Đề cương ôn thi Ngữ Văn HKII lớp 8 (phần văn bản)

Đề cương ôn tập Văn HKII
TT Tên tác
phẩm
Tác giả Nghệ thuật Ý nghĩa
1 Ông đồ Vũ Đình Liên là
một trong
những nhà thơ
của phong trào
thơ mới.
-Xây dựng hình ảnh đối lập
giá trị biểu cảm, của xúc.
-Thể thơ ngũ ngôn, hiện đại
Bài thơ khắc họa hình ảnh
ông đồ, nhà thơ thể hiện
nỗi tiếc nuối cho những
giá trị văn hóa cổ truyền
của dân tộc đang bị tàn
phai.
2 Nhớ rừng Thế Lữ tên thật
là Thứ Lễ, là
nhà thơ tiêu
biểu nhất trong
phong trào thơ
mới (1932-
1945)buổi đầu.
- Sử dụng bút pháp lãng
mạn với nhiều biện pháp
nghệ thuật.
- Xây dụng hình tượng nghệ
thuật có nhiều tầng lớp ý
nghĩa.

- Âm điệu thơ biến hóa qua
mỗi đoạn thơ đối lập, thống
nhất ở giọng điệu dữ dội, bi
tráng.
Mượn lời con hổ trong
vườn bách thú, tác giả kín
đáo bộc lộ tình cảm yêu
nước, niềm khát khao
thoát khỏi kiếp đời nô lệ.
3 Quê hương Tế Hanh tên
thật là Trần Tế
Hanh, quê
Quảng Ngãi, là
nhà thơ lớn,
được giải
thưởng Hồ Chí
Minh.
- Sáng tạo hình ảnh của dân
lao động thơ mộng
- Lời thơ bay bổng, giàu
cảm xúc.
Bài thơ là lời bày tỏ của
tác giả về một tình yêu tha
thiết đối với quê hương
làng biển.
4 Khi con tu
hú
Tố Hữu tên thật
là Nguyễn Kim
Thành, quê ở

Huế, là nhà thơ
lớn của dân tộc.
- Lời thơ đầy ấn tượng, khi
sôi nổi, khi tha thiết.
- Sử dụng biện pháp tu từ
điệp ngữ.
Thể hiện lòng yêu đời, yêu
lí tưởng của người chiến sĩ
Cách Mạng trẻ tuổi trong
hoàn cảnh ngục tù.
5 Tức cảnh
Pác Bó
Hồ Chí Minh là
nhà văn, nhà
thơ, chiến sĩ
Cách Mạng, anh
hùng giải phóng
dân tộc và là
danh nhân văn
hóa thế giới.
- Đối, liệt kê, từ láy, xúc
tích ngắn gọn, hàm xúc. -
Lời thơ bình dị, pha giọng
đùa vui, hóm hỉnh.
- Tứ thơ đặc biệt, bất ngờ,
thú vị ,sâu sắc.
Bài thơ thể hiện cốt cách,
tinh thần Hồ Chí Minh
luôn tràn đầy niềm lạc
quan, tin tưởng vào sự

nghiệp Cách Mạng.
6 Ngắm trăng Hồ Chí Minh -Nhà tù và cái đẹp, ánh
sáng và bóng tối, vầng
trăng và người nghệ lớn,
thế giới bạn trong và ngoài
tù.
- Sự đối sánh tương phản
vừa có tác dụng thể hiện
sức hút của những vẻ đẹp
khác nhau, vừa thể hiện sự
hô ứng tương đối thường
thấy trong thơ truyền thống.
Tác phẩm thể hiện sự tôn
vinh cái đẹp của tác giả,
của tâm hồn chiến sĩ bất
chấp hoàn cảnh ngục tù.

7 Đi đường Hồ Chí Minh - Kết cầu chặt chẽ, lời thơ
tự nhiên, bình dị, gợi hình
ảnh, giàu cảm xúc.
– Tác dụng nhất định của
bản dịch thơ trong việc
chuyển dịch một bài thơ
viết bằng chữ Hán.
Viết về việc gian lao, từ
đó nêu lên triết lí về
dường đời cách mạng,
vượt qua gian lao sẽ tới
thắng lợi vẻ vang.
8 Chiếu dời

