B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
MT S GII PHÁP NHM NÂNG CAO HIU
QU S DNG VNăLUăNG TI
CÔNG TY C PHN SA BA VÌ
SINH VIÊN THC HIN :ăTNGăTH VÂN ANH
MÃ SINH VIÊN : A17804
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
HÀ NI - 2013
B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
MT S GII PHÁP NHM NÂNG CAO HIU
QU S DNG VNăLUăNG TI
CÔNG TY C PHN SA BA VÌ
Giáoăviênăhng dn :ăTh.săVăL Hng
Sinh viên thc hin :ăTngăTh Vân Anh
Mã sinh viên : A17804
Chuyên ngành :Tài Chính - Ngân Hàng
HÀ NI - 2013
Thang Long University Library
LI CMăN
Trong thi gian nghiên cu và hc tp ti trng, đc bit là thi gian thc hin
bài khóa lun này, tác gi đư nhn đc nhiu s quan tâm giúp đ ca các thy cô và ban
giám đc và các thành viên trong Công ty C Phn sa Ba Vì. Nhân dp hoàn thành khóa
lun này, em xin chân thành cm n ti mi ngi.
Tác gi xin gi li cm n sâu sc ti cô giáo Th.s V L Hng, là giáo viên
hng dn trc tip cho khóa lun này. Tác gi đư nhn đc s đnh hng, ch bo tn
tình và tâm huyt ca cô đ có th hoàn thành đ tài khóa lun.
Trong quá trình thc hin khóa lun, tác gi xin chân thành gi li cm n ti các
thy cô giáo trong trng, đc bit là khoa Kinh t - Qun lý đư trang b cho sinh viên
nhng kin thc, kích thích sinh viên tìm hiu và hc hi.
hoàn thành khóa lun nh ngày hôm nay, tác gi cng xin trân trng gi li
cm n ti Ban giám đc đc bit là bác Lê Hoàng Vinh – giám đc Công ty, các anh ch
trong các b phn phòng ban đư nhit tình to điu kin cho tác gi hoàn thành khóa lun
mt cách thun li.
tài khóa lun hoàn thành là công sc, thành qu không phi ca riêng tác gi
mà còn là tt c nhng ngi quan tâm, giúp đ tác gi trong sut thi gian qua.
Tác gi
Tng Th Vân Anh
MC LC
LI M U Trang
CHNGă1. CăS LÝ LUN V VNăLUăNG VÀ HIU QU S DNG
VNăLUăNG TI CÔNG TY C PHN SA BA VÌ 1
1.1 Vnăluăđng trong doanh nghip 1
1.1.1 Khái nim và đc đim ca vn lu đng trong doanh nghip 1
1.1.2 Phân loi vn lu đng trong doanh nghip 2
1.1.3 Vai trò ca vn lu đng đi vi hot đng sn xut kinh doanh ca doanh
nghip 3
1.1.4 Kt cu vn lu đng và các nhân t nh hng đn kt cu vn lu đng4
1.1.5 Xác đnh nhu cu vn lu đng 5
1.2 Ni dung qun lý vnăluăđng trong doanh nghip 7
1.2.1 Chính sách qun lý vn lu đng 8
1.2.2 Qun lý vn bng tin 9
1.2.3 Qun lý các khon phi thu 11
1.2.4 Qun lý hàng tn kho 14
1.3 Hiu qu s dng vnăluăđng và các ch tiêuăđánhăgiáăhiu qu s dng
vnăluăđng trong doanh nghip 15
1.3.1 Khái nim hiu qu s dng vn lu đng 15
1.3.2 Các ch tiêu đánh giá tng hp 16
1.3.3 Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn lu đng trong doanh
nghip 19
1.4 Nhng nhân t nh hng đn hiu qu s dng vn lu đng trong doanh
nghip 23
1.5 Mt s bin pháp nhm nâng cao hiu qu s dng vnă luă đng trong
doanh nghip 25
1.5.1 S cn thit phi nâng cao hiu qu s dng vn lu đng trong doanh
nghip. 25
1.5.2 Xác đnh nhu cu vn lu đng ca doanh nghip 25
1.5.3 Tng tc đ luân chuyn vn lu đng 26
1.5.4 Tng cng bi ếng, nâng cao nghip v cho đi ng qun lý 26
CHNGă2. THC TRNG QUN LÝ VÀ S DNG VNăLUăNG TI
CÔNG TY C PHN SA BA VÌ 27
2.1 Tng quan v Công ty C phn sa Ba Vì 27
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin ca công ty 27
Thang Long University Library
2.1.2 Chc nng, nhim v kinh ếoanh ca Công ty C phn sa Ba Vì 28
2.2 Thc trng hotăđng sn xut kinh doanh ti Công ty C phn sa Ba Vì 31
2.2.1 Tình hình Tài sn – Ngun vn 31
2.2.2 Tình hình hot đng sn xut kinh doanh 33
2.2.3 Mt s ch tiêu đánh giá tng hp 35
2.3 Thc trng s dng vnă luă đng và hiu qu s dng vnă luă đng ti
Công ty CP sa Ba Vì 41
2.3.1 Chính sách qun lý vn lu đng 41
2.3.2 Kt cu vn lu đng ti Công ty 42
2.3.3 Phân tích tng b phn cu thành vn lu đng 46
2.3.4 Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng tng b phn cu thành vn lu
đng ca Công ty 51
2.3.5 Mt s ch tiêu đánh giá hiu qu s dng vn lu đng 56
2.3.6 Các nhân t nh hng đn hiu qu s dng vn lu đng trong Công
ty 59
2.4 ánhăgiáăhiu qu s dng vnăluăđng ti Công ty CP sa Ba Vì 60
2.4.1 Nhng kt qu đt đc 60
2.4.2 Hn ch 60
2.4.3 Nguyên nhân 61
CHNGă3. MT S BIN PHÁP NHM NÂNG CAO HIU QU S DNG
VNăLUăNG TI CÔNG TY C PHN SA BA VÌ. 62
3.1 nhăhng phát trin ca Công ty C phn sa Ba Vì 62
3.1.1 Nhn xét v môi trng kinh doanh ca Công ty 62
3.1.2 Thun li và khó khn ca Công ty 63
3.1.3 nh hng phát trin ca Công ty trong thi gian ti 64
3.2 Mt s bin pháp nhm nâng cao hiu qu s dng vnăluăđng ti Công ty
