1
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o
KHOÁ LUN TT NGHIP
TÀI
:
HOÀN THIN CÔNG TÁC K TOÁN TP HP
CHI PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH
SN PHM XÂY LP TI CÔNG TY C PHN
XÂY LP IN VÀ VIN THÔNG
SINH VIÊN THC HIN : NGÔ THU THO
MÃ SINH VIÊN : A12157
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH - K TOÁN
HÀ NI - 2011
2
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o
KHOÁ LUN TT NGHIP
TÀI
:
HOÀN THIN CÔNG TÁC K TOÁN TP HP
CHI PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH
SN PHM XÂY LP TI CÔNG TY C PHN
XÂY LP IN VÀ VIN THÔNG
Giáo viên hng dn : Th.s V Th Kim Lan
Sinh viên thc hin : Ngô Thu Tho
Mã sinh viên : A12157
Chuyên ngành : Tài chính - K toán
HÀ NI - 2011
Thang Long University Library
3
MC LC
Trang
L
I M U
CHNG 1. NH
NG VN LÝ LUN CHUNG V CÔNG TÁC K
TOÁN TP HP CHI PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SN
PHM XÂY LP TRONG DOANH NGHIP XÂY LP
1
1.1.
C IM K TOÁN
TRONG DOANH NGHI
P XÂY LP
1
1.1.1. c đim hot đng sn xut kinh doanh trong doanh nghip xây lp
1
1.1.2.
c đim t chc công tác k toán trong doanh nghip xây lp
2
1.1.3. Vai trò, nhi
m v ca k toán tp hp chi phí sn xut v
à tính giá
thành sn phm trong doanh nghip xây lp
3
1.1.4. Ý ngh
a ca công tác k toán tp hp chi phí sn xut v
à tính giá
thành sn phm trong doanh nghip xây lp
5
1.2.
CHI PHÍ S
N XUT V
À GIÁ THÀNH S
N PHM
6
1.2.1.
Chi phí sn xut
6
1.2.1.1.
Khái ni
m chi phí sn xut
6
1.2.1.2.
Phân l
o
i chi phí sn xut trong doanh nghip xây lp
6
1.2.2.
Giá thành s
n phm xây lp
9
1.2.2.1. Khái ni
m v giá th
ành s
n phm xây lp
9
1.2.2.2.
Phân lo
i giá th
ành s
n phm xây lp
10
1.2.3.
M
i quan h gia chi phí sn xut v
à giá thành s
n phm xây lp
11
1.3.
K TOÁN TP HP CHI PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH
SN PHM TRONG DOANH NGHIP XÂY LP
12
1.3.1.
i t
ng tp hp chi phí sn xut v
à đ
i t
ng tính giá th
ành s
n
phm xây lp
12
1.3.2.
Phng pháp t
p hp chi phí sn xut
13
1.3.3.
K
toán tp hp chi phí sn xut
14
1.3.3.1.
K
toán chi phí nguy
ên v
t liu trc tip
14
1.3.3.2.
K
toán chi phí nhân công trc tip
16
1.3.3.3.
K
toán chi phí s dng máy thi công
18
1.3.3.4.
K
toán chi phí sn xut chung
24
1.3.3.5.
K
toán chi phí sn xut theo ph
ng th
c khoán gn
27
1.3.3.6.
K
toán các kho
n thit hi trong sn xut
30
1.3.4.
T
ng hp chi phí sn xut v
à đánh giá s
n phm xây lp d dang
cui k
33
1.3.4.1.T
ng hp chi phí sn xut
33
1.3.4.2. ánh giá s
n phm d dang cui k
35
4
1.3.5.
Phng pháp tính giá thành s
n phm xây lp
35
1.3.5.1.
K
tính giá th
ành s
n phm xây lp
35
1.3.5.2. Phng pháp tính giá thành s
n phm xây lp
36
1.3.5.3. Th
tính giá th
ành s
n phm xây lp
37
1.4.
T
CHC H THNG S K TOÁN TP HP CHI PHÍ SN
XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SN PHM XÂY LP
38
1.4.1.
Hình t
h
c k toán Nht ký chung
38
1.4.2.
Hình th
c k toán Nht ký
–
S
cái
39
1.4.3.
Hình th
c k toán Chng t ghi s
41
1.4.4.
Hình th
c k toán Nht ký
-
Ch
ng t
42
1.4.5.
Hình th
c K toán máy
44
CHNG 2. THC TRNG CÔNG TÁC K TOÁN TP HP CHI PHÍ
SN XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SN PHM XÂY LP TI CÔNG
TY C PHN XÂY LP IN VÀ VIN THÔNG
46
2.1.
T
NG QUAN V CÔNG TY C PHN XÂY LP IN V
À VI
N
THÔNG
46
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin
46
2.1.2.
c đim hot đng sn xut kinh doanh
47
2.1.2.1.
Khái quát ngành ngh
kinh doanh ca Cô
ng ty
47
2.1.2.2.
Quy trình ho
t đng sn xut kinh doanh ca Công ty
48
2.1.3
.
c đim t chc b máy qun lý
50
2.1.4.
c đim t chc b máy k toán
53
2.1.5.
c đim t chc công tác k toán
54
2.2. TH
C TRNG CÔNG TÁC K TOÁN TP HP CHI PHÍ SN
XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SN PHM XÂY LP TI CÔNG TY
C PHN XÂY LP IN VÀ VIN THÔNG
56
2.2.1.
c đim chi phí sn xut v
à tính giá thành s
n phm xây lp ti
Công ty
56
2.2.2.
K
toán tp hp chi phí sn xut
57
2.2.2.1.
K
toán chi phí nguy
ên v
t liu trc tip
57
2.2.2.2. K toán chi phí nhân công trc tip
66
2.2.2.3.
K
toán chi phí s dng máy thi công
77
2.2.2.4. K
toán chi phí sn xut chung
90
2.2.3.
T
ng hp chi phí sn xut
107
2.2.4.
ánh giá s
n phm d dang v
à tính giá thành s
n phm xây lp ti
Công ty
107
2.2.4.1.
ánh giá s
n phm d dang
107
Thang Long University Library
5
2.2.4
.2.
Tính giá thành s
n phm xây lp ti Công ty
111
CHNG 3. PHNG H
NG V
À GI
I PHÁP NHM HO
ÀN THI
N
CÔNG TÁC K TOÁN TP HP CHI PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ
THÀNH SN PHM XÂY LP TI CÔNG TY C PHN XÂY LP
IN VÀ VIN THÔNG 112
3.1.
S
CN THIT CA
VI
C HO
ÀN THI
N CÔNG TÁC K
TOÁN TP HP CHI PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SN
PHM XÂY LP TI CÔNG TY C PHN XÂY LP IN VÀ VIN
THÔNG
112
3.2.
ÁNH GIÁ CHUNG V
CÔNG TÁC K TOÁN TP HP CHI
PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SN PHM XÂY LP TI
CÔNG TY 113
3.2.1.
u đi
m
113
3.2.1.1.
