B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
GIIăPHÁPăTNGăCNGăHUYăNGă
VNăTIăNGỂNăHÀNGăTHNGăMIăCă
PHNăXNGăDUăPETROLIMEX
– CHIăNHÁNHăTHNGăLONG
SINHăVIểNăTHCăHIN : LểăKIMăNGC
MÃ SINH VIÊN : A16160
CHUYÊN NGÀNH : NGÂN HÀNG
HÀăNIă– 2014
B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
GIIăPHÁPăTNGăCNGăHUYăNGă
VNăTIăNGỂNăHÀNGăTHNGăMIăCă
PHNăXNGăDUăPETROLIMEX
– CHIăNHÁNHăTHNGăLONG
Giáoăviênăhngădn :ăTS.ăNguynăăThăThúy
Sinhăviênăthcăhin : LêăKimăNgc
Mã sinh viên : A16160
Chuyên ngành : Ngân hàng
HÀăNIă– 2014
Thang Long University Library
LIăCMăN
hoàn thành Khóa lun vi đ tài “Gii pháp tng cng huy đng vn ti
ngân hàng thng mi c phn Xng du Petrolimex – Chi nhánh Thng Long”, em
xin gi li cm n chân thành ti các thy, cô giáo thuc khoa Kinh t - Qun lỦ ca
trng i hc Thng Long đư trang b cho em nhng kin thc c bn và chuyên sâu
đ em có th hoàn thành khoá lun ca mình. c bit, em xin gi li cm n sâu sc
đn cô Nguyn Th Thúy đư tn tình giúp đ và ng h em trong sut quá trình thc
hin và hoàn thành đ tài Khóa lun tt nghip.
Li cui cùng, em xin trân trng cm n các anh ch trong ngân hàng thng mi
c phn Xng du Petrolimex – Chi nhánh Thng Long đư to điu kin tt nht cho
em đ có th đt đc kt qu nh mong mun.
Do thi gian hn ch và kin thc thc t ca bn thân có hn nên Khóa lun tt
nghip ca em không tránh khi nhng thiu sót. Em hi vng nhn đc Ủ kin đóng
góp t các thy cô.
Em xin chân thành cm n!
Hà Ni, ngày 27 tháng 10 nm 2014
Sinh viên
LêăKimăNgc
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s h
tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc
trích dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Hà Ni, ngày 27 tháng 10 nm 2014
Sinh viên
LêăKimăNgc
Thang Long University Library
MCăLC
CHNGă1.ăTNGăQUANăVăHOTăNGăHUYăNGăVNăCA
NGÂN
HÀNGăTHNGăMI. 1
1.1ăNhngăvnăđăcăbnăvăhuyăđngăvn 1
1.1.1 Khái nim v vn 1
1.1.2 Phân loi vn ca ngân hàng thng mi 1
1.1.3 Vai trò ca vn đi vi ngân hàng thng mi 4
1.2.1. Các hình thc huy đng vn ca ngân hàng thng mi 5
1.2.1.1 Huy đng vn qua tài khon tin gi thanh toán 5
1.2.1.2. Huy đng vn qua tài khon tin gi cá nhân 6
1.2.1.3 Huy đng vn qua tin gi có k hn ca các doanh nghip, các t chc xã
hi: 6
1.2.1.4 Huy đng vn qua tin gi tit kim 6
1.2.1.5. Huy đng vn qua phát hành giy t có giá 8
1.2.1.6. Huy đng vn thông qua đi vay 8
1.2.1.7. Huy đng vn khác 9
1.2.2 Vai trò ca hot đng huy đng vn ca ngân hàng thng mi 10
1.2.2.1 i vi nn kinh t: 10
1.2.2.2 i vi hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi 10
1.3ăCôngătácătngăcngăhuyăđngăvnătiăngơnăhƠngăthngămi 12
1.3.1 Quan nim v tng cng huy đng vn 12
1.3.2 Các ch tiêu phn ánh công tác tng cng huy đng vn 12
1.4 Nhng nhân t nhăhng tiăcôngătácătngăcngăhuyăđng vn ca ngân
hƠngăthngămi 13
1.4.1 Nhng nhân t không kim soát đc 13
1.4.1.1 Môi trng kinh t - vn hóa, xã hi 13
1.4.1.2 Môi trng pháp lý và các chính sách kinh t v mô 14
1.4.1.3 Môi trng cnh tranh 15
1.4.2 Nhng nhân t kim soát đc 15
1.4.2.1 Chính sách lãi sut 15
1.4.2.2 Các phng thc huy đng vn do ngân hàng cung cp 16
1.4.2.3 Khoa hc, công ngh trong ngân hàng 16
1.4.2.4 Marketing ngân hàng 17
1.4.2.5 Công tác t chc và trình đ nhân lc 18
1.4.2.6 Mng li chi nhánh ngân hàng 18
CHNGă2ă:ăTHCăTRNGăHUYăNGăVNăTIăNGỂNăHÀNGăTHNGă
MIăCăPHNăXNGăDUăPETROLIMEXă- CHIăNHÁNHăTHNGăLONG . 20
2.1.ă Kháiă quátă vă ngơnă hƠngă thngă miă că phnă Xngă duă Petrolimexă - Chi
nhánhăThngăLong. 20
2.1.1 S lc lch s hình thành 20
2.1.2 S đ h thng t chc ca ngân hàng thng mi c phn Xng ếu
Petrolimex - Chi nhánh Thng Long 21
2.2ăKháiăquátăhotăđngăkinhădoanhăcaăngơnăhƠngăthngămiăcă phnăXngă
dâu Petrolimex – ChiănhánhăThngăLong. 23
2.2.1 Hot đng huy đng vn ca ngân hàng thng mi c phn Xng ếu
Petrolimex – chi nhánh Thng Long 23
2.2.2 Hoat đng s ếng vn (ch yu là cho vay) 24
2.2.3 Hot đng thanh toán và các hot đng khác 26
2.2.4 Kt qu hot đng kinh ếoanh ca ngân hàng thng mi c phn Xng ếu
Petrolimex - Chi nhánh Thng Long 27
2.3ă Thcă trngă huyă đngă vnă caă ngơnă hƠngă thngă miă că phnă Xngă duă
Petrolimex – ChiănhánhăThngăLong 28
2.3.1 C s pháp lý 28
2.3.1.1 Quy ch huy đng vn 28
2.3.1.2 Gii thiu quy trình huy đng vn ti ngân hàng thng mi c phn Xng du
Petrolimex – Chi nhánh Thng Long 29
2.3.1.3 i tng khách hàng có quyn tham gia các sn phm gi tit kim ti ngân
hàng thng mi c phn Xng du Petrolimex – Chi nhánh Thng Long 29
2.3.2 Các sn phm ếch v ếo ngân hàng thng mi c phn Xng ếu
Petrolimex – Chi nhánh Thng Long cung cp 30
2.3.3 Kt qu huy đng vn ca ngân hàng thng mi c phn Xng ếu
Petrolimex – Chi nhánh Thn Long 32
2.3.3.1 Kt qu huy đng vn theo c cu 32
2.3.3.2 Kt qu huy đng vn theo loi tin 33
2.3.3.3. Kt qu huy đng vn theo k hn 35
2.3.3.4 Kt qu mc tng gim ngun vn qua các nm t 2011-2013 36
2.4.ăKtăquătngăcngăhuyăđngăvnăcaăngơnăhƠngăthngămiăcăphnăXngă
duăPetrplimexă– ChiănhánhăThngăLong 37
2.4.1 Quy mô, c cu ngun vn huy đng và tc đ tng trng 37
2.5ăánhăgiáăcôngătácăhuyăđngăvnăcaă ngơnăhƠngăthngămi c phnăXngă
Du Petrolimex - ChiănhánhăThngăLong 38
2.5.1 Kt qu đt đc 38
2.5.2 Nhng hn ch và nguyên nhân 38
Thang Long University Library
2.5.2.1 Nhng hn ch 38
2.5.2.2 Nguyên nhân 39
CHNGă 3:ă ă GIIă PHÁPă TNGă CNGă HUYă NGă VNă TIă NGỂNă
