mình. Vi xu th ngày càng phát trin và hoàn
thin ca nn kinh t th trng nc ta thì các quan nim v tài sn c đnh hu
hình và cách hch toán trc đơy không còn phù hp na cn phi b sung, sa đi,
ci tin kp thi đ phc v yêu cu hch toán tài sn c đnh hu hình trong doanh
nghip hin nay.
Nhn thc đc vn đ trên, trong thi gian thc tp ti Công ty C phn giao
nhn vƠ thng mi VIKO đ nghiên cu k hn v tài sn c đnh hu hình và các
qun lý ca loi tài sn nƠy em đƣ chn đ tƠi: ắHoàn thin k toán tài sn c đnh
hu hình ti Công ty C phn giao nhnăvƠăthngămi VIKO”
i tng nghiên cu ca đ tài này là k toán tài sn c đnh hu hình.
Phm vi nghiên cu: K toán tài sn c đnh hu hình ca Công ty C phn giao
nhn vƠ thng mi Viko trong tháng 11/2013.
Phng pháp nghiên cu: Trong quá trình nghiên cu em có s dng kt hp các
phng pháp ca k toán sau: phng pháp chng t, phng pháp đi ng tài khon,
phng pháp tính giá, phng pháp tng hp vƠ cơn đi k toán. Ngoài ra, em có s
Thang Long University Library
dng các phng pháp khác nh: phng pháp nghiên cu tài liu, phng pháp quan
sát, phng pháp phng vn, phng pháp so sánh, tng hp.
Ni dung ca khóa lun gm 3 chng:
Chngă1: Lý lun chung v k toán tài sn c đnh hu hình trong các doanh nghip
Chngă2: Thc trng k toán tài sn c đnh hu hình ti Công ty C phn giao nhn
vƠ thng mi VIKO
Chngă3: Mt s kin ngh nhm hoàn thin k toán tài sn c đnh hu hình ti
Công ty c phn giao nhn vƠ thng mi VIKO
1
CHNGă1:ăLụăLUN CHUNG V K TOÁN TÀI SN C NH HU
HÌNH TRONG CÁC DOANH NGHIP
1.1. Nhng vnăđ chung v tài sn c đnh hu hình
1.1.1. Khái nim v tài sn c đnh hu hình
Theo thông t s 45/2013/TT-BTC ngày 25/4/2013 ca B Tài Chính thì tài sn
c đnh (TSC) hu hình đc hiu lƠ: ắLƠ nhng t liu lao đng ch yu có hình
thái vt cht tha mãn các tiêu chun ca tài sn c đnh hu hình, tham gia vào nhiu
chu k kinh doanh nhng vn gi nguyên hình thái vt cht ban đu nh nhƠ ca, vt
kin trúc, máy móc, thit b, phng tin vn ti ”.
Trong thông t nƠy cng quy đnh rõ, nhng t liu này cn phi tha mãn 4 tiêu
chun di đơy thì mi đc coi lƠ TSC hu hình:
- Chc chn thu đc li ích kinh t trong tng lai t vic s dng tài sn đó
- Có thi gian s dng hu dng t 1 nm tr lên
- Nguyên giá tài sn đó phi đc xác đnh mt cách tin cy
- Có giá tr t 30.000.000 đng (Ba mi triu đng) tr lên.
Nh vy, có th nói rng TSC hu hình lƠ c s vt cht quan trng và có ý
ngha to ln vi các doanh nghip. Vic theo dõi, phn ánh đy đ, chính xác tình hình
tng gim, khu hao, sa cha và hiu qu s dng TSC là nhim v quan trng ca
k toán TSC. T chc hch toán và qun lý TSC giúp doanh nghip nm bt đc
tình hình s dng, cng nh s thay đi ca tng loi TSC trong doanh nghip. T
đó, doanh nghip có th tính và phân b khu hao cho các b phn mt cách hp lý,
đng thi lp và theo dõi tình hình sa cha TSC theo đúng k hoch. Tt c các
hot đng trên s góp phn giúp doanh nghip có th xác đnh chính xác kt qu hot
đng kinh doanh và hot đng vi nng sut, hiu qu cao nht.
1.1.2.c đim ca tài sn c đnh hu hình
c đim quan trng ca TSC hu hình là khi tham gia vào quá trình sn xut
kinh doanh, TSC hu hình b hao mòn dn và giá tr ca nó đc chuyn dch tng
phn vào chi phí sn xut kinh doanh trong k.
