B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
HOÀN THIN HOT NG CHO VAY TIÊU DÙNG TI
NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN
CHI NHÁNH HÀ NAM
SINH VIÊN THC HIN : NGÔ TH THANH HIU
MÃ SINH VIÊN : A16917
CHUYÊN NGÀNH : NGÂN HÀNG
HÀ NI- 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
HOÀN THIN HOT NG CHO VAY TIÊU DÙNG TI
NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN
CHI NHÁNH HÀ NAM
Giáo viên hng dn : Th.s Ngô Khánh Huyn
Sinh viên thc hin : Ngô Th Thanh Hiu
Mã sinh viên : A16917
Chuyên ngành : Tài chính- Ngân hàng
HÀ NI- 2013
Thang Long University Library
LI CÁM N
u tiên, em xin chân thành cm n s hng dn và ch bo tn tình ca cô
giáo, thc s Ngô Khánh Huyn trong sut thi gian khóa lun này. Bên cnh đó, em
cng xin cm n các thy cô giáo trong b môn Kinh t- trng đi hc Thng Long
đã cung cp cho em nhng kin thc cn bn quý báu, đó là c s giúp em hoàn thành
khóa lun này. Cm n ban lãnh đo trng đi hc Thng Long đã to đi
u kin tt
nht giúp em hoàn thành bài khóa lun này.
Em xin chân thành cm n ban lãnh đo và các anh ch, cô chú ti ngân hàng
Nông nghip và Phát trin nông thôn Hà Nam đc bit là cô Phm Th Sáu, cán b
phòng tín dng đã tn tình giúp đ, ch bo cho em trong sut thi gian thc hin bài
khóa lun.
Do còn nhiu hn ch v kin thc cng nh kinh nghim thc tin nên bài khóa
lun còn nhiu thiu sót. Vì vy, em rt mong nhn đc s
đóng góp, ch bo ca các
thy cô và các bn sinh viên đ bài khóa lun ca em đc hoàn thin hn.
Em xin chân thành cm n!
Sinh viên
Ngô Th Thanh Hiu
MC LC
LI M U 9
CHNG 1. NHNG LÍ LUN C BN V HOT NG CHO VAY TIÊU
DÙNG CA NGÂN HÀNG THNG MI 1
1.1. Hot đng cho vay tiêu dùng ca ngân hàng thng mi 1
1.1.1. Khái nim và đc đim cho vay tiêu dùng 1
1.1.2. Vai trò ca cho vay tiêu dùng 3
1.1.3. Quy trình cho vay tiêu dùng 4
1.1.4. Các hình thc cho vay tiêu dùng 6
1.1.5. Các nhân t nh hng đn hot đng cho vay tiêu dùng 12
1.2. i tng cho vay tiêu dùng ca ngân hàng thng mi 15
1.2.1. nh ngha 15
1.2.2. c đim 16
1.3. Các vn bn pháp lut quy đnh v hot đng cho vay tiêu dùng 16
1.4. Các ch tiêu đánh giá hot đng cho vay tiêu dùng 17
1.4.1. Ch tiêu đnh tính 17
1.4.2. Ch tiêu đnh lng 18
CHNG 2. THC TRNG HOT NG CHO VAY TIÊU DÙNG TI
NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN HÀ NAM 22
2.1. Tng quan v ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn Hà Nam 22
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca ngân hàng Nông nghip và Phát trin
nông thôn Hà Nam 22
2.1.2. Tm nhìn chin lc ca ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn
Hà Nam 22
2.1.3. C cu t chc, chc nng và nhim v các phòng ban ca ngân hàng Nn
nghip và Phát trin nông thôn Hà Nam 23
2.1.4. Kt qu hot đng ca ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn Hà
Nam trong giai đon nm 2010-2012 26
2.2. Thc trng cho vay tiêu dùng ca ngân hàng Nông nghip và Phát trin
nông thôn Hà Nam 35
2.2.1. C s pháp lý ca hot đng cho vay tiêu dùng ti ngân hàng Nông nghip
và Phát trin nông thôn Hà Nam 35
Thang Long University Library
2.2.2. Quy trình cho vay tiêu dùng ti ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông
thôn Hà Nam 36
2.2.3. Các hình thc cho vay tiêu dùng áp dng ti ngân hàng Nông nghip và Phát
trin nông thôn Hà Nam 38
2.2.4. Các phng thc cho vay tiêu dùng ti ngân hàng Nông nghip và Phát trin
nông thôn Hà Nam 45
2.2.5. iu kin cho vay tiêu dùng ti ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông
thôn Hà Nam 45
2.2.6. Các ch tiêu đánh giá hot đng cho vay tiêu dùng ti ngân hàng Nông
nghip và Phát trin nông thôn Hà Nam 46
2.3. ánh giá thc trng cho vay tiêu dùng ti ngân hàng Nông nghip và Phát
trin nông thôn Hà Nam 59
2.3.1. Kt qu đt đc 59
2.3.2. Hn ch và nguyên nhân 62
CHNG 3. MT S GII PHÁP HOÀN THIN HOT NG CHO VAY
TIÊU DÙNG TI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG
THÔN HÀ NAM 67
3.1. nh hng phát trin hot đng cho vay tiêu dùng ca Ngân hàng Nông
nghip và Phát trin nông thôn Hà Nam 67
3.1.1. nh hng phát trin hot đng kinh doanh ca Ngân hàng Nông nghip
và Phát trin nông thôn Vit Nam 67
3.1.2. nh hng phát trin hot đng kinh doanh ca ngân hàng Nông nghip và
Phát trin nông thôn Hà Nam 68
3.1.3. nh hng phát trin hot đng CVTD ca ngân hàng Nông nghip và Phát
trin nông thôn Hà Nam 68
3.2. Mt s gii pháp hoàn thin hot đng cho vay tiêu dùng ti ngân hàng
Nông nghip và Phát trin nông thôn Hà Nam 69
3.2.1. Xây dng chin lc cho vay tiêu dùng cho ngân hàng Nông nghip và Phát
trin nông thôn Hà Nam 69
3.2.2. Nâng cao cht lng đi ng cán b tín dng 70
3.2.3. Nâng cao cht lng sn phm cho vay tiêu dùng 72
3.2.4. Hoàn thin chính sách khách hàng 73
3.2.5. Hoàn thin công tác thm đnh trc khi cho vay 73
3.2.6. Tng cng hot đng marketing 75
3.2.7. Hin đi hóa trang thit b, công ngh ngân hàng 76
3.3. Kin ngh 76
3.3.1. Kin ngh vi các c quan qun lý nhà nc 76
3.3.2. Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc 77
3.3.3. Kin ngh vi Ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn Vit Nam 78
Thang Long University Library
DANH MC VIT TT
Ký hiu vit tt Tên đy đ
CVTD Cho vay tiêu dùng
DSCV Doanh s cho vay
NHNN Ngân hàng Nhà nc
NHNN&PTNT Ngân hàng nông nghip và phát trin nông thôn
NHTM Ngân hàng thng mi
