DANH MC VIT TT
Ký hiu vit tt Tên đy đ
b/q Bình quân
CPBH Chi phí bán hàng
CPQLDN Chi phí qun lý công ty
DN Doanh nghip
KT K toán
KD Kinh doanh
LNTT Li nhun trc thu
LNST Li nhun sau thu
NL-VL Nguyên liu - vt liu
TSL Tài sn lu đng
MC LC
LIăMăU
CHNGă1. CăSăLụăLUNăVăKH NNGăSăDNGăTÀIăSN LUăNGă
CAăDOANHăNGHIP 7
1.1. Tài sn lu đng ca doanh nghip 7
1.1.1. Khái quát v doanh nghip 7
1.1.1.1. Khái nim doanh nghip 7
1.1.1.2. Phân loi doanh nghip 7
1.1.2. Tài sn lu đng ca doanh nghip 10
1.1.2.1. Khái nim tài sn lu đng 10
1.1.2.2. c đim ca tài sn lu đng 11
1.1.2.3. Phân loi tài sn lu đng 12
1.1.2.4. Vai trò tài sn lu đng 13
1.1.2.5. Cu thành tài sn lu đng ca doanh nghip 14
1.2. Kh nng hiu qu s dng tài sn lu đng ca doanh nghip 15
1.2.1. Khái nim hiu qu s dng tài sn lu đng ca doanh nghip 15
1.2.2.
Ch tiêuăđánhăgiáăkh nngăhiu qu s dng tài snăluăđng ca doanh nghip
. 16
1.3. Nhân t nh hng ti kh nng s dng tài sn lu đng ca doanh nghip 20
1.3.1. Nhân t ch quan 20
1.3.2. Nhân t khách quan 26
CHNGă2. THCăTRNGăKHăNNGăSăDNGăTÀIăSNăLUăNGăTIă
CÔNGăTYăCăPHNăGIY VITăHOA 28
2.1. Khái quát v Công ty C phn Giy Vit Hoa 28
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin công ty 28
2.1.1.1. Thông tin chung 28
2.1.1.2. Lch s hình thành và phát trin 28
2.1.2. Chc nng, nhim v ca công ty 29
2.1.2.1. Khái quát v nghành ngh kinh doanh ca Công ty C phn giy Vit Hoa 29
2.1.2.2. Quy trình hot đng và sn xut ca Công ty C phn giy Vit Hoa 30
2.1.3. C cu t chc ca Công ty C phn giy Vit Hoa 31
2.1.4. Kt qu hot đng kinh doanh 34
Thang Long University Library
2.1.4.1. Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh 34
2.1.4.2. Bng cân đi k toán qua các nm ti Công ty C phn Giy Vit Hoa 37
2.2. Thc trng s dng tài sn lu đng tài sn lu đng ti Công ty C phn Giy
Vit Hoa 38
2.2.1. Thc trng tài sn lu đng ti Công ty C phn Giy Vit Hoa 38
2.2.2. Phân tích thc trng kh nng s dng tài sn lu đng ca công ty 42
2.2.2.1. Tình hình qun lý và s dng tài sn lu đng ti Công ty C phn Giy Vit Hoa 45
2.2.3. Kh nng s dng tài sn lu đng ti Công ty C phn Giy Vit Hoa 52
2.3. ánh giá thc trng kh nng s dng tài sn lu đng ca công ty 52
2.3.1. Thành qu đt đc 52
2.3.2. Hn ch 53
2.3.3. Nhng thun li 54
2.3.4. Nhng khó khn 55
CHNGă3. GIIă PHÁPă NÂNGă CAOă HIUă QUă Să DNGă TÀIă SNă LUă
NGăTIăCÔNGăTYăCăPHÂNăGIYăVITăHOA 56
3.1. nh hng phát trin ca Công ty C phn giy Vit Hoa 56
3.2. Gii pháp nâng cao hiu qu s dng tài sn lu đng ti Công ty C phn Giy
Vit Hoa 57
3.2.1. Qun lý vn bng tin 57
3.2.2. Qun lý hàng tn kho 57
3.2.3. Qun lý phi thu khách hàng 58
3.2.4. i vi vic huy đng vn 58
3.2.5. i vi vic s dng vn 59
3.2.6. Mt s gii pháp khác nhm nâng cao kh nng s dng tài sn lu đng 63
3.3. Kin ngh 65
3.3.1. Kin ngh đi vi Nhà nc 65
3.3.2. Kin ngh đi vi ngân hàng 66
3.3.3. Kin ngh đi vi công ty 66
KTăLUN
DANHăMCăTHAMăKHO
PHăLC
DANH MC BNG BIU, HÌNH NH
S đ 1.1. S đ luân chuyn 23
S đ 2.1. Quy trình sn xut kinh doanh chung 30
S đ 2.2. C cu t chc ca Công ty C phn giy Vit Hoa 32
Biu đ 2.1. Mc bin đng tng doanh thu ca Công ty C phn Giy Vit Hoa
nm 2011, 2012 và 2013 34
Bng 2.1. Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh ca Công ty C phn Giy Vit
Hoa giai đon 2011 - 2013 35
Bng 2.2. Phân tích c cu và s bin đng tài sn lu đng ca Công ty C phn
Giy Vit Hoa giai đon 2011 - 2013 39
Biu đ 2.2. C cu tài sn lu đng ca Công ty C phn giy Vit Hoa nm 2011,
2012 và 2013 40
Bng 2.3 Kh nng s dng tài sn ca công ty C phn Giy Vit Hoa giai đon
2011 ậ 2013 43
Bngă2.4:ăKhănngăthanhătoánăcaăCôngătyăCăphnăGiyăVităHoaăgiaiăđonă
2011 - 2013 47
Bng 2.5 TìnhăhìnhăqunălỦăcácăkhonăphiăthuăcaăCôngătyăCăPhnăGiyăVităHoaă
giaiăđonă2011ă- 2013 50
Bng 2.6 TìnhăhìnhătnăkhoăcaăCôngătyăCăphnăGiyăVităHoaăgiaiăđonă2011ă- 2013 52
Thang Long University Library
LIăMăU
1. S cn thit ca đ tài
Trong nhng nm qua, cùng vi tin trình hi nhp ca nc ta và các đnh ch và
khu vc và trên th gii vi đnh hng phát trin nn kinh t quc gia t nay đn nm
2020. Các doanh nghip nói chung và các doanh nghip sn xut kinh doanh nói riêng
đu phi đng đu vi nhiu th thách ln. Chuyn đi nn kinh t t c ch k hoch
hóa tp trung sang nn kinh t th trng, hot đng sn xut kinh doanh ca nc ta có
s thay đi ln. mt vài doanh nghip đã gp rt nhiu khó khn bi trình đ cng nh
kh nng qun lý cha theo kp đc cng vi đà ca c ch th trng kèm theo là s
phn ng kém linh hot vi phng thc và cách thc điu hành doanh nghip đin hình
trong knh vc tài chính. Các doanh nghip còn lúng túng trong vic huy đng, qun lý
và s dng tài sn.
Doanh nghip qun lý, s dng tt tài sn lu đng s tit kim đc chi phí mà vn
đm bo sn xut thông sut. Ngc li có th gây tn kém, lãng phí khi d tr quá nhiu
tài sn lu đng; hoc làm gián đon quá trình thi công nu d tr thiu tài sn lu đng.
