hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty cổ phần dược phẩm xuân phượng

B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o





KHÓA LUN TT NGHIP
 TÀI:
HOÀN THIN K TOÁN BÁN HÀNG
VÀ XÁC NH KT QU BÁN HÀNG TI
CÔNG TY C PHN DC PHM XUÂN PHNG






SINH VIÊN THC HIN : NGUYN ÌNH TÚ
MÃ SINH VIÊN : A17618
CHUYÊN NGÀNH : K TOÁN

HÀ NI – 2014


B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o






KHÓA LUN TT NGHIP
 TÀI:
HOÀN THIN K TOÁN BÁN HÀNG
VÀ XÁC NH KT QU BÁN HÀNG TI
CÔNG TY C PHN DC PHM XUÂN PHNG




Giáo viên hng dn : TS. Phm Th Hoa
Sinh viên thc hin : Nguyn ình Tú
Mã sinh viên : A17618
Chuyên ngành : K toán

HÀ NI – 2014
Thang Long University Library


LI CM N

Vi tình cm chân thành, em xin bày t lòng bit n ti các Thy giáo, Cô giáo
trng i Hc Thng Long, c bit là TS. Phm Th Hoa ã tn tình giúp  em
hoàn thành khóa lun tt nghip này. Em cng xin cm n s giúp  ca các cô chú,
anh ch công tác ti Công ty C phn Dc phm Xuân Phng ã nhit tình giúp 
em trong vic cung cp các s liu và thông tin thc t  chng minh cho các kt lun
trong khóa lun tt nghip ca em.
Trong quá trình nghiên cu, do thi gian tìm hiu thc t có hn và s hn ch v
kinh nghim, kin thc nên khóa lun không th tránh c nh!ng thiu sót. Vì vy,
em rt mong nhn c s góp ý ca các thy cô giáo  nâng cao hiu bit ca mình
v l∀nh vc này.


Hà N#i, ngày 24 tháng 10 nm 2014

Sinh viên

Nguy∃n ình Tú

LI CAM OAN

Tôi xin cam oan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s h%
tr t& giáo viên hng d∋n và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d! liu thông tin th cp s( d)ng trong Khóa lun là có ngu∗n gc và c
trích d∋n rõ ràng.

Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam oan này !

Sinh viên
(Ch! ký)


Nguy∃n ình Tú



Thang Long University Library


MC LC
Trang
LI M U

CHNG 1:

C S LÝ LUN CHUNG V K TOÁN BÁN HÀNG VÀ
XÁC NH KT QU BÁN HÀNG TI DOANH NGHIP THNG

MI 1

1.1.

Khái quát chung v! k toán bán hàng và xác ∀nh kt qu# bán hàng ti
doanh nghip th∃ng mi 1

1.1.1.

Bán hàng và các phng thc bán hàng, phng thc thanh toán 1

1.1.1.1.

Khái nim bán hàng 1

1.1.1.2.

Các phng thc bán hàng 1

1.1.2.

Kt qu bán hàng và các yu t liên quan n xác nh kt qu bán hàng 3

1.1.3.

Mi quan h gia bán hàng và xác nh kt qu bán hàng 5

1.1.4.

Nhim v và vai trò ca k toán bán hàng và xác nh kt qu bán hàng 5

1.1.4.1.

Nhim v ca k toán bán hàng và xác nh kt qu bán hàng 6

1.1.4.2.

Vai trò ca k toán bán hàng và xác nh kt qu bán hàng 6

1.1.5.

Tính giá vn hàng xut kho 6

1.1.5.1.

i vi giá mua hàng hóa 6

1.1.5.2.

i vi chi phí thu mua 8

1.2.

K toán bán hàng và xác ∀nh kt qu# bán hàng 9

1.2.1.

K toán bán hàng 9

1.2.1.1.

Chng t s dng 9

1.2.1.2.

Tài khon s dng 9

1.2.1.3.

Phng pháp k toán 12

1.2.2.

K toán xác nh kt qu bán hàng 16

1.2.2.1.

K toán chi phí qun lý doanh nghip 16

1.2.2.2.

K toán xác nh kt qu bán hàng 17

1.2.3.

Hình thc s k toán 18

CHNG 2:

THC TRNG K TOÁN BÁN HÀNG VÀ

XÁC NH
KT QU BÁN HÀNG TI CÔNG TY C PHN

DC PHM XUÂN
PHNG 21



2.1.

T%ng quan v! công ty C% ph&n D∋c ph(m Xuân Ph∋ng 21

2.1.1.

Quá trình hình thành và phát trin 21

2.1.2.

c im ngành ngh kinh doanh 21

2.1.3.

C cu t chc b máy qun lý 21

2.1.4.

C cu t chc b máy k toán và ch  k toán áp dng ti công ty 22

2.1.4.1.

C cu t chc b máy k toán 22

2.1.4.2.

Ch  k toán áp dng 24

2.2.

Thc trng k toán bán hàng và xác ∀nh kt qu# bán hàng ti công ty C%
ph&n D∋c ph(m Xuân Ph∋ng 24

2.2.1.

Thc trng k toán bán hàng ti công ty C phn Dc phm Xuân Phng .
24

2.2.1.1.

Phng pháp tính giá hàng hóa ti công ty c phn Dc phm Xuân Phng
24

2.2.1.2.

K toán bán hàng ti Công ty C phn Dc phm Xuân Phng 30

2.2.2.

Thc trng k toán xác nh kt qu bán hàng 45

2.2.2.1.

K toán chi phí qun lý kinh doanh 45

2.2.2.2.

K toán xác nh kt qu bán hàng 53

CHNG 3:

GII PHÁP NH)M HOÀN THIN

K TOÁN BÁN HÀNG
VÀ XÁC NH KT QU BÁN HÀNG TI

CÔNG TY C PHN DC
PHM XUÂN PHNG 59

3.1.

ánh giá thc trng k toán bán hàng và xác ∀nh kt qu# bán hàng ti công
ty C% ph&n D∋c ph(m Xuân Ph∋ng 59

3.1.1.

u im 59

3.1.1.1.

T chc b máy k toán 59

3.1.1.2.

K toán bán hàng và xác nh kt qu bán hàng 59

3.1.2.

Nhng hn ch 60

3.1.2.1.

