Trong long me

Ngữ văn- Tiết 5,6:
Ngữ văn- Tiết 5,6:
Văn bản
Văn bản
:
:
Trong lòng mẹ
Trong lòng mẹ
Trích
Trích
“
“
Những ngày thơ ấu
Những ngày thơ ấu
”-
”-
Nguyên
Nguyên


Hồng
Hồng
I.Tìm hiểu tác giả, tác phẩm:
I.Tìm hiểu tác giả, tác phẩm:


1. Tác giả:
1. Tác giả:

-Nguyên Hồng (1918-1928)

-Nguyên Hồng (1918-1928)
tên khai sinh là
tên khai sinh là


Nguyễn Nguyên Hồng,
Nguyễn Nguyên Hồng,
quê ở thành phố Nam Định
quê ở thành phố Nam Định
-Trước cách mạng ông sống
-Trước cách mạng ông sống
chủ yếu ở thành phố cảng
chủ yếu ở thành phố cảng


Hải Phòng, trong một xóm lao động nghèo
Hải Phòng, trong một xóm lao động nghèo
- Nguyên Hồng hướng ngòi bút đến những người lao động
- Nguyên Hồng hướng ngòi bút đến những người lao động
nghèo đặc biệt là phụ nữ và trẻ em
nghèo đặc biệt là phụ nữ và trẻ em

Ngữ văn- Tiết 5,6:
Ngữ văn- Tiết 5,6:
Văn bản
Văn bản
:
:
Trong lòng mẹ
Trong lòng mẹ

Trích
Trích
“
“
Những ngày thơ ấu
Những ngày thơ ấu
”-
”-
Nguyên
Nguyên


Hồng
Hồng
I.Tìm hiểu tác giả, tác phẩm:
I.Tìm hiểu tác giả, tác phẩm:


1. Tác giả:
1. Tác giả:


2. Tác phẩm:
2. Tác phẩm:

Kể tên những tác phẩm
chính của nhà văn Nguyên
Hồng,nêu những hiểu biết
cơ bản về tác phẩm “ Những
ngày thơ ấu” và đoạn trích

“Trong lòng mẹ”
Những ngày thơ ấu là tập
hồi kí về tuổi thơ cay
đắng của tác giả.Tác
phẩm gồm 9 chương ,
đăng trên báo năm 1938,
in thành sách lần đầu
năm 1940.Đoạn trích “
Trong lòng mẹ” là
chương IV của tác phẩm

“
“
Những ngày thơ ấu” có thể coi là một tác phẩm xuất
Những ngày thơ ấu” có thể coi là một tác phẩm xuất
sắc. Đây là tập hồi kí về tuổi thơ ghi lại những
sắc. Đây là tập hồi kí về tuổi thơ ghi lại những
rung động cực điểm của một linh hồn trẻ dại
rung động cực điểm của một linh hồn trẻ dại
(Thạch Lam)
(Thạch Lam)
1.
1.
Chương 1: Tiếng kèn
Chương 1: Tiếng kèn
2.
2.
Chương 2: Chúa xót thương chúng con
Chương 2: Chúa xót thương chúng con
3.

3.
Chương 3: Trụy lạc
Chương 3: Trụy lạc
4.
4.
Chương 4: Trong lòng mẹ
Chương 4: Trong lòng mẹ
5.
5.


Chương 5: Đêm Nô-En
Chương 5: Đêm Nô-En
6.
6.
Chương 6: Trong đêm đông
Chương 6: Trong đêm đông
7.
7.
Chương 7: Đồng xu cái
Chương 7: Đồng xu cái
8.
8.
Chương 8: Sa ngã
Chương 8: Sa ngã
9.
9.
Chương 9: Một bước ngắn
Chương 9: Một bước ngắn

Ngữ văn- Tiết 5,6:
Ngữ văn- Tiết 5,6:
Văn bản
Văn bản
:
:
Trong lòng mẹ
Trong lòng mẹ


Trích
Trích
“
“
Những ngày thơ ấu
Những ngày thơ ấu
”-
”-
Nguyên
Nguyên


Hồng
Hồng
I.Tìm hiểu tác giả, tác phẩm:
I.Tìm hiểu tác giả, tác phẩm:


1. Tác giả:
1. Tác giả:

2. Tác phẩm:
2. Tác phẩm:


3. Đọc và tìm hiểu chú thích
3. Đọc và tìm hiểu chú thích
a. Đọc, tóm tắt
b. Tìm hiểu từ khó
II.Phân tích:
1. Bố cục

