B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG HOT NG
TÍN DNG TI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT
TRIN NÔNG THÔN VIT NAM – CHI NHÁNH HNG HÀ
SINH VIÊN THC HIN : V VÂN ANH
MÃ SINH VIÊN : A10810
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
HÀ NI – 2011
B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG HOT NG
TÍN DNG TI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT
TRIN NÔNG THÔN VIT NAM – CHI NHÁNH HNG HÀ
Giáo viên hng dn : ThS. Trn Th Thùy Linh
Sinh viên thc hin : V Vân Anh
Mã sinh viên : A10810
Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
HÀ NI - 2011
Thang Long University Library
LI CM N
Sau mt thi gian nghiên cu và tìm hiu, đ tài “Gii pháp nâng cao cht
lng hot đng tín dng ti Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit
Nam – Chi nhánh Hng Hà” ca khóa lun đã đc hoàn thành vi s giúp đ ca
nhiu cá nhân và tp th.
Trc tiên, em xin bày t li cm n chân thành nht ti giáo viên hng dn -
ThS. Trn Th Thùy Linh. Trong sut quá trình nghiên cu đ tài và thc hin khóa
lun, cô luôn là ngi trc tip ch bo, hng dn và giúp đ em rt tn tình. Nh đó,
nhng thiu sót trong kin thc ca em đã đc kp thi chnh sa. Nh nhng gi ý
ca cô mà em đã có hng đi đúng cho đ tài đ thc hin khóa lun mt cách tt
nht.
Em xin gi li cm n đn toàn th các thy cô tham gia ging dy ti trng
i hc Thng Long nói chung và đc bit là các thy cô trong B môn kinh t đã giúp
đ và truyn đt cho em nhng kin thc b ích, nhng kinh nghim quý báu trong
sut 4 nm hc tp và rèn luyn ti trng.
Ngoài ra, em cng xin gi li cm n sâu sc ti các cán b công tác ti chi
nhánh NHNo&PTNT Hng Hà đã tn tình giúp đ và to điu kin đ em có th tìm
hiu thc t trong quá trình thc tp và trong thi gian em thc hin khóa lun này.
Em xin chân thành cm n!
MC LC
LI M U
CHNG 1: LÝ LUN CHUNG V CHT LNG HOT NG TÍN DNG
CA NGÂN HÀNG THNG MI 1
1.1. Tng quan v Ngân hàng Thng mi 1
1.1.1. Khái nim Ngân hàng Thng mi 1
1.1.2. Các hot đng c bn ca Ngân hàng Thng mi 2
1.1.2.1. Nghip v huy đng vn 2
1.1.2.2. Nghip v s dng vn 3
1.1.2.3. Nghip v thanh toán 4
1.1.2.4. Các nghip v khác 4
1.2. Hot đng tín dng ca Ngân hàng Thng mi 5
1.2.1. Khái nim tín dng Ngân hàng 5
1.2.2. c trng c bn ca tín dng 6
1.2.3. Vai trò ca tín dng Ngân hàng 7
1.2.4. Phân loi tín dng Ngân hàng 9
1.2.4.1. Phân theo hình thc cp tín dng 9
1.2.4.2. Phân theo thi hn tín dng 12
1.2.4.3. Phân theo thành phn kinh t 13
1.2.4.4. Phân theo phng pháp hoàn tr 13
1.2.4.5. Phân theo mc đ tín nhim 13
1.2.4.6. Các cách phân loi khác 13
1.3. Cht lng tín dng Ngân hàng 14
1.3.1. Khái nim cht lng tín dng Ngân hàng 14
1.3.2. S cn thit nâng cao cht lng tín dng Ngân hàng 15
1.3.2.1. Cht lng tín dng vi s tn ti và phát trin ca Ngân hàng 15
1.3.2.2. Cht lng tín dng vi khách hàng 15
1.3.2.3. Cht lng tín dng vi nn kinh t - xã hi 16
1.3.3. Các ch tiêu đánh giá cht lng tín dng Ngân hàng 17
1.3.3.1. Ch tiêu đnh tính 17
1.3.3.2. Ch tiêu đnh lng 17
1.3.4. Các nhân t nh hng đn cht lng tín dng 20
1.3.4.1. Các nhân t bên ngoài 20
1.3.4.2. Các nhân t bên trong 22
CHNG 2: THC TRNG CHT LNG HOT NG TÍN DNG TI
NHNNo&PTNT VIT NAM - CHI NHÁNH HNG HÀ 25
2.1. Tng quan v Chi nhánh NHNo&PTNT Hng Hà 25
Thang Long University Library
2.1.1. S lc quá trình hình thành và phát trin 25
2.1.2. C cu t chc 26
2.1.3. Kt qu kinh doanh ca Chi nhánh NHNo&PTNT Hng Hà 28
2.1.3.1. Huy đng vn 28
2.1.3.2. S dng vn 32
2.1.3.3. Các hot đng kinh doanh khác 33
2.1.3.4. Kt qu hot đng kinh doanh 34
2.2. Thc trng cht lng hot đng tín dng ti NHNo&PTNT Hng Hà 36
2.2.1. Ch tiêu đnh tính 36
2.2.2. Các ch tiêu đnh lng 37
2.2.2.1. Doanh s cho vay 37
2.2.2.2. Doanh s thu n 39
2.2.2.3. H s thu n 42
2.2.2.4. Tng d n và kt cu d n 42
2.2.2.5. Hiu sut s dng vn 46
2.2.2.6. Vòng quay vn tín dng 47
2.2.2.7. N quá hn 47
2.2.2.8. Trích lp và x lý ri ro 50
2.2.2.9. Thu nhp t hot đng tín dng 50
2.3. ánh giá cht lng hot đng tín dng ca chi nhánh NHNo&PTNT Hng Hà 52
2.3.1. Nhng kt qu đt đc 52
2.3.2. Nhng tn ti và nguyên nhân 53
2.3.2.1. Nhng tn ti 53
2.3.2.2. Nguyên nhân 54
CHNG 3: MT S GII PHÁP NHM NÂNG CAO CHT LNG HOT
NG TÍN DNG TI CHI NHÁNH NHNo&PTNT HNG HÀ 57
3.1. nh hng hot đng tín dng ca chi nhánh NHNo&PTNT Hng Hà 57
3.1.1. nh hng chung 57
3.1.2. nh hng trong hot đng tín dng 58
3.2. Gii pháp nâng cao cht lng tín dng ti chi nhánh NHNo&PTNT Hng Hà 59
3.2.1. Xây dng chính sách huy đng vn hp lý 59
3.2.2. a dng hóa khách hàng và các hình thc cp tín dng 60
3.2.3. a dng hóa lnh vc đu t 62
3.2.4. Nâng cao cht lng đánh giá khách hàng và thm đnh tín dng 62
3.2.5. Tng cng công tác qun lý n, gii quyt n quá hn và giám sát tín dng 63
3.2.6. Nâng cao công ngh ngân hàng 64
3.2.7. Nâng cao cht lng đi ng cán b nhân viên 64
3.2.8. Tng cng các hot đng marketing 65
3.3. Mt s kin ngh 66
3.3.1. Kin ngh vi c quan Nhà nc có thm quyn 66
3.3.2. Kin ngh vi ngân hàng trung ng 67
3.3.3. Kin ngh vi NHNo&PTNT Vit Nam 67
KT LUN 69
Thang Long University Library
DANH MC CÁC T VIT TT
Ký hiu vit tt Tên đy đ
ATM Automatic Teller Machine (Máy rút tin t đng)
