bài 14 Tiết 1 Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên

KIỂM TRA BÀI CŨ:
1. Quân đội nhà Trần được tổ chức như thế nào?
-
Có 2 bộ phận: Cấm quân và quân ở các lộ
2. Việc xây dựng quân đội nhà Trần có điểm gì giống và khác với
thời Lý?
- Tuyển dụng theo chính sách: ngụ binh ư nông
- Theo chủ trương: quân cốt tinh nhuệ không cốt đông
-
Giống nhau:
-
Khác nhau:
+ Quân đội có hai bộ phận
+ Chính sách: Ngụ binh ư nông
+ Cấm quân tuyển chọn những người khoẻ mạnh ở quê hương họ
Trần
+ Chủ trương: Cốt tinh nhuệ không cốt đông


Bài 14
BA LẦN KHÁNG CHIẾN
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG- NGUYÊN
( THẾ KỈ XIII)
Tiết 24
I - CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG CỔ ( 1258)
1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ

MÔNG CỔ
Bản đồ thế giới và Mông cổ


Thiết Mộc Chân
(Thành Cát Tư
Hãn)
người thiết lập
đế chế Mông Cổ


H. 29 Hình vẽ quân Mông cổ
Em có nhận xét gì khi
xem bức hình bên?
Đây là hình vẽ quân
Mông Cổ giao chiến
với quân Ả rập và sự
thắng lợi của họ.
Đây là những chiến
binh hết sức thiện
chiến dũng mãnh như
những con chim
Điêu – biểu tượng
của người Khiết Đan
- Mông cổ


“- Quân Mông Cổ lớn lên trên yên ngựa, tự luyện tập chiến đấu, từ mùa xuân đến mùa

đông, ngày ngày săn bắn, đó là cách sống của họ
- Về đánh trận , họ lợi ở dã chiến, không thấy lợi thì không tiến quân
-
Trăm quân kị quay vòng, có thể bọc được vạn người. Nghìn quân kị tản ra có thể dài
tới trăm dặm , kẻ địch chia ra thì họ chia ra, kẻ địch hợp lại thì họ hợp lại nên kị đội là
thế mạnh của họ
-
Đội quân lúc ẩn lúc hiện, đến thì như trời rơi xuống, đi thì nhanh như chớp giật. Họ mà
thắng thì đuổi theo địch chém giết không để trốn thoát, họ mà thua thì chạy rất nhanh,
đuổi theo không kịp” theo lời sử học nhà Tống


Sự bành trướng của đế quốc Mông Cổ
Quân Mông Cổ với lực lượng mạnh và hiếu chiến đã tiến hành xâm lược và
thống trị nhiều nước ở châu Á, châu Âu. Câu thơ “ không có một dòng suối, một
con sông nào không tràn đầy nước mắt chúng ta, không còn một ngọn núi, một cánh
đồng nào không bị quân Mông Cổ giày xéo” nhà thơ Ác mê ni (1210- 1290)
Diện tích: 35 triệu km
2
( 1,5 triệu km
2)
Dân số: gần 50% dân số thế giới


Mông Cổ
Mông Cổ


2. Nhà Trần chuẩn bị và tiến hành kháng chiến chống quân
Mông Cổ

Bài 14
BA LẦN KHÁNG CHIẾN
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG- NGUYÊN
( THẾ KỈ XIII )
Tiết 24
I - CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG CỔ ( 1258)
1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ




Tóm tắt diễn biến
Thông tin
Thông tin


Phía địch
Phía địch
Phía ta
Phía ta
Thời gian
Thời gian
Từ đầu tháng 1 đến cuối tháng 1 – 1258 (Mậu Ngọ)
Từ đầu tháng 1 đến cuối tháng 1 – 1258 (Mậu Ngọ)
Lực lượng
Lực lượng
3 vạn
3 vạn
Toàn dân

Toàn dân
Chỉ huy
Chỉ huy
Ngột Lương Hợp Thai
Ngột Lương Hợp Thai
Vua tôi nhà trần
Vua tôi nhà trần
Hướng tiến
Hướng tiến
quân của giặc
quân của giặc
và rút lui của
và rút lui của
ta
ta
Vân Nam
Vân Nam


S. Thao
S. Thao


Bạch Hạc
Bạch Hạc


Bình Lệ Nguyên
Bình Lệ Nguyên



Phủ Lỗ
Phủ Lỗ


Thăng Long
Thăng Long
Chặn đánh ở Bình Lệ Nguyên
Chặn đánh ở Bình Lệ Nguyên


Chặn đánh ở Phủ Lỗ
Chặn đánh ở Phủ Lỗ




Rút khỏi Thăng Long
Rút khỏi Thăng Long


Thiên
Thiên
Mạc
Mạc
Hướng tiến
Hướng tiến
quân của ta
quân của ta
và rút chạy

và rút chạy
của giặc
của giặc
Thăng Long
Thăng Long


Bình Lệ Nguyên
Bình Lệ Nguyên




Bạch Hạc
Bạch Hạc


S. Thao
S. Thao


Quy Hoá
Quy Hoá


về nước
về nước
Phản công ở Đông Bộ Đầu
Phản công ở Đông Bộ Đầu





Bình Lệ
Bình Lệ


Nguyên
Nguyên




Bạch Hạc
Bạch Hạc


Quy Hoá
Quy Hoá
Chiến lược,
Chiến lược,
chiến thuật
chiến thuật
Đánh nhanh thắng nhanh
Đánh nhanh thắng nhanh
Đánh lâu dài. Thực hiện kế
Đánh lâu dài. Thực hiện kế
vườn không nhà trống.
vườn không nhà trống.
Tránh chỗ mạnh, đánh chỗ