H thng chng t và s k toán 60

3.1.2.2.

Cách tính lng cho nhân viên bán hàng 60

3.2.

Gi#i pháp nh∗m hoàn thin k toán bán hàng và xác ∀nh kt qu# bán ti
công ty C% ph&n D∋c ph(m Xuân Ph∋ng 60

3.2.1.

Hoàn thin h thng s sách k toán 60

Thang Long University Library


3.2.2.

Áp dng ch  tin lng hoa hng 66

3.2.3.

Thay i hình thc s k toán 66

KT LUN 67





DANH MC VIT T+T

Ký hiu vit t,t Tên ∀&y ∀−
BHTN Bo him tht nghip
BHXH Bo him xã h#i
BHYT Bo him y t
CCDC Công c) d)ng c)
CCDV Cung cp dch v)
CKTM Chit khu thng mi
CPBH Chi phí bán hàng
CPNVL Chi phí nguyên vt liu
CPQLDN Chi phí qun lý doanh nghip
CPQLKD Chi phí qun lý kinh doanh
DN Doanh nghip
DT Doanh thu
VBQ n v bình quân
KKK Kim kê nh k+

KKTX Kê khai thng xuyên
KPC Kinh phí công oàn
GVHB Giá vn hàng bán
SXKD Sn xut kinh doanh
TK Tài khon
TNDN Thu nhp doanh nghip
TSC Tài sn c nh
TTB Tiêu th) c bit
VN Vit Nam ∗ng
XNK Xut nhp khu
Thang Long University Library


DANH MC BNG BI.U
Trang
Bng 2.1. Hóa n mua hàng s 0000252 26
Bng 2.2: Phiu nhp kho 27
Bng 2.3: Hóa n vn ti ti công ty C phn Dc phm Xuân Phng 28
Bng 2.4: S chi tit hàng hóa sn phm DECO 29
Bng 2.5: Phiu xut kho bán buôn hàng hóa ngày 05/07 30
Bng 2.6: Hóa n GTGT bán buôn hàng hóa ngày 05/07 31
Bng 2.7: Phiu báo có thu ti n bán hàng ngày 05/07 32
Bng 2.8: Phiu xut kho bán hàng hóa trc tip ngày 12/07 33
Bng 2.9: Hóa n GTGT bán hàng trc tip ngày 12/07 34
Bng 2.10: Phiu thu bán hàng trc tip ngày 12/07 35
Bng 2.11: Phiu xut kho bán hàng thu ti n tr sau ngày 15/07 36
Bng 2.12: Hóa n GTGT bán hàng tr ti n sau ngày 15/07 37
Bng 2.13: S chi tit thanh toán vi ngi mua (Lê Th Lan) 38
Bng 2.14: Phiu xut kho bán l, hàng hóa ngày 22/07 39
Bng 2.15: Bng kê bán l, hàng hóa, dch v) trc tip cho ngi tiêu dùng 40

Bng 2.16: Hóa n GTGT bán l, hàng hóa ngày 22/07 41
Bng 2.17: S chi tit giá vn hàng bán 42
Bng 2.18: S chi tit doanh thu 43
Bng 2.19: S tng hp doanh thu bán hàng hóa 44
Bng 2.20: Bng chm công nhân viên trong tháng 46
Bng 2.21: Bng thanh toán lng nhân viên qun lí kinh doanh tháng 07/2014 47
Bng 2.22: Bng phân b ti n lng và bo him xã h#i 48
Bng 2.23: Hóa n GTGT mua công c) d)ng c) 49
Bng 2.24: Bng tính và phân b khu hao tháng 07 50
Bng 2.25: Hóa n dch v) mua ngoài 51
Bng 2.26: S chi tit chi phí qun lí kinh doanh 52
Bng 2.27: Trích s nht kí chung 53
Bng 2.28: S cái tài khon 632 55
Bng 2.29: S cái tài khon 511 56
Bng 2.30: S cái tài khon 642 57
Bng 2.31: S cái tài khon 911 58
Bng 3.1: S nht ký thu ti n mt 61

Bng 3.2: S nht ký thu ti n g(i ngân hàng 61
Bng 3.3: S nht ký bán hàng 61


Bng 3.4: S chi tit tài khon 642 (Bn kin ngh) 63
Bng 3.5: Bng phân b ti n lng và bo him xã h#i 64
Bng 3.6: S cái tài khon 642 65
Bng 3.7: S cái tài khon 911 66

Thang Long University Library


DANH MC S /
Trang
S ∗ 1.1: K toán bán hàng theo phng thc bán buôn qua kho 13
S ∗ 1.2: K toán bán hàng theo phng thc bán buôn vn chuyn th−ng có tham gia
thanh toán 13
S ∗ 1.3: K toán bán hàng theo phng thc bán buôn vn chuyn th−ng không
tham gia thanh toán 13
S ∗ 1.4: K toán bán hàng theo phng thc g(i i lý (Bên giao i lý) 14
S ∗ 1.5: K toán bán hàng theo phng thc g(i i lý (Bên nhn i lý) 14
S ∗ 1.6: K toán bán hàng theo phng thc bán l, hàng hoá 15
S ∗ 1.7: K toán bán hàng theo phng thc bán tr góp 15
S ∗ 1.8: K toán bán hàng theo phng pháp kim kê nh kì 16
S ∗ 1.9: K toán chi phí qun lý kinh doanh 17
S ∗ 1.10: K toán nghip v) xác nh kt qu bán hàng 18
S ∗ 1.11: Trình t ghi s k toán theo hình thc Nht ký chung 19
S ∗ 1.12: Trình t ghi s k toán theo hình thc k toán trên máy vi tính 20
S ∗ 2.1: C cu t chc b# máy qun lý ti Công ty 21
S ∗ 2.2: T chc b# máy k toán ti Công ty 23








