B GIÁO DC VÀ ÀO TO
I H
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
NÂNG CAO HIU QU QUN LÝ VÀ S DNG
TÀI SN NGN HN TI CÔNG TY TNHH
N XUT VÀ XUT NHP KHU
I THÀNH
SINH VIÊN THC HIN : TRN VÂN ANH
MÃ SINH VIÊN : A17466
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH
HÀ NI 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
I H
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
NÂNG CAO HIU QU QUN LÝ VÀ S DNG
TÀI SN NGN HN TI CÔNG TY TNHH
N XUT VÀ XUT NHP KHU
I THÀNH
ng dn : Th.s Hng
Sinh viên thc hin : Trn Vân Anh
Mã sinh viên : A17466
Chuyên ngành : Tài chính
HÀ NI 2014
Thang Long University Library
LI C
Vi tình cm chân thành, em xin bày t lòng bit n ti các thy giáo, cô giáo
trng i Hc Thng Long, đc bit là Cô giáo Th.s V L Hng cùng các bác, cô chú
và anh ch trong Công ty TNHH u t sn xut và Xut nhp khu i Thành đã tn
tình giúp đ em hoàn thành khóa lun tt nghip này. Em cng xin cm n các thy cô
giáo ging dy trong nhà trng đã truyn đt cho em rt nhiu kin thc b ích đ thc
hin khóa lun và cng nh có đc hành trang vng chc cho s nghip trong tng
lai.
Do gii hn kin thc và kh nng lý lun ca bn thân còn nhiu thiu sót và hn
ch, kính mong s ch dn và đóng góp ca các thy cô giáo đ khóa lun ca em đc
hoàn thin hn.
Hà Ni, ngày 28 tháng 10 nm 2014
Sinh viên
Trn Vân Anh
L
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này do t bn thân thc hin có s h tr t
giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi khác. Các
d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc trích dn rõ
ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
Trn Vân Anh
Thang Long University Library
MC LC
LÝ LUN CHUNG V HIU QU QUN LÝ 1
VÀ S DNGTÀI SN NGN HN TRONG DOANH NGHIP 1
1.1. Tài sn ngn hn trong doanh nghip 1
1.1.1. Khái nim tài sn ngn hn 1
1.1.2. c đim ca tài sn ngn hn 1
1.1.3. Vai trò ca tài sn ngn hn 2
1.1.4. Phân loi tài sn ngn hn trong doanh nghip 2
1.2. Ni dung qun lý tài sn ngn hn 5
1.2.1. Chính sách qun lý tài sn ngn hn 5
1.2.2. Qun lý vn bng tin và đu t tài chính ngn hn 7
1.2.3. Qun lý các khon phi thu 10
1.2.4. Qun lý hàng tn kho 12
1.3. Hiu qu s dng tài sn ngn hn 15
1.3.1. Khái nim v hiu qu s dng tài sn ngn hn 15
1.3.2. S cn thit phi nâng cao hiu qu s dng tài sn ngn hn 15
1.3.3. Các ch tiêu tng hp đánh giá hiu qu kinh doanh chung 17
1.3.4. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng tài sn ngn hn 22
1.4. Các nhân t n hiu qu qun lý và s dng tài sn ngn hn
trong doanh nghip 28
1.4.1. Nhóm nhân t khách quan 28
1.4.2. Nhóm các nhân t ch quan 29
C TRNG HIU QU QUN LÝ VÀ S DNG TÀI SN
NGN HN TN XUT 31
VÀ XUT NHP KHI THÀNH 31
2.1. Tng quan v n xut và Xut nhp khi Thành
31
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin 31
2.1.2. C cu t chc b máy qun lý 31
2.1.3. Tình hình lao đng ti Công ty TNHH u t sn xut và Xut nhp khu i
Thành 33
2.2. Thc trng hiu hong kinh doanh chung tn
xut và Xut nhp khu i Thành 34
2.2.1. Khái quát tình hình hot đng kinh doanh ca Công ty u t sn xut và Xut
nhp khu i Thành 34
2.2.2. Khái quát tình hình tài sn – ngun vn ca Công ty u t sn xut và Xut
nhp khu i Thành 36
2.2.3. Các ch tiêu đánh giá tng hp tình hình kinh doanh chung ca Công ty TNHH
u t sn xut và Xut nhp khu i Thành giai đon 2011 -2013 39
2.3. Thc trng tình hình qun lý và s dng tài sn ngn hn t
sn xut và Xut nhp khi Thành 46
2.3.1. Chính sách qun lý tài sn ngn hn ti Công ty 46
2.3.2. C cu tài sn ngn hn 47
2.4. Các ch hiu qu s dng tài sn ngn hn ti Công ty
TNHH n xut và Xut nhp khi Thành 59
2.4.1. Các ch tiêu đánh giá chung hiu qu s dng tài sn ngn hn 59
2.4.2. Các ch tiêu hiu qu s dng tng b phn ca tài sn ngn hn 64
u qu qun lý và s dng tài sn ngn hn tn
xut và Xut nhp khi Thành 67
2.5.1. Kt qu đt đc 67
2.5.2. Hn ch và nguyên nhân 67
T S GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU QUN LÝ VÀ S
DNG TÀI SN NGN HN TN XUT VÀ XUT
NHP KHI THÀNH 70
ng phát trin cn xut và Xut nhp
khi Thành trong thi gian ti 70
