TiÕt 28: V¨n häc
C¶nh ngµy xu©n
TrÝch TruyÖn KiÒu - NguyÔn Du“ ”
I- giới thiệu chung
1/
Vị trí
:
Nằm ở phần I:Gặp gỡ và đính ư
ớc, sau đoạn tả chị em Thúy Kiều.
2/Nội dung:
Tả cảnh xuân, cảnh lễ
hội và cảnh du xuân của hai chị
em Thúy Kiều.
3/Bố cục:
a/Bốn dòng thơ đầu: Khung cảnh
ngày xuân.
b/Tám dòng thơ tiếp: Khung cảnh
lễ hội.
c/Sáu dòng thơ còn lại: Cảnh chị
em Thúy Kiều du xuân trở về.
4/Trình tự miêu tả:
Từ khái quát (khung cảnh chung
mùa xuân) đến cụ thể (cảnh lễ hội và
con người)
II. đọc hiểu đoạn trích
1- Đọc chú thích
2- Phân tích:
a- 4 câu thơ đầu
Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáumươi.
Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa .
-> Tất cả gợi lên vẻ đẹp riêng của mùa
xuân. Đó là vẻ đẹp mới mẻ, tinh khôi, giàu
sứcsống, khoáng đạt trong trẻo, nhẹ nhàng
thanh khiết.
Sử dụng từ ngữ dân tộc kết hợp với biện
pháp tu từ ẩn dụ, nhân hoá, các số từ.
Bức tranh mùa xuân diễm lệ
và tươi sáng.
- Con én đưa thoi -ẩn dụ - thời gian trôi
nhanh
-
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi -
ánh sáng đẹp của mùa xuân trở đi trở lại đã
hơn 60 ngày, hết tháng 2 sang tháng 3.
-
> Hai câu đầu vừa nói thời gian (ngày xuân
trôi mau, tiết trời sang tháng ba) vừa gợi không
gian (trong tháng cuối cùng của mùa xuân
những cánh én vẫn rộn ràng bay liệng giữa bầu
trời)
-
Trên nền màu xanh non của thảm cỏ trải
rộng tới chân trời, còn điểm xuyết một vài
bông hoa lê trắng
II. đọc hiểu đoạn trích
1- Đọc chú thích
2- Phân tích:
a- 4 câu thơ đầu
b- 8 dòng thơ tiếp khung cảnh lễ hội
Cảnh ngày thanh minh
+ Gần xa, nô nức, yến anh
+ Chị em , sắm sửa
+ Dập dìu, tài tử, giai nhân
+ ngựa xe, áo quần
-> không khí đông vui, rộn ràng, náo nhiệt, con
người hân hoan như mở hội trong lòng.
-
Rắc những thoi vàng, đốt tiền giấy hàng mã
để tưởng nhớ những người thân đã khuất.
-
-> Truyền thống văn hoá lễ hội mang tính chất
tâm linh của người phương Đông.
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh ,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay .
-> Lễ viếng thăm phần mộ náo nhiệt
xen kẽ ngày hội của tuổi thanh xuân
đã hoàn chỉnh bức tranh mùa xuân
khi cỏ cây, hoa lá vẫn đang độ xanh
tươi, rực rỡ, khi không trung và ánh
sáng trở nên trong trẻo và ấm áp hơn.
-> Yêu quý, trân trọng vẻ đẹp và giá trị
truyền thống văn hoá dân tộc
- từ láy, từ ghép
Lễ tảo mộ
Hội đạp thanh
-ẩn dụ, so sánh
II. đọc hiểu đoạn trích
1- Đọc chú thích
2- Phân tích:
a- 4 câu thơ đầu
b- 8 dòng thơ tiếp khung cảnh lễ hội
c- 6 câu cuối- cảnh chị em Kiều du xuân
trở về
- Thời gian: bóng ngả về tây chiều tối
-
không gian: khe nước, dòng nước uốn quanh
cây cầu
-
-> thòi gian, không gian có nhiều thay đổi.Trời
đã về chiều, nắng xuân đã nhạt, không khí rộn
ràng của lễ hội không còn nữa, cảnh sắc mang
cái thanh, cái dịu của mùa xuân.
-
Tà tà
-
Thơ thẩn
-
Thanh thanh
-
Nao nao
-
Nho nhỏ
-> - Cảnh và người ít, thưa, vắng
- Tâm trạng bâng khuâng, xao xuyến, luyến
tiếc, lặng buồn của chị em Thuý Kiều
Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
Bước dần theo ngọn tiểu khê,
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uốn quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang
-> Chị em Thuý Kiều:
- Tha thiết với niềm vui cuộc sống
- Nhạy cảm và sâu lắng.
Từ láy gợi hình, gợi sắc
-> vừa miêu tả tài tình
cảnh chiều xuống, vừa
bộc lộ tâm trạng của con
người