LI M U

Trong thi k+ h#i nhp vi n n kinh t th gii, cùng xu th quc t hóa các
doanh nghip ln nh c ra i và phát trin mnh m  áp ng c nhu cu
ngày càng cao ca n n kinh t òi hi hot #ng kinh doanh ca doanh nghip phi
luôn i mi.
Bán hàng và xác nh kt qu bán hàng c xem là m#t trong nh!ng hot #ng
quan trng ca doanh nghip, vì có chin lc bán hàng thích hp, có bán c sn
phm, hàng hóa, thu hút c khách hàng thì doanh nghip mi có th to ra ngu∗n
doanh thu ln, t& ó là c s/  tng li hun kinh doanh. c bit trong các doanh
nghip thng mi, hot #ng bán hàng và xác nh kt qu bán hàng c coi là m#t
m0t xích không th thiu trong cu ni gi!a doanh nghip và ngi tiêu dùng.
Là công c) qun lý kinh t tài chính, k toán cung cp các thông tin kinh t tài
chính hin thc, có giá tr pháp lý vi # tin cy cao, giúp doanh nghip và các i
tng liên quan ánh giá úng 0n tình hình hot #ng ca doanh nghip, t& ó a ra
các quyt nh phù hp.  áp ng c chc nng, nhim v) quan trng này, các
doanh nghip cn t chc h thng k toán nói chung; k toán bán hàng và xác nh
kt qu bán hàng nói riêng tht khoa hc, hp lý  phát huy c nh!ng mt tích cc,
hn ch c nh!ng mt tiêu cc còn t∗n ti ca doanh nghip.
Nhn thc c tm quan trng ca k toán bán hàng và xác nh kt qu bán
hàng trong doanh nghip, sau thi gian thc tp ti phòng k toán ca công ty C phn
Dc phm Xuân Phng, em ã chn  tài: “Hoàn thin k toán bán hàng và xác
∀nh kt qu# bán hàng ti công ty C% ph&n D∋c ph(m Xuân Ph∋ng” làm lun
vn tt nghip ca mình.
Ngoài li m/ u và kt lun, n#i d)ng lun vn tt nghip g∗m 3 chng:
Ch∃ng 1: C∃ s0 lý lu1n chung v! k toán bán hàng và xác ∀nh kt qu#
bán hàng ti doanh nghip th∃ng mi.
Ch∃ng 2: Thc trng k toán bán hàng và xác ∀nh kt qu# bán hàng ti
công ty C% ph&n D∋c ph(m Xuân Ph∋ng.
Ch∃ng 3: Gi#i pháp nh∗m hoàn thin k toán bán hàng và xác ∀nh kt
qu# bán hàng ti công ty C% ph&n D∋c ph(m Xuân Ph∋ng.

Thang Long University Library
1

CHNG 1:
C S LÝ LUN CHUNG V K TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC NH
KT QU BÁN HÀNG TI DOANH NGHIP THNG MI
1.1. Khái quát chung v! k toán bán hàng và xác ∀nh kt qu# bán hàng ti
doanh nghip th∃ng mi
1.1.1. Bán hàng và các phng thc bán hàng, phng thc thanh toán
1.1.1.1. Khái nim bán hàng
- Khái nim “hàng hóa”: Là các sn phm có hình thái vt cht và phi vt cht,
doanh nghip mua v vi m)c ích  bán.
- Khái nim “bán hàng hóa”: Là quá trình bán các hàng hóa mà trc ó doanh
nghip ã mua vào cho khách hàng, c khách hàng thanh toán hoc chp nhn thanh
toán.
Xét trên góc # kinh t, bán hàng chính là quá trình chuyn giao hàng hóa ca
n v bán cho n v mua và nhn c thanh toán ca h. Nh vy, dù theo nh
ngh∀a nào, bán hàng có nh!ng c im chung sau:
+ Có s tha thun trao i gi!a ngi bán và ngi mua, ngi bán ∗ng ý bán,
ngi mua ∗ng ý mua và chp nhn thanh toán.
+ Có s thay i quy n s/ h!u v hàng hóa gi!a ngi bán và ngi mua: ngi
bán mt quy n s/ h!u hàng hóa và ngi mua có quy n s/ h!u hàng hóa ã mua.
+ Trong quá trình bán hàng, ngi bán cung cp cho khách hàng m#t khi lng
hàng hóa nht nh và c nhn li m#t khon ti n t& khách hàng – c gi là
doanh thu bán hàng. S ti n này s. là c s/  doanh nghip xác nh kt qu bán
hàng.
1.1.1.2. Các phng thc bán hàng

Hot #ng bán hàng hóa ca các doanh nghip thng mi có th thc hin qua
hai phng thc: bán buôn và bán l,. Trong ó, bán buôn là bán hàng cho các n v
sn xut kinh doanh  tip t)c quá trình lu chuyn hàng hóa, còn bán l, là bán hàng
cho ngi tiêu dùng, chm dt quá trình lu chuyn hàng hóa.
• Bán buôn
i vi bán buôn thì có ba hình thc ch yu, ó là bán buôn qua kho, bán
buôn không qua kho (bán buôn vn chuyn th−ng) và bán hàng thông qua i lý.
- Bán buôn qua kho
Phng thc bán buôn hàng hoá qua kho: Bán buôn hàng hoá qua kho là
phng thc bán buôn hàng hoá mà trong ó, hàng bán phi c xut t& kho bo
qun ca doanh nghip. Bán buôn hàng hoá qua kho có th thc hin di hai hình
thc:
2

+ Bán buôn hàng hoá qua kho theo hình th2c giao hàng trc tip: Theo hình
thc này, bên mua c( i din n kho ca doanh nghip thng mi  nhn hàng.
Doanh nghip thng mi xut kho hàng hoá giao trc tip cho i din bên mua. Sau
khi i din bên mua nhn  hàng, thanh toán ti n hoc chp nhn n, hàng hoá c
xác nh là tiêu th).
+ Bán buôn hàng hóa thông qua hình th2c g3i bán: Theo hình thc này, cn
c vào hp ∗ng kinh t ã ký kt hoc theo n t hàng, doanh nghip thng mi
xut kho hàng hoá, dùng phng tin vn ti ca mình hoc i thuê ngoài, chuyn
hàng n kho ca bên mua hoc m#t a im nào ó bên mua quy nh trong hp
∗ng. Hàng hoá chuyn bán v∋n thu#c quy n s/ h!u ca doanh nghip thng mi, ch1
khi nào c bên mua kim nhn, thanh toán hoc chp nhn thanh toán thì s hàng
chuyn giao mi c coi là bán, ngi bán mt quy n s/ h!u v s hàng ã giao. Chi
phí vn chuyn do ngi bán hay bên mua chu là do s tho thun t& trc gi!a hai
bên. Nu doanh nghip thng mi ( bên bán ) chu chi phí vn chuyn, s. c ghi
vào chi phí bán hàng. Nu bên mua chu chi phí vn chuyn, s. phi thu ti n ca bên
mua.

