1
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
NÂNG CAO CHT LNG HOT NG CA PHNG
THC THANH TOÁN QUC T TÍN DNG CHNG T
TI NGÂN HÀNG VIT NAM THNH VNG
CHI NHÁNH THNG LONG
Giáo viên hng dn : Th.s Ngô Khánh Huyn
Sinh viên thc hin : T Th Thùy Linh
Mã sinh viên: : A10789
Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
HÀ NI – 2011
2
LI CM N
Em xin chân thành cm n cô giáo Th.s Ngô Khánh Huyn và tp th cán b
ngân hàng Vit Nam Thnh Vng chi nhánh Thng Long đã tn tình hng dn và
giúp đ em hoàn thành khóa lun này.
Hà Ni, tháng 3 nm 2011
Sinh viên
T Th Thùy Linh
Thang Long University Library
3
LI M U
Gia nhp thành công vào t chc thng mi th gii - WTO, Vit Nam đng
trc nhiu thách thc cng nh nhng c hi to ln. Hot đng kinh t quc t nói
chung và hot đng thng mi quc t nói riêng ngày càng có vai trò quan trng đi
vi nn kinh t đt nc, góp phn đy nhanh quá trình hi nhp nn kinh t nc ta
vi các nc trong khu vc và trên th gii.
Hot đng thanh toán quc t khép li mt chu trình mua bán hàng hoá, dch v, giúp
cho hot đng sn xut kinh doanh đc trôi chy, giúp cho hot đng xut nhp khu
đc d dàng và thc hin các khon thu, chi ngoi t cho nn kinh t. Hot đng
thanh toán quc t không ch có vai trò quan trng trong s nghip phát trin kinh t
ca mt quc gia mà còn có vai trò quan trng trong hot đng ca các doanh nghip
kinh doanh xut nhp khu và các ngân hàng thng mi. Trong giao dch thng mi
các doanh nghip xut nhp khu luôn phi tìm hiu và la chn phng thc thanh
toán nào an toàn, chính xác và thun li nht.
Trong các phng thc thanh toán quc t đang đc s dng ti các ngân hàng Vit
Nam hin nay nh: phng thc chuyn tin, phng thc thanh toán nh thu, phng
thc tín dng chng t, … có th nói phng thc tín dng chng t đang đc áp
dng mt cách rng rãi và thông dng vì nhng tính nng u vit ca nó.
Tuy nhiên, thc hin thanh toán quc t theo phng thc tín dng chng t đòi
hi nghip v chuyên môn cao do tính phc tp ca bn thân phng thc này. Thanh
toán quc t theo phng thc tín dng chng t đòi hi các cán b nghip v tính cn
trng trong thc thi các nghiêm chnh quy trình thanh toán đã đ ra đ tránh mc phi
nhng sai sót đáng tic gây tn tht cho khách hàng và uy tín ca ngân hàng. Tuy quy
trình thc hin phc tp hn các phng thc thanh toán quc t khác hin có nhng
phng thc này li giúp đm bo quyn li ca c hai bên xut khu và hp khu,
mang li thu nhp cao cng nh to điu kin cho ngân hàng nâng cao uy tín ca
mình. Vì vy, đòi hi các ngân hàng thng mi Vit Nam nói chung và ngân hàng
Vit Nam Thnh Vng chi nhánh Thng Long nói riêng phi chú trng nâng cao cht
lng phng thc thanh toán tín dng chng t nhm hoàn thin hn phng thc
thanh toán quc t quan trng này, t đó có th thúc đy hot đng thng mi quc t
ca Vit Nam vi các nc trên th gii.
Xut phát t thc tin trên cùng vi quá trình thc tp ti ngân hàng Vit Nam Thnh
Vng chi nhánh Thng Long, nhn thc đc tm quan trng ca phng thc thanh
toán này đi vi hot đng xut nhp khu cng nh đi vi bn thân ngân hàng, em
đã tìm hiu và la chn đ tài khóa lun tt nghip: “Nâng cao cht lng hot đng
4
ca phng thc thanh toán quc t tín dng chng t ti Ngân hàng Vit Nam
Thnh Vng Chi nhánh Thng Long”
Ngoài phn m đu, kt lun, mc lc và các danh mc tài liu tham kho, khoá
lun đc chia làm 3 chng :
Chng 1: Nhng vn đ c bn v cht lng hot đng ca phng thc
thanh toán quc t tín dng chng t ti ngân hàng thng mi
Chng 2: Thc trng cht lng thanh toán bng phng thc tín dng
chng t ti ngân hàng Vit Nam Thnh Vng chi nhánh Thng Long
Chng 3: Gii pháp nâng cao cht lng hot đng thanh toán bng
phng thc tín dng chng t ti ngân hàng Vit Nam Thnh Vng chi nhánh
Thng Long
Do còn có nhng hn ch v kin thc chuyên môn và thi gian thc tp nên đ
tài không th không có nhng hn ch thiu sót. Em rt mong nhn đc s giúp đ
ca thy cô đ đ tài đc hoàn thin hn.
Thang Long University Library
5
CHNG 1
NHNG VN C BN V CHT LNG HOT NG CA PHNG
THC THANH TOÁN QUC T TÍN DNG CHNG T TI NGÂN HÀNG
THNG MI
1.1 Tng quan v Ngân hàng thng mi
1.1.1 Khái nim v Ngân hàng thng mi
T khi con ngi bt đu bit s dng tin nh là mt phng tin trao đi và
phng tin thanh toán, các nhu cu v tin t cng bt đu ny sinh và ngày càng tr
nên đa dng, chính điu này đã thúc đy s ra đi và phát trin ca mt loi hình trung
gian tài chính chuyên kinh doanh v tin t, đó là ngân hàng.
Trên th gii có nhiu đnh ngha v ngân hàng thng mi (NHTM) vi nhng
cách nhìn nhn khác nhau.
M: NHTM là mt công ty kinh doanh chuyên cung cp dch v tài chính và
hot đng trong ngành dch v tài chính.
Pháp: NHTM là nhng xí nghip thng xuyên nhn ca công chúng di
hình thc tin gi hay hình thc khác và h dùng vào nghip v chit khu, tín dng
hay dch v tài chính.
n : NHTM là c s xác nhn các khon tin gi đ cho vay, tài tr và
đu t.
Vit Nam theo lut các t chc tín dng nm 2010 thì: Ngân hàng là loi
hình t chc tín dng có th đc thc hin tt c các hot đng ngân hàng theo quy
đnh ca lut này. Theo tính cht và mc tiêu hot đng, các loi hình ngân hàng bao
gm ngân hàng thng mi, ngân hàng chính sách, ngân hàng hp tác xã.
Trong lut này cng đnh ngha: Ngân hàng thng mi là loi hình ngân hàng
đc thc hin tt c các hot đng ngân hàng và các hot đng kinh doanh khác theo
quy đnh ca lut này nhm mc tiêu li nhun.
Cng theo lut này thì: Hot đng ngân hàng là vic kinh doanh, cung ng
thng xuyên mt hoc mt s các nghip v: nhn tin gi; cp tín dng; cung ng
dch v thanh toán qua tài khon.
T chc tín dng là doanh nghip thc hin mt, mt s hoc tt c các hot
đng ngân hàng. T chc tín dng bao gm ngân hàng, t chc tín dng phi ngân
hàng, t chc tài chính vi mô và qu tín dng nhân dân.
6
Tuy các đnh ngha các nc có khác nhau v ngôn t, din đt và mt s ni
dung song v c bn đu phn ánh hat đng ca ngân hàng thng mi là kinh doanh
tin t - tín dng, dch v ngân hàng khác. T đó, đnh ngha NHTM là mt doanh
nghip kinh doanh tin t - tín dng, vi hat đng thng xuyên là nhn tin gi, cho
vay và cung ng các dch v ngân hàng cho nn kinh t quc dân.(PGS.TS Mai Vn
Bn, Giáo trình Nghip v ngân hàng thng mi, Nhà xut bn Tài chính, trang 12).
