Quản trị rủi ro lãi suất trong hoạt động kinh doanh tại ngân hàng việt nam thịnh vượng chi nhánh quảng bình (VPbank quảng bình)

B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O
Đ I H C ĐÀ N NG

PH M TH HOA NHÀN

QU N TR R I RO LÃI SU T
TRONG HO T Đ NG KINH DOANH
T I NGÂN HÀNG VI T NAM TH NH VƯ NG
CHI NHÁNH QU NG BÌNH
(VPBANK QU NG BÌNH)

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60.34.20

TĨM T T LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH

Đà N ng - Năm 2012


Cơng trình đư c hồn thành t i
Đ I H C ĐÀ N NG

Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS. TS. NGUY N TRƯ NG SƠN

Ph n bi n 1: TS. NGUY N HÒA NHÂN
Ph n bi n 2: TS. TR N NG C SƠN

Lu n văn ñã ñư c b o v t i H i ñ ng ch m Lu n văn t t
nghi p Th c sĩ Qu n tr kinh doanh h p t i Đ i h c Đà
N ng vào ngày 19 tháng 02 năm 2012.

Có th tìm hi u lu n văn t i:
Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng
Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng


1
M

Đ U

1.Tính c p thi t c a đ tài
R i ro lãi su t là m t trong nh ng r i ro ñ c thù c a các Ngân
hàng thương m i. R i ro lãi su t có nh hư ng r t l n đ n thu nh p
cũng như giá tr v n ch s h u c a Ngân hàng vì thu nh p t lãi và
chi phí t lãi là nh ng ngu n thu và các kho n chi l n nh t c a h u
h t các NHTM.
Đ ñáp ng yêu c u h i nh p v i n n kinh t qu c t trong lĩnh
v c Tài chính - Ti n t , t t y u Ngân hàng Nhà Nư c Vi t Nam
(NHNN) ñang trong ti n trình đi u hành lãi su t theo hư ng t do
hố, đi u này v a t o ñ ng l c cho các Ngân hàng thương m i t ch
trong kinh doanh, nhưng cũng mang l i nh ng thách th c v r i ro
lãi su t, do lãi su t s đư c hình thành t th trư ng và các NHTM
ch là ngư i ch p nh n lãi su t (giá) ch không ph i là ngư i t o lãi
su t (giá).
Th c t t năm 2008 cho ñ n nay, v i chính sách th t ch t
ti n t c a Chính ph , th trư ng ti n t nóng lên chưa t ng th y
trong l ch s n n kinh t Vi t Nam, v n VNĐ khan hi m. Các ngân
hàng s d ng lãi su t như m t vũ khí l i h i trong “cu c chi n”
giành gi t th ph n, lãi su t huy ñ ng r t cao t o ra nhi u r i ro cho
các ngân hàng. Tuy nhiên, hi n nay H th ng ngân hàng (NH) Vi t

Nam nói chung và Ngân Hàng VPBank Qu ng Bình nói riêng v n
chưa có đư c cách ti p c n khoa h c và theo chu n m c qu c t ñ i
v i qu n tr r i ro lãi su t. R i ro lãi su t v n xu t hi n và tác ñ ng
ñ n nhi u m t ho t ñ ng c a ngân hàng.
Th c tr ng trên ñã ñ t ra nhi u v n ñ c n gi i quy t nh m giúp
VPBank Qu ng Bình ki m sốt và h n ch r i ro lãi su t, giúp ngân
hàng phát tri n an toàn và b n v ng. Đ tài: “Qu n tr r i ro lãi su t


2
trong ho t ñ ng kinh doanh t i Ngân hàng Vi t Nam Th nh
Vư ng chi nhánh Qu ng Bình (VPBank Qu ng Bình)” đư c ch n
làm lu n văn ñ gi i quy t các v n đ đó.
2. M c đích nghiên c u
- H th ng hóa lý lu n v qu n tr r i ro lãi su t.
- Kh o sát, ñánh giá th c tr ng Qu n tr r i ro lãi su t t i
VPBank Qu ng Bình.
- Đ xu t các gi i pháp nh m hoàn thi n công tác Qu n tr r i ro
lãi su t t i VPBank Qu ng Bình.
3. Đ i tu ng và ph m vi nghiên c u
- Đ i tư ng nghiên c u: Nh ng v n ñ lý lu n v lãi su t và
Qu n tr r i ro lãi su t t i NHTM cũng như các chính sách và ho t
đ ng th c ti n v Qu n tr r i ro lãi su t t i VPBank Qu ng Bình,
trên cơ s ñó ñ xu t các gi i pháp v v n ñ Qu n tr r i ro lãi su t
t i VPBank Qu ng Bình.
- Ph m vi nghiên c u:
Lu n văn nghiên c u gi i h n v th c t ho t ñ ng Qu n tr r i ro
lãi su t t i VPBank Qu ng Bình và đ xu t m t s gi i pháp và ki n
ngh nh m hoàn thi n công tác Qu n tr r i ro lãi su t t i chi nhánh
cũng như áp d ng t i các chi nhánh thu c h th ng VPBank.

4. Phương pháp nghiên c u
Trong quá trình nghiên c u, hoàn thi n, lu n văn d a trên cơ s v n
d ng phép duy v t bi n ch ng k t h p v i các phương pháp như:
−

Phương pháp phân tích.

−

Phương pháp th ng kê, t ng h p.

−

Phương pháp so sánh.


3
Đ ng th i d a vào các lý lu n, quan đi m kinh t , tài chính và
đ nh hư ng phát tri n kinh t c a Đ ng và Nhà nư c, xu t phát t
th c ti n ñ làm sáng t các v n ñ nghiên c u.
5. K t qu nh ng nghiên c u trư c v r i ro lãi su t t i VPBank
Qu ng Bình.
T i VPBank Qu ng Bình, chưa có nghiên c u nào v r i ro lãi
su t.
6. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a ñ tài
- Nh n th c và hoàn thi n nh ng lý lu n cơ b n v lãi su t và
qu n tr r i ro lãi su t.
- Đánh giá nh ng m t ñ t ñư c và chưa ñư c c a công tác qu n
tr r i ro lãi su t t i VPBank Qu ng Bình, trên cơ s đó đ ra các gi i
pháp góp ph n h n ch r i ro lãi su t t i chi nhánh.