C phn sa Ba Vì. 64
3.2.1 Xác đnh nhu cu vn lu đng 64
3.2.2 Qun lý tin mt 66
3.2.3 Qun lý các khon phi thu khách hàng 67
3.2.4 Qun tr hàng tn kho 70
3.2.5 Mt s bin pháp khác 72
DANH MC VIT TT
Ký hiu vit tt
Tênăđyăđ
CP
C Phn
CSH
Ch s hu
DN
Doanh nghip
SXKD
Sn xut kinh doanh
TSC
Tài sn c đnh
TSL
Tài sn lu đng
TSNH
Tài sn ngn hn
VL
Vn lu đng
Thang Long University Library
DANH MC CÁC BNG BIU, HÌNH V,ă TH
BNG
Bng 1.1 Cp tín dng và không cp tín dng 13
Bng 1.2. S dng và không s dng thông tin ri ro tín dng 13
Bng 2.1.Kh nng sinh li ca Công ty CP sa Ba Vì 35
Bng 2.2. So sánh ch s ROA, ROE ca Công ty vi trung bình ngành 36
Bng 2.3. Kh nng thanh toán ca Công ty CP sa Ba Vì 37
Bng 2.4. So sánh kh nng thanh toán ca Công ty vi trung bình ngành 38
Bng 2.5. Kh nng qun lý tài sn ca Công ty so vi trung bình ngành 39
Bng 2.6. Kh nng qun lý n ca Công ty 40
Bng 2.7. Vn lu đng ròng ti Công ty 41
Bng 2.8. Tình hình tài sn ngn hn ti Công ty 43
Bng 2.9. C cu vn bng tin ti Công ty CP sa Ba Vì 47
Bng 2.10. C cu các khon phi thu ngn hn 49
Bng 2.11. C cu hàng tn kho 50
Bng 2.14. Ch tiêu đánh giá hàng tn kho ca Công ty 51
Bng 2.12. Ch tiêu đánh giá các khon phi thu ca Công ty 53
Bng 2.13. Ch tiêu đánh giá các khon phi tr ca Công ty 54
Bng 2.15. Thi gian quay vòng tin ca Công ty 55
Bng 2.16. Tc đ luân chuyn VL ti Công ty 56
Bng 2.17. H s đm nhim VL ti Công ty 58
Bng 2.18. H s sinh li VL ti Công ty 59
Bng 3.1. Bng cân đi k toán đư tính s d bình quân nm 2012 65
Bng 3.2. T l phn trm các khon mc có quan h cht ch vi doanh thu 66
Bng 3.3. Danh sách các nhóm ri ro 68
Bng 3.4. Mô hình tính đim tín dng đ phân nhóm ri ro 69
Bng 3.5. Mô hình đim tín dng 69
Bng 3.6. Phân loi nguyên vt liu tn kho theo mô hình ABC 72
BIUă
Biu đ 2.1. Quy mô tng trng doanh thu và li nhun 33
Biu đ 2.3. Ch tiêu đánh giá hàng tn kho ca Công ty 52
Biu đ 2.2. Ch tiêu đánh giá các khon phi thu ca Công ty 53
HÌNH V
Hình 1.1. Chính sách qun lý vn lu đng 8
Hình 1.2. Thi gian quay vòng tin 23
Hình 2.1. Chính sách qun lý vn lu đng 42
TH
th 1.1. Mc d tr tin mt 11
th 1.2. Lng hàng hóa d tr 14
th 1.3. Mô hình qun lý hàng tn kho ABC 15
th 3.1. Mô hình qun lý nguyên liu tn kho ABC 72
Thang Long University Library
LI M U
1. Lý do nghiên cu
mt doanh nghip có th hot đng trên th trng thì vn là mt trong nhng
yu t quan trng giúp cho hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip din ra liên
tc. Vn đc đu t vào quá trình hot đng sn xut kinh doanh nhm tng thêm li
nhun, giá tr ca doanh nghip. Hn th na, vn không ch giúp doanh nghip tn ti,
đ kh nng cnh tranh mà còn thúc đy s phát trin ca doanh nghip và nâng cao s
tng trng ca vn ch s hu. Bi vy, vic s dng vn sao đ đt đc hiu qu cao
nht luôn là mi quan tâm ca mi doanh nghip.
Có th thy rng, mt trong nhng b phn quan trng nht ca vn kinh doanh là
vn lu đng, nó là yu t bt đu và kt thúc ca quá trình hot đng. Vì vy, vn lu
đng không th thiu trong doanh nghip.
Vic nâng cao hiu qu s dng vn lu đng là mt mt xích không th thiu đc
ca doanh nghip. Bi nó phn ánh tình hình bin đng ca thành phm, quá trình tiêu th
và xác đnh kt qu cui cùng ca hot đng sn xut kinh doanh.
T trc ti nay đư có mt s đ tài nghiên cu v ngun vn lu đng song vn đ
s dng vn lu đng ti các công ty hot đng trong lnh vc khác nhau là khác nhau.
Do vy, vi nhng kin thc đc trau di qua quá trình hc tp ti trng, qua thi gian
thc tp ti công ty c phn sa Ba Vì, em đư đi sâu nghiên cu vic qun lý và s dng
vn lu đng ca công ty và đ tài: “Mt s gii pháp nhm nâng cao hiu qu s dng
vn lu đng ti Công ty C phn sa Ba Vì” đc la chn.
2. Mcăđích,ăđiătng và phm vi nghiên cu
Mc đích nghiên cu
- C s lý lun v vn lu đng và hiu qu s dng vn lu đng ti doanh nghip.
- Thc trng s dng vn lu đng ti Công ty C phn sa Ba Vì.
- ánh giá hiu qu s dng vn ti Công ty và mt s gii pháp nhm nâng cao
hiu qu s dng vn lu đng.
i tng nghiên cu: Hiu qu s dng vn lu đng ti Công ty C phn sa Ba Vì.
Phm vi nghiên cu: Thc trng qun lý và s dng vn lu đng ti Công ty C
phn sa Ba Vì trong giai đon 2010-2012.
3. Phngăphápănghiênăcu
Qua vic thu thp thông tin t s liu bng cân đi k toán, báo cáo kt qu hot
đng SXKD… và đc đim hot đng ca công ty. Em đư s dng các phng pháp:
Phng pháp thng kê, phng pháp phân tích, phng pháp so sánh, phng pháp t l.