HÀNGăTHNGăMIăCăPHNăXNGăDUăPETROLIMEX
- CHI NHÁNH
THNGăLONG 41
3.1.ă nhă hngă phátă trină caă ngơnă hƠngă thngă miă că phnă Xngă duă
Petrolimex – ChiănhánhăThngăLongătrongăthiăgianăti. 41
3.2ăGiiăphápătngăcngăhuyăđngăvnătiăngơnăhƠngăthngămiăcăphnăXngă
duăPetrolimexă- ChiănhánhăThngăLong 43
3.2.1 Phát trin các sn phm, ếch v cung ng 43
3.3.1.1 a ra nhiu k hn tin gi khác nhau 44
3.3.1.2 Ci tin phng thc gi và rút tin 44
3.3.1.3 M thêm mt s loi hình tin gi mi 44
3.2.2 Chính sách lãi sut huy đng linh hot, phù hp 45
3.2.3 y mnh hot đng markỀting ca ngân hàng 46
3.2.4 M rng mng li hot đng 48
3.2.5 Hin đi hóa công ngh ngân hàng 48
3.2.6 Nâng cao trình đ cán b ngân hàng 49
3.3.ăMtăsăkinăngh 50
3.3.1 Kin ngh vi Chính ph 50
3.3.2 Kin ngh vi ngân hàng Nhà nc 50
DANHăMCăVITăTT
KỦăhiuăvitătt Tênăđyăđ
ATM H thng máy rút tin t đng
HKD Hot đng kinh doanh
HV Huy đng vn
HQT Hi đng qun tr
KQKD Kt qu kinh doanh
NHNN Ngân hàng nhà nc
NHTM Ngân hàng thng mi
NVH Ngun vn huy đng
PGD Phòng giao dch
TCTD T chc tín dng
TMCP Thng mi c phn
TSC Tài sn c đnh
TT T trng
DANH MCăBNGăBIU,ăSă,ăHÌNHăV
Trang
Bngă2.1:ăCăcuăhuyăđngăvnătheoăthătrng 23
Bngă2.2:ăTìnhăhìnhădănătheoăcăcuăgiaiăđonă2011 – 2013 25
Bngă2.3:ăBáoăcáoăktăquăhotăđngăkinhădoanhă2011-2013 27
Bngă2.4:ăCăcuăhuyăđngăvnătheoăđiătng 32
Bngă2.5:ăCăcuăhuyăđngăvnătheoăloiătin 33
Bngă2.6:Căcuăhuyăđngăvnătheoăkăhn 35
Bngă2.7:ăMcătngăgimătngăvnăhuyăđng 36
Să đă 2.1:ă Că cuă tă chcă caă ngơnă hƠngă thngă miă că phnă Xngă duă
Petrolimex - ChiănhánhăThngăLong 21
Thang Long University Library
LIăMăU
1.ăTínhăcpăthităcaăđătƠi
H thng các NHTM luôn là trung gian tài chính ln nht và cng là trung gian
tài chính mà các ch th kinh t giao dch thng xuyên nht dù quc gia nào. Ti
Vit Nam, h thng các NHTM trong nc cng đư khng đnh vai trò quan trng ca
mình khi có nhng đóng góp to ln trong sut tin trình đi mi đt nc, chuyn
mình t mt nn kinh t nông nghip đ tr thành mt nn kinh t công nghip tiên
tin. Thông qua các chc nng quan trng nh trung gian thanh toán, trung gian tín
dng các ngân hàng đư có nhng đóng góp tích cc cho vic thúc đy lu thông hàng
hóa, đy nhanh tc đ thanh toán, tc đ lu chuyn vn, tit kim đc chi phí lu
thông tin mt…t đó góp phn làm tng thêm ca ci cho xư hi, thúc đy kinh t
phát trin. c bit vi hot đng huy đng vn, ngân hàng s huy đng và tp trung
các ngun vn nhàn ri trong nn kinh t, t đó cung ng vn đ đm bo cho mi quá
trình sn xut, kinh doanh ca các t chc, cá nhân đc thc hin liên tc, quy mô
sn xut đc m rng, đy mnh hot đng xut nhp khu, to ra nhiu ca ci vt
cht cho xư hi và góp phn to công n vic làm cho ngi lao đng. Do vy huy
đng vn là mt trong nhng hot đng quan trng nht ca mt NHTM, không ch
nh hng ti hot đng kinh doanh ca ngân hàng mà còn tác đng ln đn tng
trng kinh t ca đt nc, đc bit trong giai đon nn kinh t nc ta đang tin
hành hi nhp vi kinh t quc t. Nh hi nhp quc t, đư to nên c hi cho mi
ngành ngh trong nn kinh t phát trin, do vy đòi hi cn phi có mt khi lng
vn đu t ln đ đáp ng nhu cu sn xut kinh doanh trong nn kinh t.
Là mt NHTM có tim lc ln v vn, ngân hàng TMCP Xng du Petrolimex –
Chi nhánh Thng Long đư đóng góp mt phn quan trng trong công cuc phát trin
kinh t nói chung và phát trin nông nghip, nông thôn nói riêng.
có th đáp ng mt cách kp thi nhu cu vay vn đ phát trin ngành ngh,
tng thu nhp cho doanh nghip, h sn xut cng nh nâng cao cht lng cuc sng.
Nhng kt qu này chính là thành công không nh ca ngân hàng TMCP Xng du
Petrolimex – Chi nhánh Thng Long, mt trong nhng chi nhánh trc thuc th đô Hà
Ni.
công tác thu hút vn đt hiu qu cao nht thì các ngân hàng phi đ ra cho
mình mt k hoch thu hút vn hiu qu, hp lỦ. Tuy nhiên, công tác này luôn chu tác
đng ca nhiu yu t phc tp và liên tc bin đi, nht là trong điu kin nn kinh t
nc ta đang phi đi mt vi nhng khó khn trong vn đ kim ch lm phát, n
đnh kinh t, thêm vào đó là s cnh tranh khc lit gia các ngân hàng, … nên vic
thc hin k hoch thu hút vn ca ngân hàng đang gp phi rt nhiu khó khn, tr
ngi.
Trên c s lỦ lun đư tip thu đc ti trng i hc Thng Long và kinh
nghim thc tin có đc trong sut quá trình thc tp ti Ngân hàng TMCP Xng du
Petrolimex – Chi nhánh Thng Long, cùng s hng dn ca TS Nguyn Th Thúy
trong thi gian qua, em xin đi sâu vào tìm hiu và nghiên cu v vn đ này thông qua
đ tài: “Gii pháp tng cng huy đng vn ti ngân hàng thng mi c phn Xng
du Petrolimex – Chi nhánh Thng Long”
2.ăMcăđíchănghiênăcu
Khóa lun tp trung nghiên cu các vn đ c bn v công tác huy đng vn ca
mt NHTM. ánh giá thc trng hot đng huy đng vn ti ngân hàng TMCP Xng
Du Petrolimex - Chi nhánh Thng Long trong giai đon 2011-2013 qua các khía cnh
quy mô, c cu huy đng vn, hiu qu s dng ngun vn. T đó ch ra nhng u
đim, hn ch và nguyên nhân ca nhng tn ti trong hot đng huy đng vn ti
ngân hàng và đ xut nhng gii pháp nhm tng cng kh nng huy đng vn mt
cách hiu qu nht.
Phân tích mt cách rõ ràng, chi tit tình hình HV ti ngân hàng TMCP Xng
du Petrolimex - Chi nhánh Thng Long t nm 2011 đn nm 2013, t đó thy đc
đim mnh, hn ch và nguyên nhân ca các hn ch đó.
Nghiên cu và đ ra các gii pháp, kin ngh nhm đy mnh hot đng HV ti
ngân hàng TMCP Xng du Petrolimex - Chi nhánh Thng Long.
