hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty cổ phần thương mại vận tải xuân hồng



B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o


KHÓA LUN TT NGHIP


 TÀI:

HOÀN THIN CÔNG TÁC K TOÁN BÁN HÀNG HÓA
VÀ XÁC NH KT QU BÁN HÀNG TI CÔNG TY
C PHN THNG MI VN TI XUÂN HNG




GIÁO VIÊN HNG DN : TH.S OÀN TH HNG NHUNG
SINH VIÊN THC HIN : T BO TRUNG
MÃ SINH VIÊN : A16749
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH-K TOÁN





HÀ NI - 2014



MC LC
LI M U
CHNG 1: LÝ LUN CHUNG V K TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC NH
KT QU BÁN HÀNG TI CÁC DOANH NGHIP THNG MI 1
1.1 c đim hot đng kinh doanh ca các công ty thng mi 1
1.1.1. Khái nim hot đng kinh doanh thng mi 1
1.1.2 Mt s khái nim c bn trong công tác k toán bán hàng 2
1.1.2.1 Doanh thu bán hàng và cung cp dch v 2
1.1.2.2 Các khon gim tr doanh thu 3
1.1.2.3 Giá vn hàng bán 3
1.1.3 Nhim v ca k toán bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng trong doanh nghip
thng mi 3
1.2 NI DUNG CÔNG TÁC K TOÁN BÁN HÀNG TRONG DOANH NGHIP
THNG MI 4
1.2.1 Các phng thc bán hàng 4
1.2.1.1 Phng thc bán buôn: 4
1.2.1.2 Bán hàng theo phng thc giao đi lý 5
1.2.1.3 Phng thc bán l 6
1.2.2 Các phng thc thanh toán 6
1.2.3 Phng pháp tính giá vn hàng bán 7
1.2.3.1 Phng pháp giá thc t bình quân gia quyn c k d tr 7
1.2.3.2 Phng pháp bình quân sau mi ln nhp 7
1.2.3.3 Phng pháp nhp trc, xut trc (FIFO) 8
1.2.3.4 Phng pháp nhp sau, xut trc (LIFO) 8
1.2.3.5 Phng pháp giá thc t đích danh 8
1.2.3.6 Phân b chi phí thu mua cho hàng hóa bán ra trong k 9
1.2.4 Chng t và tài khon s dng 9
1.2.4.1 Chng t s dng 9
1.2.4.2 Tài khon s dng 9
1.2.5 Phng pháp k toán bán hàng trong doanh nghip hch toán hàng tn kho theo

phng pháp kê khai thng xuyên 13
Thang Long University Library


1.2.6 Phng pháp k toán bán hàng trong doanh nghip hch toán hàng tn kho theo
phng pháp kim kê đnh k 18
1.3 NI DUNG CÔNG TÁC K TOÁN XÁC NH KT QU BÁN HÀNG 19
1.3.1. Chng t và tài khon s dng 19
1.3.2 K toán chi phí bán hàng 21
1.3.3 K toán chi phí qun lý doanh nghip 23
1.3.4 K toán xác đnh kt qu bán hàng 23
1.4 CÁC HÌNH THC S K TOÁN S DNG TRONG CÔNG TÁC K TOÁN
CHNG 2: THC TRNG K TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC NH KT
QU BÁN HÀNG TI CÔNG TY C PHN THNG MI VN TI XUÂN
HNG 26
2.1 Khái quát chung v công ty c phn thng mi vn ti Xuân Hng 26
2.1.1 Qúa trình hình thành và phát trin ca công ty 26
2.1.2 c đim t chc b máy qun lý ca công ty 27
2.1.3 c đim t chc b máy k toán và t chc công tác k toán ti công ty 27
2.1.3.1 c đim t chc b máy k toán 27
2.1.3.2 c đim t chc công tác k toán ti công ty: 29
2.2 Thc trng công tác k toán bán hàng ti Công ty c phn thng mi vn ti Xuân
Hng 29
2.2.1 K toán chi tit bán hàng 29
2.2.2: K toán các khon gim tr doanh thu 46
2.2.3: K toán tng hp bán hàng hóa 46
2.3 Thc trng công tác k toán xác đnh kt qu bán hàng Công ty c phn thng
mi vn ti Xuân Hng 51
2.3.1 K toán chi phí bán hàng 51
2.3.2 K toán chi phí qun lý doanh nghip 57

CHNG 3: MT S Ý KIN  XUT NHM HOÀN THIN CÔNG TÁC
K TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC NH KT QU BÁN HÀNG TI CÔNG TY
C PHN THNG MI VN TI XUÂN HNG 66
3.1 Nhn xét khái quát v thc trng công tác k toán bán hàng và xác đnh kt qu
bán hàng ti công ty 66
3.1.1 Nhn xét chung 66


3.1.2 Nhng u đim: 67
Nhng tn ti: 68
3.2 Mt s ý kin đ xut nhm hoàn thin công tác k toán bán hàng và xác đnh kt
qu bán hàng ti công ty c phn thng mi vn ti Xuân Hng. 68
3.2.1. Kin ngh v chi phí thu mua 68
3.2.2. V công tác qun lý bán hàng 68
3.2.3. V s k toán chi tit 70
3.3.4. V lp d phòng phi thu khó đòi 70
KT LUN

Thang Long University Library


DANH MC S , BNG BIU

S đ 1.1: K toán bán buôn qua kho theo hình thc bán hàng trc tip 14
S đ 1.2: K toán bán buôn hàng hóa qua kho theo hình thc chuyn hàng 14
S đ 1.3: K toán bán hàng theo phng thc bán buôn vn chuyn thng có tham gia
thanh toán 15
S đ 1.4: K toán bán hàng theo phng thc bán buôn vn chuyn thng không
tham gia thanh toán 15
S đ 1.5: K toán bán hàng theo phng thc gi đi lý hay ký gi 16