TSB Tài sn đm bo
DANH MC CÁC BNG BIU, HÌNH V, TH, CÔNG THC
Bng 2.1 Tình hình huy đng vn ca NNHH&PTNT Hà Nam trong các nm 2010- 2012 27
Bng 2.2 Tình hình hot đng cho vay ti NHNN&PTNT Hà Nam trong các nm 2010- 2012
30
Bng 2.3 Kt qu kinh doanh ca NHNN&PTNT Hà Nam trong các nm 2010- 2012 33
Bng 2.4 S lng khách hàng vay tiêu dùng ti NHNN&PTNT Hà Nam trong các
nm 2010- 2012 46
Bng 2.5 Doanh s cho vay tiêu dùng ti NHNN&PTNT Hà Nam trong các nm 2010- 2012
48
Bng 2.6 D n cho vay tiêu dùng ti NHNN&PTNT Hà Nam trong các nm 2010- 2012
50
Bng 2.7 D n CVTD theo thi hn vay các nm 2010- 2012 51
Bng 2.8 D n cho vay tiêu dùng theo sn phm CVTD qua các nm 2010- 2012 52
Bng 2.9 D n CVTD theo mc đ tín nhim trong các nm 2010- 2012 55
Bng 2.10 Tình hình n quá hn và n xu trong tng d n cho vay tiêu dùng trong
các nm 2010- 2012 57
Bng 2.11 Vòng quay vn tín dng CVTD trong các nm 2010- 2012 58
Bng 2.12 Thu nhp t hot đng CVTD qua các nm 2010- 2012 58
Biu đ 2.1 Biu đ c cu tin gi theo kì hn 29
Biu đ 2.2 Biu đ d n cho vay theo kì hn các nm 2010- 2012 31
Biu đ 2.3 S lng khách hàng các nm 2010, 2011 và 2012 47
Biu đ 2.4 D n CVTD ca NHNN&PTNT Hà Nam qua các nm 2010- 2012 50
Biu đ 2.5 D n CVTD theo thi hn vay các nm 2010- 2012 51
Biu đ 2.6 D n cho vay tiêu dùng theo sn phm CVTD 53
Biu đ 2.7 D n CVTD theo mc đ tín nhim qua các nm 2010- 2012 55
Biu đ 2.8 Thu nhp t hot đng CVTD qua các nm 2010- 2012 59
S đ 1.1 S đ quy trình cho vay tiêu dùng 5
S đ 1.2 Quy trình cho vay tiêu dùng gián tip 9
S đ 1.3 Quy trình cho vay tiêu dùng trc tip 11
S đ 2.1 S đ c cu t chc các phòng ban ca NHNN&PTNT Hà Nam 24
S đ 2.2 Quy trình cho vay tiêu dùng ti NHNN&PTNT Hà Nam 37
Thang Long University Library
LI M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Khi nn kinh t phát trin, c hi vic làm, thu nhp và đc bit là mc sng ca
ngi dân đc ci thin rõ rt. Vì vy nhu cu v tiêu dùng trong nn kinh t nói
chung và ngi dân càng ngày càng tng cao. i vi nhng h dân có mc sng
trung bình khá, nhu cu ca h là mt cn nhà khang trang, chic xe máy đ làm
phng tin đi li hay nhng đ
gia dng phc v cho cuc sng thit yu nh TV,
máy git, t lnh. i vi nhng h dân có mc sng cao hn, h li mong mun có
mt cn h đy đ tin nghi, trang thit b, ni tht hin đi hay thm chí là mt chic
ô tô đi mi. Tuy nhiên, không phi lúc nào nhu cu tiêu dùng ca ngi dân cng
đc tha mãn mt cách đy đ vì có nhi
u mt hàng quá đt so vi thu nhp ca
ngi dân hoc nhu cu tiêu dùng nhiu th mt lúc nhng kh nng tài chính ca
ngi dân li không th chi tr ngay đc.
Nhn thy đc thc tin đó, mt s ngân hàng đã và đang c gng n lc đa ra
nhng chính sách cho vay tiêu dùng phù hp vi bn thân tng ngân hàng và vi
khách hàng mi tng lp nhng vn đm b
o li nhun và nhng li ích khác cho
ngân hàng. Trên thc t hin nay, các ngân hàng đã tr thành nhng t chc cp tín
dng chính trong lnh vc cho vay tiêu dùng và cho vay tiêu dùng đang là mt trong
nhng khon mang li li nhun nhiu nht cho ngân hàng. Tuy nhiên, đây cng là
mt dch v cho vay cha đng nhiu ri ro và chi phí b ra cao. Nguyên nhân là do
thu nhp ca ngi vay vn có th thay đi nhanh chóng tùy theo tình trng công vic,
sc khe ca h và tình hình kinh t
v mô.
Nm 2012, các ngân hàng thng mi (NHTM) có xu hng chuyn t chuyên
cung cp dch v cho các doanh nghip, các t chc kinh t ln sang các dch v ngân
hàng bán l vi mc tiêu ca mi ngân hàng là tr thành ngân hàng bán l hàng đu
Vit Nam. Trong các dch v đó, quan trng nht là cho vay tiêu dùng kèm theo các
dch v tin ích đi kèm nh Internet banking, Mobile banking, SMS banking, Call
Centre, Autobank, th ATM trong nc và quc t…
Ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn Vit Nam nói chung và ngân
hàng Nông nghip và Phát tri
n nông thôn Hà Nam (NHNN&PTNT) nói riêng là
nhng đn v tiên phong đu trong hot đng cho vay tiêu dùng Vit Nam. Vi
mng li cho vay đc bit là cho vay tiêu dùng đã và đang ngày càng phát trin, ngân
hàng NN&PTNT Hà Nam đã đt đc nhiu thành công trong hot đng cho vay và
cho vay tiêu dùng, là la chn u tiên hàng đu ca các khách hàng trong tnh Hà
Nam. Tuy nhiên, do Hà Nam là mt tnh nh, mi tái lp t tháng 11 nm 1996 nên
kinh t còn chm phát trin hn so vi mt s tnh khác trong khu vc đng bng châu
th sông Hng. Chính vì th, hot đng cho vay nói chung và cho vay tiêu dùng nói
riêng ca ngân hàng NN&PTNT Hà Nam còn gp nhiu khó khn và hn ch. Vic
hoàn thin hot đng cho vay tiêu dùng là mt trong nhng yêu cu cp thit đ gim
thiu ri ro, tng li nhun và nâng cao sc cnh tranh vi nhiu ngân hàng thng
mi khác trong đa bàn tnh.
Nhn thy đc tm quan trng ca vn đ nêu trên, vi nhng kin th
c đc
hc tp ti trng và tìm hiu đc qua quá trình thc tp ti ngân hàng NN&PTNT
Hà Nam, em đã chn đ tài: “Hoàn thin hot đng cho vay tiêu dùng ca ngân
hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn Hà Nam”.
2. i tng và mc đích nghiên cu ca đ tài
i tng nghiên cu: Hot đng cho vay tiêu dùng đi vi khách hàng cá nhân
và h gia đình ti ngân hàng NN&PTNT Hà Nam.
Mc đích nghiên cu ca đ tài:
Su tm, tng h
p, làm rõ thêm nhng vn đ c bn v hot đng cho vay tiêu
dùng và hiu qu hot đng cho vay tiêu dùng đi vi khách hàng cá nhân và h gia
đình ca ngân hàng cho vic phân tích, đánh giá tình hình hot đng cho vay tiêu dùng
hin nay.