3.ăiătngănghiênăcu
i tng nghiên cu: Hot đng huy đng vn ca Ngân hàng thng mi.
4. Phm vi nghiên cu
- Thi gian: Nghiên cu ti ngân hàng TMCP Xng du Petrolimex – chi nhánh
Thng Long qua s liu trong các nm 2011, 2012, 2013.
- Không gian: Ngân hàng TMCP Xng Du Petrolimex - Chi nhánh Thng
Long.
5.ăPhngăphápănghiênăcu
Khóa lun tt nghip s s dng phng pháp thng kê các dãy s liu đ phân
tích sâu, so sánh, đng thi gn thc tin vi nhng lý lun khoa hc.
Ngoài phn m đu và kt lun, Khóa lun tt nghip đc chia thành 3 chng
vi kt cu nh sau:
Chngă1. Tng quan v hot đng huy đng vn ca ngân hàng thng mi.
Chngă2. Thc trng huy đng vn ti ngân hàng thng mi c phn Xng
du Petrolimex - Chi nhánh Thng Long.
Chngă 3. Gii pháp tng cng huy đng vn ti ngân hàng thng mi c
phn Xng du Petrolimex - Chi nhánh Thng Long.
Thang Long University Library
1
CHNGă1.ăTNGăQUANăVăHOTăNGăHUYăNGăVNăCA
NGÂN HÀNG THNGăMI.
1.1 Nhngăvnăđăcăbnăvăhuyăđngăvn
1.1.1 Khái nim v vn
Vn ca NHTM là toàn b các vn tin t đc NHTM to lp bng nhiu hình
thc đ cho vay, đu t và thc hin các dch v ngân hàng bao gm 2 loi chính là:
Vn ch s hu và vn n.
(Theo Mai Vn Bn (2009), Giáo trình Nghip v Ngân hàng thng mi, Trng i
hc Thng Long, Nhà xut bn Tài chính, Hà Ni)
Nh mi t chc kinh doanh trong th trng kinh t, mun hot đng thì các t
chc cn phi có t liu sn xut. Hot đng kinh doanh chính ca NHTM xoay quanh
lnh vc tin t. Do đó, tin hay chính là ngun vn chính là t liu sn xut ca các
NHTM. Ngun vn giúp ngân hàng tin hành hot đng kinh doanh, vn nh hng
trc tip ti quy mô hot đng ca các NHTM. Bên cnh đó, ngun vn chính là
phng tin quyt đnh nng lc và uy tín ca ngân hàng. Kh nng kinh doanh, nng
lc cnh tranh ca ngân hàng ph thuc ch yu vào ngun vn.
1.1.2 Phân loi vn ca ngân hàng thng mi
1.1.2.1 Vn ch s hu
Vn ch s hu là lng vn thuc quyn s hu ca NHTM. Ngun hình thành
loi vn này rt đa dng, tùy theo tính cht s hu, nng lc tài chính ca ch ngân
hàng, yêu cu và s phát trin ca th trng.
Vn thuc s hu ca NHTM chim mt t trng nh trong các khon mc to
nên ngun vn (thng ch chim 5% trong tng ngun vn) nhng nó có vai trò cc
k quan trng đi vi các ngân hàng. Do tính cht thng xuyên n đnh nên ngân
hàng có th s dng nó vào các mc đích khác nhau nh trang b c s vt cht k
thut, to tài sn c đnh phc v cho bn thân ngân hàng, có th s dng cho vay, đc
bit là đu t góp vn liên doanh.
Mt khác vi chc nng bo v, vn thuc s hu ca ngân hàng đc coi nh là
tài sn đm bo gây lòng tin vi khách hàng, duy trì kh nng thanh toán cho khách
hàng khi ngân hàng hot đng thua l. Hn na nó là mt cn c quyt đnh đi vi
qui mô và khi lng vn huy đng cng nh hot đng cho vay và bo lưnh ca ngân
hàng. Quy mô và s tng trng vn thuc s hu ca ngân hàng s quyt đnh nng
lc phát trin ca NHTM. Khi đánh giá v qui mô ca mt NHTM thì tiêu chí đu tiên
đc đ cp là vn thuc s hu ca ngân hàng đó.
Vn ch s hu ca NHTM gm: vn cp 1 và vn cp 2
a) Vn cp 1: bao gm vn điu l, qu d tr b sung vn điu l, qu d
phòng tài chính, qu đu t phát trin nghip v và li nhun không chia.
2
- Vn điu l: là s vn đc ghi trong điu l hot đng ca NHTM. Ngun
vn này có th khác nhau gia các ngân hàng, ph thuc vào mi hình thc s hu ca
NHTM. Nu NHTM do Nhà Nc s hu thì vn điu l do ngân sách Nhà Nc cp
và đc b sung trong quá trình hot đng. Nu là ngân hàng c phn, ngân hàng liên
doanh thì do các c đông và các bên liên doanh đóng góp. Vn điu l ca tng loi
NHTMkhông đc thp hn mc vn pháp đnh mà pháp lut quy đnh. Trong quá
trình kinh doanh, các NHTMcó th b sung tng vn điu l nhng phi đc s chp
thun ca ngân hàng trung ng và phi công b công khai.
- Các qu d tr: đ duy trì và m rng hot đng kinh doanh, các NHTMđc
trích lp các qu d tr, tùy theo quy đnh ca tng quc gia, tng thi k v mc đ
trích lp, quy mô và mc đích s dng. Qu d tr b sung vn điu l hàng nm đc
trích theo t l nht đnh t li nhun sau thu. Vit Nam, theo ngh đnh
146/N/CP ngày 23/11/2005 mc trích lp là 5% li nhun sau thu, mc ti đa ca
qu này bng mc vn điu l thc có. Qu d phòng tài chính là các khon d phòng
tn tht đc xem nh là mt b phn ca vn t có đ bù đp thua l. Vit Nam,
theo vn bn hin hành, NHTMđc trích 10% t li nhun sau thu hàng nm. S d
tr này không vt quá 25% vn điu l ca NHTM. Qu đu t phát trin nghip v,
li nhun không chia… các qu này đc trích lp và s dng theo quy đnh ca pháp
lut.
Vit Nam, vn cp 1 đc dùng làm cn c đ xác đnh gii hn mua, đu t
vào tài sn c đnh, vào t chc tín dng.
b) Vn cp 2 bao gm các khon nh giá tr tng thêm ca tài sn c đnh đc
đnh giá li theo quy đnh ca pháp lut; giá tr tng thêm ca các loi chng khoán
đu t đc đánh giá li theo quy đnh; trái phiu chuyn đi hoc c phiu u đưi do
t chc tính dng phát hành tha mưn các điu kin yêu cu theo quy đnh; các công
n khác đáp ng các điu kin pháp lut; qu d phòng chung
Vit Nam, theo quy đnh hin hành, vn cp 2 bao gm:
- 50% giá tr tng thêm ca tài sn c đnh đc đánh giá li;
- 40% giá tr tng thêm ca loi chng khoán đu t (k c c phiu đu t góp
vn) đc đánh giá li;
- Trái phiu chuyn đi hoc c phiu u đưi do t chc tín dng phát hành tha
mưn các điu kin nh: Có k hn ban đu, thi hn còn li trc khi chuyn đi thành
c phiu ph thông ti thiu 5 nm, không đc đm bo bng tài sn ca t chc tín
dng, t chc tín dng không đc mua li ca ngi s hu hoc mua li trên th
trng th cp, hoc ch đc mua li sau khi có Ủ kin chp thun bng vn bn ca
Ngân hàng Nhà Nc, t chc tín dng đc ngng tr li và chuyn lưi ly k sang
nm tip theo nu vic tr lưi dn đn vic kinh doanh lưi trong nm. Trng hp t
Thang Long University Library
3
chc tín dng b thanh lỦ, ngi s hu trái phiu chuyn đi ch đc thanh toán trái
phiu sau khi t chc tín dng đư thanh toán cho tt c các ch n có đm bo và
không có đm bo khác. Vic điu chnh tng lưi sut ch đc thc hin sau 5 nm k
t ngày phát hành và điu chnh n mt ln trong sut thi hn trc khi chuyn đi
thành c phiu ph thông;
- Các công c n phi tha mưn các điu kin nh: là khon n mà ch n là
th cp so vi các ch n khác, có k hn ban đu trên 10 nm, không đc đm bo
bng tài sn ca t chc tín dng, ngng tr lưi và chuyn lưi ly k sang nm sau nu
tr lưi dn đn l trong kinh doanh ca nm…
- D phòng chung: ây là khon tin đc trích lp đ d phòng cho nhng tn
tht cha xác đnh đc trong quá trình phân loi n và trích lp d phòng c th và
trong các trng hp khó khn v tài chính ca ngân hàng khi cht lng các khon n
suy gim. Vic trích lp và s dng d phòng chung đc thc hin theo quy đnh ca
pháp lut. Theo qui đnh hin hành thì mc d phòng chung đc tình vào vn cp 2
ti đa bng 1.25% tng tài sn có ri ro.