3.2. Mt s gii pháp nâng cao hiu qu qun lý và s dng tài sn ngn hn ti
n xut và Xut nhp khi Thành 71
3.2.1. Xây dng mô hình qun lý tin mt 71
3.2.2. Áp dng mô hình 5C trong qun lý khon phi thu 71
3.2.3. T chc tt công tác bo qun hàng tn kho 73
3.2.4. Nâng cao nng lc qun lý tài chính thông qua công tác bi ếng cán b 74
Thang Long University Library
DANH MC VIT TT
Ký hiu vit tt
CP C phn
GVHB Giá vn hàng bán
GTGT Giá tr gia tng
TNHH Trách nhim hu hn
TSDN Tài sn dài hn
TSNH Tài sn ngn hn
TNDN Thu nhp doanh nghip
SXKD Sn xut kinh doanh
Mô hình 1.1. Mô hình chic qun lý tài sn ngn hn 6
th 1.1. Mc d tr tin mt 7
th 1.2nh mc d tr tin mt t 8
Bng 1.1. Bng theo dõi khách hàng 12
th 1.3. Mc d tr hàng tn kho 13
th 1.4. Mô hình EOQ 14
u b máy t chc n xut 32
và Xut nhp khi Thành 32
Bng 2.1. Mt s ch tiêu kt qu kinh doanh ca Công ty 34
Bng 2.2. Bi K n 2011 2013 36
Bu tài sn ngun vn Công ty TNHH n xut và xut nhp
khi Thành 37
Bng 2.4. Các ch tiêu v kh 39
Bng 2.5. Ch tiêu kh n lý tài sn 42
Bng 2.6. Ch tiêu kh n lý ngun vn 43
Bng 2.7. Ch tiêu v kh i 44
Mô hình 2.1. Chic qun lý tài sn ngn hn ti Công ty TNHH n
xut và xut nhp khi Thành 46
Bng 2.8. u tài sn ngn hn ca Công ty 47
Bng 2.9. Tiêu thc Character - m (C
1
) 51
Bng 2.10. Tiêu thc Capital - Vn (C
2
) 51
Bng 2.11. So sánh vi giá tr kh a ngành 52
Bng 2.12. Tiêu thc Capacity - c (C
3
) 52
Bng 2.13. H s ca các yu t trong mô hình 3C 52
Bng 2.14. Phân nhóm khách hàng 53
Bng 2.15. Bng báo cáo kt qu kinh doanh ca Công ty TNHH i Nht
Tín 54
Bng 2.16. Bi k toán ca Công ty TNHH i Nht Tín
2013 55
Bng 2.17. m s và phân nhóm khách hàng theo mô hình 3C c
2013 57
Thang Long University Library
Bng 2.18. Các ch tiêu chung v hiu qu s dng tài sn ngn hn 59
Bng 2.19. ng ca ROS và hiu sut s dng TSNH lên ROCA 62
Bng 2.20. Các ch n kho 64
Bng 2.21. Ch n phi thu khách hàng 65
Bng 2.22. Tình hình tr n ti Công ty 65
Bng 2.23. Thi gian quay vòng tin 66
Bng 3.1. Tiêu thc Collateral - m (C
4
) 71
Bng 3.2. Tiêu thc Conditions - u kin (C
5
) 72
Bng 3.3. H s ca các yu t trong mô hình 5C 72
LI M U
1.
Doanh nghip trong bt c ngành ngh sn xut kinh doanh nào cng cn qun lý
ngun lc bao gm: T liu lao đng, đi tng lao đng và sc lao đng trong doanh
nghip mt cách cht ch. Trong sut quá trình kinh doanh thì tài sn là ngun lc t
liu lao đng và đi tng lao đng luôn chim mt phn cc k quan trng đóng góp
vào s phát trin ca doanh nghip. Tài sn ngn hn ca doanh nghip là nhng khon
mc có kh nng chuyn đi d dàng và là mt xích quan trng trong quá trình to ra
doanh thu. Tuy là yu t tn ti trong ngn hn nhng nu có phát sinh trc trc s nh
hng đn quá trình hot đng ca công ty.
Bi vy, nhiu nhà phân tích tài chính đã ví tài sn ngn hn ca doanh nghip
trong nn kinh t th trng nh dòng máu tun hoàn trong c th con ngi. Tài sn
ngn hn đc ví nh vy có l bi s tng đng v tính tun hoàn và s cn thit ca
tài sn ngn hn đi vi doanh nghip. Trong nn kinh t th trng, mt doanh nghip
mun hot đng thì không th không có tài sn ngn hn bi tài sn này có mt trong
mi khâu hot đng ca doanh t: d tr, sn xut đn lu thông. Tài sn ngn hn giúp
cho doanh nghip tn ti và hot đng đc trn tru, hiu qu.
Tuy nhiên do s vn đng phc tp và trình đ qun lý tài chính còn hn ch
nhiu doanh nghip Vit Nam, tài sn ngn hn cha đc qun lý, s dng có hiu qu
dn đn hiu qu hot đng sn xut kinh doanh không cao. Trong quá trình thc tp ti
Công ty TNHH u t sn xut và Xut nhp khu i Thành, em nhn thy đây là mt
vn đ thc s ni cm và rt cn thit công ty, ni có t trng tài sn ngn hn ln thì
vn đ nâng cao hiu qu qun lý và s dng tài sn ngn hn đang là mt ch đ mà
công ty rt quan tâm.
T thc t đó, đ tài: Nâng cao hiu qu qun lý và s dng tài sn ngn hn
ti n xut và Xut nhp khi Thành đã đc la
chn đ nghiên cu.
2.
Trong quá trình nghiên cu đ tài cn phi làm rõ đc 3 ni dung nh sau:
Th nht, nghiên cu nhng vn đ lý lun c bn v hiu qu qun lý và s dng
tài sn ngn hn ca doanh nghip.
Th hai là phi phân tích thc trng hiu qu qun lý và s dng tài sn ngn hn
ti Công ty TNHH u t sn xut và Xut nhp khu i Thành.