Vì th s dng tài sn lu đng mt cách hiu qu có vai trò ln trong hiu qu sn xut
kinh doanh chung ca doanh nghip. c bit, trong nn kinh t th trng m ca, hi
nhp kinh t quc t, cnh tranh mt cách khc lit, vic nâng cao hiu qu s dng tài
sn lu đng là yu t quan trng to nên sc mnh cnh tranh cho doanh nghip, giúp
doanh nghip bt phá.
Là mt sinh viên chuyên ngành tài chính, đc đi sâu tìm hiu b máy tài chính k
toán, công tác k toán ca Công ty C phn Giy Vit Hoa em đã nhn thc đc tm
quan trng ca công tác huy đng và s dng tài sn lu đng ti công ty. Chính vì vy,
em quyt đnh la chon đ tài:
ắGii pháp nâng cao kh nng s dng tài sn lu đng ti Công ty C phn
Giy Vit Hoa”, cho chuyên đ tt nghip ca mình.
2. Mc đích nghiên cu
H thng hóa các vn đ lý lun c bn v tài sn lu đng và kh nng s dng tài
sn lu đng trong công ty.
Phân tích, đánh giá thc trng kh nng s dng tài sn lu đng ca Công ty C
phn Giy Vit Hoa qua các nm gn đây, đ t đó có th thy đc nhng mt mà công
ty đã đt đc cng nh nhng mt còn tn ti và nguyên nhân ca nhng tn ti đó.
xut mt s bin pháp nhm góp phn nâng cao kh nng s dng tài sn lu
đng ca công ty trong nhng nm ti.
3. i tng và phm vi nghiên cu
Trong khuôn kh ca Khóa Lun, đi tng và phm vi nghiên cu ch gii hn
trong vic nghiên cu mt s vn đ c s lý lun v kh nng s dng tài sn lu đng
trong công ty. Nghiên cu thc trng kh nng s dng tài sn lu đng ti Công ty C
phn Giy Vit Hoa qua 3 nm 2011, 2012 và 2013. Trên c s đó, đa ra các gii pháp
nhm nâng cao hiu s dng tài sn lu đng ca công ty trong nhng nm ti.
4. Kt cu khóa lun
Ngoài li m đu và kt lun thì chuyên đ gm 3 phn chính:
Chng 1: CăsălỦălunăvăkhănngăsădngătƠiăsnăluăđngăcaădoanhănghip
Chng 2: Thc trng kh nng s dng tài sn lu đng ti Công ty C phn
Giy Vit Hoa
Chng 3: Mt s gii pháp nhm nâng cao kh nng s dng tài sn lu đng
ti Công ty C phn Giy Vit Hoa
Thang Long University Library
7
CHNGă1. CăSăLụăLUN VăKHăNNGăSăDNGăTÀI SNăLUă
NGăCAăDOANHăNGHIP
1.1. Tài sn lu đng ca doanh nghip
1.1.1. Khái quát v doanh nghip
1.1.1.1. Khái nim doanh nghip
Trong nn kinh t quc dân, mi doanh nghip đc coi nh mt t bào ca nn
kinh t vi nhim v ch yu là thc hin các hot đng sn xut kinh doanh nhm to
ra các sn phm hàng hoá, lao v, dch v cung cp cho xã hi. Doanh nghip có th
thc hin mt s hoc tt c các công đon ca quá trình đu t t sn xut đn tiêu
th sn phm lao v, dch v trên th trng nhm mc tiêu ti đa hoá li nhun. Xét
trên khía cn lý thuyt tài chính, doanh nghip là ch th kinh t đc lp, có t cách
pháp nhân, hot đng kinh doanh trên th trng nhm làm tng giá tr ca ch s hu.
Vit Nam, theo Lut doanh nghip: Doanh nghip là t ch kinh t có tên
riêng, có tài sn, có tr s giao dch n đnh, đc đng kí kinh doanh theo quy đnh
ca pháp lut nhm mc đích thc hin các hot đng kinh doanh – tc là thc hin
mt, mt s hoc tt c các công đon ca quá trình đu t, t sn xut đn tiêu th
sn phm hoc cung ng trên th trng nhm mc đích sinh li.
1.1.1.2. Phân loi doanh nghip
Trong nn kinh t th trng, các doanh nghip đc phân loi nh sau:
Theo bn cht kinh t ca ca ch s hu
B môn Kinh t vi mô chia các t chc doanh nghip ra làm 3 loi hình chính
da trên hình thc và gii hn trách nhim ca ch s hu:
Doanh nghip t nhân (Proprietorship).
Doanh nghip hp danh (Partnership).
Doanh nghip trách nhim hu hn (Corporation).
Thông thng doanh nghip t nhân chim t trng khá cao trong tng s các doanh
nghip, nhng doanh nghip trách nhim hu hn li chim t trng ln nht v doanh
thu, đc bit trong các lnh vc đòi hi vn ln nh sn xut hàng hóa, tài chính,…
S liu thng kê Vit Nam t nm 2005 đn 2008 cho thy s lng doanh
nghip tng nhanh t khong 11 vn lên hn 20 vn, trong đó t trng doanh nghip t
nhân gim dn t khong hn 30% xung hn 20%, trong khi t trng doanh nghip
trách nhim hu hn và công ty c phn tng t hn 57% lên 67%. T trng doanh
nghip hp danh không đáng k.
8
Cn c vào hình thc pháp lý doanh nghip
Cn c vào Lut Doanh nghip 2005 thì hình thc pháp lý ca các loi hình
doanh nghip Vit Nam bao gm:
Công ty trách nhim hu hn (bao gm công ty trách nhim hu hn hai thành
viên tr lên và công ty trách nhim hu hn mt thành viên) là doanh nghip mà các
thành viên trong công ty chu trách nhim v các khon n và ngha v tài sn khác
ca công ty trong phm vi s vn điu l ca công ty.
Công ty c phn là doanh nghip mà vn điu l ca công ty đc chia thành
nhiu phn bng nhau gi là c phn. Cá nhân hay t chc s hu c phn ca doanh
nghip đc gi là c đông và chu trách nhim v các khon n và các ngha v tài
sn khác trong phm vi s vn đã góp vào doanh nghip.
Công ty hp danh là doanh nghip trong đó có ít nht hai thành viên là ch s
hu ca công ty, cùng kinh doanh di mt cái tên chung (gi là thành viên hp danh).
Thành viên hp doanh phi là cá nhân và chu trách nhim bng toàn b tài sn ca
mình v các ngha v ca công ty. Ngoài ra trong công ty hp danh còn có các thành
viên góp vn.
Doanh nghip t nhân
là doanh nghip do mt cá nhân làm ch và t chu
trách nhim bng toàn b tài sn ca mình v mi hot đng ca doanh nghip. Mi cá
nhân ch đc quyn thành lp mt doanh nghip t nhân.
Các doanh nghip có vn đu t nc ngoài đc thành lp theo Lut đu t
nc ngoài 1996 cha đng kí li hay chuyn đi theo quy đnh.