V
b máy qun lý
113
3.2.1.2.
V
b máy k toán ca Công ty
114
3.2.1.3.
V
h thng chng t, ph
ng pháp h
ch toán v
à s
k toán
114
3.2.1.4.
V
công tác k toán tp hp chi phí sn xut v
à tính giá thành s
n
phm xây lp
114
3.2.2.
Nh
ng hn ch v
à nh
c đim cn khc
ph
c trong công tác k toán
tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp
116
3.3.
M
T S GII PHÁP NHM HO
ÀN THI
N CÔNG TÁC K
TOÁN TP HP CHI PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SN
PHM XÂY LP CÔNG TY C PHN XÂY LP IN VÀ VIN
THÔNG
117
3.
3.1.
Ki
n ngh v công tác t chc v
à t
p hp chng t k toán
117
3.3.2.
Ki
n ngh v công tác k toán chi phí s dng máy thi công
118
3.3.3.
Ki
n ngh v công tác k toán chi phí sn xut chung
119
3.3.4. Ki
n ngh v vic trích bo him tht nghip cho ng
i lao
đ
ng
119
3.3.5.
Ki
n ngh v h
ình th
c s k toán m
à Công ty đang s
dng
124
K
T LUN
133
TÀI LI
U THAM KHO
134
6
DANH MC VIT TT
Ký hiu vit tt Tên đy đ
BHTN
BHXH
BHYT
BPB
CCDC
CP NVL
CP NC
CT
DDK
GTGT
HMCT
KC
KH
KPC
MTC
NVL
SP
SXC
SXKD
TK
TSC
XL
Bo him tht nghip
Bo him xã hi
Bo him y t
Bng phân b
Công c dng c
Chi phí nguyên vt liu
Chi phí nhân công
Công trình
D dang đu k
Giá tr gia tng
Hng mc công trình
Kt chuyn
Khu hao
Kinh phí công đoàn
Máy thi công
Nguyên vt liu
Sn phm
Sn xut chung
Sn xut kinh doanh
Tài khon
Tài sn c đnh
Xây lp
Thang Long University Library
7
DANH MC S
Trang
S đ 1.1: K toán tp hp chi phí nguyên vt liu trc tip 16
S đ 1.2: K toán tp hp chi phí nhân công trc tip 18
S đ 1.3: K toán tp hp chi phí s dng máy thi công (Trng hp công ty có t
chc đi máy thi công riêng, có t chc k toán riêng) 21
S đ 1.4: K toán tp hp chi phí s dng máy thi công (Trng hp không t chc
đi máy thi công riêng hoc không t chc k toán riêng) 23
S đ 1.5: K toán tp hp chi phí s dng máy thi công (Trng hp doanh nghip
thuê ca máy thi công) 24
S đ 1.6: K toán tp hp chi phí sn xut chung 26
S đ 1.7: K toán ti đn v giao khoán khi đn v nhn khoán không t chc b
máy k toán riêng 27
S đ 1.8: K toán ti đn v giao khoán khi đn v nhn khoán có t chc b máy k
toán riêng 28
S đ 1.9: K toán theo phng thc khoán gn ti đn v nhn khoán (n v nhn
khoán không hch toán kt qu riêng) 29
S đ 1.10: K toán theo phng thc khoán gn ti đn v nhn khoán (n v nhn
khoán hch toán kt qu riêng) 29
S đ 1.11: K toán thit hi trong sn xut ti doanh nghip xây lp (Trng hp
thit hi phá đi làm li do đn v xây lp gây ra hoc do ch đu t yêu cu và chu
bi thng) 31
S đ 1.12: K toán thit hi trong doanh nghip xây lp (Trng hp thit hi do
ngng sn xut) 32
S đ 1.13: K toán tng hp chi phí sn xut 34
S đ 1.14: Trình t ghi s k toán theo hình thc Nht ký chung 39
S đ 1.15: Trình t ghi s k toán theo hình thc Nht ký – S cái 40
S đ 1.16: Trình t ghi s k toán theo hình thc Chng t ghi s 42
S đ 1.17: Trình t ghi s k toán theo hình thc Nht ký chng t 44
S đ 1.18: Trình t ghi s k toán theo hình thc k toán trên máy vi tính 45
8
S đ 2.1: Quy trình công ngh xây dng ti Công ty CP Xây lp đin và Vin thông
49
S đ 2.2: C cu t chc b máy qun lý ca Công ty CP Xây lp đin và Vin
thông 52
S đ 2.3: C cu t chc b máy k toán ti Công ty CP Xây lp đin và Vin thông
53
S đ 2.4: Trình t ghi s k toán theo hình thc Chng t ghi s ti Công ty 55
Thang Long University Library
9
DANH MC BNG BIU
Trang
Bng 2.1: Kt qu hot đng sn xut kinh doanh nm 2008-2009 47
Bng 2.2: Hóa đn giá tr gia tng 59
Bng 2.3: Phiu nhp kho 60
Bng 2.4: Phiu xut kho 61
Bng 2.5: Bng tng hp chi phí nguyên vt liu trc tip 63
Bng 2.6: Chng t ghi s 63
Bng 2.7: S chi tit TK 621H1 Quý IV nm 2009 64
Bng 2.8: S cái TK 621 Quý IV nm 2009(trích) 65
Bng 2.9: Bng chm công công nhân trc tip sn xut 67
Bng 2.10: Bng lng thanh toán khi biên ch 69
Bng 2.11: Hp đng lao đng v vic 70
Bng 2.12: Bng giao khoán nhân công (Trích) 71
Bng 2.13: Bng chm công công nhân trc tip sn xut 72
Bng 2.14: Biên bn xác nhn khi lng công vic hoàn thành s 1 73
Bng 2.15: Danh sách TT lng công nhân trc tip sn xut 73
Bng 2.16: Bng tng hp lng tháng 10 (BL 12) 74
Bng 2.17: Chng t ghi s 74
Bng 2.18: S chi tit TK 622H1Quý IV nm 2009 75
Bng 2.19: S cái TK 622 Quý IV nm 2009(trích) 76
Bng 2.20 : Bng chm công công nhân điu khin máy thi công 78
Bng 2.21: Bng lng thanh toán nhân công 79
Bng 2.22 : S chi tit TK 6231H1 Quý IV nm 2009 80
Bng 2.23: Bng tính khu hao TSC 82
Bng 2.24: S chi tit TK 6234H1 Quý IV nm 2009 83
Bng 2.25: Hp đng thuê máy (trích) 84
Bng 2.26: Biên bn xác nhn khi lng công vic hoàn thành s 0106 85
10
Bng 2.27: Bng tng hp chi phí dch v mua ngoài 85
Bng 2.28: Chng t ghi s 86
Bng 2.29: S chi tit TK 6237H1 Quý IV nm 2009 87
Bng 2.30: Bng tng hp chi phí s dng máy thi công 88
Bng 2.31: S cái TK 623 Quý IV nm 2009(trích) 89
Bng 2.32: Bng thanh toán lng nhân viên qun lý 92
Bng 2.33: Bng lng và các khon trích theo lng khi biên ch 92
Bng 2.34: Bng phân b tin lng và bo him xã hi 93
Bng 2.35: S chi tit TK 6271H1 Quý IV nm 2009 94
Bng 2.36: Bng phân b công c dng c 95
Bng 2.37: S chi tit TK 6273H1 Quý IV nm 2009 96
Bng 2.38: Bng tính khu hao tài sn c đnh 97
Bng 2.39: Bng phân b chi phí khu hao 98
Bng 2.40: S chi tit TK 6274H1 Quý IV nm 2009 99
Bng 2.41: Bng kê các dch v mua ngoài 101
Bng 2.42: Phiu chi 102
Bng 2.43: Bng tng hp chi phí dch v mua ngoài 102
Bng 2.44: S chi tit TK 6277H1 Quý IV nm 2009 103
Bng 2.45: Chng t ghi s 104
Bng 2.46: Bàng tng hp chi phí sn xut chung 105
Bng 2.47: S cái TK 627 Quý IV nm 2009(trích) 106
Bng 2.48: S chi tit TK 1541H1 Quý IV nm 2009 109
Bng 2.49: S cái TK 154 Quý IV nm 2009(trích) 110
Bng 2.50: Th tính giá thành sn phm xây lp hoàn thành 111
Thang Long University Library
11
LI M U
Trc tc đ phát trin nhanh chóng ca nn kinh t th gii và khu vc, ng
và Nhà nc ta đã có s chuyn bin mnh m trong đng li và ch trng nhm
bt kp vi xu th chung ca toàn cu. Nhà nc ta đã đa ra nhng chính sách đi
mi toàn din, đy mnh phát trin tt c các ngành ngh kinh doanh và các lnh vc
hot đng. Trong điu kin hin nay, các doanh nghip có c hi đ hòa nhp vi nn
kinh t đng thi thúc đy vic phát trin các lnh vc kinh doanh riêng ca mình.
