phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty tnhh mtv xuất nhập khẩu thiết bị toàn bộ và kỹ thuật thông qua phân tích một số chi tiêu tài chính

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o





KHịAăLUNăTTăNGHIP



 TÀI:
PHỂNăTệCHăHIUăQUăHOTăNGăKINHăDOANHă
CAăCỌNGăTYăTNHHăMTVăXUTăNHPăKHUă
THITăBăTOẨNăBăVẨăKăTHUTăTHỌNGăQUAă
PHỂNăTệCHăMTăSăCHIăTIểUăTẨIăCHệNH





Giáoăviênăhngădnă : Th.s VăLăHng
Sinhăviênăăthcăhin :ăPhmăBíchăHng
Mã sinh viên : A17479
Chuyên ngành : Tài chính ậ Ngân hàng

HẨăNIă- 2013
LIăCMăN
Trong quá trình làm khóa lun, tôi đã nhn đc rt nhiu s giúp đ t phía thy
cô, gia đình và bn bè.
u tiên tôi mun gi li cm n chân thành ti cô giáo V l Hng đã ht sc
nhit tình hng dn, tìm hiu tài liu tham kho và góp Ủ cho tôi trong sut thi gian
qua đ tôi có th hoàn thành bài khóa lun này.
Tôi mun nói li cm n đn b, m, anh ch tôi _nhng ngi đã luôn bên cnh,
chm sóc tôi và dành mi điu kiên thun li nht_ đ tôi hoàn thành bài khóa lun
này.
Cui cùng tôi mun gi li ti các bn Nguyn Phng Trang, Nghiêm Nht
Linh, Nguyn Phng Thanh đã luôn  bên giúp đ, đng viên tôi hoàn thành khóa
lun này.
Hà Ni, ngày 26 tháng 10 nm 2012
Sinh viên
Phm Bích Hng

Thang Long University Library
MCăLC
Trang
LIăMăU 1
CHNGăI:ăCăSăLụăLUNăCHUNGăVăHIUăQU HOTăNGăKINH
DOANHăTRONGăDOANHăNGHIP 3
1.1ăKháiănimăvƠăhiuăquăhotăđngăkinhădoanhăcaădoanhănghip 3
1.1.1 Khái nim v hiu qu hot đng kinh doanh 3
1.1.2 Bn cht ca hiu qu hot đng kinh ếoanh 3
1.2ăVaiătròăcaăhiuăquăhotăđngăkinhădoanh 5
1.3ăụănghaăcaăphơnătíchăhiuăquăhotăđngăkinhădoanh 6
1.4 Niădungăphơnătíchăhiuăquăhotăđngăkinhădoanh 6
1.4.1 Các ch tiêu phân tích đánh giá khái quát hiu qu hot đng kinh ếoanh

6
1.4.1.1 T sut li nhun trên doanh thu thun: 7
1.4.1.2 T sut li nhun trên tng tài sn: 7
1.4.1.3 T sut li nhun trên vn ch s hu: 7
1.4.2 Phân tích hiu qu s ếng tài sn 8
1.4.2.1 Các ch tiêu phn ánh hiu qu s dng tng tài sn 8
1.4.2.2 Các ch tiêu đánh giá các thành phn ca tài sn ngn hn: 10
1.4.2.3 Các ch tiêu phn ánh hiu qu s dng tài sn ngn hn 13
1.4.2.4. Các ch tiêu phn ánh hiu qu s dng tài sn dài hn 13
1.4.3 Phân tích hiu qu s ếng vn 15
1.4.3.1 Phân tích hiu qu s dng vn ch s hu 15
1.4.3.2 Phân tích hiu qu s dng vn vay 16
1.4.4 Phân tích hiu qu s ếng chi phí 17
1.5 Cácănhơnătănhăhngăđnăhiuăquăhotăđngăkinhădoanhăcaădoanhă
nghip 18
1.5.1 Các nhân t ch quan 18
1.5.2 Các nhân t khách quan 19
KTăLUNăCHNGă1 21
CHNGăII:ăPHỂNăTệCHăHIUăQUăHOTăNGăKINHăDOANHăCAă
CỌNGăTYăTNHHăMTVăXUTăNHPăKHUăTHITăB 22
TOẨNăBăVẨăKăTHUT 22
2.1.GiiăthiuăchungăvăcôngătyăTNHHăMTVăxutănhpăkhuăthităbătoƠnăbăvƠă
kăthut 22
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin ca công ty TNHH MTV xut nhp
khu thit b toàn b và k thut 22
2.1.2 C cu b máy t chc ca công ty TNHH MTV xut nhp khu thit b
toàn b và k thut 23
2.1.3 c đim hot đng kinh ếoanh ca công ty TNHH MTV xut nhp khu
thit b toàn b và k thut 24
2.1.4 Quy trình hot đng kinh ếoanh ca công ty TNHH MTV xut nhp khu

thit b toàn b và k thut 25
2.2 ThcătrngăhiuăquăhotăđngăkinhădoanhăcaăCôngătyăTNHHăMTVă
xutănhpăkhuăthităbătoƠnăbăvƠăkăthut 26
2.2.1 Phân tích các ch tiêu phn ánh hiu qu s ếng tài sn 29
2.2.2 Phân tích các ch tiêu phn ánh hiu qu s ếng ngun vn 37
2.2.3 Phân tích các ch tiêu phn ánh hiu qu s ếng chi phí 40
2.3 Cácănhơnătănhăhngăđnăhiuăquăhotăđngăkinhădoanhăcaăcôngătyă
TNHHăMTVăxutănhpăkhuăthităbătoƠnăbăvƠăkăthut. 41
2.4ăánhăgiáăhiuăquăhotăđngăkinhădoanhăcaăCôngătyăTNHHăMTVăxută
nhpăkhuăthităbătoƠnăbăvƠăkăthut 44
2.4.1 Kt qu đt đc 44
2.4.2. Hn ch 44
KTăLUNăCHNGă2 48
CHNGăIII:ăMTăSăGIIăPHÁPăNỂNGăCAOăHIUăQUăHOTăNGă
KINHăDOANHăCAăCỌNGăTYăTNHHăMTVăXUTăNHPăKHUăTHITăBă
TOẨNăBăVẨăKăTHUT 50
3.1ăXuăhngăphátătrinăcaăngƠnhăxutănhpăkhuăVităNam 50
3.2ăPhngăhngăhotăđngăkinhădoanhăcaăcôngătyăTNHHăMTVăxutănhpă
khuăthităbătoƠnăbăvƠăkăthut 51
3.3ăMtăsăgiiăphápănơngăcaoăhiuăquăhotăđngăkinhădoanhăcaăcôngătyă
TNHHăMTVăxutănhpăkhuăthităbătoƠnăbăvƠăkăthut 52
3.3.1. y mnh nghiên cu nhu cu khách hàng đ tng ếoanh thu 52
3.3.2. T chc đu thu mt cách có hiu qu nhm tit kim chi phí bán hàng
và đỀm li ếoanh thu 53
3.3.3. Tng cng qun lý khon phi thu khách hàng 55
3.3.4.  công tác hi quan có th đc thc hin tt 59
3.3.5 Nâng cao nng lc qun lý thông qua công tác bi ếng cán b 59
3.3.6 Tng cng huy đng vn 60
KTăLUNăCHNGă3 61
KTăLUN 62

PHăLC 63
TẨIăLIUăTHAMăKHO 68
Thang Long University Library
DANHăMCăVITăTT

KỦăhiuăvitătt Tênăđyăđ
DTT Doanh thu thun
GVHN Giá vn hàng bán
LNTT Li nhun trc thu
MTV Mt thành viên
QLDN Qun lỦ doanh nghip
TNHH Trách nhim hu hn
TSDH Tài sn dài hn
TSNH Tài sn ngn hn
VCSH Vn ch s hu
VN Vit Nam ng


DANHăMCăCÁCăBNGăBIU,ăăTH, Să
Trang
Bngă2.1.ăTăsutăsinhăliătrênădoanhăthuăthun 26
Bngă2.2.ăTăsutăsinhăliătrênătƠiăsn 27
Bngă2.3.ăTăsutăsinhăliătrênăvnăchăsăhu 28
Biuăđă2.1.ăLiănhunăròngăvƠă3ăchătiêuătƠiăchínhăcăbn 28
Bngă2.4.ăPhơnătíchăhiuăquăsădngătƠiăsn 29
Bngă2.5.ăChătiêuăROAătínhătheoăphngăphápăDupont 31
Bng 2.6.ăăPhơnătíchăhiuăquăsădngătƠiăsnăngnăhn 32
Biuăđă2.2.ăVòngăquayăhƠngătnăkhoătrongăgiaiăđonă2010ă-2012 34
Bngă2.7.ăPhơnătíchăhiuăquăsădngătƠiăsnădƠiăhn 35
Bngă2.8.ăScăsinhăliăvnăchăsăhu 37

