Dam San

Chµo c¸c em häc sinh th©n yªu!

Kiểm tra bài cũ:
Tóm tắt định nghĩa các thể loại tự sự dân gian
(mỗi thể loại lấy một ví dụ)? Tại sao truyện
Thánh Gióng không phải là sử thi?



Chiến thắng Mtao Mxây
(Trích Sử thi Đăm San)
I. Tiểu dẫn:
Qua băng hình
vừa xem, em
hiểu nh thế nào
về sử thi?
- Sử thi có 4 tiêu chí: +Tác phẩm tr ờng thiên (tr ờng ca)
+ Hình thức diễn x ớng riêng biệt
(hát kể)
+ Hình thức văn học tự sự phản ánh
một giai đoạn lịch sử của cả cộng đồng, dân tộc nêu bật
vai trò của ng ời anh hùng.
+ Ph ơng pháp sáng tác mang âm h ởng kì vĩ anh hùng.

+ Sử thi thần thoại: Kể về sự hình thành thế giới, sự
ra đời của muôn loài, sự hình thành các dân tộc,
các vùng c trú
Ví dụ: Đẻ đất đẻ n ớc (M ờng), Cây nêu thần
(M.nông)
+ Sử thi anh hùng: Kể về cuộc đời và những chiến

công của các tù tr ởng anh hùng.
Phần tiểu dẫn trình bày
nội dung gì?


II. Đọc- hiểu
Gồm: lời ng ời kể+ lời thoại
Vai trò của các nhân vật:
+ Mtao Mxây: nhân vật đối thủ, là nguyên nhân
của chiến tranh.
+ Đăm Săn: nhân vật trung tâm
+ Ông trời, HơNhị: nhân vật trợ thủ
+ Quần chúng: có mối quan hệ qua lại với nhân vật
trung tâm
Đoạn trích xây dựng bố cục
nh thế nào? Với những sự
kiện gì?

Các sự kiện ấy nói lên điều gì về Đăm Săn?
1. Đăm Săn trong cuộc chiến đấu với Mtao Mxây
Trong cuộc chiến
với Mtao Mxây,
Đăm Săn đ ợc kể- tả
qua những chặng
nào?
+ Đăm Săn khiêu chiến
+ Cảnh hai ng ời múa khiên
+ Cảnh hai ng ời đuổi nhau
+ Nhờ ông trời mách kế, Đăm San giết đ ợc
Mtao Mxây

Nhóm 1: Đăm Săn đã nói gì khi đến chân cầu
thang nhà Mtao Mxây, nhằm mục đích gì? Tại
sao tác giả dân gian lại tả Mtao Mxây tr ớc?
Nhận xét về Mtao Mxây?

Nhóm 2: Tại sao miếng trầu của Hơ Nhị
ném cho Mtao Mxây nh ng lại lọt vào
miệng Đăm Săn? chi tiết Mtao Mxây
chém tr ợt vào chão buộc trâu nói lên
điều gì?

Nhóm 3: Sau khi ăn trầu sức khoẻ của Đăm
Săn càng tăng gấp bội. Chàng múa khiên
càng đẹp, càng mạnh nh ng vẫn không thể
đâm đ ợc kẻ thù. Vì sao? ý nghĩa của chi tiết
này?

Nhãm 4: Chi tiÕt «ng trêi m¸ch kÕ cho §¨m
S¨n nãi lªn ®iÒu g×?

Em cã suy nghÜ g× vÒ cuéc chiÕn ®Êu
vµ chiÕn th¾ng cña §¨m S¨n?

2. Đăm Săn trong tiệc mừng chiến thắng
Với tôi tớ, Đăm Săn hiện lên là một tù tr ởng
nh thế nào? Tại sao chàng ra lệnh đánh
nhiều loại chiêng cồng? Tiếng chiêng cồng
có ý nghĩa nh thế nào với ng ời Êđê?

2. Đăm Săn trong tiệc mừng chiến thắng
-
Với tôi tớ: Đăm Săn tự hào, tự tin vì sức mạnh
và sự giàu có của mình.
-
Chiêng cồng: âm thanh hết sức quan trọng của
ng ời Êđê ->thể hiện sự giàu có, sung túc ->vẻ
đẹp tinh thần và vật chất của thị tộc và tù tr ởng.


Để miêu tả Đăm Săn, nhà Đăm Săn đoạn
trích đã sử dụng các biện pháp tu từ so sánh,
ẩn dụ, phóng đại nào? Các biện pháp tu từ đó
nói lên điều gì?

- Đăm Săn hiện lên:
+ Tóc dài chảy đầy nong hoa, uống không biết
say, ăn không biết no, chuyện trò không biết
chán. Đầu đội khăn nhiễu, vai mang nải hoa.
+ Ngực quấn chéo tấm mền chiến, đôi mắt long
lanh, tràn đầy sức trai, tiếng tăm lừng lẫy.
+ Bắp chân to bằng cây xà ngang, bắp đùi to
bằng ống bễ, sức ngang sức voi đực, hơi thở
ầm ầm nh sấm dậy ngang tàng từ trong bụng
mẹ.

-> Bằng những so sánh độc đáo,
những hình ảnh đ ợc phóng đại, sử thi
ca ngợi ng ời anh hùng Đăm Săn giữa

cộng đồng thị tộc.

- Khung cảnh buôn làng:
+ Cả một vùng nhão ra nh n ớc. L ơn
trong hang, giun trong bùn, rắn hổ, rắn
mai đều chui lên nằm cao s ởi nắng
+ Các chàng trai cô gái đi lại ngực
đụng ngực
+ Chiêng lắm la nhiều, chiêng đống voi
bầy, bè bạn nh nêm nh xếp.


-> Đó là một buôn làng giàu có, no
đủ, sức mạnh của Đăm Săn, sức
mạnh của cả thị tộc.


III. Tổng kết- luyện tập
Sử thi đăm Săn không có đặc điểm này:
A. Ng ời anh hùng trọng danh dự, gắn bó với gia
đình, thiết tha với cuộc sống bình yên của thị tộc.
B. Tuy kể về diễn biến trận đánh mà vẫn h ớng về
cuộc sống thịnh v ợng, đoàn kết, thống nhất của
cả cộng đồng thị tộc.
C. Là pho sử thi về sự hình thành vũ trụ, tạo ra
muôn loài, tạo ra con ng ời và xã hội, đựơc kể lại
theo quan niệm của ng ời x a.


Từ đó, em hãy trình bày những đặc

sắc về t t ởng nghệ thuật đoạn trích?

1. Nghệ thuật sử thi, ngôn ngữ trang
trọng, giàu hình ảnh, giàu nhịp điệu, sử
dụng phép so sánh, phóng đại, liệt kê,
trùng điệp.

2. Những tình cảm cao cả nhất thôi thúc
Đăm San chiến đấu và chiến thắng kẻ thù:
trọng danh dự, gắn bó với hạnh phúc gia
đình, thiết tha với cuộc sống bình yên,
hạnh phúc, phồn vinh của thị tộc.
=> Đó cũng là khát vọng của đồng bào Tây
Nguyên ngày nay.