Cui cùng là đ xut các gii pháp nâng cao hiu qu qun lý và s dng tài sn
ngn hn ti Công ty TNHH u t sn xut và Xut nhp khu i Thành.
3.
Thang Long University Library
i tng nghiên cu: Hiu qu qun lý và s dng tài sn ngn hn trong doanh
nghip
Phm vi nghiên cu: Hiu qu qun lý và s dng tài sn ngn hn ti Công ty
TNHH u t sn xut và Xut nhp khu i Thành trong giai đon 2011 – 2013.
4. u
Các phng pháp đc s dng trong khóa lun bao gm phng pháp so sánh,
phng pháp phân tích t l, phng pháp phân tích thng kê và phng pháp Dupont.
Kt cu khóa lun
Ngoài m đu và kt lun khóa lun gm 3 chng:
lý lun chung v hiu qu qun lý và s dng tài sn ngn
hn trong doanh nghip
c trng hiu qu qun lý và s dng tài sn ngn hn ti Công
n xut và Xut nhp khi Thành
t s gii pháp nâng cao hiu qu qun lý và s dng tài sn
ngn hn ti n xut và Xut nhp khu
i Thành
1
1.
VÀ TRONG
1.1. Tài sn ngn hn trong doanh nghip
1.1.1. Khái nim tài sn ngn hn
Tài sn là khái nim gi chung cho các ca ci, vt cht đc dùng vào mc
đích sn sut ca doanh nghip nhm đáp ng mc tiêu quan trng nht đó là ti đa
hóa giá tr tài sn thuc ch s hu. Tài sn bao gm tài sn ngn hn và tài sn dài
hn, mi loi tài sn chim mt v trí quan trng trong c cu tài chính ca doanh
nghip. Tài sn dài hn có đc đim là tc đ thu hi vn chm, khi kt thúc thi hn
tính khu hao thì thu hi toàn b vn đu t. Theo chun mc k toán Vit Nam, tài
sn dài hn có thi gian s dng dài hn 1 nm và giá tr hn 30 triu đng, còn li là
tài sn ngn hn.
“Tài sn ngn hn (TSNH) là nhng tài sn thuc quyn s hu và qun lý ca
doanh nghip, có thi gian s dng, luân chuyn, thu hi vn trong mt chu k kinh
doanh hoc trong mt nm. Trong bng cân đi k toán ca doanh nghip, tài sn
ngn hn đc th hin các b phn tin mt, các chng khoán thanh khon cao,
các khon đu t tài chính ngn hn, khon phi thu, d tr tn kho và các tài sn
ngn hn khác. Giá tr các loi TSNH ca doanh nghip kinh doanh, sn xut thng
chim t trng ln trong tng giá tr tài sn ca chúng. Qun lý s dng hp lý các
loi TSNH có nh hng rt quan trng đi vi vic hoàn thành nhim v chung ca
doanh nghip”. [4, tr.214-215]
1.1.2. c đim ca tài sn ngn hn
Th nht, tài sn ngn hn thng luân chuyn trong mt nm hoc mt chu k
kinh doanh. TSNH nh tin mt, hàng tn kho thng đc s dng trong mt chu k
kinh doanh, phân bit vi TSDH nh thit b, máy móc, nhà xng thng đc s
dng trong nhiu nm và trích khu hao.
Th hai, tài sn ngn hn biu hin di các hình thái khác nhau nh: tin và
các tài sn tng đng tin, khon phi thu khách hàng, hàng tn kho và các tài sn
ngn hn khác. Các khon mc này tng ng vi các mc đích chuyên bit khác nhau
ca TSNH trong doanh nghip: tin và các tài sn tng đng tin hay chng khoán
kh th đm bo kh nng thanh toán cho doanh nghip, hàng tn kho đc s dng
trong khâu SXKD, các khon phi thu khách hàng dùng đ ghi nhn các khon tín
dng thng mi.
Th ba, tài sn ngn hn thng thay đi hình thái vt cht ban đu đ to thành
thc th ca sn phm. c đim này là đin hình ca doanh nghip SXKD, hàng tn
kho dùng cho mc đích sn xut thng tri qua mt quá trình bin đi thành thành
phm, hàng hóa hoàn chnh đ xut bán ra th trng.
Thang Long University Library
2
Th t, tài sn ngn hn có giá tr luân chuyn toàn b mt ln và giá thành sn
phm làm ra. iu này có ngha là mi chi phí phát sinh trong quá trình bin đi tài
sn ngn hn thành thành phm đã đc tính vào giá thành ca sn phm trc khi đa
ra th trng.
1.1.3. Vai trò ca tài sn ngn hn
Tài sn ngn hn đóng vai trò rt quan trng trong s tn ti và phát trin ca
doanh nghip. Tài sn ngn hn là điu kin quan trng đ doanh nghip có th kinh
doanh, sn xut thun li. Doanh nghip cn d tr tài sn ngn hn đ đáp ng cho
các chi phí giao dch, chi phí giao dch bao gm phí dch v cho vic mua bán chng
khoán, các khon l tim tàng do phi bán gp các tài sn trong khi có th kim li
nhiu hn nu có thêm thi gian. Chính vì vy mà doanh nghip luôn phi d tr mt
lng tin hoc chng khoán kh th đ đ đm bo kh nng thanh toán, đây cng là
loi tài sn có tính thanh khon cao, có kh nng chuyn đi thành tin mt nhanh
chóng vi chi phí thp đáp ng cho các mc tiêu ngn hn.
Tài sn ngn hn còn h tr thanh toán cho các giao dch có đ tr v thi gian.
iu này xut hin trong quá trình sn xut, marketing và thu tin. Do các giao dch có
din ra không đng thi, nhiu hot đng tác đng đn nhu cu vn lu đng nh lu
tr hàng tn kho, áp dng các chính sách h tr bán hàng, chit khu thanh toán đ
khuyn khích khách hàng thanh toán sm, gim thi gian chuyn tin khi thu hi n.