ánh giá thc trng hot đng cho vay tiêu dùng ti ngân hàng NN&PTNT Hà
Nam, tìm ra các nguyên nhân dn đn nhng hn ch trong cho vay tiêu dùng ca ngân
hàng này, đa ra các bin pháp đ góp phn nâng cao hiu qu hot đng cho vay tiêu
dùng ti ngân hàng NN&PTNT Hà Nam.
3. Phm vi nghiên cu
Ph
m vi nghiên cu: Hoàn thin hot đng cho vay tiêu dùng ti ngân hàng
NN&PTNT Hà Nam giai đon nm 2010- 2012
4. Kt cu khóa lun
Khóa lun gm 3 phn:
− Chng 1: Lí lun c bn v hot đng cho vay tiêu dùng ca ngân hàng
thng mi
− Chng 2: Thc trng hot đng cho vay tiêu dùng ti ngân hàng
NN&PTNT Hà Nam
− Chng 3: Mt s gii pháp hoàn thin hot đng cho vay tiêu dùng ti
ngân hàng NN&PTNT Hà Nam
Thang Long University Library
1
CHNG 1. NHNG LÍ LUN C BN V HOT NG CHO VAY TIÊU
DÙNG CA NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. Hot đng cho vay tiêu dùng ca ngân hàng thng mi
1.1.1. Khái nim và đc đim cho vay tiêu dùng
1.1.1.1. Khái nim
Theo Lut các t chc tín dng 2010, hot đng ngân hàng là vic kinh doanh,
cung ng thng xuyên mt hoc mt s các nghip v sau: nhn tin gi, cp tín dng
và cung
ng dch v thanh toán qua tài khon. Trong đó, “cp tín dng là vic tha
thun đ t chc, cá nhân s dng mt khon tin hoc cam kt cho phép s dng mt
khon tin theo nguyên tc có hoàn tr bng nghip v cho vay, chit khu, cho thuê tài
chính, bao thanh toán, bo lãnh ngân hàng và các nghip v cp tín dng khác”.
iu 4 Lut các t chc tín dng nm 2010 gii thích “cho vay là hình thc cp
tín dng, theo đó bên cho vay giao hoc cam kt cho khách hàng mt khon tin đ s
dng vào mc đích xác đnh trong mt thi gian nht đnh theo tha thun vi nguyên
tc có hoàn tr c gc và lãi”
Nh vy, cho vay tiêu dùng là quan h kinh t gia mt bên là ngân hàng và mt
bên là các cá nhân, ngi tiêu dùng. Trong đó, ngân hàng chuyn giao tin cho khách
hàng vi nguyên tc khách hàng s hoàn tr c gc và lãi ti mt thi đim xác đnh
trong t
ng li, nhm giúp khách hàng có th s dng các hàng hóa, dch v trc khi
h có đ kh nng chi tr, to điu kin cho h có th hng mc sng cao hn. Nhìn
di khía cnh kinh t xã hi, cho vay tiêu dùng là mt sn phm tín dng rt cn thit
trong cuc sng. Nó giúp cho ngi tiêu dùng có th s dng hàng hóa, dch v nh
mua xe máy, ô tô, nhà ca, các vt dng gia đình cao c
p, nhu cu y t, giáo dc…
ngay khi mà kh nng tài chính ca h cha th chi tr đc.
1.1.1.2. c đim ca cho vay tiêu dùng
Cho vay tiêu dùng có tính nhy cm theo chu k ca nn kinh t
Cho vay tiêu dùng ly thu nhp ca khách hàng làm c s đ quyt đnh mc tín
dng, thi hn cho vay, phng thc tr gc và lãi… Trong khi đó, thu nhp ca
khách hàng li ph thuc vào nhiu yu t nh ngh nghip, công vic, thâm niên làm
vic ca khách hàng,… và đc bit là chu kì ca nn kinh t. Khi nn kinh t phát
trin, mi ngi kì vng trong tng li, thu nhp ca mình s tng cao và h có xu
hng chi tiêu nhiu hn. ng thi, các nhà sn xut đc khuyn khích sn xut ra
nhiu mt hàng đa dng v mu mã, chng loi cng nh nâng cao đc cht lng
s
n phm, t đó khuyn khích đc nhu cu tiêu dùng ca dân c. Nu thu nhp ca
ngi dân không đáp ng đc nhu cu tiêu dùng, h s phát sinh nhu cu xin vay ca
các ngân hàng vì tin tng vào du hiu lc quan ca nn kinh t, h chc chn s
2
hoàn tr đc khon vay trong tng lai. Các ngân hàng cng s m rng quy mô cho
vay nên cho vay tiêu dùng s phát trin khi nn kinh t tng trng.
Ngc li, vi nn kinh t suy thoái thì quy mô cho vay nói chung và quy mô
cho vay tiêu dùng nói riêng đu b thu hp.
Quy mô ca tng món vay thng nh nhng s lng các món vay ln
c đim này xut phát t đi tng ca cho vay tiêu dùng là các cá nhân và h
gia đình. H thng vay đ đáp ng nhu c
u tiêu dùng khi mà tích ly cha đ kh
nng chi tr. Vì vy, các khon cho vay tiêu dùng thng có quy mô nh so vi tài sn
ca ngân hàng, nhng s lng khon vay rt ln do nhu cu chi tiêu ca các cá nhân
và h gia đình là không gii hn.
Nhu cu đi vi các khon vay tiêu dùng ca khách hàng hu nh ít co giãn
vi lãi sut
Khách hàng vay tiêu dùng thng quan tâm đn nhng tin ích và giá tr mà vay
tiêu dùng đem li nhm tha mãn nhu cu tiêu dùng hn là chi phí phi tr
đ có khon
vay đó. Mt khác, s lng khon vay nh, s tin gc và lãi khách hàng thanh toán
theo đnh k, vì vy s tin tr đnh kì không quá ln, không gây nh hng nghiêm
trng đn thu nhp ca khách hàng.
Cht lng các thông tin tài chính ca khách hàng thng không cao
i vi khách hàng cá nhân, h gia đình, thông tin làm c s phân tích đ ngân
hàng ra quyt đnh cho vay là nhng thông tin v ngh nghip, thu nhp, đ tui, tình
trng s
c khe, ni c trú. Nhng thông tin này do chính khách hàng cung cp do vy
mang tính ch quan, mt chiu, không đc kim toán, kim soát nh đi vi khách
hàng doanh nghip. Do đó, thông tin này có th không chính xác, tim n nhiu ri ro
ngân hàng.
Ngun tr n ca khách hàng đi vay có th bin đng ln, ph thuc vào
nhiu yu t
Ngun tr n ca khách hàng đc trích t thu nhp ca h. Thu nhp này có th
thay đi tùy vào tình trng sc khe, công vic, tui tác, trình đ hc vn, quá trình
làm vic (thâm niên), kinh nghim đi vi công vic ca khách hàng. Trong đó, nhng
khách hàng có vic làm, mc thu nhp n đnh, có trình đ hc vn là nhng tiêu chí
quan trng đ các NHTM quyt đnh ký kt hp đng cho vay.
Lãi sut ca các khon cho vay tiêu dùng cao
Do quy mô ca các khon vay thng nh (tr nhng khon vay đ mua bt
đng sn (B
S)), dn đn chi phí cho vay cao (tiêu tn thi gian, nhân lc thm đnh,
qun lý các khon vay). ng thi cho vay tiêu dùng tim n nhiu ri ro, nh hng
ti s an toàn ca đng vn mà ngân hàng gii ngân. Vì vy, khách hàng mun vay
Thang Long University Library
3
theo hình thc cho vay tiêu dùng phi chu mc lãi sut khá cao. Mc lãi sut này giúp
đm bo cho ngân hàng có th hn ch đc ri ro và n đnh thu nhp trong nhng
trng hp có s c ngoài ý mun xy ra.