Agribank Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam
CIC Credit Information Center (Trung tâm thông tin tín dng)
DNNN Doanh nghip Nhà nc
DNNQD Doanh nghip ngoài quc doanh
DPRR D phòng ri ro
EDC Electronic Data Capture (Thit b đc th đin t)
NH Ngân hàng
NHNN Ngân hàng Nhà nc
NHNo&PTNT Ngân hàng Nông nghip và phát trin nông thôn
NHTM Ngân hàng thng mi
NVH Ngun vn huy đng
POS Point of sale (im bán hàng)
TCTD T chc tín dng
TG Tin gi
TG TCKT Tin gi t chc kinh t
TG TCTD Tin gi t chc tín dng
TTQT Thanh toán quc t
VND Vit Nam đng
WTO World Trade Organization (T chc thng mi th gii)
DANH MC S , BNG, BIU
DANH MC S
B máy t chc ca NHNo&PTNT chi nhánh Hng Hà 27
DANH MC BIU
Biu đ 2.1. Kt qu huy đng vn ca NHNo&PTNT Hng Hà 28
Biu đ 2.2. Tng d n ca NHNo&PTNT Hng Hà nm 2007 – 2009 32
Biu đ 2.3. Doanh s cho vay theo thi gian 37
Biu đ 2.4. Tng d n theo thành phn kinh t 45
Biu đ 2.5. Thu nhp t hot đng tín dng 51
DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1. C cu ngun vn huy đng ca NHNo&PTNT Hng Hà 29
Bng 2.2. Kt qu dch v ca NHNo&PTNT Hng Hà 33
Bng 2.3. Tng hp kt qu kinh doanh ca NHNo&PTNT Hng Hà 35
Bng 2.4. Doanh s cho vay theo thành phn kinh t 39
Bng 2.5. Doanh s thu n theo thi gian 40
Bng 2.6. Doanh s thu n theo thành phn kinh t 41
Bng 2.7. H s thu n ca NHNo&PTNT Hng Hà 42
Bng 2.8. Tng d n theo thi gian ca NHNo&PTNT Hng Hà 43
Bng 2.9. Tng d n theo tin t 44
Bng 2.10. Hiu sut s dng vn 46
Bng 2.11. Vòng quay vn tín dng 47
Bng 2.12. Tình hình n quá hn ca Agribank Hng Hà 48
Bng 2.13. N quá hn theo tng nhóm n 49
Bng 2.14. Trích lp và x lý ri ro 50
Thang Long University Library
LI M U
1. S cn thit ca đ tài
Nh công cuc đi mi nn kinh t và di s ch đo ca ng và Nhà nc,
nn kinh t Vit Nam trong nhng nm qua đã không ngng phát trin. Chúng ta đang
tng bc hi nhp vi nn kinh t ca các nc trong khu vc và trên th gii. Tri
qua nhiu sóng gió, nn kinh t nc ta đã đt đc nhng thành tu đáng khích l.
đt đc điu đó là nh có s đóng góp không nh ca ngành NH vi vai trò là “đòn
by kinh t”.
Song song vi vic c ch th trng ngày càng hoàn thin ca nn kinh t Vit
Nam là s cnh tranh ngày càng gay gt gia các NH. Mà trong xu hng tng lai thì
mt điu tt yu xy ra là các NH s ngày mt phát trin mnh hn do nn kinh t
ngày mt tng trng. ó là nhng khó khn, thách thc đin hình mà các NH phi
đi mt. Tuy nhiên, nhng khó khn, thách thc y li đt ra cho NH nhng chuyn
hng trong kinh doanh ca mình. Trong s thay đi ca môi trng nh vy thì lnh
vc hot đng tín dng là mt vn đ ht sc quan trng bi nó là ngun sinh li ch
yu, quyt đnh s tn ti, phát trin ca NH. Bên cnh nhng kt qu và đóng góp đt
đc thì hot đng tín dng cha vô vàn nhng ri ro tim n. Nó không nhng làm
nh hng đn kt qu hot đng kinh doanh ca NH nói riêng mà còn nh hng ti
nn kinh t toàn xã hi nói chung. Thc t ngày nay, vn đ v cht lng tín dng
cng nh kh nng cnh tranh ca các NH nc ta còn quá thp. có th tn ti
trong quá trình cnh tranh khc lit y thì vn đ mà các NH luôn phi quan tâm đó là
vic nâng cao cht lng hot đng tín dng nhm hn ch ti đa ri ro, đem li hiu
qu tt nht cho NH và thúc đy nn kinh t phát trin.
Cng nh các NH khác, NHNo&PTNT Vit Nam – chi nhánh Hng Hà trong
nhng nm qua đã rt chú trng ti hot đng tín dng ca mình. Trong thi gian thc
tp ti chi nhánh NHNo&PTNT Hng Hà, vi s ch dn tn tình ca các anh ch
trong chi nhánh, em đã thy đc vai trò quan trng và nhng đóng góp, tn ti ca
hot đng tín dng. Chính vì vy, em đã chn đ tài “Gii pháp nâng cao cht lng
hot đng tín dng ti Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam –
Chi nhánh Hng Hà” làm đ tài nghiên cu cho khóa lun ca mình.
2. Mc tiêu nghiên cu ca đ tài
tài ca khóa lun tp trung nghiên cu ba ni dung chính sau:
- Lý lun chung v NHTM và cht lng hot đng tín dng ca NHTM.
- Tìm hiu và phân tích thc trng trong hot đng tín dng ca chi nhánh
NHNo&PTNT Hng Hà, t đó đánh giá, rút ra nhng kt qu đt đc cng nh
nhng hn ch còn tn ti và nguyên nhân dn ti nhng hn ch đó.
- Xây dng các gii pháp nhm nâng cao cht lng hot đng tín dng ti chi
nhánh NHNo&PTNT Hng Hà.
3. Phng pháp nghiên cu
Khóa lun có s dng các phng pháp trong nghiên cu nh phng pháp
thng kê, tng hp, phân tích, din gii, so sánh kt hp vi s đ, biu đ và bng
biu.
4. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: Hot đng tín dng và cht lng hot đng tín dng
ti chi nhánh NHNo&PTNT Hng Hà.
- Phm vi nghiên cu: Tp trung nghiên cu đ tìm gii pháp nâng cao cht
lng hot đng tín dng ca chi nhánh NHNo&PTNT Hng Hà trong thi gian t
nm 2007 đn nm 2009.
5. Kt cu khóa lun
Ni dung ca khóa lun gm ba chng:
Chng 1
: Lý lun chung v cht lng hot đng tín dng ca NHTM
Chng 2
: Thc trng cht lng hot đng tín dng ti NHNo&PTNT Vit
Nam – chi nhánh Hng Hà.
Chng 3
: Mt s gii pháp nhm nâng cao cht lng hot đng tín dng ti
chi nhánh NHNo&PTNT Hng Hà.
Trong quá trình nghiên cu, mc dù đã tìm hiu lý lun và thc tin nhng do
thi gian hn và kin thc còn hn ch nên khóa lun không tránh đc nhng thiu
sót. Em mong nhn đc nhng ý kin đóng góp ca các thy cô đ khóa lun đc
hoàn thin hn.
Em xin chân thành cm n!
Thang Long University Library
1
CHNG 1
LÝ LUN CHUNG V CHT LNG HOT NG TÍN DNG CA
NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. Tng quan v Ngân hàng Thng mi
1.1.1. Khái nim Ngân hàng Thng mi
Ngân hàng Thng mi (NHTM) là mt t chc trung gian tài chính có v trí
quan trng trong nn kinh t quc dân và hot đng theo đnh ch trung gian mang
tính cht tng hp. Lch s hình thành và phát trin ca NH theo các nhà nghiên cu
ghi nhn là da trên c s ca s phát trin sn xut và trao đi hàng hóa. Khi sn xut
phát trin thì nhu cu trao đi, m rng sn xut gia các vùng lãnh th, gia các quc
gia tng lên. khc phc s khác bit v tin t gia các quc gia, khu vc thì trên
th trng xut hin các thng gia làm ngh đi tin. Khi trao đi hàng hóa phát trin
s quay tr li kích thích hot đng sn xut hàng hóa. Cùng vi s phát trin đó, các
nghip v đc phát trin dn nh gi h tin, chi tr tin h… Chính vì th mà NH là
mt sn phm đc đáo ca nn sn xut hàng hóa, là đng lc quan trng cho s phát
trin ca nn sn xut xã hi. Tri qua mt thi gian dài, cho ti nay hot đng ca các
NHTM đã tr thành mt yu t không th thiu, gn lin vi nn kinh t ca mi quc
gia trên th gii.
Hin nay, trên th gii có nhiu khái nim, cách nhìn nhn khác nhau v
NHTM. Ti M, NHTM là mt công ty kinh doanh chuyên cung cp dch v tài chính
và hot đng trong ngành dch v tài chính. Trong iu 1, Lut Ngân hàng ca Pháp
ban hành ngày 13/06/1941 thì NHTM là nhng xí nghip thng xuyên nhn ca công
chúng di hình thc tin gi hay hình thc khác và h dùng vào nghip v chit
khu, tín dng hay dch v tài chính. Ti n , NHTM là c s xác nhn các khon
tin gi đ cho vay, tài tr và đu t.
Ti Vit Nam, nhm thc hin nht quán chính sách kinh t nhiu thành phn
theo đnh hng xã hi ch ngha, nhm tng cng qun lý ca Nhà nc, TCTD
đc quy đnh trong Lut các t chc tín dng nh sau: “TCTD là loi hình doanh
nghip hot đng kinh doanh tin t, làm dch v NH vi ni dung nhn tin gi và s
dng s tin này đ cp tín dng và cung ng dch v thanh toán”. Nh vy, cn c
vào tính cht và mc tiêu hot đng thì NH bao gm các loi hình đó là: NHTM, NH
Chính sách, NH hp tác xã, NH đu t và các loi hình NH khác. Trong Pháp lnh
Ngân hàng ngày 23/05/1990 ca Hi đng Nhà nc có nêu rõ: “NHTM là t chc
kinh doanh tin t mà hot đng ch yu và thng xuyên là nhn tin gi t khách
hàng vi trách nhim hoàn tr và s dng tin đó đ vay, thc hin nghip v chit
2
khu và là phng tin thanh toán”. Hin nay, theo Lut các t chc tín dng Vit
Nam s 47/2010/QH12 do Quc hi khóa 12 ban hành vào ngày 29/06/2010 thì
NHTM đc hiu nh sau: “NHTM là mt loi hình NH đc thc hin tt c các
hot đng NH và các hot đng kinh doanh khác theo quy đnh nhm mc tiêu li
nhun”. c trng c bn đ phân bit NHTM vi các trung gian tài chính phi NH là
gii hn hot đng ca chúng. NHTM đc phép nhn tin gi bao gm c tin gi
không k hn và tin gi có k hn; sau đó s dng chúng đ thc hin các nghip v
nh cho vay, chit khu, thanh toán và các dch v khác. Trong khi đó, các trung gian
tài chính phi NH (công ty tài chính, cho thuê tài chính, công ty bo him…) thì ch
đc thc hin mt s các hot đng nh cho vay hay thuê mua; tuyt đi không đc
nhn tin gi không k hn và không đc thc hin nghip v thanh toán.
Nh vy, tuy có rt nhiu đnh ngha, cách hiu khác nhau v NHTM nhng
nhìn chung thì NHTM có hot đng c bn là kinh doanh tin t - tín dng và các dch
v NH khác.
1.1.2. Các hot đng c bn ca Ngân hàng Thng mi
NHTM là mt t chc tài chính trung gian. Trong Lut các t chc tín dng
Vit Nam s 47/2010/QH12 có gii thích rng: “Hot đng NH là hot đng kinh
doanh tin t và dch v NH vi ni dung thng xuyên là nhn tin gi và s dng s
tin này đ cp tín dng và cung ng dch v thanh toán”. Hot đng kinh doanh ca
NHTM ch yu hng đn mc đích cui cùng là ti đa hóa li nhun bng nhiu
cách khác nhau. hiu rõ hn, ta cn đi sâu tìm hiu các hot đng c bn ca
NHTM.
1.1.2.1. Nghip v huy đng vn
Hot đng huy đng vn ca NHTM chính là hot đng đu vào ca NH. Vn
ch s hu và vn n là hai loi hình thành nên ngun vn ca NH. Trong đó, vn ch
s hu rt đa dng, đc hình thành da theo tính cht s hu, nng lc tài chính ca
ch NH, theo yêu cu và s phát trin ca th trng. i vi vn n thì đây là ngun
ch yu, đóng vai trò quan trng trong hot đng, gn lin vi quy trình nghip v ca
NH. Vn n đc to lp t nhiu ngun nh sau:
- Huy đng t tin gi: ây là ngun vn quan trng, chim t trng ln trong
ngun vn ca NH. Nó dng nh là hot đng nguyên thy ca các NHTM. Các NH
đu đt nó là mc tiêu tng trng hàng nm ca mình bi đây là ngun đu vào ch
yu ca NH. Tuy nhiên có nhiu yu t nh hng ti quy mô tin gi ca khách hàng
và dn ti s cnh tranh gay gt ca các NHTM nh: lãi sut, phng thc huy đng
ca NH, tình hình kinh t xã hi, uy tín ca tng NH, s đa dng trong danh mc sn
phm ca các NH. Các hình thc huy đng t tin gi ca NHTM bao gm:
Thang Long University Library
3
+ Tin gi thanh toán (tin gi không k hn)
+ Tin gi có k hn ca các doanh nghip, các t chc xã hi
+ Tin gi tit kim ca dân c
+ Tin gi khác (tin gi ca kho bc Nhà nc, ca các TCTD khác…)
- Vay t NH Trung ng và t các TCTD khác
+ Vay t NH Trung ng: NH Trung ng có th cho vay di hình thc tái
cp vn theo quy đnh ca Lut Ngân hàng Nhà nc Vit Nam nh: cho vay li theo
h s tín dng; chit khu, tái chit khu, thng phiu và các giy t có giá ngn hn
khác…
+ Vay t các TCTD khác: Các NH vay mn ln nhau thông qua th trng liên
NH nhm đáp ng nhu cu d tr, chi tr cp bách.
- Vay trên th trng vn: NH huy đng vn bng vic phát hành các giy t có
giá nh: k phiu, trái phiu, chng ch tin gi.
- Ngun vn khác: Vn y thác, vn trong thanh toán.
1.1.2.2. Nghip v s dng vn
- Nghip v cho vay: Cho vay là hot đng ch yu ca các NHTM. NHTM
va đóng vai trò là ngi đi vay và cho vay. Ngun thu t các hot đng cho vay
chim mt t trng ln trong tng ngun thu ca NH. Do vy mà hot đng cho vay
không th thiu trong các NHTM. Cho vay đc chia thành các loi sau:
+ Cho vay ngn hn: Là các khon vay có thi hn ti 12 tháng, nhm cung ng
vn cho khách hàng đ sn xut kinh doanh và phc v đi sng.
+ Cho vay trung và dài hn: Là hình thc cho vay ca NHTM có thi hn vay
trên 12 tháng, nhm tài tr thiu ht v vn c đnh cho doanh nghip. Các hình thc
cho vay trung và dài hn gm: Cho vay theo d án đu t, tín dng tun hoàn, cho vay
hp vn, cho vay tiêu dùng trung và dài hn.