- Bán buôn v1n chuy4n th5ng
+ Bán buôn v1n chuy4n th5ng có tham gia thanh toán: Theo hình thc này /
doanh nghip thng mi v&a phát sinh nghip v) bán hàng, v&a phát sinh nghip v)
mua hàng. Doanh nghip thng mi có th chuyn th−ng hàng n kho ca ngi
mua hoc giao hàng tay ba ti kho ca ngi bán.
+ Bán buôn v1n chuy4n th5ng không tham gia thanh toán: Theo hình thc
này doanh nghip thng mi ch1 óng vai trò trung gian môi gii trong quan h mua
bán gi!a ngi mua và ngi bán. Doanh nghip thng mi y quy n cho ngi mua
trc tip n nhn hàng và thanh toán ti n hàng cho bên bán theo úng hp ∗ng ã ký
kt vi bên bán. Tùy vào hp ∗ng kinh t ã ký kt mà doanh nghip thng mi
c h/ng m#t khon ti n hoa h∗ng do bên mua, bên bán tr. Trong trng hp trên
doanh nghip thng mi không phát sinh nghip v) mua bán hóa mà ch1 là ngi t
chc cung cp hàng cho bên mua.
- G3i bán ∀i lý: ây là phng thc mà bên giao i lý (bên bán) xut hàng
giao cho bên nhn i lý  bán hàng cho doanh nghip. Bên nhn i lý s. bán hàng
thay cho bên giao theo giá bán quy nh và nhn c thù lao di hình thc hoa
h∗ng. i vi bên giao i lý thì hoa h∗ng s. c tính vào chi phí bán hàng.
• Bán l
- Bán l6 thu ti!n t1p trung: Theo phng thc này, nhân viên bán hàng ch1
ph) trách vic giao hàng, còn vic thu ti n s. có ngi chuyên trách làm công vic
này.Ti m#t khu riêng có quy thu ngân, m%i quy có m#t nhân viên thu ngân, chuyên
Thang Long University Library
3

thu ti n, xut hóa n, kê mua hàng cho khách hàng  khách n nhn hàng do nhân
viên bán hàng giao. Cui ca, cui ngày nhân viên bán hàng kim kê hàng t∗n kho 
xác nh s lng bán ra trong ngày và lp báo cáo bán hàng. Nhân viên thu ngân
kim ti n, n#p ti n hàng cho th qu2 và làm giy n#p ti n.
- Bán l6 thu ti!n trc tip: Theo phng thc này, ngi bán trc tip tiêu th)
và thu ti n ca khách. Cui ca, cui ngày nhân viên bán hàng kim tra hàng t∗n  xác

nh lng hàng tiêu th), lp báo cáo tiêu th) ∗ng thi n#p li ti n cho k toán bán l,
và làm giy n#p ti n  ghi s.
- Bán tr# góp: Bán hàng tr chm, tr góp là phng thc bán hàng thu ti n
nhi u ln, ngi mua thanh toán ln u ngay ti thi im mua. S ti n còn li c
ngi mua tr thành nhi u ln, thi im và s ti n m%i ln tr c quy nh rõ ràng
trong hp ∗ng mua bán gi!a ngi mua và ngi bán. Bên cnh vic tr ti n hàng,
ngi mua tr thêm m#t khon ti n – gi là lãi tr chm, tr góp. nh kì, khon ti n
này c phân b vào doanh thu hot #ng tài chính ca doanh nghip.
- Nh1n ∀i lý, ký g3i: Theo phng thc này, doanh nghip nhn làm i lý bán
hàng cho nhà cung cp. Doanh nghip thng mi nhn hàng hóa bán hàng và trc
tip bán cho khách hàng. Khi s lng hàng c coi là ã bán, doanh nghip xut hóa
n bán hàng và tr toàn b# ti n hàng trên hóa n cho nhà cung cp. Cn c vào hp
∗ng kinh t ã ký kt t& trc và s lng hàng hóa bán c, doanh nghip nhn
c m#t khon ti n hoa h∗ng t& nhà cung cp.
1.1.1.3. Phng thc thanh toán
Hin nay các doanh nghip thng mi áp d)ng 2 phng thc thanh toán sau:
Thanh toán trc tip bng tin mt: Khi ngi mua nhn c hàng t& doanh
nghip thì s. thanh toán ngay b3ng ti n mt hoc nu c s ∗ng ý ca doanh
nghip thì bên mua s. ghi nhn n  thanh toán sau. Thông thng phng thc này
c s( d)ng trong trng hp ngi mua hàng vi khi lng không nhi u và cha
m/ tài khon ti ngân hàng.
Thanh toán qua ngân hàng: Trong phng thc này ngân hàng óng vai trò
trung gian gi!a doanh nghip và khách hàng, làm nhim v) chuyn ti n t& tài khon
ca ngi mua sang tài khon ca doanh nghip và ngc li. Phng thc này có
nhi u hình thc thanh toán nh: thanh toán b3ng séc, th tín d)ng, thanh toán bù tr&,
y nhim thu, y nhim chi,… Phng thc này thng c s( d)ng trong trng
hp ngi mua hàng vi s lng ln có giá t ln và ã m/ tài khon / ngân hàng.
1.1.2. Kt qu bán hàng và các yu t liên quan n xác nh kt qu bán hàng
Kt qu bán hàng là chi tiêu phn ánh kt qu cui cùng v bán hàng hóa ca
doanh nghip. ây là phn chênh lch gi!a m#t bên là doanh thu thun ca hot #ng

4

bán hàng vi m#t bên là toàn b# chi phí ã b ra, s chêch lch s. là ch1 tiêu kt qu
bán hàng ca doanh nghip.
Thông qua ch1 tiêu kt qu bán hàng, k toán xác nh c kt qu t& hot
#ng kinh doanh ca doanh nghip. T& ó, các nhà lãnh o có th tìm ra hng phát
trin ngành ngh , có chính sách u ãi hay hn ch s phát trin i vi t&ng hot
#ng kinh doanh trên t&ng l∀nh vc c) th.
Kt qu bán hàng c xác nh nh sau:
Doanh thu thu&n =