iu này to nên nhiu c hi ln nhng đng thi cng to ra nhiu thách thc đi
vi các doanh nghip nói chung và đi vi doanh nghip xây lp nói riêng, đòi hi
các doanh nghip phi không ngng đi mi, hoàn thin h thng các công c qun
lý. K toán đóng vai trò quan trng hàng đu trong h thng các công c qun lý. Nó
cung cp các thông tin tài chính giúp cho nhà qun tr đa ra nhng chin lc kinh
doanh có hiu qu, trong đó k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn
phm có mt vai trò đc bit quan trng. Vic t chc công tác k toán tp hp chi
phí sn xut và tính giá thành sn phm khoa hc, hp lý, phù hp vi điu kin c
th ca doanh nghip s giúp cho doanh nghip có cái nhìn đúng đn v thc trng,
kh nng ca mình. Qua đó, tìm ra nhng gii pháp ci tin, đi mi công ngh,
phng thc t chc qun lý, nhm tit kim chi phí, h giá thành sn phm, tng kh
nng cnh tranh trên th trng.
Vi nhng kin thc đc trang b trong trng i hc kt hp vi quá trình
thc tp, tìm hiu thc t ti Công ty C phn Xây lp đin và Vin thông, em đã
phn nào tip cn đc vi thc tin t chc sn xut kinh doanh, nm bt đc các
mi quan h kinh t, các nghip v phát sinh trong Công ty. c s hng dn tn
tình ca cô giáo Th.s V Th Kim Lan cùng s giúp đ ca cán b phòng Tài chính k
toán, em đã chn đ tài: “Hoàn thin công tác k toán tp hp chi phí sn xut và
tính giá thành sn phm xây lp ti Công ty C phn Xây lp đin và Vin thông”
cho bài khóa lun tt nghip ca mình.
12
Kt cu ca bài khóa lun tt nghip gm 3 phn chính:
Chng 1: Nhng vn đ lý lun chung v công tác k toán tp hp chi
phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp trong doanh nghip xây lp.
Chng 2: Thc trng công tác k toán tp hp chi phí sn xut và tính
giá thành sn phm xây lp ti Công ty C phn Xây lp đin và Vin thông.
Chng 3: Phng hng và gii pháp nhm hoàn thin công tác k toán
tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp ti Công ty C phn
Xây lp đin và Vin thông.
i tng nghiên cu: K toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn
phm xây lp ti Công ty C phn Xây lp đin và Vin thông.
Phm vi nghiên cu: K toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn
phm xây lp ti Công ty C phn Xây lp đin và Vin thông di góc đ k toán tài
chính.
Mc đích nghiên cu: tng hp các vn đ có tính lý lun chung v hch toán
k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm trong doanh nghip xây
lp. T đó đánh giá thc trng và đ xut mt s gii pháp nhm khc phc nhng
hn ch còn tn ti, đ hoàn thin công tác k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá
thành sn phm xây lp ti Công ty C phn Xây lp đin và Vin thông.
Qua thi gian thc tp ti Công ty C phn Xây lp đin và Vin thông, em đã
có c hi tích ly thêm nhiu kin thc và kinh nghim hu ích, phc v đc lc cho
công vic sau này khi ra trng ca sinh viên chúng em. Do thi gian thc tp có hn
và kin thc ca bn thân còn hn ch nên bài vit ca em không th tránh khi
nhng thiu sót. Em kính mong nhn đc nhng nhn xét và đóng góp ca thy cô
đ bài khóa lun đc hoàn thin hn.
Em xin chân thành cm n!
Thang Long University Library
1
CHNG 1
NHNG VN LÝ LUN CHUNG V CÔNG TÁC K TOÁN TP HP
CHI PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SN PHM XÂY LP TRONG
DOANH NGHIP XÂY LP
Trong nhng nm qua ngành xây dng c bn là mt trong nhng ngành c
bn nht, có nhng tác đng ln đn s nghip phát trin công nghip hóa, hin đi
hóa ca ng và Nhà nc. Do vy nó có nhng đc đim rt riêng nh vn đu t
ln, sn phm mang tính đn chic, yêu cu k thut phc tp cùng vi thi gian thi
công kéo dài iu đó đòi hi các nhà qun lý cn có nhng bin pháp đ khc phc
đc nhng khó khn trên đng thi tit kim đc chi phí sn xut, h giá thành sn
phm, nâng cao sc cnh tranh ca doanh nghip trên th trng. làm đc vic
này, mi doanh nghip không ngng tìm cách ci tin, hoàn thin h thng k toán,
đc bit là công tác k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm. Vì
vy, vic nm vng và vn dng tt nhng vn đ lý lun c bn v công tác k toán
tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp là vô cùng cn thit đi
vi mi doanh nghip xây lp. Trong ni dung ca chng 1, em xin trình bày khái
quát nhng vn đ c bn v công tác k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá
thành sn phm xây lp.