Bố cục: 2 phần
Bố cục: 2 phần
Phần 1: Từ đầu đến “Người ta hỏi đến chứ”
Phần 1: Từ đầu đến “Người ta hỏi đến chứ”


=>Cuộc đối thoại giữa người cô và chú bé Hồng
=>Cuộc đối thoại giữa người cô và chú bé Hồng
Phần 2: Còn lại
Phần 2: Còn lại


=>Cuộc gặp gỡ giữa bé Hồng và mẹ
=>Cuộc gặp gỡ giữa bé Hồng và mẹ

Ngữ văn- Tiết 5,6:
Ngữ văn- Tiết 5,6:

Văn bản
Văn bản
:
:
Trong lòng mẹ
Trong lòng mẹ


Trích
Trích
“
“
Những ngày thơ ấu
Những ngày thơ ấu
”-
”-
Nguyên
Nguyên


Hồng
Hồng
I.Tìm hiểu tác giả, tác phẩm:
I.Tìm hiểu tác giả, tác phẩm:


1. Tác giả:
1. Tác giả:

2. Tác phẩm:
2. Tác phẩm:


3. Đọc và tìm hiểu chú thích
3. Đọc và tìm hiểu chú thích
II.Phân tích:
II.Phân tích:


1. Bố cục:
1. Bố cục:


2. Phân tích
2. Phân tích


a.Suy nghĩ của bé Hồng về bà cô
a.Suy nghĩ của bé Hồng về bà cô

•
*
*
Hoàn cảnh của bé Hồng
Hoàn cảnh của bé Hồng
:
:
-Gần đến ngày giỗ đầu của thầy
-Gần đến ngày giỗ đầu của thầy

-Mẹ ở Thanh Hóa chưa về
-Mẹ ở Thanh Hóa chưa về
-Ở với họ hàng
-Ở với họ hàng


->Hoàn cảnh đáng thương mồ côi bố, sống xa mẹ
->Hoàn cảnh đáng thương mồ côi bố, sống xa mẹ


*
*
Thái độ của người cô
Thái độ của người cô
Gọi tôi đến bên cười hỏi:
Gọi tôi đến bên cười hỏi:
-Hồng mày có muốn vào Thanh Hóa với mẹ mày không?
-Hồng mày có muốn vào Thanh Hóa với mẹ mày không?
Giọng ngọt:
Giọng ngọt:
-Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu
-Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu
Vỗ vai tôi cười mà nói rằng:
Vỗ vai tôi cười mà nói rằng:
-…Bắt mợ mày may vá sắm sửa cho và thăm em bé chứ
-…Bắt mợ mày may vá sắm sửa cho và thăm em bé chứ
Đổi giọng nghiêm nghị…chập chừng nói tiếp
Đổi giọng nghiêm nghị…chập chừng nói tiếp
- Tháng tám là giỗ đầu cậu mày, mợ mày về dù sao cũng đỡ tủi cho cậu
- Tháng tám là giỗ đầu cậu mày, mợ mày về dù sao cũng đỡ tủi cho cậu

mày, và mày còn phải có họ, có hàng, người ta hỏi đến chứ
mày, và mày còn phải có họ, có hàng, người ta hỏi đến chứ
=>Giả dối, mỉa mai, cay độc
=>Giả dối, mỉa mai, cay độc

*Thái độ của bé Hồng khi nghe câu
*Thái độ của bé Hồng khi nghe câu
chuyện của bà cô về mẹ
chuyện của bà cô về mẹ
-
Toan trả lời…cúi đầu không đáp
Toan trả lời…cúi đầu không đáp
-
Nước mắt tôi ròng ròng rớt xuống hai bên mép rồi chan hòa
Nước mắt tôi ròng ròng rớt xuống hai bên mép rồi chan hòa
ở cằm và ở cổ
ở cằm và ở cổ
-
Cười dài trong tiếng khóc
Cười dài trong tiếng khóc
-
Cổ họng nghẹn ứ khóc không ra tiếng
Cổ họng nghẹn ứ khóc không ra tiếng
-
=>Tâm trạng đau đớn tủi cực
=>Tâm trạng đau đớn tủi cực