Cn c vào ch đ trách nhim
Cn c vào ch đ trách nhim có th phân loi các doanh nghip thành có ch
đ trách nhim vô hn và ch đ trách nhim hu hn.
Doanh nghip có ch đ trách nhim vô hn
Doanh nghip có ch đ trách nhim vô hn là loi hình doanh nghip mà đó
ch s hu doanh nghip có ngha v phi tr n thay cho doanh nghip bng tt c tài
sn ca mình, khi doanh nghip không đ tài sn đ thc hin các ngha v tài chính
ca nó. Theo pháp lut Vit Nam, có hai loi doanh nghip có ch đ trách nhim vô
hn là doanh nghip t nhân và công ty hp danh.
Thc cht ch đ trách nhim vô hn ca loi doanh nghip này là ch đ trách
nhim vô hn ca ch s hu doanh nghip t nhân và ca
thành viên hp danh công ty
hp danh. Ch s hu doanh nghip t nhân và thành viên hp danh s chu trách nhim
đn cùng v mi ngha v tài sn ca doanh nghip mà không gii hn phn tài sn
ch doanh nghip, các thành viên hp dan đã b vào đu t kinh doanh ti doanh nghip
Thang Long University Library
9
t nhân và công ty hp danh. iu này có ngha là nu tài sn ca doanh nghip t
nhân và công ty hp danh không đ đ thc hn các ngha v v tài chính ca doanh
nghip khi các doanh nghip này phi áp dng th tc thanh lý trong th tc phá sn,
ch s hu doanh nghip và các thành viên hp danh phi s dng c tài sn riêng
không đu t vào doanh nghip đ thanh toán cho các khon n ca doanh nghip.
Doanh nghip có ch đ trách nhim hu hn
Theo pháp lut Vit Nam, các doanh nghip có ch đ trách nhim hu hn c
th gm: công ty trách nhim hu hn, công ty c phn,
doanh nghip liên doanh và
doanh nghip 100% vn đu t nc ngoài không tin hành đng ký li theo
Ngh đnh
101/2006/N-CP.
Nhng doanh nghip có ch đ trách nhim hu hn là nhng doanh nghip mà
đó ch s hu ch phi chu trách nhim v mi khon n và ngha v tài chính ca
doanh nghip trong phm vi sp vn đã góp vào doanh nghip. iu đó có ngha là khi
s tài sn ca doanh nghip không đ đ tr n thì ch s hu không có ngha v phi
tr n thay cho doanh nghip.
Ch đ trách nhim hu hn ca các loi doanh nghip trên thc cht là ch đ
trách nhim hu hn ca các nhà đu t - thành viên/ch s hu công ty.
Cn c vào lnh vc hot đng ca doanh nghip trong nn kinh t quc dân
Theo tiêu thc này, doanh nghip đc phân thành các loi:
Doanh nghip nông nghip: là nhng doanh nghip hot đng trong lnh vc
nông nghip, hng vào vic sn xut ra nhng sn phm là cây, con. Hot đng sn xut
kinh doanh ca nhng doanh nghip này ph thuc rt nhiu vào điu kin t nhiên.
Doanh nghip công nghip: là nhng doanh nghip hot đng trong lnh vc
công nghip, nhm to ra nhng sn phm bng cách s dng nhng thit b máy móc
đ khai thác hoc ch bin nguyên vt liu thành thành phm. Trong công nghip có
th chia ra: công nghip xây dng, công nghip ch to, công nghip đin t v.v
Doanh nghip thng mi: là nhng doanh nghip hot đng trong lnh vc
thng mi, hng vào vic khai thác các dch v trong khâu phân phi hàng hóa cho
ngi tiêu dùng tc là thc hin nhng dch v mua vào và bán ra đ kim li Doanh
nghip thng mi có th t chc di hình thc buôn bán s hoc buôn bán l và hot
đng ca nó có th hng vào xut nhp khu.
Doanh nghip hot đng dch v: Cùng vi s phát trin ca nn kinh t, lnh
vc dch v càng đc phát trin đa dng, nhng doanh nghip trong ngành dch v đã
không ngng phát trin nhanh chóng v mt s lng và doanh thu mà còn tính đa
10
dng và phong phú ca lnh vc này nh: ngân hàng, tài chính, bo him, bu chính
vin thông, vn ti, du lch, khách sn, y t v.v
Cn c vào quy mô ca doanh nghip:
Theo tiêu thc quy mô, các doanh nghip đc phân làm ba loi:
Doanh nghip quy mô ln.
Doanh nghip quy mô va.
Doanh nghip quy mô nh.
phân bit các doanh nghip theo quy mô nh trên, hu ht các nc ngi
ta da vào nhng tiêu chun nh:
Tng s vn đu t ca doanh nghip.
S lng lao đng trong doanh nghip.
Doanh thu ca doanh nghip.
Li nhun hàng nm.
Trong đó tiêu chun tng s vn và s lao đng đc chú trong nhiu hn, còn
doanh thu và li nhun đc dùng kt hp đ phân loi. Tuy nhiên, khi lng hóa
nhng tiêu chun nói trên thì tùy thuc vào trình đ phát trin sn xut mi quc gia,
tùy thuc tng ngành c th, các thi k khác nhau mà s lng đc lng hóa
theo tng tiêu chun gia các quc gia không ging nhau
1.1.2. Tài sn lu đng ca doanh nghip
1.1.2.1. Khái nim tài sn lu đng
Trong nn kinh t th trng, mi doanh nghip cn trang b cho mình đy đ ba
yu t: đi tng lao đng, t liu lao đng, và sc lao đng nhm thc hin các hot
đng sn xut kinh doanh đ to ra hàng hóa, dch v cung cp cho xã hi. Bt k mt
hot đng sn xut kinh doanh nào cng cn có tài sn lu đng, lng tin cung ng
trc đ tha mãn nhu cu v tài sn lu đng. Tài sn lu đng đc luân chuyn
trong quá trình sn xut kinh doanh. Trong bng cân đi k toán ca doanh nghip, tài
sn lu đng đc th hin các b phn tin mt, các chng khoán có tính thanh
khon cao, các khon phi thu và d tr hàng tn kho. Có th nói rng tài sn là tt c
nhng ngun lc kinh t mà đn v k toán nm gi, s dng vào các hot đng ca
đn v, tho mãn đng thi các điu kin sau:
n v có quyn s hu hoc quyn kim soát và s dng trong thi gian dài;
Có giá phí xác đnh;
Chc chn thu đc li ích trong tng lai t vic s dng các ngun lc này.
Thang Long University Library
11
Do vy, ta có th hiu tài sn lu đng ca doanh nghip là nhng tài sn thuc
quyn s hu và qun lý ca doanh nghip, có thi gian s dng, luân chuyn, thu hi
vn trong mt k kinh doanh hoc mt nm. Tài sn lu đng ca doanh nghip có th
tn ti di hình thái tin, hin vt di dng đu t ngn hn hoc cá khon n phi
thu. Tài sn lu đng ca doanh nghip bao gm vn bng tin, các khon đu t tài
chính ngn hn, các khon phi thu, hàng tn kho, tài sn lu đng khác.