S đ 1.6: K toán bán hàng tr góp 17
S đ 1.7: K toán bán l hàng hóa 17
S đ 1.8: K toán hàng trong doanh nghip k toán hàng tn kho theo phng pháp
kim kê đnh k 18
S đ 1.9: K toán chi phí bán hàng 22
S đ 1.10. K toán chi phí qun lý doanh nghip 23
S đ 1.11: Hch toán xác đnh kt qu bán hàng. 24
S đ 1.12: trình t ghi s k toán theo hình thc nht ký chung 25
S đ 2.1: T chc b máy qun lý ca công ty c phn thng mi vn ti Xuân
Hng 27
S đ 2.2: T chc b máy k toán 28
Bng 2.3: Hóa đn GTGT 32
Bng 2.4: Phiu xut kho 33
Bng 2.5: Phiu thu 34
Bng 2.6: Phiu xut kho 35
Bng 2.7: Hóa đn GTGT 36
Bng 2.8: Hóa đn tr li hàng bán 37
Bng 2.9: Phiu nhp kho 38
Bng 2.10: S chi tit hàng bán b tr li 39
Bng 2.11: Bng tng hp doanh thu 40
Bng 2.12: S chi tit giá vn hàng bán 41
Bng 2.13: S chi tit bán hàng 42
Bng 2.14: S chi tit thanh toán vi ngi mua 44


Bng 2.15: Bng tng hp chi tit công n 45
Bng 2.16: S nht ký chung 46
Bng 2.17: s cái TK511 49
Bng 2.18: s cái TK632 50
Bng 2.19: Bng tính lng cán b công nhân viên tháng 12 53

Bng 2.20: Bng phân b tin lng và bo him xã hi 54
Bng 2.21: Hóa đn tin xng 55
Bng 2.22: S chi tit tài khon 641 56
Bng 2.23: Chi phí khu hao TSC 58
Bng 2.24: Hóa đn tin qung cáo 59
Bng 2.25: Hóa đn GTGT nhà hàng Sen Nam Thanh 60
Bng 2.26: S chi tit TK 642 61
Bng 2.27: s cái TK641 62
Bng 2.28: s cái TK 642 63
Bng 2.29: S Nht ký chung ghi s chi phí QLDN 64
Bng 2.30: S cái TK911- Xác đnh kt qu kinh doanh 66
Thang Long University Library


LI M U

Câu nói “phi thng bt phú” ca ngi xa ngày càng th hin tính đúng đn
khi mà nn kinh t th gii nói chung và Vit Nam nói riêng đã và đang đt đc
nhng thành tích đáng k trong lnh vc kinh doanh thng mi. Kinh t Vit Nam đã
chuyn hóa t nn kinh t t cp t túc sang nn kinh t th trng theo đnh hng xã
hi ch ngha, m ra nhng bc ngot quan trng, nhng nc thang cao hn trên tin
trình hi nhp vi s phát trin chung ca th gii. Hot đng kinh doanh thng mi
đóng mt vai trò vô cùng quan trng, góp phn tích cc vào vic thúc đy sn xut
trong nc c v s lng và cht lng hàng hóa, nhm đáp ng nhu cu ngày càng
cao ca mi tng lp dân c, góp phn m rng giao lu hàng hóa, quan h kinh t
trong và ngoài nc.
C.Mác đã tng khng đnh: lu thông va là tin đ, va là điu kin, va là kt
qu ca sn xut và Ông đa ra biu thc v quá trình luân chuyn hàng hóa: T-H-T'.
Khi T' > T, điu đó chng t doanh nghip đã t chc tt khâu tiêu th, t đó góp phn
tng vòng quay vn và mc tiêu ti đa hóa li nhun mau chóng tr thành hin thc.

Nói nh vy đ thy đc vai trò quan trng ca chic cu ni gia sn xut và tiêu
dùng, đ chic cu này đc hot đng liên tc nhp nhàng thì cn phi có b máy h
tr đc lc, trong đó có b máy k toán ca doanh nghip, đc bit là k toán tiêu th
và xác đnh kt qu tiêu th. B phn này cung cp thông tin v tình hình tiêu th và
xác đnh kt qu tiêu th trong các doanh nghip, cho phép doanh nghip bit rõ tng
khon chi phí mà doanh nghip đã b ra trong quá trình mua, bán, d tr hàng hóa và
kt qu thu đc t quá trình bán hàng. ng thi tìm ra nguyên nhân làm tng, gim
các khon thu nhp, chi phí đ t đó tìm ra các bin pháp làm tng doanh thu, thu
nhp. c bit đi vi các doanh nghip thng mi, t chc tt quá trình bán hàng là
nhim v sng còn, quyt đnh đn s tn ti ca doanh nghip nht là trong môi
trng cnh tranh gay gt nh hin nay.
Nhn thc đc tm quan trng ca vn đ này và qua thi gian thc tp ti Công ty
c phn thng mi vn ti Xuân Hng, vi nhng kin thc đã đc trang b trong
nhà trng, di s ch bo, hng dn tn tình ca cô giáo - Ths. oàn Th Hng
Nhung và các anh, ch trong phòng k toán ca Công ty, em đã đi sâu vào nghiên cu


đ tài: “Hoàn thin k toán tiêu th và xác đnh kt qu tiêu th ti Công ty c
phn thng mi vn ti Xuân Hng”.
Ngoài li m đu và kt lun, Khóa Lun gm 3 chng:
Chng I: Lý lun chung v k toán tiêu th hang hóa và xác đnh kt qu tiêu
th ti các doanh nghip thng mi
Chng II: Thc trng k toán tiêu th hàng hóa và xác đnh kt qu tiêu th
hàng hóa ti Công ty c phn thng mi vn ti Xuân Hng
Chng III: Mt s kin ngh nhm hoàn thin k toán tiêu th hàng hóa và xác
đnh kt qu tiêu th hàng hóa ti Công ty c phn thng mi vn ti Xuân Hng.



