B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
MT S GII PHÁP HN CH RI RO TRONG
THANH TOÁN QUC T THEO PHNG THC
TÍN DNG CHNG T TI NGÂN HÀNG
NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN
CHI NHÁNH NAM HÀ NI
Giáo viên hng dn : Th.s Phan Hu Minh
Sinh viên thc hin : Nguyn Th Lan Hng
Mã sinh viên : A11390
Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
HÀ NI – 2011
MC LC
LI NÓI U
CHNG 1. LÝ LUN CHUNG V TÍN DNG CHNG T VÀ RI RO
TIM N TRONG PHNG THC THANH TOÁN TÍN DNG CHNG T
TI CÁC NGÂN HÀNG THNG MI 1
1.1. Hot đng thanh toán quc t ca các ngân hàng thng mi. 1
1.1.1. Khái nim, chc nng, vai trò ca ngân hàng thng mi trong nn kinh t 1
1.1.1.1. Khái nim ngân hàng thng mi. 1
1.1.1.2. Chc nng c bn ca ngân hàng thng mi. 1
1.1.1.3. Vai trò ca ngân hàng thng mi. 1
1.1.2. Hot đng thanh toán quc t ca các ngân hàng thng mi. 2
1.1.2.1. Khái nim thanh toán quc t. 2
1.1.2.2. Vai trò ca hot đng thanh toán quc t. 3
1.1.2.3. Các phng thc thanh toán quc t ch yu. 3
1.2. Phng thc thanh toán tín dng chng t. 9
1.2.1. Khái nim ca phng thc thanh toán tín dng chng t. 9
1.2.2. C s pháp lý ca phng thc thanh toán tín dng chng t. 10
1.2.2.1. Quy tc và thc hành thng nht v tín dng chng t (Bn sa đi 2006,
s xut bn 600 - Phòng thng mi quc t Paris). 10
1.2.2.2. Mt s quy đnh và chính sách khác. 11
1.2.3. c đim ca phng thc tín dng chng t. 13
1.2.3.1. Phng thc tín dng chng t đc thc hin theo UCP 600 13
1.2.3.2. Tín dng chng t là mt s tha thun. 13
1.2.3.3. Tín dng chng t da trên chng t. 13
1.2.4. Ni dung ca phng thc thanh toán tín dng chng t. 14
1.2.4.1. Ni dung ch yu ca th tín dng. 14
1.2.4.2. Quy trình tin hành thanh toán tín dng chng t. 16
Quy trình nghip v thanh toán bng L/C. 18
1.2.4.3. Phân loi tín dng th 20
1.2.5. Thun li và khó khn đi vi các bên tham gia. 24
1.2.5.1. i vi ngi nhp khu. 25
1.2.5.2. i vi ngi xut khu. 25
1.2.5.3. i vi ngân hàng. 26
1.3. Ri ro trong thanh toán quc t theo phng thc tín dng chng t. 27
1.3.1. Khái nim ri ro. 27
1.3.2. Các ri ro đc thù thng gp trong phng thc thanh toán TDCT. 28
1.3.2.1. Ri ro tín dng. 28
Thang Long University Library
1.3.2.2. Ri ro k thut. 29
1.3.2.3. Ri ro đo đc. 34
1.3.2.4. Ri ro ngoi hi. 35
1.3.2.5. Ri ro chính tr 36
1.3.2.6. Ri ro pháp lý. 36
1.3.3. Nguyên nhân dn đn ri ro trong thanh toán quc t theo phng thc tín dng
chng t 37
1.3.3.1. i vi ri ro tín dng. 37
1.3.3.2. i vi ri ro k thut. 37
1.3.3.3. i vi ri ro đo đc. 37
1.3.3.4. i vi ri ro ngoi hi. 38
1.3.3.5. i vi ri ro chính tr. 38
1.3.3.6. i vi ri ro pháp lý 39
1.3.4. Ch tiêu phn ánh ri ro trong thanh toán tín dng chng t. 39
1.3.4.1. Ch tiêu v đnh mc ký qu. 40
1.3.4.2. Ch tiêu v cho vay bt buc. 40
1.3.4.3. Ch tiêu v n quá hn. 41
1.3.5. Nhân t nh hng ti vic hn ch ri ro trong thanh toán quc t theo phng
tín dng chng t. 42
CHNG 2. THC TRNG RI RO TRONG THANH TOÁN QUC T
THEO PHNG THC TÍN DNG CHNG T TI NGÂN HÀNG NÔNG
NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN - CHI NHÁNH NAM HÀ NI. 43
2.1. S lc v quá trình hình thành và phát trin ca Ngân hàng Nông nghip và
Phát trin Nông thôn - Chi nhánh Nam Hà Ni. 43
2.1.1. S ra đi và quá trình phát trin. 43
2.1.2. Mô hình, b máy t chc qun lý. 44
2.1.3. Tình hình hot đng ca NHNo&PTNT - Chi nhánh Nam Hà Ni qua các nm
(2008-2010). 48
2.1.1.1. Huy đng vn. 48
2.1.1.2. D n cho vay. 52
2.1.1.3. ánh giá v cht lng tín dng. 55
2.2. Khái quát v hot đng thanh toán quc t ti NHNo&PTNT - Chi nhánh
Nam Hà Ni. 56
2.2.1. Quy trình nghip v thanh toán th tín dng nhp khu. 59
2.2.1.1. Quy trình thanh toán L/C nhp khu tr ngay. 60
2.2.1.2. Quy trình thanh toán L/C nhp khu tr chm. 62
2.2.2. Quy trình nghip v thanh toán th tín dng xut khu. 63
2.2.3. Kt qu thc hin hot đng TTQT theo phng thc TDCT ti NHNo&PTNT -
Chi nhánh Nam Hà Ni (2008 - 2010). 66
2.3. Thc trng v ri ro trong thanh toán theo phng thc tín dng chng t
ti NHNo&PTNT - Chi nhánh Nam Hà Ni (2008– 2010). 68
2.3.1. Ri ro tín dng. 69
2.3.2. Ri ro k thut. 74
2.3.3. Ri ro đo đc 78
2.3.4. Ri ro ngoi hi. 79
2.3.5. Ri ro kinh t, chính tr, pháp lý. 80
2.4. ánh giá v thc trng ri ro trong phng thc tín dng chng t ti
NHNo&PTNT - Chi nhánh Nam Hà Ni (2008 – 2010). 81
2.4.1. Kt qu đt đc. 81
2.4.2. Hn ch. 82
CHNG 3. GII PHÁP HN CH RI RO TRONG THANH TOÁN QUC
T THEO PHNG THC TÍN DNG CHNG T TI NGÂN HÀNG
NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN-CHI NHÁNH NAM HÀ NI. 84
3.1. nh hng phát trin hot đng thanh toán quc t ti NHNo&PTNT - Chi
nhánh Nam Hà Ni. 84
3.1.1. nh hng phát trin hot đng kinh doanh ti NHNo&PTNT - Chi nhánh
Nam Hà Ni 84
3.1.1.1. Mc tiêu kinh doanh. 84
3.1.1.2. Nhim v kinh doanh 84
3.1.3. nh hng phát trin hot đng TTQT theo phng thc TDCT ca
NHNo&PTNT - Chi nhánh Nam Hà Ni. 87
3.2. Gii pháp hn ch ri ro trong thanh toán quc t theo phng thc tín dng
chng t ti NHNo&PTNT – Chi nhánh Nam Hà Ni 88
3.2.1. Gii pháp hn ch ri ro khách quan. 89
3.2.1.1. y mnh công tác t vn cho khách hàng. 89
3.2.1.2. M rng quan h đi lý vi các ngân hàng nc ngoài. 90
3.2.1.3. Tng cng công tác đào to nghip v cho các cán b TTQT. 91
3.2.2. Gii pháp hn ch ri ro ch quan. 92
3.2.2.1. Nâng cao cht lng công tác thm đnh, đánh giá, phân loi khách hàng. 92
3.2.2.2. Tng cng giám sát các khon cho vay, bo lãnh cho khách hàng. 93
3.2.2.3. Hoàn thin, chun hóa quy trình thanh toán TDCT. 93
3.2.2.4. Thành lp b phn qun lý và phòng nga ri ro. 96
3.2.2.5. Hin đi hóa công ngh thanh toán qua ngân hàng 97
3.2.2.6. Xây dng các chin lc Marketing phù hp. 97
Thang Long University Library
3.3. Mt s kin ngh nhm hn ch ri ro trong thanh toán tín dng chng t ti
NHNo&PTNT - Chi nhánh Nam Hà Ni. 99
3.3.1. Kin ngh đi vi Nhà nc, Chính ph và các b nghành liên quan. 99
3.3.1.1. Xây dng và hoàn thin hành lang pháp lý đng b. 99
3.3.1.2. Tng cng vai trò trong vic thc hin chính sách qun lý ngoi hi. 100
3.3.1.3. Ci thin cán cân thanh toán quc t. 100
3.3.1.4. Hoàn thin chính sách thng mi. 100
3.3.1.5. M rng và nâng cao hiu qu quan h kinh t đi ngoi. 101
3.3.2. Kin ngh đi vi Ngân hàng Nhà nc. 101
3.3.2.1. Hoàn thin và phát trin th trng ngoi t liên ngân hàng. 101
3.3.2.2. Xây dng ch đ t giá linh hot, phù hp vi tng thi k c th. 102
3.3.2.3. Nâng cao cht lng công tác thanh tra ngân hàng. 102
3.3.3. Kin ngh đi vi các doanh nghip xut nhp khu. 103
3.3.3.1. Thn trng trong vic la chn đi tác. 103
3.3.3.2. ào to đi ng cán b chuyên trách v xut nhp khu. 103
3.3.3.3. Gi uy tín trong hot đng kinh doanh. 103
3.3.3.4. Mt s kinh nghim rút ra t thc t 104
KT LUN 105
DANH MC TÀI LIU THAM KHO
LI NÓI U
Xu hng quc t hoá nn kinh t đã m ra cho nhân loi cánh ca giao lu đy trin
vng. Lch s đã chng minh rng không mt quc gia nào có th phát trin trong s tách
bit vi th gii bên ngoài, các nc đang xích li gn nhau thông qua chic cu ni
thng mi quc t.