Mt vai trò na ca tài sn ngn hn là trong các trng hp cn phi chi tr
các chi phí liên quan đn pháp lut, chi phí gián tip trong qun lý. Nhng chi phí này
rt ln nên nhà qun lý thng xem chúng nh nhng áp lc tài chính và có xu hng
d tr mt lng ln tài sn có tính thanh khon cao đ đm bo kh nng thanh toán
k c khi vic này đem li ít li nhun hn so vi đu t tài sn dài hn. Chính vì vy,
chính sách qun lý tài sn đi vi doanh nghip ht sc quan trng.
1.1.4. Phân loi tài sn ngn hn trong doanh nghip
1.1.4.1. Phân loi theo kh nng chuyn đi và đc đim kinh t ca b phn cu
thành tài sn ngn hn
Trong qun lý sn xut kinh doanh ca doanh nghip, da trên kh nng chuyn
đi và đc đim kinh t ca các b phn cu thành nên tài sn ngn hn, ngi ta có
th phân loi tài sn ngn hn nh sau:
Tin và các khon tng đng tin là mt b phn ca vn sn xut kinh
doanh ca doanh nghip thuc tài sn ngn hn đc hình thành ch yu trong quá
trình bán hàng và trong các mi quan h thanh toán. Tin và các khon tng đng
3
tin bao gm tin mt tn qu, tin gi ngân hàng, tin đang chuyn (k c ngoi t),
vàng bc đá quý, kim khí quý.
Tin mt là s vn bàng tin do th qu bo qun ti qu (két) ca doanh
nghip bao gm: Tin Vit Nam, ngoi t, vàng bc, đá quý, kim khí quý, tín phiu và
ngân phiu. Tiên gi là s tin mà doanh nghip gi ti các ngân hàng, kho bc nHà
nc hoc các công ty tài chính bao gm Tin Vit Nam, các loi ngoi t, vàng bc
đá quý, Tin đang chuyn là khon tin mt, tin séc đã xut khi qu ca doanh
nghip đã np vào Ngân hàng, Kho bc Nhà nc, đã gi vào Bu đin đ tr cho các
đn v khác nhng cha nhn đc giy báo ca Ngân hàng. [5, tr.33-45]
u t tài chính là mt hot đng đu t ra ngoài doanh nghip nhm mc đích
s dng hp lý các ngun vn đ tng thu nhp và nâng cao hiu qu hot đng cho
doanh nghip nh: Mua bán chng khoán, góp vn liên doanh, cho vay ly lãi, kinh
doanh bt đng sn, cho thuê tài sn, Tùy theo thi hn thu hi vn mà các khon
đu t tài chính đc chia thành 2 loi: u t tài chính ngn hn và đu t tài chính
dài hn.
u t tài chính ngn hn là vic doanh nghip đem tài sn vt t, tin vn đ
mua chng khoán, góp vn liên doanh, nhm mc đích thu li nhun cao hn vi thi
hn thu hi vn đu t không quá 1 nm.
Trong khon mc đu t tài chính ngn hn bao gm 3 khon mc nh là đu t
chng khoán ngn hn, đu t ngn hn khác và d phòng gim giá các khon đu t.
Chng khoán là công c và cng là hàng hóa trong th trng tài chính thc hin chc
nng dn vn t ngi có vn đ dành ti nhng ngi thiu vn nhng có c hi kinh
doanh. Chng khoán ngn hn là các loi chng khoán (c phiu, trái phiu, tín phiu
kho bc, k phiu Ngân hàng) có th thu hi trong vòng 1 nm. u t ngn hn khác
là nhng khon đu t tài chính ngoài các khon đu t chng khoán: Cho vay ly lãi,
tin gi có k hn, D phòng gim giá các khon đu t là vic tính trc vào chi
phí hot đng tài chính phn giá tr có th b gim xung thp hn trong tng lai ca
các hot đng đu t và phn ánh giá tr thun ca hot đng đu t trên Báo cáo tài
chính.
Các khon phi thu là khon n ca cá nhân, t chc đn v bên trong và bên
ngoài doanh nghip v s tin mua sn phm, hàng hóa, vt t và các dch v khác
cha thanh toán cho doanh nghip. Các khon phi thu là mt tài sn rt quan trng
ca doanh nghip, đc bit là các công ty kinh doanh thng mi, mua bán hàng hoá.
Hot đng mua bán chu gia các bên, phát sinh các khon tín dng thng mi. Thc
Thang Long University Library
4
ra, các khon phi thu gm nhiu khon mc khác nhau tu theo tính cht ca quan h
mua bán, quan h hp đng. Các khon phi thu bao gm: Phi thu khách hàng, phi
thu ni b, các khon tin tm ng, các khon th chp, ký cc, ký qu và các khon
phi thu khác.
Hàng
nh ngha hàng tn kho theo chun mc s 2 trong chun mc k toán Vit
Nam (VAS) đã nêu rõ, hàng tn kho là nhng tài sn:
c gi li đ bán trong k sn xut, kinh doanh bình thng;
ang trong quá trình sn xut, kinh doanh bình thng;
Nguyên liu, vt liu, công c, dng c đ s dng trong quá trình sn xut,
kinh doanh hoc cung cp dch v.
Hàng tn kho bao gm:
Nguyên liu, vt liu, công c dng c tn kho, đã mua đang đi trên đng
hoc gi đi gia công ch bin.
Hàng hoá mua đ bán: hàng hoá tn kho, hàng mua đang đi trên đng, hàng
gi đi gia công, ch bin, hàng gi bán;
Hàng hoá thành phm: thành phm tn kho và thành phm gi bán;
Sn phm d dang: sn phm cha hoàn thành hoc sn phm hoàn thành
nhng cha làm th tc nhp kho;
Chi phí dch v d dang.