-

ng d ng nh ng phương pháp qu n tr r i ro lãi su t khoa h c

vào ho t ñ ng t i chi nhánh.
7. K t c u c a lu n văn
- Ngoài l i m ñ u, k t lu n, m c luc,tài li u tham kh o, lu n văn
g m 3 chương :
+ Chương 1 : Cơ s lý lu n v qu n tr r i ro lãi su t t i các NHTM.
+ Chương 2 : Th c tr ng Qu n tr r i ro lãi su t t i VPBank Qu ng
Bình.
+ Chưong 3 : Các gi i pháp hoàn thi n Qu n tr r i ro lãi su t t i
VPBank Qu ng Bình.


4
Chương 1
CƠ S

LÝ LU N V QU N TR R I RO LÃI SU T
T I NHTM

1.1 Cơ s lý lu n v r i ro lãi su t
1.1.1. Lãi su t và vai trò c a lãi su t ñ i v i NHTM
1.1.1.1 Lãi su t
- Theo C. Mác, lãi su t là m t ph n giá tr th ng dư mà ngư i ñi
vay t o ra và ñư c tr cho ngư i cho vay t q trình chu chuy n
v n tín d ng theo cơng th c T-T’ và đư c xác đ nh b ng t l gi a
t ng l i t c thu ñư c t v n cho vay trong th i gian m t năm so v i
v n cho vay.

- Lãi su t hay l i t c đư c hình thành t t su t l i nhu n c a
ngư i đi vay do đó luôn nh hơn t su t l i nh n bình quân c a n n
kinh t .
- M t s khái ni m v lãi su t c a các nhà kinh t h c hi n ñ i
như Keynes, Marshall, Peter S.Rose.
Phát bi u l i khái ni m lãi su t: “ Lãi su t là giá c c a m t
kho n vay, ph n giá tr dơi ra ngồi s v n g c ban ñ u mà ngư i ñi
vay tr cho ngư i cho vay v vi c s d ng v n c a ngư i đó trong
m t kho n th i gian nh t ñ nh”.
Lãi su t ñư c tính b ng t l ph n trăm gi a giá tr dôi ra và s
v n g c ban ñ u trong m t kho ng th i gian nh t ñ nh, thư ng là
m t năm.
Lãi su t trong kinh doanh ngân hàng g m:
- Lãi su t ti n g i
- Lãi su t cho vay
- Lãi su t hi u d ng


5
1.1.1.2. Vai trị c a lãi su t đ i v i NHTM
- Lãi su t đóng vai trị như m t địn b y kinh t c c kỳ l i h i
trong m t ngân hàng.
- Trong ho t ñ ng huy ñ ng v n: lãi su t cho phép ngân hàng xác
đ nh qui mơ ngu n v n phù h p v i các m c lãi su t và chi phí ch p
nh n ñư c.
- Trong ho t ñ ng cho vay: lãi su t cho phép ngân hàng ch n l a
ñư c khách hàng mình mong mu n.
- Tóm l i, lãi su t tác ñ ng ñ n c ñ u vào và ñ u ra c a ngân
hàng, nên khi lãi su t thay ñ i ngân hàng s ñ i m t v i m t lo i r i
ro ti m tàng, đó là r i ro lãi su t.

1.1.2 R i ro lãi su t.
1.1.2.1 Khái ni m r i ro lãi su t.
- Timothy W.Koch cho r ng: R i ro lãi su t là s thay ñ i ti m
tàng v thu nh p lãi ròng và giá th trư ng c a v n ngân hàng xu t
phát t s thay ñ i c a m c lãi su t.
- R i ro lãi su t là nh ng r i ro mà các ch th kinh t g p ph i
khi có bi n ñ ng lãi su t. N u như tồn b các ch th kinh t đ u có
nguy cơ g p r i ro thì t t nhiên ngân hàng và các t ch c tín d ng
cũng là nh ng ñơn v d g p r i ro nh t do ñ t thù ho t ñ ng c a t
ch c này. R i ro lãi su t phát sinh khi lãi su t ngân hàng thay ñ i
làm Ngân hàng b thi t h i do gi m l i nhu n và gi m giá tr ròng
c a ngân hàng. - Lê Văn Tư
Khái ni m v r i ro lãi su t c a Timothy W.Koch ch rõ b n ch t
c a r i ro lãi su t hơn.
- Y u t làm xu t hi n r i ro lãi su t: Lãi su t bi n ñ ng và l i
nhu n c a NH gi m do chênh l ch lãi su t ñ u ra - ñ u vào gi m
ho c giá tr ròng c a NH gi m.


6
1.1.2.2. Nguyên nhân c a r i ro lãi su t
S khơng phù h p v kỳ h n, tính thanh kho n và qui mô c a tài
s n so v i kỳ h n, tính thanh kho n và qui mô c a n .
1.1.2.3. Các d ng r i ro lãi su t và tác ñ ng c a nó đ n ho t đ ng
ngân hàng
- R i ro tái tài tr (Refinancing risk): R i ro mà l i nhu n c a
ngân hàng gi m do chi phí tái huy đ ng v n cao hơn ti n lãi c a các
kho n ñ u tư khi kỳ h n c a tài s n ñ u tư dài hơn kỳ h n c a v n
huy ñ ng (Short- funded) khi lãi su t th trư ng tăng.
- R i ro tái ñ u tư (Reinvestement Risk): Là r i ro mà l i nhu n

