bài 16 ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê

Líp : 7H.Tr êng THCS Hµn Thuyªn
Gi¸o viªn: Ph¹m ThÞ H¹nh
Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ
.
.
Đọc thuộc bài thơ cảm nghĩ trong đêm
Đọc thuộc bài thơ cảm nghĩ trong đêm
thanh tĩnh của Lí Bạch phần phiên âm và
thanh tĩnh của Lí Bạch phần phiên âm và
dịch thơ.
dịch thơ.
Nêu cảm nhận của em về bài thơ đó.
Nêu cảm nhận của em về bài thơ đó.
Bµi 10,TiÕt 38
V¨n B¶n : NgÉu nhiªn viÕt nh©n
buæi míi vÒ quª
( Håi H ¬ng ngÉu th )
- H¹ Tri Ch ¬ng -
I.Giới thiệu tác giả,tác phẩm
I.Giới thiệu tác giả,tác phẩm
.
.


1.Tác giả.
1.Tác giả.


-
-

Hạ Tri Ch ơng(659-744) Quê ở Việt Châu (nay là Chiết Giang) Trung
Hạ Tri Ch ơng(659-744) Quê ở Việt Châu (nay là Chiết Giang) Trung
Quốc.
Quốc.


-Đậu tiến sĩ năm 695,làm quan cho Đ ờng Huyền Tông trên 50 năm.
-Đậu tiến sĩ năm 695,làm quan cho Đ ờng Huyền Tông trên 50 năm.


-Tính tình phóng khoáng,là bạn với thi tiên Lí Bạch.
-Tính tình phóng khoáng,là bạn với thi tiên Lí Bạch.


2.Tác phẩm
2.Tác phẩm
.
.


*Hoàn cảnh ra đời:
*Hoàn cảnh ra đời:


-Bài thơ ra đời trong khoảnh khắc tác giả vừa đặt chân về quê cũ.
-Bài thơ ra đời trong khoảnh khắc tác giả vừa đặt chân về quê cũ.


*
*

ý
ý
nghĩa nhan đề:
nghĩa nhan đề:


- Việc sáng tác bài thơ là ngẫu nhiên,nh ng tình cảm của tác giảvới quê
- Việc sáng tác bài thơ là ngẫu nhiên,nh ng tình cảm của tác giảvới quê
h ơng không phải ngẫu nhiên mà rất sâu nặng.
h ơng không phải ngẫu nhiên mà rất sâu nặng.


*Thể thơ:
*Thể thơ:


-Phiên âm :Thất ngôn tứ tuyệt Đ ờng luật.
-Phiên âm :Thất ngôn tứ tuyệt Đ ờng luật.


-Bốn câu ,bảy chữ.
-Bốn câu ,bảy chữ.


-Hiệp vần cuối câu1,2,4 (đều là vần bằng).
-Hiệp vần cuối câu1,2,4 (đều là vần bằng).


-Nhịp th ờng là 4/3 , 3/4.
-Nhịp th ờng là 4/3 , 3/4.

-Dịch thơ: Lục bát.
-Dịch thơ: Lục bát.


Phiên âm:
Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi,
H ơng âm vô cải, mấn mao tồi.
Nhi đồng t ơng kiến, bất t ơng thức,
Tiếu vấn: Khách tòng hà xứ lai?
Dịch nghĩa:
Rời nhà từ lúc còn trẻ, già mới quay về,
Giọng quê không đổi nh ng tóc mai đã rụng.
Trẻ con gặp mặt, không quen biết,
C ời hỏi: Khách ở nơi nào đến?
Tiết38:Văn bản:Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
(Hồi h ơng ngẫu ngẫu th )
-Hạ Tri Ch ơng-
II.Đọc và tìm hiểu văn bản.
1.Đọc và tìm hiểu chú thích.

Dịch thơ.
Dịch thơ.


Khi đi trẻ , lúc về già,
Khi đi trẻ , lúc về già,
Giọng quê vẫn thế ,tóc đà khác bao.
Giọng quê vẫn thế ,tóc đà khác bao.

