CHƯƠNG II - TÂM LÝ HỌC LỨA TUỔI TIỂU HỌC

Chương II. Tâm lý học lứa tuổi tiểu học

1

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN-


I. Những yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành và
phát triển tâm lý của học sinh tiểu học
1. Đặc điểm về thể chất
Não: trọng lượng
= 90 trọng lượng
não người lớn

Cơ thể:
• Cao: 2,5cm
• Trọng lượng: 400- 500g

Hệ cơ phát triển mạnh

Chương II. Tâm lý học lứa tuổi tiểu học

Hệ tim

2

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN-


2. Đặc điểm về môi trường sống và hoạt động
2.1. Đặc điểm của mơi trường sống

Mơi trường sống có nhiều thay đổi, từ 1 đứa trẻ  1 học sinh
– Thay đổi căn bản vị trí của trẻ trong gia đình và ngồi xã
hội
– Thay đổi cả nội dung và tính chất của hoạt động cộng
đồng (vui chơi  học tập)

– Các yêu cầu đặt ra cho trẻ cao hơn, nhiều hơn, buộc trẻ
khắc phục khó khăn
Chương II. Tâm lý học lứa tuổi tiểu học

3

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN-


Những loại khó khăn cơ bản đối với học sinh lớp 1
– Phải thực hiện nội quy, quy chế của nhà trường
(dạy sớm, đi học đúng giờ, làm bài tập...)
– Khó khăn trong quan hệ với thầy cơ (rụt rè, e
ngại), với bạn (ngỡ ngàng) và với gia đình
– Khó khăn xuất hiện khoảng 2- 3 tháng sau khi
nhập trường, trường lớp nhộn nhịp, sách, áo,
quần, túi mới... mất đi tính hấp dẫn của nó trẻ
xuất hiện tính lơ là trong học tập, nội dung học
tập, nhiệm vụ học tập trở nên nặng nề, mệt mỏi
Chương II. Tâm lý học lứa tuổi tiểu học

4

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN-

2.2. Đặc điểm của các hoạt động

Hoạt động vui chơi

Hoạt động lao động

Hoạt động học tập

Hoạt động tập thể

Chương II. Tâm lý học lứa tuổi tiểu học

5

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN-


II. Những đặc điểm tâm lý đặc trưng ở học sinh tiểu học
1. Đặc điểm phát triển trí tuệ
1.1. Tri giác
• Phát triển hơn ở mẫu giáo, đặc biệt là tri giác có chủ
định: Tri giác khơng gian và tri giác thời gian
• Tri giác phát triển dần trong hoạt động (thực tế có
nhiều em rất tinh tế như có năng khiếu hội hoạ...)

Thần đồng văn học Mỹ:
Adora Svitak

Chương II. Tâm lý học lứa tuổi tiểu học

6

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN-


1.2. Chú ý
• Do yêu cầu hoạt động học tập là phải tập trung
chú ý có chủ định phát triển (chú ý khơng chủ định
vẫn chiếm ưu thế)
• Phân phối chú ý cịn hạn chế (tập viết, qn tư thế
ngồi)
• Di chuyển chú ý trẻ nhanh hơn
người lớn do có khả năng hưng
phấn và ức chế rất linh hoạt
(Dễ dàng chuyển đổi tuỳ hấp dẫn
mà quên nhiệm vụ học tập)

Chương II. Tâm lý học lứa tuổi tiểu học

7

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN-


1.3. Trí nhớ
• Trí nhớ trực quan hình tượng phát triển hơn trí nhớ
lơgic trừu tượng  Những tài liệu gây được ấn
tượng, giầu hình ảnh sẽ khiến trẻ dễ tiếp thu hơn

Học tiếng Anh bằng
hình ảnh - 1
trong
những phương pháp
giúp tăng cường trí nhớ
cho học sinh tiểu học

• Trí nhớ học sinh tăng theo độ tuổi
Chương II. Tâm lý học lứa tuổi tiểu học

8

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN-


1.4. Tư duy
• Tính chất trực quan, cụ thể
chuyển dần sang tính chất
trừu tượng
• Hoạt động trừu tượng hố và
khái qt hố
• Hoạt động phán đốn, suy
luận phát triển

Chương II. Tâm lý học lứa tuổi tiểu học

9

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN-

1.5. Ngơn ngữ
• Ngữ âm: nắm được ngơn ngữ nói một cách thành
thạo, tuy nhiên vẫn còn một số từ phát âm chưa đúng
• Ngữ pháp: đã hồn chỉnh hơn mẫu giáo nhưng vẫn
còn viết câu dại, câu cụt, chưa biết đặt câu
• Từ ngữ: trong sáng, giàu hình ảnh, tuy nhiên cách
dùng từ chưa hợp lý
Ví dụ: Chúng ta phải cố gắng học để cô giáo khỏi căm
hờn
Chương II. Tâm lý học lứa tuổi tiểu học

10

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN-


2. Một số nét nhân cách nổi bật
2.1. Tính cách
• Tính cách bắt đầu hình thành, đang cịn nhiều biến
đổi
• Biểu hiện rõ nhất là tính xung động (hành động ngay).
Sự điều chỉnh ý chí với hành vi cịn yếu (do tính hiếu
động)
• Đã có thái độ đối với mọi người xung quanh và đối
với bản thân, biết đánh giá bản thân nhưng còn phải
dựa vào ý kiến người khác
Chương II. Tâm lý học lứa tuổi tiểu học

11

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN-


2.2. Hứng thú
• Hứng thú nhận thức
• Hứng thú học tập
2.3. Lý tưởng
• Tồn tại dưới dạng ước mơ nhưng chưa bền vững
Mơ ước trở
thành hoạ sĩ

Mơ ước trở
thành bác sĩ

Chương II. Tâm lý học lứa tuổi tiểu học

12

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN-


2.4. Xúc cảm- Tình cảm
• Tình cảm là đặc tính cơ bản, các em sống bằng tình
cảm (các xúc cảm bắt đầu phát triển cao hơn mẫu
giáo nhưng chưa bền vững)
• Tình cảm đạo đức phát triển khá mạnh, trong đó
tình cảm gia đình giữ vai trị quan trọng trong đời
sống của trẻ
Chương II. Tâm lý học lứa tuổi tiểu học

13

Nguyễn Xuân Long- ĐHNN-