Bngă2.9.ăChătiêuăđònăbyătƠiăchính 38
Bngă2.10.ăChătiêuăROEătínhătheoăphngăphápăDupont 38
Bngă2.11.ăPhơnătíchăhiuăquăsădngăvnăvay 39
Bngă2.12.ăPhơnătíchăhiuăquăsădngăchiăphí 40
Bngă3.1.ăPhơnăloiăkháchăhƠngătheoămcăđăriăro 56
Bngă3.2.ăMôăhìnhătínhăđimătínădng 57
Bngă3.3ăBngătínhăđimătínădngăcaăcôngătyăMarubeniăinternational 58
Bngă3.4ăMtăsăchătiêuătƠiăchínhăcaăcôngătyăMarubeniăinternational 58

1

LIăMăU
1. LỦădoăchnăđătƠi
Hot đng tài chính có mi quan h trc tip vi hot đng kinh doanh, nó có Ủ
ngha quyt đnh trong vic hình thành và tn ti ca doanh nghip. Do đó tt c các
hot đng kinh doanh có nh hng đn tình hình tài chính ca doanh nghip, ngc
li tình hình tài chính tt hay xu đu có tác đng thúc đy hoc kìm hãm đi vi quá
trình kinh doanh. Trong bi cnh nn kinh t hin nay, các doanh nghip mun đng
vng trên thng trng cn phi nhanh chóng đi mi, trong đó phân tích hiu qu
kinh daonh thông qua phân tích mt s ch tiêu tài chính nhm nâng cao hiu qu hot
đng kinh doanh là mt vn đ đc quan tâm hàng đu và có nh hng trc tip đn
s sng còn đi vi nhiu doanh nghip Vit Nam. iu này ch thc hin đc trên
c s phân tích hiu qu hot đng kinh doanh, t đó doanh nghip có th nhn ra
nhng mt mnh và yu, nhm cn c vào đó đ hoch đnh phng án hành đng phù
hp cho tng lai đng thi đ xut nhng gii pháp hu hiu đ n đnh tng cng
tình hình tài chính giúp nâng cao cht lng doanh nghip.
Nm bt đc tm quan trng và s cn thit này ca doanh nghip nhm phân tích
hot đng kinh doanh đ nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh. Qua li khuyên ca
cô giáo hng dn V L Hng và vic tìm hiu v hot đng kinh doanh ngành xut
nhp khu ca Vit Nam, tôi đã la chn đ tài ắPhơnătíchăhiuăquăhotăđngăkinhă

doanhă caă côngă tyă TNHHă MTVă xută nhpă khuă thită bă toƠnă bă vƠă kă thută
(Technoimport) thông qua phân tích mtăsăchătiêuătƠiăchính” vi mc tiêu ch rõ
đc mt s nhng đim mnh, đim yu cng nh nhng hn ch và khó khn còn
tn ti đ ri nêu ra nhng gii pháp nhm nâng cao hiu qu kinh doanh ca doanh
nghip.
2. Mcătiêuănghiênăcu
- Tìm hiu c s lỦ lun chung ca hiu qu hot đng kinh doanh trong doanh
nghip.
- Phân tích hiu qu hot đng kinh doanh ca công ty TNHH MTV xut nhp khu
thit b toàn b và k thut (Technoimport) trong giai đon 2010-2012.
- ánh giá hiu qu hot đng kinh doanh ca Công ty trong 3 nm qua.
- a ra đc gii pháp nhm nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca Công ty.
3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
i tng nghiên cu: Hiu qu hot đng kinh doanh ca công ty TNHH MTV
xut nhp khu thit b toàn b và k thut.
Phm vi nghiên cu: Khóa lun đi sâu nghiên cu v hiu qu hot đng kinh
doanh ti công ty TNHH MTV xut nhp khu thit b toàn b và k thut giai đon
2010 – 2012.
Thang Long University Library

2

4. Phngăpháp nghiênăcu: S dng phng pháp so sánh, phng pháp t s và
phng pháp Dupont
5. Ktăcuăkhóaălun
Ni dung khóa lun tt nghip gm 3 phn nh sau:
Phnă 1:ă Că să lỦă lună chung vă hiuă qu hotă đng kinh doanh trong doanh
nghip
Phnă2:ăPhơnătíchăhiuăquăhotăđng kinhădoanhăcaăcôngătyăTNHHăMTVăXută
nhpăkhuăThităbătoƠnăbăvƠăKăthut

Phnă3:ăMtăsăgiiăphápănơngăcaoăhiuăquăhotăđngăkinhădoanhăcaăcôngătyă
TNHHăMTVăXutănhpăkhuăThităbătoƠnăbăvƠăKăthut


3

CHNGăI. CăSăLụăLUNăCHUNGăVăHIUăQU HOTăNGă
KINHăDOANHăTRONGăDOANHăNGHIP
1.1 KháiănimăvƠăhiuăquăhotăđng kinhădoanhăcaădoanhănghip
1.1.1 Khái nim v hiu qu hot đng kinh doanh
Hiu qu kinh doanh là vn đ đt ra cho mi doanh nghip trong nn kinh t th
trng.T trc ti nay, các nhà kinh t đã đa ra nhiu khái nim khác nhau v hiu
qu hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip.
Trong c ch th trng hin nay  nc ta, mc tiêu lâu dài bao trùm ca các
doanh nghip là kinh doanh có hiu qu và ti đa hoá li nhun. Môi trng kinh
doanh luôn bin đi đòi hi mi doanh nghip phi có chin lc kinh doanh thích
hp. Công vic kinh doanh là mt ngh thut đòi hi s tính toán nhanh nhy, bit
nhìn nhn vn đ  tm chin lc. Hiu qu hot đng kinh doanh luôn gn lin vi
hot đng kinh doanh, có th xem xét nó trên nhiu góc đ.  hiu đc khái nim
hiu qu hot đng kinh doanh cn xét đn hiu qu kinh t ca mt hin tng.
“Hiu qu kinh t ca mt hin tng (hoc quá trình) kinh t là mt phm trù kinh t
phn ánh trình đ s dng các ngun lc (nhân lc, tài lc, vt lc, tin vn) đ đt
đc mc tiêu xác đnh”
Nó biu hin mi quan h tng quan gia kt qu thu đc và toàn b chi phí b
ra đ có kt qu đó, phn ánh đc cht lng ca hot đng kinh t đó.
T đnh ngha v hiu qu kinh t ca mt hin tng nh trên ta có th hiu hiu
qu hot đng kinh doanh là mt phm trù kinh t phn ánh trình đ s dng các
ngun lc đ đt đc mc tiêu đã đt ra, nó biu hin mi tng quan gia kt qu
thu đc và nhng chi phí b ra đ có đc kt qu đó, đ chênh lch gia hai đi
lng này càng ln thì hiu qu càng cao [3,tr.68]. Trên góc đ này thì hiu qu đng

nht vi li nhun ca doanh nghip và kh nng đáp ng v mt cht lng ca sn
phm đi vi nhu cu ca th trng.
1.1.2 Bn cht ca hiu qu hot đng kinh doanh
Bn cht ca hiu qu kinh doanh là nâng cao nng sut lao đng xã hi và tit
kim lao đng xã hi.  đt đc mc tiêu kinh doanh ca các doanh nghip buc
phi chú trng các điu kin ni ti, phát huy nng lc, hiu nng ca các yu t kinh
doanh và tit kim mi chi phí. Vì vy yêu cu ca vic nâng cao hiu qu kinh doanh
là phi đt kt qu ti đa vi chi phí ti thiu, hay chính xác hn là đt kt qu ti đa
vi chi phí nht đnh hoc ngc li đt kt qu nht đnh vi chi phí ti thiu. Chi phí
 đây đc hiu theo ngha rng: chi phí to ra ngun lc và chi phí s dng ngun
lc, đng thi bao gm c chi phí c hi. Chi phí c hi là giá tr ca vic la chn tt
nht đã b b qua, hay là giá tr ca s hy sinh công vic kinh doanh khác đ thc hin
hot đng kinh doanh này. Chi phí c hi phi đc b sung vào chi phí k toán và
Thang Long University Library