•
Cảm nhận của bé Hồng về câu chuyện
Cảm nhận của bé Hồng về câu chuyện

của bà cô
của bà cô
-Nhận ra những ý nghĩa cay độc trong giọng nói và
-Nhận ra những ý nghĩa cay độc trong giọng nói và
trên nét mặt khi cười rất kịch của cô
trên nét mặt khi cười rất kịch của cô
-
Những rắp tâm tanh bẩn
Những rắp tâm tanh bẩn
-
Những cổ tục
Những cổ tục
-
=>Hiểu rõ bản chất của người cô, đó là con người
=>Hiểu rõ bản chất của người cô, đó là con người
có tính cách hẹp hòi, tâm địa cay độc tàn nhẫn.
có tính cách hẹp hòi, tâm địa cay độc tàn nhẫn.
-
=> Là nhân vật thể hiện những định kiến hẹp hòi
=> Là nhân vật thể hiện những định kiến hẹp hòi
tàn nhẫn đối với người phụ nữ trong xã hội cũ
tàn nhẫn đối với người phụ nữ trong xã hội cũ

Cảm nhận của em về câu văn
“Giá những cổ tục đã đày đọa
mẹ tôi là một vật như hòn đá
hay cục thủy tinh, đầu mẩu
gỗ, tôi quyết vồ ngay lấy mà
cắn, mà nhai, mà nghiến cho
kì nát vụn mới thôi

Câu văn dài kết hợp nhiều biện
pháp nghệ thuật đặc sắc: So sánh “
những cổ tục… là một vật như hòn
đá hay cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ”,
điệp từ “Mà” cùng các động từ
mạnh:vồ, cắn, nhai, nghiến cùng
nằm trong cùng một trường nghĩa
đặc tả tâm trạng uất ức căm giận
của nhân vật về những định kiến
hẹp hòi tàn nhẫn của xã hội cũ đối
với người phụ nữ là người mẹ mà
chú bé Hồng hết mực yêu thương

b. Tình cảm của bé Hồng với mẹ
b. Tình cảm của bé Hồng với mẹ
•
Khi nghe những lời cay độc từ bà cô:
Khi nghe những lời cay độc từ bà cô:
-Nhưng đời nào tình yêu thương và lòng kính mến mẹ
-Nhưng đời nào tình yêu thương và lòng kính mến mẹ
tôi lại bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến
tôi lại bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến
->Tình yêu thương và sự kiên định trong suy nghĩ về
->Tình yêu thương và sự kiên định trong suy nghĩ về
mẹ
mẹ
-Chỉ vì tôi thương mẹ tôi và căm tức sao mẹ tôi lại vì
-Chỉ vì tôi thương mẹ tôi và căm tức sao mẹ tôi lại vì
sợ hãi những thành kiến tàn ác mà xa lìa anh em
sợ hãi những thành kiến tàn ác mà xa lìa anh em

tôi, để sinh nở một cách dấu giếm
tôi, để sinh nở một cách dấu giếm
-
>Sự trưởng thành trong suy nghĩ
>Sự trưởng thành trong suy nghĩ
-Giá những cổ tục… vồ lấy, mà cắn, mà nhai, mà
-Giá những cổ tục… vồ lấy, mà cắn, mà nhai, mà
nghiến ->Tình yêu thương và lòng căm phẫn
nghiến ->Tình yêu thương và lòng căm phẫn
=>mong muốn hành động được đấu tranh bảo vệ
=>mong muốn hành động được đấu tranh bảo vệ
cho mẹ
cho mẹ

* Khi gặp mẹ:
* Khi gặp mẹ:
Tôi chợt thấy thoáng một bóng người ngồi trên xe kéo giống
Tôi chợt thấy thoáng một bóng người ngồi trên xe kéo giống
mẹ tôi. Tôi liền đuổi theo, gọi bối rối
mẹ tôi. Tôi liền đuổi theo, gọi bối rối


-Mợ ơi! Mợ ơi! Mợ ơi!
-Mợ ơi! Mợ ơi! Mợ ơi!
=>Tiếng gọi tha thiết khát khao tình mẹ
=>Tiếng gọi tha thiết khát khao tình mẹ
“
“
cái lầm đó không những làm tôi thẹn mà còn tủi cực nữa,
cái lầm đó không những làm tôi thẹn mà còn tủi cực nữa,

khác gì cái ảo ảnh của một dòng nước trong suốt chảy dưới
khác gì cái ảo ảnh của một dòng nước trong suốt chảy dưới
bóng râm đã hiện ra trước con mắt gần rạn nứt của người
bóng râm đã hiện ra trước con mắt gần rạn nứt của người
bộ hành ngã gục giữa sa mạc”
bộ hành ngã gục giữa sa mạc”
=>Đây là một giả thiết mà cậu bé tự đặt ra – giả định là một
=>Đây là một giả thiết mà cậu bé tự đặt ra – giả định là một
hình ảnh so sánh độc đáo
hình ảnh so sánh độc đáo
=> hi vọng tột cùng- thất vọng- tuyệt vọng tột cùng
=> hi vọng tột cùng- thất vọng- tuyệt vọng tột cùng
Tôi thở hồng hộc, trán đẫm mồ hôi, và khi trèo lên xe, tôi ríu cả
Tôi thở hồng hộc, trán đẫm mồ hôi, và khi trèo lên xe, tôi ríu cả
chân… òa khóc nức nở
chân… òa khóc nức nở
=> Tình yêu thương, nỗi xúc động bàng hoàng, niềm sung
=> Tình yêu thương, nỗi xúc động bàng hoàng, niềm sung
sướng và cả sự tủi thân nghẹn ngào vỡ òa trong tiếng khóc
sướng và cả sự tủi thân nghẹn ngào vỡ òa trong tiếng khóc
nức
nức


nở
nở

•
Trong lòng mẹ:
Trong lòng mẹ:

-Được nhìn thấy mẹ: Gương mặt mẹ…tươi sáng, đôi
-Được nhìn thấy mẹ: Gương mặt mẹ…tươi sáng, đôi


mắt trong và nước da mịn, màu hồng của hai gò má
mắt trong và nước da mịn, màu hồng của hai gò má
-
Được ngồi trong lòng mẹ: đùi áp đùi mẹ, đầu ngả vào cánh
Được ngồi trong lòng mẹ: đùi áp đùi mẹ, đầu ngả vào cánh
tay mẹ, cảm giác ấm áp… mơn man khắp da thịt….hơi thở
tay mẹ, cảm giác ấm áp… mơn man khắp da thịt….hơi thở
thơm tho
thơm tho
-
Cảm nhận về tình mẹ: Người mẹ có một êm dịu vô cùng
Cảm nhận về tình mẹ: Người mẹ có một êm dịu vô cùng
=> Cảm nhận niềm hạnh phúc, thiêng liêng của tình mẫu tử
=> Cảm nhận niềm hạnh phúc, thiêng liêng của tình mẫu tử



Bằng lời văn chân thực giàu cảm
Bằng lời văn chân thực giàu cảm
xúc, đoạn trích cho ta thấy bé Hồng
xúc, đoạn trích cho ta thấy bé Hồng
là chú bé số phận cay đắng đau khổ
là chú bé số phận cay đắng đau khổ
nhưng có lòng yêu thương, sự kính
nhưng có lòng yêu thương, sự kính
trọng và niềm tin mãnh liệt về người

trọng và niềm tin mãnh liệt về người
mẹ của mình. Đoạn trích là bài ca
mẹ của mình. Đoạn trích là bài ca
về tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt
về tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt

III.Tổng kết:
III.Tổng kết:


1.Nghệ thuật:
1.Nghệ thuật:


Văn bản thể hiện phong cách viết văn của Nguyên Hồng
Văn bản thể hiện phong cách viết văn của Nguyên Hồng
trong thể loại hồi kí: Thấm đượm chất trữ tình, lời văn tự
trong thể loại hồi kí: Thấm đượm chất trữ tình, lời văn tự
truyện chân thành, giàu sức truyền cảm
truyện chân thành, giàu sức truyền cảm


2. Nội dung:
2. Nội dung:


Đoạn trích cho ta hiểu được tình cảnh đáng thương, nỗi
Đoạn trích cho ta hiểu được tình cảnh đáng thương, nỗi
đau tinh thần của chú bé Hồng. Đồng thời cảm nhận được
đau tinh thần của chú bé Hồng. Đồng thời cảm nhận được

nỗi khát khao sự ấm áp của tình mẹ thiêng liêng cao đẹp của
nỗi khát khao sự ấm áp của tình mẹ thiêng liêng cao đẹp của
bé Hồng
bé Hồng

Luyện tập
Luyện tập


Thảo luận
Thảo luận
Nhóm 1
Nhân vật bé Hồng
cho em suy nghĩ gì
về số phận và
tình cảm của con người
Nhóm 2:
Em hãy kể tên
những nhân vật trẻ em
Có số phận bất hạnh và
Tâm hồn cao đẹp
Như chú bé Hồng