ngân hàng gi m do thu nh p t lãi c a các tài s n ñ u tư th p hơn chi
phí tái huy đ ng v n do kỳ h n c a tài s n ñ u tư ng n hơn kỳ h n c a
v n huy ñ ng (Long-funded) trong ñi u ki n lãi su t th trư ng gi m.
- R i ro giá tr th trư ng (Market Value Risk): Là r i ro mà giá
tr ròng c a ngân hàng (Giá tr th trư ng c a v n ch s h u) gi m
do bi n ñ ng b t l i trong giá tr th trư ng c a tài s n và n .
1.2 Qu n tr r i ro lãi su t trong NHTM
1.2.1 M c tiêu c a qu n tr r i ro lãi su t trong NHTM.
+ M c tiêu mang tính ñ u cơ trư c s bi n ñ ng c a lãi su t - g n
v i chi n lư c b o v ch ñ ng.
+ M c tiêu b o v thu n: H n ch t i m c t i thi u m i nh
hư ng x u c a c a s bi n ñ ng lãi su t ñ n thu nh p c a ngân hàng.
1.2.2 Qui trình qu n tr r i ro lãi su t.
- Qui trình qu n tr r i ro lãi su t là m t quá trình g n v i vi c
qu n tr tài s n n - tài s n có, và ph i bao g m các bư c sau:
Xác ñ nh r i ro (Nh n d ng): là giai ño n ngân hàng d ñoán
s bi n ñ ng c a lãi su t và nh n bi t chi u hư ng nh hư ng c a lãi
su t ñ i v i ngân hàng.


7
Đo lư ng r i ro (Đánh giá): S d ng các mơ hình đ đ nh
lư ng r i ro lãi su t. Các mơ hình NH thư ng s d ng: Mơ hình kỳ
h n đ n h n, mơ hình đ nh giá l i và mơ hình th i lư ng.
Giám sát r i ro lãi su t ( Ki m soát): g m các chi n lư c sau:
+ Né tránh/ T b (Avoidance)/Elimination
+ Gi m thi u (Reduction)
+ Ngăn ng a (Prevention)
+ Chuy n giao (Transfer)
Tài tr r i ro: vi c chu n b các ngu n tài chính đ bù đ p

khi r i ro lãi su t x y ra.
1.2.3. Các phương pháp qu n tr r i ro lãi su t
Các NHTM thư ng s d ng các phương pháp Qu n tr r i ro lãi
su t như sau:
- Phương pháp qu n tr ñ l ch (khe h ) nh y c m lãi su t
(GAPrs)
+Phân tích đ l ch (khe h ) nh y c m lãi su t :GAPrs
GAPrs =

Tài s n nh y
c m lãi su t

-

N nh y c m
Lãi su t

GAPrs = 0 , khơng có r i ro lãi su t
GAPrs <0 , r i ro lãi su t xu t hi n n u lãi su t tăng
GAPrs >0, r i ro lãi su t xu t hi n n u lãi su t gi m
+ Qu n tr ñ l ch ( khe h ) nh y c m lãi su t
Chi n lư c qu n tr ch ñ ng (B o v năng đ ng):
S tiên đốn lãi su t tăng thư ng ñi kèm v i m t đ l ch
dương. N u d đốn lãi su t gi m, nhà qu n tr s ñưa danh
m c ñ n ñ l ch âm.


8
+ Chi n lư c qu n tr th ñ ng (Chi n lư c b o v thu n): Nh m
m c tiêu là b o v thu nh p c a ngân hàng trư c bi n ñ ng c a lãi

su t. M t chi n lư c th ñ ng nh m h n ch nh ng b t n trong thu
nh p lãi. Chi n lư c th ñ ng nh m vào vi c duy trì s cân b ng
gi a giá tr tài s n nh y c m và n nh y c m lãi su t.
- Phương pháp qu n tr ñ l ch ( khe h ) th i lư ng.
Th i lư ng (D- Duration) là th i gian ño lư ng trung bình ñ i v i
các kho n lưu chuy n ti n t c a các ch ng khốn ho c các dịng ti n
thu v g m v n g c và lãi c a các kho n cho vay. Đư c xác ñ nh
trên cơ s giá tr hi n t i c a các dòng ti n trong tương lai.
+ Qu n tr ñ l ch th i lư ng.
Khi tr ng thái ñ l ch th i lư ng dương (th i lư ng tài s n dài
hơn th i lư ng n ). Lãi su t tăng s làm gi m giá tr th trư ng c a
v n và ngư c l i trong tr ng thái ñ l ch th i lư ng âm lãi su t tăng
s làm tăng giá tr th trư ng c a v n và ngư c l i . N u ñ l ch b ng
khơng thì s bi n đ ng c a lãi su t khơng nh hư ng đ n giá tr th
trư ng c a v n.
+ Chi n lư c qu n tr ch đ ng s tìm cách nâng cao thu nh p kèm
theo s thay ñ i th i lư ng trư c khi có s bi n ñ ng c a lãi su t.
Ngư c l i, chi n lư c qu n tr th ñ ng, hư ng ñ n vi c s p x p
ñ cho th i lư ng tài s n b ng th i lư ng n ñ tránh t n th t khi lãi
su t bi n ñ ng.
1.2.4. Các nhân t

nh hư ng và vai trò ý nghĩa c a Qu n tr r i

ro lãi su t ñ i v i NHTM
1.2.4.1 Các nhân t

nh hư ng

- Nhân t bên ngồi ngân hàng: Mơi trư ng kinh t vĩ mơ, hành

lang pháp lý v v n đ qu n tr r i ro lãi su t c a NHNN, Đ a bàn
ho t ñ ng c a NH .


9
- Nhân t bên trong Ngân hàng:
+ Trình đ c a nhân ñ i ngũ qu n tr viên, nhân viên ngân
hàng
+ Năng l c ngân hàng .
+ Ý chí c a lãnh đ o đơn v
1.2.4.2 Vai trị, ý nghĩa c a qu n tr r i ro lãi su t trong ngân hàng
thương m i
- Qu n tr r i ro lãi su t giúp n ñ nh thu nh p, h n ch r i ro,
ñ m b o giá tr v n ngân hàng
- Qu n tr r i ro lãi su t giúp tăng cư ng tính an tồn, n đ nh
trong kinh doanh.
- Qu n tr r i ro lãi su t giúp phát huy l i th c nh tranh.