1.1.2.2. c đim ca tài sn lu đng
Vic qun lý và s dng hp lý các loi tài sn lu đng có nh hng rt ln đi
vi vic hoàn thành nhim v chung cu doanh nghip. Trong quá trình hot đng,
doanh nghip phi bit rõ s lng, giá tr mi loi tài sn lu đng là bao nhiêu cho
hp lý và đt hiu qu s dng cao nht.
Tài sn lu đng ca doanh nghip không ngng vn đng qua các giai đon ca
chu k kinh doanh: d tr - sn xut - lu thông quá trình này gi là quá trình tun
hoàn và chu chuyn ca tài sn lu đng. Qua mi giai đon ca chu k kinh doanh tài
sn lu đng li thay đi hình thái biu hin. Tài sn lu đng ch tham gia vào mt
chu k sn xut mà không gi nguyên hình thái vt cht ban đu, giá tr ca nó đc
chuyn dch toàn b mt ln vào giá tr sn phm vi mt giá tr ln hn giá tr ban đu.
Nh vy, sau mi chu k kinh doanh thì tài sn lu đng hòa thành 1 vòng chu chuyn.
Tài sn lu đng là mt phn không th thiu và đc luân chuyn thng xuyên
trong quá trình sn xut kinh doanh, tham gia trc tip vào quá trình sn xut kinh
doanh ca doanh vi t cách là đi tng lao đng hoc t liu lao đng góp phn duy
trì hot đng sn xut kinh doanh đc liên tc và không b gián đon. Tài sn lu
đng thng có thi gian s dng ngn thng ht mt chu k sn xut kinh doanh
hoc di mt nm.
Tài sn lu đng đc phân b đ trong tt c các khâu, các công đon nhm
đm bo cho quá trình sn xut kinh doanh đc din ra liên tc, n đnh tránh lãng
phí và tn tht vn do ngng sn xut, không làm nh hng đn kh nng thanh toán
và đm bo kh nng sinh li ca tài sn.
Tài sn lu đng có tính thanh khon cao d dàng chuyn hóa t dng vt cht
sang tin t nên đáp ng đc kh nng thanh toán ca doanh nghip mà không chu
chi phí ln. Tuy nhiên, điu này li gây khó khn cho qun lý, chng tht thoát.
Không nh đu t vào tài sn c đnh, các khon đu t cho tài sn lu đng
thng có th hy b bt c thi đim nào mà không phi chu chi phí tn kém. iu
đó có đc là do, tài sn lu đng phi đáp ng nhanh chóng s bin đng ca doanh
s và sn xut. i li, tài sn lu đng thng chu s l thuc khá nhiu vào nhng
dao đng mang tính mùa v và chu k trong kinh doanh.
12
1.1.2.3. Phân loi tài sn lu đng
Trong quá trình qun lý và hot đng sn xut kinh doanh, doanh nghip cn có
s phân loi nhng tài sn lu đng mà mình có tùy theo yêu cu qun lý và nhng
tính cht vn đng ca tài sn lu đng, t đó có nhng phng pháp qun lý phù hp,
mang li hiu qu trong hot đng sn xut kinh doanh nói chung và hiu qu s dng
tài sn nói riêng.
Phân loi theo quá trình tun hoàn và chu chuyn vn
Da theo quá trình tun hoàn và chu chuyn vn, tài sn đc chia thành 3 loi:
Tài sn lu đng trong khâu d tr: là toàn b tài sn lu đng tn ti trong khâu
d tr ca doanh nghip mà không tính đn hình thái biu hin ca chúng, bao gm: tin
mt ti qu, tin gi ngân hàng, tin đang chuyn, hàng mua đang đi đng, nguyên vt
liu tn kho, công c dng c trong kho, hàng gi gia công, tr trc cho ngi bán.
Tài sn lu đng trong khâu sn xut: là toàn b tài sn lu đng tn ti trong
khâu sn xut ca doanh nghip bao gm: giá tr bán thành phm, các loi chi phí sn
xut kinh doanh d dang, chi phí tr trc, chi phí ch kt chuyn, các khon chi phí
phc v cho quá trình sn xut…
Tài sn lu đng trong khâu lu thông: là toàn b tài sn lu đng tn ti
trong khâu lu thông ca doanh nghip, bao gm: thành phm tn kho, hàng gi bán,
các khon n phi thu khách hàng…
Cách phân chia này giúp cho các nhà qun lý doanh nghip xác đnh đc tng
nhân t nh hng đn quá trình luân chuyn tài sn lu đng đ đa bin pháp nâng
cao hiu qu s dng chúng mt cách hp lý. c bit ti khâu lu thông khi t trng
tài sn lu đng trong khâu này tng lên có ngha là doanh nghip đang b đng vn.
Phân loi theo tính thanh khon
Da theo tính thanh khon, tài sn lu đng đc chia làm 5 loi:
Tin bao gm tin gi ngân hàng là toàn b s tin doanh nghip gi ti các
ngân hàng, kho bc nhà nc và các t chc tài chính. Tin gi ngân hàng phc v cho
vic thanh toán ca doanh nghip tr nên thun tin hn. Ngoài ra, còn tránh đc vic
mt mát cng nh đc hng mt khon lãi. Tin đang chuyn đây là khon tin
doanh nghip đã np vào ngân hàng, kho bc, các t chc tài chính nhng cha nhn
đc giy báo có.
Hàng tn kho: Là nhng tài sn đc gi đ bán trong quá trình kinh doanh hoc
nhng nguyên vt liu đang trong quá trình sn xut d dang. Hàng tn kho bao gm:
Hàng mua v đ bán, thành phm tn kho và thành phm gi đi bán, nguyên vt liu công
c dng c tn kho, d phòng hàng tn kho gim giá, sn phm kinh doanh d dang.
Thang Long University Library
13
Các khon phi thu: ây là các khon mà doanh nghip b t chc, cá nhân,
doanh nghip khác chim dng. Các khon này bao gm: Phi thu khách hàng, ng
trc cho ngi bán, phi thu khác, d phòng khon phi thu khó đòi.
u t tài chính ngn hn: bao gm các chng khoán ngn hn, các khon đu
t ngn hn khác, các khon d phòng đu t ngn hn… ây là ngun tài sn va có
tính thanh khon cao, va có tính sinh li. Khi có nhu cu thanh toán mà tin không
đáp ng đ thì doanh nghip s bán các chng khoán này.
Tài sn lu đng khác: bao gm tm ng, chi phí tr trc và th chp, ký
cc, ký qu ngn hn….
ây là cách phân loi da trên kh nng huy đng cho vic thanh toán và đc
th hin rõ ràng trên bng cân đi k toán ca doanh nghip. Thc t, không phi
doanh nghip nào cng có đ các khon mc trên trong bng cân đi k toán. Vì vy,
các doanh nghip xác đnh đc chính xác cách phân loi, phù hp vi mình s mang
li hiu qu s dng cao hn, có u th trong vic gìn gi và qun lý, s dng tài sn.
Phân loi theo hình thái biu hin
Tài sn bng tin: các khon tin mt, tin gi ngân hàng,…;
Tài sn bng vt t hành hoá: là nhng tài sn đc biu hin di hình thái
nh hàng tn kho, nguyên vt liu.
Cách đánh giá này cho doanh nghip bit c cu d tr các khon mc, kh
nng thanh toán ca doanh nghip và có các gii pháp điu chnh hp lý.