1.1.2.2 Vn n (Vn huy đng):
Vn n ca các NHTM đc to lp bng cách huy đng t tin gi, phát hành
các giy t có giá, vay ca các TCTD khác, vay ca Ngân hàng Trung ng và t các
ngun khác.
a) Vn huy đng t tin gi: ây là vn quan trng, chim t trng ln trong
ngun vn NHTM và đó là mc tiêu tng trng hàng nm ca các ngân hàng. Có
nhiu hình thc huy đng khác nhau nh:
- Tin gi thanh toán.
- Tin gi có k hn.
- Tin gi tit kim.
- Tin gi khác
b) Vn vay ca các t chc tín dng khác và ca ngân hàng trung ng.
- Vay t các t chc tín dng khác: ây là ngun các NHTM vay mn ln
nhau và vay ca các t chc tín dng khác trên th trng liên ngân hàng nhm đáp
ng nhu cu d tr và chi tr cp bách.
- Vay t ngân hàng trung ng: ngân hàng trung ng có th cho các t chc tín
dng vay vn ngn hn khi cn thit di hình thc tái cp vn nh: cho vay li theo
h s tín dng; chit khu, tái chit khu, thng phiu và các giy t có giá ngn hn
khác; cho vay b sung vn trong thanh toán bù tr; cho vay đc bit khi TCTD mt
kh nng thanh toán có nguy c mt an toàn cho h thng.
4
c) Vay trên th trng vn (phát hành các giy t có giá)
Thc cht là ngân hàng huy đng vn bng vic phát hành các giy t có giá
nh: k phiu, trái phiu, chng ch tin gi, trong đó k phiu, chng ch tin gi là
loi phiu n ngn hn, trái phiu là phiu n trung dài hn. Các loi giy t có giá đó
đc NHTM phát hành tng đt vi mc đích và s lng c th và đc ngân hàng
trung ng chp nhn. Kh nng vay mn tùy thuc vào uy tín ca ngân hàng, lãi
sut và trình đ phát trin ca th trng tài chính.
d) Ngun vn khác
Ngoài các loi vn đc to lp trên, NHTM còn to lp vn t nhng ngun
khác:
- Vn y thác: NHTM thc hin các dch v nh: y thác cho vay, y thác đu
t, cp phát, gii ngân và thu h… Các dch v này làm gia tng ngun vn NHTM.
- Vn trong thanh toán là s vn có đc do NHTM làm trung gian thanh toán.
(Ngun: Mai Vn Bn (2009), Giáo trình Nghip v Ngân hàng thng mi,
Trng i hc Thng Long, Nhà xut bn Tài chính, Hà Ni).
1.1.3 Vai trò ca vn đi vi ngân hàng thng mi
Cng nh các ngành ngh kinh doanh khác, đ cho HKD đc din ra thng
xuyên và liên tc thì cn phi có t liu sn xut. NHTM là mt doanh nghip kinh
doanh tin t trong đó tin là nguyên liu chính trong vic to ra sn phm ngân hàng,
là mt th nguyên liu đc tôn không th thay th. Hot đng tìm kim t liu sn xut
ca ngân hàng là hot đng HV. Vn đi vi mt ngân hàng luôn cc k quan trng
bi nó quyt đnh đn s tn ti và phát trin ca ngân hàng. iu này đc th hin
rõ qua vai trò ca ngun vn ti tt c các hot đng ca ngân hàng.
- Vn là điu kin đ NHTM đc thành lp, t chc HKD.
- Vn đm bo kh nng thanh toán và uy tín ca ngân hàng. iu này s to
lên uy tín cho ngân hàng, nim tin cho khách hàng. ây là điu kin tiên quyt đn s
tn ti ca ngân hàng.
- Vn đm bo kh nng cnh tranh cho ngân hàng vi các ngân hàng khác bi
li th quy mô hot đng tín dng và hot đng khác ca ngân hàng s cao hn đ tn
dng các c hi trong đu t. Ngoài ra, nó còn giúp ngân hàng gia tng u th trong
thu hút vn bi uy tín t chính con s v ngun vn hin ti ca ngân hàng đư đn
nim tin cho khách hàng khi gi tin vào.
- Ngoài ra, vn còn giúp ngân hàng t chc kinh doanh đa dng hn trên th
trng, m rng các lnh vc: kinh doanh chng khoán, thuê tài chính… ch không
ch hot đng nhng dch v ngân hàng truyn thng. Tuy nhiên, trong HKD vn
ca mình, ngân hàng cng s phi đng đu vi rt nhiu ri ro, nhng nu có mt
Thang Long University Library
5
ngun vn vng mnh, vic đa dng hóa đu t nh đư nói trên s giúp ngân hàng
phân tán ri ro và gia tng thêm tính cnh tranh cho ngân hàng.
Rõ ràng, ngun vn rt quan trng vi ngân hàng, nên ngân hàng phi hoch
đnh đc chin lc HV cho đn v mình nhm ch đng to lp đc ngun vn
n đnh và không ngng tng trng đ phc v cho HKD ca mình - ó là yu t
đu tiên quyt đnh đn hiu qu hot đng ca ngân hàng.
1.2.1. Các hình thc huy đng vn ca ngân hàng thng mi
1.2.1.1. Huy đng vn qua tài khon tin gi thanh toán
Tin gi thanh toán là s tin ca khách hàng gi vào ngân hàng nhm mc đích
giao dch, thanh toán, chi tr cho các hot đng mua bán hàng hoá, dch v và các
khon chi phí phát sinh trong kinh doanh bng cách NHTM m cho khách hàng tài
khon gi là tài khon tin gi thanh toán. Tài khon này m cho đi tng khách
hàng doanh nghip hoc cá nhân hoc t chc có nhu cu thc hin thanh toán qua
ngân hàng.
Thanh toán qua ngân hàng là mt loi dch v thanh toán, theo đó ngân hàng thc
hin vic trích chuyn tin t tài khon ca đn v phi tr, bng cách ghi N vào tài
khon, sang tài khon ca đn v th hng, bng cách ghi Có vào tài khon
thc hin đc nghip v thanh toán, đòi hi khách hàng phi m tài khon
tin g thanh toán ngân hàng. S d có trên tài khon tin gi thanh toán ca khách
hàng có th hình thành t 2 ngun:
(1) do khách hàng np tin mt vào,
(2) do KH nhn tin chuyn khon t các đn v khác. S d này nhm duy trì
kh nng thanh toán và chi tr ca khách hàng bt c thi đim nào.