1.1.2 Các hot đng c bn ca Ngân hàng thng mi
NHTM là mt t chc kinh doanh trên lnh vc tin t vi hot đng ch yu và
thng xuyên là nhn tin gi ca khách hàng vi trách nhim hoàn tr và s dng s
tin đó đ cho vay, đu t, thc hin các nghip v thanh toán và các nghip v trung
gian khác nhm thu đc li nhun ti đa trên c s đm bo kh nng thanh khon.
Có th phân các hot đng ca NHTM thành ba hot đng c bn là:
- Hot đng huy đng vn.
- Hot đng s dng vn.
- Hot đng trung gian thanh toán và các loi hình dch v khác.
Ba hot đng này có mi quan h cht ch, h tr ln nhau và có vai trò quan
trng trong vic quyt đnh đn s thành công trong hot đng kinh doanh ca ngân
hàng.
1.1.2.1 Hot đng huy đng vn
Mt đc trng quan trng trong hot đng kinh doanh ca các NHTM là đi vay
đ cho vay.
- Huy đng t tin gi: ây là vn quan trng, chim t trng ln trong ngun
vn NHTM và đó là mc tiêu đánh giá tng trng hàng nm ca các ngân hàng. Có
nhiu hình thc huy đng tin gi khác nhau nh:
+ Tin gi không k hn: đây là tin ca doanh nghip hoc cá nhân gi vào
ngân hàng nhm mc đích giao dch, thanh toán, chi tr cho các hat đng mua bán
hàng hoá, dch v và các khon chi phí phát sinh trong kinh doanh. Ngi gi có th
rút ra bt c khi nào và ngân hàng phi có trách nhim đáp ng kp thi, đy đ.
+ Tin gi có k hn: là nhng khon tin mà các doanh nghip, các t chc xã
hi gi ngân hang s đc chi tr trong mt khong thi gian nht đnh. ây là
ngun vn n đnh, vì vy các ngân hàng thng mi luôn tìm cách đa dng hóa huy
đng loi tin gi này bng vic áp dng nhiu k hn, lãi sut linh hot.
+ Tin gi tit kim ca dân c: là ngun vn mà ngân hàng thng mi huy
đng tin nhàn ri trong các tng lp dân c. thu hút loi tin này, các ngân hàng
Thang Long University Library
7
thng mi có nhng gii pháp khuyn khích dân c gi tin nh m rng mng li
huy đng, đa dng hóa các hình thc huy đng, lãi sut linh hot vi các hình thc tit
kim không k hn và có k hn.
+ Tin gi khác: Các NHTM còn huy đng các khon tin gi khác nh tin
gi ca các t chc tín dng khác, tin gi ca kho bc Nhà nc,…
- Vay trên th trng vn (phát hành giy t có giá): Thc cht là ngân hàng
huy đng vn bng vic phát hành các giy t có giá nh: k phiu, trái phiu, chng
ch tin gi. Trong đó k phiu, chng ch tin gi là loi phiu n ngn hn, trái
phiu là phiu n trung dài hn.
- Vn vay t các t chc tín dng khác và ca ngân hàng Trung ng
+ Vay t ngân hàng Trung ng: Ngân hàng Trung ng có th cho các t chc
tín dng vay vn ngn hn khi cn thit di hình thc tái cp vn nh: cho vay li
theo h s tín dng, chit khu, tái chit khu thng phiu và các giy t có giá ngn
hn khác, cho vay có đm bo bng cm c thng phiu và các giy t có giá ngn
hn khác, cho vay b sung vn trong thanh toán bù tr, cho vay đc bit khi t chc tín
dng mt kh nng thanh toán có nguy c mt an toàn cho h thng.
+ Vay t các t chc tín dng khác: ây là ngun các NHTM vay mn ln
nhau và vay ca các t chc tín dng khác trên th trng liên ngân hàng nhm đáp
ng nhu cu d tr chi tr cp bách.
- Ngun vn khác
Ngoài các loi vn trên, NHTM còn to lp vn t nhng ngun khác:
+ Vn y thác: NHTM thc hin các dch v nh: y thác cho vay, y thác đu
t cp phát, gii ngân và thu h….
+ Vn trong thanh toán là s vn có đc do NHTM làm trung gian thanh toán.
1.1.2.2 Hot đng s dng vn
S dng và khai thác các ngun vn là hot đng ch yu và quan trng nht
ca NHTM và đc th hin thông qua nhiu nghip v c th nh: cho vay, đu t,
hot đng ngân qu Trong đó, cho vay là nghip v c bn nht trong s dng và
khai thác ngun vn ca NHTM.
- Hot đng cho vay
Cho vay là mt hình thc cp tín dng trong đó ngân hàng chuyn giao cho
khách hàng mt lng tin đ s dng vào mc đích nht đnh trên nguyên tc có hoàn
tr c gc và lãi. ây là hot đng mang li nhiu li nhun nht cho ngân hàng. Tuy
nhiên hot đng này cng cha đng mc đ ri ro cao. Có nhiu tiêu thc phân loi
8
cho vay. Nu phân loi theo thi hn thì có: cho vay ngn hn, trung hn và dài hn.
Nu phân loi theo mc đích s dng thì có: cho vay tiêu dùng và cho vay kinh doanh.
Nu phân loi theo loi tin t thì có cho vay bng ni t và cho vay bng ngoi t.
Nu phân loi theo phng thc cho vay thì có: cho vay tng ln, cho vay hn mc,
cho vay thu chi, cho vay theo th tín dng
- Hot đng đu t và ngân qu
Hot đng đu t ca NHTM đc th hin di nhiu hình thc nh: đu t
mua bán chng khoán, đu t góp vn c phn, góp vn liên doanh liên kt Nh có
nhng hot đng đu t này mà các NHTM có th s dng và khai thác ti đa các
ngun vn đã huy đng, đa dng hoá kinh doanh và phân tán ri ro, tng cng thanh
khon cho d tr ca ngân hàng. ng thi, nó cng mang li ngun thu nhp cho
NHTM.
Tuy nhiên, hot đng đu t mc đ nào còn tu thuc vào mô hình t chc
NHTM mi nc. Xu hng chung trong hot đng ca các NHTM hin nay là ngày
càng phát trin đa dng các hot đng kinh doanh và dch v ngân hàng.
Hot đng ngân qu là hot đng phc v cho vic chi tr đi vi khách hàng,
nó bao gm nghip v qu tin mt, tin gi các ngân hàng khác và ngân hàng
Trung ng. Mc dù hot đng ngân qu là hot đng không mang tính đu t, nhng
li rt quan trng đi vi các NHTM bi nó góp phn tng cng kh nng thanh toán
và chi tr vi khách hàng.
1.1.2.3 Hot đng trung gian thanh toán và các loi hình dch v khác
Tt c các quan h trao đi, mua bán hàng hoá, dch v và các hot đng khác
trong nn kinh t đu đc kt thúc bng khâu thanh toán. Vic thanh toán có th đc
thc hin trc tip bng tin hoc bng chuyn khon thông qua trung gian ngân hàng.
Bên cnh đó các NHTM cng cung cp các dch v có liên quan đn tài chính
nh dch v t vn, dch v bo lãnh, dch v y thác, mua bán và kinh doanh chng
khoán Các hot đng trung gian này có đ ri ro thp hn hot đng cho vay và đu
t trong khi vn mang li ngun thu ln cho ngân hàng.