4

loi ra khi li nhun k toán đ thy rõ li ích kinh t thc s. Cách tính nh vy s
khuyn khích các nhà kinh doanh la chn phng hng kinh doanh tt nht, các mt
hàng sn xut có hiu qu hn.
Hiu qu kinh doanh và kt qu kinh doanh có mi quan h rt cht ch.  đt
đc kt qu kinh doanh tt thì kinh doanh phi hiu qu. Kt qu hot đng sn xut
kinh doanh là nhng gì mà doanh nghip đt đc sau mt quá trình kinh doanh, kt
qu sn xut kinh doanh là mc tiêu cn thit ca mi hot đng kinh doanh ca
doanh nghip trong tng thi k kinh doanh. Kt qu đc phn ánh bng ch tiêu
đnh tính nh s lng sn phm tiêu th, doanh nghip, li nhun… và cng có
th phn ánh bng ch tiêu đnh lng nh uy tín, cht lng sn phm.
Cn chú Ủ rng ch tiêu đnh ra và ch tiêu đnh lng ca mt thi k kinh
doanh nào đó thng là rt khó xác đnh bi nhiu lỦ do nh kt qu không ch là
sn phm hoàn chnh mà còn là sn phm d dang, bán thành phm…Hn na hu

nh quá trình sn xut li tách ri quá trình tiêu th nên ngay c sn phm sn xut
xong  mt thi k nào đó cng cha th khng đnh đc liu sn phm đó có tiêu
th đc không và bao gi thì tiêu th đc và thu đc tin v. Trong khi đó hiu
qu là phm trù phn ánh trình đ s dng các ngun lc sn xut. Trình đ s dng
các ngun lc không th đo bng các đn v hin vt hay giá tr mà là mt phm trù
tng đi. Cn chú Ủ rng trình đ s dng các ngun lc ch có th đc phn ánh
bng s tng đi. Cn chú Ủ rng trình đ s dng các ngun lc ch có th đc
phn ánh bng s tng đi: t s gia kt qu và hao phí ngun lc. Nu kt qu là
mc tiêu ca quá trình sn xut kinh doanh thì hiu qu là phng tin đ có th đt
đc các mc tiêu đó.
Trong thi đi ngày nay, hot đng sn xut to ra ca ci vt cht và dch v
luôn gn lin vi cuc sng ca con ngi, công vic sn xut thun li khi các sn
phm to ra đc th trng chp nhn tc là đng Ủ s dng sn phm đó.  đc
nh vy thì các ch th tin hành sn xut phi có kh nng kinh doanh. “ Nu loi b
các phn khác nhau nói v phng tin, phng thc, kt qu c th ca hot đng
kinh doanh thì có th hiu kinh doanh là các hot đng kinh t nhm mc tiêu sinh li
ca ch th kinh doanh trên th trng”
Hot đng kinh doanh có nhng đc đim nh sau: th nht là do mt ch th
thc hin và gi là ch th kinh doanh, ch th kinh doanh có th là cá nhân, h gia
đình, doanh nghip.Th hai, kinh doanh phi gn vi th trng, các ch th kinh
doanh có mi quan h mt thit vi nhau, đó là quan h vi các bn hàng, vi ch th
cung cp đu vào, vi khách hàng, vi đi th cnh tranh, vi Nhà nc. Các mi
quan h này giúp cho các ch th kinh doanh duy trì hot đng kinh doanh đa doanh
nghip ca mình này càng phát trin.Th ba, kinh doanh phi có s vn đng ca đng

5

vn: Vn là yu t quyt đnh cho công vic kinh doanh, không có vn thì không th
có hot đng kinh doanh. Ch th kinh doanh s dng vn mua nguyên liu, thit b
sn xut, thuê lao đng Cui cùng, mc đích ch yu ca hot đng kinh doanh là li

nhun.
1.2 Vaiătròăcaăhiuăquăhotăđng kinh doanh
Hiu qu hot đng kinh doanh là công c hu hiu đ các nhà qun tr doanh
nghip thc hin nhim v qun tr kinh doanh : Khi tin hành bt k mt hot đng
kinh doanh nào thì các doanh nghip đu phi huy đng và s dng các ngun lc mà
doanh nghip có kh nng có th to ra kt qu phù hp vi mc tiêu mà doanh nghip
đ ra.  mi giai đon phát trin ca doanh nghip thì doanh nghip đu có nhiu mc
tiêu khác nhau, nhng mc tiêu cui cùng bao trùm toàn b quá trình sn xut kinh
doanh ca doanh nghip là ti đa hoá li nhun trên c s s dng ti u các ngun
lc ca doanh nghip.  thc hin mc tiêu ti đa hoá li nhun cng nh các mc
tiêu khác, các nhà doanh nghip phi s dng nhiu phng pháp, nhiu công c khác
nhau. Hiu qu sn xut kinh doanh là mt trong các công c hu hiu nt đ các nhà
qun tr thc hin chc nng qun tr ca mình. Thông qua vic tính toán hiu qu sn
xut kinh doanh không nhng cho phép các nhà qun tr kim tra đánh giá tính hiu
qu ca các hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip (các hot đng có hiu
qu hay không và hiu qu đt  mc đ nào), mà còn cho phép các nhà qun tr phân
tích tìm ra các nhân t nh hng đn các hot đng sn xut kinh doanh ca doanh
nghip, đ t đó đa ra đc các bin pháp điu chnh thích hp trên c hai phng
din gim chi phí tng kt qu nhm nâng cao hiu qu các hot đng sn xut kinh
doanh ca doanh nghip. Vi t cách là mt công c qun tr kinh doanh hiu qu sn
xut kinh doanh không ch đc s dng đ kim tra, đánh giá và phân tích trình đ s
dng tng hp các ngun lc đu vào trong phm vi toàn doanh nghip mà còn đc
s dng đ kim tra đánh giá trình đ s dng tng yu t đu vào trong phm vi toàn
doanh nghip cng nh  tng b phn cu thành ca doanh nghip. Do vy xét trên
phng din lỦ lun và thc tin thì phm trù hiu qu sn xut kinh doanh đóng vai
trò rt quan trng và không th thiu đc trong vic kim tra đánh giá và phân tích
nhm đa ra các gii pháp ti u nht, la chn đc các phng pháp hp lỦ nht đ
thc hin các mc tiêu ca doanh nghip đã đ ra.
Ngoài ra, trong nhiu trng hp các nhà qun tr còn coi hiu qu kinh t nh là
các nhim v, các mc tiêu đ thc hin. Vì đi vi các nhà qun tr khi nói đn các

hot đng sn xut kinh doanh thì h đu quan tâm đn tính hiu qu ca nó. Do vy
mà hiu qu sn xut kinh doanh có vai trò là công c đ thc hin nhim v qun tr
kinh doanh đng thi va là mc tiêu đ qun tr kinh doanh.
Thang Long University Library

6

1.3 ụănghaăcaăphơnătíchăhiuăquăhotăđng kinh doanh
Phân tích hiu qu sn xut kinh doanh là công c đ phát hin nhng kh nng
tim tàng, là công c ci tin c ch qun lỦ trong kinh doanh. Thông qua phân tích
doanh nghip ta mi thy rõ nguyên nhân ca các vn đ phát sinh trong doanh
nghip, t đó mi đa ra bin pháp khc phc hp lỦ. Chính trên c s này, các doanh
nghip s xác đnh đúng đn mc tiêu, chin lc sn xut kinh doanh có hiu qu.
Phân tích hiu qu kinh doanh là công c quan trng trong nhng chc nng qun
tr có hiu qu  doanh nghip.
 sn xut kinh doanh đt hiu qu nh mong mun, hn ch ri ro xy ra,
doanh nghip phi tin hành phân tích kt qu sn xut kinh doanh ca mình, đng
thi d đoán các điu kin kinh doanh trong thi gian ti đ vch ra chin lc kinh
doanh cho phù hp. Ngoài vic phân tích các đIu kin v tài chính, vt t, lao đng
doanh nghip còn phi quan tâm phân tích các điu kin tác đng  bên ngoài nh : th
trng, đi th cnh tranh, khách hàng t đó doanh nghip có th d đoán nhng ri
ro có th xy ra và có k hoch phòng nga trc khi xy ra.
1.4 Niădungăphơnătíchăhiuăquăhotăđng kinh doanh
Ni dung ca phân tích hiu qu sn xut kinh doanh là công c cung cp thông
tin đ điu hành hot đng sn xut kinh doanh cho các nhà qun tr doanh nghip.
Thông tin này thng không có sn trong các báo cáo kt qu tài chính hoc bt c tài
liu nào  doanh nghip.  có nhng thông tin này ngi ta phi thông qua quá trình
phân tích.
Ni dung phân tích hiu qu sn xut kinh doanh là đánh giá quá trình hng
đn hiu qu sn xut kinh doanh, vi s tác đng ca các yu t nh hng và biu

