giải pháp phòng ngừa rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần á châu - chi nhánh hà nội

MC LC

DANH MC CÁC THUT NG VIT TT
LI M U 1
CHNG 1: C S LÝ LUN V RI RO TÍN DNG TRONG NGÂN
HÀNG THNG MI 3
1.1. NHNG VN  C BN V TÍN DNG NGÂN HÀNG 3
1.1.1 Khái nim tín dng và tín dng ngân hàng: 3
1.1.1.1.Khái nim tín dng 3
1.1.1.2.Khái nim tín dng ngân hàng 3
1.1.2. Vai trò ca tín dng ngân hàng 4
1.1.2.1 Góp phn thúc đy sn xut và lu thông hàng hóa 4
1.1.2.2. Góp phn n đnh tin t, n đnh giá c 4
1.1.2.3. Góp phn n đnh đi sng, to công n vic làm, n đnh trt t xã
hi 5

1.1.2.4. To điu kin phát trin mi quan h kinh t vi nc ngoài 5
1.1.3.Phân loi Tín dng ngân hàng 5
1.1.3.1.Cn c vào mc đích s dng 5
1.1.3.2.Cn c vào thi hn tín dng 6
1.1.3.4. Cn c vào phng thc cho vay 6
1.1.3.5.Cn c vào phng thc hoàn tr n gc 6
1.1.4. Nguyên tc ca tín dng ngân hàng 6
1.1.4.1. Vn vay luôn đc đm bo bng các ngun vn tng đng 6
1.1.4.2. S dng vn vay đúng mc đích đã tha thun trong hp đng tín
dng 7

1.1.4.3. Hoàn tr n gc và lãi đúng hn 7
1.2. RI RO TRONG HOT NG TÍN DNG NGÂN HÀNG 8

1.2.1. Khái nim v ri ro tín dng ngân hàng 8
1.2.1.1. Khái nim v ri ro 8
1.2.1.2. Khái nim v ri ro tín dng ngân hàng 9
1.2.2. Các loi ri ro trong kinh doanh ca Ngân Hàng 10
1.2.2.1. Ri ro tín dng 10
1.2.2.2. Ri ro lãi sut 10
1.2.2.3. Ri ro thanh khon 11
1.2.2.4. Ri ro hi đoái 12
1.2.2.5. Ri ro khác 12

1.2.3. c đim ca ri ro tín dng 13
1.2.4. Nguyên nhân phát sinh ri ro Tín dng. 13
1.2.4.1. Nguyên nhân ch quan 13
1.2.4.2. Nguyên nhân khách quan 16
1.2.5. Tác đng ca ri ro Tín dng 18
1.2.5.1. i vi khách hàng 18
1.2.5.2. i vi Ngân hàng 18
1.2.5.3. i vi nn kinh t 18
1.2.6 Các du hiu nhn bit ri ro tín dng 19
1.2.7.Các ch tiêu đánh giá hot đng kinh doanh & ri ro tín dng ca NHTM: 20
1.2.7.1. T l vn huy đng trên tng ngun vn 21

1.2.7.2. Vn huy đng trên d n cho vay 21
1.2.7.3. T l d n trên tng vn huy đng 21
1.2.7.4. H thu n 21
1.2.7.5. Vòng vay vn tín dng 22
1.2.7.6. H s ri ro 22
1.2.7.7. T l n quá hn 22
1.2.7.8. T l ri ro tín dng 23
1.2.8. Kinh nghim t NHTM các nc trong phòng nga ri ro tín dng 23

1.2.8.1. Kinh nghim t NHTM các nc 23
1.2.8.2. Bài hc rút ra đi vi NHTM Vit Nam 25
CHNG 2: THC TRNG HOT NG TÍN DNG VÀ RI RO TÍN
DNG TI CHI NHÁNH ACB HÀ NI - NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU 27
2.1 GII THIU KHÁI QUÁT V NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU – CHI
NHÁNH HÀ NI 27
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca Ngân Hàng TMCP Á Châu – Chi
nhánh Hà Ni 27
2.1.2 C cu t chc ca ngân hàng 27
2.1.3 Kt qu hot đng kinh doanh ca Chi nhánh ACB Hà Ni – Ngân hàng
TMCP Á Châu nm 2007 – 2009 29
2.1.3.1 Các lnh vc hot đng ca ngân hàng 29
2.1.3.2 Kt qu hot đng kinh doanh 30
2.1.4. Các vn bn liên quan dn công tác phòng nga ri ro tín dng 33
2.1.4.1 Các vn bn pháp lý ca Chính ph, Ngân hàng Nhà Nc 33
2.1.4.2. Các vn bn pháp lý ca ngân hàng TMCP Á Châu 34
2.2 THC TRNG HOT NG TÍN DNG VÀ RI RO TÍN DNG TI
CHI NHÁNH ACB HÀ NI – NHTMCP Á CHÂU NM 2007 - 2009 34
Thang Long University Library

2.2.1 Mt s quy đnh v cho vay vn ca ngân hàng TMCP Á Châu 35
2.2.1.1 Nguyên tc vay vn 35
2.2.1.2. iu kin vay vn ca khách hàng 35
2.2.1.3. Mc cho vay 35
2.2.1.4.S đ quy trình cho vay 36
2.2.2. Mô hình đnh hng tín dng ti Chi nhánh ACB Hà Ni 37
2.2.2.1. Xp hng tín dng cá nhân 37
2.2.2.2. Xp hng tín dng doanh nghip. 39
2.2.3. Kt qu hot đng tín dng ca Chi nhánh ACB Hà Ni 43
2.2.3.1. Doanh s cho vay 44

2.2.3.2. Doanh s thu n 45

2.2.3.3. D n 45
2.2.4. Thc trng ri ro tín dng và phòng nga ri ro tín dng ti Chi nhánh
ACB Hà Ni 46
2.2.5. Phân tích tình hình n quá hn ca Chi nhánh ACB Hà Ni 48
2.2.5.1 N quá hn phân theo các thành phn kinh t. 49
2.2.5.2 N quá hn phân theo kh nng thu hi. 50
2.2.5.3 N quá hn phân theo thi hn cho vay. 52
2.2.5.4 N quá hn phân theo nguyên nhân. 53
2.3.NGUYÊN NHÂN CA RI RO TÍN DNG TI CHI NHÁNH ACB HÀ
NI 55
2.3.1. Nguyên nhân khách quan 55
2.3.2 Nguyên nhân ch quan 58
2.4 NHNG BIN PHÁP NGÂN HÀNG ÁP DNG  PHÒNG NGA
RI RO TÍN DNG 64
2.4.1 Nâng cao cht lng cán b ca Ngân hàng 64
2.4.2 Nâng cao chât lng thm đnh khách hàng 64
2.4.3 Bo đm tín dng bng tài sn th chp, cm c, bo lãnh và bo him tín
dng. 65
2.4.4 Bo lãnh 66
2.4.5 Thc hin bo him tín dng 66
2.4.6 X lý món vay có vn đ. 67
2.4.7 M rng cnh tranh. 68
2.5. ÁNH GIÁ V CÁC BIN PHÁP PHÒNG NGA RI RO TÍN DNG
TI CHI NHÁNH ACB HÀ NI 69

CHNG III: MT S GII PHÁP HN CH RI RO TÍN DNG TI
NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU NÓI CHUNG VÀ CHI NHÁNH ACB HÀ NI
NÓI RIÊNG 73

3.1. nh hng qun lý ri ro tín dng ti Chi nhánh ACB Hà Ni – Ngân
hàng TMCP Á Châu 73
3.1.1. nh hng chung v hot đng t nm 2011 – 2015. 73
3.1.2. nh hng hot đng qun lý ri ro tín dng ca chi nhánh. 74
3.2. Gii pháp 76
3.2.1. Nhóm gii pháp trc tip 76
3.2.1.1 Nâng cao nhn thc v vai trò quan trng ca qun lý ri ro tín dng 76
3.2.1.2 Gii pháp v nhn bit, đo lng ri ro tín dng. 77
3.2.1.3 Gii pháp đ hn ch ri ro, điu tit và giám sát ri ro tín dng 78
3.2.1.4 Gii pháp x lý khc phc khi ri ro tín dng xy ra. 80
3.2.2. Nhóm gii pháp h tr 82
3.2.2.1 Tng cng vn t có. 82
3.2.2.2 Hoàn thin mô hình t chc theo hng tng cng kh nng
QLRRTD. 82
3.2.2.3 Nâng cao hn na hot đng kim tra, kim toán ni b. 82
3.2.2.4 Hin đi hóa công ngh ngân hàng nhm góp phn hn ch ri ro. 82
3.2.2.5 Thit lp mi quan h vi chính quyn đa phng và các ban ngành. 83
3.3. MT S KIN NGH 83
3.3.1.i vi chính ph, các b ngành và các c quan có liên quan 83
3.3.1.1 i vi chính ph. 83
3.3.1.2. i vi các b, ngành và các c quan có liên quan. 84
3.3.1.3.i vi chính quyn đa phng. 85
3.3.2. i vi Ngân hàng Nhà nc Vit Nam 85
3.3.2.i vi ngân hàng thng mi c phn Á Châu 87
3.3.4. i vi các đn v vay vn. 88
KT LUN 90
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 91