1.2 Tng quan v hot đng thanh toán quc t ca Ngân hàng thng mi
1.2.1 Khái nim v thanh toán quc t
Vic trao đi các hot đng kinh t và thng mi gia các quc gia làm phát
sinh các khon thu và chi bng tin ca nc này đi vi mt nc khác trong tng
giao dch hoc trong tng đnh k chi tr do hai nc quy đnh. Trong mi quan h chi
tr này, các quc gia phi cùng nhau quy đnh nhng yu t cu thành c ch thanh
toán gia các quc gia nh quy đnh v ch th tham gia thanh toán, la chn tin t,
Thang Long University Library
9
các công c và các phng thc đòi hoc chi tr tin tin t. Tng hp các yu t cu
thành c ch đó to thành thanh toán quc t gia các quc gia.(GS.inh Xuân Trình,
Giáo trình Thanh toán quc t, Nhà xut bn Thông tin – Truyn thông, trang 11)
Xu hng không ngng m rng quan h thng mi và các mi quan h khác
gia các quc gia trên th gii đòi hi hot đng thanh toán quc t cng phi đc
m rng, hoàn thin đ đáp ng yêu cu phc v tt hn.
1.2.2 Vai trò ca thanh toán quc t
Ngày nay, trong xu hng toàn cu hóa nn kinh t và thng mi quc t ngày
càng phát trin thì thanh toán quc t đã tr thành mt hot đng c bn, không th
thiu ca các NHTM. Thc hin tt vai trò trung gian thanh toán ca mình trong hot
đng thanh toán quc t, NHTM đã mang li li ích cho khách hàng, cho nn kinh t
cng nh cho chính bn thân ngân hàng.
- i vi khách hàng:
Vai trò trung gian thanh toán trong hot đng thanh toán quc t ca NHTM
giúp cho quá trình thanh toán theo yêu cu ca khách hàng đc tin hành nhanh
chóng, chính xác, an toàn tin li và tit kim chi phí. Trong quá trình thc hin thanh
toán, nu khách hàng không đ kh nng tài chính, cn đn s tài tr ca ngân hàng thì
ngân hàng s chit khu chng t xut khu. Qua vic thc hin thanh toán ngân hàng
còn có th giám sát đc tình hình kinh doanh ca doanh nghip đ có nhng t vn
cho khách hàng và điu chnh chin lc khách hàng.
- i vi nn kinh t:
Thanh toán quc t là chic cu ni lin gia các quc gia trong hot đng kinh
doanh đi ngoi. Hot đng thanh toán to điu kin thúc đy hot đng ngoi thng
phát trin, đy mnh quá trình sn xut lu thông hàng hoá, tng nhanh tc đ chu
chuyn vn, góp phn phát trin kinh t. Bên cnh đó, hot đng thanh toán quc t
làm tng khi lng thanh toán không dùng tin mt trong nn kinh t, đng thi thu
hút mt lng ngoi t đáng k vào Vit Nam.
- i vi bn thân ngân hàng:
Hot đng thanh toán quc t có vai trò ht sc quan trng đi vi bn thân
NHTM. Trc ht, nó to ra mt khon li nhun không nh đóng góp vào khon li
nhun chung ca ngân hàng. Ngoài ra, nó còn h tr cho các hot đng khác ca ngân
hàng. Hot đng thanh toán quc t cng giúp cho ngân hàng thu hút thêm khách hàng
có nhu cu thanh toán quc t, trên c s đó ngân hàng tng đc quy mô hot đng
ca mình.
10
Nh đy mnh hot đng thanh toán quc t mà ngân hàng đy mnh đc hot
đng tín dng tài tr xut nhp khu. ng thi ngân hàng phát trin đc các nghip
v khác nh kinh doanh ngoi t, bo lãnh.
Hot đng thanh toán quc t giúp cho ngân hàng to đc uy tín trên th
trng quc t cng nh uy tín đi vi khách hàng, t đó ngân hàng có th khai thác
đc các ngun vn tài tr ca các ngân hàng nc ngoài và ngun vn trên th trng
tài chính quc t đ đáp ng nhu cu ca khách hàng.
Tóm li, có th khng đnh vai trò vai trng ca hot đng thanh toán quc t
ca NHTM đi vi khách hàng, nn kinh t và bn thân ngân hàng.
1.2.3 Mt s phng thc thanh toán quc t ph bin
Phng thc thanh toán quc t là các cách thc, ni dung và điu kin đ tin
hành thu và chuyn tr tin. Trong quan h ngoi thng có rt nhiu phng thc
thanh toán khác nhau nh chuyn tin, nh thu, ghi s, tín dng chng t…
Di đây là nhng phng thc thanh toán quc t ph bin nht đang đc s
dng hin nay:
1.2.3.1 Phng thc chuyn tin (Remittance)
nh ngha:
Phng thc chuyn tin là phng thc mà trong đó khách hàng (ngi yêu
cu chuyn tin) yêu cu ngân hàng ca mình chuyn mt s tin nht đnh cho mt
ngi khác (ngi hng li) mt đa đim nht đnh bng phng tin chuyn tin
do khách hàng quy đnh. (GS. inh Xuân Trình, Giáo trình Thanh toán quc t, Nhà
xut bn Thông tin – Truyn thông, trang 223)
Có hai hình thc chuyn tin là chuyn tin bng th (mail transfer, M/T) và
chuyn tin bng đin báo (telegraphic transfer, T/T).
Các bên tham gia
- Ngi yêu cu chuyn tin(Remitter): là ngi yêu cu ngân hàng thay mình
thc hin chuyn tin ra nc ngoài. H thng là ngi nhp khu, mc n hoc có
nhu cu chuyn vn.
- Ngi th hng (Beneficicary): là ngi nhn đc s tin chuyn ti thông
qua ngân hàng. H thng là ngi xut khu, ch n hoc nói chung là ngi yêu cu
chuyn tin ch đnh.
- Ngân hàng nhn chuyn tin (Remitting bank): là ngân hàng phc v ngi
chuyn tin.
Thang Long University Library
11
- Ngân hàng tr tin (Paying bank):là ngân hàng trc tip tr tin cho ngi th
hng, thng là ngân hàng đi lý hay chi nhánh ngân hàng chuyn tin và nc
ngi th hng.
Trong phng thc chuyn tin còn có th phân chia thành chuyn tin trc và
chuyn tin sau. Phng thc chuyn tin sau đc s dng ph bin hn.
Di đây là quy trình thc hin nghip v chuyn tin sau áp dng trong hot
đng ngoi thng.
Quy trình thc hin
S đ 1.1: Quy trình nghip v chuyn tin
(5)
(4)
(6) (2) (3)
(1)
(1) Ngi hng li thc hin ngha v ca mình trong hp đng ngoi
thng.
(2) Ngi chuyn tin ra lnh cho ngân hàng ca mình chuyn tin ra nc
ngoài bng lnh chuyn tin cùng vi y nhim chi (nu có tài khon) gi ngân
hàng phc v mình.
(3) Ngân hàng chuyn tin gi giy báo N cho ngi chuyn tin.
(4) Ngân hàng chuyn tin phát lnh thanh toán cho ngân hàng tr tin
nc ngi hng li.
(5) Ngân hàng tr tin báo N vào TK ca ngân hàng chuyn tin.
(6) Ngân hàng tr tin ghi Có vào tài khon và gi giy báo Có cho ngi
hng li.
Trng hp áp dng.