Chương 2
TH C TR NG QU N TR R I RO LÃI SU T
T I VPBANK QU NG BÌNH
2.1. Gi i thi u chung v VPBank Qu ng Bình
2.1.1 L ch s hình thành
2.1.2 M t s k t qu ho t ñ ng kinh doanh c a VPBank Qu ng
Bình th i gian qua.
2.1.2.1 K t qu ho t ñ ng huy ñ ng v n.
Ngu n huy ñ ng c a chi nhánh tăng trư ng khá b n v ng - th
hi n qua s gia tăng liên t c c a ngu n ti n g i t dân cư - (B ng
2.1). Tuy nhiên ñi u b t l i ñ i v i chi nhánh ch y u là ngu n ti n
g i kỳ h n ng n và th ph n v ho t ñ ng này c a chi nhánh trên ñ a

bàn ñang s t gi m.


10
2.1.2.2 K t qu ho t ñ ng s d ng v n.
- Dư n công ty TNHH, kinh t cá th trong đó ch y u là cho vay
kinh doanh thương m i và cá nhân h gia đình chi m t tr ng cao và
tăng n ñ nh, ph n ánh ñúng th m nh ñ c thù c a chi nhánh là ngân
hàng bán l (trên 60% t ng dư n )- B ng 2.2
- Dư n cho vay ng n h n chi m t tr ng 75-85% trong t ng dư
n . Nhìn chung, cơ c u dư n c a chi nhánh là phù h p v i tình hình
phát tri n và ngu n v n huy đ ng c a tồn h th ng. Trong b i c nh
khó khăn c a n n kinh t cũng như h th ng ngân hàng, cu c ch y
ñua lãi su t c a ngân hàng ñang di n ra kh c li t như hi n nay, vi c
huy ñ ng ngu n v n dài h n r t khó khăn, các ngân hàng ch y u là
huy ñ ng v n ng n h n nên vi c phát tri n cho vay trung dài h n c a
chi nhánh còn h n ch .
2.1.2.3 K t qu ho t ñ ng kinh doanh.
- M c dù m i thành l p ñư c 3 năm, ho t ñ ng c a VPBank
Qu ng Bình th i gian qua đã có nh ng l i th nh t ñ nh và ñã ñ t
ñư c nhi u k t qu kh quan.- B ng 2.3.
- Thu, chi t lãi v n chi m t tr ng r t cao trong t ng thu, t ng chi
c a ngân hàng.
2.2 Chính sách lãi su t c a NHNN Vi t Nam nh hư ng đ n
cơng tác qu n tr r i ro lãi su t c a các NHTM.
- NHNNN ñi u hành lãi su t theo cơ ch khác nhau, công tác
qu n tr lãi su t c a các NHTM cũng khác theo.
- Cùng v i th i gian và xu th h i nh p, cơ ch ñi u hành lãi su t
c a NHNN ñang t ng bư c hư ng đ n t do hố lãi su t.
- Di n bi n cơ ch ñi u hành lãi su t c a NHNN Vi t Nam th i

gian qua có th đư c khái qt như sau:
+ Giai ño n lãi su t cơ b n v i biên ñ (T tháng 8/2000)


11
+ Giai ño n lãi su t tho th ân (30/5/2002)- Quy t ñ nh 546/QĐNHNN
+ Giai ño n ñi u hành theo lãi su t cơ b n (16/05/2008) - Quy t
ñ nh 16/QĐ- NHNN.
+ Giai ño n ñi u hành theo lãi su t th a thu n.
2.3 Th c tr ng qu n tr r i ro lãi su t t i VPBank Qu ng Bình
2.3.1. Di n bi n lãi su t trong kinh doanh và r i ro lãi su t t i
VPBank Qu ng Bình
2.3.1.1. Di n bi n lãi su t t i VPBank Qu ng Bình
Di n bi n lãi su t huy ñ ng, cho vay c a chi nhánh- B ng 2.4cho th y chênh l ch lãi su t cho vay – huy đ ng đang có xu hư ng
gi m và khơng n đ nh ch ng t m c ñ kh c li t trong c nh tranh
lãi su t trên ñ a bàn ngày càng gia tăng. Đây là thách th c l n c a
chi nhánh. S bi n ñ ng c a lãi su t trong nh ng tháng cu i năm
2009 ñã gây ra tác ñ ng b t l i ñ i v i chi nhánh. B ng 2.5 cho th y
s m t cân ñ i v kỳ h n trong cơ c u dư n cho vay và huy ñ ng
v n t i VPBank Qu ng Bình .

- Trong cơ c u ngu n v n c a chi nhánh, ngu n v n ng n h n
luôn chi m t tr ng cao (bình quân trên 85%), ngu n v n trung, dài
h n th p (dư i 20%). Do dó, vi c cho vay trung và dài h n c a chi
nhánh cũng h n ch , dư n cho vay trung dài h n trong năm 2010 ch
đ t 12 t trong khi đó ngu n v n huy ñ ng ñ t 98 t ñ ng.
Đây là m t b t l i cho chi nhánh khi ngu n v n huy ñ ng trung
dài h n l i dư th a làm xu t hi n r i ro lãi su t.
- T c ñ tăng trư ng dư n là 120,24% trong lúc ñó t c ñ tăng
trư ng c a ngu m v n ch ñ t 28,7%, như v y s m t cân ñ i kỳ h n

và t c ñ tăng c a dư n và ngu n v n huy ñ ng c a chi nhánh s
làm xu t hi n r i ro lãi su t.