Trẻ con nhìn lạ không chào,
Trẻ con nhìn lạ không chào,


Hỏi rằng: Khách ở chốn nào lại chơi?
Hỏi rằng: Khách ở chốn nào lại chơi?


(Phạm Sĩ Vĩ dịch)
(Phạm Sĩ Vĩ dịch)
Trẻ đi,già trở lại nhà,
Trẻ đi,già trở lại nhà,


Giọng quê không đổi,s ơng pha mái
Giọng quê không đổi,s ơng pha mái
đầu.
đầu.


Gặp nhau mà chẳng biết nhau,
Gặp nhau mà chẳng biết nhau,
Trẻ c ời hỏi:Khách từ đâu đến làng?
Trẻ c ời hỏi:Khách từ đâu đến làng?


(Trần Trọng San dịch)
(Trần Trọng San dịch)

Dịch nghĩa:
Rời nhà từ lúc còn trẻ, già mới quay về,
Giọng quê không đổi nh ng tóc mai đã
rụng.
Trẻ con gặp mặt, không quen biết,
C ời hỏi: Khách ở nơi nào đến?
Tiết 38, Văn bản:Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
Hạ Tri Ch ơng-
2/ Tìm hiểu văn bản
a. Hai câu đầu.
Thiếu tiểu li gia ,lão đại hồi,
H ơng âm vô cải , mấn mao tồi.
(Trẻ đi, già trở lại nhà
Giọng quê không đổi, s ơng pha mái đầu.)
.
-
-
Sử dụng nghệ thuật đối:
Sử dụng nghệ thuật đối:


Thiếu tiểu li gia > < lão đại hồi
Thiếu tiểu li gia > < lão đại hồi


H ơng âm vô cải > < mấn mao tồi.
H ơng âm vô cải > < mấn mao tồi.


Thiếu tiểu> <lão đại li > < hồi

Thiếu tiểu> <lão đại li > < hồi


(trẻ nhỏ) (già lớn) ( đi) ( về)
(trẻ nhỏ) (già lớn) ( đi) ( về)


H ơng âm > < mấn mao vô cải > <tồi
H ơng âm > < mấn mao vô cải > <tồi


(giong quê) (tóc mai) (không đổi) (thay đổi)-
(giong quê) (tóc mai) (không đổi) (thay đổi)-
Khái quát quãng
thời gian xa quê của
tác giả nay trở về
tuổi,vóc dáng thay
đổi.Dùng yếu tố thay
đổi mái tóc nhấn
mạnh yếu tố không
đổi giọng quê.
-
.
.
Chúng ta có thể nói gì về một con ng ời có sự thay đổi rất
Chúng ta có thể nói gì về một con ng ời có sự thay đổi rất
nhiều(từ trẻ thành già,từ nhỏ thành lớn ,từ tóc xanh thành
nhiều(từ trẻ thành già,từ nhỏ thành lớn ,từ tóc xanh thành
tóc bạc, rụng) riêng giọng quê không thay đổi.
tóc bạc, rụng) riêng giọng quê không thay đổi.

-Giọng quê không đổi là biểu hiện cảm động về tấm lòng
-Giọng quê không đổi là biểu hiện cảm động về tấm lòng
son sắt, thủy chung với quê h ơng.Qua đó thể hiện tình yêu
son sắt, thủy chung với quê h ơng.Qua đó thể hiện tình yêu
quê sâu nặng của tác giả.
quê sâu nặng của tác giả.

Câu hỏi thảo luận

Tiết 38:Văn bản: Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
Tiết 38:Văn bản: Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê



(Hồi h ơng ngẫu th )
(Hồi h ơng ngẫu th )



-Hạ Tri Ch ơng
-Hạ Tri Ch ơng

I. Giới thiệu tác giả,tác phẩm.
I. Giới thiệu tác giả,tác phẩm.

II.Đọc và tìm hiểu văn bản.
II.Đọc và tìm hiểu văn bản.

1.Đọc và tìm hiểu chú thích.
1.Đọc và tìm hiểu chú thích.



