Nghị luận về tác phẩm

Giaựo vieõn : Tran Thũ Ngoùc Yeỏn
I. Tìm hiểu bài nghò luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) :
1. Thế nào là nghò luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) :
* Vấn đề nghị luận:
Những phẩm chất, đức tính đẹp đẽ, đáng u của anh thanh
niên trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long.
* NhËn xÐt, ®¸nh gi¸:
* Nhan đề:
+ Xao xuyến Sa Pa.
+ Hình ảnh anh thanh niên làm cơng tác khí tượng trong truyện
ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long.
+ Một vẻ đẹp nơi Sa Pa lặng lẽ.
- Anh thanh niên là nhân vật có phẩm chất cao quý, đáng khâm phục :
+ Yêu đời, yêu nghề, có tinh thần trách nhiệm cao.
+ Hiếu khách, quan tâm đến người khác một cách chu đáo.
+ Khiêm tốn.
⇒
Nhận xét đánh giá về nội dung truyện.
- Cốt truyện nhẹ nhàng, chi tiết , chân thực, tinh tế, ngôn ngữ đối
thoại sinh động.
⇒
Nhận xét khái quát về nghệ thuật truyện.
Nghò luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn
trích) là trình bày những nhận xét, đánh giá
của mình về nhân vật, sự kiện, chủ đề hay
nghệ thuật của một tác phẩm cụ thể.
I. Tìm hiểu bài nghò luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) :
1. Thế nào là nghò luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) :
2. Những yêu cầu đối với bài văn nghò luận về tác phẩm truyện (hoặc
đoạn trích):

a. Nội dung :
I. Tìm hiểu bài nghò luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) :
1. Thế nào là nghò luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) :
+ L§ 1: Yªu ®êi, yªu nghÒ, cã tinh thÇn tr¸ch
nhiÖm cao víi c«ng viÖc
+ L§ 2: HiÕu kh¸ch, quan t©m ®Õn ng*êi kh¸c
+ L§ 3: Khiªm tèn
(®o¹n 2).
(®o¹n 3).
(®o¹n 4).
Luận điểm
Luận cứ
PP lập luận
Cách lập
luận
Câu chủ đề nêu luận điểm : Trớc tiên,
nhân vật anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng
yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách nhiệm
cao với công việc lắm gian khổ của mình.
- Sống một mình, công việc lặng thầm, thời
tiết khắc nghiệt.
- Say mê, yêu thích công việc.
- Biết tổ chức, sắp xếp cuộc sống nề nếp,
ngăn nắp.
- Phân tích + Chứng minh.
- Diễn dịch.
Luận điểm
Luận cứ
PP lập
luận

Cách lập
luận
1. Tìm câu văn mang luận điểm trong đoạn văn 3, 4.
2. Tìm luận cứ, ph*ơng pháp lập luận và cách lập luận
trong đoạn văn .
Luận điểm
Luận cứ
PP lập luận
Cách lập
luận
Câu chủ đề nêu luận điểm : Nhng anh
thanh niên này thật đáng yêu ở nỗi thèm ngời,
lòng hiếu khách đến nồng nhiệt, ở sự quan tâm
đến ngời khác một cách chu đáo.
- Đón khách nồng nhiệt
- Biếu bác lái xe củ tam thất.
- Tặng hoa, quà cho mọi ng*ời.
- Phân tích + Chứng minh
- Diễn dịch
Luận điểm
Luận cứ
PP lập luận
Cách lập
luận
Câu chủ đề nêu luận điểm : Công việc vất vả,
có những đóng góp quan trọng cho đất nớc
nh thế nhng ngời thanh niên hiếu khách và
sôi nổi ấy lại rất khiêm tốn.
- Thấy đóng góp của mình là nhỏ bé.
- Ng*ợng khi hoạ sĩ vẽ chân dung.