Tt c nhng th này đc coi là hàng tn kho và chim mt phn ln trong t
l tài sn kinh doanh ca doanh nghip, bi vì doanh thu t hàng tn kho là mt trong
nhng ngun c bn to ra doanh thu và nhng khon thu nhp thêm sau này cho
doanh nghip. ó là nhng tài sn đã sn sàng đ đem ra bán hoc s đc đem ra
bán.
1.1.4.2. Phân loi theo vai trò ca tài sn ngn hn
Cn c vào vai trò ca tài sn ngn hn thì tài sn ngn hn đc chia là 3 loi:
Tài sn ngn hn trong khâu d tr bao gm:
Nguyên vt liu chính hay bán thành phm mua ngoài: là nhng loi nguyên
vt liu khi tham gia vào sn xut chúng cu to nên thc th sn phm.
Nguyên vt liu ph: là nhng loi vt liu giúp cho vic hình thành sn
phm làm cho sn phm bn hn đp hn.
Nhiên liu: là nhng loi d tr cho sn xut có tác dng cung cp nhit
lng cho quá trình sn xut nh than, ci, xng du
5
Ph tùng thay th: là giá tr ca nhng chi tit, ph tùng, linh kin máy móc
thit b d tr phc v cho vic sa cha hoc thay th nhng b phn ca máy móc
thit b sn xut, phng tin vn ti
Vt liu đóng gói: là nhng vt liu dùng đ đóng gói trong quá trình sn
xut nh bao ni lông, giy, hp
Công c lao đng nh có th tham gia vào nhiu chu k sn xut kinh doanh
và gi nguyên hình thái vt cht nhng giá tr nh không đ tiêu chun tài sn c đnh.
Tài sn ngn hn trong khâu sn xut bao gm:
Chi phí sn xut kinh doanh d dang (bán thành phm) là giá tr khi lng
sn phm đang còn trong quá trình ch to, đang nm trên dây chuyn công ngh, đã
kt thúc mt vài quy trình ch bin nhng còn phi ch bin tip mi tr thành thành
phm.
Chi phí tr trc: là nhng chi phí thc t đã chi ra trong k, nhng chi phí
này tng đi ln nên phi phân b dn vào giá thành sn phm nhm đm bo cho
giá thành n đnh nh: chi phí sa cha ln, nghiên cu ch th sn phm, tin lng
công nhân ngh phép, công c xut dùng
Tài sn ngn hn trong khâu lu thông bao gm:
Thành phm gm nhng thành phm sn xut xong nhp kho đc d tr
cho quá trình tiêu th.
Hàng hoá là nhng hàng hoá phi mua t bên ngoài (đi vi đn v kinh
doanh thng mi).
Hàng gi bán là giá tr ca hàng hoá, thành phm đn v đã xut gi cho
khách hàng mà cha đc khách hàng chp nhn.
Tin và các khon tng đng tin gm tin mt, tin gi ngân hàng, tin
đang chuyn.
Nhng khon phi thu tm ng phát sinh trong quá trình bán hàng hoc
thanh toán ni b.
Các khon đu t tài chính ngn hn là giá tr các loi chng khoán ngn
hn.
1.2. Ni dung qun lý tài sn ngn hn
1.2.1. Chính sách qun lý tài sn ngn hn
Qun lý tài sn ngn hn là nhim v tt yu đ duy trì tình hình kinh doanh n
đnh ca doanh nghip. Vic qun lý tài sn ph thuc vào đc đim ca ngành ngh
mà doanh nghip đang kinh doanh, quy mô ca doanh nghip (ln, nh hay trung
Thang Long University Library
6
bình), mc đ n đnh ca doanh thu và theo tng thi k ca doanh nghip. Có hai
cách thc qun lý Tài sn, đó là: chin lc qun lý cp tin (hay chin lc mo
him), chin lc qun lý thn trng. Hình di đây s mô t rõ cách thc xây dng
các chính sách qun lý Tài sn trong doanh nghip.
Mô hình 1.1. Mô hình chic qun lý tài sn ngn hn
Cp tin Thn trng Dung hòa
Chin lc qun lý cp tin là áp dng chính sách qun lý cp tin cho tài sn.
C th hn, qun lý tài sn cp tin là doanh nghip duy trì tài sn ngn hn mc
thp, đng ngha vi tin và hàng tn kho mc thp. Mc d tr tin ti thiu này
ch yu da vào s qun lý hiu qu và kh nng cho vay ngn hn đ đáp ng các
nhu cu bt thng, điu này xy ra tng t vi khon hàng lu kho. Chính sách
qun lý cp tin còn rút ngn chu k kinh doanh và thi gian quay vòng tin do khon
phi thu khách hàng và hàng tn kho gim nên thi gian quay vòng tin cng gim
theo. Tuy nhiên, duy trì tài sn ngn hn mc thp cng đem li nhiu ri ro, vic
duy trì ít tin mt có th nh hng đn kh nng thanh toán ca doanh nghip hoc
hàng trong kho còn ít không đ cung cp cho khách hàng nu có đt bin v cung.
Nh vy, nu áp dng chính sách qun lý cp tin này doanh nghip s có thêm thu
nhp do gim thiu đc các chi phí lu kho, chi phí lãi nhng cng đi mt vi các
ri ro v thanh toán và kh nng cung cp hàng hóa cho khách hàng.