2.Tìm hiểu văn bản.
2.Tìm hiểu văn bản.



a.Hai câu đầu.
a.Hai câu đầu.



Thiêú tiểu li gia,lão đại hồi,
Thiêú tiểu li gia,lão đại hồi,



H ơng âm vô cải,mấn mao tồi.
H ơng âm vô cải,mấn mao tồi.



(Trẻ đi,già trở lại nhà.
(Trẻ đi,già trở lại nhà.

Giọng quê không đổi,s ơng pha mái đầu)
Giọng quê không đổi,s ơng pha mái đầu)

-Giọng điệu:Bề ngoài d ờng nh khách quan bình thản (kể lại các sự việc )
-Giọng điệu:Bề ngoài d ờng nh khách quan bình thản (kể lại các sự việc )
song phảng phất một cảm xúc buồn,bồi hồi tr ớc dòng chảy của thời gian.
song phảng phất một cảm xúc buồn,bồi hồi tr ớc dòng chảy của thời gian.

Thể hiện tấm lòng yêu quê h ơng của tác giả.
Thể hiện tấm lòng yêu quê h ơng của tác giả.

Tiết 38: Văn bản: Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê.
Tiết 38: Văn bản: Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê.



( Hồi h ơng ngẫu th )
( Hồi h ơng ngẫu th )



-Hạ Tri Ch ơng-
-Hạ Tri Ch ơng-

I. Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
I. Giới thiệu tác giả, tác phẩm.

II.Đọc và tìm hiểu văn bản.

II.Đọc và tìm hiểu văn bản.



1. Đọc và tìm hiểu chú thích.
1. Đọc và tìm hiểu chú thích.



2.Tìm hiểu văn bản.
2.Tìm hiểu văn bản.



a.Hai câu đầu.
a.Hai câu đầu.



b.Hai câu cuối
b.Hai câu cuối
.
.


Nhi đồng t ơng kiến, bất t ơng thức,
Nhi đồng t ơng kiến, bất t ơng thức,


Tiếu vấn:Khách tòng hà xứ lai?

Tiếu vấn:Khách tòng hà xứ lai?




( Gặp nhau mà chẳng biết nhau
( Gặp nhau mà chẳng biết nhau


Trẻ c ời hỏi: Khách từ đâu đến làng?)
Trẻ c ời hỏi: Khách từ đâu đến làng?)

-
-
Tiết 38: Văn bản: Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê.
Tiết 38: Văn bản: Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê.


( Hồi h ơng ngẫu th )
( Hồi h ơng ngẫu th )


-Hạ Tri Ch ơng-
-Hạ Tri Ch ơng-
I. Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
I. Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
II.Đọc và tìm hiểu văn bản.
II.Đọc và tìm hiểu văn bản.

1. Đọc và tìm hiểu chú thích.
1. Đọc và tìm hiểu chú thích.


2.Tìm hiểu văn bản.
2.Tìm hiểu văn bản.


a.Hai câu đầu.
a.Hai câu đầu.


b.Hai câu cuối.
b.Hai câu cuối.
-Tâm trạng buồn :Bị coi là khách ngay chính trên quê h ơng mình.
-Tâm trạng buồn :Bị coi là khách ngay chính trên quê h ơng mình.
- Nghệ thuật: Dùng âm thanh t ơi vui ,hình ảnh hồn nhiên để thể hiện tình cảm
- Nghệ thuật: Dùng âm thanh t ơi vui ,hình ảnh hồn nhiên để thể hiện tình cảm
ngậm ngùi,xót xa của mình.
ngậm ngùi,xót xa của mình.
-Giọng điệu: bi hài ẩn sau những lời t ờng thuật khách quan hóm hỉnh.
-Giọng điệu: bi hài ẩn sau những lời t ờng thuật khách quan hóm hỉnh.
-Giọng điệu của hai câu đầu và hai câu cuối: vẫn là những lời miêu tả, kể tự
-Giọng điệu của hai câu đầu và hai câu cuối: vẫn là những lời miêu tả, kể tự
nhiên,khách quan, vẫn là những sự ngẫu nhiên.Nh ng đằng sau sự khách
nhiên,khách quan, vẫn là những sự ngẫu nhiên.Nh ng đằng sau sự khách
quan,ngẫu nhiên ấy là tình cảm gắn bó tha thiết sâu nặng của tác giả với quê h
quan,ngẫu nhiên ấy là tình cảm gắn bó tha thiết sâu nặng của tác giả với quê h
ơng.