1.1.2. Vai trò ca cho vay tiêu dùng
Vai trò ca cho vay tiêu dùng đi vi ngân hàng thng mi
Xu hng hot đng ca các NHTM ngày nay là đa dng hóa các hot đng
nghip v, đa ra th trng các sn phm cho vay m
i đ đáp ng nhu cu ngày càng
cao ca khách hàng. Cho vay tiêu dùng đáp ng đ các yêu cu phát trin đó ca ngân
hàng và cng làm tng sc cnh tranh vi các đi th tim nng khác.
Các ngân hàng hin nay còn tng lng khách hàng vay tiêu dùng ca mình
thông qua các ca hàng bán l. Khách hàng có th nhn đc s h tiêu dùng ca ngân
hàng thông qua mt s đi lý bán l nh mua tr góp vi lãi sut hp dn, u đãi…
Hình thc này va kích thích nhu c
u mua sm, va giúp ngân hàng m rng mng
li khách hàng và đi tác ca mình.
Cho vay tiêu dùng giúp ngân hàng chia s ri ro, đa dng hóa hot đng ngân
hàng, va thit lp đc mi quan h mt thit gia ngân hàng vi khách hàng, làm
cho kh nng thích ng ca ngân hàng vi th trng ngày càng cao. iu này đc
th hin rõ trong nn kinh t phát trin hin nay khi mà mi ngân hàng phi đi mt
vi rt nhi
u đi th cnh tranh bi vì mng li các NHTM Vit Nam đã đang ngày
càng phát trin và nâng cao cht lng.
Nh đã nêu trên, là hot đng tim n nhiu ri ro, lãi sut cho vay cao nên cho
vay tiêu dùng đem li li nhun khá cao cho ngân hàng. Không nhng th, hot đng
cho vay này còn to thêm thu nhp khác cho ngân hàng t vic đa dng hóa các sn
phm cá nhân nh th, các dch v t vn tài chính, qun lý tin m
t, chit khu,…
Nh vy, vai trò ca cho vay tiêu dùng đi vi các NHTM là không th ph
nhn. Ngày càng phát huy đc vai trò trung gian tài chính trong nn kinh t ca ngân
hàng mà còn mang li cho ngi tiêu dùng cách tip cn vi cuc sng mi đy đ
tin nghi hn.
Vai trò ca cho vay tiêu dùng đi vi bn thân ngi tiêu dùng
Ngi tiêu dùng là đi tng hng li ích trc tip t dch v ngân hàng này.
Các khách hàng s đc các tin ích, tha mãn đc nhu cu tiêu dùng trc khi tích
ly đ tin và đc bit, quan trng hn là cho vay tiêu dùng rt cn thit trong nhng
trng hp chi tiêu có tính cp bách nh nhu cu chi tiêu cho giáo dc và y t.
Tuy nhiên nu lm dng cho vay tiêu dùng s gây ra hu qu khó lng vì nó
cng có th làm cho ngi đi vay chi tiêu vt quá mc cho phép làm gim kh nng
tit kim hoc chi tiêu trong tng lai.
4
Vai trò ca cho vay tiêu dùng đi vi các doanh nghip sn xut kinh doanh
Mt trong nhng khó khn cho doanh nghip sn xut kinh doanh là ngi tiêu
dùng mun mua sm hàng hóa nhng h không có kh nng thanh toán ngay lúc đó.
giúp khách hàng có th mua đc hàng hóa cn thit, tha mãn nhu cu chi tiêu
ca mình, mà các doanh nghip cng bán đc hàng, doanh nghip rt cn đn hình
thc h tr mua sm t ngân hàng- cho vay tiêu dùng. Li ích mà doanh nghip có
đc là doanh s bán hàng tng, doanh thu tng nhng chi phí v
n không thay đi nên
li nhun tng. Tuy nhiên, nhu cu ca khách hàng là không ngng phát trin. Chính
vì vy, đòi hi doanh nghip phi ngày càng đi mi sn phm ca mình (v mu mã,
cht lng,…) đ làm tha mãn cho khách hàng và cnh tranh vi các đi th khác
trên th trng.
Vai trò ca cho vay tiêu dùng đi vi nn kinh t
i vi nn kinh t, cho vay tiêu dùng giúp cho tiêu dùng tng, khuyn khích sn
xut phát trin. Nht là khi nn kinh t
cn có s kích cu, tng tiêu dùng, bình n giá,
kim ch lm phát và n đnh kinh t xã hi.
S tng trng ca dch v cho vay tiêu dùng đng ngha vi tng trng sc
mua sm ca nhân dân, tng trng ca khu vc sn xut, nn kinh t quc gia đc
ci thin rõ rt, to điu kin thu hút đu t nc ngoài vào khu vc sn xu
t hàng tiêu
dùng, thu v ngoi t. Cng qua đó mà nhà nc đt đc mc tiêu n đnh xã hi,
gim tht nghip, ci thin đi sng cho nhân dân, gim t nn xã hi…
1.1.3. Quy trình cho vay tiêu dùng
Quy trình thc hin mt khon cho vay tiêu dùng cng ging nh nhng khon
vay thông thng ca ngân hàng nhng do cho vay tiêu dùng có liên quan đn mt s
lng ln khách hàng, mi món vay thng nh l và tim
n ri ro cao nên ngân
hàng đã có nhng phng pháp thm đnh khác nhau đi vi tng nhóm khách hàng.
Bc 1: Tip nhn h s xin vay mn vn và thit lp h s tín dng
Khi nhn đc đ ngh vay tiêu dùng ca khách hàng thì cán b tín dng tin
hành trao đi vi khách hàng v mc đích s dng vn vay, s tin cn vay. Ngoài ra,
cán b tín dng bt đu thit lp h s cho vay.
Thang Long University Library
5
Cán b tín dng thu thp các thông tin cn thit cho h s vay vn da trên
nhng h s mà khách hàng lp:
H s pháp lý: đn xin vay do khách hàng lp, bn sao CMND, h khu khách
hàng, các giy t chng minh ngh nghip, tình trng gia đình, hc vn ca khách
hàng,…
H s kinh t: Khách hàng cn cung cp cho ngân hàng giy t chng minh thu
nhp và mc đích vay vn ca mình. Ngoài ra, khách hàng còn phi lp các tài li
u
thuyt minh khon vay: mc vn t có, nhu cu chi phí,…
H s tài sn đm bo: Nu ngân hàng thy cn thit phi có tài sn th chp, vt
cm c hay cam kt bo lãnh thì cán b tín dng s có trách nhim thông báo vi
khách hàng. Khi đó, khách hàng cn cung cp cho ngân hàng giy chng nhn quyn
s dng đt, giy t chng minh s hu tài sn đm b
o,…
Ngoài ra, cán b cn thu thp ngun thông tin t trung tâm thông tin tín dng ca
NHNN (CIC) v ngi xin vay vn và thông tin t đi tác, khách hàng ca ngi xin
vay vn, t c quan thu, các phng tin thông tin đi chúng.