Ngc li vi chính sách cp tin là chính sách thn trng, chính sách này buc
doanh nghip duy trì tài sn ngn hn mc cao. Chính sách này an toàn hn chính
sách cp tin nh vào s tài tr lâu dài và n đnh ca ngun vn dài hn, kh nng
thanh toán và bán hàng cho khách hàng luôn đc đm bo trc nhng bin đng bt
thng. Nhìn chung, doanh nghip luôn phi gánh thêm các khon chi phí phát sinh t
hàng lu kho, chính sách tín dng ni lng và đc bit là chi phí c hi khi nm gi
nhiu tin mt ti doanh nghip.
Cui cùng là chính sách dung hòa, chính sách này buc doanh nghip duy trì tài
sn ngn hn mc trung bình, chính sách này da trên c s ca nguyên tc tng
thích: TSNH đc tài tr hoàn toàn bng ngun ngn hn và TSDH đc tài tr bng
ngun dài hn. Tuy nhiên, trên thc t, đ đt đc trng thái tng thích không h
đn gin do vp phi nhng vn đ nh s tng thích k hn, lung tin hay khong
TSNH
TSDH
TSNH
TSDH
TSNH
TSDH
7
thi gian, do vy chính sách này ch c gng tin ti trng thái tng thích, dung hòa
ri ro và to ra mc thu nhp trung bình hn ch nhc đim ca 2 chính sách trên.
1.2.2. Qun lý vn bng tin và đu t tài chính ngn hn
1.2.2.1. Qun lý tin và các khon tng đng tin
Qun lý vn bng tin ca doanh nghip gm tin mt ti qu và tin gi ngân
hàng. Vn bng tin là yu t trc tip quyt đnh kh nng thanh toán ca mt doanh
nghip tng ng vi mt quy mô kinh doanh nht đnh đòi hi thng xuyên phi có
mt lng tin tng xng mi đm bo cho tình hình tài chính ca doanh nghip
trng thái bình thng. Chính vì th vic qun lý vn bng tin là vn đ ht sc quan
trng trong công tác qun lý tài chính doanh nghip. Ni dung ch yu ca qun lý
vn bng tin chính la đi xác đinh mc d tr tin mt ti u.
xác đnh mc tn tr tin mt hp lý có nhiu cách nh có th da vào mô
hình EOQ (còn gi là mô hình Baumol).
Gi đnh:
Tình hình thu – chi tin n đnh, đu đn.
Không tính đn tin thu trong k hoch đnh.
Không có d tr tin cho mc đích an toàn.
Do thu – chi tin mt ti công ty là đu đn nên lng tin mt bin thiên nh sau:
th 1.1. Mc d tr tin mt
Thang Long University Library
8
th 1.2nh mc d tr tin mt t
Chi phí giao dch (TrC):
Trong đó: T: Tng nhu cu v tin trong nm.
C: Quy mô 1 ln bán chng khoán.
F: Chi phí c đnh ca 1 ln bán chng khoán.
Chi phí c hi (OC):
Trong đó: C/2: Mc d tr tin mt trung bình
K: Lãi sut đu t chng khoán
Tng chi phí (TC):
T đó ta tính đc mc d tr ti u:
Theo mô hình Baumol, khi vn bng tin xung thp, doanh nghip bán chng
khoán đ thu tin v, t đó doanh nghip phi mt chi phí giao dch cho mi ln bán
chng khoán. Ngc li, khi doanh nghip d tr vn bng tin thì doanh nghip s
mt khon tin thu đc do không đu t chng khoán hay gi tit kim. Do mô hình
Baumol áp dng vi nhng gi đnh nht đnh nên không phù hp vi các doanh
nghip mang tính cht thi v, có lng vn bng tin phát sinh không đu.
9
Qun lý cht ch các khon thu chi bng tin doanh nghip cn phi xây dng
các ni quy, quy ch v qun lý các khon thu, chi, đc bit là các khon thu chi bng
tin mt đ tránh s mt mát, lm dng tin ca doanh nghip mu li cho cá nhân.
Tt c các khon thu chi bng tin mt phi đc thông qua qu, không đc
chi tiêu ngoài qu.
Phi có s phân đnh rõ ràng trong qun lý tin mt gia nhân viên k toán tin
mt và th qu.
Tng tc quá trình thu tin và làm chm đi quá trình chi tin. D đoán đc
thi gian chi tr, doanh nghip có th tn dng lng tin mt trôi ni trên mt s d
tin mt nh hn.
Cn qun lý cht ch các khon tm ng tin mt. Xác đnh rõ đi tng tm
ng, các trng hp tm ng, mc đ tm ng và thi hn đc tm ng.
Thng xuyên đm bo kh nng thanh toán các khon n đn hn cho doanh
nghip.
ch đng trong thanh toán doanh nghip phi thc hin tt vic lp k hoch
lu chuyn tin t, trên c s đó có bin pháp thích ng nhm đm bo s cân bng
thu chi vn bng tin ca doanh nghip và nâng cao kh nng sinh li.
Ngoài mô hình EOQ đã nêu trên, đ xác đnh lng tin tn qu ti u, doanh
nghip có th áp dng mô hình qun lý tin mt ca Miller Orr:
Mô hình không xác đnh đim d tr tin mt ti u mà xác đnh khong
cách gia gii hn trên và gii hn di ca d tr tin mt. Nu lng tin mt
nh hn gii hn di thì Công ty phi bán chng khoán đ có lng tin mt
mc d kin, ngc li ti gii hn trên Công ty s dng s tin vt quá mc
gii hn mua chng khoán đ đa lng tin mt v mc d kin.
Khong dao đng tin mt đc xác đnh bng công thc sau:
D = 3
3
1
4
3
i
VC
bb
Trong đó:
d: Khong cách ca gii hn trên và gii hn di ca lng tin mt d tr
C
b
: Chi phí ca mi ln giao dch mua bán chng khoán
V
b
: Phng sai ca thu chi ngân qu
i: Lãi sut
ây là mô hình mà thc t đc rt nhiu doanh nghip áp dng. Khi áp dng
mô hình này, mc tin mt gii hn di thng đc ly là mc tin mt ti thiu.