Nhng lung chu chuyn hàng hoá, dch v và tin t đã to ra s gn kt vng bn
gia cung và cu nhng nc có trình đ kinh t khác nhau và ngày càng tr nên
phong phú, đa dng kéo theo s phc tp ngày càng ln trong mt xích cui cùng ca
quá trình trao đi - thanh toán quc t. c xem là mt nhân t quan trng thúc đy s
phát trin ca thng mi quc t, hot đng thanh toán quc t đã không ngng đc
đi mi và hoàn thin nhm đáp ng yêu cu an toàn, thun tin và nhanh chóng ca các
giao dch thng mi.
Công tác thanh toán là khâu cui cùng ca mt quá trình sn xut và lu thông
hàng hoá. Thanh toán làm đc tt thì giá tr hàng hoá mi đc thc hin. Công tác
thanh toán quc t đc hình thành và phát trin trên c s phát trin ngoi thng ca
mt nc. n nay, thanh toán quc t đã tr thành mt trong nhng chc nng quan
trng nht ca các ngân hàng thng mi. Nu đc làm tt, nó s góp phn thúc đy
ngoi thng phát trin, ngc li s làm kìm hãm s phát trin ca thng mi quc
t.
Cùng vi xu hng hi nhp ngày càng tng, các mi giao lu thng mi cng
ngày càng đc m rng. iu đó đt ra cho các ngân hàng thng mi phi phát trin
các dch v kinh t đi ngoi mt cách tng ng, trong đó không th không k đn hot
đng thanh toán quc t vi nhiu phng thc thanh toán đa dng và phong phú. Trong
các phng thc thanh toán này, tín dng chng t là phng thc thanh toán đc s
dng ph bin nht do nhng u vit ca nó, do cân bng đc li ích ca hai bên xut
khu và nhp khu. Thanh toán bng phng thc tín dng chng t đem li s thành
công cho các hp đng ngoi thng, to điu kin cho hot đng XNK phát trin.
Song tín dng chng t không phi là nghip v đn gin, trong thc t công tác này
đã gp phi không ít nhng ri ro gây thit hi c v tài chính ln uy tín cho các Ngân
hàng thng mi cng nh các doanh nghip Vit Nam. Thm chí nhng đn v, t
chc này đã phi nhn ly nhng bài hc kinh nghim đt giá.
Thc trng trên cho thy vic phát hin, phòng nga nhng ri ro trong thanh toán
quc t đc bit là thanh toán bng phng thc tín dng chng t là mt vic làm cn
thit mà các ngân hàng thng mi cng nh các doanh nghip Vit Nam cn quan
tâm chú trng.
Thang Long University Library
Vi mong mun góp phn nh bé ca mình vào công tác phòng nga ri ro tín
dng chng t, nên em đã chn đ tài: “Mt s gii pháp hn ch ri ro trong thanh
toán quc t theo phng thc tín dng chng t ti Ngân hàng Nông nghip và Phát
trin Nông thôn - Chi nhánh Nam Hà Ni” làm ni dung nghiên cu ca khóa lun tt
nghip.
Trên c s kin thc lý lun và thc tin cùng nhng phân tích, dn chng c th,
ngi vit hy vng khóa lun va đm bo tính xác thc, va mang tính hu ích kh
thi.
Ngoài phn m đu và phn kt lun, kt cu ca khóa lun gm 3 chng sau:
Chng 1:
Lý lun chung v tín dng chng t và ri ro tim n trong phng thc
thanh toán tín dng chng t.
Chng 2:
Thc trng ri ro trong thanh toán quc t theo phng thc tín dng
chng t ti NHNNo&PTNT - Chi nhánh Nam Hà Ni.
Chng 3:
Mt s kin ngh, gii pháp hn ch ri ro trong thanh toán quc t theo
phng thc tín dng chng t ti NHNo&PTNT - Chi nhánh Nam Hà
Ni.
Phm vi đ tài: Ch yu tìm hiu tình hình, kinh nghim thc t, nhng vn đ
thc trng còn tn ti trong công tác thanh toán quc t theo phng thc tín dng
chng t ti NHNNo&PTNT - Chi nhánh Nam Hà Ni. T thc t đó, nêu ra mt s ý
kin đóng góp nhm hn ch và phòng nga ri ro trong thanh toán toán quc t theo
phng thc tín dng chng t ca các ngân hàng thng mi Vit Nam nói chung.
Ri ro trong trong thanh toán quc t theo phng thc tín dng chng t mang
tính cht tim n và ht sc phc tp. Vi thi gian nghiên cu và tìm hiu thc t
không nhiu, trình đ ngi vit còn hn ch nên khóa lun chc chn không tránh
khi nhng thiu sót và cha đáp ng đc ht yêu cu ca ngi đc. Ngi vit rt
mong nhn đc s góp ý ca các thy cô giáo, bn đc và nhng ngi có cùng mi
quan tâm ti vn đ này.
Em xin bày t lòng cm n chân thành ti cô giáo Th.S Phan Hu Minh đã tn tình
ch bo, hng dn em trong quá trình hoàn thành khóa lun. Cm n các anh, ch làm
vic ti phòng Thanh toán Quc t, NHNo&PTNT - Chi nhánh Nam Hà Ni đã giúp
đ em trong quá trình thc tp. Em xin cm n các thy cô giáo trong khoa Qun lý -
trng i hc Thng Long đã ging dy và giúp đ em trong thi gian hc tp ti
trng.
DANH MC VIT TT
Ký hiu vit tt Tên đy đ
C.L Chênh lch
L/C Letter of credit - Th tín dng
NH Ngân hàng
NHđC Ngân hàng đc ch đnh
NHNo&PTNT Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn
NHPH Ngân hàng phát hành
NHTB Ngân hàng thông báo
NHTM Ngân hàng thng mi
NHXN Ngân hàng xác nhn
NK Nhp khu
TDCT Tín dng chng t
TTQT Thanh toán quc t
UCP
Uniform customs and pratice for documentary – Qui tc và
thc hành thng nht v tín dng th.
USD ô la M
VND Vit Nam đng
XK Xut khu
XNK Xut nhp khu
Thang Long University Library
DANH MC CÁC S
S đ 1.1. Quy trình thanh toán chuyn tin. 5
S đ 1.2. Quy trình thanh toán nh thu phiu trn. 7
S đ 1.3. Quy trình thanh toán nh thu kèm chng t. 7
S đ 1.4. Quy trình nghip v L/C 18
(Trng hp L/C có giá tr thanh toán ti NHPH) 18
S đ 1.5. Quy trình nghip v L/C 19
(Trng hp L/C có giá tr thanh toán ti NHđC) 19
DANH MC CÁC BIU
Biu đ 2.1. Ngun vn huy đng c cu theo thành phn kinh t. 49
Biu đ 2.2. Ngun vn huy đng theo c cu đng tin huy đng. 50
Biu đ 2.3. Ngun vn huy đng c cu theo k hn. 51
Biu đ 2.4. D n cho vay c cu theo thành phn kinh t. 53
Biu đ 2.5. D n cho vay c cu theo đng tin cho vay. 54
Biu đ 2.6. D n cho vay c cu theo k hn. 54
Bng 2.3. T l n quá hn ca NHNo&PTNT - Chi nhánh Nam Hà Ni. 56
Biu đ 2.7. Doanh s thanh toán XNK (2008 - 2010). 58
Biu đ 2.8. T trng L/C trong thanh toán quc t ti NHNo&PTNT - Chi nhánh
Nam Hà Ni (2008 – 2010). 68
Biu đ 2.9. Doanh s L/C cha thanh toán ti NHNo&PTNT - Chi nhánh Nam Hà
Ni (2008 - 2010). 71
Biu đ 2.10. N quá hn và Cho vay bt buc trong thanh toán L/C nhp ti
NHNo&PTNT - Chi nhánh Nam Hà Ni (2008 - 2010). 73
Thang Long University Library
DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1. Tình hình huy đng vn ca NHNo&PTNT - Chi nhánh Nam Hà Ni. 49
Bng 2.2. Tình hình d n cho vay ti NHNo&PTNT - Chi nhánh Nam Hà Ni. 52
Bng 2.3. T l n quá hn ca NHNo&PTNT - Chi nhánh Nam Hà Ni. 56
Bng 2.4. Doanh s thanh toán quc t (2008 - 2010) ti NHNo&PTNT 57
Bng 2.5. T trng các phng thc TTQT ti NHNo&PTNT - Chi nhánh Nam Hà
Ni (2008-2010). 59
Bng 2.6. Doanh s TTQT theo phng thc TDCT ti NHNo&PTNT - Chi nhánh
Nam Hà Ni (2008 - 2010). 66
Bng 2.7. T trng thanh toán các loi L/C trong TTQT (2008 - 2010). 67
Bng 2.8. Doanh s L/C cha thanh toán ti NHNo&PTNT - Chi nhánh Nam Hà Ni.
(2008 - 2010). 69
Bng 2.9. Tình hình n quá hn thanh toán L/C nhp ti NHNo&PTNT - Chi nhánh
Nam Hà Ni (2008-2010). 71
Bng 2.10. Tình hình cho vay bt buc thanh toán L/C nhp ti NHNo&PTNT - Chi
nhánh Nam Hà Ni (2008-2010). 72
Bng 2.11. T l n quá hn trong cho vay tài tr xut khu 74
1
CHNG 1. LÝ LUN CHUNG V TÍN DNG CHNG T VÀ RI RO
TIM N TRONG PHNG THC THANH TOÁN TÍN DNG CHNG T
TI CÁC NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. Hot đng thanh toán quc t ca các ngân hàng thng mi.
1.1.1. Khái nim, chc nng, vai trò ca ngân hàng thng mi trong nn kinh t
1.1.1.1. Khái nim ngân hàng thng mi.
Lch s hình thành và phát trin ca ngân hàng gn lin vi lch s phát trin ca
nn kinh t sn xut hàng hóa. Quá trình phát trin kinh t là điu kin cho s ra đi và
phát trin ca ngân hàng. n lt mình, s phát trin ca h thng ngân hàng li tr
thành đng lc phát trin ca nn kinh t.
Ngân hàng là mt loi hình t chc tài chính quan trng đi vi nn kinh t. Các N
có th đc đnh ngha qua chc nng, các dch v hoc vai trò mà chúng thc hin
trong nn kinh t.
Theo Lut các t chc tín dng ca nc CHXHCN Vit Nam 2010 (Lut s
47/2010/QH12): “Ngân hàng thng mi là loi hình ngân hàng đc thc hin tt c
các hot đng kinh doanh khác theo quy đnh nhm mc tiêu li nhun”.
Nu cn c trên phng din nhng loi hình dch v mà ngân hàng cung cp thì
“Ngân hàng là các t chc tài chính cung cp mt danh mc các dch v tài chính đa
dng nht - đc bit là tín dng, tit kim và dch v thanh toán - và thc hin nhiu
chc nng tài chính nht so vi bt k mt t chc kinh doanh nào trong nn kinh t”.
1.1.1.2. Chc nng c bn ca ngân hàng thng mi.
Hin nay, hot đng ca các NHTM đã rt phong phú và đa dng, th hin các
loi hình dch v mà ngân hàng cung cp cho công chúng và các doanh nghip. Có th
nói, thành công ca mi ngân hàng ph thuc vào nng lc xác đnh các dch v tài
chính mà xã hi có nhu cu, thc hin các dch v đó mt cách hiu qu.
Tm quan trng ca các NHTM đc th hin qua các chc nng ch yu sau:
- Chc nng trung gian tín dng
- Chc nng trung gian thanh toán
- Chc nng to tin
1.1.1.3. Vai trò ca ngân hàng thng mi.
- NHTM góp phn nâng cao hiu qu và phát trin sn xut kinh doanh.
- NHTM góp phn thc hin chng trình chuyn dch c cu kinh t hp lý theo
hng công nghip hóa, hin đi hóa.
- NHTM va là ni to môi trng va là ni thc thi chính sách tin t quc gia.
- NHTM là cu ni gia kinh t quc dân vi kinh t quc t.
Thang Long University Library
2
1.1.2. Hot đng thanh toán quc t ca các ngân hàng thng mi.
1.1.2.1. Khái nim thanh toán quc t.
Quan h quc t gia các nc bao gm nhiu lnh vc, nh: kinh t, chính tr,
ngoi giao, vn hóa, khoa hc k thut… trong đó quan h kinh t (ch yu là quan h
ngoi thng) chim v trí ch đo, là c s cho các quan h quc t khác tn ti và
phát trin. Quá trình tin hành các hot đng quc t dn đn nhng nhu cu chi tr,
thanh toán gia các ch th các quc gia khác nhau, t đó hình thành và phát trin
hot đng TTQT, trong đó, ngân hàng là cu ni trung gian gia các bên.
Nh vy, Thanh toán quc t là vic thc hin các ngha v chi tr và quyn
hng li v tin t phát sinh trên c s các hot đng kinh t và phi kinh t gia các
t chc, cá nhân nc này vi t chc, cá nhân nc khác, hay gia mt quc gia vi
t chc kinh t, thông qua quan h gia các ngân hàng ca các nc liên quan.
Ngi ta thng phân hot đng TTQT thành hai lnh vc rõ ràng là:
T
T
h
h
a
a
n
n
h
h
t
t
o
o
á
á
n
n
q
q
u
u
c
c
t
t
t
t
r
r
o
o
n
n
g
g
n
n
g
g
o
o
i
i
t
t
h
h
n
n
g
g
(
(
t
t
h
h
a
a
n
n
h
h
t
t
o
o
á
á
n
n
m
m
u
u
d
d
c
c
h
h
)
)
:
: là vic thc hin
thanh toán trên c s hàng hóa XNK và các dch v thng mi cung ng cho nc
ngoài theo giá c th trng quc t. C s đ tin hành mua bán và thanh toán cho
nhau là hp đng ngoi thng.
T
T
h
h
a
a
n
n
h
h
t
t
o
o
á
á
n
n
p
p
h
h
i
i
n
n
g
g
o
o
i
i
t
t
h
h
n
n
g
g
(
(
t
t
h
h
a
a
n
n
h
h
t
t
o
o
á
á
n
n
p
p
h
h
i
i
m
m
u
u
d
d
c
c
h
h
)
)
:
: là vic thc hin thanh
toán không liên quan đn hàng hóa XNK, thanh toán cho các hot đng không mang
tính thng mi.
Di giác đ kinh t, TTQT là s vn dng tng hp các điu kin TTQT trong
quan h thanh toán gia các nc. Trong quan h đó, các vn đ có liên quan đn
quyn li và ngha v mà các bên phi đ ra đ gii quyt và thc hin đc quy đnh
li thành nhng điu kin gi là các điu kin TTQT sau:
- iu kin v tin t
- iu kin v đa đim
- iu kin v thi gian
- iu kin v phng thc thanh toán
- iu kin v đm bo hi đoái
Nhng điu kin này đc th hin trong các điu khon thanh toán ca hip đnh
tr tin ký kt gia các nc, các hip đnh thng mi, các hp đng mua bán ngoi
thng ký kt gia ngi XK và ngi NK.
Trong quan h mua bán vi các nc, ngi làm công tác thanh toán phi nghiên
cu k các điu kin TTQT đ có th vn dng chúng mt cách tt nht trong vic ký
kt và thi hành các hp đng mua bán ngoi thng nhm phc v các yêu cu chính
sách kinh t đi ngoi ca quc gia cng nh đem li li ích cho mi doanh nghip.
3
1.1.2.2. Vai trò ca hot đng thanh toán quc t.
Hot đng thanh toán quc t ngày càng có v trí quan trng trong quá trình phát
trin kinh t đt nc, đc bit trong giai đon hi nhp, m rng giao thng vi th
gii. Thông qua hot đng TTQT, có th giúp tn dng đc vn, công ngh nc
ngoài đ thc hin công nghip hóa, hin đi hóa đt nc, rút ngn khong cách tt
hu và đa nn kinh t đt nc hoà nhp vi nn kinh t khu vc và th gii.
Hot đng TTQT là khâu quan trng trong quá trình mua bán, trao đi hàng hóa
dch v gia các t chc, cá nhân thuc các quc gia khác nhau. Hot đng TTQT ca
các ngân hàng ngày càng có v trí và vai trò quan trng, nó là công c, là cu ni trong
quan h kinh t đi ngoi, quan h kinh t và thng mi gia các nc trên th gii.
i vi doanh nghip, hot đng TTQT giúp doanh nghip hn ch ri ro trong
quá trình thc hin hp đng XNK. Do gia các bn hàng có s cách xa v đa lý nên
hn ch vic tìm hiu kh nng tài chính, kh nng ca các bên. ng thi trong điu
kin nn kinh t th trng nh hin nay, tình trng la đo ngày càng tng, nên ri ro
trong vic thc hin hp đng XNK ngày càng nhiu. T chc tt hot đng TTQT s
giúp các nhà XK hn ch đc ri ro trong quá trình kinh doanh quc t, nh đó s
thúc đy hot đng XNK phát trin.
i vi NHTM, vic m rng hot đng TTQT có v trí và vai trò ht sc quan
trng. ây không ch là mt dch v thun tuý mà còn đc coi là mt nghip v
không th thiu đc trong hot đng kinh doanh ca ngân hàng, b sung và h tr
cho các hot đng khác phát trin. Hot đng TTQT giúp cho ngân hàng thu hút thêm
khách hàng có nhu cu giao dch kinh doanh quc t, trên c s đó ngân hàng phát
trin đc các nghip v nh huy đng vn ngoi t, đy mnh hot đng tín dng tài
tr xut nhp khu và các dch v khác, nh đó quy mô hot đng ca ngân hàng ngày
càng ln. Bên cnh đó, hot đng kinh doanh đi ngoi giúp cho ngân hàng nâng cao
uy tín và to dng nim tin vng chc cho ngân hàng.
Tóm li, trong c ch th trng cnh tranh gay gt và trong xu th toàn cu hóa
nh hin nay, hot đng TTQT có vai trò ht sc quan trng trong vic góp phn tng
thu nhp, uy tín và kh nng cnh tranh cho ngân hàng.
1.1.2.3. Các phng thc thanh toán quc t ch yu.
Phng thc TTQT là vic t chc quá trình tr tin hàng trong giao dch mua bán
ngoi thng gia ngi xut khu và ngi nhp khu. Thc cht phng thc thanh
toán là cách thc ngi bán thu tin còn ngi mua tr tin.
Trong buôn bán quc t có th la chn nhiu phng thc thanh toán khác nhau.
Tuy vy, vic la chn các phng thc đu phi xut phát t nhu cu ca ngi bán,
Thang Long University Library
4
thu tin nhanh, đy đ và t yêu cu ca ngi mua là nhp hàng đúng s lng, cht
lng và đúng thi hn đã ghi trong hp đng…Tùy theo tng điu kin, hoàn cnh c
th, các bên đi tác trong quan h thng mi quc t s la chn và tha thun vi
nhau cùng s dng mt phng thc thanh toán thích hp trên nguyên tc cùng có li.
T
T
r
r
o
o
n
n
g
g
n
n
g
g
o
o
i
i
t
t
h
h
n
n
g
g
c
c
ó
ó
4
4
p
p
h
h
n
n
g
g
t
t
h
h
c
c
t
t
h
h
a
a
n
n
h
h
t
t
o
o
á
á
n
n
s
s
a
a
u
u
t
t
h
h
n
n
g
g
đ
đ
c
c
á
á
p
p
d
d
n
n
g
g
b
b
a
a
o
o
g
g
m
m
:
:
P
P
h
h
n
n
g
g
t
t
h
h
c
c
g
g
h
h
i
i
s
s
(
(
O
O
p
p
e
e
n
n
a
a
c
c
c
c
o
o
u
u
n
n
t
t
)
)
.
.
-
-
K
K
h
h
á
á
i
i
n
n
i
i
m
m
:
: Phng thc ghi s là phng thc mà ngi xut khu khi đã hoàn
thành vic giao hàng hoc cung ng xong dch v, thì ghi N tài khon cho bên nhp
khu vào mt cun s theo dõi và vic thanh toán các khon n này đc thc hin
thông thng theo đnh k đã tha thun trc.
-
-
c
c
đ
đ
i
i
m
m
:
:
+ ây là mt phng thc thanh toán không có s tham gia ca các ngân hàng vi
chc nng m tài khon và thc thi thanh toán.
+ Ch có hai bên tham gia thanh toán là nhà XK và nhà NK.
+ Ch m tài khon đn biên, không m tài khon song biên.
+ Nu ngi nhp khu m tài khon đ ghi thì tài khon này ch là tài khon theo
dõi, không có giá tr thanh quyt toán.
+ Hai bên mua bán phi thc s tin tng ln nhau.
+ Dùng ch yu trong mua bán hàng đi hàng, hay cho mt lot các chuyn hàng
thng xuyên, đnh k trong thi gian nht đnh.
+ Giá hàng trong phng thc ghi s thng cao hn giá hàng bán tr tin ngay
(do yu t lãi sut và ri ro tín dng).
P
P
h
h
n
n
g
g
t
t
h
h
c
c
c
c
h
h
u
u
y
y
n
n
t
t
i
i
n
n
(
(
R
R
e
e
m
m
i
i
t
t
t
t
a
a
n
n
c
c
e
e
)
)
.
.
- Khái nim: Thanh toán bng chuyn tin là phng thc thanh toán trong đó
khách hàng (ngi tr tin) yêu cu NH phc v mình chuyn mt s tin nht đnh
cho mt ngi khác (ngi th hng) mt đa đim nht đnh bng phng tin
chuyn tin do khách hàng yêu cu.
C
C
ó
ó
h
h
a
a
i
i
h
h
ì
ì
n
n
h
h
t
t
h
h
c
c
c
c
h
h
u
u
y
y
n
n
t
t
i
i
n
n
:
:
+ Chuyn tin bng th (Mail Transfer – M/T): Là hình thc chuyn tin, trong đó
lnh thanh toán ca ngân hàng chuyn tin đc chuyn bng th cho NH tr tin.
+ Chuyn tin bng đin (Telegraphic Transfer – T/T): Là hình thc chuyn tin,
trong đó lnh thanh toán ca ngân hàng chuyn tin đc th hin trong ni dung mt
bc đin gi cho ngân hàng tr tin bng telex hay mng swift.
5
-
-
c
c
đ
đ
i
i
m
m
:
:
+ Là phng thc thanh toán đn gin.
+ Ngi chuyn tin và ngi nhn tin tin hành thanh toán trc tip vi nhau.
+ Ngân hàng ch đóng vai trò trung gian thanh toán theo y nhim đ hng hoa
hng và không b ràng buc bt c trách nhim gì đi vi ngi chuyn tin và
ngi th hng.
+ Vic tr tin ph thuc vào thin chí ca ngi mua.
+ Thng áp dng cho các bên mua bán có uy tín và tin cy ln nhau.
-
-
Q
Q
u
u
y
y
t
t
r
r
ì
ì
n
n
h
h
t
t
h
h
a
a
n
n
h
h
t
t
o
o
á
á
n
n
c
c
h
h
u
u
y
y
n
n
t
t
i
i
n
n
+ Các bên tham gia thanh toán:
N
N
g
g
i
i
y
y
ê
ê
u
u
c
c
u
u
c
c
h
h
u
u
y
y
n
n
t
t
i
i
n
n
(
(
R
R
e
e
m
m
i
i
t
t
t
t
e
e
r
r
)
)
:
: là ngi yêu cu ngân hàng thay mình thc hin
chuyn tin ra nc ngoài, thng là ngi mua, ngi tr n, hoc nhà đu t yêu
cu chuyn vn, kinh phí ra nc ngoài.
N
N
g
g
i
i
t
t
h
h
h
h
n
n
g
g
(
(
B
B
e
e
n
n
e
e
f
f
i
i
c
c
i
i
a
a
r
r
y
y
)
)
:
: là ngi đc nhn s tin chuyn ti thông qua ngân
hàng, thng là ngi XK, ch n hoc ngi tip nhn đu t do ngi chuyn tin
ch đnh.
N
N
g
g
â
â
n
n
h
h
à
à
n
n
g
g
n
n
h
h
n
n
y
y
n
n
h
h
i
i
m
m
c
c
h
h
u
u
y
y
n
n
t
t
i
i
n
n
(
(
R
R
e
e
m
m
i
i
t
t
t
t
i
i
n
n
g
g
B
B
a
a
n
n
k
k
)
)
:
: là ngân hàng phc v ngi
chuyn tin, nc ngi yêu cu chuyn tin.
N
N
g
g
â
â
n
n
h
h
à
à
n
n
g
g
t
t
r
r
t
t
i
i
n
n
(
(
P
P
a
a
y
y
i
i
n
n
g
g
B
B
a
a
n
n
k
k
)
)
:
: là NH trc tip tr tin cho ngi th hng, thông
thng là NH đi lý hay Chi nhánh ca NH chuyn tin nc ngi th hng.
S đ 1.1. Quy trình thanh toán chuyn tin.
(4)
+ Các bc tin hành:
Bc 1: Nhà XK thc hin vic giao hàng, đng thi chuyn giao b chng t nh:
hóa đn, vn đn, bo him đn… cho nhà NK.
Bc 2: Sau khi kim tra b chng t (hoc hàng hóa), nu quyt đnh tr tin thì nhà
NK vit lnh chuyn tin (bng M/T hay T/T) cùng vi y nhim chi (nu có tài
khon) gi ngân hàng phc v mình.
(5)
(1)
NH tr tin
NH nh
n y nhim chuyn
tin
Ngi th hng Ngi yêu cu chuyn tin
(3)
(2)
Thang Long University Library
6
Bc 3: Sau khi kim tra chng t và các điu kin chuyn tin theo quy đnh, nu
thy hp l và đ kh nng thanh toán, ngân hàng thc hin trích tài khon đ chuyn
tin và giy báo N cho nhà NK.
Bc 4: Ngân hàng chuyn tin ra lnh (bng M/T hay T/T theo yêu cu ca ngi
chuyn tin) cho NH đi lý (NH tr tin) đ chuyn tr cho ngi th hng.
Bc 5: Ngân hàng tr tin ghi Có vào tài khon ca ngi th hng, đng thi gi
giy báo có cho ngi hng li.
P
P
h
h
n
n
g
g
t
t
h
h
c
c
n
n
h
h
t
t
h
h
u
u
(
(
C
C
o
o
l
l
l
l
e
e
c
c
t
t
i
i
o
o
n
n
o
o
f
f
p
p
a
a
y
y
m
m
e
e
n
n
t
t
)
)
.
.
- Khái nim: Là phng thc thanh toán mà ngi XK sau khi giao hàng hoc cung
ng mt dch v nào đó cho nhà nhp khu thì tin hành y thác cho ngân hàng thu h
tin trên c s hi phiu hoc chng t do ngi XK lp.
C
C
ó
ó
2
2
h
h
ì
ì
n
n
h
h
t
t
h
h
c
c
n
n
h
h
t
t
h
h
u
u
:
:
+
+
P
P
h
h
n
n
g
g
t
t
h
h
c
c
n
n
h
h
t
t
h
h
u
u
p
p
h
h
i
i
u
u
t
t
r
r
n
n
:
: Là phng thc thanh toán trong đó bên bán y
thác cho ngân hàng phc v mình thu h tin t ngi mua cn c vào hi phiu do chính
ngi bán lp. Các chng t thng mi có có liên quan đn giao dch đã đc bên bán
chuyn giao trc tip cho bên mua, không qua ngân hàng.
+
+
P
P
h
h
n
n
g
g
t
t
h
h
c
c
n
n
h
h
t
t
h
h
u
u
k
k
è
è
m
m
c
c
h
h
n
n
g
g
t
t
:
: Là phng thc thanh toán trong đó bên bán
y nhim cho NH thu h tin t ngi mua không ch cn c vào hi phiu mà còn
cn c vào b chng t gi kèm vi điu kin nu ngi mua tr tin hoc chp nhn
tr tin (đi vi hi phiu có k hn) s trao b chng t cho ngi mua nhn hàng.
C
C
á
á
c
c
đ
đ
i
i
u
u
k
k
i
i
n
n
t
t
r
r
a
a
o
o
c
c
h
h
n
n
g
g
t
t
:
:
D/P: Trao chng t khi đc thanh toán (Documents against Payment)
D/A: Trao chng t khi đc chp nhn (Documents against Acceptance)
D/OT (D/TC): Trao chng t khi chp nhn các điu kin khác (Documents
against Other Term and Conditions)
Q
Q
u
u
y
y
t
t
r
r
ì
ì
n
n
h
h
t
t
h
h
a
a
n
n
h
h
t
t
o
o
á
á
n
n
:
:
+ Các bên tham gia thanh toán:
N
N
g
g
i
i
c
c
ó
ó
y
y
ê
ê
u
u
c
c
u
u
y
y
n
n
h
h
i
i
m
m
t
t
h
h
u
u
:
: là ngi cung ng dch v (bên xut khu).
N
N
g
g
â
â
n
n
h
h
à
à
n
n
g
g
n
n
h
h
n
n
y
y
t
t
h
h
á
á
c
c
t
t
h
h
u
u
:
: là ngân hàng phc v bên xut khu.
N
N
g
g
â
â
n
n
h
h
à
à
n
n
g
g
x
x
u
u
t
t
t
t
r
r
ì
ì
n
n
h
h
:
: là ngân hàng thu h, thng là ngân hàng đi lý hoc Chi
nhánh ca ngân hàng nhn y nhim thu ( nc ngi nhp khu).
N
N
g
g
i
i
t
t
r
r
t
t
i
i
n
n
:
: ngi s dng dch v đc cung ng (bên nhp khu).
+ Các bc tin hành
7
S đ 1.2. Quy trình thanh toán nh thu phiu trn.
B
B
c
c
0
0
:
: Ký kt hp đng mua bán, trong đó điu khon thanh toán quy đnh áp dng
phng thc “Nh thu phiu trn”.
B
B
c
c
1
1
:
: Ngi có yêu cu y thác gi hàng hóa và b chng t thng mi trc tip
cho ngi tr tin.
B
B
c
c
2
2
:
: Nhà xut khu gi đn yêu cu nh thu cùng chng t tài chính cho NH thu
h đ thu tin t nhà nhp khu.
B
B
c
c
3
3
:
: NH nhn y thác thu lp và gi lnh nh thu cùng chng t tài chính ti NH thu
h đ thu tin t nhà nhp khu.
B
B
c
c
4
4
:
: NH thu h thông báo lnh nh thu đ nhà nhp khu tr tin ngay, hoc ký
chp nhn tr tin…
B
B
c
c
5
5
:
: Nhà nhp khu tr tin ngay, hoc chp nhn tr tin.
B
B
c
c
6
6
:
: NH thu h chuyn tin nh thu, hoc hi phiu k hn đã chp nhn cho NH
nhn y thác thu.
B
B
c
c
7
7
:
: NH nhn y thác thu chuyn tin nh thu, hoc hi phiu k hn đã chp nhn
cho nhà xut khu.
S đ 1.3. Quy trình thanh toán nh thu kèm chng t.
(5) (4) (6)
(7)
(8) (2)
(3)
(1)
(0)
NH nhn y thác thu
Ngi có yêu cu y
nhim thu
Ngi tr tin
Ngân hàng thu h
(2) (7)
(3)
(6)
(5) (4)
(1)
(0)
NH nhn y thác thu
Ngi có yêu cu y
nhim thu
Ngi tr tin
Ngân hàng thu h
Thang Long University Library
8
B
B
c
c
0
0
:
: Ký kt hp đng mua bán, trong đó điu khon thanh toán quy đnh áp dng
phng thc “Nh thu kèm chng t”.
B
B
c
c
1
1
:
: Nhà xut khu gi hàng hóa cho nhà nhp khu.
B
B
c
c
2
2
:
: Nhà xut khu gi đn yêu cu nh thu gi cùng b chng t (bao gm chng
t thng mi, chng t tài chính, nu có) ti ngân hàng thu h.
B
B
c
c
3
3
:
: NH nhn y thác thu lp và gi cùng b chng t tài chính ti NH thu h.
B
B
c
c
4
4
:
: NH thu h thông báo lnh nh thu và xut trình b chng t cho nhà NK.
B
B
c
c
5
5
:
: Nhà nhp khu chp hành lnh nh thu bng cách:
- Thanh toán ngay (hi phiu tr ngay, séc hoc k phiu);
- Hoc: chp nhn hi phiu (hi phiu k hn);
- Hay: ký phát hành k phiu hoc giy nhn n.
B
B
c
c
6
6
:
: NH thu h trao b chng t thng mi cho nhà nhp khu.
B
B
c
c
7
7
:
: NH thu h chuyn tin nh thu, hoc hi phiu chp nhn, hoc k phiu hay
giy nhn n cho NH nhn y thác thu.
B
B
c
c
8
8
:
:
NH nhn y thác thu chuyn tin nh thu, hoc hi phiu chp nhn, hoc k
hn hay giy nhn n cho nhà XK.
P
P
h
h
n
n
g
g
t
t
h
h
c
c
t
t
í
í
n
n
d
d
n
n
g
g
c
c
h
h
n
n
g
g
t
t
(
(
D
D
o
o
c
c
u
u
m
m
e
e
n
n
t
t
a
a
r
r
y
y
c
c
r
r
e
e
d
d
i
i
t
t
)
)
.
.
Có th thy rng, trong quan h thanh toán thì ngi mua và ngi bán luôn có
quyn li ngc nhau, bi ngi bán luôn mun thu đc tin hàng càng sm càng tt
đ tránh tn đng vn trong lu thông, còn ngi mua bao gi cng mun nhn đc
hàng đúng nh yêu cu trc khi tr tin.
Hn na, vic mua bán hàng hóa dch v không ch din ra trong phm vi mt
quc gia mà còn đc tin hành gia các thng nhân các nc khác nhau vi ngôn
ng, lut pháp, tp quán thng mi… khác nhau, bên nào cng mun giành u th
nên cn có bên th ba đc lp, có đ uy tín cng nh tim lc tài chính đng ra làm
trung gian cho vic thanh toán, đó chính là ngân hàng.
Phng thc thanh toán tín dng chng t (TDCT) ra đi nh mt cách thc nht
đnh đ ngi bán thu đc tin nhanh nht, an toàn nht, và ngi mua tr đc tin,
nhn đc hàng đ v s lng, đúng v cht lng, đúng thi hn nh hp đng đã ký.
Do vy, mc dù còn nhiu hn ch và gây khó khn cho c hai bên nhng tín dng
chng t ngày càng tr nên ph bin và tr thành phng thc TTQT ch yu hin nay.
ây cng là ni dung chính đc đ cp trong khóa lun này.
9
1.2. Phng thc thanh toán tín dng chng t.
1.2.1. Khái nim ca phng thc thanh toán tín dng chng t.
Hot đng ngoi thng ngày càng phát trin mnh m, th trng đc m rng
toàn cu, đi tác mi rt phong phú và đa dng. đm bo an toàn trong khâu thanh
toán thì phng thc TDCT t ra rt hiu qu và phù hp vi bi cnh hin nay. Vic
thc hin các nghip v v thanh toán theo phng thc TDCT đc điu chnh bi
vn bn “Quy tc và thc hành thng nht v tín dng chng t s 600, bn sa đi
nm 2007” (gi tt là UCP 600) ca Phòng thng mi quc t Paris (ICC).
Theo điu 2, UCP 600, thut ng “Tín dng chng t” (documentary credit) và
“tín dng d phòng” (letter of credit hay L/C) có ngha là bt c mt s tha thun
nào, dù cho đc gi hoc mô t nh th nào, theo đó mt ngân hàng (Ngân hàng phát
hành) hành đng theo yêu cu và ch th ca khách hàng (ngi yêu cu phát hành th
tín dng) nhân danh chính mình:
- Phi thc hin vic tr tin theo lnh ca ngi th ba (ngi th hng) hoc
phi chp nhn và tr tin hi phiu do ngi th hng phát hành.
- Hoc: y quyn cho ngân hàng khác thc hin vic tr tin nh vy, hoc chp
nhn tr tin hi phiu đó.
- Hay: y quyn cho ngân hàng khác chit khu, da vào nhng chng t đã đc
quy đnh, đm bo rng các điu kin và điu khon ca tín dng phi phù hp.
Tín dng chng t (hay th tín dng) đóng mt vai trò rt quan trng, nó đc
hình thành trên c s ca hp đng mua bán, tc là phi cn c vào ni dung và yêu
cu ca hp đng đ ngi nhp khu làm đn yêu cu m L/C. Nhng sau khi đc
thit lp, nó li hoàn toàn đc lp vi hp đng mua bán. Ngân hàng m L/C ch cn
c vào L/C mà thôi. iu này đc quy đnh rt rõ trong UCP 600 là:
“iu 4: V bn cht tín dng chng t là mt giao dch đc lp vi các hp đng
mua bán hoc các hp đng khác mà các hp đng này có th làm c s hình thành tín
dng. Trong mi trng hp, các ngân hàng không liên can đn hoc b ràng buc vào
các hp đng nh th, thm chí ngay c trong tín dng có bt k s dn chiu nào đn
các hp đng đó.”
“iu 5: Trong các nghip v tín dng chng t, các ngân hàng ch giao dch cn c
vào chng t ch không cn c vào hàng hóa, dch v và/hoc các thc hin khác mà
các chng t có th liên quan đn”.
c trng này cng th hin ngha v ca ngân hàng không thay đi. Khi hp
đng ngoi thng thay đi mà không sa đi th tín dng thì ngân hàng vn cn c
vào th tín dng đ thanh toán mà không cn bit đn s thay đi ca hp đng.
Ngc li, khi th tín dng đã đc sa đi mà không sa đi hp đng thì khi xut
Thang Long University Library
10
trình b chng t thanh toán, tuy phù hp vi hp đng nhng trái vi th tín dng thì
NHPH vn có quyn t chi thanh toán.
Nói mt cách khác, “Thanh toán bng th tín dng là mt s tha thun, trong
đó mt ngân hàng (ngân hàng m th tín dng) theo yêu cu ca khách hàng (ngi
yêu cu m th tín dng) s tr mt s tin nht đnh cho ngi khác (ngi hng li
s tin ca th tín dng) hoc chp nhn hi phiu do ngi này ký phát trong phm
vi s tin đó khi ngi này xut trình cho ngân hàng mt b chng t thanh toán phù
hp vi nhng quy đnh đ ra trong th tín dng”.
1.2.2. C s pháp lý ca phng thc thanh toán tín dng chng t.
Ngày nay, thng mi quc t phát trin rng khp trên toàn cu, các quc gia
tham gia giao dch, mua bán trên th trng quc t rt ln. Vi lch s phát trin, nn
vn hóa mang bn sc riêng, h thng pháp lut, th ch chính tr khác bit…, các bên
tham gia luôn gp phi nhng khó khn tr ngi trong giao dch thng mi vi nhau.
Vì vy, cn thit phi có nhng quy đnh, lut l mang tính thng nht cho tt c các
quc gia tham gia thng mi quc t, do các t chc có trách nhim, uy tín trên th
gii son tho và ban hành nhm ngn nga, gii quyt nhng khó khn và tr ngi
trong thng mi quc t.
1.2.2.1. Quy tc và thc hành thng nht v tín dng chng t (Bn sa đi 2006,
s xut bn 600 - Phòng thng mi quc t Paris).
thng nht các quy tc trong TDCT, tránh cho các bên tham gia gp phi khó
khn và hn ch đc nhng tranh chp, kin tng có th xy ra do lut l các nc
khác nhau, phòng thng mi quc t (The International Chamber of Commerce- ICC)
đã biên son “Quy tc và thc hành thng nht v TDCT”. K t khi đc phát hành
nm 1933, UCP đã qua các 06 ln sa đi. UCP đc sa đi ln th nht nm 1951;
sa đi ln th hai nm 1962 (UCP 222); sa đi ln th ba nm 1974 (UCP 290); sa
đi ln th t nm 1983 (UCP 400); sa đi ln th nm 1993 (UCP 500), và sa đi
ln th sáu vào nm 2006 (UCP 600).
Phiên bn mi nht là UCP 600, hiu lc 1/7/2007, cho đn nay là phiên bn UCP
hoàn thin và sâu sc nht, đáp ng đc yêu cu ca các bên tham gia, và đc tha
nhn là mt b quy tc điu chnh vic thc hin TDCT trên phm vi toàn th gii.
Hin nay, các hip hi ngân hàng và các ngân hàng riêng l trên 160 nc trên th gii
đã công nhn và áp dng.
V c bn, UCP 600 đã có nhiu đim mi đc b sung, sa đi nhm xác đnh
rõ và gii quyt nhng xung đt trong thanh toán XNK bng phng thc TDCT mà
UCP 500 cha thc hin đc, đáp ng s phát trin không ngng ca thc tin. Tt
nhiên, bên cnh nhng thành tu, UCP 600 vn cha gii quyt đc tt c các vn đ
11
thc tin đy phong phú và phc tp, đòi hi ICC s tip tc nghiên cu và sa đi đ
có th đáp ng đc s thay đi liên tc trong thng mi quc t.
Cho đn nay UCP 600 đã t rõ vai trò không th thiu ca nó trong vic hng
dn và thc hành thng nht TDCT to điu kin cho phng thc thanh toán TDCT
ngày càng phát trin hoàn thin cng nh gim thiu nhng ri ro phát sinh trong
phng thc này.
Thông l và tp quán quc t là nhng vn bn quy phm pháp lut tùy ý. Do đó,
UCP không mang tính cht pháp lý bt buc đi vi các hi viên, các bên liên quan.
Tính cht pháp lý tùy ý ca UCP đc th hin các đim chính:
Th nht, các phiên bn UCP sau không ph nhn phiên bn trc đó. Do đó, khi dn
chiu UCP phi nói rõ áp dng UCP nào.
Th hai, ch khi trong L/C có dn chiu áp dng UCP, thì nó mi tr nên có hiu lc
pháp lý bt buc điu chnh các bên tham gia.
Th ba, các bên có th tha thun trong L/C: không thc hin, hoc thc hin khác đi
mt hoc mt s điu khon quy đnh trong UCP, b sung thêm nhng điu khon vào
L/C mà UCP không đ cp.
Th t, nu ni dung UCP có xung đt vi lut quc gia, thì lut quc gia đc vt
lên trên v mt pháp lý. iu này hàm ý, phán quyt ca toàn án đa phng có th
ph nhn ni dung giao dch bng L/C.
Th nm, trong giao dch L/C, các bên trc ht phi tuân th các điu khon ca L/C,
sau đó là các điu khon cu UCP đc áp dng.
Do là vn bn pháp lý tùy ý nên ICC s đc min trách khi có sai sót, tn tht
phát sinh trong quá trình áp dng. Các bên liên quan khi áp dng UCP cn phi hiu
thu đáo ni dung, s dng thành tho k thut nghip v có liên quan.
1.2.2.2. Mt s quy đnh và chính sách khác.
- Tp quán ngân hàng tiêu chun quc t trong kim tra chng t theo L/C
(International Standard Banking Practice Under Documentary Credit - ICC
Publication No.681 – vit tt là ISBP 681).
ISBP là vn bn do ICC son tho ra nhm hng dn kim tra chng t xut trình
theo các L/C có áp dng UCP. tng thích vi các điu khon ca UCP 600, ICC
đã phê chun bn ISBP 681, vn bn này có hiu lc t ngày 01/07/2007. ISBP là s
b sung mang tính thc tin cho UCP, nó không sa đi UCP mà ch gii thích chi tit
và rõ ràng hn cách áp dng các quy tc ca UCP trong giao dch L/C. Nh đó, ISBP
đã làm cho nhng nguyên tc chung quy đnh trong UCP và vic thc hin nghip v
thanh toán L/C trên toàn th gii tr nên thng nht vi nhau.
Thang Long University Library
12
- Bn ph trng UCP v xut trình chng t đin t - bn din gii s 1.1, hiu lc
nm 2007 (Supplement To The Uniform Customs And Practice For Documentary
Credit For Electronic Presentation Version 1.1- vit tt là eUCP 1.1).
Phiên bn mi nht là eUCP 1.1, eUCP gii quyt các vn đ liên quan đn xut trình
chng t đin t, không đ cp đn vn đ phát hành và gi th tín dng đin t.
Tng t nh đi vi UCP, th tín dng s không chu s điu chnh ca eUCP tr khi
trong ni dung ca th tín dng quy đnh rõ. Bn thân eUCP không th đng đc lp
và vì vy cn kt hp vi UCP.
- Quy tc thng nht v hoàn tr liên hàng theo L/C, n bn s 725 (Uniform Rules
For Bank - To Bank Reimbursements Under Documentary Credit - URR 725).
Quy tc thng nht v hoàn tr gia các ngân hàng n bn ICC s 525 gi tt là URR
525 đc ICC xut bn vào tháng 11/1995 và có hiu lc áp dng vào ngày 1/7/1996.
Hin nay, n bn mi nht là URR 725, bt đu có hiu lc vào ngày 1/10/2008. URR
725 không nên đc xem là bn sa đi ca URR 525, mà đó ch là mt tin trình cp
nht theo cách đã tng áp dng đi vi eUCP, tc là ch thay đi vn phong đ phù
hp vi UCP 600. Trong đó, UCP là vn bn chính, còn các vn bn khác có tính cht
gii thích và làm rõ vic áp dng và thc hin UCP.
- B Lut Thng mi M (Uniform Commercial Code): B lut thng mi M ra
đi t nm 1965 nhm đn gin và hin đi hóa các lut điu chnh các giao dch
thng mi, cho phép các bên trong giao dch thng mi đc m rng giao dch da
trên nhng tha thun tp quán thc hành và nhm thng nht các quan đim khác
nhau v lut điu chnh. B lut thng mi M dành hn mt chng - Article
V.UCC- Letter of Credit đ điu chnh nhng vn đ v giao dch th tín dng nói
chung và nhng quyn và ngha v ca các bên phát sinh t th tín dng. Nh vy, khi
tin hành các giao dch bng phng thc TDCT nói chung và giao dch tín dng th
d phòng nói riêng trên đt M hoc vi mt bên là ngi M thì ngoài UCP 600 các
bên có th dùng UCC đ điu chnh các vn đ có liên quan ti giao dch. UCC đc
s dng rng rãi ti đa s các bang ca M vì không có s mâu thun nhiu vi UCP
600. Hn na, nu có s mâu thun gia UCP và UCC, thì UCC s loi tr UCP trong
các quy đnh v giao dch th tín dng.
UCC còn có quy đnh khá rõ ràng v nhng ri ro gian ln và la gt trong giao
dch th tín dng (iu 5-109). iu này cho thy s khá cht ch ca b lut này vì
vn đ này không đc đ cp trong UCP.
- Các vn bn quy đnh ca ngành, quy ch, vn bn hng dn ca các NHTM: ti
Vit Nam hin nay, các NH tin hành hot đng TTQT cn c vào nhng vn bn quy
đnh chung ca ngành cng nh nhng vn bn hng dn c th ca NHTM đó.
13
1.2.3. c đim ca phng thc tín dng chng t.
1.2.3.1. Phng thc tín dng chng t đc thc hin theo UCP 600.
Trong TTQT nói chung, hình thc thanh toán bng L/C đc s dng ph bin và
an toàn nht. Tuy nhiên, thc tin thng mi quc t cho thy vic áp dng phng
thc TDCT ti các quc gia khác nhau cng có s khác bit. Chính vì th, UCP 600 có
nhng ch dn c th chi tit v ni dung giao dch ca phng thc này. T tng c
bn ca UCP 600 là:
- Ngân hàng và các bên tham gia liên quan ch giao dch trên c s chng t, không
da trên hàng hóa hoc dch v.
- Theo UCP 600 thì L/C là không th hy ngang.
- Chng t đc coi nh không phù hp vi các điu khon quy đnh trong L/C nu
chng t mâu thun vi các điu khon quy đnh ca L/C hay các chng t mâu
thun ln nhau.
- NHPH có mt khong thi gian hp lý không quá 05 ngày làm vic sau khi nhn
đc chng t đ kim tra và xác đnh chng t có phù hp hay không phù hp,
nu quá thi gian, NHPH không có quyn thông báo sai sót.
- NH không chu trách nhim kim tra các chng t không quy đnh trong L/C.
- NH không chu trách nhim v s chm tr do truyn tin, v li chính t phát sinh
trong quá trình chuyn giao hoc truyn tin.
1.2.3.2. Tín dng chng t là mt s tha thun.
Bn UCP 600 mang tính cht pháp lý tùy ý, có ngha là khi áp dng nó, các bên
tham gia phi tha thun ghi vào vn bn ca hp đng và có dn chiu trong L/C.
TDCT là mt tha thun, có ngha là mt cam kt tr tin có điu kin: ngi hng
li phi xut trình b chng t đúng hn và các ni dung trong b chng t phi phù
hp vi các điu kin trong L/C. S cam kt tr tin ca ngân hàng cn c vào b
chng t ch không da vào thc t giao hàng.
1.2.3.3. Tín dng chng t da trên chng t.
Trong phng thc thanh toán TDCT, ngân hàng ch cn c vào đn yêu cu m
th tín dng ca ngi mua gi đn đ lp th tín dng cam kt tr tin cho ngi bán
ch không cn c vào hp đng thng mi. Sau khi ngi bán cam kt giao hàng,
nu xut trình b chng t thanh toán phù hp vi các điu khon, điu kin quy đnh
trong th tín dng thì ngân hàng phát hành s tr tin mà không cn c vào vic b
chng t đó có phù hp vi hp đng hay không. iu đó có ngha là vic chi tr ca
ngân hàng có liên quan mt thit vi vic th hin chng t mà không xét đn thc
Thang Long University Library
14
trng ca hàng hóa. Nguyên tc này đc quy đnh trong iu 4 ca UCP 600: "Các
nguyên tc và cách s dng thích hp liên quan ti tín dng th kèm chng t".
Nhng dù đc thc hin di hình thc nào, có nhng ch th nào tham gia hay
bn cht ca nó là gì thì mt yu t không th không nhc đn trong phng thc này
là th tín dng. ây chính là xng sng cho vic xác lp cng nh thc hin thanh
toán theo phng thc TDCT.
1.2.4. Ni dung ca phng thc thanh toán tín dng chng t.
1.2.4.1. Ni dung ch yu ca th tín dng.
-
-
S
S
h
h
i
i
u
u
L
L
/
/
C
C
:
: Tt c các th tín dng đu phi có s hiu riêng đ thun li trong vic
trao đi th t, đin tín có liên quan đn vic thc hin th tín dng, hoc đ ghi vào
các chng t có liên quan nh hi phiu hay các chng t cn thit khác.
-
-
a
a
đ
đ
i
i
m
m
p
p
h
h
á
á
t
t
h
h
à
à
n
n
h
h
L
L
/
/
C
C
:
: là ni NH m L/C vit cam kt thanh toán tin cho nhà XK.
a đim này có ý ngha quan trng trong vic chn pháp lut áp dng khi gii quyt
nhng tranh chp v L/C.
-
-
N
N
g
g
à
à
y
y
p
p
h
h
á
á
t
t
h
h
à
à
n
n
h
h
L
L
/
/
C
C
:
: là ngày bt đu phát sinh cam kt ca ngân hàng m L/C vi
ngi XK, là ngày bt đu tính thi hn hiu lc ca L/C, là cn c đ ngi XK kim
tra xem ngi NK thc hin m L/C có đúng hn nh hp đng đã quy đnh không.
-
-
T
T
ê
ê
n
n
,
,
đ
đ
a
a
c
c
h
h
c
c
a
a
n
n
h
h
n
n
g
g
n
n
g
g
i
i
c
c
ó
ó
l
l
i
i
ê
ê
n
n
q
q
u
u
a
a
n
n
đ
đ
n
n
L
L
/
/
C
C
.
.
+ Các thng nhân: bao gm ngi NK là ngi yêu cu m L/C, ngi XK là
ngi hng li L/C.
+ Các ngân hàng tham gia: bao gm NH m L/C, ngân hàng thông báo, ngân
hàng tr tin, ngân hàng xác nhn và các ngân hàng khác (nu có).
+ Các c quan t chc: nhng t chc cp chng t liên quan nh B thng
mi, Phòng Thng mi và Công nghip, c quan hi quan, t chc kim đnh hàng
hóa, ngi chuyên ch, Công ty bo him…
-
-
S
S
t
t
i
i
n
n
c
c
a
a
t
t
h
h
t
t
í
í
n
n
d
d
n
n
g
g
:
:
S tin này va đc ghi bng s, va đc ghi bng ch
và thng nht vi nhau, tên ca đn v tin t phi ghi rõ ràng.
-
-
T
T
h
h
i
i
h
h
n
n
h
h
i
i
u
u
l
l
c
c
c
c
a
a
t
t
h
h
t
t
í
í
n
n
d
d
n
n
g
g
:
: là thi hn mà ngân hàng m L/C cam kt tr
tin cho nhà xut khu nu ngi này xut trình b chng t trong thi hn đó và phù
hp vi nhng quy đnh trong L/C. Thi hn này đc tính t ngày m L/C đn ht
ngày hiu lc ca L/C.
-
-
T
T
h
h
i
i
h
h
n
n
t
t
r
r
t
t
i
i
n
n
c
c
a
a
L
L
/
/
C
C
:
: là thi hn tr tin ngay hay tr tin v sau, tùy thuc theo
quy đnh trong hp đng ngoi thng.
-
-
T
T
h
h
i
i
h
h
n
n
g
g
i
i
a
a
o
o
h
h
à
à
n
n
g
g
:
: đc ghi trong L/C và do hp đng mua bán quy đnh. Thi hn
giao hàng có quan h cht ch vi thi hn hiu lc ca L/C.