S đ 1.1 S đ quy trình cho vay tiêu dùng
Bc 2: Thm đnh cho vay:
Thm đnh phi tài chính: thm đnh uy tín ca khách hàng.
Thm đnh tài chính: Thm đnh nng lc tài chính ca khách hàng, thm đnh
nhu cu vay vn ca khách hàng phù hp vi pháp lut, thm đnh tài sn đm bo (c
s pháp lý ca tài sn đm bo (TSB), giá tr th trng ca TSB, tính thanh khon
ca TSB).
6
Bc 3: Quyt đnh cp tín dng:
Nu t chi cho khách hàng vay tin, ngân hàng cn thông báo bng vn bn ghi
rõ lý do t chi đ ngh vay vn ca khách hàng, chuyn gi cho khách hàng tránh
thc mc sau này.
Nu quyt đnh cho khách hàng vay vn, ngân hàng cùng khách hàng s tin
hành ký kt hp đng cho vay và hp đng đm bo tin vay.
Bc 4: Gii ngân:
Khách hàng có th đn ngân hàng làm th tc nhn tin ho
c nh ngân hàng
chuyn tin đn ni bán hàng hóa, dch v mà khách hàng tiêu dùng.
Bc 5: Kim tra, kim soát quá trình s dng vn vay:
Cán b tín dng thng xuyên kim tra quá trình s dng vn ca khách hàng. Nu
thy sai phm, cán b cn tìm hiu rõ nguyên nhân và báo ngay lên cp trên.
Nguyên nhân khách quan: Ngân hàng t vn cho khách hàng cách gii quyt.
Nguyên nhân ch quan: Ngay lp tc đình ch cho vay đi vi khách hàng, tìm mi
cách thu hi n, báo thông tin này lên Trung tâm thông tin tín dng ca NHNN (CIC).
Bc 6: Thanh lý hp đng:
Nu trong quá trình kim tra có thy sai phm ca khách hàng, ngân hàng phi
thanh lý hp đng bt buc, c gng thu hi c gc và lãi.
Nu không có sai phm, ngân hàng và khách hàng thanh lý hp đng cho vay
mc nhiên.
Nu quá thi hn cho vay, khách hàng cha tr đc ht s gc và lãi, ngân hàng
có th gia hn n hoc chuyn n quá hn, tin hành x lý n quá hn, thanh lý tài sn
đm bo, phong ta tài kho
n tin gi khách hàng.
1.1.4. Các hình thc cho vay tiêu dùng
Vic phân loi cho vay tiêu dùng đc da trên nhiu tiêu thc khác nhau, giúp
có cái nhìn toàn din v cho vay tiêu dùng nhng góc đ khác nhau. Phân loi cho
vay có c s khoa hc là tin đ đ thit lp các quy trình cho vay thích hp và nâng
cao hiu qu qun tr ri ro cho vay.
1.1.4.1. Da vào mc đích s dng tin vay ca khách hàng
Cho vay tiêu dùng c trú: (Residential Mortage Loan): là các khon vay nhm
tài tr cho nhu cu mua sm, xây dng hoc ci to nhà ca khách hàng. Các khon
vay này thng sau khi khách hàng đã vay đ mua hoc sa cha nhà ca thì s làm
tng nhu cu vay vn dài hn, thông thng trên di 15 nm. Do vy, tài sn th chp
chính là bt đng sn đó. Hu nh các khon vay tiêu dùng dài hn đu áp dng lãi
sut đc điu chnh đnh kì theo mt lãi sut c s.
Thang Long University Library
7
Cho vay tiêu dùng phi c trú (Nonresidial Mortage Loan): là các khon vay tài
tr cho vic trang tri các chi phí mua sm xe c, đ dùng gia đình, chi phí giáo dc, y
t, gii trí và du lch,… Trong đó, bao gm:
Cho vay mua ô tô: Nhng khon cho vay mua ô tô đn gin là nhng khon vay
mà ngi tiêu dùng dùng đ mua phng tin phc v cho sinh hot hàng ngày. Ngoài
các NHTM, dch v cho vay tiêu dùng đ mua ô tô còn do nhng hãng kinh doanh ô tô
cung ng cho khách hàng ca mình. gim thiu đi th cnh tranh, các NHTM
thng chn nhng hãng kinh doanh ô tô đ làm đ
i tác, gián tip cung ng dch v
cho vay tiêu dùng cho khách hàng và chit khu hoa hng cho các hãng này.
Cho vay đi du hc và đi hc: hc sinh, sinh viên là nhng đi tng ca dch v
cho vay tiêu dùng này nhm mc đích đi hc trong nc hoc du hc. Nhng khon
vay này ngân hàng thng cho vay vi mt mc nht đnh, không quá ln vi lãi sut
u đãi. các nc phát trin, nhng khon vay đi du hc hoc
đi hc đc hc sinh,
sinh viên thc hin rt nhiu và các ngân hàng cng to điu kin ti đa cho nhng đi
tng khách hàng này.
Cho vay tiêu dùng khác: ngoài nhng khon cho vay nói trên thì các NHTM còn cho
vay tiêu dùng vào các mc đích khác nhau nh: Cho vay theo th tín dng, cho vay đ
mua các trang thit b, ni tht, đ gia dng, cho vay đ chi tr các chi phí y t,…
1.1.4.2. Da vào cách thc hoàn tr
Cho vay tiêu dùng tr góp (Installment Consumer Loan): ây là hình thc cho
vay tiêu dùng trong đó ngi đ
i vay tr n (bao gm s tin gc và lãi) cho ngân hàng
nhiu ln, theo nhng k hn nht đnh trong thi hn cho vay. Phng thc này
thng đc áp dng cho các khon vay có giá tr ln hoc thu nhp hàng kì ca ngi
đi vay không đ kh nng thanh toán ht mt ln s n vay. i vi hình thc cho vay
tiêu dùng này, các ngân hàng thng chú ý ti mt s vn đ c bn sau:
Loi tài s
n đc tài tr: Ngân hàng thng tài tr cho nhng tài sn có giá tr
ln, thi hn s dng lâu bn. Vì đi vi nhng loi tài sn nh vy, ngi tiêu dùng
s đc hng nhng tin ích t chúng trong mt thi gian dài, kéo theo thin chí tr
n ca khách hàng s tt hn.
S tin phi tr trc: Thông thng, ngân hàng yêu cu khách hàng phi thanh
toán trc mt phn giá tr tài sn cn mua sm, ngân hàng s cho vay phn tin còn
li. S tin tr trc cn phi đ ln đ mt mt, làm cho ngi đi vay ngh rng h
chính là ch s hu ca tài sn, có trách nhim hn trong vic tr n, mt khác có tác
dng hn ch ri ro cho ngân hàng. S tin tr trc ít hay nhiu ph thuc vào rt
nhiu y
u t: loi tài sn, th trng tiêu th tài sn đã qua s dng, môi trng kinh
t, nng lc tài chính ca khách hàng, chính sách cho vay ca mi NHTM.
8
Chi phí tài tr: Là chi phí mà ngi đi vay phi tr cho ngân hàng cho vic s
dng vn. Chi phí tài tr ch yu bao gm lãi vay và các chi phí khác có liên quan.
Chi phí tài tr phi trang tri đc cho chi phí vn tài tr, chi phí hot đng, ri ro,
đng thi mang li mt phn li nhun tha đáng cho ngân hàng.
iu khon thanh toán: Khi xác đnh các điu khon liên quan đn vic thanh
toán n ca khách hàng, ngân hàng thng chú ý ti: s tin thanh toán mi kì ph
i
phù hp vi kh nng v thu nhp, trong mi quan h hài hòa vi các nhu cu chi tiêu
khác ca khách hàng; giá tr ca tài sn tài tr không đc thp hn s tin tài tr cha
thu hi; kì hn tr n phi thun li cho vic tr n ca khách hàng (thng theo
tháng); thi gian tài tr không nên quá dài.
S tin khách hàng phi thanh toán cho ngân hàng mi đnh kì: có th tính bng
mt s các phng pháp nh
phng pháp gp (Add-on Method), phng pháp lãi
đn; phng pháp hin giá.
Cho vay tiêu dùng phi tr góp (Non- installment Consumer Loan): Theo
phng thc này, tin vay đc khách hàng thanh toán cho ngân hàng ch mt ln khi
đn hn. Thng các khon cho vay tiêu dùng phi tr góp ch đc cp cho các khon
vay có giá tr nh vi thi hn vay không dài, hoc cho vay cm c các giy t có giá
đ s dng cho mc đích tiêu dùng.
Cho vay tiêu dùng tun hoàn (Revolving Consumer Credit): là các khon cho
vay tiêu dùng trong đó ngân hàng cho phép khách hàng s dng th tín dng ho
c phát
hành séc đc phép thu chi da trên tài khon vãng lai. Theo phng thc này, trong
thi hn tín dng đc tha thun trc, cn c vào nhu cu chi tiêu và thu nhp ca
khách hàng có đc tng kì, khách hàng đc ngân hàng cho phép thc hin vay và
tr n nhiu k mt cách tun hoàn, theo mt hn mc tín dng. Các khon vay này
chim t l ln nht trong s tng trng ca hot đng cho vay tiêu dùng.
Lãi khách hàng phi tr m
i kì có th tính da trên mt trong ba cách: Lãi đc
tính da trên s d n đã đc điu chnh; Lãi đc tính da trên s d n trc khi
đc điu chnh; Lãi đc tính da trên c s d n bình quân.
1.1.4.3. Da vào phng thc cho vay
Cho vay tiêu dùng gián tip (Indirect Consumer Loan): là hình thc cho vay
trong đó ngân hàng mua các khon n phát sinh do nhng công ty bán l đã bán chu
hàng hóa, dch v cho ngi tiêu dùng.
Thang Long University Library
9
S đ 1.2 Quy trình cho vay tiêu dùng gián tip
(1) Ngân hàng và các công ty bán l ký hp đng mua bán n. Trong hp đng,
ngân hàng thng đa ra các điu kin v đi tng khách hàng đc bán chu, s tin
bán chu ti đa và loi tài sn bán chu
(2) Công ty bán l và ngi tiêu dùng ký kt hp đng bán chu hàng hóa. Thông
thng, ngi tiêu dùng phi tr trc mt phn giá tr tài sn.
(3) Công ty bán l
giao tài sn cho ngi tiêu dùng
(4) Công ty bán l bán b chng t bán chu hàng hóa cho ngân hàng
(5) Ngân hàng thanh toán tin cho công ty bán l
(6) Ngi tiêu dùng thanh toán tin tr góp cho ngân hàng
Cho vay tiêu dùng gián tip có mt s u đim sau:
Cho phép ngân hàng d dàng tng doanh s cho vay tiêu dùng,
Cho phép ngân hàng tit gim đc chi phí trong cho vay,
Là ngun gc ca vic m rng quan h vi khách hàng và các hot đng ngân
hàng khác.
Trong trng hp có quan h vi nhng công ty bán l tt, cho vay tiêu dùng
giàn ti
p an toàn hn cho vay tiêu dùng trc tip,
Bên cnh mt s u đim trên, cho vay tiêu dùng gián tip còn có mt s nhc đim:
Ngân hàng không trc tip tip xúc vi ngi tiêu dùng đã đc bán chu.
Thiu s kim soát ca ngân hàng khi công ty bán l thc hin vic bán chu
hàng hóa.
K thut nghip v cho vay tiêu dùng gián tip có tính phc tp cao.
NGÂN
HÀNG
CÔNG TY
BÁN L
NGI
TIÊU DÙNG
(1)
(4)
(5)
(6)
(3)
(2)
10
Do nhng nhc đim trên nên trên thc t, nhiu ngân hàng không mn mà vi
cho vay tiêu dùng gián tip. Nhng ngân hàng nào tham gia vào hot đng này thì đu
có các c ch kim soát tín dng cht ch.
Cho vay tiêu dùng gián tip thng đc thc hin thông qua các phng thc:
Tài tr truy đòi toàn b: Theo phng thc này, khi bán cho ngân hàng các
khon n ca ngi tiêu dùng, công ty bán l cam kt s thanh toán cho ngân hàng
toàn b các khon n nu khi đn hn ng
i tiêu dùng không thanh toán đc.
Tài tr truy đòi hn ch: Theo phng thc này, trách nhim ca công ty bán l
đi vi các khon n mà ngi tiêu dùng mua chu không thanh toán ch gii hn
trong mt chng mc nht đnh, ph thuc vào các điu khon đã đc tha thun
gia ngân hàng vi công ty bán l.
Tài tr min truy đòi: Theo phng thc này, sau khi bán các khon n cho ngân
hàng, công ty bán l không còn chu trách nhim cho vic khách hàng có hoàn tr n
cho ngân hàng hay không. Phng thc này cha đng ri ro cao cho ngân hàng nên
chi phí tài tr thng đc ngân hàng tính cao hn so vi các phng thc khác và các
khon n đc mua cng đc ngân hàng cân nhc k càng. Ngoài ra, ch có nhng
công ty bán l rt đc ngân hàng tin cy mi đc áp dng phng thc này.
Tài tr có mua li: Khi thc hin cho vay tiêu dùng gián tip theo phng thc
min truy đòi hoc truy đòi mt phn, n
u ri ro xy ra, ngi tiêu dùng không tr n
thì ngân hàng thng thanh lý tài sn đ thu hi n. Trong trng hp này, nu có tha
thun trc thì ngân hàng có th bán tr li n cho công ty bán l phn n mà ngân hàng
cha đc thanh toán, kèm theo tài sn đã đc th đc trong mt thi gian nht đnh.
Cho vay tiêu dùng trc tip (Direct Consumer Loan)
Cho vay tiêu dùng trc tip là các khon cho vay tiêu dùng trong đó ngân hàng
trc tip tip xúc và cho khách hàng vay cng nh trc ti
p thu n t khách hàng.
Quy trình cho vay tiêu dùng trc tip
(1) Ngân hàng và ngi tiêu dùng kí kt hp đng
(2) Ngi tiêu dùng tr trc mt phn s tin mua tài sn cho công ty bán l
(3) Ngân hàng thanh toán s tin mua tài sn còn thiu cho công ty bán l
(4) Công ty bán l giao tài sn cho ngi tiêu dùng
(5) Ngi tiêu dùng thanh toán tin vay cho ngân hàng.
Thang Long University Library
11
S đ 1.3 Quy trình cho vay tiêu dùng trc tip
Cho vay tiêu dùng trc tip có mt s nhng u đim sau:
Ngân hàng có th tn dng đc s trng ca nhân viên tín dng. Nhng ngi
này thng đc đào to chuyên môn và có nhiu kinh nghim trong lnh vc tín dng
nên các quyt đnh tín dng trc tip ca ngân hàng thng có cht lng cao hn so
vi trng hp chúng đc quyt
đnh bi các công ty bán l. Ngoài ra, trong hot
đng ca mình, nhân viên tín dng Ngân hàng có xu hng chú trng đn vic to ra
các khon vay có cht lng tt trong khi nhân viên tín dng ca công ty bán l
thng ch chú trng đn vic bán cho nhiu hàng đ tng doanh thu, li nhun cho
công ty mình.
Cho vay tín dng trc tip linh hot hn cho vay tín dng gián tip, tit kim thi
gian cho khách hàng và gim thiu ri ro hn cho ngân hàng.
Tuy nhiên, cho vay tiêu dùng trc tip cng có mt h
n ch đó là món vay
thng nh l nên làm tng chi phí và ngân hàng cng khó khn hn trong vic qun
lý các món vay và m rng quan h tín dng vi khách hàng.
1.1.4.4. Da vào thi hn cho vay
Cho vay tiêu dùng ngn hn: là nhng khon vay tiêu dùng có thi hn không
quá 12 tháng, phc v cho nhu cu sinh hot cá nhân.
Cho vay tiêu dùng trung hn: là nhng khon vay tiêu dùng có thi hn t 12
tháng đn 60 tháng (t 1 nm đn 5 nm), phc v cho nhu cu mua sm vt dng gia
đình, sa cha nhà, y t,…
Cho vay tiêu dùng dài hn: là nhng khon vay tiêu dùng có thi hn trên 60
tháng (trên 5 nm), phc v cho nhu cu mua sm, xây dng nhà, chi tiêu giáo dc,…
NGÂN
HÀNG
CÔNG TY
BÁN L
NGI
TIÊU DÙNG
(
3
)
(
2
)
(4)
(
5
)
(
1
)
12
1.1.5. Các nhân t nh hng đn hot đng cho vay tiêu dùng
1.1.5.1. Nhân t khách quan
Môi trng kinh t:
Hot đng ca NHTM đc coi là “mch máu” ca nn kinh t, chu s bin đng
mnh m t nhng bin đng ca nn kinh t. Trong đó, hot đng cho vay là mt trong
nhng hot đng chu s nh hng nhiu nht. Nu n
n kinh t trong giai đon phát
trin, tng trng tt, n đnh đt nc, không có chin tranh hoc khng b thì nhu cu
v vn vay tiêu dùng ca cá nhân và h gia đình s tng lên. Ngi tiêu dùng s yên tâm
v mc thu nhp ca h và nh vy, kh nng ngi tiêu dùng phát sinh nhu cu tiêu
dùng ln hn, hot đng cho vay tiêu dùng cng có c hi phát trin hn.
Ngc li, n
u nn kinh t đang suy thoái, lm phát, tình hình chính tr không n
đnh thì s làm cho nhu cu tiêu dùng ca cá nhân, h gia đình ch dng li mc va
đ và kéo theo hot đng cho vay tiêu dùng ca các NHTM kém phát trin. Chính vì
th, điu mà các NHTM phi quan tâm và chú ý ti là nhng d báo kinh t trong các
nm trc khi đa ra chính sách tín dng nói chung và chính sách cho vay tiêu dùng
nói riêng.
Pháp lut:
Các hot đng trong xã hi đu b chi phi bi lut pháp mà Nhà nc đã đ ra.
Hot đng cho vay ca các NHTM cng không ngoi l. C ngân hàng và khách hàng
đu phi tuân th đúng theo quy đnh ca Ngân hàng Nhà nc. Pháp lut to ra mt
môi trng lành mnh, to mt sân chi bình đng gia các NHTM vi nhau. Bên
cnh đó, nhng chính sách ca Nhà nc, đc bit là các chính sách v kinh t cng
tác đng đn cho vay tiêu dùng ca các NHTM. Chính vì th, các ngân hàng cng nh
các cán b tín dng phi thng xuyên cp nht nhng thông tin pháp lu
t mi đ đa
ra nhng phng hng hot đng phù hp.
Chính sách ca Nhà nc
Hin nay, Nhà nc khuyn khích đu t trong nc và thu hút đu t nc
ngoài bng cách h trn lãi sut cho vay. Mt mt, chính sách s kích thích đu t phát
trin kinh t, mt khác gim thiu tht nghip, tng thu nhp cho ngi lao đng, t đó
tng mc sng ca ng
i dân lên. Ngoài ra, các chính sách u đãi cho h nghèo vay
vn, cho vay tín chp đi vi nông dân,… là nhng chính sách tích cc làm cho
khong cách giàu nghèo gim đi, ci thin mc sng , bt kp vi cuc sng hin đi.
ó đu là c s thun li đ phát trin hot đng cho vay tiêu dùng ca các NHTM.
Thang Long University Library
13
Môi trng vn hóa- xã hi
Nhng yu t thuc v vn hóa xã hi nh thói quen s dng các sn phm ngân
hàng, t l tit kim, trình đ dân trí, th hiu,… nh hng rt ln đn vic đa ra
quyt đnh la chn hình thc cho vay tiêu dùng. Các quan nim v ngân hàng quen
thuc hay xa l, an toàn hay không an toàn, thói quen thanh toán tin mt trong dân c
cng là nhng yu t có tác đ
ng đn các dch mà ngân hàng cung cp, trong đó có
hot đng cho vay tiêu dùng.
1.1.5.2. Nhân t ch quan
Nhng nhân t ch quan thuc v ngân hàng
nh hng phát trin ca ngân hàng: là điu kin tiên quyt đ phát trin hot
đng cho vay tiêu dùng. Nu trong k hoch phát trin ca mình, ngân hàng không
quan tâm đn hot đng này thì các khách hàng có nhu cu v cho vay tiêu dùng cng
s không đc quan tâm. Ngc li, nu ngân hàng mun phát trin hot đng cho vay
tiêu dùng thì h
s đa ra nhng chin lc c th đ thu hút nhng ngi tiêu dùng có
nhu cu vay vn đn vi mình. Cung cu có điu kin thun li gp nhau là điu kin
tt đ hot đng cho vay tiêu dùng phát trin.
Nng lc tài chính ca ngân hàng: là yu t đc các nhà lãnh đo ngân hàng
xem xét khi đa ra các quyt đnh trng đó có các quyt đnh v hot đng cho vay
tiêu dùng. Nng lc tài chính ca ngân hàng đc xác đnh da trên mt s các yu t
nh s lng vn ch s hu, t l phn trm li nhun nm sau so vi nm trc, t
trng n quá hn trong tng d n, s lng tài sn thanh khon. Nu ngân hàng có
vn ch s hu ln, kh nng huy đng vn ln trong thi gian ngn thì có th coi là
sc mnh v tài chính. Khi đó, ngân hàng có th đu t vào các danh mc mà ngân
hàng quan tâm hn trong đó có hot đng cho vay tiêu dùng. Ngc li, ngân hàng
không có đc s vn cn thit đ tài tr cho nhiu hot đng thì nhng hot đng u
tiên hn s đc chú trng và hot đng cho vay tiêu dùng s ít có c hi phát trin.