Thang Long University Library
10
Phng sai ca thu chi ngân qu đc xác đnh bng cách da vào s liu thc t ca
mt qu trc đó đ tính toán.
Qun hn
Vì tin là tài sn không sinh li, nên doanh nghip mun duy trì mt lng tài
sn có tính chuyn đi d dàng thng đ chúng di dng đu t tài chính ngn hn
hn là gi tin. Các khon đu t tài chính ngn hn đó là : trái phiu, c phiu đc
mua bán ti th trng tài chính mt cách d dàng.
Doanh nghip gi tin mt rt nguy him, vì tin mt có th tr nên mt giá,
còn vic đu t tài chính ngn hn thng mang li thu nhp cho doanh nghip. ó là
tin lãi ca trái phiu, c phiu và s tng giá ca th trng c phiu.
Khi lng tin trong doanh nghip cao hn mc bình thng, doanh nghip s
chuyn tin thành chng khoán ngn hn đ có thêm thu nhp cho doanh nghip và
ngc li, khi lng tin gim xung mc bình thng thì doanh nghip li bán bt
chng khoán đ duy trì lng tin mt mc hp lý.
1.2.3. Qun lý các khon phi thu
Theo dõi và thc hin vic thu n, chim phn không nh trong vic qun lý
vn lu đng. Thi gian thu hi n càng ngn thì doanh nghip càng có nhiu tin đ
quay vòng vn, nâng cao hiu qu sn xut, kinh doanh.
Các nhân t nh hng ti quy mô các khon phi thu ca doanh nghip gm:
Quy mô sn phm - hàng hoá bán chu cho khách hàng.
Tính cht thi v ca vic tiêu th sn phm trong các doanh nghip.
Mc gii hn n ca doanh nghip cho khách hàng.
Mc đ quan h và đ tín nhim ca khách hàng vi doanh nghip.
c đim c bn ca khon mc phi thu khách hàng: Khon phi thu là s tin
khách hàng n doanh nghip do mua chu hàng hóa hoc dch v. Có th nói hu ht
các công ty đu phát sinh các khon phi thu nhng vi mc đ khác nhau, t mc
không đáng k cho đn mc không th kim soát ni.
Kim soát khon phi thu liên quan đn vic đánh đi gia li nhun và ri ro.
Nu không bán chu hàng hóa thì s mt đi c hi bán hàng, do đó, mt đi li nhun.
Nu bán chu hàng hóa quá nhiu thì chi phí cho khon phi thu tng có nguy c phát
sinh các khon n khó đòi, do đó, ri ro không thu hi đc n cng gia tng. Vì vy,
doanh nghip cn có chính sách bán chu phù hp. Khon phi thu ca doanh nghip
phát sinh nhiu hay ít ph thuc vào các yu t nh tình hình nn kinh t, giá c sn
phm, cht lng sn phm, và chính sách bán chu ca doanh nghip.
Xây dng chính sách tín dng thng mi: Nguyên tc c bn đ đa ra chính
sách tín dng đó là:
11
Khi li ích gia tng ln hn chi phí gia tng, doanh nghip nên cp tín dng.
Li ích gia tng nh hn chi phí gia tng, doanh nghip nên tht cht tín dng.
Trng hp c li ích và chi phí đu gim thì doanh nghip cn xem xét phn
chi phí tit kim đc có đ bù đp cho phn li ích b gim đi không.
Khi xây dng chính sách bán chu, cn đánh giá k nh hng ca chính sách
bán chu ti li nhun ca doanh nghip. Do vy, mi chính sách bán chu cn đc
đánh giá trên các tiêu thc sau:
D kin quy mô sn phm hàng hoá dch v tiêu th.
Giá bán sn phm, dch v nu bán chu hoc không bán chu.
Các chi phí phát sinh do vic tng thêm các khon n.
ánh giá mc chit khu (thanh toán) có th chp nhn.
Theo dõi các khon phi thu: Vic theo dõi các khon phi thu có th đc
tin hành theo ba phng pháp:
Theo dõi thi gian thu tin trung bình (ACP)
Theo dõi s thay đi ca thi gian thu tin trung bình s giúp doanh nghip kp
thi đa ra điu chnh v chính sách tín dng và thu tin. Tuy nhiên, đây li là mt ch
tiêu tng quát, chu nh hng ca s thay đi v quy mô doanh thu và quy mô khon
phi thu, đng thi có xu hng n đi nhng thay đi cá bit trong khách hàng nên
không đt đc nhiu hiu qu trong vic qun lý thu n.
Theo dõi mu hình phi thu
Mu hình phi thu là t l phn trm doanh thu cha thu đc trên tng doanh
thu phát sinh trong mt tháng, đc theo dõi trong nhiu tháng k t tháng phát sinh.
Theo dõi s thay đi trong mu hình phi thu có th giúp doanh nghip ghi
nhn ngay s thay đi trong hành vi thanh toán ca khách hàng do các khon phi thu
đã đc chia nh theo tng tháng phát sinh doanh thu.
Theo dõi “tui” ca các khon phi thu: Các khon phi thu s đc b trí theo
đ dài thi gian đ theo dõi và có bin pháp gii quyt thu n khi đn hn cng nh
chính sách d phòng hp lý.
Các bin pháp qun lý n phi thu
Xây dng và ban hành quy ch qun lý các khon n phi thu, phân công và
xác đnh rõ trách nhim ca tp th, cá nhân trong vic theo dõi, thu hi, thanh toán
các khon công n.
M s chi tit theo dõi các khon n phi thu trong và ngoài doanh nghip theo
tng đi tng n, thng xuyên phân loi n, đôn đc thu hi n đúng hn.