1.3. C IM K TOÁN TRONG DOANH NGHIP XÂY LP
1.3.1. c đim hot đng sn xut kinh doanh trong doanh nghip xây lp
Xây dng c bn là mt ngành sn xut vt cht đc lp có chc nng tái sn
xut TSC cho nn kinh t quc dân. Nó to nên c s vt cht k thut cho xã hi,
tng tim lc kinh t và quc phòng ca đt nc. Vì vy, mt phn ln ca thu nhp
quc dân nói chung và qu tích ly nói riêng cùng vi vn đu t, tài tr t nc
ngoài đc s dng trong lnh vc xây dng c bn.
So vi các ngành sn xut vt cht khác thì ngành xây dng c bn có nhng
đc đim kinh t k thut đc trng, đc th hin rt rõ sn phm xây lp và quá
trình tái to ra sn phm ca ngành.
Sn phm xây lp là nhng công trình xây dng, vt kin trúc có quy mô ln,
kt cu phc tp mang tính đn chic, thi gian sn xut sn phm xây lp lâu dài.
c đim này đòi hi vic t chc qun lý và hch toán sn phm xây lp nht thit
phi lp d toán (d toán thit k, d toán thi công). Quá trình sn xut xây lp phi
so sánh vi d toán, ly d toán làm thc đo, đng thi đ gim bt ri ro phi mua
bo him cho công trình xây lp.
2
Sn phm xây lp thng đc tiêu th theo giá d toán hoc giá tha thun
trc vi ch đu t và có th đc nghim thu thanh toán khi toàn b công trình
hoàn thành hoc tng hng mc công trình, khi lng xây lp hoàn thành.
Sn phm xây lp c đnh ti ni sn xut còn các điu kin sn xut (thit b
thi công, ngi lao đng…) phi di chuyn theo đa đim đt sn phm. c đim
này làm cho công tác qun lý s dng, hch toán tài sn, vt t rt phc tp do nh
hng ca điu kin thiên nhiên, thi tit và d mt mát h hng.
Quá trình t khi khi công công trình cho đn khi công trình hoàn thành, bàn
giao đa vào s dng thng là dài. Nó ph thuc vào quy mô và tính cht phc tp
v mt k thut ca tng công trình. Quá trình thi công chia thành nhiu giai đon: t
giai đon chun b điu kin thi công đn giai đon thi công và giai đon hoàn thành.
Mi giai đon thi công li bao gm nhiu công vic khác nhau. Các công vic ch
yu đc thc hin ngoài tri nên chu nh hng rt ln ca yu t thi tit, thiên
nhiên. Do vy, quá trình và điu kin thi công có tính cht bt n đnh, nó luôn bin
đng theo đa đim xây lp và theo tng giai đon thi công ca công trình.
Mi công trình đu tin hành thi công theo đn đt hàng c th, ph thuc vào
yêu cu ca khách hàng và thit k k thut ca công trình đó. Khi thc hin các đn
đt hàng ca khách hàng, đn v xây lp phi đm bo bàn giao đúng tin đ, đúng
thit k k thut, đm bo cht lng công trình.
1.3.2. c đim t chc công tác k toán trong doanh nghip xây lp
Công vic t chc k toán trong doanh nghip xây lp là vic t chc thc hin
ghi chép, phân loi, tng hp các nghip v kinh t phát sinh. Do đó vic t chc k
toán trong doanh nghip xây lp s ph thuc vào đc đim sn xut kinh doanh
nhm to ra c s cho vic hch toán chi phí sn xut theo giai đon, b phn sn
xut và sn phm đc sn xut. Bên cnh đó vic t chc k toán còn ph thuc vào
quy trình công ngh sn xut và yêu cu công tác chi phí ca nhà qun lý sao cho
thc hin đc mc tiêu cung cp thông tin kp thi và chính xác v mc hao phí cn
phi bù đp và hiu qu ca tng b phn sn xut hoc giai đon sn xut. Vì vy t
chc k toán trong doanh nghip xây lp có nhng đc đim sau:
- i tng hch toán chi phí có th là hng mc công trình, các giai đon
công vic ca hng mc công trình hoc nhóm các hng mc công trình… t đó xác
đnh phng pháp hch toán chi phí thích hp.
- i tng tính giá thành là các hng mc công trình đã hoàn thành, các giai
đon công vic đã hoàn thành, khi lng xây lp đã hoàn thành… t đó xác đnh
Thang Long University Library
3
phng pháp tính giá thành thích hp: phng pháp trc tip, phng pháp tng cng
chi phí, phng pháp h s hoc t l…
- Xut phát t đc đim ca phng pháp lp d toán trong xây dng c bn
d toán đc lp theo tng hng mc chi phí. có th so sánh kim tra chi phí sn
xut xây lp thc t phát sinh vi d toán, chi phí sn xut xây lp đc phân loi
theo chi phí nguyên vt liu trc tip, chi phí nhân công trc tip, chi phí s dng
máy thi công, chi phí sn xut chung.
1.3.3. Vai trò, nhim v ca k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành
sn phm trong doanh nghip xây lp
T chc k toán chi phí sn xut chính xác, hp lý và tính đúng, tính đ giá
thành công trình xây lp có ý ngha rt ln trong công tác qun lý chi phí, giá thành
xây dng, trong vic kim tra tính hp pháp hp l ca chi phí phát sinh doanh
nghip nói chung và các t đi xây dng nói riêng. Vi chc nng là ghi chép, tính
toán, phn ánh và giám đc thng xuyên liên tc s bin đng ca vt t, tài sn,
tin vn, k toán s dng thc đo hin vt và thc đo giá tr đ qun lý chi phí.
Thông qua s liu do k toán tp hp chi phí, tính giá thành, ngi qun lý doanh
nghip bit đc chi phí và giá thành thc t ca tng công trình, hng mc công
trình ca quá trình sn xut kinh doanh. Qua đó, nhà qun lý có th phân tích tình
hình thc hin k hoch sn phm, tình hình s dng lao đng, vt t, vn là tit kim
hay lãng phí đ t đó có bin pháp h giá thành, đa ra nhng quyt đnh phù hp vi
hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. H giá thành sn phm mà vn đm
bo cht lng là điu kin quan trng đ doanh nghip kinh doanh trên th trng.
Vic phân tích đúng đn kt qu hot đng sn xut kinh doanh ch có th da
trên giá thành sn phm chính xác. V phn giá thành thì giá thành li chu nh hng
ca kt qu tng hp chi phí sn xut xây lp. Do vy, t chc tt công tác k toán chi
phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp đ xác đnh ni dung, phm vi chi phí
cu thành trong giá thành cng nh lng giá tr các yu t chi phí đã dch chuyn
vào sn phm hoàn thành là yêu cu rt cn thit đi vi các doanh nghip nói chung
và doanh nghip xây lp nói riêng.
Tính đúng, tính đ giá thành sn phm là tin đ đ xác đnh kt qu hot
đng kinh doanh ca doanh nghip, tránh tình trng lãi gi, l tht nh mt s nm
trc đây. Khi nn kinh t đang trong thi k hoch hoá tp trung, các doanh nghip
hot đng theo ch tiêu pháp lnh, vt t, tin vn do cp trên cp, giá thành là giá
thành k hoch đnh sn. Vì vy, công tác k toán chi phí sn xut và tính giá thành
sn phm ch mang tính hình thc. Chuyn sang nn kinh t th trng, các doanh
nghip đc ch đng hot đng sn xut kinh doanh theo phng hng riêng và
4
phi t chu trách nhim v kt qu kinh doanh ca mình. có th cnh tranh đc
trên th trng, công tác k toán chi phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp
còn phi thc hin đúng theo nhng quy lut khách quan. Nh vy, k toán chi phí
sn xut và tính giá thành sn phm xây lp là phn không th thiu đc đi vi các
doanh nghip xây lp khi thc hin ch đ k toán, hn na là nó có ý ngha to ln và
chi phi cht lng công tác k toán trong toàn doanh nghip.
Do đc thù ca ngành xây dng c bn và ca sn phm xây dng nên vic
qun lý v đu t xây dng rt khó khn phc tp, trong đó tit kim chi phí sn xut,
h giá thành sn phm là mt trong nhng mi quan tâm hàng đu, là nhim v ht
sc quan trng ca doanh nghip. Hin nay, trong lnh vc xây dng c bn ch yu
áp dng c ch đu thu, giao nhn thu xây dng. Vì vy, đ trúng thu, đc nhn
thu thi công thì doanh nghip phi xây dng đc giá thu hp lý, da trên c s đã
đnh mc đn giá xây dng c bn do Nhà nc ban hành, trên c s giá th trng
và kh nng ca bn thân doanh nghip. Mt khác, phi đm bo kinh doanh có lãi.
thc hin các yêu cu đòi hi trên thì cn phi tng cng công tác qun lý kinh t
nói chung, qun lý chi phí giá thành nói riêng, trong đó trng tâm là công tác k toán
chi phí sn xut và tính giá thành đm bo phát huy ti đa tác dng ca công c k
toán đi vi qun lý sn xut. Vic t chc tt công tác k toán tp hp chi phí sn
xut và tính giá thành sn phm trong doanh nghip xây lp có ý ngha quan trng và
là yêu cu cp bách trong điu kin nn kinh t th trng nh hin nay, nó giúp cho
nhà qun lý xác đnh đc kt qu ca sn phm đ t đó đ ra các nhim v, mc
tiêu phù hp vi tình hình ca doanh nghip. K toán tp hp chi phí sn xut và tính
giá thành sn phm xây lp là vn đ trung tâm ca công tác hch toán trong xây lp,
có các nhim v sau:
- Tp hp chi phí sn xut và tính giá thành nhm cung cp cho ngi qun lý
tình hình s dng lao đng, vt t, vn là tit kim hay lãng phí đ t đó có bin pháp
h giá thành, đa ra nhng quyt đnh phù hp vi hot đng sn xut kinh doanh ca
doanh nghip.
- Kim tra tình hình thc hin các đnh mc chi phí vt t, chi phí nhân công,
chi phí s dng máy thi công và các chi phí d toán khác, phát hin kp thi các
khon chênh lch so vi đnh mc, các chi phí khác ngoài k hoch, các khon thit
hi, mt mát, h hng trong sn xut kinh doanh đ đ xut nhng bin pháp ngn
chn kp thi.
- Tính toán hp lý giá thành công tác xây lp, các loi sn phm lao v hoàn
thành ca doanh nghip.
Thang Long University Library
5
- Kim tra vic thc hin k hoch giá thành ca doanh nghip theo tng công
trình, hng mc công trình tng loi sn phm lao v, vch ra kh nng và các bin
pháp h giá thành mt cách hp lý và có hiu qu.
- Xác đnh đúng đn và bàn giao thanh toán kp thi khi lng công tác xây
dng đã hoàn thành. nh k kim kê và đánh giá khi lng thi công d dang theo
nguyên tc quy đnh.
- ánh giá đúng đn kt qu hot đng sn xut kinh doanh tng công trình
hng mc công trình, tng b phn thi công t đi sn xut… trong tng thi k nht
đnh, kp thi lp báo cáo v chi phí sn xut, tính giá thành công trình xây lp, cung
cp chính xác kp thi các thông tin hu dng v chi phí sn xut và giá thành phc v
cho yêu cu qun lý ca lãnh đo doanh nghip.
1.3.4. Ý ngha ca công tác k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành
sn phm trong doanh nghip xây lp
Xây dng c bn gi vai trò quan trng trong s nghip phát trin đt nc,
đm bo và nâng cao nng lc sn xut cho các ngành, các lnh vc ca nn kinh t.
Chính xây dng c bn đã to điu kin xoá b dn s cách bit gia thành th - nông
thôn, đóng góp đáng k cho thu nhp quc dân và to nên din mo mi cho đt
nc. T khi nn kinh t chuyn sang c ch th trng, các doanh nghip xây lp
đc ch đng hot đng sn xut kinh doanh theo phng hng riêng và phi t
chu trách nhim v kt qu kinh doanh ca mình. Do vy, vic t chc công tác k
toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm xây lp có ý ngha vô cùng
quan trng đi vi mi doanh nghip xây lp. iu đó giúp cho vic xác đnh ni
dung, phm vi chi phí cu thành trong giá thành cng nh lng giá tr các yu t chi
phí đã dch chuyn vào sn phm xây lp hoàn thành.
Giá thành sn phm xây lp là mt ch tiêu kinh t tng hp phn ánh kt qu
s dng tài sn - ngun vn ca doanh nghip xây lp. Do đó công tác tính giá thành
sn phm xây lp phi luôn gn cht vi công tác tng hp chi phí sn xut. Vic
qun lý tt các khon mc chi phí phát sinh s giúp cho doanh nghip có đc nhng
gii pháp v kinh t k thut nhm nâng cao nng sut lao đng, giúp cho vic tit
kim và tránh tht thoát, lãng phí. Bên cnh đó vic tp hp và đánh giá chi phí mt
cách đy đ và chính xác s giúp doanh nghip xây lp kim tra đc các chi phí thc
t phát sinh trong k. T đó doanh nghip có th so sánh vi đnh mc ca ngành, d
toán, k hoch đ có bin pháp kp thi nhm phát hin các trng hp lãng phí và
giúp cho vic h giá thành sn phm.
6
1.4. CHI PHÍ SN XUT VÀ GIÁ THÀNH SN PHM
1.4.1. Chi phí sn xut
1.4.1.1. Khái nim chi phí sn xut
Trong quá trình hot đng sn xut, mi doanh nghip phi huy đng, s dng
các ngun tài lc, vt lc (lao đng, vt t, tin vn, máy móc thit b,…) đ thc
hin sn xut ch to sn phm, thc hin các công vic lao v, thu mua d tr hàng
hóa, luân chuyn lu thông sn phm, hàng hóa, thc hin hot đng đu t… k c
chi phí cho công tác qun lý chung ca doanh nghip.