Tuy nhiên, không phi lúc nào khách hàng cng huy đng s d tài khon tin
gi thanh toán ca h vào thanh toán. Do vy, đôi khi s d này nhàn ri tm thi cho
đn khi đc huy đng vào thanh toán. Nhng lúc tm thi nhàn ri s d này chuyn
thành ngun vn ca ngân hàng, do đó ngân hàng có th s dng cho hot đng ca
mình. Song do tài khon tin gi là loi tài khon không k hn nên ngi gi có th
rút ra bt c khi nào và ngân hàng phi có trách nhim đáp ng kp thi, đy đ. Chính
vì vy, đi vi loi tin gi này thng ngân hàng tr lưi sut thp hoc thm chí
không tr lưi cho khách hàng . Do không đc hng lưi cao nên khách hàng thng
duy trì s d tài khon tin gi thanh toán không nhiu, ch va đ đáp ng nhu cu
chi tr hàng ngày ca h.
Mc dù s d tài khon tin gi ca tng khách hàng thng không ln, nhng do
là trung tâm tp trung tin t và cung cp dch v thanh toán, nên NHTM có s lng
khách hàng rt đông khin cho tng s vn huy đng qua tin gi thanh toán ca tt c
khách hàng tr nên ln đáng k.
6
ThătcămăTK:
Hin nay, hu ht các NHTM đu khuyn khích và to điu kin thun li cho
khách hàng, k c khách hàng cá nhân và khách hàng t chc đc m tài khon tin
gi thanh toán ti ngân hàng. m tài khon tin gi thanh toán ti NHTM, khách
hàng cn làm các th tc sau đây:
- i vi khách hàng cá nhân ch cn đin vào mu giy đ ngh m tài khon
tin gi cá nhân, đng kỦ ch kỦ mu, xut trình và np bn sao giy chng minh nhân
dân.
- i vi khách hàng t chc ch cn đin vào mu giy đ ngh m tài khon
tin gi thanh toán, đng kỦ mu ch kỦ và mu con du ca ngi đi din, xut trình
và np bn sao các giy t chng minh t cách đi din hp pháp ca ch tài khon.
i vi khách hàng là đng ch tài khon cn đin và np giy đ ngh m tài khon
đng s hu, các giy t chng minh t cách đi din hp pháp ca ngi đi din cho
t chc tham gia tài khon đng s hu, vn bn tho thun qun lỦ và s dng tài
khon chung ca các đng ch tài khon.
1.2.1.2. Huy đng vn qua tài khon tin gi cá nhân
Tài khon tin gi cá nhân, nh tên gi ca nó, đc m cho khách hàng cá nhân
có nhu cu s dng. Loi tài khon này thích hp cho cá nhân có nhu cu nhn chuyn
tin vào tài khon, chng hn nhn tin lng hàng tháng, nhn chuyn tin t nc
ngoài hoc cá nhân khác trong nc. Khi nhn chuyn tin, khách hàng đc ghi “Có”
vào tài khon, ngc li khi rút tin tài khon đc ghi “N”. S d trên tài khon này
là “s d có” phn ánh s tin khách hàng còn gi ngân hàng. ây chính là ngun
vn ngân hàng có th huy đng qua tài khon này.
Thông thng s d tài khon này tng lên khi khách hàng nhn tin lng vào
thi đim nhn tin lng và gim dn khi khách hàng rút tin v chi tiêu. Mc dù s
d trên tài khon tin g cá nhân thng không ln nhng vi s lng tài khon rt
ln, kt qu là ngân hàng có th huy đng đc khi lng vn đáng k
1.2.1.3 Huy đng vn qua tin gi có k hn ca các doanh nghip, các t chc xã
hi:
Là nhng khon tin mà các doanh nghip, các t chc xư hi gi ngân hàng s
đc chi tr trong mt khong thi gian nht đnh. ây là ngun vn n đnh, vì vy
các NHTM luôn tìm cách đa dng hoá huy đng loi tin gi này bng vic áp dng
nhiu k hn lưi sut, linh hot cùng vi nhiu chính sách khách hàng đ thu hút ti đa
ngun vn này
1.2.1.4. Huy đng vn qua tin gi tit kim
Huy đng vn qua tài khon tin gi tit kim là ngun vn mà NHTM huy đng
tin nhàn ri trong các tng lp dân c. thu hút loi tin này, các NHTM có nhng
Thang Long University Library
7
gii pháp nhm khuyt khích dân c gi tin nh m rng mng li huy đng, đa
dng các hình thc huy đng, lưi sut linh hot; vi các hình thc tit kim không k
hn và tit kim có k hn.
A. Tit kim không k hn: Sn phm tin gi tit kim không k hn đc thit k
dành cho đi tng khách hàng cá nhân hoc t chc, có tin tm thi nhàn ri mun
gi ngân hàng vì mc tiêu an toàn và sinh li nhng không thit lp đc k hoch s
dng tin gi trong tng lai.
i vi khách hàng khi la chn hình thc tin gi này thì mc tiêu an toàn và
tin li quan trng hn là mc tiêu sinh li.
i vi ngân hàng, vì loi tin gi này khách hàng mun rút bt c lúc nào cng
đc nên ngân hàng phi đm bo tn qu đ chi tr và khó lên k hoch s dng TG
đ cp tín dng. Do vy, NHTM thng tr lưi rt thp cho loi tin gi này (khong
0,25 %/tháng).
Th tc m s tin gi tit kim không k hn rt đn gin. Ch cn khách hàng
đn bt c chi nhánh nào ca ngân hàng đin vào mu giy đ ngh gi tài khon
không k hn có kèm theo giy chng minh th nhân dân và ch kỦ mu. Nhân viên
s hoàn tt th tc nhn tin và cp s tin gi ngay cho khách hàng.
Vi s tin gi tit kim không k hn, khách hàng có th gi tin và rút tin bt
c lúc nào trong gi giao dch. Tuy nhiên, khác vi hìn thc tài khon tin gi cá nhân
mi ln giao dch khách hàng phi xut trình s tin gi và ch có th thc hin đc
các giao dch ngân qu nh gi tin và rút tin ch không th thc hin đc các giao
dch thanh toán nh trong trng hp tài khon tin gi thanh toán.
Mc dù, s d trên tài khon tièn gi tit kim không k hn ca khách hàng
thng không ln (do ch đc hng lưi sut mc thp) nhng nu ngân hàng thu
hút đc s lng khách hàng khá ln thì tong khi lng vn huy đng hình thc tin
gi này có th tr nên đáng k.
B.ăTităkimăcóăkăhn: đc thit k dành cho khách hàng cá nhân và t chc có nhu
cu gi tin vì mc tiêu an toàn, sinh li và thit lp đc k hoch s dng tin trong
tng lai.
i tng khách hàng ch yu ca loi tin gi này là các cá nhân mun có thu
nhp n đnh và thng xuyên, đáp ng cho vic chi tiêu hàng tháng hoc hàng quỦ.
a s khách hàng thích la chn hình thc gi tin này là công nhân, viên chc hu
trí. Mc tiêu quan trng ca h khi chn la hình thc gi tin này là li tc có đc
theo đnh k. Do vy, lưi sut đóng vai trò quan trng đ thu hút đc đi tng khách
hàng này.
Lưi sut tr cho loi tài khon tin gi đnh k cao hn lưi sut tr cho loi tin
gi không k hn. Ngoài ra, mc lưi sut còn thay đi tu theo loi k hn gi (3, 6, 9
8
hay 12 tháng), tu theo loi đng tin gi tài khon (VND, USD, EUR hay vàng), và
tu theo uy tín và ri ro ca ngân hàng nhn tin gi.
V th tc m s, theo dõi hot đng và tính lưi cng tin hành tng t nh tin
gi tài khon không k hn, ch khác ch khách hàng ch đc rút tin gi theo đúng
k hn đư cam kt, không đc phép rút tin trc hn. Tuy nhiên, đ khuyn khích và
thu hút khách hàng gi tin đôi khi ngân hàng cho phép khách hàng đc rút tin gi
trc hn nu có nhu cu, nhng khi đó khách hàng b mt tin lưi hoc ch đc tr
lưi theo lưi sut tin gi không k hn.