Chuyn tin có th là phng thc thanh toán quc t đc lp, khi đó nó áp
dng cho: Thanh toán ngoi thng; chuyn tin thanh toán cung ng dch v cho
nc ngoài; chuyn kiu hi, tin cho du hc sinh; chuyn tin đu t ra nc ngoài;
chuyn kinh phí hot đng ca các t chc chính ph và phi chính ph; chuyn tin
vin tr tài chính; chuyn tin lãi vay ngân hàng, c tc, trái tc ra nc ngoài; chuyn
tin b pht, tin bi thng thit hi ra nc ngoài.
NH tr tin
Ngi hng li
Ngi chuyn tin
NH chuyn tin
12
Ngoài ra, phng thc chuyn tin còn có th là mt b phn ca phng thc
thanh toán khác, thng là kt thúc ca phng thc thanh toán khác nh phng thc
nh thu, tín dng chng t,…
Vn bn pháp lý điu chnh phng thc chuyn tin
Hin nay, vic chuyn tin tt nhiên s đc điu chnh bng lut quc gia ca
nc ngi chuyn tin và các tha thun đi lý ký kt gia ngân hàng các nc.
1.2.3.2 Phng thc thanh toán nh thu (Collection of payment)
nh ngha
Theo các nguyên tc thng nht v nh thu – URC 522 1995 ICC, đnh ngha
v nh thu đc quy đnh ti điu 2 nh sau: Nh thu có ngha là các ngân hàng tip
nhn các chng t theo đúng các ch th đã nhn đc đ:
(1) Thanh toán hoc chp nhn thanh toán, hoc;
(2) Giao chng t đ đc thanh toán hoc chp nhn thanh toán, hoc;
(3) Giao chng t theo các điu kin khác đt ra
Trong mi quan h này, ngân hàng nc nhp khu và nc xut khu ch
tham gia vi t cách là trung gian thu tin h.
Các bên tham gia:
- Ngi tr tin là ngi nhp khu, ngi mua, ngi mc n, nhà đu t.
- Ngi hng li là ngi xut khu, ngi bán, ch n, ngi nhn vn đu
t.
- Ngân hàng chuyn chng t (Remitting Bank) là ngân hàng nhn s y thác
ca ngi xut khu.
- Ngân hàng thu và xut trình chng t (Collecting/ Presenting Bank) là ngân
hàng đi lý ca ngân hàng thu và nc ngi nhp khu.
Có hai loi nh thu:
- Nh thu trn là nh thu các chng t tài chính mà không kèm theo chng t
thng mi.
- Nh thu kèm chng t là nh thu chng t thng mi kèm hoc không kèm
chng t tài chính.
Thang Long University Library
13
Quy trình nghip v:
S đ 1.2 : Quy trình nghip v nh thu
(3)
(5)
(2) (5) (5) (4)
(1)
(1) Ngi xut khu giao hàng và chuyn chng t thng mi cho ngi
nhp khu (nu là phng thc nh thu trn).
Ngi xut khu ch giao hàng mà không giao chng t thng mi cho ngi
nhp khu (nu là phng thc nh thu kèm chng t).
(2) Sau khi gi hàng ngi xut khu lp ra hi phiu, lnh nh thu và gi
cho ngân hàng ca mình nh thu h s tin ghi trên hi phiu (nu là phng thc nh
thu trn).
Ngi xut khu gi chng t thng mi kèm theo hi phiu hoc hóa đn thu
tin ti ngân hàng (nu là phng thc nh thu kèm chng t) đ nh thu h.
(3) Ngân hàng chuyn chng t gi th y thác nh thu cho và b chng t
ngân hàng đi lý ca mình nc ngi nhp khu nh thu tin.
(4) Ngân hàng đi lý yêu cu ngi nhp khu tr tin hoc chp nhn hi
phiu (nu là phng thc nh thu trn).
Ngân hàng đi lý yêu cu ngi nhp khu tr tin hoc chp nhn thanh toán
thì mi giao b chng t cho ngi nhp khu đ nhn hàng (nu là phng thc nh
thu kèm chng t).
(5) Ngi nhp khu tr tin hoc chp nhn thanh toán cho ngi xut
khu thông qua h thng ngân hàng.
Trng hp áp dng.
Phm vi áp dng phng thc nh thu trn ch yu là gia các khách hàng có
mc đ tin tng, tín nhim cao, có thin chí c trong giao dch thng mi và thc
hin ngha v thanh toán. Phng thc này không đc áp dng nhiu trong thanh
toán thng mi. So vi nh thu phiu trn, nh thu kèm chng t đm bo quyn li
cho bên bán hn vì đã có s ràng buc cht ch gia vic thanh toán tin hàng và nhn
Ngân hàng chuyn
ch
ng t
NH thu và xut
trình ch
ng t
Ngi xut khu Ngi nhp khu
14
hàng ca ngi mua. Ni dung ca lnh nh thu kèm chng t thng có th là thanh
toán đi ly chng t (Documents against Payment - D/P), hoc chp nhn thanh toán
đi chng t (Documents against Acceptance - D/A), hoc thc hin các điu kin và
điu khon quy đnh đi ly chng t (Documents against other terms and conditions –
D/TC).
Vn bn pháp lý quc t áp dng
“Quy tc thng nht v nh thu” s 522 ca Phòng Thng mi Quc t bn
sa đi nm 1995.
1.2.3.3 Phng thc tín dng chng t ( Documentary credit)
ây là phng thc thanh toán quan trng và ch yu ti ngân hàng thng mi
hin nay. Tín dng chng t đc gi vi nhiu tên khác nhau nh: Letter of Credit,
Credit, Document Credit. Vit Nam ngoài tên là tín dng chng t còn có các tên
khác nh L/C, th tín dng Trc đây, th tín dng còn đc gi là tín dng thng
mi nhng nay thì t này không còn đc dùng na mà thông dng nht là “ tín dng
chng t” vì nó th hin đúng nht ý ngha tín dng kèm chng t.
1.3. Thanh toán quc t theo phng thc tín dng chng t ca Ngân hàng
thng mi
1.3.1 Khái nim
Phng thc tín dng chng t là mt s tha thun, trong đó theo yêu cu ca
khách hàng, mt ngân hàng s phát hành mt th tín dng (L/C), trong đó ngân hàng
phát hành cam kt tr tin hoc chp nhn hi phiu cho mt bên th ba khi ngi này
xut trình cho ngân hàng phát hành b chng t thanh toán phù hp vi nhng điu
kin và điu khon quy đnh trong L/C. (GS. inh Xuân Trình, Giáo trình Thanh toán
quc t, Nhà xut bn Thông tin – Truyn thông)
Theo b tp quán quc t UCP 600, đnh ngha v tín dng chng t đc quy
đnh ti điu 2 nh sau: “ Tín dng chng t là mt s tha thun bt k, cho dù đc
mô t hoc gi tên nh th nào, th hin mt cam kt chc chn và không hy ngang
ca NHPH v vic thanh toán cho mt xut trình phù hp”.
Thanh toán ngha là:
- Tr ngay khi xut trình nu tín dng có giá tr thanh toán ngay
- Cam kt tr tin sau và tr tin khi đáo hn nu tín dng có giá tr thanh toán
v sau
- Chp nhn hi phiu đòi n do ngi th hng ký phát và tr tin khi đáo
hn nu tín dng có giá tr thanh toán bng chp nhn
Thang Long University Library
15
Ngân hàng phát hành là ngân hàng theo yêu cu ca ngi yêu cu hoc nhân
danh chính mình phát hành mt tín dng.