12
2.3.1.2. Di n bi n r i ro lãi su t t i VPBank Qu ng Bình
B ng 2.7 Tình hình tài s n có- tài s n n nh y c m lãi su t
ngày 31/12/2010
ĐVT: ñ ng
H nm c

S dư

Tài s n Nh y lãi su t

550,531,304,608

1. Ti n g i t i các TCTD

1,116,647,108

2. Cho vay khách hàng

549,414,657,500

N nh y c m lãi su t

421,305,599,325

1.TG c a các TCTD

143,713,846,455

2. TG c a khác hàng

277,591,752,870

GAPrs

129,225,705,283

T l nh y c m lãi su t

1.31
( Ngu n VPBank Qu ng Bình)

GAPrs = RSA-RSL=129,225,705,283; RSR=1,31>1
V i cơ c u tài s n n - có như trên, VPBank Qu ng Bình s
ch u nh hu ng c a r i ro lãi su t. GAP = 129,225,705,283 >0;
RSR=1,31>1, ngân hàng ñang

tr ng thái nh y c m tài s n và r i ro

khi lãi su t gi m. Khi lãi su t gi m thì thu lãi t tài s n s gi m nhi u
hơn chi phí lãi su t cho ngu n v n huy ñ ng. M c chênh l ch gi a
tài s n n nh y c m lãi su t và tài s n có nh y c m lãi su t là r t l n
làm cho r i ro lãi su t s r t l n.
M i ph n trăm gi m xu ng c a lãi su t trong th i ñi m này
(gi s lãi su t TSC, TSN bi n ñ ng như nhau) s làm thu nh p ngân
hàng gi m ñi 1,292,257,052 ñ ng.

13
B ng 2.8. Tình hình r i ro lãi su t c a chi nhánh t i m t s th i
ñi m trong năm 2010
Th i ñi m

RSA

RSL

GAPrs

31/03/2010

206,403,171,103

168,479,956,532

37,923,214,571

30/06/2010

375,179,915,106

283,198,176,458

91,981,738,648

30/09/2010

430,871,680,197

335,519,645,789

95,352,034,408

31/12/2010

550,531,301,608

421,305,599,325

129,225,702,283

( Ngu n VPBank Qu ng Bình)
Vì Ngân hàng t p trung cho vay ng n h n l n trong khi ñó kh
năng huy ñ ng v n ng n h n chưa tương x ng v i ngu n này, do
v y TSC nh y c m v i lãi su t l n hơn TSN nh y c m lãi su t, nghĩa
là khe h nh y c m lãi su t là dương liên t c trong th i gian dài. Do
v y, n u khơng tính đ n vi c đi u hồ v n gi a các ngân hàng trong
h th ng v i nhau thì trong kỳ phân tích n u lãi su t gi m thì chi
nhánh s ch u r i ro lãi su t.
2.3.2. Th c tr ng qu n tr r i ro lãi su t t i VPBank Qu ng Bình
2.3.2.1. Th c tr ng cơng tác qu n lý lãi su t t i VPBank Qu ng Bình
- V cách qu n lý lãi su t: Trư c ñây, lãi su t kinh doanh do h i
s qui ñ nh th ng nh t trong toàn chi nhánh, kh ng ch m t s lo i
hình ti n g i và cho vay. T năm 2008 ñ n nay, ñ c bi t t sau quy t
ñ nh 16/QĐ- NHNN (19/05/2008), H i s ñã giao quy n xác ñ nh lãi
su t ti n g i, ti n vay cho chi nhánh phù h p v i ñ a bàn ho t ñ ng

v i biên ñ cho phép theo quy ñ nh c a h i s .
- V phương th c qu n lý lãi su t: Phương th c qu n lý lãi su t
c a chi nhánh h u h t theo cách c ñ nh lãi su t hoàn toàn (ñ c bi t
lã lãi su t ti n g i).
- V vi c xác ñ nh lãi su t trong kinh doanh: Hi n nay, lãi su t chi
nhánh ñư c xác ñ nh trên cơ s chênh l ch lãi su t ti n vay, ti n g i


14
là th c dương và trên cơ s lãi su t cơ b n cũng như ñ nh hư ng lãi
su t c a NHNN công b t ng th i kỳ.
+ Phương pháp xác ñ nh lãi su t ti n vay: Tùy t ng th i kỳ có
cách xác đ nh khác nhau, nhưng nhìn chung, khơng có cơ s khoa
h c nào rõ ràng mà ch y u là d a trên vi c tham kh o lãi su t các
NH trên ñ a bàn.
+ Phương pháp xác ñ nh lãi su t ti n g i: Cịn r t đơn gi n, ch
y u trên cơ s d ki n lãi su t ñ u ra và chênh l ch lãi su t ñ u ra ñ u vào.
2.3.2.2. Th c tr ng qu n tr r i ro lãi su t t i VPBank Qu ng Bình
- Th c tr ng cơng tác t ch c qu n tr r i ro lãi su t t i chi nhánh:
Hi n chi nhánh chưa có b ph n chuyên bi t v qu n tr r i
ro lãi su t.
+ h i s : Phòng K ho ch Ngu n v n là b ph n c p nh t
s bi n ñ ng lãi su t th trư ng và tham mưu cho t ng giám đ c v
vi c đ ra chính sách lãi su t c a các chi nhánh.
+
các chi nhánh: Phòng tín d ng là b ph n th c hi n
nghi p v huy ñ ng v n và cho vay, theo dõi chênh l ch lãi su t ñ u
ra - ñ u vào và cân ñ i ngu n, s d ng ngu n.
Nhìn chung, cơng tác này hi n chưa có s quan tâm đúng m c t i
chi nhánh.

- Vi c t ch c nh n di n r i ro lãi su t t i chi nhánh hi n nay: Chi
nhánh ñã nh n th c đư c vai trị c a r i ro lãi su t ñ i v i ho t ñ ng
kinh doanh ngân hàng và tính nh y c m c a lãi su t v i các bi n s
kinh t , chi nhánh r t quan tâm ñ n s bi n ñ ng c a lãi su t trên th
trư ng. Tuy nhiên, vi c s d ng các bi n pháp phân tích nh n di n
r i ro lãi su t c a chi nhánh chưa ñư c th c hi n.
- Vi c ño lư ng và phân tích r i ro lãi su t