4. Kt cu ca khóa lun
Ngoài phn m đu, kt lun, danh mc tài liu tham kho, khóa lun gm
ba chng:
Chngă1 : Căs lý lun v vnăluăđng và hiu qu s dng vnăluăđng
trong doanh nghip.
Chngă2 : Thc trng hiu qu s dng vnăluăđng ti Công ty C phn
sa Ba Vì.
Chngă3 : Mt s gii pháp nhm nâng cao hiu qu s dng vnăluăđng
ti Công ty C phn sa Ba Vì.
Thang Long University Library
1
CHNGă1. Că S LÝ LUN V VNă LUă NG VÀ HIU QU S
DNG VNăLUăNG TI CÔNG TY C PHN SA BA VÌ
1.1 Vnăluăđng trong doanh nghip
1.1.1 Khái nim và đc đim ca vn lu đng trong doanh nghip
Khái nim
Trong nn kinh t quc dân mi doanh nghip đc coi nh mt t bào ca nn
kinh t vi nhim v ch yu là thc hin các hot đng sn xut kinh doanh nhm to
ra sn phm, dch v cung cp cho xã hi. tin hành các hot đng SXKD doanh
nghip cn phi có đi tng lao đng, t liu lao đng và sc lao đng. Nhng đi
tng lao đng nói trên xét v hình thái vt cht đc gi là các tài sn lu đng, còn
v hình thái giá tr đc gi là vn lu đng ca doanh nghip. Giá tr các loi tài sn
lu đng ca các doanh nghip kinh doanh, sn xut thng chim 25 – 50% tng giá
tr tài sn ca doanh nghip. [1, tr.358 ]
Nh vy, có th thy rng: “ Vn lu đng ca doanh nghip là s vn ng ra đ
hình thành nên các tài sn lu đng nhm đm bo cho quá trình kinh doanh ca
doanh nghip đc thc hin thng xuyên, liên tc. Vn lu đng luân chuyn toàn
b giá tr ngay trong mt ln và đc thu hi toàn b, hoàn thành mt vòng luân
chuyn khi kt thúc mt chu kì kinh doanh” [2, tr.85]
Vn lu đng ca doanh nghip đc biu hin thông qua tài sn lu đng.
TSL ca doanh nghip là nhng tài sn bng tin hoc nhng tài sn có th tr thành
tin trong chu kì kinh doanh, bao gm:
- Vn bng tin: là tin mt qu, tin gi ngân hàng, tin đang chuyn ca
doanh nghip ti mi thi đim ca chu kì kinh doanh.
- Hàng tn kho: bao gm hàng tn kho ca doanh nghip (hàng hóa, nguyên vt
liu, công c dng c), hàng đang đi đng, hàng gi bán và các khon d phòng
gim giá hàng tn kho.
- Các khon phi thu bao gm: n phi thu t khách hàng, phi thu ni b và
các khon thu khác.
- ng trc và tr trc: là các khon ng trc, tr trc cho các nhà cung ng
theo hp đng và các khon tm ng khác.
- u t tài chính ngn hn: bao gm c phiu, trái phiu mà doanh nghip đư mua
đ t đó thu đc li ích trc tip hoc gia tng giá tr ca chúng trong thi gian ngn.
- Chi s nghip: là các khon chi mt ln nhng thc hin phân b cho nhiu
thi kì khác nhau.
2
Vn lu đng là điu kin tin đ trong quá trình kinh doanh ca doanh nghip.
Bi vy, đ đm bo cho chu kì kinh doanh đc tin hành mt cách thng xuyên,
liên tc thì trong qun lý cn xác đnh đúng vn lu đng và các bin pháp đ nhanh
chóng thu hi vn. Thêm vào đó, vn lu đng cn phi luôn vn đng và chu chuyn,
tránh lãng phí vn lu đng.
căđim
Vn lu đng ca các doanh nghip không ngng vn đng qua các giai đon
ca chu kì kinh doanh: d tr sn xut, sn xut và lu thông. Quá trình này din ra
liên tc và thng xuyên lp li theo chu kì và đc gi là quá trình tun hoàn, chu
chuyn ca vn lu đng. Do đó vn lu đng có hai đc đim chính nh sau:
- Th nht: vn lu đng tham gia vào chu kì sn xut kinh doanh và b hao
mòn hoàn toàn trong quá trình sn xut đó. Giá tr ca nó chuyn ht mt ln vào
giá tr sn phm đ cu thành nên giá tr sn phm.
- Th hai: qua mi giai đon ca chu kì kinh doanh vn lu đng thng xuyên
thay đi hình thái biu hin, t hình thái vn tin t ban đu chuyn sang vn vt t
hàng hóa d tr và vn sn xut ri cui cùng li tr v hình thái vn tin t. Sau
mi chu kì sn xut, vn lu đng hoàn thành mt vòng chu chuyn.
1.1.2 Phân loi vn lu đng trong doanh nghip
qun lý, s dng vn lu đng có hiu qu cn phi tin hành phân loi vn
lu đng ca các doanh nghip theo các tiêu thc khác nhau. Thông thng có nhng
cách phân loi sau đây:
Phân loi theo hình thái biu hin
- Vn vt t hàng hóa: gm nguyên vt liu, sn phm d dang, hàng hóa… i
vi loi vn này cn xác đnh vn d tr hp lý đ t đó xác đnh nhu cu vn lu
đng đm bo cho quá trình sn xut và tiêu th đc liên tc.
- Vn bng tin và vn trong thanh toán: gm tin mt, tin gi ngân hàng, các
khon n phi thu, nhng khon vn này d xy ra tht thoát và b chim dng nên
cn qun lý cht ch.
- Vn tr trc ngn hn: nh chi phí sa cha ln tài sn c đnh, chi phí
nghiên cu, ci tin k thut, chi phí v công c dng c…
Qua cách phân loi này, doanh nghip có th xem xét, đánh giá mc đ tn kho
d tr, đm bo kh nng thanh toán ca doanh nghip. Mt khác, doanh nghip còn
tìm ra bin pháp phát huy chc nng các thành phn vn và thy đc kt cu vn lu
đng theo hình thái biu hin đ đnh hng điu chnh hp lý, có hiu qu, đm bo
quá trình sn xut kinh doanh din ra thng xuyên liên tc.