Cng vi cách đnh ngha này thì ta nên hiu t “tín dng –credit” không phi
là mt khon vay thông thng mà là “tín nhim”. iu này đc th hin rõ trong
trng hp khi ngi nhp khu ký qu 100% giá tr ca L/C, thì thc cht ngân hàng
không cp bt c mt khon tín dng nào, mà ch cho ngi nhp khu “vay” s tín
nhim ca mình. Ngay c trong trng hp nhà nhp khu không ký qu, thì mt
khon tín dng thc s ch có th xy ra khi ngân hàng phát hành L/C tin hành tr
tin cho nhà xut khu và ghi n nhà nhp khu. Nh vy, thut ng “tín dng” trong
phng thc tín dng chng t ch th hin khon “tín dng tru tng” bng li ha
tr tin ca ngân hàng thay cho li ha tr tin ca nhà nhp khu, vì ngân hàng có tín
nhim hn nhà nhp khu.
Nh vy, trong phng thc tín dng chng t, ngân hàng không ch là ngi
trung gian thu h, chi h, mà còn là ngi đi din cho nhà nhp khu thanh toán tin
hàng cho nhà xut khu, bo đm cho nhà xut khu nhn đc khon tin tng ng
vi hàng hoá mà h đã cung ng. ng thi, ngân hàng còn là ngi đm bo cho nhà
nhp khu nhn đc hàng hoá phù hp vi b chng t và s tin mình b ra.
Rõ ràng là, nhà nhp khu có c s đ tin chc rng, ngân hàng s không tr
tin trc khi nhà xut khu giao hàng, bi vì điu này đòi hi nhà xut khu phi xut
trình b chng t gi hàng. Trong khi đó, nhà xut khu tin chc rng s nhn đc
tin hàng xut khu nu trao cho ngân hàng phát hành L/C b chng t đy đ và phù
hp theo nh qui đnh trong L/C.
1.3.2 Các bên tham gia
Các bên tham gia vào quá trình thanh toán theo phng thc tín dng chng t
gm:
Ngi yêu cu m L/C (Applicant): là ngi mua, ngi nhp khu hoc là
ngi mua y thác cho mt ngi khác.
Ngi hng li (Beneficiary): là ngi bán, ngi xut khu.
Ngân hàng phát hành (Issuing Bank) – Ngân hàng m L/C (Opening Bank): là
ngân hàng phát hành L/C, là ngân hàng phc v ngi mua.
Ngân hàng thông báo (Advising Bank): là ngân hàng đi lý hoc chi nhánh ca
ngân hàng phát hành nc ngi xut khu.
Ngân hàng xác nhn (Confirming Bank): là ngân hàng xác nhn trách nhim
ca mình s cùng ngân hàng phát hành đm bo vic tr tin cho ngi xut khu
trong trng hp ngân hàng phát hành không đ kh nng thanh toán.
16
Ngoài ra, trong thc t vn dng phng thc tín dng chng t, tu theo tng
điu kin c th còn có s tham gia ca mt s ngân hàng khác nh: ngân hàng đc
ch đnh (Nominated Bank), ngân hàng thanh toán (Paying Bank), ngân hàng thng
lng (Negotiating bank) Tt c đc giao trách nhim c th trong th tín dng.
1.3.3 Quy trình nghip v thanh toán tín dng chng t
S đ 1.3: Quy trình nghip v thanh toán tín dng chng t
(3)
(6)
(7)
(9) (8) (2) (7) (6) (4)
(1)
(5)
(1) Ngi xut khu và ngi nhp khu ký hp đng thng mi vi nhau. Nu
hai bên tha thun thanh toán theo phng thc tín dng chng t thì trong hp
đng thng mi phi có điu khon thanh toán theo phng thc tín dng
chng t.
(2) Ngi nhp khu cn c vào hp đng thng mi lp yêu cu xin m L/C ti
ngân hàng phc v mình.
(3) Ngân hàng phát hành s kim tra xem yêu cu m th tín dng đó có phù hp
hay không. Nu đáp ng đ yêu cu, ngân hàng s m L/C và thông báo qua
ngân hàng đi lý ca mình nc ngi xut khu v vic m L/C và chuyn 1
bn gc cho ngi xut khu.
(4) Khi nhn đc thông báo v vic m L/C và 1 bn gc L/C, Ngân hàng thông
báo chuyn L/C cho ngi th hng.
(5) Ngi xut khu khi nhn đc mt bn gc L/C, nu chp nhn ni dung L/C
thì s tin hành giao hàng theo đúng quy đnh đã ký kt trong hp đng. Nu
không h s yêu cu ngân hàng chnh sa theo đúng yêu cu ca mình ri mi
tin hành giao hàng.
Ngân hàng phát
hành
ISSUING BANK
Ngi m L/C
APPLICANT
Ngi hng li
BENEFICIARY
Ngân hàng thông
báo
ADVISING BANK
Thang Long University Library
17
(6) Sau khi chuyn giao hàng hoá, ngi xut khu tin hành lp b chng t thanh
toán theo quy đnh ca L/C và gi đn ngân hàng phát hành thông qua ngân
hàng thông báo đ yêu cu đc thanh toán. Ngoài ra, ngi xut khu cng có
th xut trình b chng t thanh toán cho ngân hàng đc ch đnh thanh toán
đã xác đnh trong L/C.
(7) Ngân hàng phát hành kim tra b chng t thanh toán nu thy phù hp vi
quy đnh trong L/C thì tin hành thanh toán hoc chp nhn thanh toán. Nu
Ngân hàng thy không phù hp thì s t chi thanh toán và tr b chng t cho
ngi xut khu.
(8) Ngân hàng phát hành giao li b chng t thanh toán cho ngi xut khu và
yêu cu thanh toán.
(9) Ngi phát hành kim tra li b chng t và tin hành hoàn tr tin cho ngân
hàng.
Trên đây là toàn b trình t nghip v thanh toán quc t theo phng thc tín
dng chng t.
1.3.4 Th tín dng
1.3.4.1. Tính cht ca th tín dng
Th tín dng là mt chng th (đin hoc chng ch), trong đó ngân hàng phát
hành L/C s cam kt tr tin cho ngi xut khu nu h xut trình đc các chng t
phù hp vi các điu kin và điu khon quy đnh trong L/C.
Th tín dng là vn bn pháp lý quan trng ca phng thc tín dng chng t.
Nó đc hình thành trên c s hp đng thng mi nhng khi L/C đã đc m ri thì
nó hoàn toàn đc lp vi hp đng thng mi. Vy khi thanh toán thì các ch th ch
da trên nhng điu khon đc quy đnh trong L/C đ thc hin. Ch cn có s xut
trình chng t phù hp thì ngân hàng có trách nhim thanh toán phi chi tr tin cho
ngi xut khu mà không cn quan tâm hàng hoá có hoàn toàn đúng nh chng t đã
ghi hay không. ó là cam kt tr tin, mà cam kt này là:
Th nht: Là mt cam kt thc s, ngha là L/C không phi ch là mt li ha,
bi l nu ngân hàng m L/C không hoàn thành đúng nh nhng gì đã cam kt thì
ngân hàng đó s phi đng ra chu trách nhim trc pháp lut.
Th hai: Là mt cam kt có điu kin, điu kin hai chiu t phía ngi nhp
khu và t ngi xut khu. Ngi nhp khu phi có đn yêu cu m L/C, phi có
nng lc tài chính và uy tín thì mi đc ngân hàng đng ý m L/C. Còn vi ngi
xut khu, ngân hàng ch tin hành cam kt thanh toán khi ngi xut khu xut trình
đc mt b chng t hoàn ho.
18
Th ba: Là s cam kt d phòng, tc là ngân hàng ch cam kt xem xét các hi
phiu xut trình đúng thi hn và kèm vi các b chng t phù hp vi điu kin ca
L/C, còn vic tr tin hay không li ph thuc và vic xem xét b chng t thanh toán
có thc s phù hp vi L/C hay không. ây là gii hn trách nhim ca ngân hàng.
