Khai quat van hoc Viet Nam tu Cach mang thang Tam nam 1945 den het the ki XX

Tiết 1 - 2: Văn học sử

I.KHÁI QUÁT VHVN TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN NĂM
1975
1.Vài nét về hoàn cảnh lịch sử, xã hội,
văn hoá
* Về lịch sử xã hội
-
Văn học vận động và phát triển dưới
sự lãnh đạo của Đảng cộng sản, tạo nên
nền văn học thống nhất và nhà văn kiểu
mới nhà văn – chiến sĩ.
- Cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám
năm 1945 đã giật tung xiềng xích 80 năm
thống trị của thực dân Pháp và phát xít
Nhật.
? Em hãy nêu vài
nét về hoàn cảnh
lịch sử, xã hội của
văn học VN từ
Cách mạng tháng
Tám năm 1945 đến
hết thế kỷ XX?
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX

I.KHÁI QUÁT VHVN TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN NĂM
1975

1.Vài nét về hoàn cảnh lịch sử, xã hội,
văn hoá
* Về lịch sử xã hội
- Tháng 7 - 54, hiệp định Giơnevơ
được ký kết, hoà bình trên miền Bắc.
- Thực dân Pháp rắp tâm quay trở lại
nước ta, cuộc kháng chiến kéo dài 9
năm gian khổ.
- Cuộc cách mạng ruộng đất những
năm 1953 – 1955.
- Đất nước bị chia cắt hơn 20 năm.
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX

I.KHÁI QUÁT VHVN TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN NĂM
1975
1.Vài nét về hoàn cảnh lịch sử, xã hội,
văn hoá
* Về lịch sử xã hội
- Công cuộc xây dựng CNXH ở miền
Bắc (1958 -1960). Hai cuộc k/c vĩ đại
của dân tộc.
- Quần chúng nhân dân: công nhân và
nông dân, được cách mạng giải phóng
đã phát huy sức mạnh.
Đất nước diễn ra nhiều sự kiện lớn
lao.
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX

Chính phủ nước Việt Nam dân chủ Cộng hoà, ngày 3/11/1946.
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX

I.KHÁI QUÁT VHVN TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN NĂM
1975
1.Vài nét về hoàn cảnh lịch sử, xã
hội, văn hoá
* Về văn hóa tư tưởng
•
Đề cương văn hoá Việt Nam (1943)
của ĐCS Đông Dương khẳng định: văn
hoá là một mặt trận quan trọng của
cuộc đấu tranh cách mạng.
•
Chủ nghĩa Mác và văn hóa Việt Nam
( Trường Chinh).
? Em hãy nêu vài nét
về hoàn cảnh văn
hóa của văn học VN
từ Cách mạng tháng
Tám năm 1945 đến
hết thế kỷ XX?
Văn hóa tư tưởng  Nền tảng sức
mạnh của văn học cách mạng.
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX

I.KHÁI QUÁT VHVN TỪ CÁCH
MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN
NĂM 1975
2.Quá trình phát triển và những
thành tựu chủ yếu
a. Chặng đường từ năm 1945
đến năm 1954
* Lịch sử:
- Đất nước vừa giành độc lập.
-
Tiến hành cuộc k/c chống Pháp.
* Văn học:

KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX
Kim
Lân


- Từ 1945 - 1946:
Phản ánh niềm
vui của nhân dân
khi đất nước
được giải phóng.
Thể loại:
Truyện ngắn và
kí ( SGK)
Trần Đăng
1945
đến

1954
Các
chặng
đường
Chủ đề
chính
Thành tựu
Tác giả
tiêu biểu
+ Một lần tới thủ
đô và Trận Phố
ràng
+ Đôi mắt và Ở
rừng
(1951)
Nam Cao
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX


- Từ 1946 – 1954:
+ Phản ánh cuộc
kháng chiến chống
Pháp gắn bó sâu
sắc với đời sống
cách mạng và
kháng chiến.
+ Khám phá sức
mạnh và những
phẩm chất tốt đẹp

của nhân dân.
Làng
1945
đến
1954
Các
chặng
đường
Thành tựu
Tác giả
tiêu biểu
Kim Lân
Thư nhà
Vùng mỏ
Xung kích
Hồ Phương
Võ Huy Tâm
Nguyễn Đình
Thi
Đất nước đứng
lên
Nguyên Ngọc
Truyện Tây Bắc
Tô Hoài
Chủ đề
chính
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX

+ Thể hiện niềm
tự hào dân tộc
và niềm tin vào
tương lai tất
thắng của cuộc
kháng chiến.
THƠ CA
Hồ Chí Minh
1945
đến
1954
Các
chặng
đường
Chủ đề Thành tựu
Tác giả
tiêu biểu
- Cảnh khuya,
Cảnh rừng Việt
Bắc, Rằm tháng
giêng, Lên núi
- Bên kia sông
Đuống (1948)
Hoàng Cầm
-
Tây Tiến
(1947)
Quang Dũng
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX

-
Ca ngợi Tổ
quốc, quần
chúng cách
mạng.
-
Cổ vũ phong
trào Nam tiến.
-
Biểu dương tấm
gương vì nước
quên mình.
Thể loại: Kịch
Bắc Sơn,
Những người
ở lại.
Nguyễn Huy
Tưởng
Các
chặng
đường
Chủ đề Thành tựu
Tác giả
tiêu biểu
- Chị Hòa Học Phi
1945
đến
1954

KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX


LL phê bình:
Trường Chinh
1945
đến
1954
Các
chặng
đường
Chủ đề Thành tựu
Tác giả
tiêu biểu
- Chủ nghĩa
Mác và vấn đề
văn hóa Việt
Nam
Nguyễn Đình
Thi
- Quyền sống
con người trong
“ Truyện Kiều”
Hoài Thanh
- Nhận đường,
Mấy vấn đề văn
nghệ
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX

b. Chặng đường từ 1955- 1964:
* Lịch sử:
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX
Em hãy trình bày
những nét chính về
hoàn cảnh lịch sử xã
hội chặng 1955-
1964?
- Xây dựng CNXH ở miền Bắc.
- Đấu tranh thống nhất đất nước.
- Đề tài chiến tranh kết thúc, các tác
giả chủ yếu miêu tả tổn thất về số
phận của cá nhân trong chiến tranh
* Văn học: Nguyễn KhảiTô Hoài


- Văn xuôi:
nhiều đề tài.
Ng Thế Phương
1955
đến
1964
Các
chặng.

Chủ đề Thành tựu
Tác giả
tiêu biểu

Nguyễn Kiên
Đi bước nữa
+ Kháng chiến
chống Pháp
Nguyễn Huy
Tưởng
+ Đổi mới khát
vọng hạnh phúc.
Mùa lạc
Nguyễn Khải
Anh Keng
Sống mãi với
thủ đô
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX
- Ngợi ca công
cuộc xây dựng
CNXH.
- Nỗi đau chia
cắt và ý chí
thống nhất đất
nước


Cao điểm cuối
cùng
Hữu Mai
1955
đến
1964

Các
chặng.

Chủ đề Thành tựu
Tác giả
tiêu biểu
Tô Hoài
+ Đề tài hiện
thực c/s trước
c/m
- Vỡ bờ Ng Đình Thi
Trước giờ nổ
súng
- Tranh tối tranh
sáng
Ng Công Hoan
- Mười năm
- Cửa biển
Lê Khâm
Nguyên Hồng
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX
- Ngợi ca công
cuộc xây dựng
CNXH.
- Nỗi đau chia
cắt và ý chí
thống nhất đất
nước

+ Đề tài công
cuộc XDCNXH
Nguyễn Tuân
1955
đến
1964
Các
chặng.

Chủ đề Thành tựu
Tác giả
tiêu biểu
Tố Hữu
- Bốn năm sau
- Ánh sáng và phù
sa
Chế Lan Viên
- Sông Đà
- Cái sân gạch
THƠ CA
- Gió lộng
- Riêng chung
Ng Huy Tưởng
Xuân Diệu
Đào Vũ
- Ngợi ca công
cuộc xây dựng
CNXH.
- Nỗi đau chia

cắt và ý chí
thống nhất đất
nước
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX


KỊCH
Học Phi
Các
chặng.

Chủ đề Thành tựu
Tác giả
tiêu biểu
- Ngọn lửa
- Một đảng viên
- Chị Nhàn và
Nổi gió
Nguyễn Vũ
Đào Hồng Cẩm
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX
1955
đến
1964
- Ngợi ca công
cuộc xây dựng
CNXH.
- Nỗi đau chia

cắt và ý chí
thống nhất đất
nước

c. Chặng đường từ 1965- 1975:

KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX
Em hãy trình bày
những nét chính về
hoàn cảnh lịch sử xã
hội chặng 1965-
1975?
* Lịch sử
- Ngày 5.8.1964 - dân quân miền Bắc
bắn rơi máy bay của Mỹ, Sự nổi dậy
của Điện Biên Phủ trên không - HN -
chiến dịch HCM.
- Thời kì k/c chống Mĩ ác liệt.
* Văn học:
Lưu Quang Vũ


VĂN XUÔI
Nguyễn Thi
1965
đến
1975
Các
chặng.

Chủ đề Thành tựu
Tác giả
tiêu biểu
Hữu Mai
- Người mẹ cầm
súng
- Cửa sông
Ng Minh Châu
Miền Nam:
- Rừng xà nu
Miền Bắc
- Vùng trời
- Dấu chân người
lính
Ng Trung Thành
Anh Đức- Hòn đất
-
Ngợi ca chủ
nghĩa yêu nước
và anh hùng
cách mạng
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX


THƠ CA
Tố Hữu
Các
chặng.

Chủ đề Thành tựu
Tác giả
tiêu biểu
Nguyễn Duy
- Ra trận, Máu và
hoa
- Hương cây, bếp
lửa
Lưu Quang Vũ
- Mặt đường k/v
- Cát trắng
Ng Khoa Điềm
Xuân Quỳnh- Gió Lào cát trắng
-
Mở rộng và
đào sâu hiện
thực, tăng
cường chất suy
tưởng và chính
luận
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX
1965
đến
1975


KỊCH
Xuân Trình

Các
chặng.

Chủ đề Thành tựu
Tác giả
tiêu biểu
Vũ Dũng Minh
- Quê hương Việt
Nam, Thời tiết
ngày mai
Đặng Thai Mai,
Chế Lan Viên.
- Đại đội trưởng
của tôi
LÝ LUẬN PBVH
Đào Hồng Cẩm
- Đôi mắt
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX
1965
đến
1975
-
Mở rộng và
đào sâu hiện
thực, tăng
cường chất suy
tưởng và chính
luận

c. Văn học vùng địch tạm chiếm

KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX
Những hiểu biết của
em về văn học vùng
địch tạm chiếm và kể
tên một số tác phẩm
chính?
- Phức tạp: Xen kẽ nhiều xu hướng
phản động, tiêu cực đồi trụy và tiến bộ,
yêu nước và cách mạng.
- Hình thức thể loại: gọn nhẹ như
truyện ngắn, phóng sự, bút ký.
-
Tác phẩm tiêu biểu:
+ Hương rừng Cà Mau ( Sơn Nam)
+ Thương nhớ mười hai ( Vũ Bằng)

I. KHÁI QUÁT VHVN TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN NĂM 1975
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX
? Khuynh hướng sử
thi được biểu hiện
ntn ở đề tài trong t/p
VH từ 1945 đến năm
1975? Chứng minh?
1. Vài nét về hoàn cảnh lịch sử, xã hội,
văn hoá

2.Quá trình phát triển và những thành tựu
chủ yếu
3. Những đặc điểm cơ bản của VHVN từ
năm 1945 đến năm 1975.
a. Nền văn học chủ yếu vận động theo
hướng cách mạng hoá, gắn bó sâu sắc
với vận mệnh chung của đất nước

KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG
THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX
? Thế nào là một nền
văn học chủ yếu vận
động theo hướng c/m
hóa, gắn bó với vận
mệnh đất nước?
3. Những đặc điểm cơ bản của VHVN từ
năm 1945 đến năm 1975.
a. Nền văn học chủ yếu vận động theo
hướng cách mạng hoá, gắn bó sâu sắc
với vận mệnh chung của đất nước
- Khuynh hướng tư tưởng chủ đạo: tư
tưởng cách mạng, văn học là vũ khí phục vụ
cách mạng, nhà văn – chiến sĩ.
- Đề tài: Tổ Quốc: đấu tranh thống nhất đất
nước, xây dựng CNXH.
- Nhân vật trung tâm: người chiến sĩ, dân
quân, du kích, TNXP, người lao động, cá
nhân, tập thể  Phản chiếu v/đ LSDT.

KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CÁCH MẠNG

THÁNG TÁM NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỶ XX
? Đại chúng có vai
trò như thế nào trong
nền văn học giai
đoạn 1945 - 1975?
3. Những đặc điểm cơ bản của VHVN từ
năm 1945 đến năm 1975.
a. Nền văn học chủ yếu vận động theo
hướng cách mạng hoá, gắn bó sâu sắc
với vận mệnh chung của đất nước
b. Nền văn học hướng về đại chúng
- Đại chúng: vừa là đối tượng phản ánh,
vừa là đối tượng phản ánh của văn học. Cái
nhìn mới của người sáng tác về ND. Đất
Nước là của ND.
- Nội dung: quan tâm n/d; phản ánh nỗi bất
hạnh c/đ cũ, niềm vui c/đ mới, khả năng
c/m
- Hình thức: ngắn gọn, ngôn ngữ bình dị