hin thông qua các ch tiêu kinh t. Nó không ch dng li  đánh giá bin đng ca
kt qu kinh doanh thông qua các ch tiêu kinh t, mà còn đi sâu xem xét các nhân t
nh hng tác đng đn s bin đng ca ch tiêu kinh t.
1.4.1 Các ch tiêu phân tích đánh giá khái quát hiu qu hot đng kinh doanh
ánh giá chung kt qu kinh doanh ca doanh nghip đc tin hành thông qua
phân tích, xem xét s bin đng ca tng ch tiêu tài chính trên BCKQKD gia k này
vi k trc da vào vic so sánh c v s tuyt đi và tng ch tiêu phân tích. ng
thi phân tích các ch tiêu phn ánh mc đ s dng các khon chi phí, kt qu kinh
doanh ca doanh nghip. c bit chú Ủ đn s bin đng ca doanh thu thun, tng
li nhun t hot đng kinh doanh, li nhun trc thu và li nhun sau thu.  có
nhng nhn xét khái quát hiu qu kinh doanh ca công ty thì nhng t s tài chính là
không th thiu. Di đây là 1 s ch tiêu quan trng:


7

1.4.1.1 T sut li nhun trên doanh thu thun:
T sut li nhun trên doanh thu (ROS_Return on sales) đo lng lãi ròng trên
mi đô la doanh thu; đc tính bng cách chia lãi ròng cho doanh thu.
Liănhunăròng
Tăsutăliănhunătrênădoanhăthuă(ROS)ă=
Doanh thu thun
T s này cho bit li nhun chim bao nhiêu phn trm trong doanh thu. T s
này mang giá tr dng ngha là công ty kinh doanh có lãi; t s càng ln ngha là lãi
càng ln. T s mang giá tr âm ngha là công ty kinh doanh thua l. Tuy nhiên, t s
này ph thuc vào đc đim kinh doanh ca tng ngành. Vì th, khi theo dõi tình hình
sinh li ca công ty, ngi ta so sánh t s này ca công ty vi t s bình quân ca
toàn ngành mà công ty đó tham gia. Mt khác, t s này và s vòng quay tài sn có xu
hng ngc nhau. Do đó, khi đánh giá t s này, ngi phân tích tài chính thng
tìm hiu nó trong s kt hp vi s vòng quay tài sn.

1.4.1.2 T sut li nhun trên tng tài sn:
Li nhun trên tng tài sn (ROA_Return on asset) là t l lãi ròng trên tng tài
sn. T s này đc tính ra bng cách ly li nhun ròng (hoc li nhun sau thu) ca
doanh nghip trong k báo cáo (có th là 1 tháng, 1 quỦ, na nm, hay mt nm) chia
cho bình quân tng giá tr tài sn ca doanh nghip trong cùng k. S liu v li nhun
ròng hoc li nhun trc thu đc ly t báo cáo kt qu kinh doanh. Còn giá tr tài
sn đc ly t bng cân đi k toán.

TăsutăliănhunătrênătngătƠiăsnă(ROA)ă=

T sut li nhun trên tng tài sn cho ta bit hiu qu kinh doanh ca công ty
trong vic s dng tài sn đ kim li. ây là ch tiêu tng hp nht đc dùng đ
đánh giá kh nng sinh li ca mt đng vn đu t (ROA). Tùy thuc vào tình hình
c th ca doanh nghip đc phân tích và phm vi so sánh mà ngi ta la chn li
nhun trc thu và lãi hay li nhun sau thu đ so sánh vi tng tài sn. V mt Ủ
ngha, ROA dùng đ đánh giá kh nng sinh li trên mt đng vn đu t, ngha là
mt đng tài sn b ra có th thu đc bao nhiêu đng li nhun. T s này càng cao
cho thy hiu qu s dng tài sn ca công ty tt mang li nhiu li nhun. Ngc li
t s này thp ngha là li nhun mang li thp, hn na nu âm cho thy công ty đang
trong tình trng thua l.
1.4.1.3 T sut li nhun trên vn ch s hu:

Tăsutăliănhunătrênăvnăchăsăhuă(ROE)ă=
Liănhunăròng
TngătƠiăsn
Liănhunăròng
Vnăchăsăhu
Thang Long University Library

8

Di góc đ ca ch doanh nghip hay c đông thì ch tiêu này là quan trng
nht vì nó phn ánh kh nng sinh li trên phn vn mà ch doanh nghip hoc các c
đông góp vào. Ch tiêu này đc xác đnh bng cách chia li nhun sau thu cho vn
ch s hu. Tng mc sinh li vn ch s hu cùng là mc tiêu ca hot đng qun lý
tài chính doanh nghip. T s này cao cho thy vic qun lỦ vn ca doanh nghip tt
đem li nhiu li nhun, ngc li t s này thp s phn ánh tình hình hiu qu s
dng vn kém và cn đc khc phc kp thi.
1.4.2 Phân tích hiu qu s ếng tài sn
Phân tích hiu qu s dng tài sn là xem xét hiu qu s dng ca các loi tài
sn lu đng và tài sn lu đng ca doanh nghip gia k này vi k trc.C th
phân tích các vn đ:
-Phân tích tình hình s dng tài sn đ đáp ng đ ,kp thi kh nng thanh toán
,tng tc đ luân chuyn tài sn. Nu doanh nghip d tr tài sn đáp ng kp thi kgar
nng thanh toán đn hn hoc sp đn hn,tài sn không sinh li ,không d tr  mc
hp lỦ chng t vic s dng tài sn có hiu qu và ngc li.
-Phân tích tc đ luân chuyn ca toàn b tài sn da trên các ch tiêu doanh thu
trên tng tài sn và li nhun trên tng tài sn đ có th thy đc 1 đng tài sn(vn)
doanh nghip b ra trong mt thi k nht đnh thì to ra đc bao nhiêu đng doanh
thu hoc li nhun.
-Phân tích kh nng sinh li ca 1 đng tài sn lu đng và tài sn c đnh vì hiu
qu s dng toàn b tài sn cao hay thp ph thuc vào hiu qu s dng ca tng
loi tài sn cu thành lên tng tài sn.Vì vy ,ta cn phân tích các ch tiêu: hiu sut s
dng tài sn lu đng và hiu sut s dng tài sn c đnh đ thy đc 1đng tài sn
lu đng hay 1 đng tài sn c đnh doanh nghip b ra trong k thì thu đc bao
nhiêu đng doanh thu.
1.4.2.1 Các ch tiêu phn ánh hiu qu s dng tng tài sn
Hiu qu s dng tài sn là ch tiêu dùng đ đánh giá nng lc qun lỦ mt s
khon mc tài sn ca mt doanh nghip. Tiêu chí này cho thy chính sách s dng,

qun lỦ tài sn ca doanh nghip đã hp lỦ hay cha.
- S vòng quay tng tài sn
Trong hot đng kinh doanh, các doanh nghip mong mun tài sn vn đng
không ngng, đ đy mnh tng doanh thu, là nhân t góp phn tng li nhun doanh
nghip. S vòng quay ca tài sn cho bit 1 đng giá tr tài sn đu t trong kì thu
đc bao nhiêu đng doanh thu thun, có th xác đnh bng công thc:

SăvòngăquayătngătƠiăsnă=ă
Doanhăthuăthun
TƠiăsnăbìnhăquơn

9


Ch tiêu này cho bit trong mt k phân tích các tài sn quay đc bao nhiêu
vòng, ch tiêu này càng cao, chng t các tài sn vn đng nhanh, góp phn tng doanh
thu và là điu kin nâng cao li nhun ca doanh nghip. Nu ch tiêu này thp, chng
t các tài sn vn đng chm, có th hàng tn kho, sn phm d dang nhiu, làm cho
doanh thu ca doanh nghip gim.
- Sc sinh li ca tài sn
Ch tiêu th hin kh nng to ra li nhun sau thu ca tài sn mà doanh nghip
s dng cho hot đng kinh doanh, ch tiêu này đc tính nh sau:




Doanh thu có nh hng rt ln đn tình hình tng tài sn nên ROA s ph thuc
vào t sut li nhun trên tng tài sn. Mi quan h này đc th hin bng mô hình
Dupont nh sau:
ROA= ROS x S vòng quay tng tài sn

Hay, ta có th trin khai công thc nh sau:



S bin đng ca ROA là do chu nh hng ca 2 nhân t: li nhun trên doanh
thu và doanh thu trên tng tài sn. Vì vy, mun nâng cao t sut li nhun trên tng
tài sn công ty cn kt hp đng b nâng cao 2 nhân t trên bng cách tit kim chi phí
và tit kim vn sao cho đt hiu qu cao nht.
-Sut hao phí ca tài sn so vi doanh thu thun
Kh nng to ra doanh thu thun ca tài sn là mt ch tiêu kinh t c bn đ d
kin vn đu t khi doanh nghip mun mt mc doanh thu thun nh d kin, ch
tiêu này thng đc xác đnh nh sau:

=

Ch tiêu này cho bit trong k phân tích, doanh nghip thu đc mt đng doanh
thu thun thì cn bao nhiêu đng tài sn đu t, ch tiêu nay càng thp hiu qu s
dng tài sn càng tt, góp phn s dng tài sn và nâng cao doanh thu thun trong k
ca doanh nghip.

=
Liănhunăròng
TngătƠiăsn
SutăhaoăphíăcaătƠiăsnăsoă
viădoanhăthuăthun
Bình quân tài sn
Doanhăthuăthun
TƠiăsnăbìnhăquơn
Tăsutăliănhunătrênă
tng tƠiăsn(ROA)

Liănhunăròng
TngătƠiăsn
=
Liănhunăròng
Doanhăthuăthun
Doanhăthuăthun
TngătƠiăsn
x
Thang Long University Library

10

- Sut hao phí ca tài sn so vi li nhun sau thu
Ch tiêu này phn ánh kh nng to ra li nhun sau thu ca các tài sn mà
doanh nghip đang s dng cho hot đng kinh doanh, ch tiêu này thng đc xác
đnh nh sau:

= =

Ch tiêu này cho bit trong k phân tích, doanh nghip thu đc mt đng li
nhun sau thu thì cn bao nhiêu đng tài sn, ch tiêu này càng thp thì hiu qu s
dng các tài sn càng cao, hp dn các c đông đu t.
1.4.2.2 Các ch tiêu đánh giá các thành phn ca tài sn ngn hn
- Vòng quay hàng tn kho và thi gian quay vòng hàng tn kho

=

Ch tiêu vòng quay hàng tn kho phn ánh s ln hàng tn kho đc bán ra trong
k k toán và có nh hng trc tip đn nhu cu vn luân chuyn. Con s này càng
cao chng t kh nng bán ra càng ln. Trên góc đ chu chuyn vn thì h s quay

vòng tn kho ln s gim bt đc s vn đu t vào công vic này, hiu qu s dng
vn s cao hn. Tuy nhiên, khi phân tích cng cn chú Ủ đn nhng nhân t khác nh
hng đn h s vòng quay tn kho nh vic áp dng phng thc bán hàng, kt cu
hàng tn kho, th hiu tiêu dùng, tình trng nn kinh t, đc đim theo mùa v ca
doanh nghip, thi gian giao hàng ca nhà cung cp

=

Ch tiêu quay vòng hàng tn kho cung cp cho ta nhiu thông tin. Vic gim vòng
quay hàng tn kho có th do chm bán hàng, qun lỦ d tr kém, trong d tr có nhiu
sn phm lc hu. Nhng vic gim vòng quay hàng tn kho cng có th là kt qu
quyt đnh cua doanh nghip tng mc d tr nguyên vt liu khi bit trc giá c ca
chúng s tng hoc có th s gián đon trong vic cung cp các nguyên vt liu này
(có đình công, suy gim sn xut). Ngc li, vic tng vòng quay hàng tn kho có th
do nhng ci tin đc áp dng trong khâu bán hàng hay hàng hóa ca doanh nghip
đt cht lng cao, kt cu hp lỦ. ây là điu đáng khích l. Còn nu doanh nghip
duy trì mc tn kho thp thì cng làm cho h s vòng quay hàng tn kho tng cao
nhng điu này đôi khi gây ra tình trng thiu hàng đ bán và nh hng đn vic tng
doanh thu.
SutăhaoăphíăcaătƠiăsnăsoă
viăliănhunăsauăthu
TƠiăsnăbìnhăquơn
Liănhunăsauăthu
VòngăquayăhƠngătnăkho
GiáăvnăhƠngăbán
HƠngătnăkho
Thiăgianăquay vòng hàng
tnăkho
360
VòngăquayăhƠngătnăkho

11

- Vòng quay các khon phi thu

=

Vòng quay các khon phi thu dùng đ đo lng tính thanh khon ngn hn cng
nh hiu qu hot đng ca doanh nghip. T l này có th cho ngi phân tích và s
dng thông tin bit đc hiu qu và cht lng ca vic qun lỦ các khon phi thu.
Vòng quay các khon phi thu cao chng t kh nng thu hi n tt. Tuy nhiên, điu
này có th gây gim doanh thudo chính sách bán chu nghiêm ngt hn. Vòng quay
các khon phi thu thp chng t chính sách bán chu ca doanh nghip không có hiu
qu và tim n nhiu ri ro.
Trong hot đng kinh doanh, vic tn ti các khon phi thu là điu khó tránh
khi. Nh bán chu, doanh nghip có th thu hút thêm khách hàng, m rng th trng
và duy trì th trng truyn thng, do đó có th gim hàng tn kho, duy trì đc mc
sn xut, nâng cao hiu qu s dng máy móc, thit b. Hn na, nó còn có th mang
li li nhun tim nng cao hn nh vic tng giá do khách hàng mua chu. Song vic
bán chu cng đy doanh nghip vào tình trng phi đi mt không ít vi các ri ro. ó
là giá tr hàng hóa lâu đc thc hin dn đn gim tc đ chu chuyn ca vn, đc
bit trong tình trng thiu vn doanh nghip phi huy đng ngun tài tr cho vic bán
chu; mt điu đáng lo ngi hn là ri ro v kh nng thu n, chi phí đòi n. Vì vy,
nhim v ca ngi qun lỦ doanh nghip là phi quan tâm đn vòng quay các khon
phi thu. Hay nói cách khác cn qun lỦ đc k thu tin bình quân và có bin pháp
rút ngn thi gian này.
-K thu tin bình quân đc tính theo công thc sau:

= =

Trong phân tích tài chính, ch tiêu này đc s dng đ đánh giá kh nng thu hi
vn trong thanh toán ca doanh nghip. K thu tin bình quân cho bit bình quân
doanh nghip mt bao nhiêu ngày cho mt khon phi thu. Vòng quay các khon phi
thu càng cao thì k thu tin càng thp và ngc li. K thu tin bình quân ph thuc
vào nhiu yu t:
+ Tính cht ca vic doanh nghip chp nhn bán chu: Mt s doanh nghip có chính
sách m rng bán chu và chp nhn kéo dài thi hn thanh toán hn các đi th cnh
tranh đ phát trin th trng.
+ Tình trng ca nn kinh t: khi tình hình thun li các doanh nghip có khuynh
hng d dàng chp nhn bán chu và ngc li. Nu chp nhn tng thi gian bán
Vòngăquayăcácăkhonăphiăthu
Doanhăthuăthun
Cácăkhonăphiăthu
Kăthuătinăbìnhăquơn
360
Vòngăquayăcácăkhonăphiăthu
Thang Long University Library

12

chu cho khách hàng mà không tng đc mc tiêu th thì đó là du hiu xu v tình
hình kinh doanh. Doanh nghip cn phi thay đi chính sách tiêu th đ gi khách
hàng hoc nâng cao kh nng cnh tranh ca sn phm. Nhng tình trng đó cng có
th là do khách hàng gp khó khn trong chi tr nht là  vào thi k kinh t suy thoái.
Tình hình đó gây khó khn dây chuyn cho các doanh nghip bán chu.
+ Chính sách tín dng và chi phí bán chu: khi lãi sut tín dng cp cho các doanh
nghip đ tài tr cho kinh doanh tng, các doanh nghip có xu hng gim thi gian
bán chu vì nu tip tc kéo dài thi hn s rt tn kém v chi phí tài chính.
+ Ngoài ra đ ln các khon phi thu còn ph thuc vào các khon tr trc ca doanh
nghip.