1.1.2.4. Vai trò tài sn lu đng
Tài sn lu đng luôn đóng mt vai trò rt quan trng trong s tn ti và phát
trin ca doanh nghip. Tài sn lu đng là điu kin quan trng đ doanh nghip có
th kinh doanh, sn xut thun li dù đó là doanh nghip hot đng trong lnh vc sn
xut hay lnh vc thng mi dch v. Hot đng ca bt k doanh nhip nào cng
không th không có tài sn lu đng. tin hành hot đng sn xut kinh doanh
ngoài tài sn dài hn nh máy móc, nhà xng,… doanh nghip còn b ra mt lng
tin nht đnh đ mua sm hàng hóa, nguyên nhiên vt liu… phc v cho quá trình
sn xut kinh doanh.
Tài sn lu đng giúp cho hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip đc
vn hành mt cách liên tc, không b gián đon. Trong sn xut, tài sn lu đng giúp
cho doanh nghip sn xut thông sut, đm bo quy trình công ngh, công đon sn
xut. Trong lu thông, tài sn lu đng đm bo d tr thành phm đáp ng đn đt
hàng ca khách và nhu cu tiêu th nhp nhàng.
14
Tài sn lu đng giúp cho doanh nghip đm bo đc kh nng thanh toán, khi
duy trì mt mc đ hp lý nó đem li cho doanh nghip nhng li th nht đnh nh
đc hng chit khu thng mi, chit khu thanh toán… T đó giúp doanh nghip
tit kim đc chi phí, làm tng li nhun cho doanh nghip.
Tài sn lu đng giúp doanh nghip to dng đc mi quan h mt thit vi khách
hàng, đc bit là khách hàng ln và thân thuc thông qua chính sách tín dng thng mi.
Thi gian luân chuyn tài sn lu đng khin cho công vic qun lý và s dng
tài sn lu đng luôn din ra thng xuyên, liên tc. Vi vai trò to ln nh vy, vic
tng tc đ luân chuyn ti sn ngn hn, nâng cao hiu qu s dng tài sn lu đng
trong doanh nghip là nhu cu tt yu.
1.1.2.5. Cu thành tài sn lu đng ca doanh nghip
Kt cu tài sn lu đng phn ánh các thành phn và mi quan h t l gia tng
b phn tài sn lu đng trên tng s tài sn lu đng ca doanh nghip. Do đó, cn
phân tích kt cu tài sn lu đng đ xem xét t trng tng loi tài sn ca doanh
nghip trong các giai đon luân chuyn, xác đnh trng đim qun lý tài sn lu đng
và tìm ra các bin pháp ti u nhm nâng cao hiu qu s dng tài sn lu đng trong
tng trng hp c th. Kt cu tài sn lu đng gm 4 phn:
Vn bng tin: Gm các khon tin gi ngân hàng, tin mt ti qu, tin đang
chuyn. Ch tiêu này càng cao càng chng t lng tin nhàn ri ca doanh nghip
càng ln. Bn thân tin mt là loi tài sn không có lãi, nhng trong hot đng sn
xut kinh doanh thì vic nm gi và d tr tin mt ti công ty là điu ht sc quan
trng bi đây là loi tài khon có tính thanh khon cao, d dàng lu thông. Do đó vic
nm d tr tin mt ca doanh nghip mang ti nhiu li ích nh: gia tng kh nng
thanh toán nhanh khi mua hàng hóa, dch v, nguyên vt liu đu vào; giúp doanh
nghip tn dng đc các c hi thun li trong kinh doanh, nhanh chóng chp thi c
khi có c hi… Vì vy, ch tiêu tin trong tài sn lu đng ca doanh nghip cn đc
duy trì mc va phi;
Các khon phi thu: Bao gm các khon phi thu khách hàng, ng trc cho
ngi bán… Là các khon cha thanh toán ca các t chc, các nhân vi công ty.
Trong quá trình sn xut kinh doanh, đ khuyn khích ngi mua, tng tiêu th, các
doanh nghip thng áp dng phng thc bán chu. Vic áp dng phng thc này
có th làm cho doanh nghip tng thêm các chi phí qun lý n phi thu, chi phí thu n,
chi phí ri ro… Bên cnh đó, vic tng các khon phi thu giúp doanh thu bán hàng
tng, gim hàng tn kho cng nh các chi phí d tr, hn ch hao mòn vô hình… Do
đó, doanh nghip cn cân nhc k nhng chính sách áp dng cho các khon phi thu
đ hn ch đc nhiu chi phí nhng vn to ra li nhun.
Thang Long University Library
15
Hàng tn kho: Gm hàng đi mua trên đng, nguyên vt liu, công c, dng c,
chi phí sn xut kinh doanh d dang,… Ch tiêu này phn ánh tình hình, chính sách
qun lý công tác bán hàng cng nh quá trình tiêu th sn phm. Vic qun lý hàng
tn kho vi lng d tr đúng mc trong mi doanh nghip là vô cùng quan trng,
qun lý tt s giúp quá trình sn xut ca doanh nghip đc liên tc, không b gián
đon; đng thi s dng tit kim và hp lý tài sn lu đng;
Tài sn lu đng khác: Bao gm tin tm ng, chi phí tr trc, chi phí phi tr,
các khon th chp, ký qu ký cc ngn hn, các khon đu t tài chính ngn hn…
ây là ch tiêu chim t trng nh trong tng tài sn lu đng nhng cng phn ánh
phn nào kh nng s dng tài sn lu đng trong doanh nghip. Ngoài các ch tiêu
vn bng tin, các khon phi thu và hàng tn kho, doanh nghip cn dùng mt phn
vn đ chi tr mt s khon chi phí cn tr trc hoc mang đi đu t vào các công c
tài chính vi mc tiêu sinh li. Các khon đu t ngn hn còn có kh nng chuyn đi
thành tin mt ngay khi doanh nghip cn đáp ng. iu này giúp cho doanh nghip
sinh li tt hn, ch đng hn trong vic đm bo nhu cu thanh toán.
1.2. Kh nng hiu qu s dng tài sn lu đng ca doanh nghip
1.2.1. Khái nim hiu qu s dng tài sn lu đng ca doanh nghip
Theo các chuyên gia và các nhà kinh t đánh giá thì hiu qu đc coi là mt
thut ng đ ch mi quan h gia kt qu thc hin các mc tiêu ca ch th và chi
phí mà ch th b ra đ có kt qu đó trong điu kin nht đnh. Nh vy, hiu qu
phn ánh kt qu thc hin các mc tiêu hành đng trong quan h vi chi phí b ra và
hiu qu đc xem xét trong bi cnh hay điu kin nht đnh, đng thi cng đc
xem xét di quan đim đánh giá ca ch th nghiên cu.
Mc tiêu chung ca bt k doanh nghip nào cng đu là ti đa hóa li nhun và
ti thiu hóa chi phí. Hiu qu sn xut kinh doanh luôn là vn đ mà các doanh
nghip quan tâm, qun tr kinh doanh sn xut có hiu qu thì doanh nghip mi có th
tn ti trên th trng. đt đc hiu qu đó đòi hi doanh nghip phi có nhiu c
gng và có nhng chin lc, sách lc hp lý t khâu sn xut cho đn khi sn phm
đc đn tay ngi tiêu dùng.