Chính vì nhng đc đim này mà th tín dng là phng thc thanh toán ch
yu trong thng mi quc t. Tuy nhiên, dù là mt phng thc u vit đn đâu thì
cng có nhng ri ro nht đnh. Vì vy, khi tham gia thanh toán, không nhng ngân
hàng mà tt c các bên tham gia đu phi nghiên cu k ni dung ca th tín dng.
1.3.4.2. Ni dung ca th tín dng :
- S hiu L/C: Là ni dung bt buc, là s đc ghi trên mi L/C đ trao đi th
t, đin tín liên quan đn vic thc hin th tín dng. Trong quá trình thc hin,
s hiu này còn đc th hin trên các chng t thanh toán có liên quan.
- a đim m L/C: Là ni ngân hàng m L/C vit cam kt tr tin cho ngi
hng li, đa đim này có ý ngha quan trng trong vic tham chiu lut l đ
gii quyt tranh chp, bt đng xy ra.
- Ngày m L/C: Là ni dung t chn trong L/C, nó là ngày bt đu phát sinh hiu
lc v cam kt ca ngân hàng m L/C đi vi ngi th hng, là ngày bt đu
tính thi hn ca L/C và cng là cn c đ ngi xut khu kim tra xem ngi
nhp khu có thc hin đc vic m th tín dng đúng thi gian nh trong
hp đng không.
- Tên, đa ch ngi có liên quan đn phng thc tín dng chng t: Là mt ni
dung bt buc, nhng ngi có liên quan đó là: ngi yêu cu m L/C, ngi
th hng, ngân hàng phát hành, ngân hàng thông báo,… Tên và đa ch ca
nhng ngi có liên quan phi chính xác nh trong đn xin m L/C.
- S tin ca L/C: S tin ca L/C phi ghi bng s va ghi bng ch và phi
thng nht vi nhau, đn v tin t phi đc ghi rõ ràng.
- Thi hn hiu lc ca L/C : Là ni dung bt buc, là thi hn mà ngân hàng m
L/C cam kt tr tin cho ngi xut khu, nu ngi xut khu xut trình b
chng t trong thi hn đó và phù hp vi nhng điu kin quy đnh trong L/C.
Thi hn hiu lc ca L/C đc tính t ngày m L/C đn ngày ht hiu lc
L/C Vic xác đnh thi gian hiu lc cn tho mãn các nguyên tc nh: Ngày
giao hàng phi nm trong thi hn hiu lc ca L/C và không đc trùng vi
ngày ht hn hiu lc ca L/C, ngày m L/C phi trc ngày giao hàng mt
thi gian hp lý, không trùng vi ngày giao hàng, nhm đm bo thi gian
thông báo L/C, lu L/C ti ngân hàng, chun b hàng đ giao… Ngày ht hn
Thang Long University Library
19
hiu lc ca L/C phi sau ngày giao hàng mt thi gian hp lý nhm đm bo
thi gian lp b chng t, luân chuyn chng t, lu chng t ti ngân hàng.
- Thi hn tr tin ca L/C: Là thi hn tr tin ngay hay tr tin v sau, điu này
ph thuc vào quy đnh trong hp đng. Nu vic đòi tin bng hi phiu thì
thi hn tr tin đc quy đnh yêu cu ký phát hi phiu, thi hn tr tin
ca L/C có th nm trong thi hn hiu lc ca L/C hoc có th nm ngoài thi
hn hiu lc ca L/C.
- Thi hn giao hàng: Cn c vào hp đng ngoi thng mà ngày giao hàng
đc quy đnh trong L/C. Thi hn này phi sau ngày m L/C và trc ngày ht
hn hiu lc ca L/C.
- Ni dung liên quan đn hàng hóa: Bao gm tên hàng, s lng, trng lng, giá
c, quy cách phm cht, bao bì, mã ký hiu…
- Ni dung v vn ti, giao nhn hàng hoá: bao gm điu kin c s giao hàng,
ni gi, ni giao hàng, cách vn chuyn, cách giao hàng…
- Nhng chng t ngi xut khu phi xut trình: ây cng là ni dung rt quan
trng ca L/C. B chng t là cn c đ ngân hàng kim tra mc đ hoàn thành
ca ngha v giao hàng ca ngi xut khu và đã thc hin đúng quy đnh
trong th tín dng, đ tin hành vic tr tin cho ngi xut khu.
- Cam kt tr tin ca ngân hàng phát hành th tín dng: Là ni dung cui cùng
ca th tín dng và nó ràng buc trách nhim tr tin ca ngân hàng phát hành
th tín dng, cam kt thc s tr tin bng trách nhim và uy tín ca mình đi
vi khách hàng.
- iu khon đc bit khác: Ngoài nhng ni dung k trên, khi cn thit, ngân
hàng m L/C nhp khu có th có nhng ni dung khác, ví d nh có th hoàn
tr tin bng đin T/T… hay ngun lut điu chnh, các bên tham gia thng
mi quc t có th la chn ngun lut áp dng phù. Tuy nhiên, hin nay L/C
thng đc dn chiu theo UCP 600 .
1.3.4.3 Phân loi th tín dng
Có rt nhiu cách phân loi th tín dng. Tùy theo tng tiêu thc khác nhau
ngi ta có th phân loi khác nhau.
L/C không th hu ngang.
ây là loi L/C mà sau khi m thì mi vic liên quan đn sa đi, b xung hoc
hu b nó ngân hàng phát hành ch có th tin hành trên c s có s tho thun ca các
bên có liên quan. Vì th quyn li ca ngi bán đc đm bo. Tuy nhiên, L/C không
th không th hu ngang không có ngha không th hu b. Trong trng hp các bên
20
đng ý hu b L/C thì nó đc công nhn là không còn giá tr thc hin. ây là loi
L/C đc s dng nhiu nht trong thng mi quc t ngày nay.
Theo phng thc s dng ngi ta phân chia L/C thành nhiu loi khác nhau.
L/C không hu ngang có giá tr trc tip.
ây là loi L/C mà chng t đc yêu cu xut trình trc tip đ thanh toán ti
Ngân hàng phát hành. Do vy, thi hn hiu lc s kt thúc ti Ngân hàng phát hành.
Trong th tín dng này s không th hin điu khon chit khu và ch đnh
ngân hàng chit khu. Mc dù th tín dng không có giá tr chit khu và cam kt
thanh toán ca ngân hàng phát hành ch có giá tr duy nht đi vi ngi hng, ngân
hàng chuyn chng t cng có th ng tin cho khách hàng nu chng t hoàn toàn
hp l.Sau khi nhn đc chng t hp l, ngân hàng phát hành chuyn tr tin cho
ngi hng theo ch dn ca ngân hàng chuyn chng t.Vai trò ca ngân hàng
chuyn chng t là bo v quyn li ca ngi hng và cng chính là bo v quyn
li ca chính mình nu h đã chit khu chng t.
L/C không hu ngang, min truy đòi
- Là loi th tín dng không th hu ngang mà sau khi th hng s đc hoàn
tin thì ngân hàng m không có quyn đòi li tin trong bt k tình hung nào.
- Khi s dng loi th tín dng này, ngi xut khu phi ghi trên hi phiu
“Min truy hi ngi ký phát” đng thi th tín dng cng phi ghi nh vy.
L/C không hu ngang và có xác nhn.
Là loi th tín dng không th hu ngang đc mt ngân hàng khác đm bo
tr tin cho ngi th hng theo yêu cu ca ngân hàng m th tín dng đó.
Do có hai ngân hàng đng ra cam kt tr tin cho ngi hng li nên loi th
tín dng này đc coi là rt đm bo quyn li cho bên bán, và đng nhiên phi
thanh toán mt khon phí nht đnh đi vi ngân hàng xác nhn. Trên thc t, nhu cu
th tín dng này ph thuc nhiu yu t song ch yu ph thuc vào mc đ tín nhim
và tình hình tài chính ca ngân hàng m th tín dng.