- Giới thiệu ng*ời khác xứng đáng hơn.
- Phân tích + Chứng minh
- Diễn dịch
Những nhận xét, đánh giá về tác phẩm
truyện phải xuất phát từ ý nghóa của cốt
truyện, từ tính cách, hành động … của nhân vật
và nghệ thuật trong tác phẩm.
2. Những yêu cầu đối với bài văn nghò luận về tác phẩm truyện (hoặc
đoạn trích):
a. Nội dung :
I. Tìm hiểu bài nghò luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) :
1. Thế nào là nghò luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) :
2. Những yêu cầu đối với bài văn nghò luận về tác phẩm truyện (hoặc
đoạn trích):
a. Nội dung :
b. Hình th c :ứ
I. Tìm hiểu bài nghò luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) :
1. Thế nào là nghò luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) :
a. Mở bài (Đoạn I) : Nêu vấn đề nghị luận
b. Thân bài (Đoạn II, III, IV): Nhận xét, đánh giá về nhân vật anh
thanh niên
c. Kết bài (Đoạn V) : Khẳng định vấn đề nghị luận
Dù đợc miêu tả nhiều hay ít, trực tiếp hay gián tiếp,
nhân vật nào của Lặng lẽ Sa Pa cũng hiện lên với những nét
cao quí, đáng khâm phục. Trong đó, anh thanh niên làm công tác
khí tợng kiêm vật lí địa cầu- nhân vật chính của tác phẩm - đã để
lại cho chúng ta nhiều ấn tợng khó phai mờ.
Cuộc sống của chúng ta đợc làm nên từ bao phấn đấu, hi
sinh lớn lao và thầm lặng? Những con ngời cần mẫn, nhiệt thành
nh anh thanh niên ấy thật đáng trân trọng, thật đáng tin yêu.

+ LĐ 1: Yêu đời, yêu nghề, có tinh thần trách nhiệm cao với công việc.
+ LĐ 2: Hiếu khách, quan tâm đến ngời khác.
+ LĐ 3: Khiêm tốn.
Bố cục mạch lạc, lời văn chuẩn
xác ; luận điểm, luận cứ rõ ràng.
2. Những yêu cầu đối với bài văn nghò luận về tác phẩm truyện (hoặc
đoạn trích):
a. Nội dung :
b. Hình th c :ứ
I. Tìm hiểu bài nghò luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) :
1. Thế nào là nghò luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) :
1. Vấn đề nghò luận :
T×nh thÕ lùa chän nghiƯt ng· vµ nÐt ®Đp t©m hån cđa nh©n vËt l·o H¹c.
2. Những ý chính :
-
Tình thế của lão Hạc (cc ®Êu tranh néi t©m lùa chän gi÷a
c¸i sèng vµ c¸i chÕt)
-
Sự lựa chọn của lão Hạc (lão Hạc chọn cái chết).
-
Nhận xét về sự lựa chọn đó (chän chÕt trong cßn h¬n sèng
khỉ, sèng nhơc, chÕt cao ng¹o, th¶m khèc, chÕt ®Ĩ b¶o toµn
nh©n c¸ch, chÕt ®Ĩ cÊy c¸i sèng cho con )…
=> - C¸i chÕt cđa l·o H¹c khiÕn ta ®au ®ín nhËn ra mét t×nh phơ
tư thiªng liªng, s©u nỈng.
- L·o H¹c cã mét tÊm lßng hi sinh cao c¶, mét nh©n c¸ch
®¸ng kÝnh träng.
I. Tìm hiểu bài nghò luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) :
II. Luyện tập :
gồm 3 ý chính

Trong các đề bài sau, đề bài nào là nghị luận về tác
phẩm truyện (hoặc đoạn trích) ?
A. Suy nghĩ về đạo lý của dân tộc : “Uống nước nhớ nguồn”.
B. Đất nước ta có nhiều tấm gương vượt khó học giỏi. Em
hãy trình bày một số tấm gương đó và nêu suy nghĩ của
mình.
C. Phân tích truyện ngắn “Chiếc lược ngà” của Nguyễn
Quang Sáng.
D. Cảm nhận của em về tình bà cháu trong bài thơ “Bếp lửa”
của Bằng Việt.
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ
- Học bài.
- Xây dựng hệ thống luận điểm, luận cứ
cho đề văn nghị luận xác định ở bài tập 2
- Chuẩn bị kĩ : Cách làm bài văn nghị luận
về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích).
1 0
1 0
1 0
1
0
Xin trân trọng cảm ơn
quý thầy cô giáo cùng
các em học sinh !
1
0
1
0