Thang Long University Library
3
Phân loi theo vai trò ca vnăluăđngăđi vi hotăđng sn xut kinh doanh
Vn lu đng trong khâu d tr sn xut: giá tr các khon nguyên vt liu chính,
vt liu ph, nhiên liu, đng lc, ph tùng thay th, công c dng c.
Vn lu đng trong khâu sn xut: các khon giá tr sn phm d dang, bán
thành phm, các khon chi phí ch kt chuyn.
Vn lu đng trong khâu lu thông: các khon giá tr thành phm, vn bng tin
(k c vàng bc, đá quý ), các khon vn đu t ngn hn (đu t chng khoán ngn
hn, cho vay ngn hn), các khon th chp, kí cc, kí qu ngn hn, các khon vn
trong thanh toán (các khon phi thu, các khon tm ng ).
Cách phân loi này cho thy vai trò và s phân b ca vn lu đng trong tng
khâu ca quá trình sn xut kinh doanh. T đó có bin pháp điu chnh c cu vn lu
đng hp lý sao cho có hiu qu s dng cao nht.
Phân loi theo ngun hình thành vnăluăđng ca doanh nghip
Theo cách phân loi này, vn lu đng s đc chia ra làm các loi sau:
- Vn lu đng t có: vn thuc quyn s hu ca DN, vn ngân sách nhà nc
cp cho các doanh nghip nhà nc, vn ch s hu, vn t hình thành …
- Vn liên doanh, liên kt: hình thành khi các doanh nghip cùng góp vn vi
nhau đ sn xut kinh doanh có th bng tin hay tài sn c đnh.
- N tích ly ngn hn (vn lu đng t có): là vn mà tuy không thuc quyn
s hu ca doanh nghip nhng do ch đ thanh toán, doanh nghip có th và đc
phép s dng hp pháp vào hot đng sn xut kinh doanh ca mình.
- Vn lu đng đi vay: vn vay ngân hàng và các t chc kinh t khác.
- Vn t b sung: trích t ngun li nhun hoc các qu khác ca DN.
Nh vy, vic phân loi vn lu đng theo ngun hình thành s giúp cho doanh
nghip thy đc c cu ngun tài tr cho nhu cu vn lu đng trong sn xut kinh
doanh. T góc đ qun lí tài chính, mi ngun tài tr đu có chi phí s dng ca nó,
doanh nghip cn xem xét ngun tài tr ti u đ gim chi phí s dng vn ca mình.
1.1.3 Vai trò ca vn lu đng đi vi hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip
tin hành sn xut, ngoài tài sn c đnh nh máy móc, thit b, nhà
xng…doanh nghip phi b ra mt lng tin nht đnh đ mua sm hàng hóa,
nguyên vt liu… phc v sn xut. Nh vy vn lu đng là điu kin đu tiên đ
doanh nghip đi vào hot đng, ngoài ra vn lu đng còn đm vo cho quá trình sn
xut ca doanh nghip đc thng xuyên liên tc, là công c phn ánh đánh giá quá
trình mua sm, d tr, sn xut, tiêu th ca doanh nghip.
Vn lu đng còn là b phn ch yu cu thành nên giá thành sn phm do đc
đim luân chuyn toàn b mt ln vào giá tr sn phm. Giá tr ca hàng hóa bán ra đc
4
tính toán trên c s bù đp đc giá thành sn phm cng thêm mt phn li nhun. Do
đó, VL đóng vai trò quyt đnh trong vic tính giá c hàng hóa bán ra.
1.1.4 Kt cu vn lu đng và các nhân t nh hng đn kt cu vn lu đng
Kt cu vnăluăđng
Kt cu vn lu đng là quan h t l gia các thành phn vn lu đng chim
trong tng s vn lu đng ca doanh nghip.
các doanh nghip khác nhau thì kt cu VL cng không ging nhau. Vic
phân tích kt cu VL ca doanh nghip theo các tiêu thc phân loi khác nhau s
giúp doanh nghip hiu rõ hn nhng đc đim riêng v s vn lu đng mà mình
đang qun lý và s dng. T đó xác đnh đúng các trng đim và bin pháp qun lý
VL có hiu qu hn phù hp vi điu kin c th ca doanh nghip. Mt khác, thông
qua vic thay đi kt cu VL ca mi doanh nghip trong tng thi kì khác nhau có
th thy đc nhng bin đi tích cc hoc hn ch v mt cht lng trong công tác
qun lý VL ca tng doanh nghip.
Các nhân t nhăhngăđnăVL
Các nhân t nh hng đn kt cu ca VL ca doanh nghip có nhiu loi chia
thành ba nhóm chính:
- Nhân t v mt sn xut nh: đc đim công ngh sn xut ca doanh nghip,
mc đ phc tp ca sn phm ch to, đ dài ca chu kì sn xut, trình đ t chc
quá trình sn xut. Các doanh nghip có nhng đc đim nh trên khác nhau thì t
trng VL trong khâu sn xut cng khác nhau.
- Nhân t v cung ng tiêu th nh: khong cách gia DN vi ni cung cp, kh
nng cung cp ca th trng, kì hn giao hàng và khi lng vt t đc cung cp
mi ln giao hàng, đc đim thi v ca chng loi vt t cung cp. Trong SXKD,
các DN thng cn rt nhiu loi vt t do nhiu đn v cung ng khác nhau. Bi
vy, nu đn v cung ng nguyên vt liu càng gn thì vn d tr càng ít; nu vic
cung ng càng chính xác so vi k hoch và kì hn hàng đn, v s lng, v quy
cách nguyên vt liu…thì s d tr nguyên vt liu s càng ít đi.
- Nhân t v mt thanh toán nh: phng thc thanh toán đc la chn theo các
hp đng bán hàng, th tc thanh toán, vic chp hành k lut thanh toán. S dng th
thc thanh toán khác nhau thì vn chim dng trong quá trình thanh toán cng khác
nhau. Cho nên vic la chn th thc thanh toán hp lý, theo sát và gii quyt kp
thi nhng vn đ th tc thanh toán, đôn đc vic chp hành k lut thanh toán có
nh hng nht đnh đn vic tng, gim b phn VL b chim dng khâu này.