Thang Long University Library

1
CHNG 1: LÝ LUN CHUNG V K TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC NH
KT QU BÁN HÀNG TI CÁC DOANH NGHIP THNG MI
1.1 c đim hot đng kinh doanh ca các công ty thng mi
1.1.1. Khái nim hot đng kinh doanh thng mi
Là vic thc hin mt hay nhiu hành vi thng mi ca thng nhân làm phát
sinh quyn và ngha v gia các thng nhân vi nhau hoc vi các thng nhân có
liên quan bao gm vic mua bán hàng hóa, cung ng dch v thng mi và các hot
đng xúc tin thng mi nhm mc đích sinh li hoc thc hin các chính sách kinh
t xã hi.
Hot đng kinh doanh thng mi có chc nng t chc và thc hin vic mua
bán, trao đi, cung cp các dch v nhm phc v sn xut và đi sng nhân dân. Hot
đng kinh doanh thng mi là khâu trung gian ni lin sn xut vi tiêu dùng.
Trong nn kinh t th trng, các doanh nghip sn xut ra sn phm hay cung
cp các dch v cho khách hàng. Nhng liu nn kinh t có phát trin nu thiu đi hot
đng thng mi? Thng mi chính là chic cu ni gia nhà sn xut, cung ng sn
phm dch v vi nhng ngi tiêu dùng; là khâu chuyn đi giá tr t hình thái vt
cht sang hình thái tin t.
Khâu bán hàng có vai trò đc bit quan trng nh vy cng bi mt lý do quan
trng đó là: sn xut là tin đ cho tiêu th nhng tiêu th li quyt đnh li đi vi sn
xut. Nu các doanh nghip thng mi không có lãi thì h s không thc hin hot
đng này na. Khâu bán hàng giúp phn quan trng vào vic khách hàng có lãi hay
không vì điu này liên quan ti vn đ giá vn hàng bán tc là chi phí ca các hàng
hoá dch v mà các doanh nghip thng mi s cung ng.
Trong nn kinh t th trng, điu quan trng và là s quan tâm hàng đu ca các
doanh nghip sn xut là làm th nào đ sn phm ca mình tiêu th đc trên th
trng và đc th trng chp nhn c v các phng din: giá c, cht lng, mu
mã…Vic khách hàng có chp nhn hay không s đc khách hàng phn ánh thông
qua nhà thng mi. Nhà thng mi s phn ánh li vi nhà sn xut thông qua vic
h bán đc bao nhiêu hàng ca doanh nghip sn xut, giá c nh th nào và mc

tng ca lng hàng bán.
Xét trên giác đ là mt b phn ca nn kinh t quc dân, doanh nghip thng
mi va có tính đc lp tng đi, li va có mi quan h cht ch vi các ch th
2
kinh t khác ta thy: khâu bán hàng ca các doanh nghip thng mi là rt quan trng
trong trng hp đu ra ca doanh nghip này là đu vào ca mt s doanh nghip
khác. Bt c s bin đng nào ca cu v hàng hoá dch v s nh hng đn khâu bán
hàng và do đó nh hng đn ch th kinh t khác có liên quan.
Chúng ta cng cn nhc li rng điu quyt đnh ch yu cho s thành công ca
doanh nghip thng mi là khâu bán hàng. S thành công ca các doanh nghip
thng mi li đóng góp vào s phát trin nn kinh t quc dân, thúc đy nhanh quá
tnh công nghip hóa, hin đi hoá đt nc. Mc đích kinh doanh ca các doanh
nghip trong nn kinh t th trng là kt qu kinh doanh và làm th nào đ kt qu
kinh doanh càng cao càng tt và luôn có s tng trng. iu đó ph thuc nhiu vào vic
t chc kim soát các khon doanh thu, chi phí và xác đnh, tính toán các kt qu kinh
doanh, đu t, hot đng tài chính trong k ca doanh nghip. Doanh nghip cn phi bit
nên kinh doanh mt hàng nào, bit đc xu hng kinh doanh chúng đ đu t m rng
kinh doanh hay chuyn hng kinh doanh sang mt hàng khác… iu này phi da vào
nhng thông tin do k toán cung cp mi đy đ, trung thc và đáng tin cy.
1.1.2 Mt s khái nim c bn trong công tác k toán bán hàng
1.1.2.1 Doanh thu bán hàng và cung cp dch v
- Doanh thu: là toàn b s tin thu đc hoc s thu đc t các nghip v kinh t
phát sinh trong k.
Phng pháp xác đnh doanh thu: doanh thu bán hàng s đc xác đnh khác
nhau tùy theo doanh nghip np thu GTGT theo phng pháp trc tip hay khu tr.
Trng hp doanh nghip thuc đi tng np thu GTGT theo phng pháp trc
tip thì doanh thu bán hàng bao gm c thu GTGT, nu doanh nghip np thu
GTGT theo phng pháp khu tr thì doanh thu bán hàng không bao gm thu GTGT.
Doanh thu bán hàng đc ghi nhn khi tha mãn đng thi 5 điu kin trong
chun mc k toán s 14 đã đc quy đnh ti Quyt đnh s 149/2001/Q-BTC ngày