- Thi gian quay vòng tin
Thiăgianăquayăvòngătină=ăChuăkăkinhădoanhăậ Thiăgianătrănătrungăbình
Chuăkăkinhădoanhă=ăThiăgianăquayăvòngăhƠngătn kho + kăthuătinăbìnhăquơn
Trong đó thi gian quay vòng hàng tn kho và k thu tin bình quân đã đc đa
ra công thc tính  phía trên. Mun bit đc thi gian quay vòng tin, chúng ta còn
phi xem xét đn ch tiêu thi gian tr n trung bình. Thi gian tr n trung bình đc
tình da trên vòng quay các khon phi tr.





Thiăgianătrănătrungăbìnhă=ă360/ăVòng quayăkhonăphiătr
Thi gian quay vòng tin đc đnh ngha là thi gian đ doanh nghip chuyn
hóa các nguyên vt liu sn xut thành tin mt, đây cng chính là khong thi gian
doanh nghip cn s dng vn lu đng. Thi gian quay vòng tin là công c hu hiu
ti u hóa ngun vn lu đng, kim soát chi phí tài chính và thit lp các chính sách
qun tr liên quan đn các khon phi tr - phi thu và hàng tn kho. Rút ngn thi
gian quay vòng tin đ doanh nghip có th ti gim chi phí tài chính dành cho vn
lu đng. Mc tiêu này trc ht có th thc hin qua vic rút ngn thi gian thu hi
công n (gim k thu tin bình quân) hoc nhanh chóng gii phóng hàng tn kho
(gim thi gian quay vòng hàng tn kho). Ngoài ra, còn có th thc hin qua vic
thng tho vi các nhà cung ng, kéo dài thi gian công n. Mt s doanh nghip có
thi gian quay vòng tin “âm”, có ngha là doanh nghip không cn s dng vn lu
đng mà còn có th to ra doanh thu tài chính nh “chim dng” đc vn lu đng
ca nhà cung ng.
Vòngăquayăkhonă
phi tr
=
GVHB + Chi phí chung,

bán hàng, QLDN
Phiătrăăăăă+ăăăăLng,ăthng
ngiăbánăăăăăăthuăphiătr

13

1.4.2.3 Các ch tiêu phn ánh hiu qu s dng tài sn ngn hn
- T sut sinh li tài sn ngn hn

=
Ch tiêu này phn ánh kh nng sinh li ca TSNH. Nó cho bit mi đn v giá tr
TSNH có trong k đem li bao nhiêu đn v li nhun sau thu. Ch tiêu này càng cao,
hiu qu s dng tài sn ngn hn là tt, góp phn nâng cao hiu qu kinh doanh ca
doanh nghip.
- S vòng quay tài sn ngn hn:
Săvòngăquay TSNH = Tngădoanhăthuăthun/TngăTSNH bình quân
Ch tiêu này cho bit trong mt k TSNH ca doanh nghip quay đc bao nhiêu
vòng, nu vòng quay ln thì chng t doanh nghip s dng hiu qu TSNH cao. Hoc
cho bit 1 đng giá tr tài sn ngn hn đu t trong k thu đc bao nhiêu đng doanh
thu thun, ch tiêu này th hin s vn đng ca tài sn ngn hn trong k, ch tiêu này
càng cao chng t TSNH vn đng nhanh, đó là nhân t góp phn nâng cao li nhun.
- Sut hao phí cu tài sn ngn hn so vi doanh thu
Ch tiêu này đc tính nh sau:

=

Ch tiêu này cho bit, doanh nghip mun có 1 đng doanh thu thun trong k thì
cn bao nhiêu đng giá tr TSNH bình quân, đó là cn c đ đu t tài sn ngn hn
cho phù hp. Ch tiêu này càng thp chng t hiu qu s dng tài sn ngn hn càng
cao.

- Sut hao phí ca tài sn ngn hn so vi li nhun sau thu

=

 có 1 đng li nhun sau thu thì cn bao nhiêu đng TSNH bình quân. Ch
tiêu này càng thp chng t hiu qu s dng tài sn ngn hn càng cao. Ch tiêu này
còn cn c đ các doanh nghip xây dng d toán v nhu cu TSNH khi mun có mc
li nhun nh mong mun.
1.4.2.4. Các ch tiêu phn ánh hiu qu s dng tài sn dài hn
-S vòng quay tài sn dài hn


Tă sut sinhă liă TSNHăă
Săvòngăquay TSDH =
Liănhunăsauăthu
TSNH bình quân
Doanhăthuăthun
TSDH bình quân
SutăhaoăphíăcaăTSNHă
soăviădoanhăthuăthun
TSNH bình quân
Doanhăthuăthun
SutăhaoăphíăcaăTSNHăsoă
viăliănhunăsau thuă
TSNH bình quân
Liănhunăsauăthu
Thang Long University Library

14

Ch tiêu này cho bit mt đn v giá tr TSDH trong k to ra bao nhiêu đn v
doanh thu. Ch tiêu này càng ln chng t hiu qu s dng TSDH càng cao. Nhân t
góp phn nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh.
- T sut sinh li tài sn dài hn
=

Ch tiêu này phn ánh kh nng sinh li ca TSDH. Nó cho bit mi đn v giá tr
TSDH có trong k đem li bao nhiêu đn v li nhun sau thu. Ch tiêu này càng cao
chng t hiu qu s dng TSDH ca doanh nghip là tt, đó là nhân t hp dn các
nhà đu t.
- Sut hao phí ca tài sn dài hn so vi doanh thu
Ch tiêu này đc tính nh sau:

=

Ch tiêu này cho bit, doanh nghip mun có 1 đng doanh thu thun trong k thì
cn bao nhiêu đng TSDH bình quân, đó là cn c đ đu t TSDH cho phù hp. Ch
tiêu này còn là cn c đ xác đnh nhu cu vn dài hn ca doanh nghip khi mun
mc doanh thu nh mong mun.
- Sut hao phí ca tài sn dài hn so vi li nhun sau thu

=

Ch tiêu này cho bit đ có 1 đng li nhun sau thu thì cn bao nhiêu đng
TSDH bình quân, ch tiêu này càng thp càng tt. ó là cn c đ đu t TSDH phù
hp. Ch tiêu này còn là cn c đ đu t vn dài hn ca doanh nghip khi mun có
mc li nhun nh mong mun.
 nâng cao hiu qu s dng TSC, mt mt phi nâng cao quy mô v kt qu
đu ra, mt khác phi s dng hp lỦ và tit kim v c cu ca TSC.
- Mi quan h gia tài sn dài hn và vn dài hn

+ Nu tài sn dài hn ln hn n dài hn và phn thiu ht đc bù đp bi vn ch s
hu thì điu đó là hp lỦ vì nó th hin doanh nghip s dng đúng mc đích n dài
hn và vn ch s hu, nhng nu phn thiu ht này đc bù đp bi n ngn hn thì
điu này s làm mt cân đi gia tài sn ngn hn và n ngn hn.
+ Nu tài sn dài hn nh hn n dài hn , điu này chng t mt phn n dài hn đã
chuyn vào tài tr cho tài sn ngn hn. Hin tng này va gây lãng phí chi phí lãi
Liănhunăsauăthu
TSDH bình quân
Tăsut sinh liăTSDHăă
SutăhaoăphíăcaăTSDHăsoă
viădoanhăthuăthun
TSDH bình quân
Doanhăthuăthun
SutăhaoăphíăcaăTSDHăsoă
viăliănhunăsauăthu
TSDH bình quân
Liănhunăsauăthu
Doanhăthuăthun

15

vay n dài hn va th hin s dng sai mc đích n dài hn. iu này có th dn ti
li nhun kinh doanh gim và nhng ri lon tài chính doanh nghip.
1.4.3 Phân tích hiu qu s ếng vn
Ngày nay nn kinh t xã hi phát trin mnh, kinh doanh là mt trong nhng mc
tiêu hàng đu ca mi quc gia.  tin hành kinh doanh bt kì doanh nghip nào cng
cn phi có mt lng vn nht đnh: bao gm vn c đnh, vn lu đng và các loi
vn chuyên dùng khác. Nhng có vn ch là điu kin cn cha đ d đt mc tiêu
tng trng. Vn đ đt ra có Ủ ngha quyt đnh hn là s dng vn nh th nào đ
đt đc hiu qu nh mong mun.