Thang Long University Library
5
Kt cu VL trong mi DN đu chu tác đng ca ba nhóm nhân t trên. Trong
tng giai đon, tùy thuc vào kh nng và điu kin ca mình, mi DN s la chn
cho mình kt cu VL hp lý nht, đm bo hot đng SXKD đt hiu qu cao nht.
1.1.5 Xác đnh nhu cu vn lu đng
S cn thit phiăxácăđnh nhu cuăVL
Nhu cu VL ca doanh nghip là s vn lu đng thng xuyên, cn thit, ti
thiu nhm đm bo cho quá trình sn xut kinh doanh ca doanh nghip đc tin
hành bình thng liên tc và có hiu qu.
Xác đnh đúng nhu cu VL thng xuyên có ý ngha:
- Xác đnh VL hp lý s tránh đc tình trng đng vn, là c s đ doanh
nghip s dng vn hp lý, tit kim, nâng cao hiu qu s dng VL.
- áp ng yêu cu SXKD ca doanh nghip đc bình thng, liên tc.
- nh mc VL là cn c đ đánh giá kt qu công tác qun lý vn ca doanh
nghip, nhm cng c ch đ hch toán kinh t.
- Là cn c quan trng cho vic xác đnh các ngun tài tr nhu cu VL ca
doanh nghip; đnh mc vn là cn c xác đnh mi quan h thanh toán gia doanh
nghip vi doanh nghip khác và vi ngân hàng.
Nguyên tcăxácăđnh nhu cu vnăluăđng
Vic xác đnh nhu cu VL ca doanh nghip cn phi đc tuân th các nguyên
tc c bn sau:
- Phi xut phát t tình hình thc t sn xut kinh doanh ca doanh nghip, nhu cu
vn phi đm bo cho sn xut kinh doanh ca doanh nghip mt cách hp lý, tránh
tình trng đng vn hoc thiu vn gây nh hng đn SXKD ca doanh nghip.
- Nhu cu VL phi quán trit nguyên tc tit kim.
- m bo cân đi vi các b phn k toán trong doanh nghip (vì VL là mt
b phn cu thành ngun tài chính ca doanh nghip).
- m bo tính dân ch tp trung.
- Các phng pháp xác đnh nhu cu vn lu đng.
Có th nói, không có mt nhu cu vn lu đng chung trong doanh nghip, mi
doanh nghip tùy thuc theo đc đim sn xut kinh doanh, tùy theo hoàn cnh c th
mà la chn phng pháp thích hp vi quy trình SXKD ca doanh nghip.
6
Mt s phngăphápăxácăđnh nhu cuănhăsau:
- Phng pháp trc tip:
Ni dung phng pháp: cn c vào các yu t nh hng trc tip đn lng
VL đ xác đnh nhu cu ca tng khon VL trong tng khâu ri tng hp li toàn
b nhu cu VL ca doanh nghip. Ta có th chia VL thành ba loi ln:
Vn lu đng nm trong khâu d tr sn xut: gm các khon vn nguyên liu
chính, vt liu ph, nhiên liu, ph tùng, vt liu r tin, mau hng, bao bì.
Vn nm trong khâu sn xut bao gm: các khon vn sn xut đang ch to, bán
thành phm t ch, chi phí đi phân b.
Vn lu thông: bao gm vn thành phm, hàng hóa, tin t.
Công thc:
V=
Trong đó:
V : Nhu cu VL ca công ty
M : Mc tiêu dùng bình quân 1 ngày ca loi VL đc tính toán
N : S ngày luân chuyn ca loi VL đc tính toán
i : S khâu kinh doanh (i=1,k)
j : Loi vn s dng (j=1,n)
- Phng pháp gián tip:
c đim ca phng pháp này là da vào kt qu thng kê kinh nghim v
VL bình quân nm báo cáo, nhim v SXKD nm k hoch và kh nng tng tc đ
luân chuyn VL nm k hoch, đ xác đnh nhu cu VL ca doanh nghip cho nm
k hoch. Phng pháp này cn c vào s d bình quân VL và doanh thu tiêu th kì
báo cáo, đng thi xem xét tình hình thay đi quy mô SXKD nm k hoch đ xác
đnh nhu cu VL cho tng khâu d tr - sn xut – lu thông nm k hoch.
Công thc:
V
nc
= V
L0
x
x (1+t%)
Trong đó:
V
nc
: Nhu cu VL nm k hoch
F
1
, F
0
: Tng mc luân chuyn VL nm k hoch và nm báo cáo
V
L0
: S d bình quân VL nm báo cáo
t : T l tng (gim) s ngày luân chuyn VL nm k hoch so vi nm báo cáo
Tng mc luân chuyn VL: phn ánh tng giá tr luân chuyn vn ca doanh
nghip thc hin trong kì, nó đc xác đnh bng tng doanh thu tr đi các khon thu
Thang Long University Library
7
gián thu ( thu tiêu th đc bit, thu xut khu, các khon chit khâu, gim giá, hàng
bán b tr li…) hay còn gi là doanh thu thun.
Tng mc luân chuyn VL = S vòng quay ca VL trong kì x VLBQ trong kì
Vn lu đng bình quân trong kì =
VLBQ
đu kì
+ VLBQ
cui kì
2
T l tng (gim) s ngày luân chuyn vn nm k hoch so vi nm báo cáo
đc xác đnh bi công thc:
T =
x 100%
Trong đó: K
1
, K
0
ln lt là kì luân chuyn vn nm k hoch và nm báo cáo
- Phng pháp t l:
Xác đnh nhu cu VL theo phng pháp này cn c vào các yu t nh hng
trc tip đn vic lu tr vt t, sn phm và tiêu th sn phm đ xác đnh nhu cu
cho tng khon VL trong khâu ri tng hp li toàn b nhu cu VL ca doanh
nghip. Phng pháp này tng đi phc tp và mt thi gian tuy nhiên nó li to điu
kin tt cho vic qun lý, s dng vn theo tng loi trong tng khâu s dng.
Các bc tin hành ca phng pháp:
Bc 1: xác đnh s d bình quân hp thành nhu cu VL trong nm báo cáo. Khi
xác đnh s d bình quân cn phi phân tích tình hình đ loi tr các s liu không hp lý.
Bc 2: xác đnh t l phn trm ca tng khon mc ri tính t l phn trm ca các
khon mc đó trên doanh thu thun ca nm báo cáo trong báo cáo kt qu kinh doanh.