Chính sách tín dng ca ngân hàng: là h thng các ch trng, đnh h
ng, quy
đnh chi phi hot đng tín dng do hi đng qun tr đa ra nhm s dng hiu qu
ngun vn đ tài tr cho các doanh nghip, h gia đình và các cá nhân. Thông thng,
chính sách tín dng có các khon mc nh: hn mc tín dng, loi hình tín dng, quy
đnh v TSB, k hn, n quá hn, cách thc thanh toán n,… Chính sách tín dng
vch ra cho các cán b tín dng hng đi và khung tham chiu rõ ràng làm c
n c đ
xem xét các nhu cu vay vn. Vì vy, nhng yu t trong chính sách tín dng đu tác
đng mnh m đn vic m rng tín dng nói chung và hot đng cho vay tiêu dùng
nói riêng. Mt khác, khi mt ngân hàng đã có sn các hình thc cho vay tiêu dùng đa
dng vi cht lng tt thì vic m rng cng d dàng và thun li hn các ngân hàng
14
mi ch có các sn phm, dch v đn gin. Do tính cnh tranh gia các ngân hàng
ngày càng gay gt nên mt chính sách tín dng đúng đn, hp lý s là yu t thu hút
khách hàng hiu qu.
S lng, trình đ cng nh đo đc ngh nghip ca các cán b tín dng: nh
hng không nh ti hot đng cho vay tiêu dùng ca các NHTM. Nu các cán b tín
dng không có đo đc ngh nghi
p thì dù gii đn my cng vô giá tr bi h sn
sang vì li ích cá nhân mà làm tn hi đn li ích ca tp th ngân hàng và li ích ca
khách hàng. Ngoài t cách đo đc tt, cán b tín dng phi có trình đ chuyên môn
cao, trình đ hiu bit rng đ có th thm đnh chính xác khách hàng và d án vay
vn, t đó đa ra các quyt đnh cp tín dng đúng đn. Mt cán b tín d
ng có trình
đ nghip v cao, kh nng giao tip, marketing tt trong công vic, trình đ ngoi
ng, vi tính thành tho, nhit tình, có đo đc ngh nghip s to đc n tng tt
đp trong khách hàng v ngân hàng bi hình nh ca cán b tín dng chính là đi din
cho hình nh ca ngân hàng. Hn na, các cán b tín dng có mi quan h rng trong
xã hi cng có th thu hút đc nhiu khách hàng hn.
Trình đ khoa h
c công ngh và kh nng qun lý ca ngân hàng: là mt trong
nhng nhân t quan trng nh hng ti s phát trin ca hot đng cho vay tiêu dùng
ti ngân hàng đó. Nu ngân hàng đc trang b các công ngh hin đi thì h có th
tng tin ích cho khách hàng và các dch v ca h s đc bit đn rng rãi. Ví d,
mt ngân hàng có điu kin đu t vào dch v th
thanh toán, đt các máy ATM, có
th giao dch vi khách hàng thông qua mng Internet, mng đin thoi di đng,… thì
ngân hàng đó có th m rng hot đng cho vay tiêu dùng ca mình thông qua các tài
khon vãng lai mà khách hàng đã s dng các dch v trên ca ngân hàng đ cho vay
thu chi, th tín dng,… Hn na, áp dng khoa hc công ngh tiên tin, các ngân
hàng có th qun lý danh sách khách hàng cng nh các món vay mt cách d dàng,
nhanh chóng, chính xác, gim bt các th tc rm rà, tit ki
m thi gian, nhân lc
cng nh chi phí qun lý góp phn làm gim giá thành dch v, to c s đ cnh tranh
vi các ngân hàng khác.
Nhng nhân t ch quan thuc v khách hàng:
Kh nng tài chính ca khách hàng: nu khách hàng có thu nhp cao và n đnh
thì vic tr n ngân hàng thng ít nh hng đn các chi tiêu và tit kim khác trong
gia đình, đc bit là nhu cu thit yu. i vi nhng khách hàng này, h s
n sàng
thanh toán tin vay cho ngân hàng đ tránh nhng rc ri v mt pháp lý. Ngày nay,
phn ln các món vay tiêu dùng quy đnh ngun tr là thu nhp thng xuyên ca
khách hàng trong tng lai, ngoi tr mt s khon vay ngn hn. Chính vì th kh
nng tài chính ca khách hàng có vai trò quan trng trong quyt đnh cp tín dng tiêu
dùng ca ngân hàng.
Thang Long University Library
15
o đc ngi đi vay: đc đánh giá da trên nng lc pháp lý, đ tín nhim ca
khách hàng và thin chí tr n ca khách hàng. Trc khi cho vay, cán b tín dng
phi đánh giá đ tín nhim ca khách hàng trong vic thc hin các giao c ca hp
đng tín dng. Ngân hàng cng cn xem xét nng lc pháp lý ca khách hàng, TSB
có liên quan đn các v kin hay tranh chp không.
Nhng nhân t ch quan thuc v
đi th cnh tranh:
Do cnh tranh trong hot đng cho vay tiêu dùng ca các NHTM trong nc
cng nh NHTM nc ngoài ti Vit Nam là rt ln nên trong thi gian gn đây, cùng
vi vic ni lng các c ch tín dng, các NHTM trong nc đã bt đu tin hành m
rng hot đng cho vay tiêu dùng. Vic này tt yu xy ra vì nó giúp cho các Ngân
hàng đa dng hóa đc sn phm, dch v ca mình đ đáp
ng nhu cu ngày càng
tng v s lng và cht lng trong mt môi trng đy bin đng và cnh tranh.
Ngoài ra, các Ngân hàng cn tìm hiu đi th cnh tranh ca mình, đa ra các chin
lc kinh doanh hp lý đ đng vng và phát trin.
1.2. i tng cho vay tiêu dùng ca ngân hàng thng mi
i tng cho vay tiêu dùng ca NHTM là các khách hàng cá nhân và khách
hàng h gia đình.
1.2.1. nh ngha
Theo Bách khoa toàn th Vit Nam , “khách hàng là ngi mua hoc có s quan
tâm, theo dõi mt loi hàng hóa hoc dch v nào đó mà s quan tâm này có th dn
đn hành đng mua”.
Nh vy, khách hàng cá nhân ca NHTM là nhng ngi s dng, quan tâm, và
theo dõi mt hay nhiu sn phm, dch v mà NHTM cung ng mà s quan tâm này có
th dn đn hành đng s dng sn phm, dch v.
Theo iu 116 B lut Dân s 2005, “h gia đình là mt nhóm ngi mà các
thành viên có mi quan h thân thit vi nhau, có tài sn chung cùng đóng góp công
sc đ hot đng kinh t chung trong sn xut nông, lâm, ng nghip hoc mt s lnh
vc sn xut, kinh doanh khác do pháp lut quy đnh là ch th khi tham gia quan h
dân s thuc các lnh vc này.”
Khách hàng h gia đình ca NHTM là mt nhóm ngi mà các thành viên có
m
i quan h thân thit vi nhau, có tài sn chung, cùng đóng góp công sc đ hot
đng kinh t chung, có s dng, quan tâm và theo dõi mt hay nhiu sn phm, dch
v mà NHTM cung ng mà s quan tâm này có th dn đn hành đng s dng sn
phm, dch v.