Tránh chỗ mạnh, đánh chỗ
yếu
yếu
Kết quả
Kết quả
Địch lúng túng, bị động, rút chạy
Địch lúng túng, bị động, rút chạy
Ta phản công truy kích, giành
Ta phản công truy kích, giành
thắng lợi
thắng lợi


THẢO LUẬN

Nhóm 1,2
Tại sao quân ta đánh bại quân Mông Cổ?
Nhóm 3,4
Bài học kinh nghiệm về cách đánh giặc
của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến
chống quân xâm lược Mông Cổ lần thứ
nhất?
Nhóm 5,6
Em hãy nêu những sự kiện cụ thể biểu
hiện tinh thần quyết tâm chống giặc của
quân dân ta trong cuộc kháng chiến lần thứ
nhất?


Nhóm 1, 2

Tại sao quân ta đánh bại quân Mông Cổ? Bài học
kinh nghiệm về cách đánh giặc của dân tộc ta
trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược
Mông Cổ lần thứ nhất?
-
Vương triều Trần và nhân dân Đại Việt không hề
run sợ, kiên quyết kháng chiến chống xâm lược
-Đường lối kháng chiến đúng đắn, sáng tạo “Chiến
tranh nhân dân”. Khai thác và đánh vào chỗ yếu
của giặc, phát huy thế mạnh của ta


Nhóm 3,4
Bài học kinh nghiệm về cách đánh giặc của dân
tộc ta trong cuộc kháng chiến chống quân xâm
lược Mông Cổ lần thứ nhất?
- Khi giặc mạnh Ta không dốc toàn lực lượng đối
phó mà, đánh lâu dài, chờ thời cơ
-
Khi giặc gặp khó khăn: Ta phản công. Đó là kế “lấy
yếu đánh mạnh, lấy ít đánh nhiều” hay “lấy đoản
binh thắng trường trận”


Nhóm 2,4
Những sự kiện cụ thể biểu hiện tinh thần quyết
tâm chống giặc của quân dân ta trong cuộc kháng
chiến lần thứ nhất
- Ba lần bắt giam sứ giả Mông Cổ
-

Nhà Trần ban lệnh cho cả nước sắm sửa vũ khí
- Các đội dân binh thành lập, ngày đêm luyện tập
võ nghệ, sẵn sàng đánh giặc
-Trần Thủ Độ trả lời vua Trần “Đầu thần chưa rơi
xuống đất xin bệ hạ đừng lo”




1.Vua Mông Cổ đã sai tên tướng nào chỉ huy 3 vạn quân xâm
lược Đại Việt:
a. Thoát Hoan
2. “Đầu thần chưa rơi xuống đất,xin bệ hạ đừng lo” là câu nói
của:
a. Trần Quốc Tuấn
b. Trần Quốc Toản
c. Trần Thủ Độ
d. Trần Bình Trọng
b. Hốt Tất Liệt
c. Ô Mã Nhi
BÀI TẬP CỦNG CỐ
d. Ngột Lương Hợp Thai
BÀI TẬP I. Em hãy chọn phương án trả lời đúng nhất


?. Quân Mông Cổ xâm lược Đại Việt nhằm mục đích:
a. Chiếm đóng, thống trị Đại Việt
?. Thái độ kiên quyết chống giặc của nhà Trần được biểu hiện qua sự
việc:
a. Ba lần bắt giam sứ giả Mông Cổ

b. Nhà Trần ban lệnh cho cả nước sắm sửa vũ khí
c. Các đội dân binh thành lập, ngày đêm luyện tập võ nghệ, sẵn sàng đánh giặc
d. Thực hiện vườn không nhà trống
e. Trần Thủ Độ trả lời vua Trần “Đầu thần chưa rơi xuống đất xin bệ hạ đừng
lo”
b. Làm bàn đạp tấn công các nước châu Âu
c. Làm bàn đạp tấn công Nam Tống
2. Em hãy chọn các phương án trả lời đúng cho mỗi câu hỏi sau:


3. Hãy nêu các sự kiện lịch sử gắn với các địa danh trong
cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ
-
Sông Thao:
- Bình Lệ Nguyên:
- Thiên Mạc:
- Thăng Long:
-
Đông Bộ Đầu:
- Quy Hoá:
Quân giặc tiến vào xâm lược nước ta
Khi quân giặc đến đây thì bị chặn đánh
Do thế giặc mạnh, vua Trần cho lùi quân để
bảo toàn lực lượng
Nhân dân thực hiện chủ trương “ vườn không
nhà trống”
Quân đội nhà Trần mở cuộc phản công lớn
Trên đường rút chạy về nước quân giặc bị
chặn đánh

Dặn dò
Học thuộc bài Phần I bài 14
Chuẩn bị bài 14 phần II


Cảm ơn các thầy, cô cùng toàn thể các em!