15
+ Chi nhánh v n chưa xây d ng m t mơ hình đo lư ng r i ro lãi
su t c th nào cho riêng mình.
+ Vi c lư ng ñ nh r i ro lãi su t ch d ng l i vi c rà soát cơ c u
ngu n và s d ng ngu n ñ xác ñ nh khuynh hu ng r i ro ch chưa
ñi ñ n vi c lư ng ñ nh r i ro m t cách c th và bài b n ñ tìm cách
ñi u ti t phù h p.
+ H u như ngân hàng chưa ñánh giá ñư c giá tr th trư ng c a tài
s n và n ngân hàng thay ñ i như th nào, v n c a ngân hàng b nh
hư ng ra sao khi lãi su t th trư ng thay ñ i.
- V n đ ki m sốt và tài tr r i ro lãi su t
+ V th c hi n ki m sốt r i ro: Hi n chi nhánh đã có nh ng
bi n pháp đ phịng ch ng và ng phó v i r i ro lãi su t như sau:
+ Ch ñ ng cân ñ i v m t kỳ h n gi a tài s n có và tài s n n .
+ Đi u ch nh lãi su t đ u ra đ duy trì chênh l ch lãi su t
bình qn đ u vào- đ u ra
+ S d ng bi n pháp ñi u ch nh cơ c u huy ñ ng và cho vay v n
+ Cân ñ i phù h p v m t th i gian gi a TSC và TSN
+ V n ñ tài tr r i ro lãi su t t i chi nhánh chưa ñư c th c hi n
2.4. Nh ng t n t i và nguyên nhân c a nh ng t n t i trong công
tác Qu n tr r i ro lãi su t t i VPBank Qu ng Bình

2.4.1. Nh ng t n t i trong công tác qu n tr r i ro lãi su t
2.4.1.1. Nh ng t n t i thu c v qu n lý lãi su t nói chung.
- Chưa xây d ng đư c chính sách lãi su t linh ho t và h p lý ñ
ñ m b o ho t ñ ng kinh doanh, hi u qu , an toàn và lành m nh.
- Lãi su t huy ñ ng v n và cho vay c a Ngân hàng chưa ñư c xây
d ng trên cơ s khoa h c và th c ti n v ng ch c, ch y u theo kinh
nghi m.
- Phương th c qu n lý lãi su t còn theo cách c đ nh lãi su t hồn
tồn. Đ c bi t lãi su t ti n g i h u như đư c c đ nh hồn tồn.


16
2.4.1.2. Nh ng t n t i thu c v qu n tr r i ro lãi su t
- Chưa hoàn thi n v m t t ch c qu n lý r i ro lãi su t: NH ch
quan tâm ñ n các lo i r i ro như: r i ro tín d ng, r i ro thanh
kho n…cịn đ i v i r i ro lãi su t thì chưa có đư c s chú tr ng
đáng k .
- Chưa thi t l p h n m c r i ro và cơ ch giám sát r i ro thích h p
- Vi c đo lu ng r i ro lãi su t còn nhi u b t c p: vi c lư ng ñ nh
r i ro lãi su t ch d ng l i công tác rà soát cơ c u ngu n và s d ng
ngu n ñ xác ñ nh khuynh hư ng r i ro.
- Công tác thông tin, d báo trong ngân hàng cịn h n ch , d n đ n
nh hư ng đ n cơng tác qu n tr r i ro lãi su t.
2.4.2. Nguyên nhân c a nh ng t n t i trong công tác qu n tr r i
ro lãi su t t i VPBank Qu ng Bình.
2.4.2.1. Nguyên nhân ch quan
- Chưa nh n th c m t cách đ y đ vai trị c a r i ro lãi su t trong
ho t ñ ng kinh doanh c a Ngân hàng.
- Đ i ng qu n tr ñi u hành và nhân viên c a đơn v chưa đáp
ng đư c u cơng tác qu n tr r i ro lãi su t.

- Cơng ngh thơng tin chưa đáp ng đư c cơng tác ñi u hành và
qu n lý r i ro.
- C nh tranh không lành m nh gi a các ngân hàng là nguyên nhân
gây ra r i ro lãi su t
2.4.2.2. Nguyên nhân khách quan.
Hành lang pháp lý cho ho t ñ ng qu n tr r i ro lãi su t chưa đư c
hồn thi n.Th trư ng ti n t Vi t Nam chưa phát tri n, vai trị đi u
ti t c a NHNN cịn m nh t. Môi trư ng v thông tin h n ch làm
nh hư ng ñ n hi u qu qu n tr r i ro lãi su t c a NHTM. M c ñ
quan tâm c a Doanh nghi p v giao d ch công c phái sinh và v n đ
phịng ch ng r i ro lãi su t còn th p.


17
Chương 3
GI I PHÁP HOÀN THI N QU N TR R I RO LÃI SU T
T I VPBANK QU NG BÌNH.
3.1. Đ nh hư ng trong ho t đ ng qu n tr r i ro lãi su t c a NH
trong th i gian t i.
3.1.1. Nh ng thách th c c a ngành ngân hàng trong th i gian đ n
- L i th c nh tranh có nguy cơ suy gi m ñ i v i các t ch c tín
d ng (TCTD) trong nư c khi s lư ng các ngân hàng có ti m l c
m nh v tài chính, cơng ngh và trình đ qu n lý tham gia vào th
trư ng tài chính n i ñ a ngày càng tăng.
- M c a th trư ng tài chính trong nư c cũng làm gia tăng r i ro
do nh ng tác ñ ng t bên ngồi.
- V n đ qui mơ và năng l c tài chính c a các đ nh ch tài chính
cịn r t nh bé so v i các nư c trong khu v c và trên th gi i. Cho
t i th i ñi m hi n nay, chưa có m t đ nh ch tài chính nào có ph m
vi ho t đ ng mang tính khu v c và toàn c u.