Thang Long University Library

DANH MC CÁC THUT NG VIT TT

Ký hiêu vit tt Tên đy đ

ACB Asia Commercial Bank
AFTA Asean Free Trade Area
A/O Account official
CBTD Cán b tín dng
CN Chi nhánh
CSH Ch s hu
CIC Trung tâm tín dng Ngân hàng nhà nc
CSTD Chính sách tín dng
DN Doanh nghip
DNNN Doanh nghip nhà nc
DPRR D phòng ri ro
TNN u t nc ngoài
KH Khách hàng
NQD Ngoài quc doanh
NH Ngân hàng
NHNN Ngân hàng Nhà nc
NHTM Ngân hàng thng mi
NHTMCP Ngân hàng thng mi c phn
NHTW Ngân hàng trung ng
QD Quc doanh
QLRR Qun lý ri ro
QLRRTD Qun lý ri ro tín dng
ROA Return on assets
ROE Return on equity
RRTD Ri ro tín dng
TCTD T chc tín dng

TD Tín dng
TTTT Th trng tin t
SME Small and medium enterprise
WTO World Trade Organization
XHTD Xp hng tín dng


DANH MC S , BNG BIU

Danh mc Bng:

Bng 1.1: Nhng biu hin ca mt khon tín dng xu và mt chính sách tín dng
kém hiu qu. 20
Bng 2.1: Tng hp kt qu hot đng kinh doanh ca Ngân hàng 30
Bng 2.2: Các ch tiêu chm đim XHTD cá nhân ca NHTMCP Á Châu 37
Bng 2.3: H thng ký hiu XHTD cá nhân ca NHTMCP Á Châu 38
Bng 2.4: Hng dn tính toán mt s ch tiêu phân tích tài chính trong chm
đim XHTD doanh nghip ca NHTMCP Á Châu 40
Bng 2.5: im trng s các ch tiêu phi tài chính chm đim XHTD doanh nghip
ca NHTMCP Á Châu 41
Bng 2.6: im trng s các ch tiêu tài chính và phi tài chính chm đim 41
Bng 2.7: H thng ký hiu XHTD doanh nghip ca NHTMCP Á Châu 42
Bng 2.8: Kt qu hot đng cho vay 43
Bng 2.9: Các ch tiêu đánh giá ri ro tín dng 46
Bng 2.10: Tình hình n quá hn ti Chi nhánh ACB Hà Ni 49
Bng 2.11: C cu n quá hn theo thành phn kinh t 49
Bng 2.12: Phân tích n quá hn theo kh nng thu hi. 51
Bng 2.13: N quá hn theo thi hn cho vay 52
Bng 2.14: C cu n quá hn theo nguyên nhân hình thành 54
Danh mc hình và s đ:

Hình 2.1: Quy trình cho vay ca Ngân hàng 36
XHTD doanh nghip ca NHTMCP Á Châu 41
Hình 2.2: N quá hn ca các thành phn kinh t qua 3 nm 2007-2009 50
Hình 2.3: N quá hn theo thi hn cho vay 53
S đ 2.1: B máy t chc ca Chi nhánh ACB Hà Ni 28
Thang Long University Library

1
LI M U

1. Tính cp thit ca đ tài
Hi nhp kinh t quc t đang là xu th tt yu ca nhân loi, din ra mnh m
không ch trong khu vc mà còn trên toàn th gii. Hòa mình trong xu th y, Vit
Nam cng có nhng bc chuyn mnh m mang li rt nhiu c hi phát trin cho
các lnh vc kinh t ca mình. Tri qua nhiu khó khn, th thách nn kinh t nc ta
đã đt đc nhng thành tu đáng khích l.  đt đc điu đó có s đóng góp
không nh ca ngành Ngân hàng vi vai trò là " đòn by kinh t” thông qua hot đng
tín dng.
Tín dng ngân hàng là công c tài tr vn cho nn kinh t, góp phn thúc đy s
phát trin cân đi ca các ngành, các lnh vc khác theo đnh hng ca Nhà nc.
Hot đng tín dng là nghip v ch yu ca h thng ngân hàng thng mi Vit
Nam, mang li 80-90% thu nhp ca mi ngân hàng, tuy nhiên ri ro ca nó cng
không nh. Ri ro tín dng cao quá mc s nh hng rt ln đn hot đng kinh
doanh ngân hàng. ng trc nhng thi c và thách thc ca tin trình hi nhp kinh
t quc t, vn đ nâng cao kh nng cnh tranh ca các ngân hàng thng mi mà c
th là nâng cao cht lng tín dng, gim thiu ri ro đã tr nên cp thit.
Bên cnh đó, tình hình kinh t th gii đang din bin phc tp và nguy c
khng hong tín dng tng cao. Vit Nam là mt nc có nn kinh t m nên không
tránh khi nhng nh hng ca nn kinh t th gii. Do đó, yêu cu cp bách đt ra là

ri ro tín dng phi đc qun lý, kim soát mt cách bài bn và có hiu qu, đm bo
tín dng hot đng trong phm vi ri ro chp nhn đc, h tr vic phân b vn hiu
qu hn trong hot đng tín dng, gim thiu các thit hi phát sinh t ri ro tín dng
và tng thêm li nhun kinh doanh ca ngân hàng.
Xut phát t tính cp thit ca vn đ, sau thi gian thc tp ti ngân hàng
thng mi c phn Á Châu - chi nhánh Hà Ni, em đã quyt đnh chn đ tài “Gii
pháp phòng nga ri ro tín dng ti ngân hàng thng mi c phn Á Châu - chi
nhánh Hà Ni” đ làm đ tài khóa lun tt nghip ca mình.
2. Mc tiêu nghiên cu đ tài
Qua vic nghiên cu tình hình hot đng, vn đ ri ro tín dng trong nn kinh
t th trng hin nay, tác gi đi sâu phân tích thc trng hot đng kinh doanh ca
Chi nhánh Á Châu Hà Ni, c th là hoat đng tín dng, tình hình n xu.  t đó
đa ra nhng gii pháp nhm phòng nga ri ro tín dng trong hot đng kinh doanh
ca Ngân hàng, đáp ng nhu cu nâng cao cht lng tín dng ca Ngân hàng.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu ca đ tài là các vn đ lý lun và thc tin liên quan đn

2
ri ro tín dng trong các ngân hàng thng mi. C th  đây là hot đng cho vay ca
Ngân hàng thng mi c phn Á Châu – Chi nhánh Hà Ni.
Phm vi nghiên cu là tp trung nghiên cu hot đng tín dng đi vi các cá
nhân, h gia đình, doanh nghip, và bin pháp phòng nga ri ro tín dng ti ngân
hàng TMCP Á Châu – Chi nhánh Hà Ni, ch yu trong giai đon 2007- 2009.
4. Phng pháp nghiên cu
Trong quá trình thc hin đ tài, khoá lun s dng các phng pháp phân tích
kinh t, phng pháp phân tích so sánh s liu, tng hp, thng kê đ nghiên cu các
vn đ đt ra.
5. Kt cu khóa lun
Ngoài phn m đu, kt lun, danh mc, bng biu, s đ và tài liu tham kho,
khóa lun đc kt cu gm 3 chng chính:

Chng 1:
C s lý lun chung v ri ro tín dng ti ngân hàng thng mi.
Chng 2:
Thc trng hot đng tín dng và ri ro tín dng ti ngân hàng
thng mi c phn Á Châu – Chi nhánh Hà Ni.
Chng 3: Mt s gii pháp phòng nga ri ro tín dng ti ngân hàng
thng mi c phn Á Châu nói chung và Chi nhánh ACB Hà Ni nói riêng.