ơng.
-
-

III.Tổng kết ghi nhớ.
III.Tổng kết ghi nhớ.



1.Nghệ thuật.
1.Nghệ thuật.



- Ph ơng thức biểu đạt: biểu cảm thông qua tự sự và miêu
- Ph ơng thức biểu đạt: biểu cảm thông qua tự sự và miêu
tả( biểu cảm gián tiếp).
tả( biểu cảm gián tiếp).



-Ngôn ngữ thơ giản dị,hình ảnh thơ chân thực,ý thơ hàm
-Ngôn ngữ thơ giản dị,hình ảnh thơ chân thực,ý thơ hàm
xúc.
xúc.



-Sử dụng phép đối, giọng điệu khách quan, hóm hỉnh
-Sử dụng phép đối, giọng điệu khách quan, hóm hỉnh

2.Nội dung.
2.Nội dung.



-Thể hiện một cách chân thực mà sâu sắc tình yêu quê h ơng
-Thể hiện một cách chân thực mà sâu sắc tình yêu quê h ơng
thắm thiết của tác giả trong khoảnh khắc vừa mới đặt chân trở
thắm thiết của tác giả trong khoảnh khắc vừa mới đặt chân trở
về quê cũ.
về quê cũ.



3.Ghi nhớ(sgk/128)
3.Ghi nhớ(sgk/128)

IV.Luyện tập.
IV.Luyện tập.

Hãy chỉ ra sự giống và khác nhau trong cách biểu hiện tình quê
Hãy chỉ ra sự giống và khác nhau trong cách biểu hiện tình quê
h ơngqua hai bài thơ Tĩnh dạ tứ và bài Hồi h ơng ngẫu
h ơngqua hai bài thơ Tĩnh dạ tứ và bài Hồi h ơng ngẫu
th (Chú ý cách thể hiện tình cảm của tác giả trong từng bài)
th (Chú ý cách thể hiện tình cảm của tác giả trong từng bài)

-Giống nhau:
-Giống nhau:

-Cả hai bài thơ đều thể hiện tình quê h ơng thắm thiết,chân
-Cả hai bài thơ đều thể hiện tình quê h ơng thắm thiết,chân
thành của Lí Bạch và Hạ Tri Ch ơng.
thành của Lí Bạch và Hạ Tri Ch ơng.

-Khác nhau:
-Khác nhau:

-ở bài thơ Tĩnh dạ tứ nhà thơ Lí Bạch không ngủ đ ợc vì nhớ
-ở bài thơ Tĩnh dạ tứ nhà thơ Lí Bạch không ngủ đ ợc vì nhớ
quê,tình yêu quê h ơng lúc nào cũng canh cánh trong lòng
quê,tình yêu quê h ơng lúc nào cũng canh cánh trong lòng
ông.Tình quê đ ợc thể hiện khi xa quê.
ông.Tình quê đ ợc thể hiện khi xa quê.

-Bài thơ Hồi h ơng ngẫu th lại mang bóng dáng khác: Hạ Tri
-Bài thơ Hồi h ơng ngẫu th lại mang bóng dáng khác: Hạ Tri
Ch ơng từ giã triều đình,từ giã kinh đô để về quê và khi về đến
Ch ơng từ giã triều đình,từ giã kinh đô để về quê và khi về đến
nhà thì bị coi là khách.Tình quê thể hiện ngay lúc vừa đặt chân
nhà thì bị coi là khách.Tình quê thể hiện ngay lúc vừa đặt chân
tới quê nhà.
tới quê nhà.

Dặn dò về nhà
Học thuộc, phiên âm, và dịch thơ
Nêu cảm nhận của em về bài thơ.

Soạn bài: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá