Phân tích chức năng cơ bản của gia đình thực tiễn của việc nghiên cứu xã hội học gia đình đối với lính vực pháp luật

Xã Hội Học Đại Cương
MỤC LỤC
A. Mở bài
Gia đình ,nói đến gia đình thì ai cũng sẽ nghĩ ngay đến ngôi nhà mà ta
đã lớn khôn lên từ đó,là nơi mà thời thơ ấu chúng ta đã gắn bó là nơi sẻ chia
tình cảm,an ủi động viên nhau giữa các thành viên trong gia đình là nơi chứa
chan bao tình cảm thiêng liêng giữa những người trong gia đình với nhau
.tuy rằng “mỗi cây mỗi hao mỗi nhà mỗi cảnh” nhưng dù thế nào đi chăng
nữa thì đó cũng sẽ vẫn mãi là nơi ta lui về mỗi khi mệt mỏi
Nếu ta ví Gia đình đó là tế bào của xã hội ,thì chỉ khi nào tế bào đó phát
triển tốt,vững mạnh thì xã hội cũng mới có thể phát triển được và sẽ chẳng
bao giờ chúng ta lại không nhắc đến vai trò của gia đình đối vói mỗi cá nhân
chúng ta và cũng như đối với xã hội bởi gia đình có một vai trò một vị trí
quan trọng trong xã hội,chính vì thế để làm rõ hơn vấn đề này thì em xin đi
phân tích và lựa chọn đề tài : “phân tích chức năng cơ bản của gia đình?
Thực tiễn của việc nghiên cứu xã hội học gia đình đối với lính vực pháp
luật?” cho bài học kỳ của em.
Vì đây là đề tài với một thời lượng nghiên cứu hạn hẹp và kiến thức còn
hạn chế nên trong bài sẽ có nhiều chỗ còn sai sót và thiếu ý .rất mong được
sự góp ý của quý thầy (cô) để bài làm hay và hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Lo Văn Dương Lớp N05
1
Xã Hội Học Đại Cương
B. Nội dung
I. Khái niệm
1. Xã hội học là gì?
o Xã hội học là :
Xã hội học là khoa học về các quy luật và tính quy luật xã hội chung,
và đặc thù của sự phát triển và vận hành của hệ thống xã hội xác định về mặt
lịch sử; là khoa học về các cơ chế tác động và các hình thức biểu hiện của

các quy luật đó trong các hoạt động của cá nhân, các nhóm xã hội, các giai
cấp và các dân tộc.[1]
2. Xã hội học gia đình là gì?
o Định nghĩa:
Xã hội học gia đình là một nhánh của xã hội học chuyên biệt; xã hội
học gia đình là bộ môn khoa học nghiên cứu sự sinh ra, phát triển và sự hoạt
động của gia đình như là một trong những hạt nhân đầu tiên của xã hội trong
các điều kiện văn hóa, kinh tế - xã hội cụ thể, cũng như nghiên cứu về cơ cấu
của chức năng gia đình trong xã hội; là một bộ môn xã hội học nghiên cứu
về gia đình với tư cách là một thiết chế xã hội và một nhóm nhỏ.
Các lĩnh vực nghiên cứu của xã hội học gia đình:
 Nghiên cứu sự sinh ra, quá trình phát triển liên tục của gia đình trong các chế
độ xã hội đã qua.
 Nghiên cứu về mối quan hệ giữa gia đình và xã hội
 Nghiên cứu các mối quan hệ trong gia đình
 Nghiên cứu về các chức năng của gia đình .[2]
3. Gia đình là gì?
Lo Văn Dương Lớp N05
2
Xã Hội Học Đại Cương
Có câu nói rằng: “gia đình là tế bào của xã hội” vậy gia đình ở đây là
gì?
Ngay từ thời nguyên thủy cho tới hiện nay, không phụ thuộc vào cách
kiếm sống, gia đình luôn tồn tại và là nơi để đáp ứng những nhu cầu cơ bản
cho các thành viên trong gia đình. Song để đưa ra được một cách xác định
phù hợp với khái niệm gia đình, một số nhà nghiên cứu xã hội học đã đưa ra
sự so sánh giữa gia đình loài người với cuộc sống lứa đôi của động vật, gia
đình loài người luôn luôn bị ràng buộc theo các điều kiện văn hóa xã hội của
đời sống gia đình ở con người. Gia đình ở loài người luôn bị ràng buộc bởi
các quy định, các chuẩn mực giá trị, sự kiểm tra và sự tác động của xã hội; vì

thế theo các nhà xã hội học, thuật ngữ gia đình chỉ nên dùng để nói về gia
đình loài người.
Thực tế, gia đình là một khái niệm phức hợp bao gồm các yếu tố sinh
học, tâm lý, văn hóa, kinh tế, khiến cho nó không giống với bất kỳ một
nhóm xã hội nào. Từ mỗi một góc độ nghiên cứu hay mỗi một khoa học khi
xem xét về gia đình đều có thể đưa ra một khái niệm gia đình cụ thể, phù hợp
với nội dung nghiên cứu phù hợp và chỉ có như vậy mới có cách tiếp cận phù
hợp đến với gia đình.
Đối với xã hội học, gia đình thuộc về phạm trù cộng đồng xã hội. Vì
vậy, có thể xem xét gia đình như một nhóm xã hội nhỏ, đồng thời như một
thiết chế xã hội mà có vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình xã hội hóa
con người. Gia đình là một thiết chế xã hội đặc thù, một nhóm xã hội nhỏ mà
các thành viên của nó gắn bó với nhau bởi quan hệ hôn nhân, quan hệ huyết
thống hoặc quan hệ con nuôi, bởi tính cộng đồng về sinh hoạt, trách nhiệm
Lo Văn Dương Lớp N05
3
Xã Hội Học Đại Cương
đạo đức với nhau nhằm đáp ứng những nhu cầu riêng của mỗi thành viên
cũng như để thực hiện tính tất yếu của xã hội về tái sản xuất con người.[3]

theo “tập bài giảng Xã hội học” của ts Ngọ Văn Nhân cho biết: Dưới góc độ
là một thiết chế xã hội: “ Gia đình là thiết chế xã hội, trong đó những người
có quan hệ ruột thịt (hoặc đặc biệt cùng chung sống). Gia đình là phạm trù
biến đổi mang tính lịch sử và phản ánh văn hóa của dân tộc và thời đại. Gia
đình là trường học đầu tiên có mối quan hệ biện chứng với tổng thể xã hội”.
[4]
Còn tiếp cận gia đình với tư cách là nhóm xã hội thì đó là: “gia đình là
hình thức tổ chức xã hội quan trọng nhất của sinh hoạt cá nhân dựa trên hôn
nhân và các quan hệ huyết thống, tức là quan hệ vợ chồng, giữa cha và mẹ,
giữa anh chị em và người thân thuộc khác cùng chung sống và có kinh tế

chung”.[5]
II. Chức năng của gia đình
1) Tái tạo ra một thế hệ mới bao gồm cả việc sinh đẻ và giáo dục đào tạo:
• Chức năng tái sản xuất ra con người
Tái sản xuất ra chính bản thân con người là một chức năng cơ bản và
riêng có của gia đình. Chức năng này bao gồm các nội dung cơ bản: tái sản
Lo Văn Dương Lớp N05
4
Xã Hội Học Đại Cương
xuất, duy trì nòi giống, nuôi dưỡng nâng cao thể lực, trí lực bảo đảm tái sản
xuất nguồn lao động và sức lao động cho xã hội.
Hoạt động sinh con đẻ cái của con người trước hết xuất phát từ nhu cầu
tồn tại của chính con người, của xã hội. Chức năng này đáp ứng một nhu cầu
rất tự nhiên, chính đáng của con người. Nhưng tốc độ gia tăng dân
số, mật độ dân cư và nhiều yếu tố khác liên quan đến các vấn đề chiến
lược và trình độ phát triển kinh tế, xã hội Vì vậy sinh đẻ của mỗi gia đình
không chỉ là việc riêng của gia đình mà còn là một nội dung quan
trọng của mỗi quốc gia và toàn nhân loại. Chiến lược về dân số hợp lý sẽ
trực tiếp tạo ra một cách có kế hoạch nguồn nhân lực mới phù hợp với yêu
cầu phát triển kinh tế - xã hội, là mục tiêu, động lực quan trọng nhất của phát
triển kinh tế, văn hoá, xã hội.[6]
Đặc điểm: Chức năng tái sản xuất xã hội của gia đình Việt Nam truyền
thống có đặc điểm là: Đông con là một giá trị cơ bản của gia đình và xã hội
truyền thống, Từ xa xưa, con người Việt Nam đã đề cao việc duy trì nòi
giống gia đình. “đông con hơn nhiều của”, “nhất nam viết hữu, thập nữ viết
vô”, “con gái là con người ta”. Con cái là thứ đáng giá hơn hết trong gia
đình [7]
•Chức năng giáo dục của gia đình.
Nội dung của giáo dục gia đình tương đối toàn diện, cả giáo dục tri
thức và kinh nghiệm, giáo dục đạo đức và lối sống, giáo dục nhân cách, thẩm

mỹ, ý thức cộng đồng. Phương pháp giáo dục của gia đình cũng rất đa dạng,
song chủ yếu là phương pháp nêu gương, thuyết phục, chịu ảnh hưởng
không ít của tư tưởng, lối sống, tâm lý, gia phong của gia đình
truyền thống. Dù giáo dục xã hội đóng vai trò ngày càng quan trọng, có ý
nghĩa quyết định, nhưng có những nội dung và phương pháp giáo dục gia
Lo Văn Dương Lớp N05
5
Xã Hội Học Đại Cương
đình mang lại hiệu quả lớn không thể thay thế. Giáo dục gia đình còn bao
hàm cả tự giáo dục. Do đó, chủ thể giáo dục gia đình cơ bản và chủ yếu vẫn
là thế hệ cha mẹ, ông bà đối với con cháu.
Giáo dục gia đình là một bộ phận và có quan hệ hỗ trợ, bổ sung hoàn
thiện thêm cho giáo dục nhà trường và xã hội. Do đó, dù giáo dục
nhà trường và giáo dục xã hội có phát triển lên trình độ nào, giáo dục gia
đình vẫn được coi là một thành tố của nền giáo dục xã hội nói chung. Giáo
dục gia đình luôn trở thành bộ phận quan trọng, hợp thành giáo dục nói
chung phục vụ các lợi ích cơ bản của giai cấp thống trị trong bất cứ thời đại
nào, khi xã hội còn giai cấp và phân chia giai cấp.[8]
2, Nuôi dưỡng và chăm sóc các thành viên trong gia đình
• Chức năng kinh tế và tổ chức đời sống gia đình
Hoạt động kinh tế và tổ chức đời sống vật chất là một chức năng cơ
bản của gia đình. Hoạt động kinh tế, hiểu theo nghĩa đầy đủ gồm có hoạt
động sản xuất kinh doanh và hoạt động tiêu dùng để thoả mãn các yêu cầu ăn
mặc, ở, đi lại của mỗi thành viên và của gia đình.
Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, nhiều gia đình có điều kiện
(có sở hữu hoặc tham gia sở hữu tư liệu sản xuất) đều có thể trở thành một
đơn vị kinh tế tự chủ trong sản xuất kinh doanh. Để có thể phát huy mọi tiềm
năng sáng tạo trong kinh tế, đảng và nhà nước đề ra và thực hiện các chính
sách sao cho mọi gia đình, mọi cá nhân có thể làm giàu chính đáng bằng hoạt
động sản xuất kinh doanh trong khuôn khổ pháp luật.

Cùng với sản xuất kinh doanh, các gia đình và hộ gia đình công nhân
viên chức, cán bộ hành chính sự nghiệp, giáo viên, nhà khoa học, trí thức văn
nghệ sỹ cũng được khuyến khích trong lao động sáng tạo, tăng thu nhập
Lo Văn Dương Lớp N05
6
Xã Hội Học Đại Cương
chính đáng từ lao động sáng tạo của mình. Các loại gia đình này tuy không
trực tiếp thực hiện chức năng sản xuất kinh doanh, nhưng cũng thực hiện
một nội dung quan trọng của hoạt động kinh tế: bảo đảm hoạt động tiêu dùng
đáp ứng các nhu cầu vật chất cơ bản của con người, qua đó kích thích sự
phát triển hoạt động kinh tế của xã hội.
Thực hiện tốt chức năng kinh tế sẽ tạo ra tiền đề và cơ sở vật chất vững
chắc cho tổ chức đời sống của gia đình. Đương nhiên, ngoài cơ sở kinh tế,
thì còn nhiều yếu tố khác mới đảm bảo cho một gia đình trở nên văn minh,
hạnh phúc.[9]
Đặc điểm: Chức năng kinh tế của gia đình Việt Nam truyền thống có
những đặc điểm sau: Gia đình Việt Nam truyền thống là một đơn vị kinh tế
độc lập, tự sản tự tiêu.
Người chồng, người cha trong gia đình đóng vai trò là trụ cột kinh tế,
họ đồng thời nắm toàn bộ quyền kiểm soát về kinh tế gia đình
Sự trì trệ, máy móc và bảo thủ trong hoạt động kinh tế gia đình luôn
biểu hiện cùng cơ chế tổ chức và quản lý mang tính gia trưởng.[10]
• Chức năng thoả mãn những nhu cầu tâm - sinh lý tình cảm.
Nếu như trình độ sản xuất kinh doanh, hoạt động kinh tế và tổ chức đời
sống gia đình là điều kiện và tiền đề vật chất của xây dựng gia đình, thì thoả
mãn các nhu cầu tâm sinh lý được coi là một chức năng có tính văn hoá - xã
hội của gia đình. Chức năng này có vị trí đặc biệt quan trọng, cùng với các
chức năng khác tạo ra khả năng thực tế cho xây dựng gia đình hạnh phúc.
Nhiều vấn đề phức tạp liên quan đến giới tính và giới, tâm lý lứa tuổi và thế
hệ, những căng thẳng mệt mỏi về thể xác và tâm hồn trong lao động và công

tác nhiều khi có thể được giải quyết trong một môi trường gia đình hoà
Lo Văn Dương Lớp N05
7
Xã Hội Học Đại Cương
thuận. Sự hiểu biết, cảm thông, chia sẻ và đáp ứng các nhu cầu tâm sinh lý
giữa vợ - chồng, cha mẹ - con cái làm cho mỗi thành viên có điều kiện
sống lạc quan, khoẻ mạnh về thể chất và tinh thần là những tiền đề cần thiết
cho một thái độ, hành vi tích cực trong cuộc sống gia đình và xã hội.[11]
Đặc điểm: Chức năng tình cảm, tâm lí của gia đình Việt Nam truyền
thống có đặc điểm:
Đề cao vai trò của các giá trị đạo đức và các giá trị đó chi phối hầu hết
các mối quan hệ của gia đình.
Sự thương yêu, chăm sóc con cái hết lòng của cha mẹ đối với con cái, sự
hiếu thảo của con cái với cha mẹ; sự gắn bó và yêu thương nhau giữa anh chị
em, sự thuỷ chung, hoà thuận trong tình nghĩa vợ chồng
Những tình cảm đối với gia đình cũng là cội nguồn của tình làng xóm
quê hương và xa hơn là tình yêu đất nước: "cáo chết ba năm quay đầu về
núi". Gia đình là nơi sẻ chia, cảm nhận, của mỗi thành viên trong gia đình.
Là nơi dừng chân sau một ngày làm việc mệt mỏi. Là sự gắn kết yêu thương
của con người. [12]
 Đánh giá về gia đình:
Gia đình là một thiết chế đa chức năng. Mọi thành viên gia đình, tuỳ
thuộc vào vị thế, lứa tuổi đều có quyền và nghĩa vụ thực hiện các chức
năng nói trên. Trong đó, người phụ nữ có vai trò đặc biệt quan trọng, bởi họ
là người do đặc thù tự nhiên - sinh học, đảm nhận và thực hiện một số thiên
chức không thể thay thế. Tuy nhiên, trong quá trình lịch sử, phụ nữ là những
người vất vả, cực nhọc và chịu nhiều thiệt thòi nhất cả trong quan hệ xã hội
lẫn trong quan hệ gia đình. Do đó, giải phóng phụ nữ được coi là một mục
Lo Văn Dương Lớp N05
8

Xã Hội Học Đại Cương
tiêu quan trọng của cách mạng xã hội chủ nghĩa, cần phải được bắt đầu từ gia
đình.
III. Ý nghĩa của việc nghiên cứu xã hội học gia đình đối với lĩnh vực pháp
luật: [13]
a, Đối với việc xây dựng pháp luật:
Xã hội học gia đình là môn koa học nghiên cứu về những sự kiện mang
tính chất xã hội của gia đình như mối quan hệ giữa các thành viên trong gia
đình, quan hệ giữa gia đình với xã hôi đó cũng là những đối tượng nghiên
cứu của ngành luật học. Dựa trên những mối quan hệ đó, pháp luật đưa ra
những quy phạm điều chỉnh hành vi của con người trong các mối quan hệ
nêu trên, đưa ra quyền, nghĩa vụ giữa cha mẹ và con cái, giữa anh, chị em
trong gia đình, giữa vợ và chồng
Kinh tế của gia đình là một trong những nguồn quan trọng để pháp luật
điều chỉnh. Ngay trong thời kì đất nước còn chiến tranh, việc nghiên cứu xã
hội học gia đình có vai quan trọng trong những chính sách pháp luật của nhà
nước ta: Chiến tranh làm cho cơ cấu và quy mô gia đình thay đổi, hầu hết
nam nữ thanh niên ra chiến trường đánh giặc bảo vệ tổ quốc. Trước thực
trạng đó, chính sách kinh tế của Đảng chủ trương nền kinh tế bao cấp, làm ăn
tập thể, các gia đình hình thành nên các hợp tác xã ngoài mục đích tạo ra
hậu phương vững chắc cho tiền tuyến thì còn nhằm làm cho các chiến sỹ
ngoài mặt trận yên tâm chiến đấu. Không phải lo lắng về cuộc sống gia đình
ở quê
Sau khi chiến tranh kết thúc, vai trò hậu phương của gia đình không
còn quan trọng như xưa, nhiêm vụ quan trọng của đất nước không phải là
chống ngoại xâm mà là phát triển kinh tế. Bên cạnh đó, cơ chế bao cấp
Lo Văn Dương Lớp N05
9
Xã Hội Học Đại Cương
không còn phù hợp với nền kinh tế hiện nay. Kinh tế gia đình ngày càng có

vai trò quan trọng. Vì vậy, Nhà nước ta chủ động đưa ra những chính sách
nhằm phát triển kinh tế cá thể, chính sách khoán 10, khoán 100 được áp
dụng triệt để. Như vậy, dựa vào chức năng của gia đình trong những điều
kiên cụ thể mà pháp luật đưa ra những chính sách phù hợp nhất.
Chức năng giáo dục trong gia đình được xã hội bảo trợ và được pháp
luật thừ nhận. Trên cơ sở điều kiện của các gia đình, các chính sách về giáo
dục đối với con em của các hội gia đình là khác nhau. Ví dụ: về các chính
sách đóng học phí đối với gia đình chính sách, hộ nghèo, dân tộc miền núi sẽ
khác so với con em của gia đình thành thị, gia đình buôn bán ngoài ra còn
liên quan đến những chính sách về khám chữa bệnh, chế độ nhà trẻ, ưu tiên
việc làm
b, đối với việc thực hiện pháp luật:
Gia đình là hạt nhân của xã hội, để xã hội phát triển thì gia đình phải
giàu mạnh và văn minh. Kinh tế có tác động quan trọng tới lợi ích và do đó
tác động đến tư tưởng, thái độ, niềm tin của nhân dân đén pháp luật. Kinh tế
là nền tảng của sự nhận thức hiểu biết pháp luật nên có tác động mạnh mẽ tới
hoạt động thực hiện pháp luật của các chủ thể pháp luật. Cụ thể: khi kinh tế
phát triển thì con người có điều kiện mua sắm các điều kiện nghe, nhìn có
điều kiện thỏa mãn các nhu cầu thông tin pháp luật đa dạng và cập nhật. các
chương trình phổ biến giáo dục sẽ dễ dàng đến với người dân, đến với mỗi
gia đình. Từ đó nhu cầu tìm hiểu pháp luật trở thành nhu cầu tự giác, thường
trực trong suy nghĩ và hành động của con người.
Vai trò giáo dục gia đình có vai trò quan trọng trong việc hình thành
thói quen thực hiện pháp luật trong mỗi con người. “Dạy con từ thuở lên ba”
Trẻ em là những mần non tương lai của đất nước. Việc dạy dỗ con trẻ phụ
Lo Văn Dương Lớp N05
10
Xã Hội Học Đại Cương
thuộc nhiều vào gia đình. Đây cũng là yếu tố thúc đẩy việc tự giác thực hiên
pháp luật trong thực tế nếu gia đình có phương pháp dạy tốt.

Ngoài ra, văn hóa - lối sống cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến việc
thực hiện pháp luật. những hành vi, cách sử sự của cá nhân đối với cá nhân
trong gia đình, cá nhân với xã hội, giữa gia dình với xã hội là những thành
phần hình thành nên các phong tục tập quán, lối sống, đạo đức của con
người, xã hội. Đó là nguồn để xây dựng pháp luật mà cũng là những hành vi
trực tiếp thực hiện pháp luật hoặc là vi phạm pháp luật.
C. Kết luận
Qua bài làm trên đây ta thấy được tầm quan trọng của gia đình đối với
mỗi chúng ta và đối với toàn xã hội đó là những vai trò mà mỗi chúng ta
không thể phụ nhận được.
Chính vì lẽ đó chúng ta hãy nhìn nhận một cách tích cực hơn vì gia
đình bởi lẽ gia đình có liên quan đến nhiều vấn đề của xã hội và các mối
quan hệ trong xã hội cho nên cần nhận thức đầy đủ mối quan hệ của gia đình
vì đó là chỗ dựa tinh thần cho con người. Đố là cái cốt yếu dẫn đến thành
công cho mỗi chúng ta .
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
/>[1] />%8Dc
[2] />%8Dc_gia_%C4%91%C3%ACnh
[3] />%C4%91%C3%ACnh#Kh.C3.A1i_ni.E1.BB.87m_Gia_.C4.91.C3.ACnh
[4][5] tập bài giảng xã hội học (trường đại học luật hà nội) .tr 336.
Lo Văn Dương Lớp N05
11
Xã Hội Học Đại Cương
[6] />inh.html
[7] />ch%E1%BB%A9c-n%C4%83ng-c%C6%A1-b%E1%BA%A3n-c%E1%BB
%A7a-gia-%C4%91%C3%ACnh-Th%E1%BB%B1c-ti%E1%BB%85n-c
%E1%BB%A7a-vi%E1%BB%87c-nghi%C3%AAn-c%E1%BB%A9u-x
%C3%A3-h%E1%BB%99i-h%E1%BB%8Dc-gia-%C4%91%C3%ACnh-
%C4%91%E1%BB%91i-v%E1%BB%9Bi-l%C3%ADnh-v%E1%BB%B1c-
ph%C3%A1p-lu%E1%BA%ADt-(9-%C4%91i%E1%BB%83m)

[8][9] />inh.html
[10][12][13] />%C3%ADch-ch%E1%BB%A9c-n%C4%83ng-c%C6%A1-b%E1%BA
%A3n-c%E1%BB%A7a-gia-%C4%91%C3%ACnh-Th%E1%BB%B1c-ti
%E1%BB%85n-c%E1%BB%A7a-vi%E1%BB%87c-nghi%C3%AAn-c
%E1%BB%A9u-x%C3%A3-h%E1%BB%99i-h%E1%BB%8Dc-gia-
%C4%91%C3%ACnh-%C4%91%E1%BB%91i-v%E1%BB%9Bi-l
%C3%ADnh-v%E1%BB%B1c-ph%C3%A1p-lu%E1%BA%ADt-(9-
%C4%91i%E1%BB%83m)
[11] />inh.html
Lo Văn Dương Lớp N05
12