Tin gi tit kim k hn có th phân chia thành nhiu loi. Cn c vào thi hn
có th chia thành tin gi k hn 1 tháng, 2 tháng, 3 tháng, 4 tháng, 5 tháng 6 tháng, 7,
8, 9, 10, 11 tháng, 12 tháng và 13 tháng hoc lâu hn đn 36 tháng . Cn c vào
phng thc tr lưi có th chia thành:
- Tin gi k hn lnh lưi đu k.
- Tin gi k hn lnh lưi cui k
- Tin gi k hn lnh lưi theo đnh k (tháng hoc quỦ).
Vic phân chia tin gi tit kim có k hn thành nhiu loi khác nhau làm cho
sn phm tin gi ca ngân hàng tr nên đa dng và phong phú có th đáp ng đc
nhu cu gi tin đa dng ca khách hàng
1.2.1.5. Huy đng vn qua phát hành giy t có giá
Các giy t có giá là các công c n do ngân hàng phát hành đ huy đng vn
trên th trng. Ngun vn này tng đi n đnh đ s dng cho mc đích nào đó.
Các giy t có giá do NHTM phát hành gm k phiu, trái phiu, chng ch tin gi có
mnh giá.
Huy đng vn di hình thc này các NHTM thng phi tr lưi sut cao hn so
vi lưi sut tin gi huy đng. Nghip v này ch đc tin hành khi ngân hàng thiu
vn mà vn t có hoc vn huy đng tin gi không đ. Mc khác, các ngân hàng còn
phi cn c vào đu ra đ quyt đnh v khi lng huy đng, mc lưi sut, thi hn,
phng pháp huy đng. Vn này ch huy đng trong thi gian nht đnh và khi đư huy
đng đ s vn theo d kin thì ngân hàng s dng vic bán giy t có giá.
Nh vy, đ đt đc hiu qu trong công tác huy đng vn, ngân hàng phi có
chin lc thích hp, phù hp vi kh nng, mc tiêu chin lc kinh doanh ca mình.
1.2.1.6. Huy đng vn thông qua đi vay
Tin gi là ngun tin do khách hàng ch đng mang đn cho ngân hàng, ngân
hàng có th s dng ngun vn này đ kinh doanh. Tuy nhiên, không phi lúc nào
ngun tin gi cng đ đáp ng nhu cu kinh doanh ca ngân hàng, chính vì vy khi
nhu cu cho vay vt quá kh nng hin có ca ngân hàng, ngân hàng có th đi vay đ
đáp ng. Ngun vn đi vay to kh nng thanh toán cho NHTM. Nghip v này ra đi
Thang Long University Library
9
sau nhng ngày càng chim t trng ln trong nghip v ca ngân hàng, đư có lúc
chim ti 20% tng ngun vn ca ngân hàng. Tuy nhiên chi phí cho nghip v đi vay
ln nên nó làm gim kh nng sinh li ca NHTM.
- Vay Ngân hàng Nhà nc
Ngân hàng Nhà nc đóng vai trò là ngi cho vay cui cùng trong nn kinh t
và là ngân hàng ca các NHTM. Các NHTM là các doanh nghip kinh doanh tin t vì
th đôi khi h cng thiu vn trong mt thi gian ngn. khc phc tình trng này
h đư đi vay ca NHNN di hai hình thc:
- Hình thc tái cp vn: ây là hình thc tái cp vn tín dng ca NHNN nhm
cung ng vn ngn hn và các phng tin thanh toán cho các NHTM. NHNN thc
hin tái cp vn cho các NHTM bng cách:
+ Cho vay li theo h s tín dng: Là hình thc tái cp vn ca NHNN cho các
NHTM đư cho vay đi vi khách hàng.
+ Chit khu, tái chit khu thng phiu và các giy t có giá ngn hn khác
cha đn hn thanh toán ca khách hàng.
- Vay b sung thanh toán bù tr: Nhm tng kh nng thanh toán ca NHTM.
NHNN thc hin chc nng làm trung gian thanh toán gia các NHTM và cho vay
thu chi đi vi NHTM tm thi thiu ht vn thanh toán.
Tuy nhiên, NHTM có th đi vay NHNN trong mt s trng hp sau: NHTM
mt kh nng thanh toán, có kh nng gây mt an toàn cho môi trng kinh doanh
ngân hàng, đc chính ph cho phép ch đnh vay NHNN đ cho vay mt s mc tiêu
c th.
- Vay ca các t chc tín ếng khác
Nh ta đư bit, các NHTM là doanh nghip kinh doanh trong lnh vc tin t và
cng nh nhng doanh nghip khác thng xy ra trng hp tha hoc thiu vn.
Trên thc t có nhng NHTM huy đng đc nhiu vn nhng li cha cho vay ht
dn đn tình trng tha vn ngc li huy đng đc ít nhng li có nhu cu cho vay
nhiu dn đn tình trng thiu vn. Trong trng hp ngân hàng huy đng đc nhiu
vn mà không cho vay đc s gây ra tình trng đng vn trong khi vn phi tr lưi
cho ngi gi tin, điu này hoàn toàn không có li cho ngân hàng.hàng. gim chi
phí và có li các NHTM tha vn s cho các TCTD thiu vn vay, còn đi vi NHTM
thiu vn khi cha huy đng đ vn hay cha vay đc ca NHNN h có th đi vay
ca các TCTD tha vn đ có ngun vn cho vay và gi đc uy tín, tng li nhun
ca mình.
1.2.1.7. Huy đng vn khác
Thông qua quá trình làm trung gian thanh toán, NHTM to ra mt khon vn gi
là vn trong thanh toán nh: Vn trên tài khon kỦ qu m th tín dng, tin gi thanh
10
toán séc, tin gi kỦ qu. Thông qua nghip v đi lỦ, NHTM cng thu hút đc mt
lng vn đáng k trong quá trình thu chi h khách hàng. Do vic phát tin vay đc
thc hin theo tin đ công vic nên ngân hàng có th s dng tm thi khon đó vào
kinh doanh. Ngun vn này chim t trng không ln, song nó có chi phí đu vào
thp.
NHTM còn có th thu hút vn t các hot đng y thác, đi lỦ. Song huy đng
ngun vn này, NHTM phi có v th và uy tín đng thi phi đáp ng đc các y
quyn ca ngi y thác.
1.2.2 Vai trò ca hot đng huy đng vn ca ngân hàng thng mi
1.2.2.1 i vi nn kinh t:
Tit kim và đu t là nhng c s nn tng ca nn kinh t. Tit kim và đu t
có mi quan h nhân qu, tit kim giúp tích ly ca ci, to s bn vng trong cuc
sng và hot đng kinh doanh, trong khi đó, đu t s góp phn thúc đy, m rng
phát trin sn xut kinh doanh. Nhng trong nn kinh t các khon tit kim thng
nh, l và ngi tiên phong trong vic tp hp vn hiu qu nht chính là các NHTM.
Thông qua các kênh huy đng vn, các khon tit kim chuyn thành đu t góp phn
làm tng hiu qu ca nn kinh t.
i vi nhng ngi có vn nhàn ri: Vic huy đng vn ca ngân hàng trc
ht s giúp cho h nhng khon tin lưi hay có đc các dch v thanh toán đng thi
các khon tin không b đóng bng mà luôn đc vn đng, quay vòng.
i vi nhng ngi cn vn: H s có c hi m rng đu t, phát trin sn
xut kinh doanh t chính ngun vn huy đng ca ngân hàng.
Vic huy đng vn ca ngân hàng giúp cho nn kinh t có đc s cân đi v
vn, nâng cao hiu qu s dng vn. Các c hi đu t luôn có điu kin đ thc hin.
Quá trình tái sn xut m rng s đc thc hin d dàng hn vi vic huy đng vn
ca các NHTM. Tuy vic huy đng vn có th thc hin bng nhiu kênh: th trng
chng khoán, ngân sách nhà nc nhng trong điu kin nc ta hin nay thì huy
đng vn qua các NHTM vn là hình thc ch yu và quan trng nht.
1.2.2.2 i vi hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi
a) Vn là c s đ ngân hàng t chc mi hot đng kinh doanh
bc vào hot đng kinh doanh thì đu tiên ngân hàng phi cn có vn. Ngoài
lng vn bt buc phi có, ngân hàng phi huy đng t các ngun khác. Ngân hàng
đi vay đ cho vay. Vy đ có hot đng cho vay thì ngân hàng phi có mt lng tin
đ ln đ có th cung ng dch v cho vay. Ngun vn phn ánh tim nng và sc
mnh ca ngân hàng, mt ngân hàng không th t cung ng dch v da trên s vn
sn có ca mình mà cn phi thc hin nghip v huy đng ngun vn t bên ngoài.
i vi nhng ngân hàng ln, vic tham gia tài tr cho nhng d án ln luôn d dàng
Thang Long University Library
11
hn các ngân hàng nh bi quy mô vn sn có và vn huy đng ca h đu ln hn.
Vn không ch là phng tin kinh doanh mà còn là đi tng kinh doanh ch yu ca
NHTM. Nói cách khác, không có vn thì ngân hàng không th thc hin đc các
nghip v kinh doanh ca mình vì vy huy đng vn góp phn to nên c s đ ngân
hàng thc hin mi hot đng ca mình
b) Vn quyt đnh quy mô hot đng tín dng và các hot đng khác ca ngân
hàng.
Hot đng tín dng ca ngân hàng ph thuc vào vn ca ngân hàng. Ngân hàng
có nhiu vn s có u th cnh tranh hn so vi ngân hàng ít vn. Có đc nhiu vn
ngân hàng s có điu kin đ đa ra các hình thc tín dng linh hot, có điu kin đ
h lưi sut t đó s làm tng quy mô tín dng. Các ngân hàng ln, nhiu vn thng có
rt nhiu các dch v ngân hàng. Phm vi hot đng kinh doanh ca h s rng hn
nhiu các ngân hàng nh. Chính vì vy càng khng đnh rõ tm quan trng ca vn
trong hot đng kinh doanh ca ngân hàng. Huy đng vn s là cách thc ch yu đ
ngân hàng gia tng quy mô ngun vn ca mình t đó nâng cao kh nng và quy mô
hot đng ca ngân hàng.
c) Vn quyt đnh kh nng thanh toán và đm bo uy tín ca ngân hàng trên
thng trng
Các ngân hàng ln trên th gii là các ngân hàng có uy tín, luôn đc ca ngi và
n trng. iu kin đu tiên đ xây dng đc uy tín ca ngân hàng chính là vn ca
ngân hàng. Có nhiu vn, kh nng thanh toán ca ngân hàng luôn đc đm bo, các
khách hàng luôn cm thy yên tâm khi giao thip vi ngân hàng. Trong nên kinh t bt
n hin nay, kh nng thanh toán luôn đc các ngân hàng u tiên hàng đu và đ
đc nh vy thì các ngân hàng luôn tìm cách huy đng đc nhiu vn hn.
d) Vn quyt đnh nng lc cnh tranh ca ngân hàng
Trong thi đi kinh t cnh tranh khc lit nh hin nay, vn là điu kin đ các
ngân hàng tham gia cnh tranh. Nó giúp cho ngân hàng m rng quy mô hot đng,
tng cng quan h vi các đi tác. ng thi mt ngân hàng có lng vn ln s có
li th hn khi tìm kim khách hàng mi, gi chân các khách hàng truyn thng.
Doanh s ca ngân hàng tng lên s góp phn đng thi làm tng ngun vn ca ngân
hàng. Vn ca ngân hàng ln giúp cho ngân hàng có kh nng tài chính di dào đ
cnh tranh vi các ngân hàng khác: h lưi sut, linh hot v thi hn tín dng, hình
thc tr lưi Các dch v ngân hàng s ngày càng đc ci tin, phát trin và đc thc
hin tt hn. Do đó, hot đng huy đng vn sau cùng s to ra mt li th cnh tranh
cho NHTM trên th trng tài chính.
12
1.3ăCôngătácătngăcngăhuyăđngăvnătiăngân hàng thngămi
1.3.1 Quan nim v tng cng huy đng vn
làm tt công tác HV, nhà qun tr cn đm bo các yêu cu sau trong vic
thc hin các bin pháp tng cng cho công tác này:
- Vn huy đng có quy mô ln nht mà NHTM có th huy đng và s dng
đc.
- Ngun vn có chi phí hp lỦ, bo đm đc kh nng duy trì và li nhun cho
ngân hàng.
- Tài sn đc hình thành t ngun vn đó phi đm bo đc s dng hp lỦ,
tránh ri ro thanh khon và ri ro tín dng.
1.3.2 Các ch tiêu phn ánh công tác tng cng huy đng vn
a) Quy mô, c cu ngun vn huy đng và tc đ tng trng.
- Quy mô:
Khi lng vn huy đng nm ( t +1) > Khi lng vn huy đng nm t
Khi lng huy đng vn thc t ≥ Khi lng vn huy đng đc giao
Hai ch tiêu này cho phép ta bit đc vic khi lng thu hút vn thc t ca
ngân hàng có hoàn thành k hoch đc giao hay không? Và tng bao nhiêu so vi
nm trc v quy mô. Giúp ngân hàng ch đng trong kinh doanh.
- Tc đ tng trng:
Quy mô vn nm t
1
Tc đ tng trng liên hoàn = × 100%
Quy mô vn nm (t
1
-1)
Quy mô vn nm t
1
Tc đ tng trng so vi nm gc = × 100%
Quy mô vn nm t
o
Q
t1
Q
t2
Q
tn
Tc đ tng trng = (n-1) × × … × - 1
bình quân hng nm Q
t0
Q
t1
Q
tn-1
Trong đó: Q
ti
: Quy mô vn nm t
i
Ba ch tiêu v tc đ tng trng này cho ta bit s bin đng ca vn huy đng
là n đnh hay bin đi theo hng nào và kh nng kim soát ca ngân hàng vi
ngun vn này. Nu tc đ tng trng cao và n đnh cho thy đc s phát trin và
kh nng kim soát tt đi vi ngun vn ca ngân hàng và ngc li.
Thang Long University Library
13
- C cu ngun vn: dài hay ngn đ ngân hàng ch đng trong HKD.
b) Ngun vn có chi phí hp lý.
Chi phí huy đng ca ngân hàng đc tính theo công thc:
Chi phí HV = Chi phí lưi sut huy đng + Chi phí phi lãi sut
Chi phí HV nh hng ln đn mc tiêu li nhun ca ngân hàng. Nu chi phí
HV ln thì đng ngha li nhun s gim và khi chi phí HV mc hp lý thì li
nhun ca ngân hàng s cao hn, n đnh bi đư dung hòa đc li ích cho khách hàng
và ngân hàng.
- C cu ngun vn phù hp vi c cu s dng vn
iu này rt quan trng bi nó th hin hiu qu HKD ca ngân hàng.
D n cho vay ngn hn
T l cho vay ngn hn = × 100%
Khi lng vn huy đng ngn hn
D n cho vay trung, dài hn
T l cho vay trung, dài hn = × 100%
Khi lng vn huy đng trung, dài hn
Nu hai t l này tng đng nhau tc ngân hàng đư duy trì đc s tng
thích gia vic HV và cho vay gia NVH ngn hn và NVH trung, dài hn. T
đó đm bo tính thanh khon cho ngân hàng.
Tính tng thích còn th hin qua lãi sut ca tng nhóm tài sn vi lãi sut phi
tr cho ngun vn có cùng k hn và các tài sn có thi hn dài hn phi có lãi sut
cao hn đ bù đp chi phí cao hn ca ngân hàng. Do đó, các nhà qun tr đư s dng
mô hình cu trúc k hn đ phân tích tính tng thích gia NVH và vic s dng
vn, nhm s dng vn hiu qu, đm bo thanh khon.