Trong nn kinh t th trng đi mi vi s xut hin nhiu thành phn kinh t
khác nhau đy sôi đng, đòi hi các doanh nghip phi ch đng kinh doanh. Khi nào
qui lut cnh tranh đc xem là đng lc phát trin kinh t thì vic s dng vn nh
th nào d to lng vn ngày càng nhiu hn là vn đ cn thit và bc bách trc
mt cng nh lâu dài ca doanh nghip. ây cng là thc đo đánh giá hiu qu kinh
doanh đ doanh nghip tn ti và phát trin lâu bn hn.
1.4.3.1 Phân tích hiu qu s dng vn ch s hu
Các nhà đu t thng coi trng đn ch tiêu hiu qu s dng vn ch s hu vì
h quan tâm kh nng thu đc li nhun t đng vn mà h b ra. Mt khác ch tiêu
này giúp cho nhà qun tr tng cng kim soát và bo toàn vn, giúp cho doanh
nghip tng cng bn vng. Khi phân tích hiu qu suwr dng vn ch s hu, ta
thng s dng thông qua ch tiêu ROE.
- T sut sinh li ca vn ch s hu
Ch tiêu này đc xác đn nh sau:

=

Ch tiêu này cho bit c 100 đng VCSH đu t thì to ra đc bao nhiêu đng
li nhun sau thu. Ch tiêu này càng cao, càng biu hin xu hng tích cc. Ch tiêu
này cao thng giúp nhà qun tr có th đi huy đng vn mi trên th trng tài chính
đ tài tr cho s tng trng ca doanh nghip. Ngc li, nu ch tiêu này nh và
VCSH di mc vn điu l thì hiu qa kinh doanh thp, doanh nghip s gp khó
khn trong vic thu hút vn. Tuy nhiên, sc sinh li ca VCSH cao không phi lúc nào
cng thun li vì có th là do nh hng ca đòn by tài chính, khi đó mc đ mo
him càng ln.
Mô hình Dupont là k thut có th đc s dng đ phân tích kh nng sinh lãi
ca mt công ty bng các công c qun lỦ hiu qu truyn thng. Mô hình Dupont
tích hp nhiu yu t ca báo cáo thu nhp vi bn cân đi k toán.
Tăsut sinhăliăcaăVCSH (ROE)
Liănhunăsauăthu

VCSH bình quân
Thang Long University Library

16

X
X
Di góc đ nhà đu t c phiu, mt trong nhng ch tiêu quan trng nht là h
s li nhun trên vn ch s hu (ROE). Do vn ch s hu là mt phn ca tng
ngun vn hình thành nên tài sn, nên ROE s ph thuc vào h s li nhun trên tng
tài sn. Mi quan h này đc th hin bng mô hình Dupont nh sau:
Hay, ROE = ROA x òn by tài chính
Liănhunăròng Liănhunăròng TngătƠiăsn
Vnăchăsăhu TngătƠiăsnă Vnăchăsăhu

Vì vy, mô hình Dupont có th tip tc đc trin khai chi tit thành:
Liănhunăròng Liănhun ròng Doanhăthuăthun TngătƠiăsn
Vnăchăsăhu Doanh thu thunăăăăăăăăTngătƠiăsn Vnăchăsăhu

Hay, ROE = H s Li nhun ròng x Hiu sut s dng tng tài sn x òn by tài
chính.
Trên c s nhn bit ba nhân t trên, doanh nghip có th áp dng mt s bin
pháp làm tng ROE nh sau:
– Tác đng ti c cu tài chính ca doanh nghip thông qua điu chnh t l
n vay và t l vn ch s hu cho phù hp vi nng lc hot đng.
– Tng hiu sut s dng tài sn. Nâng cao s vòng quay ca tài sn, thông
qua vic va tng quy mô v doanh thu thun, va s dng tit kim và hp lỦ v c
cu ca tng tài sn.
– Tng doanh thu, gim chi phí, nâng cao cht lng ca sn phm. T đó
tng li nhun ca doanh nghip.

Tóm li, phân tích ch tiêu ROE bng mô hình Dupont có Ủ ngha ln đi vi
qun tr DN th hin  ch có th đánh giá đy đ và khách quan các nhân t tác đng
đn hiêu qu sn xut kinh doanh t đó tin hành công tác ci tin t chc qun lỦ ca
doanh nghip.
1.4.3.2. Phân tích hiu qu s dng vn vay
Phân tích hiu qu s dng vn vay là cn c đ các nhà qun tr kinh doanh đa
ra quyt đnh có cn vay thêm tin đ đu t vào hot đng kinh doanh không, nhm
góp phn bo đm và phát trin vn cho doanh nghip.  phân tích hiu qu s dng
vn vay, ta thng xác đnh ch tiêu kh nng thanh toán lãi vay

= =

Khănngăthanhătoánălƣiăvay
EBIT
Chi phí lãi vay
=
X
=

17

Ch tiêu này phn ánh đ an toàn, kh nng thanh toán tin vay ca doanh nghip,
ch tiêu này càng cao kh nng sinh li ca vn vay càng tt, kh nng chi tr lãi vay
tt đó là s hp dn ca các t chc tín dng vào hot đng kinh doanh.
Bên cnh đó, các nhà cung cp tín dng còn cn c vào t s đ by tài chính đ
n đnh mc lãi sut cho vay đi vi công ty. T s đ by tài chính đánh giá mc đ
mà mt công ty tài tr cho hot đng kinh doanh ca mình bng vn vay.  nghiêng
đòn by tài chính đc đo lng bi phn trm thay đi  thu nhp mi c phn khi
EBIT thay đi 1%. Di đây là công thc tính:

Trong đó:
EBIT: Li nhun trc thu và lãi vay
I: Chi phí lãi vay
PD: Li tc c phn u đãi
T : Thu thu nhp doanh nghip
i vi mt công ty, t s đòn by tài chính s giúp nhà qun tr la chn cu
trúc vn hp lỦ nht ca công ty mình. Công ty càng có nhiu n vay thì đc hng
khon tit kim t thu do s dng n vay nhng ri ro v mt tài chính càng ln. Qua
đ by tài chính nhà đu thy đc ri ro v tài chính ca công ty t đó dn đn quyt
đnh đu t ca mình.
1.4.4 Phân tích hiu qu s ếng chi phí
Chi phí s dng ca doanh nghip ch ra thng bao gm: Giá vn hàng bán, chi
phí bán hang, chi phí qun lỦ doanh nghip, chi phí tài chính, chi phí khác. ó là các
khon chi b ra đ thu v li nhun trong kì.  đánh giá hiu qu s dng chi phí
thng xem xét các ch tiêu sau:
- T sut sinh li ca tng chi phí
Ch tiêu này xác đnh nh sau:

=

Ch tiêu này cho bit trong k phân tích doanh nghip đu t 100 đng chi phí thì
thu đc bao nhiêu đng li nhun k toán trc thu, ch tiêu này càng cao chng t
mc li nhun trong chi phí càng ln, doanh nghip đã tit kim đc các khon chi
phí đã chi ra trong k và ngc li.
- T sut sinh li trên ẢVảB

=
Tăsut sinhăliăca
GVHB

LiănhunăgpăvăbánăhƠng
GVHB
Tăsut sinhăliăca tngă
chi phí
Tngăchiăphí
Liănhunătrcăthu
DFL
=
EBIT
EBIT - I ậ PD/(1-T)
Thang Long University Library

18


Ch tiêu này cho bit, trong k phân tích, doanh nghip đu t 100 đng GVHB
thì thu đc bao nhiêu đng li nhun gp, ch tiêu này càng cao chng t mc li
nhun trong GVHB càng ln, th hin các mt hàng kinh doanh có li nht, do vy
doanh nghip càng đy mnh khi lng tiêu thu.
- T sut sinh li ca chi phí bán hàng
Ch tiêu này đc xác đnh nh sau:

=

Ch tiêu này cho bit, trong k phân tích, doanh nghip đu t 100 đng chi phí
bán hàng thì thu đc bao nhiêu đng li nhun, ch tiêu này càng cao chng t mc
li nhun trong chi phí bán hàng càng ln, doanh nghip đã tit kim đc chi phí bán
hàng.
- T sut sinh li ca chi phí qun lý doanh nghip
Ch tiêu này đc xác đnh nh sau:

=

Ch tiêu này cho bit, trong k phân tích, doanh nghip đu t 100 đng chi phí
QLDN thì thu đc bao nhiêu đng li nhun, ch tiêu này càng cao chng t mc li
nhun trong chi phí QLDN càng ln, doanh nghip đã tit kim đc chi phí QLDN.
1.5 Cácănhơnătănhăhngăđnăhiuăqu hotăđngăkinhădoanh caădoanhănghip
1.5.1 Các nhân t ch quan
Nhân t b máy qun lý hay t chc hành chính.
Là s tác đng trc tip ca các cp lãnh đo xung cán b công nhân viên nhm
mc đích buc phi thc hin mt hot đng.  qun lỦ tp trung thng nht phi s
dng phng pháp hành chính. Vic thit lp c cu t chc ca b máy doanh nghip
cng nh cách thc điu hành ca các cp lãnh đo là nhân t quyt đnh tính hiu qu
trong hot đng kinh doanh. Nu mt doanh nghip có c cu t chc hp lỦ, cách
điu hành sáng sut s góp phn thúc đy hiu qu hot đng kinh doanh, ngc li
nu c cu t chc xch xoc, cách điu hành kém ci s dn đn hiu qu thp trong
hot đng kinh doanh.
Nhân t con ngi.
Con ngi luôn đc đt  v trí trung tâm ca mi hot đng. Hot đng xut
nhp khu hàng hoá đc bit phi nhn mnh đn yu t con ngi bi vì nó là ch th
sáng to và trc tip điu hành các hot đng nh hng ca nhân t này th hin qua
Tăsut sinhăliăca chi phí
bán hàng
LiănhunăgpăvăbánăhƠng
Chi phí bán hàng
Tăsut sinhăliăcaăchiăphíă
QLDN
LiănhunăgpăvăbánăhƠng
Chi phí QLDN

19

hai ch tiêu ch yu nht. ó là tinh thn làm vic và nng lc công tác. Tinh thn làm
vic đc biu hin bi bu không khí trong doanh nghip, tình đoàn kt và Ủ chí phn
đu cho mc tiêu chung. Nng lc ca nhân viên li biu hin qua k nng điu hành,
công tác nghip v c th và qua kt qu ca hot đng.  nâng cao vai trò ca nhân
t con ngi, các doanh nghip mt mt phi chú trng đào to cán b, công nhân
viên, bi dng và nâng cao nghip v ca h, mt khác, phi quan tâm thích đáng
đn li ích cá nhân, bao gm c li ích vt cht ln li ích tinh thn.
Mng li kinh doanh ca doanh nghip.
Kt qu hot đng kinh doanh ca các doanh nghip ngoi thng ph thuc rt
ln vào h thng mng lí kinh doanh ca nó. Mt mng li kinh doanh rng ln,
vi các đim kinh doanh đc b trí hp lỦ là điu kin đ doanh nghip thc hin các
hot đng kinh doanh nh to ngun hàng, vn chuyn, làm đi lỦ xut nhp khu
mt cách thun tin hn và do đó góp phn nâng cao hn hiu qu kinh doanh xut
nhp khu. Nu mng li kinh doanh là quá thiu, hoc b trí  các đim không hp
lỦ s gây cn tr cho hot đng kinh doanh làm trit tiêu tính nng đng và kh nng
cnh tranh ca doanh nghip trên thng trng.
1.4.3 Các nhân t khách quan
Mi mt ch th hot đng trong xã hi đu chu s chi phi nht đnh ca môi
trng bao quanh nó. ó là tng hp các yu t có tác đng gián tip hay trc tip có
tác đng qua li ln nhau. Chính nhng nhân t này quy đnh xu hng và trng thái
hành đng ca ch th. Trong kinh doanh thng mi quc t, đc bit là trong lnh
vc xut nhp khu các doanh nghip xut nhp khu phi chu s chi phi ca các
doanh nghip trong và ngoài nc. Các nhân t này thng xuyên bin đi, và vì vy
làm cho hiu qu hot đng kinh doanh xut nhp khu ngày càng phc tp hn. 
nâng cao hiu qu kinh doanh yêu cu đòi hi các nhà kinh doanh phi nm bt và
phân tích đc nh hng ca tng nhân t cá bit tác đng đn hot đng ca doanh
nghip trong tng thi k c th.
Nhân t kinh t - xã hi trong nc: có nh hng đn hot đng xut nhp khu

 đây bao gm trng thái ca nn kinh t trong nc và các chính sách ca nhà nc.
Mt nc có ngun nhân lc di dào là điu kin thun li đ các doanh nghip trong
nc xúc tin xut nhp khu các mt hàng có s dng sc lao đng. V mt ngn hn,
ngun nhân lc đc xem nh là không bin đi, vì vy chúng ít tác đng ti s bin
đng ca hot đng xut nhp khu. Nc ta ngun nhân lc di dào, giá nhân công r
là điu kin thun li đ xut khu các sn phm s dng nhiu lao đng nh hàng th
công m ngh, may mc và đc bit là nhp khu thit b, máy móc k thut, công
ngh tiên tin
Thang Long University Library

20

Khoa hc công ngh: tác đng đn tt c các lnh vc kinh t xã hi và mang li
nhiu li ích, trong xut nhp khu nó cng mang li hiu qu cao. Nh s phát trin
ca h thng bu chính vin thông,các doanh nghip ngoi thng có th đàm thoi
trc tip vi khách hàng qua telex, fax, đin tín gim bt nhng chi phí đi li, xúc
tin hot đng xut nhp khu. Giúp các nhà kinh doanh nm bt các thông tin v din
bin th trng mt cách chính xác, kp thi. Bên cnh đó, nh có xut nhp khu mà
các doanh nghip Vit Nam đc tip xúc vi các thành tu công ngh tiên tin trên
th gii, thay th, đi mi công ngh trong doanh nghip sn xut. Khoa hc công
ngh còn tác đng ti các lnh vc nh vn ti hàng hoá, các k ngh nghip v trong
ngân hàng ó cng chính là các yu t tác đng ti hot đng kinh doanh ca doanh
nghip.
C s h tng: tt là mt yu t không th thiu nhm góp phn thúc đy hot
đng xut nhp khu. C s h tng bao gm: đng xá, bn bãi, h thng vn ti, h
thng thông tin, h thng ngân hàng có nh hng rt ln đn hot đng xut nhp
khu. Nu các hot đng này là hin đi s thúc đy hiu qu xut nhp khu, ngc
li nó s kìm hãm tin trình xut nhp khu.
Thông qua vic đ ra các chính sách và quy đnh, Nhà nc thit lp môi trng
pháp lỦ nhm điu chnh các hot đng ca các doanh nghip nên nó có nh hng rt

ln đn hot đng kinh doanh. Chúng ta có th xem xét tác đng ca các chính sách đó
di các khía cnh sau.
T giá hi đoái: là quan h so sánh t l gia giá tr ca hai đng tin ca hai
nc vi nhau. T giá hi đoái và chính sách t giá hi đoái là nhân t quan trng thc
hin chin lc hng ngoi, đy mnh xut nhp khu. Mt t giá hi đoái chính
thc đc điu chnh theo quá trình lm phát có liên quan gi là t giá hi đoái đc
điu chnh theo quá trình lm phát có liên quan hay là t giá hi đoái thc t. Trong
quan h buôn bán ngoi thng, t giá hi đoái có vai trò quan trng, tác đng ln ti
hiu qu hot đng xut nhp khu. T giá hi đoái tng hay gim s làm thay đi giá
tr hàng hoá xut nhp khu, nh hng ti kh nng sinh li ca doanh nghip kinh
doanh xut nhp khu.
Kh nng cnh tranh: ca các doanh nghip xut nhp khu chu nh hng trc
tip ca thu xut nhp khu và quota. Thu xut khu có xu th làm gim xut khu
và do đó làm gim ngun thu ngoi t ca đt nc. Tuy nhiên, đi vi nc ta hin
nay, thc hin ch trng khuyn khích xut khu nên hu ht các mt hàng xut
khu, đc bit các mt hàng nông sn, không phi chu thu xut khu. Thu nhp
khu có xu th làm gim nhp khu và do đó làm tng ngun thu ngoi t ca đt
nc. Hin nay  nc ta, rt nhiu mt hàng phi chu thu nhp khu đ hn ch
nhp khu nhm bo v các ngành sn xut các mt hàng đng nht  trong nc.