Quá trình sn xut là quá trình kt hp sn xut tiêu hao t liu lao đng, đi
tng lao đng và sc lao đng. tin hành sn xut hàng hóa, doanh nghip phi
b ra chi phí v thù lao lao đng, v t liu lao đng và v đi tng lao đng.
Nh vy chi phí sn xut ca doanh nghip là biu hin bng tin ca toàn b
hao phí v lao đng sng và lao đng vt hóa và các chi phí cn thit khác mà doanh
nghip đã chi ra đ tin hành các hot đng sn xut trong k nht đnh. i vi hot
đng xây dng c bn, chi phí sn xut ca doanh nghip xây lp là toàn b chi phí
v lao đng sng và lao đng vt hóa phát sinh trong quá trình sn xut và cu thành
nên giá thành ca sn phm xây lp.
Trong điu kin giá c thng xuyên bin đng thì vic tính toán, đánh giá
chính xác chi phí sn xut là mt trong nhng yêu cu rt quan trng nhm đáp ng
vic cung cp thông tin cn thit cho nhu cu qun lý ca lãnh đo doanh nghip, nht
là trong điu kin hin nay doanh nghip phi t ch trong hot đng sn xut kinh
doanh.
1.4.1.2. Phân loi chi phí sn xut trong doanh nghip xây lp
Trong doanh nghip xây lp, các chi phí sn xut bao gm nhiu loi, nhiu
khon khác nhau v ni dung, tính cht, công dng và vai trò. Bi vy, mi doanh
nghip xây lp li đòi hi có nhng yêu cu qun lý đi vi tng loi chi phí là khác
nhau. Do đó, đ thun li cho công tác qun lý chi phí sn xut không ch da vào s
liu phn ánh tng hp chi phí sn xut mà còn phi da vào s liu c th ca tng
loi chi phí riêng bit đ phc v cho yêu cu kim tra, phân tích toàn b các chi phí
sn xut hoc tng yu t chi phí bao thu theo tng công trình, hng mc công
trình, theo tng ni phát sinh chi phí và ni chu chi phí. Vic phân loi chi phí sn
xut là yêu cu tt yu đ hch toán chính xác chi phí sn xut và tính giá thành sn
phm xây lp.
Thang Long University Library
7
Tùy thuc vào yêu cu qun lý, đi tng cung cp thông tin, mc đích và góc
đ xem xét khác nhau mà các loi chi phí đc sp xp, phân loi theo nhng tiêu
chí khác nhau:
a. Phân loi chi phí sn xut theo ni dung kinh t ca chi phí
Theo cách phân loi này, các chi phí có cùng ni dung, tính cht kinh t đc xp
chung vào mt yu t, không phân bit chi phí đó phát sinh đâu, trong lnh vc nào.
Cách phân loi này to điu kin cho vic xây dng và phân tích đnh mc vn lu
đng cng nh vic lp và phân tích d toán. Toàn b chi phí sn xut trong doanh
nghip xây lp theo cách phân loi này bao gm các yu t sau:
- Yu t chi phí nguyên liu, vt liu: bao gm toàn b giá tr nguyên liu, vt
liu chính, vt liu ph, ph tùng thay th, công c, dng c… s dng vào hot đng
xây dng c bn (loi tr giá tr vt liu dùng không ht nhp li kho và ph liu thu
hi).
- Yu t chi phí nhiên liu, đng lc s dng vào quá trình thi công lp đt
(tr s dùng không ht nhp li kho và ph liu thu hi).
- Yu t chi phí tin lng và các khon ph cp lng: là toàn b s tin
lng và ph cp lng mang tính cht lng phi tr cho ngi lao đng trong
doanh nghip xây lp.
- Yu t chi phí BHXH, BHYT, KPC, BHTN: phn ánh phn BHXH,
BHYT, KPC, BHTN trích theo t l quy đnh trên tng s tin lng và ph cp
lng phi tr công nhân viên.
- Yu t chi phí khu hao TSC: phn ánh tng s khu hao TSC phi trích
trong k ca tt c TSC s dng cho thi công, xây dng các công trình.
- Yu t chi phí dch v mua ngoài: là s tin tr v các loi dch v mua
ngoài, thuê ngoài phc v cho hot đng sn xut xây lp nh: chi phí tin đin, tin
nc, tin đin thoi…
- Yu t chi phí khác bng tin: là toàn b chi phí khác phát sinh trong hot
đng xây lp ngoài các yu t chi phí k trên.
Phân loi chi phí theo ni dung và tính cht kinh t có tác dng quan trng đi
vi vic qun lý chi phí trong doanh nghip xây lp, là c s đ lp và kim tra tình
hình thc hin d toán chi phí sn xut theo yu t và lp k hoch cân đi trong
phm vi toàn b nn kinh t quc dân cng nh tng doanh nghip.
8
b. Phân loi chi phí sn xut theo khon mc chi phí trong giá thành sn phm
Theo cách phân loi này chi phí sn xut ca doanh nghip đc phân thành
các loi sau đây:
- Chi phi nguyên vt liu trc tip: là chi phí ca các vt liu chính, vt liu
ph, vt kt cu, giá tr thit b kèm theo vt kin trúc…cn thit đ tham gia cu
thành thc th sn phm xây lp.
- Chi phí nhân công trc tip: là các chi phí tin lng chính, lng ph, ph
cp lng ca công nhân trc tip tham gia xây lp công trình. Không bao gm các
khon trích theo tin lng nh BHXH, BHYT, KPC, BHTN ca công nhân trc
tip xây lp.
- Chi phí s dng máy thi công: là chi phí cho các máy thi công nhm thc
hin khi lng công tác xây lp bng máy. Chi phí s dng máy thi công bao gm
chi phí thng xuyên và chi phí tm thi.
+ Chi phí thng xuyên s dng máy thi công gm: Lng chính, lng ph
ca công nhân điu khin máy, phc v máy…; chi phí vt liu; chi phí CCDC; chi
phí khu hao TSC; chi phí dch v mua ngoài; chi phí khác bng tin.
+ Chi phí tm thi s dng máy thi công gm: Chi phí sa cha ln máy thi
công (đi tu, trùng tu…) ; chi phí công trình tm thi cho máy thi công (lu, lán, b,
đng ray chy máy…). Chi phí tm thi có th phát sinh trc sau đó đc phân b
dn hoc có th phát sinh sau nhng phi tính trc vào chi phí xây lp trong k.
- Chi phí sn xut chung: là các chi phí sn xut ca đi, công trng xây dng
gm: lng ca nhân viên qun lý đi xây dng, các khon trích tin lng theo t l
quy đnh ca nhân viên qun lý đi, công nhân trc tip tham gia xây lp và công
nhân s dng máy thi công, chi phí khu hao TSC (không bao gm khu hao máy
thi công) dùng chung cho hot đng ca đi, chi phí vt liu, chi phí CCDC và các
chi phí khác phát sinh trong k liên quan đn hot đng ca đi…
Phân loi chi phí theo khon chi phí trong giá thành có tác dng phc v cho
yêu cu qun lý chi phí sn xut theo đnh mc, cung cp s liu cho tính giá thành
sn phm, phân tích tình hình thc hin k hoch giá thành, làm tài liu tham kho đ
lp đnh mc chi phí sn xut và lp k hoch giá thành sn phm cho k sau.
c. Phân loi chi phí sn xut theo mi quan h gia chi phí sn xut và khi
lng hot đng
Vi cách phân loi này, chi phí đc phân loi da trên vic xem xét s bin
đng ca chi phí khi mc hot đng thay đi. Chi phí đc phân thành 3 loi:
Thang Long University Library
9
- Bin phí: là nhng khon chi phí có s thay đi v khi lng tng quan t
l thun vi s thay đi khi lng sn phm. Bin phí thng bao gm: chi phí
nguyên vt liu, chi phí v nhân công trc tip…
- nh phí: là nhng khon chi phí không đi nu có thay đi khi lng công
vic hoàn thành. nh phí thng bao gm: chi phí khu hao TSC s dng chung,
chi phí thuê mt bng…
- Hn hp phí: Là loi chi phí mà bn thân nó bao gm c các yu t bin phí
và đnh phí. mc đ hot đng cn bn, chi phí hn hp th hin các đc đim ca
đnh phí, quá mc đó nó li th hin đc tính ca bin phí. Hn hp phí thng bao
gm: chi phí sn xut chung, chi phí bán hàng, chi phí qun lý doanh nghip…
Cách phân loi trên giúp doanh nghip có c s đ lp k hoch, kim tra chi
phí, xác đnh đim hòa vn, phân tích tình hình, tit kim chi phí, tìm ra phng
hng nâng cao cht lng và h giá thành sn phm.
Có th nói mi cách phân loi chi phí sn xut có mt ý ngha riêng phc v
cho tng yêu cu qun lý và đi tng cung cp thông tin c th nhng chúng luôn b
sung cho nhau nhm qun lý có hiu qu toàn b chi phí sn xut phát sinh trong
doanh nghip, trong tng thi k nht đnh.
1.4.2. Giá thành sn phm xây lp
1.2.2.1. Khái nim v giá thành sn phm xây lp
xây dng mt công trình hay hoàn thành mt lao v thì doanh nghip xây
lp phi đu t vào quá trình sn xut thi công mt khi lng chi phí nht đnh.
Nhng chi phí sn xut mà doanh nghip xây lp đã b ra trong quá trình sn xut thi
công đó s tham gia cu thành nên giá thành sn phm xây lp hoàn thành ca công
trình đó.
Nh vy, giá thành sn phm xây lp là toàn b chi phí sn xut tính cho tng
công trình, hng mc công trình hay khi lng xây lp hoàn thành đn giai đon quy
c đã hoàn thành, nghim thu, bàn giao và đc chp nhn thanh toán. Hay nói cách
khác, giá thành sn phm xây lp là toàn b chi phí tính bng tin đ hoàn thành khi
lng xây lp theo quy đnh. doanh nghip xây lp, giá thành sn phm xây lp
mang tính cht cá bit. Vì vy có th thy giá thành là mt ch tiêu kinh t tng hp
phn ánh kt qu s dng tài sn, vt t, lao đng và tin vn trong quá trình sn xut
cng nh tính đúng đn ca các t chc kinh t, k thut và công ngh mà doanh
nghip đã s dng nhm nâng cao nng sut lao đng, cht lng sn xut, h thp
chi phí và tng li nhun cho doanh nghip.
10
1.3.2.2. Phân loi giá thành sn phm xây lp
Phân loi giá thành giúp cho k toán nghiên cu và qun lý tt giá thành sn
phm. Da vào các tiêu thc khác nhau mà chia thành các loi giá thành khác nhau:
a. Phân loi giá thành theo thi gian và c s s liu tính giá thành
Theo cách phân loi này thì giá thành sn phm xây lp đc chia thành giá
thành d toán, giá thành k hoch, giá thành thc t.
- Giá thành d toán ca sn phm xây lp:
+ Do sn phm xây lp có giá tr ln, thi gian thi công dài, mang tính đn
chic nên mi công trình đu có giá thành d toán riêng.
+ Giá thành d toán là tng s chi phí d toán đ hoàn thành khi lng xây
lp công trình. Giá thành d toán đc xác đnh theo đnh mc và khung giá quy đnh
áp dng cho tng vùng lãnh th. Giá thành d toán nh hn giá tr d toán công trình
phn thu nhp chu thu tính trc (thu nhp chu thu tính trc đc tính theo t
l quy đnh ca Nhà nc).
+ Giá tr d toán = Giá thành d toán + Thu nhp chu thu tính trc
+ Giá thành d toán đc xây dng và tn ti trong mt thi gian nht đnh, nó
đc xác đnh trong nhng điu kin trung bình v sn xut thi công, v t chc qun
lí, v hao phí lao đng vt t…cho tng loi công trình hoc công vic nht đnh và
mang tính cht xã hi.
- Giá thành k hoch ca sn phm xây lp:
+ Giá thành k hoch là giá thành đc xác đnh xut phát t nhng điu kin
c th mi đn v xây lp trên c s bin pháp thi công, các đnh mc, đn giá áp
dng trong đn v. Nó phn ánh trình đ qun lí giá thành ca doanh nghip.
+ Giá thành k hoch = Giá thành d toán – Mc h giá thành d toán
- Giá thành thc t ca sn phm xây lp: là biu hin bng tin ca nhng chi
phí thc t mà doanh nghip đã b ra đ hoàn thành mt khi lng sn phm xây lp
nht đnh. Nó đc xác đnh theo s liu theo k toán cung cp. Giá thành thc t
không ch bao gm nhng chi phí trong đnh mc mà còn bao gm nhng chi phí
thc t khác không nm trong k hoch d toán nh mt mát, hao ht vt t do
nguyên nhân ch quan trong bn thân doanh nghip.
V mt nguyên tc khi xây dng giá thành và t chc thc hin giá thành trong
các doanh nghip xây lp phi đm bo mi quan h sau:
Giá thành d toán ≥ Giá thành k hoch ≥ Giá thành thc t
Thang Long University Library
11
b. Phân loi giá thành theo phm vi phát sinh chi phí
Theo cách phân loi này, giá thành sn phm xây lp đc phân ra thành các
loi sau đây:
- Giá thành sn xut theo bin phí: Là loi giá thành trong đó ch bao gm các
bin phí sn xut xây lp, k c bin phí trc tip và bin phí gián tip. Toàn b đnh
phí sn xut xây lp đc tham gia xác đnh kt qu kinh doanh xây lp trong k mà
không đc tính vào giá thành sn xut.
- Giá thành sn xut có phân b hp lý chi phí sn xut c đnh: Là loi giá
thành trong đó bao gm bin phí sn xut và mt phn đnh phí sn xut đc phân
b trên c s mc hot đng thc t so vi mc hot đng chun.
- Giá thành xây lp toàn b: Là loi giá thành trong đó gm toàn b chi phí sn
xut xây lp (bin phí và đnh phí) tính cho khi lng, giai đon xây lp, hoàn thành
hoc công trình, hng mc công trình xây lp hoàn thành.