Doanh thu bán hàng –

Các kho#n gi#m tr7 doanh thu
L∋i nhu1n g8p =

Doanh thu thu&n –

Giá v9n hàng bán
Kt qu# bán hàng

=

L∋i nhu1n g8p – Chi phí qu#n lí kinh doanh
Trong ó:
- Doanh thu bán hàng: là tng các li ích kinh t doanh nghip thu c trong
kì k toán. Nó là toàn b# s ti n bán hàng (cha có VAT i vi doanh nghip tính
thu GTGT theo phng pháp khu tr& và có VAT i vi doanh nghip tính thu
GTGT theo phng pháp trc tip), bao g∗m c ph) thu và phí thu thêm ngoài giá bán
(nu có) mà c s/ kinh doanh c h/ng.

Doanh thu bán hàng = S lng x n giá bán
- Các kho#n gi#m tr7 doanh thu:
+ Hàng bán b tr li: Là s hàng ã c coi là tiêu th) nhng b ngi mua t&
chi, thng là do m#t s lý do nh hàng hóa kém phm cht, quy cách, giao hàng
không úng thi gian a im trong hp ∗ng, không áp ng úng yêu cu ca
khách hàng.
+ Gim giá hàng bán: Là s ti n gim tr& cho khách ngoài hóa n hay hp ∗ng
cung cp do các nguyên nhân c bit nh hàng kém phm cht, quy cách, giao hàng
không úng thi gian a im trong hp ∗ng.
+ Chit khu thng mi: Là khon doanh nghip gim giá niêm yt cho khách
hàng mua vi khi lng ln.
+ Thu GTGT (phng pháp trc tip): Là thu gián thu tính trên m#t khon giá
tr tng thêm ca hàng hóa, dch v) phát sinh trong quá trình t& sn xut lu thông n
tiêu dùng và do ngi tiêu dùng cui cùng chu.
+ Thu tiêu th) c bit: Là thu gián thu tính trên m#t s loi hàng hóa, dch v)
c bit do nhà nc quy nh nh3m m)c ích hng d∋n tiêu dùng, i u tit thu nhp
ca ngi có thu nhp cao và góp phn bo v n n sn xut n#i a i vi m#t s
hàng nht nh.
+ Thu xut khu: Là loi thu ánh vào các mt hàng chu thu xut khu khi
xut khu ra nc ngoài.
Thang Long University Library
5

- Giá v9n hàng bán: Phn ánh giá tr gc ca hàng hóa ã thc s bán c trong
k+. Khi hàng hóa ã tiêu th) và c phép xác nh doanh thu thì ∗ng thi giá tr
thc t ca hàng ã bán cng c phn ánh theo giá vn hàng bán  xác nh kt
qu. Do vy xác nh úng giá vn hàng bán có ý ngh∀a quan trng vì t& ó doanh
nghip xác nh úng c kt qu kinh doanh.
- Chi phí qu#n lý kinh doanh: Bao g∗m chi phí bán hàng và chi phí qun lý
doanh nghip, là các khon chi phí mà doanh nghip b ra có liên quan n hot #ng

bán các hàng hóa trong k+, hoc liên quan n toàn b# hot #ng qun lý ca doanh
nghip.
+ Chi phí nhân viên bán hàng, nhân viên qun lý: Bao g∗m toàn b# lng chính,
lng ph) và các khon ph) cp có tính cht lng và các khon trích qu2 BHXH,
BHYT, KPC, BHTN
+ Chi phí vt liu bao bì: Bao g∗m các chi phí vt liu s( d)ng trong quá trình bán
hàng nh vt liu bao gói, vt liu dùng cho s(a ch!a quy hàng, s( d)ng trong quá
trình qun lí doanh nghip…
+ Chi phí ∗ dùng, công c): Phn ánh chi phí công c) d)ng c) ph)c v) quá trình
bán hàng hoc cho công tác qun lý.
+ Chi phí khu hao TSC: Chi phí hao mòn TSC nh khu hao nhà kho, c(a
hàng, phng tin vn ti hàng hóa, máy móc, thit b vn phòng…
+ Chi phí bo hành hàng hóa: Là chi phí chi cho hàng hóa trong thi gian c bo
hành theo hp ∗ng.
+ Chi phí thu, phí, l phí: thu môn bài, thu nhà t…
+ Chi phí dch v) mua ngoài: Là các chi phí dch v) mua ngoài s(a ch!a TSC,
ti n thuê kho bãi, c(a hàng vn chuyn bc hàng tiêu th), ti n hoa h∗ng cho i lý bán
hàng, chi phí in, nc, in thoi ph)c v) bán hàng, qun lý doanh nghip.
+ Chi phí b3ng ti n khác: Là các chi phí khác phát sinh trong khi bán hàng ngoài
các chi phí k trên, nh chi phí tip khách / b# phn bán hàng, chi phí gii thiu sn
phm, hàng hóa, qung cáo chào hàng, chi phí khác thu#c qun lý chung ca doanh
nghip nh h#i ngh, tip khách, công tác phí, chi phí d phòng phi thu khó òi…
1.1.3. Mi quan h gia bán hàng và xác nh kt qu bán hàng
Bán hàng là khâu cui cùng trong hot #ng kinh doanh ca doanh nghip còn
xác nh kt qu bán hàng là cn c quan trng  n v quyt nh tiêu th) hàng hóa
n!a hay không. Do ó có th nói gi!a bán hàng và xác nh kt qu bán hàng có mi
quan h mt thit n nhau. Kt qu bán hàng là m)c ích cui cùng ca doanh nghip
còn bán hàng là phng tin trc tip  t c m)c ích ó.
1.1.4. Nhim v và vai trò ca k toán bán hàng và xác nh kt qu bán hàng
6

1.1.4.1. Nhim v ca k toán bán hàng và xác nh kt qu bán hàng
K toán bán hàng là quá trình cp nht, x( lý và cung cp thông tin v hot
#ng bán hàng nh3m qun lý, kim tra, ánh giá toàn b# hot #ng ó trong các k+
kinh doanh ca doanh nghip.
Ngoài ra k toán bán hàng cn phi theo dõi và kim tra vic thc hin k hoch
bán hàng thông qua các ch1 tiêu ã  ra. Qua ó kp thi a ra nh!ng bin pháp và
i u ch1nh hp lý nh3m y mnh tin # bán hàng sao cho t c m)c tiêu v kt
qu bán hàng theo k hoch. Thng xuyên thc hin vic kim kê hàng hóa i chiu
s lng thc t và s lng trên s sách nh3m ngn ng&a các hin tng lãng phí,
bòn rút và thiu trách nhim trong vic bo qun hàng hóa.
1.1.4.2. Vai trò ca k toán bán hàng và xác nh kt qu bán hàng
Trong m%i k+ kinh doanh, k toán bán hàng có vai trò thu thp nh!ng thông tin
v hot #ng bán hàng m#t cách y , kp thi, chính xác và có h thng. Trong ó
bao g∗m nh!ng thông tin v doanh thu bán hàng, tt c các khon chi phí phát sinh
trong k+  ph)c v) cho quá trình bán hàng. C) th k toán phi phn ánh kp thi s
lng hàng hóa xut - nhp - t∗n trong k+, s lng hàng hóa ã giao và tiêu th) trong
k+ / các c(a hàng và i lý, tình hình bán hàng vi các hàng hóa g(i bán, tình hình
thanh toán n ca khách hàng tránh hin tng vn b chim d)ng bt hp lý, các
khon chi phí hp lý phát sinh liên quan n quá trình bán hàng và qun lý doanh
nghip. Cui m%i k+ kinh doanh da trên nh!ng s liu ã cp nht trong k+, k toán
bán hàng tin hành xác nh kt qu bán hàng và lp báo cáo kt qu bán hàng làm c
s/ cho vic ánh giá hiu qu kinh doanh cng nh ngh∀a v) i vi Nhà nc.
Nh ã kh−ng nh / trên, bán hàng và kt qu bán hàng luôn là mi quan tâm
hàng u, óng vai trò vô cùng quan trng, mang tính sng còn i vi s t∗n ti và
phát trin ca doanh nghip do vy vai trò k toán bán hàng và kt qu bán hàng càng
tr/ nên quan trng i vi quá trình qun lý ca doanh nghip.
1.1.5. Tính giá vn hàng xut kho
1.1.5.1. i vi giá mua hàng hóa
+ Ph∃ng pháp nh1p trc xu:t trc (FIFO): Phng pháp này c thc

hin theo gi nh hàng hóa nhp trc s. c xut bán trc. Do vy khi s( d)ng
phng pháp này k toán viên cn c giá tr ca hàng hóa t∗n kho u k+  làm giá
xut kho, khi xut ht s lng ca lô hàng trc mi s( d)ng giá ca lô hàng nhp
sau làm giá xut kho.
Phng pháp này giúp cho chúng ta có th tính c ngay tr giá vn hàng xut
kho t&ng ln xut hàng, do vy m bo cung cp s liu kp thi cho k toán ghi chép
các khâu tip theo cng nh cho qun lý. Tr giá vn ca hàng t∗n kho s. tng i sát
Thang Long University Library
7

=

vi giá th trng ca mt hàng ó. Vì vy ch1 tiêu hàng t∗n kho trên báo cáo k
toán có ý ngh∀a thc t hn.
Tuy nhiên, phng pháp này có nhc im là làm cho doanh thu hin ti
không phù hp vi nh!ng khon chi phí hin ti. Theo phng pháp này, doanh thu
hin ti c to ra b/i giá tr hàng hoá ã có c t& cách ó rt lâu. Bên cnh ó,
nu s lng chng loi mt hàng nhi u, phát sinh nhp xut liên t)c d∋n n nh!ng
chi phí cho vic hch toán cng nh khi lng công vic s. tng lên rt nhi u.
+ Ph∃ng pháp nh1p sau xu:t trc (LIFO): Phng pháp này c thc hin
theo gi nh hàng c mua v sau s. c xut bán trc. Do vy khi s( d)ng
phng pháp này k toán viên cn c theo giá tr ca hàng nhp kho gn nht làm giá
xut kho, sau khi xut ht s lng ca lô hàng nhp gn nht mi s( d)ng giá ca lô
hàng nhp trc ó làm giá xut kho.
Phng pháp này có u im là giúp cho k toán viên có th tính giá xut kho
hàng hóa nhanh chóng và giúp chi phí giá vn ca doanh nghip phn ng kp thi vi
giá th trng ca hàng hóa.Vic thc hin phng pháp này s. m bo c yêu cu
ca nguyên t0c phù hp trong k toán. Tuy nhiên, tr giá vn ca hàng t∗n kho cui k+
có th không sát vi giá th trng ca hàng hóa ó.
- Ph∃ng pháp bình quân:

Tr giá thc t xut kho = S lng hàng xut kho * Giá VBQ
+ Ph∃ng pháp bình quân c# kì d tr;: Khi s( d)ng phng pháp này, vào cui
k+ k toán bán hàng mi xác nh n giá xut kho hàng bán.
Giá VBQ Tr giá thc t hàng tn u k + Tr giá thc t hàng nhp trong k
c k d tr S lng tn kho u k + S lng hàng thc t nhp trong k
Phng pháp này thích hp vi nh!ng doanh nghip có ít danh m)c hàng hóa
nhng s ln nhp, xut ca m%i danh m)c nhi u.
u ∀i4m: n gin, d∃ làm, ch1 cn tính toán m#t ln vào cui k+.
Nh∋c ∀i4m: # chính xác không cao, hn n!a, công vic tính toán d∗n vào
cui tháng gây nh h/ng n tin # ca các phn hành khác. Ngoài ra, phng pháp
này cha áp ng yêu cu kp thi ca thông tin k toán ngay ti thi im phát sinh
nghip v).
+ Ph∃ng pháp bình quân sau m<i l&n nh1p: Khi áp d)ng phng pháp này,
sau m%i ln nhp kho hàng hóa k toán bán hàng phi xác nh li giá tr thc t ca
hàng t∗n kho, s lng thc t ca hàng t∗n kho và tính giá n v bình quân.
Giá VBQ Tr giá thc t hàng sau mi ln nhp
sau mi ln nhp S lng hàng sau mi ln nhp
Phng pháp này có u im là kh0c ph)c c nh!ng hn ch ca phng
pháp trên nhng vic tính toán phc tp, nhi u ln, tn nhi u công sc. Do c im
=