- C u trúc c a khu v c ngân hàng hi n nay ñã ña d ng v hình
th c s h u và lo i hình ho t đ ng
3.1.2. Chi n lư c phát tri n c a VPBank trong th i gian t i.
- Tr thành m t ngân hàng đơ th ña năng v i ñ nh hư ng bán l ,
ñ y m nh tài tr xu t kh u, kimh doanh trên th trư ng ti n t , th
trư ng v n và kinh doanh ngo i h i
- Chú tr ng khách hàng và phân khúc th trư ng
- Chi n lư c và chính sách phát tri n công ngh
- Chi n lư c phát tri n m ng lư i giao d ch và kênh phân ph i
- Mơ hình t ch c, chi n lư c ñào t o, phát tri n ngu n nhân l c
- Chi n lư c Marketing – PR – xây d ng và phát tri n thương hi u
- Chi n lư c và chính sách qu n tr r i ro lãi su t


18
3.2. Gi i pháp hoàn thi n qu n tr r i ro lãi su t t i VPBank
Qu ng Bình.
3.2.1. Nhà qu n tr ngân hàng c n nâng cao nh n th c v qu n tr
r i ro lãi su t
- Ki n th c v qu n tr NH hi n đ i cịn đang là h n ch ñ i v i
các nhà qu n tr t i chi nhánh
- Các nhà qu n tr ch quan tâm ñ n các quy t ñ nh v cho vay,
huy đ ng.
3.2.2. Hồn thi n cơng tác t ch c qu n tr r i ro lãi su t.
3.2.2.1 Xác ñ nh trách nhi m c a các b ph n tham gia vào qui trình
qu n tr r i ro lãi su t .
- Ho t ñ ng qu n tr r i ro lãi su t không ph i và không th là m t
ho t ñ ng tách r i, mà là ho t ñ ng g n li n v i vi c qu n tr tài s n
n - tài s n có. Vì v y, đ qu n lý r i ro lãi su t có hi u qu , địi h i
có s tham gia c a r t nhi u các b ph n, phòng ban v i ch c năng

khác nhau trong cùng m t chi nhánh.
3.2.2.2. Th c hi n qui trình, qui ch hố ho t ñ ng qu n tr r i ro lãi
su t
- Ngân hàng c n ban hành chính sách qu n tr r i ro lãi su t t i
chi nhánh.
- Xây d ng và ban hành qui trình qu n tr r i ro lãi su t t i chi
nhánh
3.2.3. Hồn thi n chính sách qu n lý lãi su t t i VPBank Qu ng
Bình.
3.2.3.1. Xây d ng chính sách lãi su t linh ho t ñáp ng yêu c u c nh
tranh trong giai ño n hi n nay .
+ Chính sách lãi su t ph i linh ho t ñ i v i t ng ñ i tư ng và
nhóm khách hàng khách nhau.


19
+ Nâng cao quy n t ch c a các chi nhánh tr c thu c trong vi c
quy t ñ nh lãi su t huy ñ ng và cho vay v n.
3.2.3.2. Hoàn thi n phương pháp ho ch ñ nh chính sách ti n g i và
cho vay.
- Phương pháp xác ñ nh lãi su t huy ñ ng
- Phương pháp xác ñ nh lãi su t tài s n sinh l i.
3.2.3.3. Th c hi n qu n lý lãi su t theo phương pháp k t h p lãi su t
th n i và c ñ nh.
Theo kinh nghi m c a các ngân hàng trên th gi i: trư c khi ñi
ñ n m t quy t đ nh nào thì h thư ng áp d ng lãi su t c ñ nh ñ i
v i các kho n ti n g i và cho vay ng n h n. Áp d ng lãi su t th n i
ñ i v i các kho n ti n g i và cho vay trung, dài h n.
3.2.4. L a ch n phương pháp ñ nh lư ng r i ro lãi su t phù h p.
Phương pháp phân tích tài s n và n nh y c m lãi su t.

Đ s d ng phương pháp này chi nhánh c n:
Phân lo i tài s n và n nh y c m v i lãi su t theo các kỳ h n
khác nhau và trên cơ s d đốn m c đ bi n đ ng c a lãi su t, s
ti n hành lư ng ñ nh các m c ñ r i ro mà ngân hàng có th gánh
ch u theo cơng th c sau :
* Lãi l do bi n ñ ng c a lãi su t = Đ l ch lu k

Xm cñ

bi n ñ ng c a lãi su t.
Phương pháp lư ng ñ nh r i ro lãi su t b ng cách ño ñ l ch gi a
tài s n và n nh y c m lãi su t là đơn gi n, d tính tốn m c đ

nh

hư ng c a r i ro lãi su t ñ n thu nh p ngân hàng. Tuy nhiên phương
pháp này ch tính tốn giá tr k tốn c a thu nh p ngân hàng b

nh

hư ng ch chưa ñ c p ñ n s thay ñ i giá tr th trư ng c a v n
ngân hàng.


20
3.2.5. S d ng các bi n pháp n i b ng và ngo i b ng đ phịng
ch ng r i ro lãi su t
3.2.5.1. Bi n pháp n i b ng
+ Phương pháp ti n g i và cho vay ñ thay ñ i cơ c u kỳ h n tài
s n và n theo hư ng có l i cho ngân hàng khi lãi su t bi n ñ ng.

+ Ngân hàng ñi u ch nh b ng cân ñ i tài s n b ng cách mua bán
ch ng khoán, ch y u là các ch ng khốn d chuy n đ i .
3.2.5.2. Bi n pháp ngo i b ng
- S d ng các nghi p v phái sinh trên th trư ng ti n t .
- Bi n pháp ñi u ch nh cơ c u huy đ ng và đ u tư có như c ñi m
là kém nh y c m, ph n ng ch m, hi u qu phòng ng a chưa cao.
Do v y, v lâu dài ngân hàng nên s d ng bi n pháp ñi u ti t thơng
qua th trư ng ch ng khốn và th trư ng ti n t . Ch ng h n vi c
mua bán các trái phi u, tín phi u trên th trư ng ch ng khoán ho c
s d ng các nghi p v phái sinh phòng ch ng r i ro lãi su t.
- Ngồi nghi p v hốn ñ i lãi su t ñã cho phép th c hi n, ngân
hàng c n có s chu n b ñ áp d ng các công c phái sinh vào vi c
phòng ch ng r i ro lãi su t .
- Các nghi p v kỳ h n và nghi p v quy n ch n c n quan tâm
th c hi n trư c vì phù h p v i ñi u ki n ngân hàng hi n nay, các
nghi p v v H p ñ ng tương lai và nghi p v s d ng công c phái
sinh nên có s chu n b đ s d ng trong tương lai
3.2.6. Tăng cư ng ki m soát n i b ñ i v i r i ro lãi su t .
Vi c ki m soát r i ro lãi su t đư c th c hi n thơng qua các vi c:
3.2.6.1. Thi t l p h th ng h n m c r i ro lãi su t:
Đ ki m soát r i ro lãi su t chi nhánh c n thi t l p các h n m c
r i ro sau: H n m c v tr ng thái, h n m c v t n th t