31/3/2011 ca B trng B Tài chính
• Doanh nghip đã chuyn giao phn ln ri ro và li ích gn lin vi quyn s hu
sn phm hoc hàng hóa cho ngi mua.
• Doanh nghip không còn nm gi quyn qun lý hàng hóa nh ngi s hu
hàng hóa hoc quyn kim soát hàng hóa.
• Doanh thu đc xác đnh tng đi chc chn.
Thang Long University Library
3
• Doanh nghip đã thu đc hoc s thu đc li ích kinh t t giao dch hàng bán.
• Xác đnh đc chi phí liên quan đn giao dch bán hàng.
1.1.2.2 Các khon gim tr doanh thu
- Hàng bán b tr li: là s hàng đã tiêu th nhng b ngi mua t chi, tr li do
các nguyên nhân nh vi phm hp đng, hàng kém phm cht, không quy cách… Tr
giá hàng bán b tr li tính theo đn giá bán ghi trên hóa đn.
- Chit khu thng mi: là s tin gim tr ca khách hàng do mua vi s lng
ln hoc tha thun u đãi ghi trong hp ðng.
- Gim giá hàng bán: là s tin gim tr cho khách hàng ngoài hóa đn hay hp
đng do các nguyên nhân đc bit nh hàng hóa kém phm cht, không đúng quy cách
hay giao hàng không thi gian.
- Doanh thu thun: là s chênh lch gia doanh thu bán hàng vi các khon gim
tr doanh thu (chit khu thng mi, gim giá hàng bán, hàng bán b tr li, thu XK,
thu GTGT theo phng pháp trc tip, thu TTB)
Doanh thu thun = Doanh thu bán hàng - các khon gim tr doanh thu
1.1.2.3 Giá vn hàng bán
- Giá vn hàng bán : là tr giá vn ca sn phm, hàng hóa đã tiêu th trong k.
Tr giá vn ca hàng hóa là giá mua thc t hàng bán cng vi chi phí thu mua phân
b cho hàng tiêu th trong k.
1.1.3 Nhim v ca k toán bán hàng và xác đnh kt qu bán hàng trong doanh
nghip thng mi
- Ghi chép phn ánh kp thi, đy đ và chính xác tình hình bán hàng hoá ca doanh

nghip trong k. Ngoài k toán tng hp trên các tài khon k toán, k toán bán hàng
phi theo dõi ghi chép v s lng, đn giá, kt cu, chng loi và các chi phí kèm
theo khi bán hàng ca tng nhóm mt hàng theo chng t đã lp trên h thng s sách
thích hp.
- Tính toán chính xác các chi phí phát sinh trong quá tnh bán hàng; kim tra, giám
sát tin đ thc hin k hoch bán hàng, k hoch li nhun, phân phi li nhun, k
lut thanh toán, làm tròn ngha v vi nhà nc.
- Cung cp thông tin chính xác, trung thc, đy đ v tình hình bán hàng, xác đnh
kt qu phc v cho vic lp báo cáo tài chính và qun lý doanh nghip.
4
1.2 NI DUNG CÔNG TÁC K TOÁN BÁN HÀNG TRONG DOANH NGHIP
THNG MI
1.2.1 Các phng thc bán hàng
1.2.1.1 Phng thc bán buôn:
Bán buôn: là vic bán hàng cho các đn v thng mi, bán cho các t chc bán
l hoc bán cho các đn v sn xut đ tip tc sn xut kinh doanh. c đim ca
nghip v bán buôn là bán vi khi lng ln, theo hp đng và thanh toán không
dùng tin mt. Kt thúc quá trình bán buôn hàng hóa vn nm trong khâu lu thông
cha bc vào tiêu dùng, do vy, giá tr và giá tr s dng ca hàng hóa cha đc
thc hin đy đ. Hin nay có 2 phng thc bán buôn: Bán buôn qua kho và bán
buôn vn chuyn thng.
- Bán buôn hàng hóa qua kho: là phng thc bán buôn hàng hóa mà trong đó
hàng hóa đã đc nhp kho ca doanh nghip ri mi xut bán. Bán buôn hàng hóa
qua kho có th đc thc hin di 2 hình thc:
+ Bán buôn hàng hóa qua kho theo hình thc giao hàng trc tip: theo hình thc
này hàng hóa giao ngay cho bên mua ti kho ca ngi bán. Hàng hóa đc xác đnh
tiêu th khi bên mua đã nhn đ hàng và ký vào hóa đn mua hàng.
+ Bán buôn qua kho theo hình thc chuyn hàng: Theo hình thc này, cn c vào
hp đng đã ký kt hoc theo đn đt hàng, doanh nghip thng mi xut kho hàng
hóa và chuyn hàng đn giao cho bên mua theo đa đim đã quy đnh trc trong hp

đng bng phng tin t có hoc thuê ngoài. Hàng chuyn đi bán vn thuc quyn s
hu ca bên bán. Khi đc bên mua thanh toán hoc chp nhn thanh toán v s hàng
chuyn giao (mt phn hoc toàn b) thì s hàng đc bên mua chp nhn này mi
đc coi là tiêu th và khi đó bên bán mt quyn s hu v s hàng đó. Chi phí vn
chuyn do bên bán chu hay bên mua chu thì s đc quy đnh c th trong hp đng
ký kt.
- Bán buôn vn chuyn thng: là phng thc bán buôn mà hàng hóa khi đc
doanh nghip thng mi mua hàng, nhn hàng mua, không đa v nhp kho mà
chuyn hng cho bên mua. Trong phng thc này có 2 hình thc sau: bán buôn vn
chuyn thng có tham gia thanh toán và bán buôn vn chuyn thng không tham gia
thanh toán.
Thang Long University Library
5
+ Bán buôn hàng hóa vn chuyn thng có tham gia thanh toán: Doanh nghip
phi t chc quá trình mua hàng, bán hàng, thanh toán tin hàng mua, tin hàng đã bán
vi nhà cung cp và khách hàng ca doanh nghip.
• Bán buôn vn chuyn thng có tham gia thanh toán theo hình thc trc tip:
doanh nghip thng mi sau khi mua hàng thì giao trc tip cho ngi mua ti kho
ca ngi bán. Sau khi giao nhn ngi mua ký nhn đ hàng và thanh toán tin hàng
luôn hoc chp nhn thanh toán thì hàng hóa đó đc coi là đã tiêu th.
• Bán buôn vn chuyn thng có tham gia thanh toán theo hình thc gi bán:
doanh nghip sau khi mua hàng, nhn hàng ca nhà cung cp s chuyn thng cho
ngi mua ti đa đim đã tha thun trc. Hàng hóa gi đi bán trong trng hp này
vn thuc quyn s hu ca doanh nghip, ch khi nào ngi mua nhn đc hàng và
thanh toán tin hàng luôn hoc chp nhn thanh toán thì hàng đó mi đc coi là tiêu
th.
+ Bán buôn vn chuyn thng không tham gia thanh toán: Thc cht đây là hình
thc môi gii trung gian trong quan h mua, bán, doanh nghip ch đc phn ánh tin
hoa hng môi gii cho vic mua hoc bán, không đc ghi nhn nghip v mua cng
nh nghip v bán ca mi thng v. Bên mua chu trách nhim thanh toán cho bên

bán và vn chuyn hàng hóa v kho ca mình.
1.2.1.2 Bán hàng theo phng thc giao đi lý
i vi bên giao đi lý: hàng giao cho bên đi lý vn thuc quyn s hu ca
doanh nghip và cha xác đnh là đã bán. Doanh nghip hch toán vào doanh thu khi
nhn đc tin thanh toán ca bên nhn đi lý hoc đã đc chp nhn thanh toán.
Doanh nghip có trách nhim np thu GTGT, thu TTB (nu có) trên tng giá tr
hàng gi bán đã tiêu th mà không đc tr đi phn hoa hng đã tr cho bên nhn đi
lý. Khon hoa hng mà doanh nghip đã tr coi nh là phn chi phí bán hàng đc
hch toán vào TK641.
i vi bên nhn đi lý: s hàng nhn đi lý không thuc quyn s hu ca
doanh nghip, do đó khi bán hàng doanh nghip không đc ghi tng doanh thu vì
thc cht đây ch là khon thu h ch hàng. Khi bán hàng doanh nghip phi lp hóa
đn GTGT theo đúng giá do ch hàng quy đnh giao cho ngi mua. nh k, doanh
nghip xác đnh s hoa hng đi lý đc hng đ ghi tng doanh thu. Nu s hàng đã
nhn bán nhng không bán đc thì tin hành tr li ch hàng.
6
1.2.1.3 Phng thc bán l
Bán l hàng hóa: là phng thc bán hàng mà hàng hóa đã ra khi khu vc lu
thông và đc giao ti tay ngi tiêu dùng. Trong phng thc bán l hàng hóa
thng đc bán vi s lng nh hoc đn chic, ch yu là bán thu bng tin mt và
thi đim giao hàng hóa cho khách hàng và thu tin thng cùng mt lúc. Vy nên
thi đim đc xác đnh là tiêu th đi vi hàng hóa bán theo phng thc bán l là
ngay khi hàng hóa đc giao cho khách hàng. Bán l gm các hình thc sau:
- Hình thc bán l thu tin trc tip: theo nh hình thc này nhân viên bán hàng
trc tip thu tin và giao hàng cho khách. Cui ca nhân viên bán hàng kim kê hàng
hóa còn  quy, kim tin và làm giy np tin. Sau đó lp báo cáo bán hàng đ xác
đnh doanh s bán, đi chiu vi s tin đã np theo giy np tin.
- Hình thc bán l thu tin tp trung: Theo phng thc này thì nhân viên bán
hàng và nhân viên thu ngân làm vic đc lp vi nhau. Cui ca bán hàng nhân viên
bán hàng kim hàng hóa ti quy và lp báo cáo doanh thu trong ca. Thu ngân có

nhim v thu tin, kim kê và np tin cho th qu. K toán bán hàng nhn chng t
ti quy làm cn c đ ghi nghip v bán hàng trong ngày.
- Bán hàng theo phng thc tr góp: là hình thc bán hàng thu tin nhiu ln.
Ngi mua thanh toán mt phn tin ngay ti thi đim mua, s tin còn li s đc
tr dn  các thi k tip theo và phi chu mt t l lãi sut nht đnh. Khi giao hàng
cho ngi mua thì hàng hóa đó đc coi là đã tiêu th. Doanh thu đc ghi nhn khi
khách hàng thanh toán mt phn tin  ln th nht.
1.2.2 Các phng thc thanh toán
Sau khi giao hàng cho bên mua và đc chp nhn thanh toán, bên bán có th
đc nhn tin hàng theo các phng thc khác nhau tùy thuc vào đc đim kinh
doanh ca doanh nghip hoc tha thun trong hp đng ký kt. Doanh nghip thng
mi hin nay đang áp dng hai phng pháp sau:
- Thanh toán trc tip bng tin mt: đây là phng thc thanh toán trc tip gia
ngi mua và ngi bán. Khi mua hàng có th bên mua s giao tin ngay hoc nhn
n đ sau đó xut tin ra thanh toán cho ngi bán.
- Thanh toán qua ngân hàng: Theo phng thc này ngân hàng làm trung gian thc
hin vic chuyn tin t tài khon ngi mua sang ngi bán.
Thang Long University Library
7
1.2.3 Phng pháp tính giá vn hàng bán
Xác đnh tr giá vn ca hàng xut bán là mt công tác quan trng có nh hng
ln đn vic xác đnh kt qu bán hàng. Trong k hch toán hàng hóa đc nhp kho
vi nhiu điu kin khác nhau nên khi xut bán doanh nghip phi hch toán hàng xut
kho theo phng pháp nht đnh. Tùy thuc vào đc đim hot đng mà doanh nghip
la chn cho mình mt phng pháp tính giá vn hàng bán trong k.
 có s liu hch toán, cng nh xác đnh kt qu kinh doanh ca doanh nghip
cn phi xác đnh phng pháp tính tr giá mua thc t ca hàng hoá bán ra trong kì
ca doanh nghip đ t đó xác đnh giá vn hàng bán. Ta có:
Giá vn hàng
bán

=
Giá mua hàng
hóa xác đnh là
tiêu th
+
Chi phí thu
mua phân b
1.2.3.1 Phng pháp giá thc t bình quân gia quyn c k d tr
Theo phng pháp này cn c vào s lng hàng hóa xut kho và đn giá thc t
bình quân gia quyn đ tính tr giá vn hàng xut kho.

u đim: gim nh đc vic hch toán chi tit hàng hóa, không ph thuc vào
s ln nhp xut ca mi loi.
Nhc đim: giá vn ca hàng hoá xut kho đ bán tính đc tng đi hp lý
nhng không linh hot vì cui tháng cui tháng mi tính đc đn giá bình quân.
1.2.3.2 Phng pháp bình quân sau mi l
n nhp
V bn cht, phng pháp này ging phng pháp giá thc t bình quân gia
quyn nhng đn giá bình quân phi đc tính li sau mi ln nhp trên c s giá mua
ca hàng tn và giá mua ca ln nhp đó. Tuy nhiên khi lng công vic tính toán li
Giá mua ca
hàng hóa mua
trong k
=
S lng hàng
hóa xut kho
trong k
x
n giá mua
bình quân gia

quyn

n giá bình

=
Giá mua thc t hàng t
n
đu k

+
Giá mua thc t hàng
nhp trong k
quân gia quyn

S lng hàng hóa tn đu
k
+ S lng hàng hóa
nhp trong k
8
tng thêm do đó ch nên áp dng vi các doanh nghip có s ln mua hàng hoá ít
nhng khi lng ln.

Gía đn v bình quân

=

Gía thc t ca tng loi hàng tn kho sau mi ln nhp
sau mi ln nhp Lng thc t ca hàng tn kho sau mi ln nhp
u đim: phng pháp này đm bo s liu có đ chính xác cao và kp thi.
Nhc đim: khi lng công vic tính toán nhiu và phi tính toán trên tng

danh mc hàng hóa. Do đó ch nên áp dng vi các doanh nghip có ít danh mc hàng
hóa và s ln nhp ca mi loi không nhiu.
1.2.3.3 Phng pháp nhp trc, xut trc (FIFO)
Áp dng da trên gi đnh là hàng hóa tn kho đc mua trc hoc sn xut
trc thì đc xut trc, và hàng tn kho còn li cui k là hàng tn kho đc mua
hoc sn xut vào gn thi đim cui k. Theo phng pháp này thì giá tr ca hàng
hóa xut kho đc tính theo giá ca lô hàng nhp kho  thi đim đu k hoc gn đu
k, giá tr ca hàng tn kho đc tính theo giá ca hàng nhp kho  thi đim cui kì
hoc gn cui k ca tn kho.
u đim: cho phép k toán có th tính giá hàng xut kho kp thi tránh sc ép
ca vic phi tính giá vào cui k.
Nhc đim: tn nhiu công sc vì phi tính giá theo tng danh mc và tng loi
giá hàng hóa. Ngoài ra chi phí kinh doanh ca doanh nghip không phn ánh kp thi
vi giá th trng.
1.2.3.4 Phng pháp nhp sau, xut trc (LIFO)
Áp dng da trên gi đnh là hàng tn kho đc mua sau hoc sn xut sau thì đc
xut trc, tn kho còn li cui k là tn kho đc mua hoc sn xut trc đó. Theo phng
pháp này thì giá tr hàng xut kho đc tính theo giá ca lô hàng xut sau hoc gn sau cùng,
giá tr ca hàng tn kho đc tính theo giá ca hàng nhp kho đu k hoc gn đu k.
V c bn u, nhc đim ca phng pháp này ging phng pháp FIFO,
nhng nu s dng phng pháp này s giúp cho chi phí kinh doanh ca doanh nghip
s phn ánh kp thi vi giá c hàng hóa.
1.2.3.5 Phng pháp giá thc t đích danh
Theo phng pháp này, tr giá mua ca hàng hoá xut kho bán thuc lô hàng
nhp nào thì tính theo đn giá ca chính lô đó.
Thang Long University Library
9
Phng pháp này đc áp dng cho các loi hàng hoá có giá tr cao, đc bo
qun riêng theo tng lô .
u đim: xác đnh đc ngay giá tr hàng hóa khi xut kho và thông qua vic

tính giá hàng xut kho k toán có th theo dõi đc thi hn bo qun tng lô hàng.
Nhc đim: Do phi gn nhãn mác cho tng danh mc hàng hóa vi các giá
khác nhau cho mi ln nhp nên khi lng công vic rt nhiu, đòi hi nhiu thi
gian và công sc.
1.2.3.6 Phân b chi phí thu mua cho hàng hóa bán ra trong k
Chi phí thu
mua ca hàng
tn kho đu k
+
Chi phí
thu mua
hàng phát
sinh trong
k
Chi phí thu
mua phân b
ca hàng bán
ra trong k
=
Tr giá mua
ca hàng tn
đu k
+
Tr giá
mua ca
hàng nhp
trong k
x
Tr giá
mua ca