=

8

=
trên mà phng pháp này c áp d)ng / các doanh nghip có ít chng loi hàng t∗n
kho, có lu lng nhp xut ít.
- Ph∃ng pháp giá thc t ∀ích danh: Theo phng pháp này hàng hóa xut ra
thu#c ln nhp nào thì phi ly giá nhp ca ln nhp ó làm giá xut kho. Phng

pháp này tuân th tuyt i nguyên t0c phù hp ca k toán.
+ 4u im ca nó là công tác tính giá xut kho c thc hin kp thi và thông
qua vic tính giá xut kho hàng hóa k toán theo dõi c thi hn bo qun ca hàng
hóa.
+ Song phng pháp này cng b#c l# nhi u nhc im nh òi hi nh!ng i u
kin kh0t khe, ch1 nh!ng doanh nghip kinh doanh có ít loi mt hàng, hàng t∗n kho
có giá tr ln, mt hàng n nh và loi hàng t∗n kho nhn din c thì mi có th áp
d)ng c phng pháp này.
1.1.5.2. i vi chi phí thu mua
i vi doanh nghip thng mi, chi phí thu mua hàng hóa ca các t thng
chênh lch nhau ln, phát sinh nhi u, chi phí tp hp khó ( do chi nhi u ln, kéo dài,
g∗m nhi u khon chi, )
Trong trng hp này vn d)ng nguyên t0c phù hp gi!a doanh thu và chi phí.
Nguyên t0c này yêu cu khi tính chi phí c coi là chi phí hot #ng trong k+ phi
trên c s/ nh!ng chi phí nào to nên doanh thu c h/ng trong k+.
Khi ó k toán s( d)ng TK 1562 – Chi phí thu mua hành hóa  tp hp chi phí
thu mua phát sinh n cui k+ tin hành phân b theo s hàng bán ra, s. làm giá vn
hàng bán  u nhau hn gi!a các k+ k toán.
Tiêu thc phân b chi phí thu mua hàng hóa cho hàng bán ra trong k+ bao g∗m:
phân b theo tr giá mua và phân b theo s lng.
Phân b theo tr giá mua:
Chi phí thu Chi phí thu mua Chi phí thu mua
mua phân phân b cho + phát sinh trong k Tr giá mua
b cho hàng hàng tn u k * hàng xut bán
xut bán Giá mua hàng + Tr giá mua hàng trong k
trong k tn u k nhp trong k
Phng pháp này có giá tr mang tính chính xác cao, thích hp trong trng
hp hàng nhp có chênh lch giá tr ln, nhng tính toán phc tp trong trng hp s
lng nhp xut ln.

Thang Long University Library
9

=
Phân b theo s lng:
Chi phí thu Chi phí thu mua Chi phí thu mua
mua phân phân b cho + phát sinh trong k S lng hàng
b cho hàng hàng tn u k * xut bán
xut bán S lng hàng + S lng hàng trong k
trong k tn u k nhp trong k
Phng pháp này tính toán d∃ dàng nhng cho kt qu mang tính cht tng
i vì ch1 ph) thu#c vào s lng hàng nhp.
1.2. K toán bán hàng và xác ∀nh kt qu# bán hàng
1.2.1. K toán bán hàng
1.2.1.1. Chng t s dng
Theo quyt nh 48/2006/Q-BTC – “Ch # k toán dành cho doanh nghip v&a
và nh” thì nh!ng chng t& k toán c s( d)ng  hch toán quá trình bán hàng ca
doanh nghip m#t cách chính xác trên s sách ó là:
- Hóa n GTGT (i vi DN tính thu GTGT theo phng pháp khu tr&).
- Hóa n bán hàng thông thng (i vi DN tính thu GTGT theo phng
pháp trc tip).
- Phiu xut kho kiêm vn chuyn n#i b#.
- Phiu xut kho kiêm hàng g(i bán i lý.
- Bng kê bán l, hàng hóa.
- Hóa n cc phí vn chuyn.
- Hóa n thuê kho, thuê bãi, bc d hàng hóa trong quá trình bán hàng.
- Hp ∗ng kinh t.
- Báo cáo bán hàng
1.2.1.2. Tài khon s dng

Tài kho#n 156 – “Hàng hóa”: Phn ánh giá tr hin có và tình hình bin #ng tng,
gim ca các loi hàng hóa ca doanh nghip bao g∗m hàng hóa ti các kho hàng,
quy hàng. Tài khon c chi tit theo t&ng kho hàng, t&ng quy hàng, loi, nhóm
hàng hóa.


10

N∋ TK 156 - Hàng hóa Có
- Tr giá mua ca hàng hóa nhp kho.
- Tr giá hàng hóa thuê gia công, ch bin
xong nhp kho(g∗m giá mua vào và chi phí
gia công).
- Tr giá hàng hóa nhn vn góp.
- Tr giá hàng hóa ã bán b ngi mua tr
li nhp kho.
- Tr giá hàng hóa phát hin th&a khi kim
kê.
- Chi phí thu mua hàng hóa thc t phát
sinh liên quan ti khi lng hàng hóa mua
ã nhp kho trong k+.
- Kt chuyn tr giá hàng hóa t∗n kho cui
k+ (KKK).
- Tr giá thc t ca hàng hóa xut kho
bán, g(i i lý trong k+.
- Tr giá hàng hóa tr li cho ngi bán,
chit khu thng mi, gim giá hàng
mua c h/ng.
- Tr giá hàng hóa phát hin thiu khi
kim kê.

- Kt chuyn tr giá hàng t∗n kho u k+
(KKK).
D n:Tr giá mua vào và chi phí thu mua
ca hàng hóa t∗n kho cui k+.