Trong nn kinh t th trng, doanh nghip mun tn ti và phát trin thì vn đ
sng còn doanh nghip cn quan tâm là tính hiu qu. Hiu qu kinh t là kt qu tng
hp ca mt lot các ch tiêu đánh giá hiu qu ca các b phn, là mt phm trù đánh
giá trình đ s dng các ngun lc ca doanh nghip đ đt kt qu cao nht trong quá
trình sn xut kinh doanh, ti đa hóa li ích ca ch s hu vi tng chi phí thp nht.
Do đó, hiu qu s dng tài sn lu đng là phm trù kinh t đánh giá trình đ s dng
tài sn lu đng ca doanh nghip đ đt đc mc tiêu cao nht vi mc tài sn hp lý
16
(ti đa hóa li ích và ti thiu hóa chi phí). Vì vy nâng cao hiu qu s dng tài sn lu
đng là yêu cu tt yu, quan trng ca mi doanh nghip trong nn kinh t th trng.
1.2.2.
ChătiêuăđánhăgiáăkhănngăhiuăquăsădngătƠiăsnăluăđng caădoanhănghip
Tc đ luân chuyn tài sn lu đng.
S ln luân chuyn tài sn lu đng(L): Phn ánh s vòng quay tài sn lu
đng trong mt thi k nht đnh (thng là mt nm).
L = M / V
bq
Trong đó:
L : S ln luân chuyn tài sn lu đng trong nm.
M : Tng mc luân chuyn tài sn lu đng trong nm.
V
bq
: Vn lu đông bình quân trong nm.
K luân chuyn tài sn lu đng(K): Phn ánh s ngày đ thc hin mt
vòng quay tài sn lu đng.
K =
L
360
Hay: K =
M
360x Vbq
Vòng quay vn càng nhanh thì k luân chuyn vn càng đc rút ngn và chng
t tài sn lu đng càng đc s dng có hiu qu.
Trong các công thc trên, tng mc luân chuyn vn (M): phn ánh tng giá tr
vn tham gia luân chuyn thc hin trong nm ca công ty. Nó đc xác đnh bng tng
doanh thu mà công ty thc hin trong nm tr đi các khon gim tr doanh thu.
Thang Long University Library
17
S tài sn lu đng bình quân trong k đc tính theo phng pháp bình quân s
tài sn lu đng trong tng quý hoc tháng. Công thc tính nh sau:
V
bq
=
V
q1
+V
q2
+ V
q3
+ V
q4
4
Hay:
V
bq
=
V
đq1/2
+V
cq1
+V
cq2
+V
cq3
+V
cq4/2
4
Trong đó:
V
bq
: Tài sn lu đng bình quân nm.
V
q1
, V
q1
, V
q3
, V
q4
: Tài sn lu đng bình quân các quý 1, 2, 3, 4.
V
đq1
: Tài sn lu đng đu quý 1.
V
cq1
, V
cq2
, V
cq3
, V
cq4
: Tài sn lu đng cui quý 1, 2, 3, 4.
Mc tit kim tài sn lu đng
Mc tit kim tài sn lu đng s tài sn lu đng công ty tit kim đc do tng
tc đ luân chuyn vn. Công ty càng tng đc vòng quay tài sn lu đng thì càng
có kh nng tit kim đc tài sn lu đng, càng nâng cao đc kh nng s dng tài
sn lu đng.
Công thc xác đnh s tài sn lu đng tit kim nh sau:
V
tk
=
360
M1
x (K
1
- K
0
)
Hoc:
V
tk
=
1
1
L
M
-
0
1
L
M
Trong đó:
V
tk :
Tài sn lu đng tit kim.
M : Tng mc luân chuyn vn nm k hoch.
L
0,
L : S ln luân chuyn vn nm báo cáo và nm k hoch.
K
0,
K
1
: K luân chuyn vn nm báo cáo và nm k hoch.
18
Hiu sut s dng tài sn lu đng
Doanh thu thun trong k
Hiu sut s dng tài sn lu đng =
Tài sn lu đng bình quân trong k
Ch tiêu này phn ánh: 1 đng tài sn lu đng trong k to ra bao nhiêu đng
doanh thu thun và ch tiêu này càng ln càng tt.
Mc đm nhim tài sn lu đng (Hàm lng tài sn lu đng)
S tài sn lu đng bq trong k
Mc đm nhim tài sn lu đng =
doanh thu thun thc hin trong k
Ch tiêu này phn ánh s tài sn lu đng cn có đ to đc 1 đng doanh thu
thun, nó phn ánh khá rõ ràng trình đ s dng tài sn lu đng ca công ty.
Mc doanh li tài sn lu đng
Ch tiêu này phn ánh 1 đng tài sn lu đng có th to ra bao nhiêu đng li
nhun trc thu (hoc li nhun sau thu) thu nhp công ty.
Li nhun trc thu (sau thu) TNDN
Mc doanh li TSL =
TSL bình quân nm k hoch
Vòng quay d tr, tn kho
Giá vn hàng bán
Vòng quay d tr, tn kho =
Hàng tn kho bình quân trong k
Hàng tn kho bình quân là bình quân s hc ca vt t, hàng hóa d tr đu và
cui k. Ch tiêu này phn ánh s ln hàng hoá tn kho bình quân luân chuyn trong
k. Ch tiêu này càng cao chng t hot đng sn xut kinh doanh ca Công ty càng có
hiu qu. Qua ch tiêu này giúp nhà qun tr tài chính xác đúng mc d tr vt t, hàng
hóa hp lý trong chu k sn xut kinh doanh.
T s vòng quay hàng tn kho s suy ra đc s ngày mt vòng quay hàng tn kho
S ngày mt vòng quay
hàng tn kho
=
S ngày trong k
S vòng quay hàng tn kho
Thang Long University Library
19
Vòng quay các khon phi thu
c xác đnh bng công thc sau:
Vòng quay các
khon phi thu
=
Doanh thu thun
S d bình quân các khon phi thu
Ch tiêu này phn ánh s ln luân chuyn n phi thu trong mt k thng là mt
nm. S vòng quay các khon phi thu càng ln thì k thu tin trung bình càng đc
rút ngn, kh nng s dng tài sn lu đng càng cao.
K thu tin trung bình
Công thc xác đnh:
K thu tin trung bình
=
S d bình quân các khon phi thu x 360
Doanh thu thun
=
360
Vòng quay các khon phi thu
K thu tin trung bình ph thuc vào nhiu yu t nh : chính sách tiêu th, đc
đim ca sn phm, công tác qun lý thu hi tin hàng, thái đ chp hành k lut thanh
toán ca khách hàng …
Khon phi thu t khách hàng thng chim t trng ln trong tng tài sn lu
đng ca công ty. K thu tin trung bình phn ánh đ dài thi gian thu tin bán hàng
ca công ty k t khi xut hàng bán đn khi thu đc tin hàng.
K thu tin bình quân thng so sánh vi s liu k trc hoc s trung bình ca
ngành. K thu tin quá dài so vi công ty trong ngành s dn đn tình trng n khó
đòi. Tuy nhiên công ty rút ngn k thu tin bình quân nhng vn phi đm bo s tng
trng ca doanh thu.