hàng bán
ra trong
k
1.2.4 Chng t và tài khon s dng
1.2.4.1 Chng t s dng
Các hóa đn, chng t đc s dng đ hch toán nghip v bán hàng trong doanh
nghip thng mi bao gm:
- Hóa đn giá tr gia tng.
- Phiu thu, phiu chi.
- Hóa đn kiêm phiu xut.
- Phiu thu tin mt.
- Giy báo có ca ngân hàng.
- Bng kê hàng hóa bán ra.
- Các chng t, bng kê tính thu
1.2.4.2 Tài khon s dng
+ Tài khon 511 ” Doanh thu bán hàng và cung cp dch v”: Tài khon này dùng
đ phn ánh doanh thu bán hàng và cung cp dch v ca mt doanh nghip trong mt k
k toán ca hot đng sn xut kinh doanh.
10
+ Kt cu và ni dung phn ánh ca tài khon 511 nh sau:
TK511 - “Doanh thu bán hàng cung cp dch v”
- Thu tiêu th đc bit, thu xut
khu phi np, thu GTGT theo
phng pháp trc tip
- Chit khu thng mi, gim
giá hàng bán và doanh thu ca hàng
bán b tr li.
- Kt chuyn doanh thu thun
vào TK 911.

- Doanh thu bán hàng hóa, sn
phm (doanh thu cha có thu đi vi
doanh nghip áp d
ng phng pháp
thu GTGT khu tr và doanh thu có
thu đi vi đn v tính thu GTGT
theo phng pháp trc tip) trong k.

Tài khon này cui k không có s d và đc chi tit thành các tiu khon nh sau:
- TK5111 : Doanh thu bán hàng hoá
- TK5112 : Doanh thu bán thành phm
- TK 5113 : Doanh thu cung cp dch v
- TK5114 : Doanh thu tr cp tr giá
- TK 5117: Doanh thu kinh doanh bt đng sn đu t
- TK 5118 : Doanh thu khác
+ Tài khon 521 “Chit khu thng mi”: Tài khon này dùng đ phn ánh
khon chit khu thng mi mà doanh nghip đã gim tr, hoc đã thanh toán cho
ngi mua hàng do vic ngi mua hàng đã mua hàng (sn phm, hàng hoá), dch v
vi khi lng ln và theo tho thun bên bán s dành cho bên mua mt khon chit
khu thng mi (đã ghi trên hp đng kinh t mua bán hoc các cam kt mua, bán
hàng).
Kt cu và ni dung phn ánh ca tài khon 521 nh sau:
TK 521 – “Chit khu thng mi”
Các khon chit khu thng
mi thc t phát sinh trong k
Cui k kt chuyn toàn b s chit
khu thng mi sang tài khon 511 đ
xác đnh doanh thu thun ca k báo cáo

Thang Long University Library
11
Tài khon 521 không có s d cui k.
+ Tài khon 532 “Gim giá hàng bán”: Tài khon này dùng đ phn ánh khon
gim giá hàng bán thc t phát sinh và vic x lý khon gim giá hàng bán trong k k
toán. Gim giá hàng bán là khon gim tr cho ngi mua do sn phm, hàng hoá
kém, mt phm cht hay không đúng quy cách theo quy đnh trong hp đng kinh t.
Kt cu và ni dung phn ánh ca TK 532 nh sau:
TK 532 - “Gim giá hàng bán”
- Các khon gim giá hàng bán đ
ã
chp thun cho ngi mua hàng.
- Cui k kt chuyn toàn b s
gim giá hàng bán sang tài khon
511 đ xác đnh doanh thu thun
ca k báo cáo.

Tài khon 532 không có s d cui k.
+ Tài khon 531 “Hàng bán b tr li”: Tài khon này dùng đ phn ánh giá tr
ca s sn phm, hàng hóa b khách tr li do các nguyên nhân li thuc v doanh
nghip.
Kt cu và ni dung phn ánh ca tài khon 531 nh sau:
TK 531 - “Hàng bán b tr li”
- Doanh thu hàng bán b tr li, đã tr
tin cho ngi mua hoc tính tr vào
khon phi thu ca khách hàng v s
sn phm, hàng hóa đã bán.
-Cui k kt chuyn toàn b s doanh
thu ca hàng bán b tr li sang tài
khon 511 đ xác đnh doanh thu

thun ca k báo cáo.

Tài khon 531 không có s d cui k.
+ Tài khon 156 "Hàng hoá": Tài khon này dùng đ phn ánh giá tr hin có và
tình hình bin đng theo giá thc t ca các loi hàng hoá ca doanh nghip, bao gm hàng
hoá ti các kho hàng, quy hàng.
Kt cu và ni dung phn ánh ca tài khon 156 "Hàng hoá" nh sau:


12
TK156 - "Hàng hoá"
- D K: Tr giá vn hàng tn đu k.
- Tr giá mua hàng hóa nhp kho trong
k (theo phng pháp KKTX).
- Tr giá thuê gia công ch bin nhp
kho (KKTX).
- Chi phí giá mua (KKTX).
- Tr giá hàng tn kho cui k (theo
phng pháp KKK)
-Tr giá xut kho ca hàng hóa bán và
hàng tr li ngi bán (KKTX).
- Gim giá đc hng (KKTX).
- Tr giá hàng thiu ht coi nh xut kho
(KKTX).
- Tr giá tn kho đu k đã kt chuyn
(KKK).

D CK: Tr giá vn hàng tn cui k.

Tài khon 156 – “Hàng hoá” đc chi tit thành 2 tài khon:

- TK 1561 : Giá mua ca hàng hoá
- TK 1562 : Chi phí mua hàng
+ Tài khon 157 “Hàng gi bán”: Tài khon này dùng đ phn ánh tr giá hàng hóa,
thành phm đã gi đn cho khách hàng hoc gi bán đi lý, ký gi, chuyn cho đn v cp
di hch toán ph thuc đ bán nhng cha đc chp nhn thanh toán.
Kt cu và ni dung phn ánh ca tài khon 157 "Hàng gi bán" nh sau:
TK157 - "Hàng gi bán"
- Tr giá thc t hàng hóa gi
cho khách hàng hoc gi đi bán đi
lý hoc ký gi.
- Kt chuyn cui k tr giá
hàng hóa gi đi bán cha đc
khách hàng chp nhn thanh
toán(KKK)
- Tr giá hàng hóa, dch v đã
đc khách hàng thanh toán hoc
đc chp nhn thanh toán.
- u k kt chuyn tr giá
hàng hóa, thành phm đã gi đi bán,
dch v đã cung cp cha xác đnh là
đã bán đu k (KKK).
D CK: Tr giá hàng hóa gi đi
cha đc chp nhn thanh toán.