TSC hu hình doanh nghip có nhiu loi, có nhng loi có hình thái vt cht
c th nh nhƠ ca, máy móc, thit b Mi loi đu có đc đim khác nhau, nhng
chúng đu ging nhau giá tr ban đu ln và thi gian thu hi vn trên 1 nm.
Thang Long University Library
2
TSC hu hình đc phân bit vi hàng hóa. Chng hn, nu doanh nghip mua
máy vi tính đ bán thì đó s lƠ hƠng hóa, nhng nu doanh nghip mua đ s dng cho
hot đng ca doanh nghip thì máy vi tính đó li lƠ TSC.
TSC hu hình cng cn đc phân bit vi đu t dƠi hn. Mc dù c hai loi
nƠy đu đc duy trì trên mt k k toán nhng đu t dƠi hn không đc dùng vào
hot đng sn xut kinh doanh trong tng lai. Ví d nh đt đai đc duy trì đ m
rng quy mô sn xut trong tng lai đc xp vào loi đu t dƠi hn. Ngc li đt
đai mƠ trên đó xơy dng nhƠ xng ca doanh nghip thì nó li lƠ TSC ca doanh
nghip.
1.1.3. Phân loi TSC hu hình
TSC hu hình đc phân theo nhiu tiêu thc khác nhau nh theo hình thái
biu hin, theo quyn s hu, theo tình hình s dng mi mt cách phân loi s đáp
ng nhng nhu cu qun lý nht đnh và có nhng tác dng riêng ca nó.
1.1.3.1. Theo hình thái biu hin
- Nhà ca vt kin trúc: bao gm các công trình xây dng c bn nh nhƠ ca,
vt kin trúc, hƠng rƠo, các công trình c s h tng nh đng sá, cu cng,
đng st phc v cho hch toán sn xut kinh doanh.
- Máy móc thit b: bao gm các loi máy móc thit b dùng trong sn xut kinh
doanh nh máy móc chuyên dùng, máy móc thit b công tác, dây chuyn thit
b công ngh.
- Thit b phng tin vn ti truyn dn: lƠ các phng tin dùng đ vn chuyn
nh các loi đu máy, đng ng vƠ phng tin khác (ô tô, máy kéo, xe ti,
ng dn ).
- Thit b, dng c dùng cho qun lý: bao gm các thit b dng c phc v cho
qun lỦ nh dng c đo lng, máy tính, máy điu hòa
- Cơy lơu nm, súc vt làm vic và cho sn phm: bao gm các loi cơy lơu nm
(cà phê, chè, cao su ), súc vt nuôi đ ly sn phm (bò sa, súc vt sinh sn )
- TSC hu hình khác: bao gm nhng TSC hu hình mƠ cha đc quy đnh
phn ánh vào các loi nói trên (tác phm ngh thut, sch chuyên môn k
thut )
Phng thc phân bit theo hình thái biu hin có tác dng giúp doanh nghip
nm đc nhng t liu lao đng hin có vi giá tr và thi gian s dng bao nhiêu, đ
t đó có phng hng s dng TSC hu hình có hiu qu.
1.1.3.2. Phân loi theo quyn s hu
3
Theo cách này toàn b TSC hu hình ca doanh nghip đc phân thành
TSC hu hình t có và thuê ngoài
- TSC hu hình t có: là nhng TSC xơy dng, mua sm hoc ch to bng
ngun vn ca doanh nghip do ngân sách cp, do đi vay ca ngân hàng, bng
ngun vn t b sung, ngun vn liên doanh
- TSC hu hình đi thuê : lƠ nhng TSC mƠ doanh nghip thuê ngoƠi đ phc
v cho yêu cu sn xut kinh doanh.
+ TSC hu hình thuê hot đng: Là nhng TSC doanh nghip đi thuê ca
các đn v khác đ s dng trong mt thi gian nht đnh theo hp đng ký kt.
+ TSC hu hình thuê tài chính: Là nhng TSC doanh nghip thuê ca công
ty cho thuê tài chính, nu hp đng thuê tha mãn ít nht 1 trong 4 điu kin
1.1.3.3. Phân loi theo ngun hình thành
ng trên phng din nƠy TSC hu hình đc chia thành:
- TS mua sm, xây dng bng ngun vn ngân sách cp hay cp trên cp.
- TS mua sm, xây dng bng ngun vn t b sung ca doanh nghip (qu phát
trin sn xut, qu phúc li ).
- TS nhn góp vn liên doanh.
Phân loi TSC hu hình theo ngun hình thành, cung cp đc các thông tin v
c cu ngun vn hình thƠnh TSC hu hình. T đó có phng hng s dng ngun
vn khu hao TSC hu hình mt cách hiu qu và hp lý.
1.1.3.4. Phân loi TSC hu hình theo công dng và tình hình s dng
ơy lƠ mt hình thc phân loi rt hu ích và tin li cho vic khu hao vào tài
khon chi phí phù hp. Theo tiêu thc nƠy, TSC hu hình đc chia thành:
- TSC hu hình dùng trong sn xut kinh doanh: là nhng TSC đang thc t
s dng, trong các hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Nhng
TSC nay bt buc phi trích khu hao và tính vào chi phí sn xut kinh doanh
trong k.
- TSC hu hình dùng trong mc đích phúc li, s nghip an ninh quc phòng:
là nhng TSC do doanh nghip qun lý s dng cho các mc đch phúc li, s
nghip an ninh quc phòng ca doanh nghip.
- TSC hu hình ch x lý: bao gm các TSC hu hình không cn dùng, cha
cn dùng vì tha so vi nhu cu s dng hoc không thích hp vi s đi mi
quy trình công ngh, b h hng ch thanh lỦ, TSC tranh chp ch gii quyt,
Thang Long University Library
4
nhng TSC nƠy cn x lỦ nhanh chóng đ thu hi vn s dng cho vic đu
tu đi mi TSC hu hình.
- TSC hu hình bo qun, gi h nhƠ nc: bao gm nhng TSC hu hình
doanh nghip bo qun h, gi h cho đn v khác hoc ct h nhƠ nc theo
quy đnh ca c quan nhƠ nc có thm quyn.
Mc dù TSC hu hình đc chia thành tng nhóm vi đc trng khác nhau,
nhng trong công tác qun lỦ TSC hu hình phi đc theo dõi chi tit cho tng
TSC c th và riêng bit, gi lƠ đi tng ghi TSC hu hình. i tng ghi TSC
hu hình là tng đn v tài sn có kt cu đc lp hoc là mt h thng gm nhiu b
phn tài sn liên kt vi nhau thc hin mt hay mt s chc nng nht đnh.
1.2.ăánhăgiáătƠiăsn c đnh hu hình
Xut phát t nguyên tc qun lỦ TSC nên khi tính giá TSC k toán phi xác
đnh đc ba ch tiêu là nguyên giá, giá tr hao mòn và giá tr còn li ca TSC.
1.2.1. Nguyên giá tài sn c đnh hu hình
Nguyên giá TSC hu hình là toàn b chi phí thc t đƣ chi ra đ có TSC hu
hình cho ti khi đa TS vƠo hot đng bình thng. Nguyên giá TSC hu hình là
cn c cho vic tính khu hao TSC, do đó nó cn phi đc xác đnh da trên c s
nguyên tc giá phí và nguyên tc khách quan. Tc lƠ nguyên giá TSC hu hình đc
hình thành trên chi phí hp lý hp l và da trên các cn c có tính khách quan, nh
hóa đn, giá th trng ca TSC hu hình
Nguyên giá có tính n đinh cao nó ch thay đi trong các trng hp sau:
+ ánh giá li TSC khi có quyt đnh ca các cp có thm quyn.
+ Khi nâng cp và kéo dài tui th, tng tính nng ca TSC, chi phí chi ra đó
đc b sung vƠo nguyên giá c đ xác đnh li nguyên giá mi ca nó.
+ Tháo d hoc thêm mt s chi tit b phn ca TSC khi đó giá tr ca b
phn tháo ra hoc thêm vào s đc tr (hoc cng) vào nguyên giá ca TSC.
Theo chun mc k toán Vit Nam s 03-TSC hu hình thì nguyên giá TSC
hu hình xác đnh cho các trng hp c th nh sau:
1.2.1.1. TSC hu hình mua sm
Nguyên giá TSC hu hình mua sm bao gm giá mua (tr các khon đc
chit khu thng mi hoc gim giá), các khon thu (không bao gm các khon thu
đc hoàn li) và các chi phí liên quan trc tip đn vic đa tƠi sn vào trng thái sn
5
sàng s dng nh: chi phí chun b mt bng, chi phí vn chuyn, bc d, chi phí lp
đt, chy th và các chi phí liên quan trc tip khác.
Trng hp TSC hu hình mua sm đc thanh toán theo phng thc tr
chm, nguyên giá TSC đó đc phn ánh theo giá mua tr ngay ti thi đim mua.
Khon chênh lch gia tng s tin phi thanh toán và giá mua tr ngay đc hch
toán vào chi phí theo k hn thanh toán.
Trng hp mua TSC hu hình là nhà ca, vt kin trúc gn lin vi quyn s
dng đt thì giá tr quyn s dng đt phi đc xác đnh riêng bit và ghi nhn là
TSC vô hình.
Nguyên
giá
TSC
=
Giá mua
ghi trên
hóaăđn
+
Các khon
thuăkhôngă
đcăhoƠnăli
(nu có)
-
Chităkhuă
thngămi,ătră
li,ăgimăgiá
(nu có)
+
Chi phí
trcăkhiă
đaăTSCă
vƠoăsădng
Trong đó:
- Giá mua ghi trên hóa đn:
+ Nu DN tính thu theo phng pháp khu tr thì giá mua trên hóa đn không
bao gm thu giá tr gia tng.
+ Nu DN tính thu theo phng pháp trc tip thì giá mua trên hóa đn bao
gm c thu giá tr gia tng.
- Các khon thu không đc hoàn li bao gm thu nhp khu, thu tiêu th đc
bit phát sinh trong quá trình mua TSC
- Chit khu thng mi, tr li, gim giá:
+ Chit khu thng mi: Là khon gim giá niêm yt do doanh nghip mua
hàng vi khi lng ln.
+ Giá tr hàng b tr li: Là tr giá hàng hóa, TSC đƣ mua sua khi đƣ tr li cho
ngi bán trong thi gian quy đnh do li sai quy cách, phm cht trên hp
đng kinh t.
+ Gim giá hàng mua: Là khon gim tr cho doanh nghip do hàng hóa,
TSC kém phm cht.
- Chi phí trc khi đa TSC vƠo s dng bao gm chi phí vn chuyn, lp đt,
chy th, l phí trc b, chi phí sang tên đi ch
1.2.1.2. TSC hu hình do nhn góp vn liên doanh, liên kt, nhn li góp vn liên
doanh liên kt hoc phát hin tha
Thang Long University Library
6
Nguyên giá TSC đc xác đnh bng giá tr thc t theo giá hi đng liên
doanh đnh giá và các chi phí bên ngoài phi chi ra trc khi đa TSC vƠo s dng.
1.2.1.3. TSC hu hình do t xây dng, t ch to
Nguyên giá TSC hu hình t xây dng hoc t ch là giá thành công trình xây
dng cng chi phí lp đt, chy th và thu trc b (nu có). Khi tính nguyên giá cn
loi tr các khon lãi ni b, các khon chi phí không hp lỦ, các chi phí vt mc
bình thng trong quá trình t xây hoc t ch.
NguyênăgiáăTSCă
huăhình
=
GiáăthƠnhăthcă
tăcaăTSC
+
Các chi phí liên quan
(nuăcó)
i vi TSC hu hình hình thƠnh do đu t xơy dng theo phng thc giao
thu, nguyên giá là giá quyt toán công trình đu t xơy dng, các chi phí liên quan
trc tip khác và l phí trc b (nu có).
Nguyên giá
TSC
=
Giáăquytătoánă
theoăquyăđnh
+
Các chi phí có liên
quan trcătip
+
Lăphíătrcă
bă(nuăcó)
1.2.1.4. TSC hu hình mua di hình thc trao đi
Nguyên giá TSC hu hình mua di hình thc trao đi vi mt s TSC
không tng t hoc TSC khác đc xác đnh theo giá tr hp lý ca TSC nhn v
hoc giá tr hp lý ca tài sn đem trao đi, sau khi điu chnh các khon tin hoc
tng đng tin tr thêm hoc thu v.
Nguyên giá TSC hu hình mua di hình thc trao đi vi mt s TSC tng
t hoc có th hình thành do đc bán đ đi ly quyn s hu mt TS tng t ( TS
tng t là TS có cùng công dng, cùng lnh vc kinh doanh và có giá tr tng
đng) lƠ giá tr còn li ca TSC hu hình đem trao đi.