H s kh nng thanh toán n ngn hn
Công thc xác đnh kh nng thanh toán n ngn hn nh sau:
Tng tài sn lu đng
H s kh nng thanh toán n ngn hn =
N ngn hn
H s này phn ánh kh nng chuyn đi tài sn thành tin đ trang tri các
khon n ngn hn. Khi h s này nh hn 1 th hin kh nng thanh toán n ngn hn
ca công ty là thp và ngc li khi h s này ln hn hoc bng 1 cho thy công ty có
kh nng sn sàng thanh toán các khon n đn hn.
20
Kh nng thanh toán nhanh
Kh nng thanh toán nhanh
=
Tài sn ngn hn ậ Hàng tn kho
Tng n ngn hn
Là ch tiêu đc dùng đ đánh giá kh nng thanh toán nhanh các khon n ngn
hn ca công ty bng các tài sn ngn hn tr hàng tn kho.
H s kh nng thanh toán tc thi
H s kh nng thanh toán tc thi là ch tiêu đc dùng đ đánh giá kh nng
thanh toán tc thi (thanh toán ngay) các khon n ngn hn ca công ty bng tin và
các khon tng đng tin. H s này càng cao chc chn phn ánh nng lc thanh
toán nhanh ca doanh ngip tt tht s. Ch tiêu này đc tính nh sau:
Tin và các khon tng đng tin
H s kh nng thanh toán tc thi =
Tng s n ngn hn
1.3. Nhân t nh hng ti kh nng s dng tài sn lu đng ca doanh nghip
1.3.1. Nhân t ch quan
c đim sn xut kinh doanh ca doanh nghip
c đim sn xut kinh doanh ca doanh nghip nh hng rt nhiu ti hiu
qu s dng tài sn lu đng ca doanh nghip đó, điu này th hin qua các mt sau:
Loi hình kinh doanh ca doanh nghip: C cu tài sn ca doanh nghip sn
xut và doanh nghip thng mi, dch v là khác nhau. Các doanh nghip thng
mi, dch v thng đu t vào tài sn lu đng nhiu hn so vi doanh nghip sn
xut. S cân đi gia tài sn lu đng và tài sn c đnh s thúc đy quá trình sn xut
kinh doanh ca doanh nghip, đng thi nâng cao hiu qu s dng các loi tài sn
trong đó có tài sn lu đng.
c đim ca sn phm: Doanh nghip có sn phm khác nhau s có các đi
tng khách hàng khác nhau, dn đn chính sách tín dng thng mi khác nhau, t
đó t trng các khon phi thu ngn hn cng khác nhau. Nu công ty có khách hàng
là nhng công ty bán buôn, công ty phân phi thì s b chim dng nhiu, ngc li
khách hàng là ngi tiêu dùng cui cùng thì vn b chim dng ít hn. Nu là sn
phm là hàng hóa có giá tr ln, thi gian sn xut kéo dài, thì giá tr hàng tn kho
cng s ln.
Trình đ công ngh: S dng công ngh hin đi thì s tit kim đc chi phí,
chu kì sn xut kinh doanh đc rút ngn, sn phm có cht lng cao, d tiêu th,
nâng cao vòng quay vn hàng tn kho. Ngc li, nu doanh nghip s dng công
Thang Long University Library
21
ngh lc hu s làm gim hiu qu sn xut kinh doanh, tng chi phí sn xut, kéo dài
chu kì sn xut…
Trình đ ngun nhân lc
Con ngi là nhân t quan trng nht trong bt kì hot đng nào. ây là yu t
quyt đnh, có quyt đnh to ln đn vic qun lý tài sn lu đng ca doanh nghip.
Con ngi là nhng nhân t đa ra nhng quyt đnh qun lý mi hot đng ca doanh
nghip, trong đó có các chính sách qun lý tài sn lu đng. Nu ra quyt đnh đúng s
giúp doanh nghip gia tng li nhun và ngc li có th đa doanh nghip vào tình
trng khó khn.
C s h tng ca doanh nghip
Mt doanh nghip có h thng c s h tng (tr s làm vic, tr s, c s sn
xut…) đc b trí hp lý s giúp doanh nghip s dng tài sn lu đng mt cách
hiu qu hn. Kho cha hàng tt s tránh đc nhng hao mòn không đáng có trong
công tác bo qun hàng tn kho.
Các nhân t v qun lý tài sn lu đng
Qun lý d tr hàng tn kho
i vi doanh nghip sn xut kinh doanh thì d tr là yu t quan trng trong
vic doanh nghip có sn xut đc n đnh hay không. Do vy vic qun lý tn kho
d tr đc bit quan trng trong vic nâng cao hiu qu s dng tài sn lu đng.
ti thiu hóa chi phí tn kho d tr nguyên vt liu, nhiên liu thì doanh
nghip phi xác đnh đc s lng vt t, hàng hóa ti u mi ln đt kho sao cho
vn đáp ng đc nhu cu sn xut. Ngoài ra doanh nghip cng cn phi có nhng
bin pháp qun lý hu hiu đ đm bo nguyên, vt liu trong kho không b h hng,
bin cht, mt mát.
Có nhiu cách tip cn khác nhau đ xác đnh mc d tr ti u, công thc
chung đ tính quy mô d tr ti u cho doanh nghip là:
Q*= (2D.C
2
) / C
1
(Mô hình EOQ – Economic Odering Quantity)
Trong đó:
Q* : Mc d tr ti u
D : Toàn b lng hàng hóa cn s dng
C
1
: Chi phí lu kho theo đn v hàng hóa (chi phí bc xp, bo qun,…)
C
2
: Chi phí mi ln đt hàng (chi phí qun lý và vn chuyn)
V mt lý thuyt, ngi ta gi đnh khi nào lng hàng hóa kì trc ht mi nhp
kho hàng hóa mi, nhng thc t không bao gi nh vy. S có ri ro nu hàng không
22
v kp kho, doanh nghip s d tr thêm đ hn ch ri ro tc là đt hàng trong khi
kho vn còn hàng. Nhng nu doanh nghip đt hàng quá sm s tng lng hàng tn
kho, phát sinh chi phí. Do đó, doanh nghip cn xác đnh đim đt hàng hp lý:
Thi đim đt
hàng mi
=
S lng nguyên liu
s dng mi ngày
+
dài thi gian giao hàng
Ngoài ra, ta cng phi đ ý đn lng d tr an toàn, nguyên vt liu s dng
mi ngày không phi s c đnh mà chúng bin đng không ngng, do đó đ đm bo
cho s n đnh ca sn xut, doanh nghip cn duy trì mt lng hàng tn kho d tr
an toàn. Lng d tr an toàn tùy thuc vào tình hình c th ca doanh nghip. Lng
d tr an toàn là lng hàng hóa d tr thêm vào lng d tr ti thi đim đt hàng.
Ngoài phng pháp qun lý d tr theo mô hinh đt hàng hiu qu nht (EOQ) mt
s doanh nghip còn s dng phng pháp cung cp đúng lúc hay d tr bng không.
Qun lý tin mt và các chng khoán thanh khon cao
Qun lý tin mt đ cp ti s qun lý tin mt, tin gi ngân hàng. S qun lý
này liên quan cht ch ti vic qun lý các loi tài sn gn vi tin mt nh các loi
chng khoán có kh nng thanh khon cao. Duy trì lng tin mt hp lý có th giúp
doanh nghip có nhiu li th.