đô
Lí Công Uẩn là
người thông
minh, nhân ái,
có chí lớn và là
người sáng lập
nên vương triều
nhà Lý.
- Bố cục chặt chẽ, giọng
văn trang trọng, lựa chọn
ngôn ngữ có tính chất tâm
tính, đối thoại.
- Là mệnh lệnh nhưng chiếu
dời đô không sử dụng hình
thức mệnh lệnh, câu hỏi
cuối bài của nhà vua được
người nghe tiếp nhận, suy
nghĩ, hành động một cách
tự nguyện.
Ý nghĩa lịch sử của sự
kiện dời đô từ Hoa Lư ra
Thăng Long và nhận thức
về vị thế sự phát triển đất
nước của Lí Công Uẩn.
9 Hịch tướng
sĩ
Trần Quốc Tuấn
là người yêu
nước, đặt nợ
trước trước thù

nhà, văn võ
song toàn, có
công lớn trong 3
lần kháng chiến
chống quân
Nguyên.
- Luận điểm rõ ràng, luận
cứ chính xác.
- Lời văn thể hiện lòng yêu
nước mãnh liệt.
- Lập luận chặt chẽ, ý chí
sắt bén.
Nêu lên vấn đề nhận thức
và hành động trước khi
đất nước bị xâm lược.
10 Nước Đại
Việt ta
Nguyễn Trãi là
một người yêu
nước, anh hùng
dân tộc và danh
nhân văn hóa
thế giới.
- Đoạn văn tiêu biểu cho
nghệ thật hùng biện của văn
học trung đại.
+ Viết theo thể văn biền
ngẫu.
+ Lập luận chặt chẽ, có
chứng cứ hùng hồn, lời văn

trang trọng.
Văn bản thể hiện quan
niệm, tư tưởng tiến bộ của
Nguyễn Trãi về Tổ Quốc,
về đất nước và có ý nghĩa
như một bản Tuyên ngôn
Độc lập.
11 Bàn luận về
phép học
La Sơn Phu Tử
Nguyễn Thiếp
là người học
rộng, hiểu sâu,
làm quan triều
Lê, đươc mọi
người kính
trọng.
- Lập luận, đối lập hai quan
điểm về việc học.
- Luận điểm rõ ràng, ý
nghĩa chặt chẽ, khúc chiết,
thể hiện tấm lòng của một
tri thức chân chính đối với
đất nước.
BẰng hình thức lập luận
chặt chẽ, sáng tỏ, Nguyễn
Thiếp đã nêu lên quan
điểm tiến bộ của ông về sự
học.
12 Thuế máu Nguyễn Ái quốc - Tư liệu phong phú, xác

thực.
- Hình ảnh giàu giá trị biểu
cảm.
- Giọng điệu đanh thép.
- Ngòi bút trào phúng, sắc
xảo.
Văn bản như một “bản án”
tố cáo thủ đoạn và chính
sách vô nhân đạo của thực
dân Pháp, đẩy người dân
thuộc địa vào lò lửa chiến
tranh.
13 Đi bộ ngao
du
Ru-xô là nhà
văn, nhà triết
học có tư tưởng
tiến bộ ở nước
Pháp cuối TK
XVIII
- Dẫn chứng tự nhiên, sinh
động, gắn với thực tiễn đời
sống.
- Đại từ “tôi” và “ta” gắn
kết được nội dung mang
tính khái quát về kiến thức
mang tính trải nghiệm, cá
nhân.
- Xây dựng các nhân vật có
hoạt động giáo dục: thầy

giáo, cá nhân.
Từ những điều mà đi bộ
ngao du đem lại như tri
thức, sức khỏa, tinh thần
thoải mái. Nhà văn thể
hiện tinh thần tự do dân
chủ, là tư tưởng tiến bộ
của thời đại.
14 Ông Giuốc-
đanh
mặc lễ
phục
Mô-li-e là nhà
soạn kịch nổi
tiếng của Pháp.
- Khắc họa tài tình tính cách
lố lăng của nhân vật thông
qua lời nói và hành động.
- Dựng sự phát triển lớp hài
kịch ngắn và mâu thuẫn
kịch tạo hấp dẫn, gây cười.
Kể về việc ông Giuốc-
đanh muốn thay đổi cách
ăn mặc, tác giả phê phán
thói học đòi cao sang của
tầng lớp trưởng giả.
- Cáo : là một thể văn chính luận, có tính chất quy phạm chặt chẽ thời trung đại, có chức năng
công bố kết quả một sự nghiệp của vua chúa hoặc tướng lĩnh.
- Chiếu : là thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh. Chiếu có thể được viết bằng văn vần, văn
biền ngẫu hoặc văn xuôi, được công bố và đón nhận một cách trang trọng.

- Hịch : là thể văn chính luận trung đại có kết cấu chặt chẽ, li lẽ sắc bén dùng để khích lệ tinh
thần đấu tranh chống quân xâm lược.
- Tấu : là thể văn thư của bề tôi được viết bằng văn vần, văn biền ngẫu, văn xuôi, trình lên vua
chúa ý kiến, đề nghị của mình.