Thang Long University Library


3
CHNG 1
C S LÝ LUN V RI RO TÍN DNG TRONG NGÂN HÀNG
THNG MI

1.1. NHNG VN  C BN V TÍN DNG NGÂN HÀNG
1.1.1 Khái nim tín dng và tín dng ngân hàng:
1.1.1.1. Khái nim tín dng
Tín dng là mt phm trù kinh t, nó ra đi, tn ti và phát trin cùng vi s
phát trin ca nn kinh t hàng hoá. Nu hiu theo ngha hp thì tín dng là s vay
mn, trong đó hai ch th là ngi đi vay và ngi cho vay s tha thun mt mc
lãi sut và mt thi hn n nht đnh. Nu hiu theo ngha rng thì tín dng là s vn
đng các ngun vn t ni tha sang ni thiu vn sn xut.
Nh vy, có th đa ra khái nim tng quan v tín dng nh sau: tín dng là
quan h vay mn da trên nguyên tc có hoàn tr (c vn và lãi) sau mt khong thi
gian nht đnh.
Ban đu quan h tín dng ch yu th hin bng hin vt và tn ti di tên gi
là tín dng nng lãi. Cho đn khi phng thc sn xut t bn ch ngha ra đi, các
quan h tín dng mi có điu kin phát trin. Tín dng bng hin vt đã nhng ch

cho tín dng bng hin kim, tín dng nng lãi phi kinh t đã nhng ch cho hình thc
tín dng khác nh: tín dng Ngân hàng, tín dng Nhà nc…
Mc dù tín dng có quá trình tn ti và phát trin lâu dài qua nhiu hình thái
kinh t xã hi, vi nhiu hình thc khác nhau, song đu có 3 đc đim sau:
- Tín dng trc ht là s chuyn giao quyn s dng mt s tin (hin kim)
hoc tài sn (hin vt) t ch th này sang ch th khác, ch không làm thay đi quyn
s hu chúng.
- Tín dng bao gi cng có thi hn và phi đc hoàn tr.
- Ngi s hu vn tín dng đc nhn mt phn thu nhp di hình thc li tc.
1.1.1.2. Khái nim tín dng ngân hàng
Tín dng ngân hàng là quan h tín dng gia ngân hàng, các t chc tín dng
vi các thành phn kinh t và các tng lp dân c nh: các doanh nghip, các t chc,
cá nhân, h gia đình… trong đó Ngân Hàng đóng vai trò là t chc trung gian đng ra
huy đng vn đi vi các đi tng trên và s dng s vn huy đng đc đ cho vay.
Nh vy trong mi quan h trên, Ngân hàng va là ngi đi vay va là ngi cho vay.
Vi t cách là ngi đi vay, Ngân hàng nhn tin gi hoc phát hành các chng
ch tin gi, trái phiu,… đ tp trung các ngun vn tm thi nhàn ri trong xã hi
làm ngun vn hot đng ca mình.
Vi t cách là ngi cho vay, Ngân hàng cung cp tín dng cho các thành


4
phn kinh t di nhiu hình thc khác nhau nh cho vay, chit khu giy t có
giá tr, bo lãnh, cho thuê tài chính… thông qua các hot đng này Ngân hàng có
th cung ng vn kp thi cho nn kinh t đng thi ti đa hóa hiu qu s dng
vn ca mình. Trong khóa lun này, tín dng ngân hàng đc hiu là cp tín dng
(cho vay) ca ngân hàng.
1.1.2. Vai trò ca tín dng ngân hàng
1.1.2.1 Góp phn thúc đy sn xut và lu thông hàng hóa
Trong quá trình sn xut kinh doanh, đ duy trì s hot đng liên tc đòi hi vn

ca các xí nghip phi tm thi tn ti  c ba giai đon: d tr, sn xut và lu thông
nên hin tng tha thiu vn tm thi thng xuyên xy ra  các doanh nghip. T
đó tín dng ngân hàng đã góp phn điu tit các ngun vn to điu kin sn xut kinh
doanh không b gián đon.
Mt khác, vi mc tiêu m rng sn xut kinh doanh đi vi tng doanh nghip
thì yêu cu v ngun vn là mt trong nhng mi quan tâm hàng đu đc đt ra. Bi
l, đy mnh tin đ sn xut không ch trông ch vào ngun vn t có mà doanh
nghip phi bit tn dng nhng dòng chy khác ca vn trong xã hi. T đó, tín dng
ngân hàng vi vi chc nng là ni tp trung đi b phn vn nhàn ri s là trung tâm
đáp ng nhu cu vn b sung cho đu t phát trin. Nh vy, va giúp cho doanh
nghip rút ngn đc thi gian tích ly vn, nhanh chóng cho đu t m rng sn
xut, va góp phn đy nhanh tc đ tp trung vn và tích ly vn cho nn kinh t.
Trong điu kin hin nay cùng vi s phân phi và hp tác quc t ngày mt sâu
rng thì quá trình điu tit vn không ch gii hn trong phm vi quc gia mà hình
thành các quan h trên c th gii.
1.1.2.2. Góp phn n đnh tin t, n đnh giá c
Khi thc hin chc nng trên, tn dng nhng ngun vn nhàn ri trong xã hi,
tín dng đã làm gim khi lng tin mt tn đng trong lu thông. Do đó tín dng
ngân hàng đc xem là mt trong nhng bin pháp hu hiu góp phn làm gim lm
phát và n đnh tin t. Mt khác do cung cp vn tín dng cho nn kinh t, to điu
kin cho các doanh nghip hoàn thành k hoch sn xut kinh doanh, làm cho sn xut
ngày càng phát trin, sn phm hàng hóa làm ra ngày càng nhiu đáp ng nhu cu
ngày càng tng ca xã hi. Chính nh đó mà tín dng ngân hàng góp phn n đnh th
trng giá c trong nc.
Bên cnh đó tín dng ngân hàng đã to điu kin m rng thanh toán không
dùng tin mt. ây là mt trong nhng nhân t tích cc làm gim vic s dng tin
mt trong nn kinh t, là b phn lu thông tin mà Nhà nc rt khó qun lý và nhy
cm vi bin đng ca nn kinh t.
Thang Long University Library

5
Trong nhng thp niên gn đây,  hu ht các nc có nn kinh t phát trin,
trong công tác qun lí v mô ca Nhà nc nhm thc hin mc tiêu chính sách tin t
trong tng thi k nht đnh, lãi sut tín dng đã tr thành mt trong nhng công c
điu tit nhy bén và linh hot đ đa thêm tin vào lu thông hay rút tin ra khi lu
thông. T đó to ra s phù hp gia khi lng tin t vi yêu cu tng trng ca nn
kinh t.
Nh vy tín dng ngân hàng đã góp phn không nh trong vic n đnh tin
t to điu kin n đnh giá c, đây là tin đ quan trng đ sn xut và lu thông
phát trin.
1.1.2.3. Góp phn n đnh đi sng, to công n vic làm, n đnh trt t xã hi
ây là h qu tt yu ca hai vai trò nêu trên: nn kinh t phát trin trong mt
môi trng n đnh v tin t là điu kin đ nâng cao đi sng ca các thành viên
trong xã hi t đó rút ngn s chênh lch gia các giai cp.
Trên c s đa dng hoá các hình thc cho vay, tín dng ngân hàng không ch
đáp ng nhu cu vn cho các doanh nghip mà còn phc v cho các tng lp dân c
trong xã hi. Hin nay, ngoài vic phát trin các loi hình tín dng dân c, Nhà nc
còn thành lp các qu xoá đói gim nghèo, cho vay theo chng trình tín dng nhm
đáp ng nhu cu vay vn hp lý ca các cá nhân nh phát trin kinh t gia đình, mua
sm nhà ca thit b sinh hot… t đó to công n vic làm và mc sng n đnh cho
cá nhân, gia đình góp phn n đnh xã hi.
1.1.2.4. To điu kin phát trin mi quan h kinh t vi nc ngoài
Trong điu kin hin nay, phát trin kinh t ca mt nc luôn gn lin vi th
trng th gii, kinh t “đóng” đã nhng bc cho nn kinh t “m”. Tín dng ngân
hàng đã tr thành mt trong nhng bin pháp ni lin quan h kinh t gia các nc
vi nhau.
i vi các nc đang phát trin và nc ta nói riêng, tín dng đóng vai trò rt
quan trng trong vic m rng xut khu hàng hoá, đng thi nh ngun tín dng bên
ngoài đ công nghip hoá hin đi hoá nn kinh t.

1.1.3.Phân loi Tín dng ngân hàng:
1.1.3.1.Cn c vào mc đích s dng: theo tiêu thc này tín dng ngân hàng có
th phân chia thành các loi sau:
- Cho vay phc v SXKD công thng nghip
- Cho vay tiêu dùng cá nhân
- Cho vay bt đng sn
- Cho vay nông nghip
- Cho vay kinh doanh xut nhp khu


6
1.1.3.2.Cn c vào thi hn tín dng: theo tiêu thc này tín dng có th phân
chia thành các loi sau:
- Cho vay ngn hn: là loi cho vay có thi hn di mt nm. Mc đích ca loi
cho vay này thng là nhm tài tr cho vic đu t vào tài sn lu đng.
- Cho vay trung hn: là loi cho vay có thi hn t 1 nm đn 5 nm. Mc đích
ca loi cho vay này là thng là nhm tài tr đu t vào tài sn c đnh.
- Cho vay dài hn: là loi cho vay có thi hn trên 5 nm. Mc đích ca loi cho
vay này là thng là nhm tài tr đu t vào các danh mc đu t.
1.1.3.3. Cn c vào mc đ tín nhim ca khách hàng: theo tiêu thc này tín
dng có th phân chia thành các loi sau:
- Cho vay không có đm bo: là loi cho vay không có tài sn th chp, cm c
hoc bo lãnh ca ngi khác mà ch da vào uy tín ca bn thân khách hàng vay vn
đ quyt đnh cho vay.
- Cho vay có đm bo: là loi cho vay da trên c s có tài sn đm bo cho tin
vay nh th chp, cm c hoc bo lãnh ca mt bên th ba nào khác.
1.1.3.4. Cn c vào phng thc cho vay: theo tiêu thc này tín dng có th chia
thành các loi sau:
- Cho vay theo món hay còn gi là cho vay tng ln: Cho vay tng ln là phng
thc cho vay mà mi ln vay vn khách hàng và ngân hàng đu phi làm th tc vay

vn cn thit và ký hp đng tín dng.
- Cho vay theo hn mc tín dng: Ngân hàng và khách hàng xác đnh và tho
thun mt hn mc tín dng, duy trì trong mt khong thi gian nht đnh. Hn mc
tín dng là mc d n vay ti đa đc duy trì trong mt thi hn nht đnh mà ngân
hàng và khách hàng đã tho thun trong hp đng tín dng.
1.1.3.5.Cn c vào phng thc hoàn tr n gc: theo tiêu thc này tín dng có
th đc chia thành các loi sau:
- Cho vay ch có mt k tr n hay còn gi là cho vay tr n mt ln khi đáo hn.
- Cho vay có nhiu k tr n hay còn gi là cho vay tr góp.
- Cho vay tr n nhiu ln nhng không có k hn tr n c th mà tùy kh nng
tài chính ca mình ngi đi vay có th tr n bt k lúc nào.
1.1.4. Nguyên tc ca tín dng ngân hàng
1.1.4.1. Vn vay luôn đc đm bo bng các ngun vn tng đng
Nguyên tc này xut phát t s yêu cu ca quy lut lu thông tin t nhm làm
cho s vn đng ca tin t gn lin vi s vn đng ca vt t hàng hóa gi vng sc
mua ca tin.
Thc hin nguyên tc này đòi hi ngay t khi nhn tin vay và trong sut quá
Thang Long University Library


7
trình s dng vn vay đn v phi có mt s hàng hóa tng đng làm đm bo cho
khon vay đó.
Nguyên tc này nhm đm bo hiu qu ca vn vay to điu kin thc hin vic
hoàn tr n vay ca đn v. Mt khác, mc đích cho vay là nhm b sung vn lu
thông trong quá trình SXKD. Nó đc xác đnh trc khi cho vay và kim soát trong
quá trình s dng vn vay.
1.1.4.2. S dng vn vay đúng mc đích đã tha thun trong hp đng tín dng
Cho vay đúng mc đích không nhng là nguyên tc mà còn là phng châm
hot đng ca tín dng ngân hàng, đi vi ngân hàng bt k mt khon cho vay nào

đi vi nn kinh t cng phi luôn hng đn mc tiêu và yêu cu phát trin kinh t
xã hi trong tng giai đon phát trin. i vi khách hàng vay vn cng phi đáp
ng các mc đích c th trong quá trình hot đng đ thúc đy đn v hoàn thành
nhim v ca mình.
Khi khon vay đc ngân hàng chp nhn thì mc đích s dng vn vay cng s
đc ghi vào trong hp đng tín dng, ngân hàng có trách nhim thng xuyên kim
tra tình hình s dng vn vay ca khách hàng nu phát hin khách hàng s dng vn
sai mc đích thì ngân hàng có th s dng các bin pháp phù hp đ x lý.
Thc hin nguyên tc này, không nhng là thc hin nguyên tc vn có ca tín
dng nói chung mà còn có tác dng ln trong tín dng đu t, tác dng đó th hin
trên hai mt sau:
- Mt là: vic s dng tin vay đúng mc đích là yêu cu c bn đ hoàn thành
k hoch xây dng c bn chung ca xã hi cng nh k hoch xây dng ca Nhà
nc, ca các ch th đu t…
- Hai là: s dng tin vay đúng mc đích, phù hp vi khi lng và chi phí đu
t theo lun chng kinh t k thut s cho phép đm bo tin đ thi công và hoàn
thành tng hn mc công trình hay toàn b công trình, va là nhân t đ nâng cao hiu
qu s dng vn đu t.
1.1.4.3. Hoàn tr n gc và lãi đúng hn
ây là nguyên tc không th thiu ca ca tín dng ngân hàng nó đc đt trên
các c s sau:
- Xut phát t chc nng trung gian tín dng ngân hàng thc hin đi vay đ cho
vay nhm đm bo kh nng thanh toán đng thi to thêm ngun thu đ duy trì s tn
ti và phát trin ca ngân hàng thì vic thc hin nguyên tc hoàn tr là rt cn thit
đi vi mi NHTM.
- Trong nn kinh t th trng tín dng hot đng trên c s kinh doanh, cho nên
ngoài vic hoàn tr vn vay đn v vay phi tr mt s tin ng vi lãi sut vay.


8

Tuy nhiên, trên thc t do tác đng ca nhiu nguyên nhân khin cho đn v vay
vn không tr đc n vay.  đm bo nguyên tc này, t chc tín dng buc đn v
phi th chp tài sn và tin hành phát mãi tài sn th chp đ thu hi vn trong trng
hp đn v vay không tr đc n vay.
1.2. RI RO TRONG HOT NG TÍN DNG NGÂN HÀNG
V nhn thc thc tin cng nh v lí lun, nu nh nâng cao cht lng tín
dng là mc tiêu quan trng trong hot đng tín dng, thì phòng nga ri ro có th coi
nh mt gii pháp quan trng có tính cht quyt đnh đ nâng cao cht lng tín dng.
Hai ni dung này tt nhiên có mi quan h mt thit vi nhau. ây là vn đ luôn luôn
thi s đi vi hot đng Ngân Hàng  nc ta, nht là trong bi cnh hin nay  nc
ta khi tín dng có xu hng tng trng nhanh, lãi sut cho vay cao, doanh nghip
thành lp nhiu, th trng din bin phc tp, nhiu v vic xy ra đi vi doanh
nghip có liên quan đn pháp lut,… thì li càng phi quan tâm đng thi đn m rng
tín dng, gn vi nâng cao cht lng tín dng. Khi vit v ri ro tín dng khóa lun
này đng trên góc nhìn t phía Ngân Hàng là chính, ri ro tín dng đc xem xét là ri
ro ca NHTM.
Trong kinh doanh ca Ngân Hàng ti Vit Nam li nhun t hot đng tín dng
chim t trng thu nhp ch yu ca các NHTM, tuy nhiên hot đng này luôn tim n
ri ro cao. c bit là các nc có nn kinh t mi phát trin nh Vit Nam bi h
thng thông tin thiu minh bch trình đ qun lý ri ro còn hn ch, tính chuyên
nghip ca Ngân Hàng cha cao nói cách khác ri ro là mt tt yu trong hot đng
kinh doanh tín dng. P.Volker cu Ch tch Cc d tr Liên bang M nói “Nu Ngân
Hàng không có ri ro và các khon n xu thì không phi là hot đng kinh doanh ca
Ngân Hàng” điu đó cho thy ri ro tín dng luôn tn ti và n xu là mt thc t hin
nhiên  bt c Ngân Hàng nào k c các Ngân Hàng hàng đu trên th gii bi có
nhng ri ro nm ngoài kh nng kim soát ca con ngi. Tuy nhiên s khác bit c
bn ca các Ngân Hàng có nng lc qun tr ri ro tín dng đ m rng và nâng cao
cht lng tín dng là kh nng khng ch ri ro và n xu  mt t l nh xây dng
mt mô hình qun tr ri ro hiu qu phù hp vi môi trng hot đng đ hn ch ri
ro tín dng.