Các loi chng khon gn nh tin mt có vai trò nh mt bc đm cho tin
mt, vì nu s d tin mt nhiu doanh nghip có th đu t vào chng khoán có kh
nng thanh khon cao, nhng khi cn thit cng có th chuyn đi chúng sang tin mt
mt cách d dàng và ít tn kém. Ta có th thy điu này qua s đ luân chuyn sau:
Thang Long University Library
23
S đ 1.1. S đ luân chuyn
Nhìn s đ trên, ta thy đc tng quát trong qun lý tin mt bi cng nh các
tài sn khác, tin mt là mt hàng hóa nhng đây là hàng hóa đc bit – mt hàng hóa
có tính lng nht đnh. Trong kinh doanh, doanh nghip phi luôn gi tin mt cn
thit cho vic thanh toán hóa đn. Do vy, khi tin mt xung thâp doanh nghip s
phi b sung tin mt bng cách bán các chng khoán thanh khon cao. Chi phí cho
vic lu d tin mt đây chính là chi phí c hi, là lãi sut mà doanh nghip b mt
khi doanh nghip dùng s tin y đu t vào mt mc đích khác. Chi phí đt hàng
chính là chi phí cho vic bán các chng khoán.
Khi đó áp dng mô hình EOQ ta có lng d tr tin mt ti u M*:
M*= (2M
n
.C
b
) / i
Trong đó:
M* : Tng mc tin mt ngân hàng hàng nm
M
n
: Tin mt thanh toán hàng nm
C
b
: Chi phí mt ln bán chng khoán thanh khon
i : Lãi sut
T công thc trên cho ta thy, nu lãi sut càng cao thì ngi ta càng gi ít tin mt và
ngc li, nu chi phí cho vic bán chng khoán càng cao h li càng gi nhiu tin mt.
Các chng khoán thanh khon cao
Bán các chng khoán thanh khon
cao đ b sung cho tin mt
u t tm thi bng cách mua các
chng khoán có tính thanh khon cao
Tin mt
Dòng chi
tin mt
Dòng thu
tin mt
24
Bng vic nghiên cu và phân tích thc tin, các nhà kinh t hc đã đa ra mô
hình qun lý tin mt đ mc d tr luôn giao đng trong mt khong xác đnh. Theo
mô hình này doanh nghip s xác đnh mc gii hn trên và gii hn di ca tin
mt, đó là các khon mà doanh nghip tin hành nghip v mua hoc bán chng khoán
có tính thanh khon cao đ đa ra mc tin mt d kin.
Khong dao đng tin mt d kin ph thuc vào 3 yu t sau:
Mc dao đng ca thu chi ngân qu, chi phí c đnh ca vic mua bán chng
khoán và lãi sut
Khong dao đng (mô hình MILLer):
D =
3
(3C
b
.V
b
) / 4i
Trong đó:
D : Khong giao đng tin mt
C
b
: Chi phí ca mi ln giao dch mua bán chng khoán
V
b
: Phng sai thu chi ngân qu
i : Lãi sut
Mc tin mt theo thit k đc xác đnh nh sau:
Mc tin
mt theo
thit k
=
Mc tin
mt gii hn
di
+
Khon giao đng tin mt
3
ây là mô hình mà thc t đc rt nhiu doanh nghip áp dng. Khi áp dng
mô hình này, mc tin mt gii hn di thng đc ly là mc tin mt ti thiu.
Phng sai ca thu chi ngân qu đc xác đnh bng cách da vào s liu thc t ca
mt qu trc đó đ tính toán.
Qun lý các khon phi thu
Vi nn kinh t th trng hin nay, đ thng li trong cnh tranh, các doanh
nghip có th áp dng chin lc v sn phm đ qung cáo, v giá c, và các dch v
mi… Trong đó, chính sách tín dng thng mi là mt công c hu hiu và không
th thiu đi vi các doanh nghip. Tuy nhiên, tín dng thng mi li là con dao 2
li, giúp doanh nghip tng doanh s và to dng mi quan h nhng cng tim n
nhiu ri ro không thu hi đc n. Do đó, các doanh nghip cn phi đa ra nhng
phân tích v kh nng tín dng ca khách hàng, t đó quyt đnh có nên cp tín dng
thng mi hay không. ây là ni dung chính ca qun lý các khon phi thu.
Trc khi doanh nghip cp tín dng cho khách hàng thì công vic đu tiên phi
làm là phân tích tìn dng khách hàng. Khi phân tích tín dng khách hàng. Ngi ta
Thang Long University Library
25
thng đ ra các tiêu chun, nu khách hàng đáp ng đc các tiêu chun đó thì có th
đc mua chu. Các tiêu chun ngi ta s dng đ phân tích tín dng khách hàng là:
Uy tín, phm cht ca khách hàng: nói lên uy tín ca khách hàng qua các ln tr
n trc, tinh thn trách nhim ca khách hàng trong vic tr n đi vi doanh nghip
và các doanh nghip khác.
Vn: Tiêu chun này dùng đ đánh giá sc mnh tài chính ca khách hàng.
Kh nng thanh toán: ánh giá các ch tiêu v kh nng thanh toán ca khách
hàng và bng d trù ngân qu ca h.
Th chp: Các tài sn mà khách hàng th chp đ đm bo tr n.
iu kin kinh t: Phân tích v tim nng phát trin ca khách hàng trong tng lai.
Sau khi phân tích nng lc tín dng ca khách hàng, doanh nghip tin hành vic
phân tích các khon tín dng thng mi đc đ ngh.
Vic phân tích tín dng đánh giá da trên vic tính NPV: Giá tr hin ti dòng
ca đng tin tng li.
NPV = - [P.Q + V(Q’ ậ Q) + C.P’.Q’] + [(1 ậ r).P’.Q’]/(1 + R)
Trong đó:
NPV : Giá tr hin ti ròng ca lng tin sinh ra do chuyn t chính
sách bán hàng sang chính sách tr chm.
Q, P : Sn lng bán hàng đc trong mt tháng và giá đn v nu
khách hàng tr tin ngay.
Q’, P’ : Sn lng và giá bán đn v nu bán tr chm
C : Chi phí cho vic đòi n và bù đp các khon phi thu
V : Chi phí bin đi cho 1 đn v sn phm
R : Doanh li yêu cu thu đc hàng tháng
r : T l phn trm ca hàng bán chu không thu đc tin
Nu NPV > 0, chng t vic bán hàng tr chm mang li hiu qu cao hn vic
thanh toán ngay, có li cho doanh nghip. Do đó, khon tín dng đc chp nhn.
Ngoài ra, doanh nghip cng cn quan tâm đn vic theo dõi khon phi thu, đây
là mt ni dung quan trng trong qun lý các khon phi thu. Thc hin tt công vic
này s giúp cho doanh nghip có th kp thi thay đi các chính sách tín dng thng
mi phù hp vi tình hình thc t. Thông thng, đ theo dõi các khon phi thu ta
dùng các ch tiêu, phng pháp, mô hình sau:
Theo dõi k thu tin bình quân.