- Tài kho#n 157 – “Hàng g3i bán”: Phn ánh giá tr thc t ca hàng hóa ã g(i
hoc chuyn n cho khách hàng, hàng hóa ký g(i, i lý cha chp nhn thanh toán.
Tài khon này c chi tit theo t&ng mt hàng hóa, t&ng nghip v) g(i i và c
theo dõi t& khi hàng hóa c xut kho n khi c khách hàng chp nhn thanh
toán.
N∋ TK 157 - Hàng g3i bán Có

- Tr giá hàng hóa g(i bán, ký g(i hoc g(i
bán i lý.
- Kt chuyn tr giá hàng hóa g(i bán cha
xác nh là tiêu th) cui k+ (KKK).
- Tr giá hàng hóa g(i bán ã c
khách hàng chp nhn thanh toán.
- Tr giá hàng hóa g(i bán c khách
hàng tr li.
- Kt chuyn tr giá hàng hóa g(i bán
cha xác nh là tiêu th) u k+
(KKK).
D n: Tr giá hàng hóa g(i bán cha c
chp nhn thanh toán t∗n cui k+.


- Tài kho#n 632 – “Giá v9n hàng bán”: Tài khon này dùng  phn ánh tr giá
vn ca hàng hóa xut bán trong k+.

Thang Long University Library
11

N∋ TK 632 – Giá v9n hàng bán Có
-Giá vn hàng hóa ã bán trong kì. -Giá vn hàng hóa ã bán b khách hàng
tr li.
-Các khon hao h)t, mt mát ca hàng t∗n
kho sau khi tr& i phn b∗i thng do
trách nhim cá nhân gây ra.
-Hoàn nhp s chênh lch d phòng gim
giá hàng t∗n kho cui nm trc ln hn
mc cn lp cui nm nay.
-Chênh lch gi!a mc d phòng giám giá
hàng t∗n kho phi lp cui nm nay ln
hn khon ã lp d phòng cui nm
trc.
-Kt chuyn v TK 911 – Xác nh kt
qu kinh doanh.
A

- Tài kho#n 511 – “Doanh thu bán hàng và cung c:p dch v=”: Tài khon này
dùng  phn ánh doanh thu bán hàng và cung cp dch v) ca doanh nghip trong
m#t k+ k toán ca hot #ng SXKD t& các giao dch và các nghip v) bán hàng, cung
cp dch v).
TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cp dch v) có 4 tài khon cp 2:
+ TK 5111 – Doanh thu bán hàng hóa: Phn ánh doanh thu và doanh thu thun
ca khi lng hàng hóa c xác nh là ã bán trong m#t k+ k toán ca doanh
nghip.
+ TK 5112 – Doanh thu bán các thành phm: Phn ánh doanh thu và doanh thu
thun ca khi lng sn phm (thành phm, bán thành phm) c xác nh là ã bán

trong m#t k+ k toán ca doanh nghip.
+ TK 5113 – Doanh thu cung cp dch v): Phn ánh doanh thu và doanh thu thun
ca khi lng dch v) ã hoàn thành, ã cung cp cho khách hàng và c xác nh
là ã bán trong m#t k+ k toán.
+ TK 5118 – Doanh thu khác: Phn ánh v doanh thu cho thuê hot #ng, nhng
bán, thanh lý bt #ng sn u t, các khon tr cp, tr giá ca Nhà nc,…






12

N∋ TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung c:p dch v= Có
-S thu phi n#p tính trên doanh thu bán
hàng trong k+ (thu TTB, thu XNK,
thu GTGT theo phng pháp trc tip.
-CKTM,gim giá hàng bán và doanh thu
hàng bán b tr li kt chuyn tr& vào
doanh thu.
-Kt chuyn s doanh thu thun v tiêu th)
sang TK 911 vào cui k+.
-Tng s doanh thu bán hàng và cung
cp dch v) phát sinh trong k+.



- Tài kho#n 521 – “Các kho#n gi#m tr7 doanh thu”: Tài khon này dùng 
phn ánh toàn b# s ti n gim tr& cho ngi mua hàng c tính gim tr& vào doanh

thu hot #ng kinh doanh. Các khon gim tr& bao g∗m: Chit khu thng mi, giá
tr hàng bán b tr li và các khon gim giá cho ngi mua trong k+ hoch toán.
TK521 có 3 tài khon cp 2 :
+ Tài khon 5211 – Chit khu thng mi
+ Tài khon 5212 – Hàng bán b tr li
+ Tài khon 5213 – Gim giá hàng bán

N∋ TK 521 – Các kho#n gi#m tr7 doanh thu Có
S CKTM, doanh thu hàng bán b tr li,
khon gim giá cho khách hàng trong k+.
Cui k+ kt chuyn s CKTM, doanh
thu hàng bán b tr li và khon gim
giá hàng bán cho khách hàng sang
TK511  xác nh doanh thu thun.


1.2.1.3. Phng pháp k toán
• Phng pháp k toán theo phng pháp kê khai thng xuyên
 9i vi doanh nghip n8p thu GTGT theo ph∃ng pháp kh:u tr7
- Bán buôn

Thang Long University Library
13

S∃ ∀> 1.1: K toán bán hàng theo ph∃ng th2c bán buôn qua kho

S∃ ∀> 1.2: K toán bán hàng theo ph∃ng th2c bán buôn v1n chuy4n th5ng
có tham gia thanh toán











S∃ ∀> 1.3: K toán bán hàng theo ph∃ng th2c bán buôn v1n chuy4n th5ng
không tham gia thanh toán








TK 156
TK 632

Ghi nhn GVHB
TK 511

TK 111,
112, 131

Giá bán cha có
thu GTGT

TK 157

G(i
bán
TK 521

K/c các khon
gim tr& DT
TK 3331

Thu GTGT
phi n#p
TK 111,112,331
TK 157

TK 632

TK 511

TK 111,112,131

Tr giá hàng
mua g(i bán
TK 133
Thu GTGT
u vào

Ghi nhn
GVHB

TK 521
K/c các khon
gim tr& DT
Giá bán cha
có thu GTGT

Thu
GTGT
phi
n#p
TK 3331

TK 111,112,331
TK 642
TK 511
TK 111,112,131
TK 133

TK 3331

Chi phí môi gii

cha thu GTGT
Thu GTGT u
vào
Ti n hoa h∗ng
cha thu GTGT
Thu GTGT
phi n#p
Các khon gim tr& DT
Các khon gim tr& DT