Nh trên đã nói mun nâng cao và m rng tín dng thì phi gim thiu ri ro.
Nh vy ta phi đnh ngha và nhn bit đc các loi ri ro.
1.2.1. Khái nim v ri ro tín dng ngân hàng
1.2.1.1. Khái nim v ri ro:
Theo nhiu nhà phân tích, ri ro (risk) là mt s không chc chn (uncertainty)
hay mt tình trng bt n mt bin c có kh nng xy ra và cng có kh nng không
Thang Long University Library


9
xy ra. Tuy nhiên, không phi s không chc chn nào cng là ri ro. Ch có nhng
tình trng không chc chn nào có th c đoán đc xác sut xy ra mi đc xem là
ri ro.
1.2.1.2. Khái nim v ri ro tín dng ngân hàng
Ri ro tín dng là lnh vc rt đc quan tâm nghiên cu, hin nay có mt s
khái nim v ri ro tín dng nh sau:
Theo quan đim ca Joel Bessis trong cun “Risk management in Banking”- Ri
ro tín dng đc hiu t nhng tn tht do khách hàng không tr đc n hoc s
gim sút v cht lng tín dng ca nhng khon vay.
A.Sauders và H. Lange đnh ngha: “ Ri ro tín dng là khon l tim tàng khi
ngân hàng cp tín dng cho khách hàng, ngha là kh nng ngun thu nhp d tính
mang li t khon vay ca ngân hàng không th thc hin đy đ c v s lng và
thi gian”.
PGS. TS Nguyn Vn Tin đã đnh ngha trong cun “Qun tr ri ro trong kinh
doanh ngân hàng”– Ri ro tín dng phát sinh trong trng hp ngân hàng không thu
đc đy đ c gc và lãi ca khon vay, hoc là vic thanh toán n gc và lãi không
đy đ và không đúng thi hn.
Theo quyt đnh s 493/2005/Q – NHNN (ngày 22 tháng 04 nm 2005) ca
ngân hàng thng đc NH Nhà Nc Vit Nam thì: “ Ri ro tín dng trong hot đng
NH ca t chc tín dng do khách hàng không thc hin hoc không có kh nng thc

hin ngha v ca mình theo cam kt.
Nh vy có th thy rng có nhiu cách khác nhau đnh ngha v ri ro tín dng
song v bn cht ri ro tín dng là s xut hin nhng bin c không bình thng do
ch quan hay khách quan khin cho khách hàng không hoàn tr đc n cho ngân
hàng c gc và lãi khi đn hn.
Trc đây, vi c ch k hoch tp trung bao cp ít có t chc kinh doanh nào
đ ý đn ri ro trong hot đng mà h ch thc hin mt cách máy móc theo quyt
đnh, ch th, ch tiêu ca cp trên giao, bi vì li hay l h vn đc hng mt mc
hng th nh nhau đây là mt thit hi ln cho nn kinh t đt nc.
Trong nn kinh t th trng t do thi m ca, t do cnh tranh nh hin nay,
tt c mi thành phn kinh t dù quc doanh hay ngoài quc doanh cng đu chú trng
đn hiu qu hot đng kinh doanh ca mình, luôn tìm cách nâng cao li nhun đ
đng vng trên th trng, nu không s b đào thi. Chính vì l đó mà ri ro luôn
đc quan tâm xem xét và qun lý mt cách đc bit đ nhm khc phc hn ch đn
mc thp nht các ri ro có th xy ra trong hot đng kinh doanh ca mình nhm
nâng cao hiu qu và li nhun. c bit, hot đng ngân hàng trong nn kinh t th


10
trng hin nay đã phát sinh nhiu ri ro. Bi vì, Ngân hàng là mt doanh nghip kinh
doanh trên lnh vc tin t, luôn ph thuc vào khách hàng, ri ro ca khách hàng vay
vn cng kéo theo ri ro ca ngân hàng.
1.2.2. Các loi ri ro trong kinh doanh ca Ngân Hàng
Trong hot đng ca Ngân hàng có rt nhiu loi ri ro sau: ri ro tín dng, ri
ro lãi sut, ri ro thanh khon, ri ro hi doái, ri ro môi trng, ri ro công ngh và
hot đng, ri ro quc gia và ri ro khác…Trong đó ri ro tín dng đóng vai trò quan
trng nht vì nó có nh hng đn kh nng sinh li cui cùng, s tn ti và phát trin
ca Ngân hàng .
1.2.2.1. Ri ro tín dng
ây là loi ri ro phát sinh khi mt trong các bên tham gia hp đng tín dng

không có kh nng chi tr cho các bên còn li. i vi NHTM ri ro tín dng phát
sinh trong trng hp ngân hàng không thu đ c gc và lãi ca các khon vay, hoc
là vic thanh toán n gc và lãi không đúng hn. Nu tt c các khon cho vay ca
ngân hàng đu đc thanh toán đy đ và đúng hn c gc và lãi thì ngân hàng không
b ri ro tín dng. Ngc li, nu ngi vay tin không có kh nng tr n hoc c ý
không tr n thì ri ro ny sinh.
Ri ro tín dng không ch gii hn  hot đng cho vay mà còn bao gm nhiu
hot đng mang tính cht tín dng khác ca NHTM nh: hot đng bo lãnh, tài tr
ngoi thng, cho thuê tài chính…
1.2.2.2. Ri ro lãi sut
Ri ro lãi sut là loi ri ro do s bin đng ca lãi sut hoc nhng yu t liên
quan đn lãi sut làm tn tht v tài sn và thu nhp ca ngân hàng.
Loi ri ro này phát sinh trong quan h tín dng ca t chc tín dng có nhng
khon đi vay hoc cho vay theo lãi sut th ni, khi lãi sut th trng tng khin chi
phí tr lãi ca ngân hàng tng theo. Ngc li, nu ngân hàng cho vay theo lãi sut th
ni, khi lãi sut th trng xung thp khin thu nhp lãi cho vay ca ngân hàng gim.
Ri ro lãi sut đc bit quan trng khi ngân hàng huy đng vn thông qua phát hành
trái phiu, hoc đu t tài chính khá ln và theo lãi sut th trng.
Mt khác, ngân hàng còn có th gp ri ro gim giá tr tài sn khi lãi sut th
trng thay đi. Nh chúng ta đã bit, giá th trng ca tài sn Có hay tài sn N là
da trên khái nim giá tr hin ti ca tin t. Do đó, nu lãi sut th trng tng lên thì
mc chit khu giá tr tài sn cng tng lên, và do đó giá tr hin ti ca tài sn Có và
tài sn N gim xung. Ngc li, nu lãi sut th trng gim thì giá tr ca tài sn
Có và tài sn N s tng lên. Do đó, nu k hn ca tài sn Có và tài sn N không cân
xng vi nhau. Ví d tài sn Có có k hn dài hn tài sn N, thì lãi sut th trng
Thang Long University Library


11
tng, giá tr tài sn Có s gim nhanh hn nhiu so vi s gim ca giá tr tài sn N.

Ri ro gim giá tr tài sn khi lãi sut th trng thay đi thuc loi ri ro v lãi sut có
th dn đn thit hi v tài sn cho ngân hàng.
Ngoài ra ri ro lãi sut còn có th xy ra do các nguyên nhân khác nh: Do bt li
trong cnh tranh buc ngân hàng phi tng lãi sut huy đng và h lãi sut cho vay đ thu
hút khách hàng do đó đã làm tng chi phí và gim thu nhp ca ngân hàng; do cung tin t
nh hn cu tin t nên ngân hàng phi tng lãi sut đ huy đng vn; do chính sách u
đãi trong cho vay ca Nhà nc nên ngân hàng phi gim lãi sut cho vay.
1.2.2.3. Ri ro thanh khon
Ri ro thanh khon là loi ri ro ch xut hin trong trng hp ngân hàng mt
kh nng thanh toán các khon n khi nhng ngi gi tin có nhu cu rút tin gi 
ngân hàng ngay lp tc. Ri ro thanh khon là ri ro nguy him nht ca ngân hàng có
liên quan đn s sng còn ca ngân hàng. Mt ngân hàng hot đng bình thng phi
đm bo đc các nhu cu thanh toán trong hin ti, tng lai và các nhu cu thanh
toán đt xut. Nu không đáp ng đc các nhu cu thanh toán đó ngân hàng có th b
mt kh nng thanh toán và có nguy c phá sn. Trong nhng trng hp nh vy thì
ngân hàng phi đi vay b sung ngun vn thanh toán hoc phi bán tài sn có ca
mình đ đáp ng nhu cu rút tin ca ngi gi tin.
c trng c bn ca ri ro thanh toán là tính lng ca tài sn Có thp hn so
vi tài sn N, nên Ngân hàng có th không đáp ng đc đy đ các yêu cu thanh
toán. Ri ro thanh toán xut hin do hai nguyên nhân chính đó là nguyên nhân t phía
tài sn N và nguyên nhân t phía tài sn Có.
- Nguyên nhân t phía tài sn N phát sinh do Ngân hàng không đáp ng đc
các nhu cu thanh toán buc phi nhng bán các tài sn khác vi giá thp hn giá th
trng.  có thu nhp cao hu ht các Ngân hàng đu gim d tr tin mt và tng
đu t vào nhng tài sn có tính thanh khon thp và có thi hn dài, do vy khi nhng
ngi gi tin đng thi có nhu cu rút tin ngay lp tc thì ngân hàng rt d b ri ro.
- Nguyên nhân t phía tài sn Có phát sinh trong trng hp mt s các khon
tín dng đã cp không đc hoàn tr đúng hn, trong khi vn huy đng đã đn hn
thanh toán và các hp đng tín dng đã ký đn hn gii ngân. Trong trng hp này,
Ngân hàng phi tìm ngay nhng ngun vn khác đ tài tr.  đáp ng kp thi các

nhu cu thanh toán phát sinh buc ngân hàng phi s dng tin mt d tr, hoc bán
tài sn Có khác hoc đi vay t bên ngoài. iu này có th dn đn nhng ri ro v tài
sn N cho ngân hàng, hoc làm gim thu nhp ca ngân hàng , hoc làm tng ri ro
v tài sn N cho ngân hàng.



12
- Ngoài ra còn có th do k gian c ý làm chng t gi, truy cp vào mng ca ngân
hàng đ n cp tin nu không đc phát hin kp thi thì ri ro thanh toán ny sinh.
1.2.2.4. Ri ro hi đoái:
Ri ro hi đoái là ri ro do s bin đng ca t giá hi đoái gây nên. Nhng ri
ro này có th phát sinh trong tt c các nghip v có liên quan đn ngoi t ca ngân
hàng nh: cho vay, huy đng vn bng ngoi t, mua bán ngoi t, đu t chng khoán
bng ngoi t…
Trong các giao dch ngoi hi và trong cân đi tài sn bng ngoi t ca ngân
hàng, bt c mt trng thái ngoi hi “trng” hay “đon” đu có th gp ri ro hi
đoái khi t giá ngoi t thay đi. Nu ngân hàng  trng thái ngoi t trng thì khi
ngoi t tng giá ngân hàng s có lãi, ngc li ngân hàng s b l khi ngoi t đó
xung giá. Nu ngân hàng  trng thái đon v mt loi ngoi t nào đó, khi ngoi t
tng giá ngân hàng s b l và ngc li.
Nh vy vic to ra các trng thái ngoi t “trng” hay “đon” chính là nguyên
nhân gây ri ro hi đoái cho ngân hàng. ây chính là kt qu ca vic ngân hàng thc
hin các giao dch ngoi t phc v cho khách hàng và cho chính bn thân mình hoc
ngân hàng huy đng vn bàng ngoi t và đu t vào các tài sn Có bng ngoi t.
1.2.2.5. Ri ro khác
Ngoài nhng ri ro c bn trên trong hot đng ca ngân hàng còn chu nhng
ri ro khác nh:
- Ri ro môi trng: là ri ro do môi trng hot đng ca ngân hàng gây nên,
bao gm: ri ro do s bin đng ca thiên nhiên ( l lt, đng đt ), ri ro v kinh t

(khng hong, suy thoái kinh t ), ri ro do s thay đi chính sách pháp lut ca Nhà
nc gây bt li cho ngân hàng. Ri ro môi trng là nhng ri ro mà ngân hàng khó
kim soát đc, chúng có th làm suy yu kh nng chu đng ri ro ca ngân hàng
hoc gây cho ngân hàng nhng thit hi v tài chính.
- Ri ro v công ngh: loi ri ro này thng xy ra trong các trng hp: ngân
hàng đã đu t rt ln vào phát trin công ngh nhng hiu qu s dng không cao
không tit kim chi phí cho ngân hàng theo nh mong mun hoc h thng công ngh
ca ngân hàng trc trc làm nh hng đn vic điu hành hot đng kinh doanh ca
ngân hàng gây ra nhng tn tht nht đnh.
- Các ri ro khác: ri ro hot đng, ri ro quc gia, ri ro pháp lý…thay đi thu
đt ngt, nh hng ca chin tranh làm cho các điu kin ca th trng tài chính
thay đi đt bin không d tính trc, s sp đ đt ngt ca th trng chng khoán,
ri ro trm cp, la đo…

Thang Long University Library


13
1.2.3. c đim ca ri ro tín dng
Nghiên cu nhng đc đim c bn ca ri ro tín dng có ý ngha rt quan
trng đi vi vic xác đnh, đo lng, qun lý và kim soát nó. Ri ro tín dng có
nhng đc đim sau:
- Ri ro tín dng có tính tt yu tc luôn tn ti và gn lin vi hot đng ca
NHTM. Tính tt yu có ý ngha là ngân hàng có th phòng nga tt đ hn ch đn
mc thp nht ri ro tín dng ch không th loi b nó đc.
- Ri ro tín dng mang tính gián tip. Bi vì ngân hàng là mt đnh ch tài chính
trung gian, có mt v trí quan trng trong nn kinh t th trng, nó là mt t chc kinh
doanh tin t mà hot đng ch yu và thng xuyên là nhn tin gi ca khách hàng
vi trách nhim hoàn tr và s dng s tin đó đ cho vay. Bi vy, khi ngi vay gp
ri ro trong sn xut kinh doanh nh: ha hon, l lt, chin tranh, s đ v ca đi

tác, khách hàng ty chay sn phm ca công ty…dn đn thua l, phá sn thì s gây ra
ri ro cho NHTM, cho nên nói ri ro tín dng mang tính cht gián tip.
- Ri ro tín dng có tính cht đa dng và phc tp. Tính đa dng và phc tp ca
ri ro tín dng có th chia làm nhiu loi nh: ri ro v đo đc; ri ro c ch; ri ro
công tác kim tra, kim soát…
1.2.4. Nguyên nhân phát sinh ri ro tín dng.
1.2.4.1. Nguyên nhân ch quan:
a. Nguyên nhân t phía Ngân hàng: Ngân hàng là mt ngành kinh doanh đc
bit đi vay vi lãi sut thp và sau đó cho vay li vi lãi sut cao hn đ hng chênh
lch lãi sut. Do đó, ngân hàng luôn xem xét rt cn thn trc khi cho vay đ đt hiu
qu tránh ri ro mt vn. Vì th ri ro tín dng do nguyên nhân t phía ngân hàng
thng chim t l nh và do nhng nguyên nhân sau:
 Quy trình tín dng còn nhiu bt cp:
Ngân hàng không có đ thông tin v các s liu thng kê, ch tiêu đ phân tích
và đánh giá khách hàng,…dn đn vic xác đnh sai hiu qu phng án xin vay, hoc
xác đnh thi hn cho vay và tr n không phù hp vi phng án kinh doanh ca
khách hàng.
Bên cnh đó còn có th là do s li lng trong quá trình kim tra, giám sát sau
khi cho vay nên không phát hin kp thi hin tng s dng vn vay không đúng mc
đích. Hay phía ngân hàng quá tin tng vào tài sn th chp, bo lãnh, bo him coi đó
là vt cht đm bo chc chn cho s thu hi n gc và lãi tin vay dn đn nhng ri
ro trong quá trình thu hi vn. Hin nay còn xut hin tng mt s ngân hàng chy
theo s lng (theo k hoch) mà sao lãng vic coi trng cht lng khon vay, quá
lc quan, tin tng vào s thành công ca phng án kinh doanh khin vic kim soát
cht lng tín dng gim hiu qu.


14
 i ng nhân viên thiu đo đc và trình đ chuyên môn nghip v cha cao:
Ngân hàng có th thiu mt b phn chuyên trách theo dõi, qun lý ri ro,

qun lý hn mc tín dng ti đa cho tng khách hàng thuc tng ngành ngh, sn
phm tng đa phng khác nhau đ phân tán ri ro, các d báo cn thit trong tng
thi k. Cán b tín dng thc hin không đúng quy trình cho vay hay do quy trình tín
dng thiu cht ch và không phù hp.
Ngân hàng vi phm các nguyên tc trong cho vay, cho vay vt t l an toàn,
hoc thiu tài sn th chp, cm c. Do cht lng cán b tín dng thp nên thm đnh
khách hàng đ cho vay thiu chính xác hoc cán b tín dng vi phm đo đc trong
cho vay, cu kt vi khách hàng đ cho vay không đúng quy đnh ca ngân hàng, hoc
cán b tín dng chim dng vn vay dn đn các khon n quá hn, n xu gia tng.
 Do cnh tranh gia các NHTM ngày càng gay gt nên ngân hàng ni lng v
điu kin cn có ca khách hàng đ cho vay nhm thu hút khách hàng.
S ni lng các điu kin cho vay ca ngân hàng đi vi khách hàng. Mt s
chi nhánh ca h thng NHTM do chy theo thành tích, mun tng nhanh d n đã h
thp lãi sut cho vay, h thp điu kin tín dng đ thu hút khách hàng, to ra vic
cnh tranh thiu lành mnh gia các chi nhánh, làm gim li nhun ca toàn h thng.
Thông tin kinh t, thông tin ri ro, phân tích tín dng, phân tích hot đng
kinh doanh ca ngân hàng cha đc t chc thc hin có hiu qu. Vic qun lý
thông tin tín dng vn đc thc hin ch yu bng th công, thiu chính xác và
không đy đ, kp thi. Vì vy, vic phân tích đánh giá tín dng theo ngành, theo
khách hàng cha đc thc hin thng xuyên đ có đc nhng đnh hng tín dng
chính xác và kp thi.
b. Nguyên nhân t phía khách hàng: Ri ro t phía khách hàng là nguyên nhân
ch yu dn đn ri ro trong hot đng tín dng ca ngân hàng. Vic phòng tránh rt
khó khn và phc tp. Ri ro xy ra thng bi nhng nguyên nhân sau:
 i vi khách hàng là cá nhân:
(1) Thiu nng lc tài chính: khách hàng vay vn không đ kh nng tài chính đ
tr n, dn đn vic thu hi n ca Ngân Hàng gp khó khn. C th nguyên nhân tài
chính  đây bao gm rt nhiu yu t, có th do không tuân th làm đúng theo k
hoch đã xây dng ban đu, hoch đnh tài chính không hp lý, phát sinh nhng khon
mc chi phí không tính trc,…… Khi khách hàng vay tin đ m rng quy mô kinh

doanh, đa phn là tp trung vn đu t vào tài sn vt cht ch ít khách hàng dám
mnh dn đi mi cung cách qun lý, đu t cho b máy giám sát kinh doanh, tài
chính, k toán theo đúng chun mc. Quy mô kinh doanh phình ra quá to so vi t duy
qun lý là nguyên nhân dn đn s phá sn ca các phng án kinh doanh đy kh thi
mà l ra nó phi thành công trên thc t. Theo đó, kh nng qun lý kinh doanh yu
Thang Long University Library


15
kém gây nên tình trng kinh doanh thua l ca các doanh nghip, nh hng nghiêm
trng ti kh nng tr n ca khách hàng, gia tng t trng n quá hn, n xu trong
ngân hàng. Nhng yu t trên không th không loi tr khi tin hành mt k hoch
kinh doanh.
(2) Thiu nng lc pháp lý: Khi khách hàng thiu nng lc pháp lý thì vic thu
hi n ca ngân hàng cng gp khó khn do cn tr v th tc và thi gian.
(3) S dng vn sai mc đích: ó là vic khách hàng dùng vn vay ca mình
không đúng mc đích theo tha thun trong hp đng tín dng. T đó dn đn khách
hàng có th làm n thua l và không có kh nng tr n cho ngân hàng.
(4) Do ý mun ch quan ca ngi đi vay c tình không tr n: ây là trng
hp xu nht trong các nguyên nhân ch quan dn đn ri ro tín dng. Loi nguyên
nhân này đc xp vào nguyên nhân ri ro v đo đc ca ngi đi vay. Trên thc t
cho thy yu t đo đc là nguyên nhân rt quan trng trong vic tr n vay, ngi đi
vay có th có kh nng nhng c tình không tr n, la đo chim đot tin vay ca
bên cho vay.
(5) Do hoàn cnh gia đình gp khó khn nh: b sa thi, tht nghip, tai nn lao
đng…dn đn mt đi ngun thu nhp đ tr n ngân hàng.
Nhìn chung, vi các nguyên nhân này ngân hàng có th xác đnh đc thông tin
qua quá trình thm đnh tình hình sn xut kinh doanh trc, trong và sau khi cho vay.
 t đó đánh giá mc đ ri ro ca khon vay mt cách khách quan nht.
 i vi khách hàng là doanh nghip:

(1) Doanh nghip b mt nng lc pháp lý: Do trong quá trình hot đng kinh
doanh doanh nghip b thu hi giy phép kinh doanh, dn đn sn xut kinh doanh
không đc và không có kh nng tr n ngân hàng.
(2) Nng lc chuyên môn và uy tín lãnh đo ca doanh nghip b gim thp, đo
đc ngh nghip yu kém, thiu quan tâm đ thc hin tt các khâu ca quá trình t
chc, điu hành sn xut kinh doanh hay do s hn ch v ngh nghip chuyên môn
ca nhân viên doanh nghip dn đn doanh nghip làm n yu kém thua l.
(3) Do doanh nghip s dng vn vay sai mc đích.
(4) Do quá trình hi nhp kinh t quc t (nh gia nhp t chc WTO, AFTA),
các doanh nghip trong nc không cnh tranh li vi các công ty nc ngoài dn đn
gim sút th trng tiêu th, giá thành sn phm làm ra phi h thp đ cnh tranh t
đó các doanh nghip làm n thua l và mt kh nng tr n ngân hàng.
(5) Do doanh nghip không mua bo him nh: bo him ha hon, bo him tài
sn, bo him thiên tai,…nên khi có bin c xy ra thì doanh nghip b tn tht ln và
không có kh nng tr n vay.



16
(6) S thay đi trong chính sách ca nhà nc cng nh hng đn hot
đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip t đó nh hng đn kh nng thu
hi n ca ngân hàng.
(7)Hiu bit hn ch v sn phm, công ngh và th trng
(8) Hn ch v kh nng hoch đnh và kim soát chi phí Nghiên cu và phát
trin (R&D) sn phm.
(9) Quá chú trng đn tc đ tng trng mà b quên cht lng tng trng.
1.2.4.2. Nguyên nhân khách quan: Nguyên nhân này là tác nhân gây ra ri ro tín
dng bt kh kháng, xy ra ngoài ý mun và tm kim soát ca con ngi trong mt
thi đim nào đó.
 Xut phát t môi trng kinh t không n đnh:

Trong mt nn kinh t tng trng lành mnh tim nng sn xut và tiêu dùng
ca xã hi còn ln thì hot đng sn xut kinh doanh còn có nhiu c hi đ phát trin
và ngc li, khi nn kinh t có hin tng lm phát tng vt kéo theo đng tin ni
đa b mt giá, dn đn kinh doanh trong nc b tr ngi và khó khn khin cho kh
nng thu hi vn tín dng tr nên phc tp.
Th nht, s bin đng quá nhanh và không d đoán đc ca th trng th
gii. Nn kinh t Vit Nam vn còn l thuc quá nhiu vào sn xut nông nghip và
công nghip phc v nông nghip…vn rt nhy cm vi ri ro thi tit và giá c th
gii, nên d b tn thng khi th trng th gii bin đng xu.
Nn kinh t Vit Nam là nn kinh t m, xu hng hi nhp kinh t th gii và
trong khu vc là hin nhiên, vì vy trc nhng bin đng ca th trng th gii
không tránh khi tác đng. Do đó h thng Ngân hàng Vit Nam cng ít nhiu b nh
hng. Th trng bt đng sn và chng khoán đang trong tình cnh khó khn, các
khon đu t vào hai th trng đó khó có th thu hi, vic mua bán din ra khó khn
hn, khách hàng s không có ngun tr n, đng thi t l tài sn đm bo không đ
đm bo cho d n còn li,… khin hàng lot các nguy c tim n ca ri ro tín dng
(RRTD) xut hin.
Th hai, ri ro tt yu ca quá trình t do hoá tài chính, hi nhp quc t. Quá
trình t do hoá tài chính và hi nhp quc t có th làm cho n xu gia tng khi to
môi trng cnh tranh gay gt, khin hu ht khách hàng phi đi mt vi nguy c
thua l và quy lut chn lc khc nghit ca th trng. Bên cnh đó, bn thân s cnh
tranh ca các NHTM trong nc và quc t cng khin các ngân hàng trong nc vi
h thng qun lý yu kém gp nguy c ri ro tng lên bi hu ht các khách hàng có
tim lc tài chính ln s b các ngân hàng nc ngoài thu hút.

Thang Long University Library


17
Th ba, ri ro có th xut hin khi tràn lan hàng nhp lu. Nc Vit Nam ta có

hàng trm kilomet biên gii đng b và đng bin, do đó vic buôn bán hàng lu
qua biên gii là không tránh khi. Cuc chin đu vi hàng lu đã kéo dài t nhiu
nm nay, song kt qu hàng lu vn tràn lan ti các thành ph ln, làm các doanh
nghip trong nc và các ngân hàng đu t vn cho các doanh nghip này gp không
ít khó khn, ri ro cng t đy phát sinh.
Th t, thiu s quy hoch, phân b đu t mt cách hp lý đã dn đn khng
hong tha v đu t trong mt s ngành.  nc ta thi gian qua, s cnh tranh đã
phát trin mt cách t phát, hoàn toàn không đi kèm vi s quy hoch hp lý, hp tác,
phân công lao đng, chuyên môn hoá lao đng, s bt lc trong vai trò ca các Hip
hi và s điu tit v mô ca Nhà nc. iu này dn đn s gia tng quá đáng vn
đu t vào mt s ngành, dn đn khng hong tha, lãng phí tài nguyên quc gia.
 Môi trng pháp lý còn nhiu bt li:
ây là mt nhân t cng nh hng ti kh nng phát sinh ri ro tín dng,
cng là nguyên nhân trc tip dn đn ri ro trong sn xut kinh doanh ca các doanh
nghip. Trong nhng nm gn đây, Ngân hàng Nhà Nc (NHNN) và các c quan có
liên quan đã ban hành nhiu lut, vn bn di lut liên quan đn hot đng tín dng
ngân hàng. Tuy nhiên, vic áp dng lut và các vn bn này vào hot đng ngân hàng
thì ht sc chm chp và còn nhiu vng mc.
Lut và các vn bn có liên quan ca Vit Nam không đng b, còn nhiêu khê,
nh vic quy đnh NHTM có quyn x lý tài sn đm bo n vay khi khách hàng
không tr đc n, song đ thc hin điu này thì rt khó và tn nhiu thi gian.
Bên cnh đó, s thanh tra, kim tra, giám sát cha hiu qu ca Ngân hàng nhà
nc. Mô hình t chc ca thanh tra ngân hàng còn nhiu bt cp, cha hiu qu, hot
đng thanh tra giám sát thng ch ti ch là ch yu, còn th đng theo kiu x lý
nhng vic đã phát sinh, ít có kh nng ngn chn và phòng nga ri ro. Vì th có
nhng sai phm ca các NHTM không đc thanh tra NHNN cnh báo sm, có bin
pháp ngn chn t đu, đ đn khi hu qu nng n xy ra ri mi can thip.
Ngoài ra, h thng thông tin qun lý còn bt cp và tn ti nhiu yu kém. Hin
nay môi trng thông tin đã đc ci thin, kênh cung cp thông tin v tình hình hot
đng TD tt nht  Vit Nam là trung tâm thông tin TD ngân hàng (CIC) ca NHNN.

Trong tình hình cnh tranh ngày càng gay gt nh hin nay, vai trò ca CIC là rt quan
trng trong vic cung cp thông tin kp thi, chính xác đ ngân hàng có các quyt đnh
cho vay hp lý. áng tic hin nay ngân hàng d liu ca CIC cha đy đ, thông tin
còn quá đn điu; cha đáng tin cy tuyt đi. Hn na, Vit Nam vn còn hn ch
trong khâu qun lý và cung cp thông tin, do đó s là thách thc cho h thng ngân
hàng trong vic m rng và kim soát TD.


18
Cn lu ý dù nguyên nhân t phía khách hàng hay t phía ngân hàng, nguyên
nhân ch quan hay khách quan đu dn đn hu qu là khách hàng không tr đc n.
Tuy nhiên, vic phân tích và phân đnh rõ ràng nguyên nhân s giúp ngân hàng có bin
pháp x lý thích hp đ đt đc kt qu tt hn.
1.2.5. Tác đng ca ri ro tín dng:
1.2.5.1. i vi khách hàng
Ri ro tín dng xy ra c th là n quá hn phát sinh thì doanh nghip vay vn
phi chu lãi sut quá hn là 150% lãi sut trong hn, mt mc lãi sut cao làm cho
tng n ca khách hàng đi vi ngân hàng tng lên nhanh chóng, tình hình tài chính
ca h đã khó khn nay li càng khó khn hn, kh nng tr n cho ngân hàng ngày
càng thp. Hn na, khách hàng đ phát sinh n quá hn là du hiu nói lên s hot
đng kém hiu qu ca khách hàng và uy tín ca khách hàng s b gim sút. Do đó h
s gp nhiu khó khn khi mun vay vn ti ngân hàng đó hoc ti ngân hàng khác đ
khôi phc hot đng sn xut kinh doanh.
1.2.5.2. i vi Ngân hàng
Th nht, v mt tài chính do không thu đc n (gc và lãi), Ngân hàng b gim
doanh thu trong khi vn tr tin lãi (lãi đu vào) gây mt cân đi trong thu chi nghip
v. N quá hn chính là hu qu Ngân hàng gánh chu, không thu đc n vòng quay
vn tín dng không thc hin đc, Ngân hàng không có kh nng đm bo vn lu
đng, hn ch c vai trò phc v ln kh nng kinh doanh ca Ngân hàng.
Th hai, v mt xã hi, t ri ro tín dng dn đn ri ro thanh khon làm mt

lòng tin trong nhân dân gây nh hng đn tâm lý khách hàng gi tin. Mt khi xy ra
trng hp này khách hàng s đng lot đn rút tin mt cách  t ti Ngân hàng và
làm xáo trn hot đng kinh doanh ca Ngân hàng. Nu Ngân hàng không có bin
pháp đi ng kp thi thì s làm cho toàn b h thng ca Ngân hàng sp đ. i vi
c quan qun lý cp trên, Ngân hàng s b mt lòng tin, không tin tng vào hot đng
ca Ngân hàng c s.
Th ba, do tâm lý làm n thua l, tâm lý ca cán b, công nhân viên chán nn,
không tin tng vào kh nng hot đng ca chính mình làm cho thu nhp ca h ngày
mt gim sút, mt công n vic làm …có th dn đn phá sn ca Ngân hàng.
1.2.5.3. i vi nn kinh t
Hot đng ca Ngân Hàng có liên quan trc tip đn nn kinh t, các xí nghip
và dân c. Vì vy khi ri ro làm phá sn mt s ngân hàng t đó lan sang các ngân
hàng khác làm cho dân chúng mang mt tâm lý s hãi nên dn đn tính trng rút tin
trc thi hn. Nh th h thng ngân hàng b rung chuyn và s tác đng xu đn nn
kinh t. Giá c bin đng, vic sn xut kinh doanh ca doanh nghip b đình đn, kh
Thang Long University Library


19
nng tr n gp khó khn dn đn tình trng đóng ca làm cho nn tht nghip ngày
càng gia tng, t nn xã hi bùng phát, đng tin mt giá tình trng kinh t vn đã khó
khn nay li càng khó khn hn nu không cu giãn đc có th dn đn khng hong
nn kinh t.
1.2.6 Các du hiu nhn bit ri ro tín dng
Vi mc đích c gng ngn chn nhng ri ro trong hot đng tín dng, ngi
điu hành ngân hàng phi hiu đc rng vì sao nhng ri ro này có th xy ra? Khi
xem xét nhng ri ro trong cho vay, cán b tín dng phi xem xét rng nhng ri ro
này phát sinh t phía ngân hàng gây ra (có th kim soát đc) hay do nhng yu t
khách quan t môi trng bên ngoài (không th kim soát đc).

Nhng ngân hàng mong mun duy trì mc d n cho vay  tình trng tt, có th
làm gim bt k c nhng ri ro không th kim soát đc bng cách tp trung quá
nhiu vn vào mt ngi vay, tc là áp dng phng pháp phân tán ri ro. Vì vy vai
trò ca ngi cán b tín dng  ch cn phi thc hin nhng công vic nht đnh đ
tránh nhng ri ro trong tng lai.
Bên cnh đó, có th da vào mt s du hiu sau đ nhn bit và có bin pháp c
th nhm hn ch ti đa thit hi cho phía ngân hàng cng nh khách hàng.
Nguyên nhân có th kim soát
đc
1. Xem xét không k khi cho
vay
2. Không nhn bit đc ri
ro
3. Không kim soát/theo dõi
4. Không x
 lý k
p thi

Nguyên nhân không th
kim soát đc
1. S đ v trong kinh
doanh ca ngi đi vay
2. Bin đng chính tr và
các nguyên nhân khác.

Dùng qu d phòng ri ro
Tht thoát trong cho vay
Mt dn vn ngân hàng
Ngân hàng đi đn đóng ca