Bai Canh Ngay Xuan

Ng÷ v¨n 9 –TiÕt 28

C¶nh ngµy xu©n

( TrÝch “ TruyÖn KiÒu” )
NguyÔn Du


I . Đọc Tìm hiểu chung:

1.Vị trí của đoạn trích :
Nằm ở phần đầu Truyện Kiều , từ câu 39 đến câu 56,
sau đoạn tả chị em Thúy Kiều.

2. Đại ý:
Tả cảnh ngày xuân trong tiết thanh minh, chị em
Thúy Kiều đi chơi xuân.

3. Bố cục: 3 phần
- Bốn câu đầu : khung cảnh ngày xuân
- Tám câu tiếp : khung cảnh lễ hội trong tiết thanh minh
- Sáu câu cuối : Cảnh chị em Kiều du xuân trở về


II . Tìm hiểu văn bản :

1. Khung cảnh mùa xuân:
- Con én đ a thoi
- Thiều quang
- Cỏ non xanh

Cành lê / trắng điểm
=>Chi tiết, hình ảnh tiêu biểu, từ ngữ chọn lọc,
màu sắc hài hòa => Cảnh vật t ơi sáng gợi lên vẻ đẹp
tinh khôi, khoáng đạt, giàu sức sống của mùa xuân
.


2. Cảnh lễ hội trong tiết thanh minh:



- Gần xa, nô nức (tính từ): gợi tâm trạng
náo nức của ng ời đi hội.
- Yến anh, tài tử, giai nhân (danh từ) : gợi
sự đông đúc, nhiều ng ời dự
- Sắm sửa, dập dìu (động từ) : gợi sự náo
nhiệt

=> Tâm trạng náo nức; không khí tấp nập, đông
vui, mang sắc thái điển hình của lễ hội tháng ba -
một truyền thống văn hóa lễ hội x a.
- Lễ là hội là ( điệp từ)


3 . Cảnh chị em Kiều du xuân trở về:
- tà tà
- dòng n ớc nao nao Từ láy
- dịp cầu nho nhỏ
- thơ thẩn, b ớc dần

=> Không gian, thời gian thay đổi , cảnh chiều xuân đẹp nh ng
buồn, lòng ng ời bâng khuâng, xao xuyến.

4. Nghệ thuật:
- Kết hợp bút pháp tả và gợi
- Sử dụng từ ngữ giàu chất tạo hình
- Cảnh đ ợc nhìn trong con mắt của ng ời du xuân.

=> Ghi nhớ : SGK trang 87


BàI tập 1:
Trong đoạn thơ: Gần xa nô nứcnh nêm sự nhộn nhịp đông đúc của lễ hội đ ợc gợi lên nhờ những yếu tố nghệ thuật nào?

A. So sánh + Từ láy

B. Từ láy + ẩn dụ + hoán dụ

C. So sánh + ẩn dụ + hoán dụ

D. So sánh + ẩn dụ + từ láy

BàI tập 2:
Gợi ý :
- So sánh cảnh thiên nhiên trong 2 câu thơ cổ và 2
câu thơ Kiều.
- Sự tiếp thu : vẫn sử dụng các thi liệu cổ điển ( cỏ,
chân trời, cành lê)
- Sự sáng tạo của Nguyễn Du :
+ Xanh tận chân trời -> không gian bao la,

rộng
+ Cành lê trắng điểm -> bút pháp đặc tả, điểm
nhãn, gợi sự thanh tao, tinh khiết.

Thanh minh trong tiết tháng ba
Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh
Gần xa nô nức yến anh
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân
Dập dìu tài tử giai nhân
Ngựa xe nh n ớc, áo quần nh nêm