BÀI 7
TÁC HẠI CỦA MA TÚY VÀ TRÁCH NHIỆM CỦA
HỌC SINH VỚI PHÒNG, CHỐNG MA TÚY
* Mục đích – yêu cầu :
- Giúp học sinh hiểu được tác hại của ma túy &
những hình thức, con đường gây nghiện Ma Túy
- Giúp học sinh biết cách phòng chống ma túy đối với
bản thân & cộng đồng
- Có ý thức cảnh giác để tự phòng chống ma túy,
không sử dụng, tham gia vận chuyển, cất giấu hoặc
nua bán Ma Túy, có ý thức phát hiện - tố giác người
sử dụng hoặc buôn bán Ma Túy.Biết yêu thương,
thông cảm & chia xẻ với những người nghiện Ma
Túy
I. HIU BIT C BN V MA TY
1. Khỏi nim v cht Ma Tỳy :
Hiện nay khi nghiên cứu về chất ma tuý chúng ta thấy có nhiều quan điểm
khác nhau để nói về chất ma túy. Ví dụ:
-
Theo từ điển tiếng việt: ma túy là tên gọi chung cho tất cả các chất có
tác dụng gây trạng thái ngây ngất, đờ đẫn, dùng quen thành nghiện
-
Theo quan im ca t chc LHQ cho rằng: ma tuý là bất kỳ chất nào
có thể là có nguồn gốc từ tự nhiên, nguồn gốc tổng hợp, khi đ?a các chất
này vào cơ thể nó sẽ làm thay đổi trạng thái tâm lý của ng?ời sử dụng.
Khi đã lệ thuộc vào những chất này thì nó sẽ làm thay đổi trạng thái, tâm
sinh lý ngi s dng
-
Theo quan im ca t chc y t th gii WHO : ma tuý là những chất
độc hại khi đ?a vào cơ thể nó sẽ hủy hại cơ thể. Theo quan điểm của
những nhà y học thì họ cho các chất ma tuý là những chất độc hại.
-
Theo quan im ca B Luật Hình sự : chất ma túy bao gồm lá, cây, hoa,
quả cây thuốc phiện, cây cần sa, cây cooca, thuốc phiện sống, thuốc phiện
chín heroin, cocain . . . & các chất ma túy ở thể lỏng & rắn khác nhau
I. HIỂU BIẾT CƠ BẢN VỀ MA TÚY
1. Khái niệm chất ma túy
Dựa trên quan điểm đó Luật Phòng Chống Ma Túy nước ta
đã đưa ra khái niệm về chất ma túy như sau :
+ Chất ma túy là chất gây nghiện, chất hướng thần, được quy
định trong các danh mục do chính phủ ban hành.
+ Chất gây nghiện là chất kích thích, ức chế thần kinh, dễ
gây tình trạng nghiện đối với người sử dụng.
+ Chất hướng thần. là chất kích thích, ức chế thần kinh hoặc
gây ảo giác, nếu sử dụng nhiều lần có thể dẩn tới tình
trạng nghiện đối với người sử dụng.
* Hình ảnh về 1 số chất Ma Túy Thường gặp :
Cây Thuốc Phiện
Cây Cần Sa
Heroine
2 Phân loại chất ma túy
a. Phân loại dựa theo nguồn gốc sản xuất :
-
Chất ma túy có nguồn gốc tự nhiên : là những chất mà nguyên liệu
dùng để sản suất ra chúng chủ yếu được lấy từ tự nhiên
VD : Nhựa cây thuốc phiện, tinh dầu cần sa
-
Chất ma túy bán tổng hợp : là những chất mà nguyên liệu dùng để sản
xuất ra chúng được lấy 1 phần từ tự nhiên sau đó người ta cho phản ứng
với các chất khác để tạo ra chất ma túy mới
VD : lấy Morphine cho tác dụng với Anhydric axetic xẽ tạo thành
Heroine
-
Chất ma túy tổng hợp : chủ yếu được điều chế trong phòng thí nghiệm
VD : Methamphetamine, Amphetamine…
2 Phõn loi cht ma tỳy
b. Phõn loi da theo c im cu trỳc húa hc ca cht
ma tỳy :
Là ph?ơng pháp phân loại mà ng?ời ta căn cứ vào đặc điểm cấu
trúc hoá học của các chất ma tuý, ng?ời ta phân loại các chất
ma túy theo họ hợp chất.
Ví dụ: morphine, heroine, codeine là những chất có đặc điểm
cấu trúc hoá học t?ơng tự nhau.
Đây là ph?ơng pháp phân loại mà chủ yếu là các nhà khoa học
họ nghiên cứu để phục vụ vào quá trình điều chế sản xuất ra
những chất phục vụ vào việc nhận biết các chất ma tuý hay
những loại thuốc dùng vào việc cai nghiện ma tuý.
2 Phõn loi cht ma tỳy
c. Phõn loi da theo mc gõy nghin v kh nng b lm
dng :
-
Cht ma tỳy cú hiu lc cao l nhng cht cú c tớnh cao,
hot tớnh sinh hc mnh & thng gõy ra nhiu nguy him cho
ngi s dng
VD : Heroine, cocaine . . .
-
Cht ma tỳy cú hiu lc thp : l nhng cht có độ độc tính và
khả năng gây nghiện thấp hơn.
VD : thuc phin, ti m . . .
Qua nghiờn cu ngi ta ó ch ra rng : Độ độc tính của
Heroine cao gấp khoảng trên 100 lần thuốc phiện, Heroine chỉ
cần sử dụng từ 2 đến 3 lần là đã có thể nghiện, trong khi đó thì
thuốc phiện thời gian gây nghiện của nó dài hơn.
* Sử dụng chất ma túy :
* Sử dụng chất ma túy :
2 Phân loại chất ma túy
d. Phân biệt chất ma túy dựa vào tác dụng của nó
đối với tâm sinh lý người sử dụng :
-
Nhóm chất ma túy an thần
VD : ( thuốc phiện, morphine…)
-
Nhóm chất ma túy gây kích thích
VD : (cocaine, amphetamine…)
-
Nhóm chất ma túy gây ảo giác
VD : (cần sa, lysergide)
3. Các chất ma túy thường gặp :
a. Nhóm chất ma túy an thần
* Thuốc phiện:
- Thuốc phiện sống
- Thuốc phiện chín
- Xái thuốc phiện
3. Các chất ma túy thường gặp :
a. Nhóm chất ma túy an thần
* Morphine :
Là một ancaloit chính của nhựa thuốc phiện. Trong
điều kiện bình thường morphine kết dạng bột tinh
thể màu trắng. không mùi có vị đắng.
a. Nhóm chất ma túy an thần :
* Heroine
Bình thường heroine tinh khiết tồn tại ở dạng tinh
thể màu trắng, cnếu có lẩn tạp chất thì có màu sắc
khác nhau, không mùi có vị đắng.
3. Các chất ma túy thường gặp :
3. Các chất ma túy thường gặp :
b. Nhóm chất ma túy gây kích thích :
Các chất kích thích hệ thần kinh trung ương còn gọi
là các chất “doping ” đây là những chất độc mạnh
thuộc bảng A. Phổ biến là các loại ma túy tổng hợp.
* Cần sa và các sản phẩm của nó
- Cần sa có tên khoa học là: Cannabis – sativa L
còn có tên gọi khác: cây gai dầu, cây lanh mèo
- Sản phâm của cây cần sa bao gồm:
Thảo mộc cần sa, nhựa cần sa,tinh dầu cần sa
C. Nhóm chất gây ảo giác
* Lysergic Acid Diethylamide (LSD) là 1 loại ma túy gây
ảo giác cực kỳ mạnh
SLD tồn tại dưới dạng bột tinh thể màu trắng,
Là loại ma túygây ảo giác mạnh nhất mà loài
người biết đến.
II. TC HI CA T NN MA TY
1. Tác hại của ma tuý đối với bản thân ngời sử dụng :
a. Gõy tn hi v sc khe :
Ma tỳy c a vo c th theo ng tiờu húa, hụ hp,
ng mỏu, ng tun hon, hoc thm thu qua da ng thi
gõy tn hi trc tip cho cỏc c quan ny
+ Hệ tiêu hoá : Ngời nghiện luôn có cảm giác no, vì vậy họ không
muốn ăn, tiết dịch của hệ tiêu hoá giảm,
+ Hệ hô hấp : Những đối tợng hít ma tuý thờng bị viêm mũi,
viêm xoang, viêm đờng hô hấp trên và dới.
+ Hệ tuần hoàn : Do việc tiêm chích thờng không vô trùng nên
dễ dẫn đến nhiễm trùng máu, viêm tắc tĩnh mạch, thờng gặp
viêm tắc tĩnh mạch hai chi dới. Ngời nghiện thờng bị loạn
nhịp, huyết áp tăng giảm đột ngột, mạch máu bị xơ cứng đặc
biệt là hệ mạch não làm ảnh hởng đến hoạt động của bộ não.
II. TC HI CA T NN MA TY
1. Tác hại của ma tuý đối với bản thân ngời sử dụng :
a. Gõy tn hi v sc khe :
+ Đối với hệ thần kinh: Khi đa ma tuý vào cơ thể, ma tuý sẽ tác động trực tiếp
lên hệ thần kinh trung ơng, gây nên tình trạng kích thích hoặc ức chế từng
phần ở bán cầu đại não. Ngời nghiện nặng có biểu hiện rối loạn phản xạ
thần kinh, đau đầu, chóng mặt, trí nhớ giảm sút, có hội chứng quên, hội
chứng loạn thần kinh sớm
+ Làm suy giảm chức năng thải độc: Khi nghiện ma tuý nhất là Hêrôin hai cơ
quan này suy yếu ảnh hởng đến chức năng thải độc làm các chất độc tích tụ
trong cơ thể, càng làm cho gan, thận và toàn cơ thể suy yếu, thờng ngời
nghiện hay bị các bệnh nh: áp xe gan, viêm gan, suy gan, suy thận dẫn
đến tử vong.
+ Các bệnh về da: Ngời nghiện ma tuý bị rối loạn cảm giác da nên không cảm
thấy bẩn, mặt khác họ thờng sợ nớc, vì vậy họ rất ngại tắm rửa, đây là
điều kiện thuận lợi cho các bệnh về da phát triển nh ghẻ lở, hắc lào, viêm
da
+ Nghiện ma tuý dẫn đến tình trạng suy nhợc toàn thân, suy giảm sức lao
động. Trờng hợp sử dụng ma tuý quá liều có thể bị chết đột ngột.
II. TC HI CA T NN MA TY
1. Tác hại của ma tuý đối với bản thân ngời sử dụng :
b. Gây tổn hại về tinh thần:
-
Các công trình nghiên cứu về ngời nghiện ma tuý chỉ ra rằng :
+ Ngời nghiện ma túy thờng có hội chứng quên
+ Ngời nghiện thờng mắc phải hội chứng loạn thần kinh ảo giác
sớm ( ảo giác, hoang tởng, kích động . . . )
+ Ngời nghiện còn mắc phải hội chứng loạn thần kinh ảo giác
muộn ( rối loạn về cảm xúc, tâm tính & nhân cách )
- Sử dụng ma tuý làm cho ngời nghiện thay đổi trạng thái tâm
lý, sa sút về tinh thần. Họ thờng xa lánh nếp sống, sinh hoạt
lành mạnh, xa lánh ngời thân, bạn bè tốt.
Vì vậy để đáp ứng nhu cầu của bản thân họ có thể làm bất cứ
việc gì kể cả trộm cắp lừa đảo, giết ngời
II. TC HI CA T NN MA TY
1. Tác hại của ma tuý đối với bản thân ngời sử
dụng :
c. Gây tổn hại về kinh tế, tình cảm, hạnh phúc gia
đình
- Nghiện ma túy không chỉ tiêu tốn về tài sản Mà nó còn là
nguyên nhân gây đổ vỡ các mối quan hệ giữa ngời nghiện với
những ngời trong gia đình & cả ngoài xã hội
- Do quá trình sử dụng ma túy xẽ làm cho ngời nghiện thay đổi
về nhân cách nên đến 1 lúc nào đó bản thân họ xẽ không còn
hòa hợp với những ngời trong gia đinh
-
Khi lên cơn nghiện họ thờng mất hết lý trí không còn điều
khiển đợc hành vi của minh nữa và để thỏa mãn cơn nghiện họ
có thể gây ra những hậu quả nh : hành hạ ngời thân, đập
phá, bán tài sản trong gia đình . . .
Đây chính là nguyên nhân phá vỡ tình cảm hạnh phúc gia đình
II. TC HI CA T NN MA TY
2. Tác hại của tệ nạn ma tuý đối với nền kinh tế:
- Làm suy giảm nguồn dự trữ quốc gia ( suy giảm ngân
sách nhà nớc )
- Hàng năm nhà nớc phải chi phí hàng ngàn tỷ đồng
cho việc xóa bỏ cây thuốc phiện, cho công tác cai
nghiện ma tuý, công tác phòng, chống và kiểm soát ma
tuý.
-
Làm suy giảm lực lợng lao động của gia đình và xã
hội cả về số lợng và chất lợng; làm cho thu nhập
quốc dân cũng giảm, chi phí cho dự phòng và chăm sóc
y tế lại tăng.
-
Hầu hết ngời nghiện là ở đọ tuổi lao động nên vấn đề
đào tạo lực lợng thay thế họ rất khó khăn )
- ảnh hởng đến tâm lý của các nhà đầu t nớc ngoài,
khách du dịch.
II. TC HI CA T NN MA TY
3. Tác hại của tệ nạn ma tuý đối với trật tự an toàn xã hội:
- Nghin ma tỳy khụng nhng lm hi sc khe ca con
ngi, m cũn l nguyờn lm cho tỡnh trng ti phm
ngy cng gia tng ( ỏp ng nhu cu ca bn thõn
h cú th git ngi, cp ca . . . )
- Nhng hot ng s dng mua bỏn cht Ma Tỳy 1 s
a bn x kộo theo nhng t nn xó hi & vi phm
phỏp lut khỏc, t ú x gõy mt n nh trt t an
ninh - xó hi
Túm li : t nn ma tỳy ang l him ha ca ton XH,
vi nhng hu qu & tỏc hi vụ cựng ln.iu ú t
ra yờu cu cp thit vi mi chỳng ta & cỏc c quan
phỏp lut nh nc cn n lc bng mi bin phỏp
xúa b t nn ny
III. Nguyên nhân dẫn đến nghiện ma tuý và
dấu hiệu nhận biết học sinh nghiện ma tuý
1. Quá trình và nguyên nhân nghiện ma tuý :
a. Quá trình nghiện ma tuý :
- Từ việc sử dụng ma túy lần đầu tiên đến trở thành 1 ng?ời
nghiện là cả 1 quá trình & quá trình đó diễn ra nh? sau :
Sử dụng lần đầu tiên thỉnh thoảng sử dụng sử dụng
th?ờng xuyên sử dụng do phụ thuộc
-
Cũng có những tr?ờng hợp sử dụng lần đầu sau đó sử dụng
th?ờng xuyên & phụ thuộc luôn
Quá trình nghiện ma túy này diễn ra nhanh hay chậm còn
tùy thuộc vào thái độ của ng?ời sử dụng
III. Nguyên nhân dẫn đến nghiện ma tuý và
dấu hiệu nhận biết học sinh nghiện ma tuý
1. Quá trình và nguyên nhân nghiện ma tuý :
b. Nguyên nhân dẫn đến nghiện các chất ma tuý :
* Nguyên nhân khách quan :
- Do ảnh hởng của mặt trái cơ chế thị trờng dẫn đến những tác động đối với lối
sống của giới trẻ nh: lối sống thực dụng, buông thả . . . một số học sinh không
làm chủ đợc bản thân đã sa vào tệ nạn xã hội, trong đó có tệ nạn ma tuý.
- Sự tác động của lối sống thực dụng, văn hoá phẩm độc hại dẫn đến một số em
có lối sống chơi bời trác táng tham gia vào các tệ nạn xã hội.
- Sự phối hợp giữa gia đình, nhà trờng, xã hội trong quản lý học sinh, sinh viên
ở một số địa phơng cha thực sự có hiệu quả.
- Công tác quản lý địa bàn dân c ở một số địa phơng cha tốt, nên ở một số
khu vực xung quanh các trờng học hoặc tại nơi các em c trú, sinh sống còn
nhiều tụ điểm cờ bạc, mại dâm, ma tuý từng ngày từng giờ tác động đến suy
nghĩ và hành động của lứa tuổi trẻ, trong đó có các em học sinh.
- Do một bộ phận các bậc cha mẹ thiếu quan tâm đến việc học tập, sinh hoạt của
con, em. Cha, Mẹ và những ngời lớn tuổi do mải làm ăn, lo kiếm tiền hoặc do
nuông chiều con cái quá mức hoặc trong gia đình có ngời lớn tuổi cũng mắc
nghiện hoặc có hành vi buôn bán ma tuý
III. Nguyên nhân dẫn đến nghiện ma tuý và
dấu hiệu nhận biết học sinh nghiện ma tuý
1. Quá trình và nguyên nhân nghiện ma tuý :
b. Nguyên nhân dẫn đến nghiện các chất ma tuý :
* Nguyên nhân chủ quan:
- Do thiếu hiểu biết về tác hại của ma tuý, nên nhiều em học sinh bị
những đối tợng xấu kích động, lôi kéo sử dụng ma tuý, tham gia
vận chuyển, mua bán ma tuý.
- Do muốn thoả mãn tính tò mò của tuổi trẻ, thích thể hiện mình,
nhiều em đã chủ động đến với ma tuý.
- Do tâm lý đua đòi, hởng thụ; nhiều em học sinh có lối sống
buông thả, dễ bị lôi kéo, sa ngã. với những học sinh này không chỉ
sử dụng ma tuý mà còn tham gia vận chuyển, mua bán ma tuý
nhằm mục đích kiếm tiền để thoả mãn thú vui hởng lạc.
- Một số trờng hợp do hoàn cảnh gia đình bất lợi nh: Bố, mẹ bỏ
nhau; gia đình bất hoà, mồ côi cha mẹ hoặc hoàn cảnh gia đình
khó khăn Do buồn chán cô đơn, không làm chủ đợc bản thân
các em đã chủ động tìm đến với ma tuý.