Bc 3: c tính nhu cu VL trong nm k hoch.
1.2 Ni dung qun lý vnăluăđng trong doanh nghip
i vi doanh nghip nâng cao hiu qu s dng VL không ch nhm tng uy
tín, th mnh ca doanh nghip trên th trng, đng thi to ra sn phm dch v cht
lng cao mà giá thành li thp đ đáp ng nhu cu ca ngi tiêu dùng, tng kh
nng cnh tranh ca doanh nghip trên th trng. Bên cnh đó, nâng cao hiu qu s
dng vn lu đng còn to nhiu li nhn, là c s đ m rng sn xut kinh doanh,
nâng cao đi sng cho ngi lao đng.
Vic xem xét mt cách cn trng các thông tin, ch s ca doanh nghip trong đó
có qun lý hot đng vn lu đng s vô cùng có li cho bt c ai có ý đnh tin hành
đu t. qun lý VL tt vic đu tiên cn phi đa ra mt chính sách qun lý vn
lu đng phù hp vi doanh nghip.
8
1.2.1 Chính sách qun lý vn lu đng
Qun lý VL là vic các doanh nghip s dng các khon vn bng tin, hàng
tn kho, các khon phi thu, đu t tài chính ngn hn mt cách hiu qu nhm ti đa
hóa li nhun.
Mi doanh nghip có th la chn mt chính sách qun lý vn lu đng riêng và
vic qun lý vn lu đng ti doanh nghip s mang nhng đc đim rt khác nhau.
Thông qua thay đi cu trúc tài sn và n, công ty có th thay đi chính sách vn lu
đng mt cách đáng k.
Vic kt hp các mô hình qun lý tài sn lu đng và mô hình qun lý n ngn
hn ca doanh nghip có th to ra ba chính sách qun lý vn lu đng trong doanh
nghip: chính sách cp tin, chính sách thn trng và chính sách dung hòa. d dàng
hình dung hn, ba chính sách qun lý VL đc th hin qua hình 1.1 di đây:
Hình 1.1. Chính sách qun lý vn lu đng
[3,trang 54]
Chính sách qun lý vn lu đng cp tin: là s kt hp mô hình qun lý tài sn
cp tin và n cp tin.
c đim:
Chi phí hot đng vn thp hn do các khon phi thu khách hàng, hàng lu
kho đc gi mc ti thiu giúp doanh nghip gim đc chi phí qun lý, chi
phí lu kho cng nh nhng tn tht do li thi, h hng. Các khon mc khác đu
đc duy trì mc ti thiu… Bên cnh đó, lưi sut ngn hn thp hn lưi sut dài
hn làm chi phí cho vay ngn hn thp hn dài hn.
S n đnh ca ngun vn không cao do ngun vn huy đng ch yu t
ngun ngn hn (thi gian s dng di 1 nm).
Kh nng thanh toán ngn hn ca công ty không đc đm bo: qun lý
TSL theo trng phái cp tin thng duy trì mc thp nht ca toàn b TSL,
Cp tin
Thn trng
Dung hòa
TSL
TSC
NV
ngn
hn
NV
dài hn
TSL
NV
ngn
hn
TSC
NV
dài hn
TSL
TSC
NV
ngn
hn
NV
dài hn
Thang Long University Library
9
công ty ch gi mt lng tin ti thiu, da vào chính sách qun lý có hiu qu và
vay ngn hn đ đáp ng mi nhu cu không d báo trc.
Chính sách này s đem li cho doanh nghip thu nhp cao do chi phí qun lý, lãi
vay, lu kho,…đu thp làm cho EBT cao hn. Tuy nhiên, nó cng mang đn nhng
ri ro nh: không có đ tin đ thc hin chính sách qun lý có hiu qu, công ty d
tr hàng thp dn đn doanh thu có th b mt khi ht hàng d tr.
- Chính sách qun lý vn lu đng thn trng: là s kt hp mô hình qun lý tài
sn thn trng và n thn trng.
c đim:
Kh nng thanh toán đc đm bo do doanh nghip luôn duy trì TSL mc
đ ti đa luôn đ đ tr các khon n ngn hn.
Tính n đnh ca ngun vn cao do ngun vn huy đng ch yu t ngun dài
hn, doanh nghip có th s dng ngun vn này đu t vào các hot đng SXKD
mà cha phi lo ngay đn vic tr n.
Chính sách này s giúp doanh nghip gim bt đc các ri ro nh bin đng
tng giá thành sn phm do d tr hàng tn kho mc cao… Tuy nhiên thu nhp
không cao do phi chu chi phí cao hn làm cho EBT gim.
- Chính sách vn lu đng dung hòa cân bng ri ro ca chính sách cp tin và
chính sách thân trng. Da trên c s ca nguyên tc tng thích: TSL đc tài
tr hoàn toàn bng ngun ngn hn và TSC đc tài tr bng ngun dài hn.
Chính sách dung hòa có đc đim kt hp qun lý tài sn thn trng vi n cp tin
hoc qun lý tài sn cp tin vi n thn trng. Tuy nhiên, trên thc t, đ đt đc
trng thái tng thích không h đn gin do vp phi nhng vn đ nh s tng
thích kì hn, lung tin hay khong thi gian, do vy chính sách này ch c gng
tin ti trng thái dung hòa ri ro và to ra mc thu nhp trung bình nhm hn ch
nhc đim ca hai chính sách trên.
1.2.2 Qun lý vn bng tin
Tin mt kt ni tt c các hot đng liên quan đn tài chính ca doanh nghip.
Qun lý vn bng tin mt là mt quá trình bao gm qun lý lu lng tin mt ti qu
và tài khon thanh toán ngân hàng, kim soát chi tiêu, d báo nhu cu tin mt ca
doanh nghip, bù đp thâm ht ngân sách, gii quyt tình trng tha, thiu tin mt
trong ngn hn cng nh dài hn.
S cn thit phi qun lý tin mt
Bt k doanh nghip nào khi d tr tin mt cng nhm đn các mc đích sau:
10
- Thông sut quá trình to ra các giao dch kinh doanh (đng c hot đng
SXKD) nh mua sm nguyên vt liu, hàng hóa và thanh toán các chi phí cn thiu
cho doanh nghip hot đng bình thng.
- Mc đích đu c: doanh nghip li dng các c hi tm thi nhân s st giá
tc thi v nguyên liu, chit khu…đ gia tng li nhun cho các doanh nghip.
- Mc đích d phòng: trong hot đng kinh doanh ca doanh nghip, tin mt
có đim luân chuyn không theo mt quy lut nào. Do đó, doanh nghip cn phi
duy trì mt vùng đm an toàn đ tha mãn các nhu cu tin mt bt ng.
Mc d tr vn tin mt ti u cn đc xác đnh sao cho doanh nghip có th
tránh đc các ri ro không có kh nng thanh toán ngay, phi gia hn thanh toán nên
b pht hoc phi tr lưi cao hn, không làm mt kh nng mua chu ca nhà cung cp,
tn dng các c hi kinh doanh có li nhun cao cho doanh nghip.
Mô hình Baumol
S dng mô hình Baumol đ xác đnh lng tin mt ti u cn d tr trong doanh
nghip là bao nhiêu, thông qua vic xác đnh chi phí giao dch và chi phí c hi cho vic
gi tin. Vi các gi đnh sau: Nhu cu v tin trong doanh nghip là n đnh; Không có
d tr tin mt cho mc đích an toàn; Doanh nghip có hai hình thc d tr là tin mt
và chng khoán kh th; Không có ri ro trong hot đng đu t chng khoán.
Mô hình này xác đnh mc tin mt mà ti đó, tng chi phí ca vic gi tin là nh
nht. Tng chi phí bao gm chi phí giao dch và chi phí c hi.
Chi phí giao dch là chi phí liên quan đn vic chuyn đi t tài sn đu t thành tin.
Chi phí giao dch (TrC): TrC =
x F
Trong đó:
T: Tng nhu cu tin v tin trong nm
C: Quy mô mt ln bán chng khoán
F: Chi phí c đnh ca mt ln bán chng khoán
Chi phí c hi là chi phí mt đi do gi tin mt khin cho tin mt không dùng đ
đu t sinh li.
Chi phí c hi (OC): OC =
x K
Trong đó:
C/2 : Mc d tr tin mt trung bình
K : Lãi sut đu t chng khoán
Thang Long University Library
11
Bán CK
C/2
1
2
th 1.1. Mc d tr tin mt
Vy, tng chi phí (TC):
TC = TrC + OC =
x F +
x K
Tng chi phí là mt hàm ca C. tng chi phí là nh nht thì đo hàm cp mt ca
TC phi bng 0 và mc d tr tin ti u là:
C* =
Trong đó: C* là mc d tr ti u.
Vy, ti mc C = C* ta đc TC
min
.
Theo mô hình Baumol, khi vn bng tin xung thp, doanh nghip bán chng
khoán đ thu tin v, t đó doanh nghip phi mt chi phí giao dch cho mi ln bán
chng khoán. Ngc li, khi doanh nghip d tr vn bng tin thì doanh nghip mt
khon tin thu đc do không đu t chng khoán hay gi tit kim.
Ngoài mô hình Baumol chúng ta có th áp dng mô hình Miller – Orr đ xác
đnh mc d tr tin mt ti u.
1.2.3 Qun lý các khon phi thu
Theo dõi và thc hin vic thu n chim phn không nh trong qun lý vn lu
đng. Thi gian thu hi n càng ngn thì doanh nghip càng có nhiu tin đ quay
vòng vn, nâng cao hiu qu sn xut kinh doanh.
Các nhân t nhăhngăđn quy mô các khon phi thu ca doanh nghip
Quy mô sn phm – hàng hóa bán chu cho khách hàng. Tính cht thi v ca
vic tiêu th sn phm trong các doanh nghip. Mc gii hn n ca doanh nghip cho
khách hàng. Mc đ quan h và đ tín nhim ca khách hàng vi doanh nghip.
Thi gian
Tin mt đu
k (C)
Tin mt cui
k (0)
12
Xây dng chính sáchăthngămi
- Nguyên tc c bn đ đa ra chính sách tín dng đó là: Khi li ích gia tng ln
hn chi phí gia tng, doanh nghip nên cp tín dng. Li ích gia tng nh hn chi
phí gia tng, doanh nghip nên tht cht tín dng. Trng hp c li ích và chi phí
đu gim thì doanh nghip cn xem xét phn chi phí tit kim đc có đ bù đp
cho phn li ích b gim đi không.
- Khi xây dng chính sách bán chu, doanh nghip cn đánh giá k nh hng
ca chính sách ti li nhun ca doanh nghip theo các tiêu thc sau: D kin quy
mô sn phm hàng hóa dch v tiêu th. Giá bán sn phm, dch v nu bán chu
hoc không bán chu. Các chi phí phát sinh do vic tng thêm các khon n. ánh
giá mc chit khu (thanh toán) có th chp nhn.
Phơnătíchănngălc tín dng ca khách hàng
thc hin vic cp tín dng cho khách hàng thì điu đu tiên doanh nghip
phi phân tích đc nng lc tín dng ca khách hàng.
Ngoài ra khi phân tích kh nng tín dng ca khách hàng doanh nghip cn lu ý
đn các tiêu chun sau: Phm cht, t cách tín dng; nng lc tr n; vn ca khách
hàng; tình hình chung ca nn kinh t và ngành; tài sn th chp, cm c.
Phân tích đánh giá khon tín dng đc đ ngh
Sau khi phân tích nng lc tín dng ca khách hàng, doanh nghip s xem xét
các khon tín dng mà khách hàng đ ngh da vào ch tiêu NPV:
Mt s mô hình thng đc các doanh nghip s dng:
Quyt đnh tín dng khi xem xét 1 phng án cp tín dng
Mô hình c bn:
NPV = CFt/k – CF
0
CF
0
= VC x S x ACP/365
CF
t
= [S x (1-VC) – S x BD - CD] x (1 - T)
Trong đó:
CF
t
: dòng tin sau thu mi giai đon
CF
0
: giá tr doanh nghip đu t vào khon phi thu khách hàng
VC : t l chi phí bin đi trên doanh thu
S : doanh thu d kin mi kì
ACP : thi gian thu tin bình quân tính theo ngày
BD : t l n xu trên dòng tin t bán hàng
CD : lung tin ra tng thêm ca b phn tín dng
T : thu sut thu thu nhp doanh nghip
Thang Long University Library
13
K : t l thu nhp yêu cu sau thu
Sau khi tính toán NPV, doanh nghip quyt đnh da trên c s:
NPV>0: cp tín dng
NPV=0: bàng quan
NPV<0: không cp tín dng
Quyt đnh tín dng khi xem xét 2 phng án tín dng:
Bng 1.1 Cp tín dng và không cp tín dng
Ch tiêu
Không cp tín dng
Cp tín dng
S lng bán (Q)
Q
0
Q
1
(Q1>Q0)
Giá bán (P)
P
0
P
1
(P1 > P0)
Chi phí sn xut bình quân (AC)
AC
0
AC
1
(AC1 > AC0)
Xác sut thanh toán
100%
h (h ≤100%)
Thi hn n
0
T
T sut chit khu
0
R
Phng án 1: Không cp tín dng
NPV=P
0
Q
0
– AC
0
Q
0
Phng án 2: Cp tín dng
NPV
1
= P
1
Q
1
h/(1+R) – AC
1
Q
1
Doanh nghip đa ra quyt đnh da trên c s so sánh NPV và NPV
1
NPV>NPV
1
: Không cp tín dng
NPV=NPV
1
: Bàng quan
NPV<NPV
1
: Cp tín dng
Quyt đnh tín dng kt hp s dng thông tin ri ro tín dng.
Bng 1.2. S dng và không s dng thông tin ri ro tín dng
Ch tiêu
Không s dng thông
tin tín dng
S dng thông tin ri
ro tín dng
S lng bán (Q)
Q
1
Q
1
h
Giá bán (P)
P
1
P
1
Chi phí sn xut bình quân (AC)
AC
1
AC
1
Chi phí thông tin ri ro
0
C
Xác xut thanh toán
H
100%
Thi hn n
T
T
T sut chit khu
R
R
14
Thi gian d tr
ti u (T*)
Mc tn kho
(1) Thi gian ch hàng v
Phng án 1: Không s dng thông tin ri ro
NPV
1
=P
1
Q
1
h/(1+R)- AC
1
Q
1
Phng án 2: S dng thông tin ri ro
NPV
2
=P
1
Q
1
h/(1+R)-AC
1
Q
1
h-C
Doanh nghip đa ra quyt đnh da trên c s so sánh NPV1 và NPV2
NPV
1
>NPV
2
: Không cp tín dng s dng thông tin ri ro tín dng
NPV
1
=NPV
2
: Bàng quan
NPV
1
<NPV
2
: Cp tín dng s dng thông tin ri ro tín dng
1.2.4 Qun lý hàng tn kho
Hàng tn kho là mt phn quan trng ca vn lu đng, là nhân t đu tiên, cn
thit cho quá trình sn xut kinh doanh. Vì th vic qun lý hàng tn kho hiu qu là
góp phn nâng cao hiu qu s dng vn lu đng. Nh vy qun lý hàng tn kho là
vic tính toán theo dõi, xem xét s đánh đi gia li ích và phí tn ca vic duy trì
hàng tn kho, đng thi đm bo d tr duy nht.
Mô hình qun lý hàng tn kho hiu qu - mô hình EOQ
Mô hình qun lý hàng tn kho nhm đt đn mc đích đt đc tng chi phí tn
kho là nh nht. Trong điu kin giá mua hàng n đnh, tng chi phí tn kho ch xét
đn hai loi là chi phí đt hàng và chi phí lu kho.
Ta có công thc sau:
Chi phí đt hàng = Chi phí đt hàng/ln x S ln đt hàng
Chi phí lu kho = Chi phí lu kho đn v x S lng hàng tn kho bình quân
Mô hình EOQ đc xây dng trên các gi đnh c bn: Nhu cu hàng tn kho
đu đn; giá mua hàng mi ln đu bng nhau; không có yu t chit khu thng mi,
không tính đn d tr an toàn.
Chu kì ca hàng tn kho th hin qua đ th 1.2 nh sau:
th 1.2. Lng hàng hóa d tr
Q/2
Thi gian
(1)
Thi đim
nhn hàng
Thi đim đt
hàng
im đt
hàng
Thang Long University Library
15
Mô hình qun lý hàng tn kho ABC
ây là mô hình qun lý hàng tn kho da trên c s áp dng mc đ qun lý
khác nhau vi các nhóm khác nhau:
Theo phng pháp này, các loi vt t chia thành 3 nhóm chính:
Nhóm A: bao gm nhng hàng hóa có giá tr hàng nm chim 50% so vi tng
giá tr hàng tn kho, trong khi đó s lng ch chim khong 10% lng hàng tn kho.
Nhóm B: bao gm nhng hàng hóa có giá tr hàng nm chim 35% so vi tng
giá tr tn kho, trong khi đó s lng chim 30% lng hàng tn kho.
Nhóm C: bao gm nhng hàng hóa có giá tr hàng nm chim 15% so vi tng
giá tr hàng tn kho, trong đó s lng chim 60% lng hàng tn kho.
th 1.3. Mô hình qun lý hàng tn kho ABC
Phng pháp phân tích ABC cho phép ra nhng quyt đnh quan trng liên quan
đn d tr, mua hàng, nhà cung cp và kim tra d liu hàng tn kho.
1.3 Hiu qu s dng vnăluăđng và các ch tiêuăđánhăgiáăhiu qu s dng
vnăluăđng trong doanh nghip
1.3.1 Khái nim hiu qu s dng vn lu đng
Vic nâng cao hiu qu kinh doanh có ý ngha rt quan trng đi vi s tn ti và
phát trin ca DN. Nâng cao hiu qu kinh doanh là điu kin c bn đ doanh nghip
có th m rng quy mô, đu t ci tin công ngh và k thut trong kinh doanh và qun
lý nn kinh t, nâng cao đi sng vt cht tinh thn ca ngi lao đng, t đó nâng cao
v trí xã hi và v trí ca DN trên th trng.
“Hiu qu s dng VL ca DN là tiêu chí phn ánh kt qu hot đng SXKD,
đc th hin bng mi quan h so sánh gia kt qu kinh doanh vi s VL mà mi
doanh nghip đư đu t cho hot đng sn xut kinh doanh. Kt qu thu đc càng cao
so vi chi phí b ra thì hiu qu s dng vn càng cao”. [4, trang 214]
T l
hàng tn
kho (%)
15%
35%
50%
A
Giá tr tích ly ($)
60%
30%
10%
B
C