L/C tun hoàn.
ây là loi L/C mà sau khi s dng xong hoc đã ht thi hn hiu lc li có
giá tr nh c và đc trc tip s dng sau mt thi gian nht đnh.
Th tín dng tun hoàn đc ch rõ ngày ht hn hiu lc cui cùng, s ln tun
hoàn và giá tr mi ln đó. ng thi, cng phi quy đnh s d ca hn nghch L/C
dùng cha ht ln trc đc hay không đc cng dn vào hn nghch L/C s dng
ln k tip.
Thang Long University Library
21
L/C vi điu khon “”.
ây là loi L/C mà theo đó ngi m L/C cam kt tài tr cho nhà xut khu
ngay sau khi th tín dng đc m. Hai bên đi tác phi có quan h làm n lâu dài và
uy tín. Phía nhp khu phi là công ty đ vn, phía xut khu phi có ngun hàng hoá,
sn xut nhng thiu vn.
Vi điu kin , ngân hàng phát hành cam kt ng mt s tin nht đnh
(khong 30 hoc 50% tr giá L/C) khi nhn đc các chng t, thông thng là: hi
phiu ca s tin ng trc, hoá đn, cam kt tr n hoc cam kt giao hàng và các
chng t khác tu theo tho thun.
L/C d phòng.
Là loi th tín dng đc phát hành vi mc tiêu nhm trc tip bo v quyn
li cho bên mua. Bên mua yêu cu bên bán thông qua ngân hàng phc v mình m th
tín dng d phòng cho bên mua hng. Trong trng hp bên bán vi phm hp đng
thng mi đã ký kt gây thit hi cho h thì ngân hàng m th tín dng d phòng s
thanh toán đn bù nhng thit hi đó.
L/C chuyn nhng.
Là loi L/C không th hy ngang mà ngân hàng tr tin đc phép hoàn tr toàn
b mt phn s tin ca th tín dng cho mt ngi hay nhiu ngi theo lnh ca
ngi hng li đu tiên.
Mt th tín dng mun chuyn nhng đc phi có lnh đc bit ca ngân
hàng m, trên th tín dng phi ghi ”có th chuyn nhng đc”. Lu ý rng vic
chuyn nhng ch đc thc hin mt ln cho th tín dng đó.
L/C giáp lng.
Là loi th tín dng đc m trên s tin ca mt th tín dng khác đã đc
m trc. Loai th tín dng này thng đc s dng nhiu ln trong phng thc
giao dch mua bán qua trung gian, chuyn khu. Vic vn hành nói chung khá phc
tp,đc bit là nhng điu kin v thi hn, v b chng t…
L/C đi ng.
Là loi L/C không th hy ngang ch bt đu có giá tr hiu lc khi L/C đi ng
vi nó đã đc m ra và thng đc s dng trong phng thc mua bán hàng đi
hàng, ngoài ra không loi tr kh nng dùng trong phng thc gia công.
22
1.3.5 Vn bn pháp lý điu chnh quan h thanh toán tín dng chng t
1.3.5.1 Quy tc thng nht và thc hành v tín dng chng t- UCP
Vn bn quc t thông dng ca phng thc tín dng chng t là“Qui tc
thng nht và thc hành v tín dng chng t” (Uniform Customs and Practice for
Documentary credit _ UCP) ca Phòng thng mi quc t n hành t 1933 qua các
nm sa đi 1951, 1962, 1974, 1983, 1993 và ln gn đây nht là nm 2007 vi tên
gi là UCP 600. Vn bn này đc đánh giá là bn sa đi toàn din, sâu sc và nhm
đáp ng s thay đi v chiu sâu trong công ngh tin hc, công ngh vn ti… Tuy
nhiên, nhng vn bn ra đi sau không hy b các vn bn ra đi trc, vic áp dng
UCP nào là do ý nguyn ca các bên và phi dn chiu vào ni dung ca th tín dng
s hiu ca bn UCP đó.
Bn UCP 600 có kt cu li vi 39 điu khon (so vi 49 điu khon ca
UCP 500) th hin nhng b sung và sa đi nhm đáp ng s phát trin không
ngng ca thc tin. Nó b sung nhiu đnh ngha và gii thích thut ng mi đ
làm rõ ngha ca các thut ng còn gây tranh cãi trong bn UCP 500.
Hn na UCP 600 đã quy đnh rõ thi gian cho vic chp nhn hoc t chi các
chng t xut trình là khong thi gian c đnh là “5 ngày làm vic ngân hàng - five
banking days”. Còn UCP 500 khong thi gian này không đc qui đnh rõ ràng, nó
ch quy đnh là “ thi gian hp lý”.
UCP 600 cng đa ra nhng qui đnh mi v đa ch ngi yêu cu m L/C và
ngi hng li th tín dng phi đc th hin trên chng t xut trình đúng nh
trong L/C. Tip na, theo UCP 600 ngân hàng phát hành đc phép t chi chng t
và giao b chng t cho ngi yêu cu m th tín dng khi nhn đc chp nhn b
chng t bt hp l ca h. Vi nhng u đim nh th thì hin nay bn UCP 600 đã
đc rt nhiu quc gia áp dng trong giao dch thanh toán thng mi quc t theo
phng thc tín dng chng t. Và ch có bn gc ting Anh do ICC phát hành mi có
giá tr pháp lý, gii quyt các tranh chp phát sinh gia các bên liên quan, các bn dch
sang ting các nc ch có giá tr tham kho. UCP ch áp dng cho quan h thanh toán
quc t mà không áp dng trong thanh toán ni đa.
1.3.5.2 Tp quán Ngân hàng Tiêu chun quc t - ISBP.
Vào ngày 31/10/2002, ti hi ngh Rome, U ban ngân hàng đã b phiu thông
qua vic phê chun vn bn Tp quán ngân hàng quc t dùng đ kim tra chng t
trong phng thc thanh toán tín dng chng t- Internationnal Standard Banking
Practice for examination of documents under documentary credits. Vn bn này không
mâu thun vi các UCP cng nh các ý kin và quyt đnh ca u ban mà nó b sung
mang tính thc tin cho UCP, nó không sa đi mà ch gii thích chi tit và rõ ràng
Thang Long University Library
23
hn cách áp dng các quy tc ca UCP trong giao dch L/C. Hin nay bn ISBP đang
đc áp dng là bn ISBP 681, sa đi nm 2007, tuân th theo UCP 600.
Ni dung ca ISBP bao gm các quy đnh c th v kim tra theo nhng chun
mc tp quán thng mi, t nguyên tc chung đn cách kim tra đi vi tng loi
chng t riêng bit nh: Hi phiu, hoá đn thng mi, chng t vn ti, chng t
bo him, giy chng nhn xut x.
Hin nay các Ngân hàng thng mi Vit Nam cng s dng UCP và ISBP
kim tra b chng t xut trình trong thanh toán tín dng chng t, t đó kim tra mt
cách cht ch hn và phù hp hn làm gim đi đáng k mt s lng chng t b t
chi thanh toán.
1.4. Cht lng hot đng ca phng thc thanh toán quc t tín dng chng t
1.4.1. Khái nim
Cht lng là mt khái nim rt quen thuc vi loài ngi ngay t thi c xa,
tuy nhiên, cht lng là mt thut ng gây nhiu tranh cãi.