- Cho thuê tài chính: Cho thuê tài chính là hot đng tín dng trung và dài hn.
Khác vi cho vay bng tin thì trong cho thuê tài chính, NHTM tài tr cho bên đi thuê
hay chính là bên đi vay mt khon di hình thái hin vt phù hp vi mc đích sn
xut kinh doanh. Các loi tài sn, thit b thng đc s dng trong cho thuê tài
chính rt đa dng và có s phát trin không ngng, bao gm: bt đng sn (nhà ca,
vn phòng, nhà máy…) và đng sn (máy móc thit b, xe ô tô…). Ni dung các loi
cho thuê tài chính bao gm:
+ Cho thuê tài chính ba bên
+ Cho thuê tài chính hai bên
4
+ Tái cho thuê (mua và cho thuê li)
+ Cho thuê tài chính liên kt
+ Cho thuê tài chính hp tác
+ Cho thuê tài chính bc cu (thuê mua giáp lng)
- Nghip v bo lãnh: Là hình thc cp tín dng, theo đó TCTD cam kt vi
bên nhn bo lãnh v vic TCTD s thc hin ngha v tài chính thay cho khách hàng
khi khách hàng không thc hin hoc thc hin không đy đ ngha v đã cam kt;
khách hàng phi nhn n và hoàn tr cho TCTD theo tha thun.
- M L/C bng vn vay: L/C là hình thc ph bin hin nay, hình thc mà NH
thay mt ngi nhp khu cam kt vi ngi xut khu (ngi cung cp hàng hóa) s
tr tin trong thi gian quy đnh khi ngi xut khu (ngi cung cp hàng hóa) xut
trình nhng chng t phù hp vi quy đnh trong L/C đã đc NH m theo yêu cu
ca ngi nhp khu. Khi m L/C bng ngun vn vay ca NH, khách hàng có th
vay bng ngoi t hoc vay VND mua ngoi t đ m và thanh toán L/C.
- Ngoài ra, NHTM còn có mt s hot đng s dng vn nh: hot đng đu t,
kinh doanh ngoi t, kinh doanh vàng bc đá quý…
1.1.2.3. Nghip v thanh toán
Nh dch v thanh toán ca NHTM mà vic thanh toán trong hot đng mua
bán hàng hóa, dch v gia các doanh nghip, t chc kinh t tr nên d dàng, nhanh
chóng và chính xác. Dch v thanh toán ca NH bao gm thanh toán trong nc và
thanh toán quc t.
- Thanh toán trong nc có thanh toán bng tin mt và thanh toán không dùng
tin mt bng cách trích chuyn tài khon trong h thng NH. Thanh toán không dùng
tin mt có các hình thc nh: Thanh toán bng séc, y nhim chi hoc lnh chi, nh
thu hoc y nhim thu, thanh toán bng th NH. Ngoài ra còn có các dch v thanh
toán khác nh dch v NH trc tuyn (online banking services), dch v tr lng t
đng, tr n gc và lãi vay t đng, dch v NH đin t…
- Thanh toán quc t: Các phng tin ch yu trong thanh toán quc t bao
gm hi phiu, k phiu và séc.
1.1.2.4. Các nghip v khác
- Nghip v ngân qu: Nghip v này phn ánh các khon vn ca NHTM
đc dùng vào vi mc đích nhm đm bo an toàn v kh nng thanh toán tc thi
cng nh kh nng thanh toán nhanh ca NHTM và thc hin quy đnh v d tr bt
buc do Ngân hàng Nhà nc đ ra.
Thang Long University Library
5
- Dch v thông tin t vn, môi gii: NH đng ra làm trung gian mua bán chng
khoán, t vn cho ngi đu t mua bán chng khoán, bt đng sn.
- Các hot đng khác: NHTM còn có mt s các hot đng khác nh hot đng
đu t, kinh doanh ngoi t, kinh doanh vàng bc đá quý hay các dch v trung gian
nh qun lý h tài sn là vàng, tin; cho thuê két st, bo mt…
1.2. Hot đng tín dng ca Ngân hàng Thng mi
1.2.1. Khái nim tín dng Ngân hàng
NHTM có ba chc nng c bn, đó là: chc nng trung gian tín dng, chc
nng trung gian thanh toán và chc nng “to tin”. Trong đó, chc nng quan trng
nht ca NHTM là chc nng trung gian tín dng. Tín dng theo cách hiu đn gin
nht đó là s vay mn. Hot đng vay – mn đc hình thành t rt sm trong nn
kinh t và chính quan h vay mn là ngun gc sâu xa ca quan h tín dng. Trong
lch s, cùng vi s phát trin ca xã hi thì lc lng sn xut cng ngày càng phát
trin và có s phân công trong lao đng. Lúc này thì con ngi không ch sn xut sn
phm đ tiêu dùng mà còn có mt phn tích ly đ d tr. Xã hi t y bt đu có s
phân chia giàu nghèo và các giai cp đc hình thành. Ngày nay trong xã hi song
song cùng tn ti rt nhiu ngi d tha vn và ngi thiu vn. tha mãn nhu
cu ca các bên, NHTM thc hin chc nng trung gian tín dng, là “cu ni” gia
ngi d tha vn và ngi có nhu cu v vn. Qua nhiu hình thc, NHTM có th
huy đng đc mt khon tin ln trong nn kinh t. Nh đó mà nhng ngun vn
nhàn ri nm ri rác ch yu t các cá nhân, h gia đình đc tp trung ti NH to
thành qu cho vay đ cung cp tín dng cho nn kinh t. NH có vn ri s cho nhng
cá nhân, doanh nghip, h gia đình có nhu cu v vn vay đ đm bo hot đng sn
xut kinh doanh, đu t, tiêu dùng. Thông qua đó, hot đng ca nn kinh t đc thúc
đy phát trin, tc đ tng trng ngày càng cao và đc bit là có s cân bng gia
ngun d tha vn và nhu cu v vn.
Hot đng tín dng có nhiu khái nim, cách hiu khác nhau nhng ta có th
hiu đn gin theo Lut các t chc tín dng Vit Nam rng: “Hot đng tín dng là
vic TCTD s dng ngun vn t có, ngun vn huy đng đ cp tín dng. Cp tín
dng là vic tha thun và t chc, cá nhân s dng mt khon tin hoc cam kt cho
phép s dng mt khon tin theo nguyên tc có hoàn tr bng nghip v cho vay,
chit khu, cho thuê tài chính, bao thanh toán, bo lãnh NH và các nghip v tín dng
khác”. Theo đnh ngha trên và da theo iu 98 ca Lut các t chc tín dng s
47/2010/QH12, hot đng cp tín dng ca NHTM bao gm các hot đng chính sau:
- Cho vay
- Chit khu, tái chit khu công c chuyn nhng và giy t có giá khác
6
- Bo lãnh NH
- Phát hành th tín dng
- Bao thanh toán
- Cho thuê tài chính
1.2.2. c trng c bn ca tín dng
Da trên khái nim v tín dng ta có th thy đ hình thành nên quan h tín
dng ta cn có hai bên tham gia là ngi đi vay và ngi cho vay. NHTM vi vai trò
là trung gian tín dng s huy đng ngun vn nhàn ri t nn kinh t sau đó cho vay,
cp tín dng cho ngi thiu vn có nhu cu vay. Khi hai bên đã có nhng tha thun
và chp nhn nhng ràng buc nh s lng tài sn, tin t, thi hn, ngha v hoàn tr…
và đc bit là nhng đc trng c bn sau thì s dn đn mt bn hp đng v tín dng:
“Dng” trong “Tín dng” có ngha là s chim đot, chim dng. Còn “Tín” là
s tín nhim, tin tng. Nh vy, đc trng c bn mà ta có th thy ngay trong “Tín
dng” đó là s tin tng, lòng tin ca ca ngi cho vay đi vi ngi đi vay và
ngc li. Ngi đi vay phi th hin đc uy tín trong vic thc hin đúng hp đng
đã tha thun ban đu. Vic s dng vn vay đúng mc đích, vic hoàn tr c gc và
lãi đúng thi hn mt cách vô điu kin cho bên cho vay là mt li th khi mun vay
ln tip theo. Bi ngi cho vay s có lòng tin vào ngi đi vay, tin rng ngi đi vay
s thc hin đúng ngha v ca mình. Cng nh ngi đi vay thì ngi cho vay cng
cn th hin tt đ ngi đi vay có th tin tng vào kh nng mà ngi cho vay có
th thc hin tt hp đng. Trên thc t ta có th d dàng nhn thy lòng tin ca ngi
cho vay đi vi ngi đi vay là quan trong hn.
c trng tip theo là tính thi hn. Tín dng là s chuyn nhng giá tr t
ngi s hu sang ngi s dng. Tín dng ch chuyn quyn s dng ch không
chuyn quyn s hu cho ngi vay. Chính vì vy, trong các hp đng tín dng điu
kin v thi hn là không th thiu đc. Ngi đi vay ch đc s dng khon tin
ca ngi cho vay trong mt thi gian nht đnh, sau khi ht thi hn cam kt trong
hp đng thì khon vay này s đc thu hi li toàn vn giá tr ban đu.
Trong đnh ngha v cp tín dng có đ cp ti nguyên tc hoàn tr. Vì th đc
trng cng rt c bn ca tín dng đó là tính hoàn tr. Song song vi yu t thi hn là
vn đ v hoàn tr. Khách hàng – ngi đi vay không ch phi hoàn tr đy đ khon
vay ban đu mà cùng vi nó là phn lãi vay đã đc tha thun trc tr cho NH theo
nhiu phng thc tr lãi khác nhau quy đnh rõ trong bn hp đng. Ngi đi vay
phi hoàn tr mt cách vô điu kin v khon gc và lãi trong thi hn nht đnh.
Thang Long University Library
7
Tính đm bo trong quan h tín dng là không th thiu. Ch da vào uy tín, s
tin cy ln nhau thôi thì cha đ bi có nhiu mc tin cy khác nhau và có nhiu yu
t không mong đi có th xy ra. Do vy, đm bo tin vay là ngun thanh toán “th
hai” cho NHTM trong trng hp khách hàng không tr đc khon vay. Thông
thng các khon cho vay đc đm bo bng tài sn và khách hàng đc vay ch yu
qua các hình thc nh: Cho vay cm c bng chng khoán, thng phiu, hp đng
thu khoán, hàng hóa, cho vay th chp bng bt đng sn, cho vay có đm bo ca
ngi bo lãnh…
Tuy rng hot đng tín dng là ngun đem li li nhun ch yu cho các
NHTM nhng mt khác hot đng tín dng li n cha rt nhiu ri ro. Trong nghip
v tín dng, ri ro trong cho vay hàm cha t trng ln nht trong tng ri ro. Có rt
nhiu nguyên nhân có th dn đn ri ro nh nguyên nhân bt kh kháng t thiên tai,
nguyên nhân t môi trng kinh t hay do nhng chính sách ca Nhà nc cng nh
môi trng pháp lý. Chính hai bên tham gia và thit lp nên quan h tín dng cng có
th là nguyên nhân dn đn nhng ri ro trong tín dng. Nhng s c bt thng (bin
đng giá c, điu kin sn xut kinh doanh…) xy ra đi vi ngi đi vay s gây nh
hng xu v nhiu mt, nht là kh nng tr n vi nhiu mc đ khác nhau. V phía
NH, do s ch quan, thiu s giám sát, thiu kin thc dn đn gây s h trong hp
đng tín dng khin khách hàng li dng chim đot tài sn hay do thm đnh không
chính xác, thiu chi tit mà tài sn đm bo đn khi phát mi có giá tr b gim do li
thi, lc hu… Tt c nhng nguyên nhân y đu dn đn mt khon tn tht ln, gây
nhiu bt li cho NHTM.
1.2.3. Vai trò ca tín dng Ngân hàng
NHTM có th huy đng đc vn t nhiu ngun khác nhau trong nn kinh t.
Do vy, nhng ngun vn nhàn ri trong khp nn kinh t đu đc tp trung v đây.
Vi s vn ln huy đng đc và vn t có ca mình, NHTM luôn sn sàng đáp ng
mi nhu cu v vn cho khách hàng có nhu cu tiêu dùng, đu t hay phát trin kinh
doanh. Hot đng huy đng vn và vic cp tín dng cho khách hàng có th làm đng
thi bi NHTM có các b phn, phòng ban khác nhau chuyên v các nghip v khác
nhau. Do đó, NHTM luôn luôn đáp ng nhu cu ca khách hàng mt cách kp thi,
ngày càng nhanh chóng và chính xác. Nh có tín dng NH mà nhng đng tin tm
thi nhàn ri đã tr thành tin hot đng, làm nhng đng tin nm phân tán ri rác
thành vn tin t tp trung phc v và phát trin hot đng sn xut kinh doanh, giúp
phát trin nn kinh t.
Nh đã phân tích trên thì quan h tín dng đc hình thành cn có hai bên
tham gia. Nh vy, chc chn tín dng đu có mt vai trò nào đó đi vi mi bên tham
8
gia. Thông thng nói đn tín dng ta thng ngh ti hot đng cho vay. Ngày nay,
hot đng tín dng không ch dng li cho vay mà nó còn có nhiu hot đng khác
đ đáp ng nhu cu ca khách hàng. Nhng sn phm, dch v ca NH đu có mc
tiêu đem li li nhun cho NH và tt nhiên là làm tha mãn nhu cu ca khách hàng.
- i vi Ngân hàng: Trong thi k nn kinh t phát trin, đi sng con ngi
ngày càng đc ci thin thì nhu cu v các dch v NH ngày càng gia tng. Các
NHTM tìm mi cách đ làm đa dng hóa sn phm ca mình, làm sao đ có th thu
hút, hp dn đc nhiu khách hàng. Có đc s lng ln khách hàng kèm theo đó là
cht lng các sn phm NH thì NH chc chn s có mt lng ln khách hàng trung
thành. T đó NH s có mt khon thu nhp ln nh phí các dch v và nhiu nht là
thu nhp t khon chênh lch gia lãi sut đu vào và lãi sut đu ra.
- i vi khách hàng: Nhng khách hàng gi tin ti NH s thu đc mt
khon lãi t tin gi theo các mc lãi sut khác nhau, s tin nhàn ri ca h s không
b mt giá hay nguy him nu h c gi chúng trong tay. NH là ni có th đm bo an
toàn và hoàn tr li toàn b s tin cùng khon lãi cho khách hàng. Vi nhng khách
hàng vay tin, h s có đc vn mà h cn mt cách hp pháp phc v cho mc đích
ca mình nh tiêu dùng, đu t, sn xut kinh doanh… Vi rt nhiu các dch v tin
ích ca NH, khách hàng có th chuyn khon, thanh toán tin mt cách nhanh chóng,
chính xác mà không phi dùng tin mt. Nh công ngh hin đi, ngày mt ci tin,
gi đây khách hàng cng có th s dng dch v ca NH mi lúc, mi ni, ngay c
nhà mà không h mt thi gian hay chi phí đi li. Do đó, trong hoàn cnh xã hi phát
trin, nn kinh t tng trng nh hin nay, hot đng tín dng NH càng tr nên quan
trng hn. Vì th nó luôn đc quan tâm m rng và đa dng hn v mi mt đ đáp
ng kp thi nhng nhu cu trong nn kinh t.
- i vi nn kinh t: Hot đng tín dng không ch có ý ngha, có vai trò vi
NH, vi khách hàng mà nó còn đóng vai trò rt quan trng trong nn kinh t. Hot
đng tín dng góp phn thc thi các chính sách xã hi. NHTM là ni có th huy đng
đc mt ngun vn nhàn ri ln trong nn kinh t và tp trung li giúp cho vn luôn
đc luân chuyn, đm bo quá trình sn xut kinh doanh liên tc, đc m rng,
không b gián đon vì thiu vn; to điu kin cho các cá nhân, h gia đình có c hi
nâng cao ngun thu nhp ca mình. Cng nh th, nn kinh t th trng đc n đnh,
tng trng và phát trin, tr thành môi trng đu t tt, thu hút các nhà đu t trong
và ngoài nc. Nh tín dng mà chi phí lu thông tin t trên th trng đc gim bt
do tín dng hn ch đc vic dùng tin mt mà thông qua chuyn khon mt cách
thun tin mà an toàn, chính xác. Hot đng tín dng không nhng mang li ngun thu
cho các NHTM mà còn mang li ngun thu ln cho ngân sách Nhà nc qua vic thu
thu thu nhp và đu t có y thác ca Chính ph. Ngoài ra, thông qua nhu cu ca
Thang Long University Library
9
khách hàng trong hot đng tín dng, các NHTM thu thp đc nhng s liu chi tit,
đy đ v cung cu tin t trong nn kinh t, t đó có hng điu tit, lu thông và
thc thi các chính sách v tin t…
1.2.4. Phân loi tín dng Ngân hàng
Trong quá trình hot đng kinh doanh, tùy theo yêu cu cng nh nhu cu ca
khách hàng và tùy vào mc tiêu qun lý ca NHTM mà mi NH có các cách phân loi
tín dng khác nhau. Có các cách phân loi chính nh sau:
1.2.4.1. Phân theo hình thc cp tín dng
iu 98 Lut các t chc tín dng s 47/2010/QH12 có quy đnh các hình thc
cp tín dng ca NHTM nh sau:
- Cho vay: Chim t trng ln nht (chim khong 60 - 70%) các khon thu ca
NHTM. ây là mt hình thc cp tín dng, theo đó bên cho vay giao hoc cam kt
giao cho khách hàng mt khon tin đ s dng vào mc đích xác đnh trong mt thi
gian nht đnh theo tha thun có nguyên tc hoàn tr c gc và lãi.
Theo iu 16, Quyt đnh ca Thng đc Ngân hàng Nhà nc s 1627/2001/Q-
NHNN ban hành ngày 31/12/2001 có các phng thc cho vay nh sau:
+ Cho vay tng ln: Là phng thc cho vay áp dng đi vi nhng khách
hàng có nhu cu vay vn tng ln. Mi ln vay vn, khách hàng và NH phi tha
thun và làm các th tc vay vn cn thit theo quy đnh ri ký hp đng tín dng
+ Cho vay theo hn mc tín dng: Phng thc cho vay này áp dng vi nhng
khách hàng vay ngn hn, có nhu cu vay vn thng xuyên, sn xut kinh doanh
tng đi n đnh. NH và khách hàng xác đnh và tha thun mt hn mc tín dng
duy trì trong mt khong thi gian nht đnh. Thi gian cho vay đc xác đnh trên
hp đng tín dng hoc trên giy nhn n phù hp vi chu k sn xut kinh doanh và
kh nng tr n ca khách hàng, ngun vn ca NH nhng ti đa không quá 12 tháng.
+ Cho vay theo d án đu t: NHTM cho khách hàng vay vn đ thc hin các
d án đu t phát trin sn xut, kinh doanh, dch v và các d án đu t phc v đi
sng. NHTM cùng khách hàng ký hp đng tín dng và tha thun mc vn đu t
duy trì c thi gian đu t ca d án, phân đnh các k hn tr n.
+ Cho vay hp vn: Mt nhóm các NHTM cùng cho vay đi vi mt d án vay
vn hoc phng án vay vn ca khách hàng; trong đó, có mt NHTM làm đu mi
dàn xp, phi hp vi các NHTM khác. Vic cho vay hp vn thc hin theo quy đnh
ca quy ch đng tài tr ca các TCTD do Thng đc Ngân hàng Nhà nc ban hành.
+ Cho vay tr góp: Khi vay vn, NHTM và khách hàng xác đnh và tha thun
s lãi vn vay phi tr cng vi s n gc đc chia ra đ tr n theo nhiu k hn
10
trong thi gian cho vay. Cho vay tr góp thng áp dng vi nhng khon vay có k
hn trung và dài hn, tài tr cho nhng tài sn c đnh.
+ Cho vay theo hn mc tín dng d phòng: Cn c nhu cu ca khách hàng,
NHTM và khách hàng tha thun trong hp dng tín dng: hn mc tín dng d
phòng, thi hn hiu lc ca hn mc d phòng; NHTM cam kt đáp ng ngun vn
cho khách hàng bng đng Vit Nam hoc ngoi t; trong thi hn hiu lc ca hp
đng, nu khách hàng không s dng hoc s dng không ht hn mc tín dng d
phòng, khách hàng vn phi tr phí cam kt tính cho hn mc tín dng d phòng đó.
+ Cho vay theo hn mc thu chi: Là vic cho vay mà NHTM tha thun bng
vn bn chp thun cho khách hàng chi vt s tin có trên tài khon thanh toán ca
khách hàng, phù hp vi các quy đnh ca Chính ph và NHNN Vit Nam v hot
đng thanh toán qua các t chc cung ng dch v thanh toán.
+ Các phng pháp cho vay khác mà pháp lut không cm, phù hp vi quy
đnh và điu kin hot đng kinh doanh ca NHTM và đc đim ca khách hàng vay
(ví d nh cho vay lu v).
- Chit khu, tái chit khu: Chit khu chng t có giá là mt nghip v tín
dng ngn hn ca NHTM. Trong đó khách hàng chuyn nhng quyn s hu nhng
chng t có giá, cha đn hn thanh toán cho NHTM đ nhn ly mt khon tin bng
mnh giá tr đi li tc chit khu và hoa hng phí. Các giy t có giá này đc các
NHTM chit khu, tái chit khu trên th trng th cp. Tùy vào giá tr và mc đ tin
cy mà NHTM chp nhn chit khu theo t sut nht đnh.
- Bo lãnh Ngân hàng: Theo quyt đnh s 26/2006/Q-NHNN ca Thng đc
Ngân hàng Nhà nc, bo lãnh NH bao gm các loi sau:
+ Bo lãnh vay vn: Là cam kt ca NHTM vi bên nhn bo lãnh, v vic s
tr n thay cho khách hàng trong trng hp khách hàng không tr hoc không tr đy
đ, đúng hn n vay đi vi bên nhn bo lãnh.
+ Bo lãnh thanh toán: Là cam kt ca NHTM vi bên nhn bo lãnh, v vic
s thc hin ngha v thanh toán thay cho khách hàng trong trng hp khách hàng
không thc hin hoc thc hin không đy đ ngha v thanh toán ca mình khi đn
hn.
+ Bo lãnh d thu: Là cam kt ca NHTM vi bên mi thu, đ đm bo ngha
v tham gia d thu ca khách hàng. Trng hp, khách hàng phi np pht do vi
phm quy đnh đu thu mà không np hoc không np đy đ tin pht cho bên mi
thu thì NHTM s thc hin thay.
Thang Long University Library
11
+ Bo lãnh thc hin hp đng: Là cam kt ca NHTM vi bên nhn bo lãnh,
bo đm vic thc hin đúng và đy đ các ngha v ca khách hàng theo hp đng đã
ký kt vi bên nhn bo lãnh. Trng hp khách hàng vi phm hp đng và phi bi
thng cho bên nhn bo lãnh mà không thc hin hoc thc hin không đy đ thì
NHTM s thc hin thay.
+ Bo lãnh bo đm cht lng sn phm: Là cam kt ca NHTM vi bên nhn
bo lãnh, đm bo vic khách hàng thc hin đúng các tha thun v cht lng ca
sn phm theo hp đng đã ký kt vi bên nhn bo lãnh. Trng hp khách hàng vi
phm cht lng sn phm và phi bi thng cho bên nhn bo lãnh mà không thc
hin hoc thc hin không đy đ thì NHTM s thc hin thay.
+ Bo lãnh hoàn tr tin ng trc: Là cam kt ca NHTM vi bên nhn bo
lãnh v vic bo đm ngha v hoàn tr tin ng trc ca khách hàng theo hp đng
đã ký kt vi bên nhn bo lãnh. Trng hp khách hàng vi phm hp đng và phi
hoàn tr tin ng trc mà không hoàn tr hoc hoàn tr không đy đ thì NHTM s
thc hin thay.
+ “Bo lãnh đi ng”: Là cam kt ca NHTM (bên bo lãnh đi ng) vi bên
bo lãnh v vic s thc hin ngha v tài chính cho bên bo lãnh, trong trng hp
bên bo lãnh thc hin bo lãnh và phi tr thay cho khách hàng ca bên bo lãnh đi
ng vi bên nhn bo lãnh.
+ “Xác nhn bo lãnh”: Là cam kt bo lãnh ca NHTM (bên xác nhn bo
lãnh) đi vi bên nhn bo lãnh, v vic bo đm kh nng thc hin ngha v bo
lãnh ca bên bo lãnh đi vi khách hàng.
+ Các loi bo lãnh khác pháp lut không cm và phù hp vi thông l quc t.
- Phát hành th tín dng: S cnh tranh gia các NHTM ngày càng tr nên gay
gt. Hàng lot nhng sn phm phc v nhu cu ca khách hàng đc ra đi nhm thu
hút và nâng cao s lng khách hàng ca NHTM. Phát hành th tín dng cng đang
đc các NHTM quan tâm m rng. Thông qua nghip v phát hành và s dng th
tín dng, NHTM chp thun cho khách hàng đc s dng s vn vay trong phm vi
hn mc tín dng đ thanh toán tin mua hàng hóa, dch v và rút tin mt ti máy rút
tin t đng hoc đim ng tin mt là đi lý ca NHTM. ây là loi th đc s dng
ph bin nht, theo đó ngi ch th không phi tr tin ngay mà ch thanh toán sau
mt k hn nht đnh. Có nhiu loi th cho các hn mc khác nhau tùy thuc vào nhu
cu ca khách hàng nh th vàng, th chun, th ni đa. Khách hàng s dng th phi
đm bo bng cách ký qu bng tin mt, s tit kim hoc chng t có giá.
- Bao thanh toán: Là hình thc cp tín dng cho bên bán hàng hoc bên mua
hàng thông qua vic mua li có bo lu quyn truy đòi các khon phi thu hoc các
12
khon phi tr phát sinh t vic mua, bán hàng hóa, cung ng dch v theo hp đng
mua, bán hàng hóa, cung ng dch v. Theo quyt đnh ca Thng đc NHNN s
1096/2004/Q-NHNN ban hành quy ch hot đng bao thanh toán ca các TCTD,
đn v bao thanh toán đc thc hin hình thc bao thanh toán có quyn truy đòi và
bao thanh toán không có quyn truy đòi. Quyt đnh cng quy đnh rõ v ba phng
thc bao thanh toán, đó là:
+ Bao thanh toán tng ln: NHTM và bên bán hàng thc hin các th tc cn
thit và ký hp đng bao thanh toán đi vi các khon phi thu ca bên bán hàng.
+ Bao thanh toán theo hn mc: NHTM và bên bán hàng tha thun và xác đnh
mt hn mc bao thanh toán duy trì trong mt khon thi gian nht đnh.
+ ng bao thanh toán: Hai hay nhiu NHTM cùng thc hin hot đng bao
thanh toán cho mt hp đng mua, bán hàng, trong đó mt NH làm đu mi thc hin
vic t chc đng bao thanh toán.
- Cho thuê tài chính: Vit Nam, theo quy ch hin hành thì khi kt thúc thi
hn thuê theo hp đng, bên thuê đc chuyn quyn s hu tài sn thuê hoc đc
tip tc thuê theo tha thun ca hai bên. Kt thúc hp đng, bên thuê có quyn chn
mua tài sn thuê theo giá danh ngha thp hn giá tr thc t ca tài sn thuê ti thi
đim mua li. Thi hn cho thuê ít nht phi bng 60% thi gian cn thit đ khu hao
tài sn cho thuê và tng s tin thuê tài sn phi tng đng vi giá ca tài sn đó
trên th trng vào thi đim ký hp đng.
1.2.4.2. Phân theo thi hn tín dng
Thi hn tín dng là khong thi gian đc tính t khi khách hàng bt đu nhn
vn cho đn thi đim khách hàng tr ht đng vn đó cùng vi khon lãi đã đc
tha thun trong hp đng tín dng gia NH và khách hàng. Theo quy đnh hin nay
ca NHNN Vit Nam thì:
- Tín dng ngn hn: có thi hn t 12 tháng tr xung. Tín dng ngn hn
thng đc s dng đ b sung vn lu đng hay tiêu dùng cá nhân trong ngn hn.
- Tín dng trung hn: có thi gian t trên 12 tháng đn 60 tháng. Loi tín dng
này thng đc s dng đ đu t các tài sn c đnh nh phng tin sn xut,
phng tin vn ti, các trang thit b nhanh hao mòn, mt s cây trng vt nuôi…
- Tín dng dài hn: có thi hn t trên 60 tháng tr lên. Ngc li vi hai loi
trên thì tín dng dài hn s dng cho nhng công trình đu t ln, có thi gian thu hi
vn lâu nh máy móc, thit b công nghip nng, xây dng các công trình cu
đng…
Thang Long University Library
13
NH và khách hàng tha thun v thi hn ch yu cn c vào các điu kin
nh: Chu k sn xut kinh doanh, thi hn thu hi vn đu t, kh nng chi tr ca
khách hàng, kh nng cung cp vn ca NH.
Lãi sut các khon tín dng dài hn thng cao hn các khon ngn và trung
hn do mc đ ri ro ca các khon tín dng dài hn là cao hn (vic thu hi vn đi
vi các d án có thi gian dài luôn gp nhng khó khn bi ta không th lng ht
đc nhng ri ro s gp trong tng lai).
1.2.4.3. Phân theo thành phn kinh t
Tín dng phân theo TPKT bao gm:
- DNNN: Theo lut DNNN đc Quc hi thông qua ngày 20/04/1995, DNNN
là t chc kinh t do Nhà nc đu t vn thành lp và t chc qun lý hot đng kinh
doanh hoc hot đng công ích nhm thc hin mc tiêu kinh t xã hi Nhà nc quy đnh.
- DNNQD: bao gm toàn b nhng đn v kinh t mang hình thc s hu phi Nhà
nc v t liu sn xut, nhng đn v này do t nhân b vn đu t di mi hình thc
nhm mc đích ch yu là li nhun và chu s chi phi ca các ch đu t.
- H gia đình, cá th.
1.2.4.4. Phân theo phng pháp hoàn tr
- Cho vay tr góp: Là loi cho vay mà khách hàng phi hoàn tr c gc và lãi
ca khon vay theo đnh k. Khách hàng vay không phi tr tt c khon vay cùng mt
lúc mà đc chia ra thành nhiu k hn tr n c th. K tr n cui cùng cng là lúc
khách hàng tr n đc toàn b khon vay khi cng dn.
- Cho vay phi tr góp: Ngc li vi cho vay tr góp thì đi vi cho vay phi tr
góp ch có mt k hn tr n. Khách hàng phi tr s vn vay mt ln duy nht theo k
hn đã tha thun vi NH.
1.2.4.5. Phân theo mc đ tín nhim
- Tín dng có tài sn đm bo: Là cam kt ca khách hàng v vic dùng tài sn
đm bo thuc s hu ca mình đ thc hin ngha v tài chính đi vi NH khi không
tr đc n. Tín dng có tài sn đm bo áp dng vi nhng khách hàng mi, tình
hình tài chính không tt, có đ ri ro cao…
- Tín dng không có tài sn đm bo: Là loi hình tín dng không cn tài sn
th chp, cm c mà ch da vào s uy tín hay mi quan h ca khách hàng đi vi NH.
1.2.4.6. Các cách phân loi khác
- Phân theo mc đích s dng: Tín dng đi vi bt đng sn, tín dng công
nghip và thng mi, tín dng nông nghip.
14
- Phân theo đi tng cp tín dng: Tín dng hàng hóa, tín dng tin t, tín
dng thuê mua.
- Phân theo mc đ ri ro: Tín dng lành mnh, tín dng có vn đ, tín dng vi
n quá hn có kh nng thu hi, n quá hn khó thu hi.
1.3. Cht lng tín dng Ngân hàng
1.3.1. Khái nim cht lng tín dng Ngân hàng
Trong th trng đy cnh tranh, các NHTM luôn tìm cách đa ra các sn phm
dch v mi m đ thu hút khách hàng. Nhng vn đ v cht lng ca các sn phm,
dch v ca các NHTM vn còn thp, cn có nhng bin pháp đ ci thin và nâng
cao. Theo hip hi tiêu chun Pháp: “Cht lng là nng lc ca mt sn phm hoc
mt dch v nhm tha mãn nhng nhu cu ca ngi s dng”. úng nh vy, cht
lng ca bt k hàng hóa hay dch v có th đc hiu d nht đó là kh nng làm
tha mãn, đáp ng nhu cu ca ngi s dng, đem li li nhun cho ngi cung cp
và có tác đng tt đn xã hi, nn kinh t. Trên c s khái nim v cht lng thì cht
lng tín dng NH là th hin đc nhng li ích cho các bên tham gia. Cht lng
đc th hin khác nhau khi đng các góc đ khác nhau.
- i vi Ngân hàng: Cht lng tín dng th hin khi các hình thc tín dng
phù hp vi phm vi, mc đ, gii hn ca NH đ không nhng đm bo tính cnh
tranh trên th trng mà luôn bo toàn đc vn, sinh li theo nguyên tc hoàn tr đy
đ và có lãi, thông thng d n quá hn di 5% tng d n.
Tuy nhiên, đi vi NH Chính sách Xã hi thì cht lng tín dng th hin ch
tín dng thc hin đúng mc tiêu, đi tng ca chính sách, phc v chính sách xóa
đói gim nghèo, phát trin nông nghip và nông thôn, nâng cao đi sng ca nhân
dân…
- i vi khách hàng: tín dng phi đáp ng đc kp thi, tha mãn đc
nhng nhu cu v vn ca khách hàng. Tín dng phi đm bo đc các yêu cu v lãi
sut, k hn, quá trình th tc đn gin, thun tin, đm bo phng thc, hình thc
thanh toán… và luôn đm bo các nguyên tc tín dng.
- i vi nn kinh t - xã hi: Tín dng phi đm bo thc hin tt các vai trò
ca mình đi vi nn kinh t - xã hi nh đm bo lu thông hàng hóa, thúc đy quá
trình sn xut kinh doanh, gii quyt vn đ công n vic làm cho ngi lao đng… t
đó gii quyt tt mi quan h gia tng trng tín dng và tng trng kinh t.
Cht lng hot đng tín dng đc th hin khác nhau các khía cnh khác
nhau. Do vy, ni dung ca khóa lun đc tp trung tìm hiu và trình bày v vn đ
cht lng hot đng tín dng theo góc đ là NH. Cht lng tín dng phn ánh mc
Thang Long University Library
15
đ thích nghi ca NHTM vi s thay đi ca môi trng bên ngoài và th hin sc
mnh trong quá trình cnh tranh gay gt đ tn ti.
1.3.2. S cn thit nâng cao cht lng tín dng Ngân hàng
1.3.2.1. Cht lng tín dng vi s tn ti và phát trin ca Ngân hàng
Hot đng tín dng đem li mt ngun thu ln cho các NHTM (chim khong
90% tng ngun thu). Do đó mà các NHTM không ngng ci thin, nâng cao, m rng
các sn phm ca mình đ hp dn, thu hút khách hàng, tng kh nng cnh tranh gia
các NH. Tuy nhiên, cht lng tín dng luôn là mi quan tâm hàng đu ca các
NHTM vì nó là điu kin đ tn ti và phát trin ca các NH.
Cht lng tín dng tt làm gia tng kh nng sinh li ca các sn phm, dch
v NH. Nh đó tình hình tài chính ca NH đc ci thin, NH có điu kin tng kh
nng cung cp, m rng làm đa dng các loi sn phm ca mình, tng uy tín và tính
cnh tranh trên th trng.
Cht lng tín dng tt còn cho ta thy kh nng thanh khon ca NH, kh
nng đáp ng nhu cu vn ca khách hàng và đc bit là vic thc hin các bin pháp
trong kim tra giám sát, qun lý… ca NHTM nhm gim thiu ti đa các ri ro tim
n có th xy ra.
Nh có cht lng trong hot đng tín dng mà NH có đc s uy tín, nhn
đc s tin cy t khách hàng. T đó NH có đc lng khách hàng trung thành n
đnh và s phát trin v s lng trong tng lai.
T nhng lý do trên, ta có th thy đc s cn thit ca vic nâng cao cht
lng trong hot đng tín dng ca NHTM. Nhng NHTM hot đng nhm mc đích
là ti đa hóa li nhun ca mình. Nhng vi hot đng tín dng không có cht lng
thì NH khó có th đt đc lng khách hàng đ đm bo ngun thu, hay khó có th
đm bo đc kh nng thanh khon, chi tr các khon chi phí mà s dn ti tình trng
suy yu thm chí là phá sn.
1.3.2.2. Cht lng tín dng vi khách hàng
Hot đng tín dng đt cht lng tt cng phn ánh đc s tha mãn ca
khách hàng đi vi các hot đng tín dng ca NH. i vi khách hàng là ngi cho
vay, cht lng hot đng tín dng có nh hng ln đn s la chn NH ca h. Mt
NH có hot đng tín dng cht lng s làm h cm thy luôn tin tng vào đ an
toàn mà NH đm bo cho đng tin ca chính h b ra. H tin vào kh nng thanh
khon ca NH, kh nng mà NH đáp ng đc kp thi khi h có nhu cu rút vn gp
mà không phi đi ch hay làm nhng th tc rm rà, không cn thit. Khách hàng