- Giá thành toàn b ca sn phm xây lp hoàn thành bàn giao: Bao gm giá
thành sn xut và chi phí bán hàng, chi phí qun lý doanh nghip tính cho sn phm
đã xác nhn là tiêu th. Giá thành toàn b ca sn phm tiêu th ch xác đnh và tính
toán khi sn phm, công vic hoc lao v đã đc xác nhn là tiêu th. Giá thành toàn
b ca sn phm tiêu th là cn c đ tính toán, xác đnh mc li nhun trc thu
ca doanh nghip.
1.2.3. Mi quan h gia chi phí sn xut và giá thành sn phm xây lp
Chi phí sn xut và giá thành sn phm xây lp là hai mt biu hin ca quá
trình sn xut, ch to sn phm có mi quan h cht ch vi nhau và có nhng đim
ging nhau: chúng đu phn ánh các hao phí v lao đng sng và lao đng vt hóa mà
doanh nghip phi b ra trong quá trình sn xut và ch to sn phm. Giá thành sn
phm xây lp và chi phí sn xut xây lp ch thng nht v mt lng trong trng
hp đi tng tp hp chi phí sn xut và đi tng tính giá thành là mt công trình,
hng mc công trình đc hoàn thành trong k tính giá thành hoc giá tr khi lng
xây lp d dang đu k và cui k bng nhau. Tuy nhiên chúng li khác nhau v gii
hn, phm vi và ni dung:
- Chi phí sn xut luôn gn vi mt thi k nht đnh (tháng, quý, nm) còn
giá thành sn phm li gn vi mt loi sn phm, công vic, lao v nht đnh.
- Chi phí sn xut trong k không ch liên quan đn các sn phm hoàn thành
mà còn liên quan dn c sn phm d dang cui k và sn phm hng.
12
- Trong giá thành sn phm ch bao gm mt phn chi phí thc t đã phát sinh
(chi phí tr trc) hoc mt phn chi phí s phát sinh k sau nhng đã ghi nhn là
chi phí k này (chi phí phi tr). Hn na theo quy đnh, mt s chi phí không đc
tính vào giá thành sn phm mà tính vào chi phí hot đng tài chính.
Có th phn ánh mi quan h gia chi phí sn xut và giá thành sn phm xây
lp theo s đ sau:
Chi phí sn xut d dang đu k Chi phí sn xut phát sinh trong k
Tng giá thành sn phm hoàn thành Chi phí sn xut d dang cui k
V mt lng: chi phí sn xut và giá thành sn phm cng có th không thng
nht vi nhau, điu này th hin công thc sau:
Tng giá thành
sn phm hoàn
thành
=
Chi phí sn
xut d dang
đu k
+
Chi phí sn
xu
t phát sinh
trong k
-
Chi phí sn
xut d dang
cui k
Trong giá thành sn phm không bao gm nhng chi phí sn xut tính cho
khi lng sn phm d dang cui k nhng nó li bao gm chi phí sn xut tính cho
khi lng sn phm d dang đu k. Trng hp đc bit, không có chi phí sn xut
d dang đu k và cui k hoc chi phí sn xut d dang đu k bng chi phí sn xut
d dang cui k thì giá thành sn phm bng chi phí sn xut phát sinh trong k.
Nh đã phân tích trên, chúng ta thy rng bên cnh vic chú trng công tác
tính giá thành thì cng cn chú trng qun lý công tác tp hp chi phí sn xut đ đm
bo cho vic hch toán chi phí sn xut đc chính xác và hp lý, làm c s cho vic
tính giá thành sn phm hoàn thành.
1.4. K TOÁN TP HP CHI PHÍ SN XUT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SN
PHM TRONG DOANH NGHIP XÂY LP
1.3.1. i tng tp hp chi phí sn xut và đi tng tính giá thành sn phm
xây lp
i tng tp hp chi phí sn xut là phm vi gii hn mà chi phí sn xut cn
đc tp hp theo nhng phm vi gii hn đó, nhm đáp ng yêu cu kim tra phân
tích chi phí, yêu cu phân tích và yêu cu tính giá thành sn phm.
Vic xác đnh đi tng tp hp chi phí sn xut là khâu đu tiên ca công tác
k toán tp hp chi phí sn xut. Có xác đnh đúng đn đi tng k toán chi phí sn
Thang Long University Library
13
xut mi đáp ng đc nhu cu qun lý chi phí sn xut ca doanh nghip giúp cho
vic t chc tt công tác k toán tp hp chi phí sn xut.
Phm vi và gii hn đ tp hp chi phí sn xut:
- a đim phát sinh chi phí sn xut: ti phân xng, đi, b phn sn xut…
- i tng tp hp chi phí là sn phm, nhóm sn phm, đn đt hàng, hng
mc công trình…
Nh vy, thc cht ca vic xác đnh đi tng tp hp chi phí sn xut chính
là xác đnh ni phát sinh chi phí và các đi tng chu chi phí.
i vi doanh nghip xây lp, do nhng đc đim v sn phm, v t chc sn
xut và công ngh sn xut sn phm nên đi tng tp hp chi phí sn xut thng
là tng công trình hay hng mc công trình.
Vic xác đnh đi tng tính giá thành cng phi da trên nhng cn c ging
vi vic xác đnh đi tng tp hp chi phí sn xut. i tng tính giá thành là các
hng mc công trình đã hoàn thành, các giai đon công vic đã hoàn thành, khi
lng xây lp đã hoàn thành…
1.4.2. Phng pháp tp hp chi phí sn xut
Phng pháp tp hp chi phí sn xut là phng pháp hoc mt h thng các
phng pháp đc s dng nhm tp hp, h thng hóa các chi phí phát sinh trong
quá trình sn xut ca doanh nghip tng thi k nht đnh vào các tài khon k
toán và phân chia nhng chi phí đó theo yu t chi phí, khon mc chi phí, theo đúng
đi tng k toán chi phí sn xut.
Tùy theo tng phng pháp phân loi chi phí sn xut, k toán vn dng
nhng phng pháp tp hp và phân b chi phí thích hp. V c bn, phng pháp
tp hp chi phí sn xut bao gm
- Phng pháp tp hp chi phí sn xut theo sn phm (công trình, hng mc
công trình): Hàng tháng, chi phí sn xut phát sinh liên quan đn công trình, hng
mc công trình nào thì đc tp hp chi phí cho công trình, hng mc công trình đó.
Giá thành thc t ca đi tng đó chính là tng chi phí đc tp hp cho đi tng
t khi khi công cho đn khi hoàn thành.
- Phng pháp tp hp chi phí theo đn đt hàng: phng pháp này doanh
nghip cn đánh giá đn đt hàng đ xác đnh giá bán cho sn phm. Cn c vào yêu
cu ca khách hàng cn tính toán chi phí d toán cho tng đn đt hàng. Chi phí phát
sinh s đc tp hp theo đn đt hàng riêng bit và nh vy tng chi phí sn xut t