Tùy theo tng đi tng s dng, mà cht lng mang ý ngha khác nhau. Vi
ngi sn xut, h coi cht lng là điu h phi làm đ đáp ng quy đnh và yêu cu
do khách hàng đt ra, đ đc khách hàng chp nhn. Cht lng đc so sánh vi
cht lng ca đi th cnh tranh và đi kèm theo các chi phí, giá c. Di quan đim
ca ngi tiêu dùng thì cht lng li th hin các ch tiêu, các đc trng th hin
tính nng k thut hay tính hu dng ca nó, cht lng th hin cùng vi chi phí phi
đc gn lin vi điu kin tiêu dùng c th ca tng ngi, tng đa phng. Do con
ngi và nn vn hóa khác nhau nên cách hiu v cht lng là khác nhau.
Tuy nhiên, nói nh vy không có ngha cht lng là mt khái nim khá tru
tng đn mc ngi ta không th đi đn mt khái nim thng nht, mc dù s còn
nhiu thay đi.
T chc quc t v tiêu chun hóa ISO, trong d tho DIS 9000:2000, đã đa
ra đnh ngha sau:
“ Cht lng là kh nng ca tp hp các đc tính ca mt sn phm, h thng
đ đáp ng các yêu cu ca khách hàng và các bên có liên quan”
Bt k mt sn phm hàng hóa nào đu đc khách hàng đánh giá trên mt s
tiêu chí nht đnh, nhng quan trng nht, vn là tiêu chí cht lng. Thanh toán quc
t nói chung và thanh toán bng phng thc tín dng chng t nói riêng là mt dch
v do ngân hàng cung cp ti nhng khách hàng là các cá nhân, t chc Dch v do
ngân hàng cung cp là khá cnh tranh ti thi đim hin nay, do đó, các ngân hàng
không nên ch thu hút khách hàng bng cách to ra càng nhiu sn phm dch v, mà
24
điu quan trng là to ra đim nhn ca riêng mình thông qua cht lng sn phm
cung cp. Cùng mt sn phm ging nhau, nhng mi ngân hàng s to ra bn sc
riêng khác nhau, to ra cht lng khác nhau.
Nh vy, có th hiu rng, cht lng hot đng ca phng thc thanh toán
quc t tín dng chng t là kh nng tp hp tt c các đc tính đáp ng đc yêu cu
ca các bên tham gia trong phng thc thanh toán này. Các đc tính đó là đ an toàn
cao, thi gian thanh toán chính xác, phí thanh toán hp lý, th tc đn gin, nhanh
chóng, s giúp đ tn tình chu đáo ca các cán b nhân viên ngân hàng…
1.4.2 Mt s tiêu chun đánh giá cht lng hot đng thanh toán bng phng
thc tín dng chng t
1.4.2.1 Mc đ tha mãn ca khách hàng
Nh đã bit, khách hàng là đi tng vô cùng quan trng đi vi bt k mt
ngân hàng nào. Cht lng ca dch v thanh toán ngày càng hoàn ho thì khách hàng
s gn bó lâu dài vi ngân hàng, thm chí còn tác đng đn mt b phn không nh
nhng khách hàng mi có nhu cu thanh toán quc t tìm đn ngân hàng giao dch.
Mc đ tha mãn ca khách hàng đc th hin qua s gia tng các ch tiêu: s
lng L/C m và s món thanh toán L/C, s lng khách hàng c m L/C và yêu cu
nh xut trình b chng t, điu kin thanh toán cng nh thái đ cách thc phc v
ca nhân viên ngân hàng.
- S gia tng v s lng
S lng khách hàng đn yêu cu cung cp dch v thanh toán quc t bng
phng thc thanh toán tín dng chng t phn ánh phm vi nh hng ca ngân hàng
đi vi khách hàng. S lng khách hàng tin hành giao dch vi ngân hàng càng
nhiu, chng t ngân hàng có phm vi nh hng càng cao đn khách hàng.
Vic gia tng s lng khách hàng luôn gn lin vi vic gia tng s lng h
s xin m L/C cng nh s món thanh toán, tc là gia tng mc đ quan h thng
mi. S gia tng này phi tng lên c hai mng xut khu và nhp khu.
Không ch mang li khon thu nhp cho ngân hàng thông qua vic thu phí dch
v, mt khía cnh khác cn đ cp đn đó là liên quan đn mi quan h thng mi.
Mt ngân hàng có s lng L/C xin m và s món thanh toán càng nhiu, chng t
ngân hàng này có mi quan h rng rãi đi vi các doanh nghip xut nhp khu, có
uy tín đi vi các đi tác c trong nc và quc t.
S lng h s m L/C và s món thanh toán tng lên là c s gia tng doanh
s thanh toán t hot đng thanh toán quc t theo phng thc tín dng chng t.
Thc t cho thy, khách hàng luôn tìm đn ngân hàng nào có kt qu kinh doanh cao,
Thang Long University Library
25
hot đng hiu qu và có uy tín. Do đó, mt ngân hàng có s lng ln khách hàng
tham gia thanh toán L/C càng ln chng t cht lng ca quá trình thanh toán càng
cao.
- iu kin thanh toán
iu kin thanh toán cng là mt tiêu chí đ đánh giá mc đ tha mãn ca
khách hàng. ó là mt tp hp ca nhiu yu t nh: mc phí hp lý, thi gian thanh
toán ngn, th tc đn gin gn nh, chính sách t giá phù hp, lãi sut cnh tranh…
+ Thi gian thanh toán là mt ch tiêu quan trng đ đánh giá cht lng thanh
toán quc t theo phng thc tín dng chng t. Xut phát t tính cht thanh toán
quc t, thanh toán tin hàng các nc khác bit v ngôn ng, vn hóa cách xa v
mt đa lý nên vic thanh toán thng chm tr, thi gian thanh toán b kéo dài. Ngoài
ra còn xut phát t bn thân ngân hàng, đó là các th tc pháp lý. Nu th tc rm rà,
phc tp, nhiu điu kin s dn đn tình trng đng vn, kinh doanh kém hiu qu đi
vi các nhà xut khu. Do đó, thi gian thanh toán ngn là cn c đ các doanh nghip
xut nhp khu la chn ngân hàng phc v trong quá trình thanh toán.
+ Mc phí hp lý đc đ cp đây gm có phí dch v thanh toán và các
khon phí khác có liên quan. Mc phí hp lý luôn là mi quan tâm ln ca khách
hàng. Mt mc phí hp lý có th chp nhn đc là cn c đ khách hàng la chn
ngân hàng cho mình.
+ Mt s khách hàng khi ký kt hp đng không đ ngun tài chính, phi đi
vay ngân hàng, có th là ni t hay đng ngoi t. Thông thng ngân hàng ch đng ý
cho vay khi có tài sn đm bo, nhng cng có trng hp cho vay không cn tài sn
đm bo đi vi khách hàng truyn thng. Mt mc lãi sut vay phù hp, luôn khin
cho khách hàng tin tng và ng h ngân hàng nhiu hn. Hn na, cng do chính
sách t giá mà s khuyn khích nhp khu hay xut khu.
- Thái đ phc v ca nhân viên ngân hàng, dch v tr giúp, t vn khách hàng
Rt nhiu khách hàng bn khon không bit la chn ngân hàng đi lý, phng
thc thanh toán cng nh là trình t thc hin giao dch khi tin hành mt thng v
kinh doanh ca mình. Phát trin, hoàn thin dch v t vn khách hàng thông qua các
khóa đào to bài bn các nhân viên cán b ngân hàng, song song phi tin hành nâng
cao ý thc trách nhim, thái đ phc v ca nhân viên, đó là điu cn phi thc hin
nhm nâng cao cht lng thanh toán bng phng thc tín dng chúng t ca bt c
mt ngân hàng nào.
Các nhà nhp khu có th gp khó khn v vn, la chn L/C phù hp cng
nh là hoàn thin các loi giy t kèm theo. h tr cho khách hàng, ngân hàng đa