21
3.2.6.2. Hồn thi n h th ng thơng tin ph c v qu n tr r i ro lãi su t
- B trí cán b có năng l c và trách nhi m trong khâu thu thu
th p và phân tích thơng tin.
- T p trung khai thác t t h th ng MIS đang có.
3.2.6.3. Quan tâm đ n công tác d báo trong ngân hàng .

Chi nhánh c n chú tr ng ñ n nh ng gi i pháp sau :
+ Th nh t, c n quan tâm hơn n a đ n cơng tác hu n luy n nh ng
ngư i làm công tác d báo trong ngân hàng..
+ Th hai, ñ i v i qu n tr r i ro lãi su t c n có nh ng phương
pháp khoa h c d báo s bi n ñ ng trong cơ c u tài s n, n và s
bi n ñ ng c a lãi su t.
3.2.6.4. Th c hi n t t ch ñ báo cáo.
G m nh ng báo cáo sau: Báo cáo phân tích s khác bi t kỳ h n.
Báo cao phân tích đư ng cong lãi su t. Báo cáo phân tích tài s n và
n theo đ nh y c m lãi su t.
3.2.7. T ch c giám sát công tác qu n tr r i ro lãi su t
- Xây d ng b ph n giám sát và ki m sốt r i ro hồn tồn đ c
l p v i nh ng b ph n khác và b ph n này báo cáo tình tr ng r i ro
lãi su t tr c ti p ñ n nhà qu n tr ngân hàng
- Thay ñ i phương pháp và k thu t ki m toán theo hư ng áp
d ng k thu t ki m toán hi n ñ i: Như ki m toán ñ nh hư ng theo
r i ro, s d ng các chương trình ki m toán phù h p.
Qu n lý theo nguyên t c “4 m t”, c th : Ph i có s tách b ch
gi a ho t ñ ng kinh doanh và theo dõi; gi a tinh th n ch u trách
nhi m và ki m soát l i nhu n/ l lãi. Duy trì s ki m tra và cân b ng
trong quá trình qu n lý r i ro


22
- Th c hi n văn hóa r i ro trong qu n lý r i ro lãi su t
Công tác ki m soát r i ro lãi su t ñư c làm khoa h c và
thư ng xuyên s làm cho công tác qu n tr r i ro lãi su t ñ t hi u
qu cao
3.2.8.

ng d ng cơng ngh thơng tin hi n đ i vào qu n tr r i ro

lãi su t .
3.2.9. Nâng cao trình đ đ i ngũ cán b và nhân viên ngân hàng.
- Chú ý tuy n ch n nh ng nhân viên có trình đ , chun mơn v
ngân hàng vào làm vi c

các b ph n.

- Ti n hành m t cách đ ng b và tồn di n vi c ñào t o l i và c p
nh t ki n th c cho qu n tr viên và nhân viên ngân hàng
3.3. Các ki n ngh v i NHNN góp ph n h tr các NHTM trong
cơng tác qu n tr r i ro lãi su t
3.3.1. Hồn thi n các qui đ nh pháp lý v qu n tr r i ro lãi su t t i
các NHTM.
- NHNN c n ban hành các qui ñ nh, hư ng d n v vi c thi t l p
h th ng giám sát và ño lư ng r i ro lãi su t t i các NHTM. Bên
c nh đó c n b sung vào qui ch giám sát c a thanh tra NHNN
nh ng n i dung v ñánh giá r i ro lãi su t t i các NHTM.
- NHNN s m ban hành các qui đ nh cho phép th c hi n các
cơng c phái sinh hi n đ i đ NHTM có cơng c đ đi u ti t r i
ro lãi su t.
- Xây d ng đư ng cơng lãi su t chu n đ t đó n đ nh lãi su t
trên th trư ng ti n t , giúp các ngân hàng thương m i h n ch ñư c
r i ro lãi su t.


23
3.3.2. Hồn thi n cơ ch lãi su t đ nh hư ng và nâng cao vai trị
đi u ti t lãi su t c a NHNN.

- Lãi su t cơ b n c a NHNN c n sát v i lãi su t th trư ng hơn và
nên công b theo k p di n bi n th trư ng.
- Nâng cao vai trị đi u ti t th trư ng c a lãi su t trên th trư ng
m , th trư ng ti n t .
3.3.3. Phát tri n th trư ng ti n t , t o đi u ki n cho các NHTM
hồn thi n qu n tr r i ro lãi su t .
- Phát tri n th trư ng ti n t ñ nâng cao vai trị đi u ti t c a
NHNN ñ i v i lãi su t th trư ng và có cơ s đ d báo lãi su t .
3.4. Ki n ngh ñ i v i VPBank.
- Ban hành văn b n t o hành lang pháp lý cho ho t ñ ng qu n tr
r i ro lãi su t t i các chi nhánh tr c thu c
- Xây d ng quy trình qu n tr r i ro lãi su t, s d ng mô hình
lư ng hóa r i ro lãi su t phù h p v i quy mơ ho t đ ng c a ngân
hàng mình.
- Trang b ph n m m tin h c cho phép truy xu t các d li u c n
thi t cho ho t ñ ng qu n tr r i ro lãi su t.
- C n thành l p trung tâm nghiên c u và d báo v lãi su t
NHNN ho c hi p h i ngân hàng nên thành l p trung tâm chuyên
theo dõi, nghiên c u, ñ ñưa ra các d báo lãi su t.