1.2.1.5. TSC hu hình đc cp, đc điu chuyn đn
Nguyên giá gm giá tr còn li ca TSC trên s sách k toán ca đn v cp,
điu chuyn hoc giá tr theo đánh giá thc t ca Hi đng giao nhn và chi phí tân
trang, sa cha, nâng cp, chi phí vn chuyn, bc d, lp đt, chy th, l phí trc
b(nu có) mà bên nhn TSCD phi chi ra trc khi đa TSC vào s dng.
1.2.2. Giá tr hao mòn TSC hu hình
Hao mòn TSC lƠ s gim dn giá tr s dng ca TSC do tham gia vƠo hot
đng kinh doanh, do bào mòn ca t nhiên, do tin b k thut trong quá trình hot
đng ca TSC. thu hi li giá tr hao mòn ca TSC đ tái sn xut li TSC,
7
ngi ta tin hành trích khu hao bng cách chuyn phn giá tr hao mòn ca TSC đó
vào giá tr sn phm to ra hoc vào chi phí sn xut, kinh doanh trong k. Hao mòn là
mt hin tng khách quan còn khu hao li là vic tính toán và phân b có h thng
nguyên giá ca TSC vƠo chi phí kinh doanh qua thi gian s dng ca TSC.
1.2.3. Xác đnh giá tr còn li ca TSC hu hình
Vic xác đnh giá tr còn li ca TSC lƠ đ phn ánh đc tình trng k thut
ca TSC, cho bit s tin còn li phi tip tc thu hi di hình thc khu hao và là
cn c đ lp k hoch tng cng, đi mi TSC.
Giáătrăcònăli
=
NguyênăgiáăTSCă
huăhình
-
Giáătrăhaoămònă
lyăk
1.3. Hch toán binăđng tài sn c đnh hu hình
1.3.1. Chng t k toán
TSC trong doanh nghip bin đng ch yu nhm đáp ng nhu cu sn xut
trong doanh nghip. TSC trong doanh nghip bin đng do nhiu nguyên nhân,
nhng trong bt k trng hp nƠo đu phi có chng t hp lý, hp l chng minh
cho nghip v kinh t phát sinh.
Các chng t có liên quan đn k toán chi tit TSC bao gm 2 loi:
Loi 1: Các chng t mnh lnh liên quan đn ch s hu:
+ Quyt đnh đu t
+ Quyt đnh cp phát
+ Quyt đnh điu chuyn
+ Quyt đnh thanh lỦ, nhng bán
+ Quyt đnh kim kê, đánh giá
Loi 2: Các chng t thc hin
+ Hóa đn giá tr gia tng
+ Biên bn giao nhn TSC (Mu 01ậTSC): dùng đ ghi chép, theo dõi s thay đi
ca TSC hu hình.
+ Th TSC ( Mu 02ậTSC): lƠ lỦ lch ca TSC đc lp khi phát sinh nghip v
tng tƠi sn và hy khi gim TSC
Thang Long University Library
8
TK211: Tài sn c đnh hu hình
+ Biên bn nghim thu khi lng sa cha ln hoàn thành
+ Biên bn kim kê TSC ( đc lp khi có hot đng kim kê)
+ Biên bn thanh lỦ TSC ( đc lp khi có hot đng thanh lý)
+ Biên bn đánh giá TSC ( đc lp khi thay đi tiêu chun giá tr, đơy lƠ bng
chng đ ghi tng hoc gim TSC).
Quy trình t chc chng t nh sau:
Săđ 1.1. Quy trình t chc chng t
1.3.2. Tài khon s dng
Theo ch đ k toán hin hành, vic hch toán TSC đc theo dõi trên các tài
khon ch yu sau:
*TKă211ăắăTƠiăsn c đnh huăhìnhẰ: Tài khon nƠy dùng đ phn ánh giá tr hin
có, tình hình bin đng tng gim ca toàn b TSC hu hình ca doanh nghip theo
nguyên giá.
TK 211 chi tit thành 6 tiu khon:
- 2111: Nhà ca, vt kin trúc
- 2112: Máy móc, thit b
- 2113: Phng tin vn ti, thit b truyn dn
- 2114: Thit b dng c qun lý
- 2115: Vn cơy lơu nm, súc vt làm vic
Phn ánh nguyên giá ca TSC hu hình
tng trong k
S d: Nguyên giá TSC hu hình hin
có doanh nghip.
Phn ánh nguyên giá ca TSC hu hình
gim trong k
Xây dng, mua sm,
nhng bán TSC
Hi đng giao nhn,
thanh lỦ TSC
K toán TSC
Quyt đnh tng
(gim) TSC
Chng t tng gim
TSC
Lp (hy) th TSC,
ghi s TSC
9
- 2118: TSC khác
*TKă214ăắăHaoămònăTSCẰ:ă Tài khon này phn ánh giá tr hao mòn, ca TSC
trong quá trình s dng do trích khu hao và nhng khon tng gim hao mòn khác
ca các loi TSC ca doanh nghip
Tài khon 214 có 4 tài khon cp 2 nh sau:
- 2141: Hao mòn TSC hu hình
- 2142: Hao mòn TSC đi thuê
- 2143: Hao mòn TSC vô hình
- 2147: Hao mòn BS đu t
*TKă241ăắXơyădngăcăbn d dangẰ: Tài khon nƠy dùng đ phn ánh chi phí thc
hin các d án đu t xơy dng c bn .
Tài khon 241 có 3 tài khon cp 2:
- 2411: Mua sm TSC
- 2412: Xây dng c bn
Phn ánh giá tr hao mòn TSC gim do
các lý do gim TSC trong k
Phn ánh giá tr hao mòn TSC tng do
trích khu hao TSC, do đánh giá li
TSC
S d: Giá tr hao mòn lu k ca TSC,
hin có đn v.
- Chi phí đu t XDCB, mua sm, sa
cha ln TSC phát sinh
- Chi phí ci to, nâng cp TSC
- Chi phí phát sinh sau ghi nhn ban đu
TSC
S d: Chi phí d án đu t xơy dng và
sa cha ln TSC d dang hoc đƣ hoƠn
thƠnh nhng cha bƠn giao đa vƠo s
dng hoc quyt toán cha đc duyt
- Giá tr TSC hình thƠnh qua đu t
XDCB, mua sm đƣ hoƠn thƠnh đa
vào s dng
- Giá tr công trình sa cha ln TSC
hoàn thành, kt chuyn khi quyt toán
đc duyt
- Kt chuyn chi phí phát sinh sau ghi
nhn ban đu ca TSC vƠo các TK có
liên quan.
TK214: Hao mòn TSC
TK 241: Xây dng c bn d dang
Thang Long University Library
10
- 2413: Sa cha TSC
Ngoài nhng tài khon trên, trong quá trình thanh toán còn s dng mt s tài
khon khác liên quan nh 111, 112, 142, 331, 335, 411 và mt s tài khon ngoài
bng cơn đi k toán nh TK 001 ắTSC thuê ngoƠi”
1.3.3. Hch toán tình hình bin đng TSC
1.3.3.1. Hch toán tng TSC hu hình
TSC hu hình ca doanh nghip tng do rt nhiu nguyên nhơn nh tng do
mua sm, xây dng, cp phát k toán cn cn c vào tng trng hp c th đ ghi
s cho phù hp.
a, Tng do mua sm TSC hu hình
Săđ 1.2. HchătoánăTSCătngădoămuaăsmătrongănc
Kt chuyn ngun hình thành:
Săđ 1.3. Hch toán ngun hình thành tài sn c đnh hu hình
Tp hp chi phí phát sinh Khi hoƠn thƠnh đa
vƠo s dng
Thu GTGT
đc khu tr (nu có )
Nguyên giá TSC
(TSC mua sm đa vƠo s dng không qua lp đt)
TK 211,
112, 331
TK241
TK 211
TK 133
Hình thƠnh t qu đu t phát trin
Hình thƠnh t ngun vn XDCB
TK 441
TK 414
TK 411
11
Trng hp TSC hu hình đc đu t bng ngun vn kinh doanh hoc ngun vn
vay dài hn thì không cn ghi bút toán kt chuyn ngun.
Săđ 1.4. HchătoánăTSCătheoăhìnhăthc mua tr góp
b, Tng TSC do nhn vn góp
*Trng hp góp vn là tài sn mi mua cha có s dng, có hoá đn hp pháp đc
hi đng giao nhn góp vn chp nhn thì giá tr vn góp đc xác nhn theo giá ghi
trên hoá đn bao gm c thu GTGT. Bên nhn góp vn đc kê khai thu GTGT ghi
trên hoá đn mua tƠi sn ca bên góp.
*Trng hp không có chng t hp pháp đ chng minh giá vn ca tài sn mang
góp thì phi có vn bn đnh giá tài sn ca ban t chc đnh giá đ lƠm c s hch
toán giá tr tài sn.
*Trng hp đi vi c s kinh doanh có tài sn góp vn nh góp vn vào công ty
con, điu chuyn tài sn xung công ty con hch toán đc lp, góp vn liên doanh, liên
kt thì phi có biên bn đánh giá li và kèm theo b h s ngun gc tài sn, xut hoá
đn GTGT kê khai np thu.
TK 111, 112
xxx
nh k thanh toán Nguyên giá ghi theo giá mua
tr tin ngay
Thu GTGT đc khu tr (nu có)
Lƣi tr góp nh k phơn b vƠo
chi phí tài chính
TK 211
TK 133
TK 331
TK635
TK 242
Thang Long University Library
12
Săđ 1.5. HchătoánăTSCătngădoănhn vn góp
c, Tng TSC do doanh nghip t xây dng, t ch to
Săđ 1.6. HchătoánăTSCătngădoădoanhănghip t xây dng, ch to
Săđ 1.7. HchătoánăTSCătng do nhn bàn giao t nhà thu
Giá tr góp vn Nguyên giá
Thu GTGT (nu có)
TK 211
TK 133
Tk 411
Chi phí XDCB phát sinh K/c giá tr đc quyt toán
BƠn giao đa vƠo s dng
TK 111,112,333
Chi phí trc khi s dng
(nu có)
TK 111, 112,
152, 334,338
TK 241
TK 211
TK 133
TK 111,112
xxx
Thanh toán cho Giá tr TSC nhn bƠn giao TSC bƠn giao đa
nhƠ thu
t nhƠ thu vƠ các CP
vƠo s dng
trc s dng
Thu GTGT
đc khu tr
TK 331
TK 211
TK 133
TK241
13
d, Tng TSC do nhn li vn góp liên doanh
Săđ 1.8. HchătoánătngăTSCădoănhn li vnăgópăliênădoanhătrcăđơy
e, Tng do trao đi TSC
Săđ 1.9. HchătoánătngădoătraoăđiăTSCătngăt
Săđ 1.10. HchătoánătngădoătraoăđiăTSCăkhôngătngăt
TK 211
Giá tr ca TSC góp vn liên doanh
TK 111,112,138
Phn vn góp liên doanh b Giá tr TSC nhn li cao
thiu đc nhn li bng tin hn vn góp liên doanh
Chênh lch gim khi nhn Chênh lch tng
li TSC
khi nhn li TSC
TK 811
TK222
TK 711
Nguyên giá TSC Giá tr hao mòn TSC mang
đa đi trao đi đi trao đi
Nguyên giá TSC nhn v
TK 211
TK 214
TK 211
* Khi giao TSC hu hình
Nguyên giá TSC Giá tr còn li ca TSC mang
đa đi trao đi đi trao đi
Giá tr đƣ khu hao
TK 214
TK 211
TK 811
Thang Long University Library
14
g, Tng do đánh giá tng TSC hu hình
Săđ 1.11. HchătoánătngădoăđánhăgiáăliăTSC
1.3.3.2. Hch toán gim TSC hu hình
TSC hu hình gim ch yu do nhng bán, thanh lý Tùy theo tng trng hp c
th, k toán s phn ánh vào s sách phù hp.
a, Gim do nhng bán, do thanh lý:
Nhng bán: Là nhng TSC không cn dùng hoc xét thy s dng không hiu
qu, khi nhng bán pha lƠm đy đ các th tc cn thit nh lp hi đng đnh giá,
đu giá và phi làm hp đng mua bán và biên bn bàn giao khi bán
Thanh lý: Là nhng TS b h hng không th tip tc s dng đc hoc lc hu
v k thut không phù hp vi yêu cu sn xut khi thanh lý DN phi quyt đnh thanh
* khi nhn TSC hu hình do trao đi
Giá tr hp lỦ TSC Giá tr hp lỦ ca TSC
đa đi trao đi nhn v
Thu GTGT đu ra Thu GTGT (nu có)
phi np (nu có)
Nhn s tin phi thu thêm
Thanh toán s tin phi tr thêm
TK 111, 112
TK 711
TK 3331
TK 131
TK 211
TK 133
iu chnh đánh giá iu chnh tng
tng TSC hu hình nguyên giá TSC
iu chnh tng giá tr
hao mòn TSC
TK 211
TK 214
TK 412