+ Tài khon 632 “Giá vn hàng bán”: Tài khon này dùng đ phn ánh tr giá vn
ca sn phm, hàng hóa dch v, bt đng sn đu t, giá thành sn xut ca sn phm xây
lp bán trong k.
Kt cu và ni dung phn ánh ca tài khon 632“Giá vn hàng bán” nh sau:
Thang Long University Library
13

Tài khon 632 - “Giá vn hàng bán”
- Tr giá vn ca thành phm, hàng
hóa, dch v đã bán trong k.
- Chi phí thu mua hàng hóa phân b
trong k
- Trích lp d phòng gim giá hàng
tn kho.

- Tr giá mua hàng ca s hàng mua b
tr li.
- Hoàn nhp d phòng gim giá hàng
tn kho.
- Kt chuyn giá vn hàng hóa vào bên
n tài khon 911.


+ Tài khon 611 “Mua hàng”: Tài khon này s dng đi vi doanh nghip hch
toán hàng tn kho theo phng pháp kim kê đu k.
Kt cu và ni dung phn ánh ca tài khon 611 “mua hàng” nh sau:
TK611 “Mua hàng”
- Tr giá hàng tn kho đu k.
- Tr giá hàng mua trong k.
- Tr giá hàng bán b tr li.
- Tr giá hàng tn kho cui k.
- Tr giá hàng hóa xut trong k.
- Tr giá hàng tr li cho ngi bán,
đc gim giá bán, CKTM đc hng.

Tài khon không có s d cui k.
1.2.5 Phng pháp k toán bán hàng trong doanh nghip hch toán hàng tn kho

theo phng pháp kê khai thng xuyên
Phng pháp kê khai thng xuyên là phng pháp theo dõi và phn ánh thng
xuyên, liên tc, có h thng tình hình nhp, xut, tn vt t, hàng hoá trên s k toán.
Trong trng hp doanh nghip tính thu GTGT theo phng pháp trc tip thì doanh
thu bán hàng là doanh thu bao gm c thu GTGT hoc thu TTB (tng giá thanh
toán).
14
S đ 1.1: K toán bán buôn qua kho theo hình thc bán hàng trc tip
TK156 TK632 TK911 TK511 TK111,112,131 TK521,531,532

GVHB K/c GVHB DT hàng bán b tr li,
K/c doanh thu gim giá, CKTM
thun TK3331 TK 3331
Thu GTGT
đu ra

DT bán hàng
cha thu
K/c các khon gim tr DT



S đ 1.2: K toán bán buôn hàng hóa qua kho theo hình thc chuyn hàng
TK1561 TK632 TK911 TK511 TK111,131
TK157
Gi bán GVHB K/c GVHB TK521,531,532 TK3331
Thu
K/c khon GTGT
gim tr DT đu ra
DT bán hàng

k/c DT thun cha GTGT


Thang Long University Library
15
S đ 1.3: K toán bán hàng theo phng thc bán buôn vn chuyn thng có
tham gia thanh toán
1
TK111,112,331 TK632 TK911 TK511 TK111,112,131 TK521,531,532

TK157 TK 3331
Chuyn K/c DT bán hàng
hàng GVHB GVHB cha thu
K/c doanh DT hàng bán b tr,
thu thun CKTM, gim giá hb
TK133 TK3331
Thu GTGT
đu vào
kt chuyn gim tr doanh thu




S đ 1.4: K toán bán hàng theo phng thc bán buôn vn chuyn thng
không tham gia thanh toán

TK511 TK111,112,131,331 TK641
TK3331 TK133
Thu GTGT phi np Thu GTGT đu vào

Hoa hng môi gii Chi phí môi gii


16
S đ 1.5: K toán bán hàng theo phng thc gi đi lý hay ký gi
Ti đn v giao đi lý
TK156 TK632 TK911 TK511 TK111,112,131 TK642
Tk157

Xut kho ghi nhn
gi bán GVHB K/c DT thun TK3331 Tin hoa hng
tr cho đi lý
K/c GVHB thu GTGT
đu ra

TK133


Doanh thu bán Thu GTGT
hàng cha có đu vào
thu GTGT
Ti đn v nhn đi lý
TK003
- Nhn hàng - Bán hàng
TK3331 `- Tr li

Thu GTGT đu ra

TK511 TK331 TK111,112
Tin bán hàng đi lý phi tr
Doanh thu hoa hng đi lý ch hàng
Thanh toán cho bên giao đi lý



Thang Long University Library
17
S đ 1.6: K toán bán hàng tr góp
TK1561 TK632 TK911 TK511 TK111,112

Tr giá vn K/c GVHB K/c DT thun DT tính theo giá
hàng bán bán tr ngay S tin thu
ln đu
TK 3331
Thu GTGT đu TK131
ra phi np
S tin còn
TK515 TK3387 phi thu

K/c DT Phân b doanh Doanh thu cha
hot đng thu cha thc hin
TC thc hin


S đ 1.7: K toán bán l hàng hóa
TK1561 TK632 TK911 TK511 TK111,112

GVHB K/c GVHB K/c DT thun giá bán cha thu GTGT

TK3331
Thu GTGT đu
ra phi np