Có bin pháp phòng nga ri ro thanh toán: la chn khách hàng, xác đnh mc
tín dng thng mi, yêu cu đt cc, tm ng hay tr trc mt phn tin hàng.
Thang Long University Library
12
Thc hin chính sách bán chu đúng đn vi tng khách hàng trên c s xem
xét kh nng thanh toán, v th tín dng ca khách hàng
Phi có s ràng buc cht ch trong hp đng bán hàng, quy đnh lãi sut s áp
dng vi các khon n quá hn thanh toán theo hp đng.
Phân các khon n quá hn, tìm ra nguyên nhân ca tng khon n (khách
quan, ch quan) đ có bin pháp x lý thích hp nh gia hn n, tho c x lý n,
xoá mt phn n cho khách hàng hoc yêu cu Toà án kinh t gii quyt theo th tc
phá sn doanh nghip.
Phân tích tình hình phi thu ca khách hàng thông qua h thng s chi tit: Các
doanh nghip có th m s chi tit theo dõi các khon phi thu ca khách hàng c th
theo tng tiêu thc: i tng, thi hn nh sp đn hn, cha đn hn, quá hn bao
nhiêu, kh nng tài chính, tuy tín T đó, ta tng hp các khon phi thu khách hàng
theo các tiêu thc đã chi tit. ng thi so sanh s cui kì so vi s đu k đ thy
đc quy mô và tc đ tng gim ca tng khon phi thu. Thông qua kt qu phân
tích ta có th thy đc s vn b chim dng t đó có các bin pháp thu hi n phù
hp.
Da vào s chi tit ca ngi mua, ta tng hp và phân tích tình hình phi thu
ca khách hàng theo bng di đây.
Bng 1.1. Bng theo dõi khách hàng
Tên khách
hàng
S phi thu cn
hn
S phi thu ca khách hàng
quá hn
u k
Cui k
m
u k
Cui k
m
+/-
%
+/-
%
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Tng cng
(Ngun: 2, trang 173)
1.2.4. Qun lý hàng tn kho
Trong hot đng qun lý hàng tn kho, doanh nghip cn tp trung xác đnh
mc d tr ti u thông qua mô hình qun lý hàng tn kho. ó là mô hình đt hàng
hiu qu nht – EOQ.
Mô hình đc gia trên gi đnh là nhng ln cung cp hàng hoá là bng nhau.
Khi doanh nghip tin hành d tr hàng d tr hàng hoá s kéo theo hàng lot các chi
13
phí nh chi phí bc xp hàng hoá, chi phí bo qun, chi phí đt hàng, chi phí bo
him…nhng chung quy li có hai loi chi phí chính:
Chi phí lu kho (Chi phí tn d tr): ây là chi phí liên quan đn vic tn tr
hàng hoá ,loi này bao gm:
Chi phí hot đng nh chi phí bc xp hàng hoá, chi phí bo him hàng hoá, chi
phí do gim giá tr hàng hoá, chi phí hao ht mt mát, chi phí bo qun…
Chi phí tài chính bao gm chi phí s dng vn nh tr lãi tin vay, chi phí v
thu, khu hao…
Nu gi mi ln cung ng hàng hoá là Q thì d tr cung ng trung bình s là
Q/2.
th 1.3. Mc d tr hàng tn kho
Q
Q/2 D tr trung bình
0 Thi gian
Các gi đnh ca mô hình:
Nhu cu v hàng tn kho là n đnh;
Không có bin đng giá, hoa ht, mt mát trong khâu d tr;
Không xy ra thiu ht hàng tn kho nu đn đt hàng đc thc hin đúng hn.
Trong mô hình EOQ, tng chi phí bao gm:
Chi phí đt hàng (Ordering cost):
Chi phí d tr hàng tn kho (Carrying cost):
Trong đó:
S: Lng hàng cn đt trong nm
O: Chi phí mt ln đt hàng
Q/2: Mc tn kho trung bình
C: Chi phí d tr kho trên mt đn v hàng tn kho trong nm
=> Tng chi phí:
Thang Long University Library
14
Lng đt hàng ti u hay mc d tr kho ti u là:
im đt hàng (s lng hàng còn li trong kho khi bt đu đt hàng):
OP = Thi gian ch hàng đt * S/365 + Q
an toàn
(*) Nu không có d tr an toàn thì Q
an toàn
bng 0.
Công thc trên đc biu hin trên đ th sau:
th 1.4. Mô hình EOQ
Qua đ th 1.4 trên ta thy khi lng hàng hoá cung ng mi ln là Q
*
thì tng
chi phí d tr là thp nht.
1.2.2.5. Huy đng ngun tài tr ngn hn
Các ngun tài tr ngn hn là nhng khon tin mà doanh nghip s dng phi
hoàn tr trong thi hn mt nm k t ngày nhn đc chúng. Các ngun tài tr này
bao gm các khon tín dng thng mi mà công ty nhn đc t các nhà cung cp
khi mua các loi hàng hóa di hình thc mua chu, mua bng tin ký qu. Ngoài ra,
nó còn bao gm tin đt cc ca khách hàng đ mua hàng hóa hay dch v theo hp
đng và nhng khon tin vay ngn hn do các ngân hàng, công ty tài chính, công ty
mua n, công ty bo him tài tr. ng thi, nó cng bao gm các khon n tích ly
gm có n các loi tin lng ca công nhân mà công ty cha tr, n tin thu nhng
cha tr cho chính ph, và li tc c phn theo s sách mà cha phi tr cho c đông.
Các ngun tài chính ngn hn có th đc phân chia thành hai nhóm chính: ngun tài
tr ngn hn không do vay mn và ngun tài tr ngn hn do vay mn.