1.4 Nhng nhân t nhăhng ti công tác tngăcng huyăđng vn ca ngân
hƠngăthngămi
1.4.1 Nhng nhân t không kim soát đc
1.4.1.1 Môi trng kinh t - vn hóa, xã hi
a) Yu t kinh t
Mc đ tng trng ca nn kinh t quyt đnh đn thu nhp ca các doanh
nghip, h sn sut, kinh doanh và ngi lao đng. Khi thu nhp ca ngi lao đng
đc nâng cao, h có kh nng tích ly. Khi lng tích ly ca dân c cao hay thp
phù thuc vào nhiu yu t trong đó quan trng nht là thu nhp và xu hng tiêu
dùng hin ti. Thu nhp cao nhng xu hng tiêu dùng hin ti cao s làm gim kh
nng tích ly, ngc li xu hng tiêu dùng hin ti thp s tng tích ly. ây là nhân
t nh hng không nh đn ngun vn ca NHTM.
14
n đnh kinh t là mt nhân t nh hng đn kh nng gia tng ngun vn ca
NHTM. Nu nn kinh t tng trng, sn xut phát trin s to điu kin tích ly nhiu
hn nên ngân hàng có th thu hút vn nhiu hn. Nu nn kinh t suy thoái, thng
xuyên có lm phát cao, đng tin mt giá, li ích ca ngi gi tin gim do lãi sut
thc gim xung, xu hng đu t vào bt đng sn chuyn sang nm gi vàng, ngoi
t mnh, gây khó khn cho NHTM trong vic HV. Do đó, ngân hàng phi có nhng
bin pháp HV thích hp, hp dn khách hàng nh tin gi đm bo bng vàng, tin
gi có tính đn trt giá, HV bng ngoi t.
Hot đng ca th trng tin t, th trng vn đt hiu qu và ngày càng phát
trin s to điu kin cho dân chúng, các nhà đu t, các NHTM tham gia mua bán
trên th trng và to điu kin thun li cho ngân hàng HV theo các din bin ca
th trng.
b) Yu t vn hóa, xư hi
ây cng là nhân t có kh nng chi phi rt ln đn hành vi tiêu dùng các sn
phm dch v ngân hàng ca khách hàng. ó là: phong tc tp quán, trình đ dân trí,
li sng ca ngi dân… Chng hn nh thói quen ca ngi dân trong vic s dng
tin mt, vi tâm lý lo ngi trc s st giá ca đng tin cng nh s hiu bit ca
ngi dân v các ngân hàng và hot đng ca ngân hàng s có nh hng rt ln ti
hot đng HV ca ngân hàng. Nu nh dân c có s hiu bit v ngân hàng cng
nh các hot đng cung cp dch v ca ngân hàng và thy đc nhng tin ích, li
ích ngân hàng mang li thì h s gi nhiu tin vào ngân hàng hn và nh vy công
tác HV cng thun li hn. các nc phát trin dân chúng có thói quen gi tin
vào ngân hàng và thc hin thanh toán qua ngân hàng, ngân hàng là mt cái gì đó
không th thiu trong cuc sng. Tuy nhiên vi đi b phn các nc đang phát trin
nh nc ta, dân chúng cha có thói quen gi tin vào ngân hàng đ s dng dch v
ngân hàng, h có thói quen ct tr tin mt, vàng bc và ngoi t nên nó là nhân t nh
hng mnh ti công tác HV ca NHTM.
1.4.1.2 Môi trng pháp lý và các chính sách kinh t v mô
Quá trình HKD ca ngân hàng không th nm ngoài s bo h và điu chnh
ca h thng pháp lut. Và NHTM là trung gian tài chính và hot đng ca nó có
nh hng đn h thng tài chính quc gia. Do đó so vi các ngành kinh doanh khác,
Nhà nc cn có s kim soát cht ch hn v phng tin pháp lut, và chính sách
trên nhiu lnh vc khác nhau nh cnh tranh, phá sn, c cu t chc ngân hàng.
Hành lang pháp lý nh hng đn nghip v HV ca NHTM, c th là: Nghip v
HV chu tác đng trc tip t các quy đnh ca pháp lut nh: Lut các T chc tín
dng, lut NHNN. Nhng lut này quy đnh t l HV so vi vn t có, quy đnh v
phát hành trái phiu, k phiu, quy đnh mc cho vay ca NHTM đi vi mt khách
Thang Long University Library
15
hàng, quy đnh t l d tr bt buc cho các khon HV ngn hn nhm đm bo kh
nng thanh khon, quy đnh v t l vn t có, t l vn huy đng đi vi các NHTM.
Trong vic HV, các ngân hàng có trách nhim gi bí mt thông tin tài chính ca
khách hàng đn giao dch ti ngân hàng. iu này giúp cho khách hàng tin tng hn
vào các dch v ca ngân hàng và thu hút h ti ngân hàng. Ngoài ra nó còn chu tác
đng gián tip ca các b lut khác nh lut thng mi, lut doanh nghip, lut đu
t nc ngoài. Chng hn nh đi vi lut đu t nc ngoài: đ khuyn khích đu t
nc ngoài thì chính ph có s ni lng các quy đnh trong lut đu t nc ngoài, khi
đó ngun vn chy vào s rt di dào và đây là c s đ tng ngun vn ca các
NHTM. Hoc các NHTM không đc HV bng cách tng lưi sut mt cách tùy tin
mà phi da vào lãi sut do NHNN quy đnh.
1.4.1.3 Môi trng cnh tranh
Hin nay, ti Vit Nam, có rt nhiu các NHTM và các TCTD hot đng, đc bit
là s góp mt ca các NHTM nc ngoài, mc dù kinh t nc ta phát trin rt nhanh
nhng do vic trên cùng mt đa bàn có quá nhiu các ngân hàng cùng hot đng nên
vic cnh tranh gay gt v kinh doanh, đc bit là thu hút vn din ra vô cùng quyt
lit. Hn na, do h thng pháp lut kinh t ca nc ta cha thc s hoàn thin nên
đư dn đn nhiu s cnh tranh không lành mnh, đư to ra n tng xu vi khách
hàng v h thng ngân hàng v mt vài đim. Ví d nh vic các ngân hàng âm thm
chy đua lưi sut vi nhau, đ thu hút vn t khách hàng, vic làm này gây nh hng
ln đn vic kinh doanh ca các ngân hàng và c nn kinh t, tt nhiên ch yu là các
tác đng tiêu cc. Nh vic chy đua lưi sut, các ngân hàng s c gng đa ra mc lãi
sut huy đng cao hn và mc lãi sut cho vay thp hn đ thu hút NVH chy vào
ngân hàng và đy nhanh đu ra cho ngun vn. iu đó làm cho li nhun kinh doanh
trên mt đng vn ca ngân hàng gim đi hay hiu qu kinh t gim.
1.4.2 Nhng nhân t kim soát đc
1.4.2.1 Chính sách lãi sut
Lãi sut đc coi là thc đo v mt li ích ca khách hàng khi gi tin vào ngân
hàng do đó lưi sut có nh hng ln ti quy mô ngun vn thu hút. Mt khác, li
nhun ca ngân hàng đc quyt đnh bi lãi sut, bi nó liên quan đn chi phí ngân
hàng b ra đ s hu ngun vn đó. Vì vy, mi ngân hàng phi đ ra mt chính sách
lãi sut riêng phù hp vi mc tiêu phát trin ca mình.
Lãi sut huy đng có nh hng ln đn quy mô gi tin vào NHTM, đc bit là
tin gi tit kim vì ngi dân thng quan tâm đn lãi sut tin gi tit kim đ so
sánh nó vi t l trt giá ca đng tin và kh nng sinh li t các hình thc đu t
khác. T đó h đa ra quyt đnh có gi tin vào ngân hàng hay không, gi bao nhiêu,
di hình thc nào. Mc đích khi gi tin vào ngân hàng ca khách hàng là khác nhau: