thuyết minh về một thể loại văn học

T iÕt 6 1:
Bµi 16
Tit 61

!
*Đề bài: Thuyết minh đặc điểm thể thơ
thất ngôn bát cú ờng luật
"#$
- Thể loại: thuyết minh về một thể loại văn học
- Đối tợng thuyết minh: thể thơ thất ngôn bát cú
ờng luật
- Phạm vi tri thức: Đặc điểm về :số câu, ting ;
luật bằng, trắc; niờm; nhịp; vần; đối; bố cục
- Phơng pháp thuyết minh:
+ Nêu định nghĩa
+ Phân tích
+ Nêu ví dụ
"#$
Tit 61

!
*Đề bài: Thuyết minh đặc điểm thể thơ
thất ngôn bát cú ờng luật
"#$
2. Quan sát- nhận xét:
? Cách làm một bài văn
thuyết minh?
Để làm một bài văn thuyết minh, cần
tìm hiểu đối tợng thuyết minh, xác
định rõ phạm vi tri thức về đối tợng đó,
sử dụng phơng pháp thuyết minh thích

hợp, chính xác, dễ hiểu.

1 Lm trai ng gia t Cụn Lụn
B T B

2 Lng ly lm cho l nỳi non.
T B T
3 Xỏch bỳa ỏnh tan dm by ng,
T B T
4 Ra tay p b my trm hũn.
B T B
5 Thỏng ngy bao qun thõn snh si,
B T B
6 Ma nng cng bn d st son.
T B T
7 Nhng k vỏ tri khi l bc,
T B T
8 Gian nan chi k vic con con!
B T B
%&'()!*+,-'.
*S cõu :Bi th có 8 câu.
*S ting : Mỗi câu có 7ti ng.
*V vn : hiệp vần ở cuối các câu 1, 2, 4, 6, 8
(vần chân-độc vần)_luụn gieo vn bng .
*/ ''' : Ting th 4 luụn trỏi thanh
vi ting th2 v 6 ;Cỏc ting th 2,4,6 cỏc
cp cõu : 1-2 ; 3-4 ; 5-6 ; 7-8 luụn trỏi ngc
nhau v thanh => Lut : Nh t lc phõn minh
,nht tam ng bt lun
*Theo hng dc :Cỏc cp cõu :1-8 ; 2-3 ; 4-5 ;

6-7 trựng nhau v thanh cỏc ting th 2,4,6
=>Niờm( nếu tiếng của dòng trên là B thì tiếng
của dòng dới cũng là B => gọi là niêm( dính)
với nhau.)
*0 phộp i: Cặp câu 3 4 ; 5 - 6.
+V hỡnh thc :-i nhauv t loi(cựng t loi)
-i nhau v thanh iu(ngc
thanh)
+V ni dung : B sung cho nhau v ý ngha
*12!3!456 đề, thực, luận, kết (mỗi phần
gồm có hai câu).
*V nhp : 2/2/3 hoc 4/3 ;
*2cõu :V/ v quan nim lm trai ca ngi
tự C.M=>Nờu v m (phỏ v tha )
* 2cõu thc :M.t v cụng vic p ỏ ca
ngi tự C.M=>M.t c th lm rừ
*2cõu lun :T cụng vic p ỏ suy ngm v
con dng hot ng C.M =>M rng ni dung
lm cho sõu rừ hn.
*2cõu kt :K.nh lai v/ : dự cú khú khn gian
kh n õu vn q.tõm theo ui lớ tng ca
mỡnh =>Thõu túm ý ton bi .
Bước tới Đèo Ngang bóng xế tà,
T B T
Cỏ cây chen đá lá chen hoa .
B T B
Lom khom dưới núi tiều vài chú ,
B T B
Lác đác bên sông chợ mấy nhà .
T B T

Nhớ nước đau lòng con cuốc cuốc
T B T
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia.
B T B
Dừng chân đứng lại trời non nước
B T B
Một mảnh tình riêng ta với ta.
T B T

1 Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn
B T B

2 Lừng lẫy làm cho lở núi non.
T B T
3 Xách búa đánh tan dăm bảy đống,
T B T
4 Ra tay đập bể mấy trăm hòn.
B T B
5 Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,
B T B
6 Mưa nắng càng bền dạ sắt son.
T B T
7 Những kẻ vá trời khi lỡ bước,
T B T
8 Gian nan chi kể việc con con!
B T B
=>Bài thơ làm theo luật bằng =>Bài thơ làm theo luật trắc
Lưu ý :Căn cứ vầo tiếng thứ 2 ở câu thứ nhất , thể thơ Đường
luật thất ngôn bát cú có 2 dạng :
-Làm theo luật bằng (V.D:Đập đá ở Côn Lôn,Vào nhà ngục Quảng

Đông cảm tác )
-Làm theo luật trắc (V.D :Qua Đèo Ngang,Bạn đến chơi nhà )
1 T B T
2 B T B
3 B T B
4 T B T
5 T B T
6 B T B
7 B T B
8 T B T
1 B T B
2 T B T
3 T B T
4 B T B
5 B T B
6 T B T
7 T B T
8 B T B
Câu:
Tiếng: 2 4 6 2 4 6
Bài thơ làm theo luật bằng Bài thơ làm theo luật trắc
%&'()!*+,-'.
*S cõu :Bi th có 8 câu.
*S ting : Mỗi câu có 7ti ng.
*V vn : hiệp vần ở cuối các câu 1, 2, 4, 6, 8
(vần chân-độc vần)_luụn gieo vn bng .
*/ ''' : Ting th 4 luụn trỏi thanh
vi ting th2 v 6 ;Cỏc ting th 2,4,6 cỏc
cp cõu : 1-2 ; 3-4 ; 5-6 ; 7-8 luụn trỏi ngc
nhau v thanh => Lut : Nh t lc phõn minh

,nht tam ng bt lun
*Theo hng dc :Cỏc cp cõu :1-8 ; 2-3 ; 4-5 ;
6-7 trựng nhau v thanh cỏc ting th 2,4,6
=>Niờm( nếu tiếng của dòng trên là B thì tiếng
của dòng dới cũng là B => gọi là niêm( dính)
với nhau.)
*0 phộp i: Cặp câu 3 4 ; 5 - 6.
+V hỡnh thc :-i nhauv t loi(cựng t loi)
-i nhau v thanh iu(ngc
thanh)
+V ni dung : B sung cho nhau v ý ngha
*12!3!456 đề, thực, luận, kết (mỗi phần
gồm có hai câu).
*V nhip : 2/2/3 hoc 4/3 ;2/5
3. Dn bi:
a. Mở b i:
-Thể thơ TNBCĐL là thể thơ thông
dụng trong các thể thơ ĐL đợc các
nhà thơ VN yêu chuộng
b. Thân b i :
*Xut x :L th th cú ngun gc t
T.Quc,lm theo lut th c t ra t thi
ng .Thng vit theo li vnh vt hoc vnh
cnh t chớ ,t lũng .
*789:!!;%
- Số câu, số chữ trong b i
-
Cách gieo vần,
-
Quy luật bằng trắc (Niờm Lut =>Lm theo

lut bng hoc trc ?)
-
Nghệ thuật đối
-
Cấu trúc bài thơ
-
Ngắt nhịp
*Nhn xột :u - nhc im ca th th
)<)
*Xut x :L th th cú ngun gc t
T.Quc,lm theo lut th c t ra
t thi ng
*Giới thiệu đặc điểm của thể thơ:
- Số câu, số chữ trong b i
-
Cách gieo vần,
-
Quy luật bằng trắc
-
Nghệ thuật đối
-
Cấu trúc bài thơ
-
Ngắt nhịp
Nhn xột :u - nhc im ca th
th
3. Dn bi:
=>)
-Thể thơ TNBCĐL là thể thơ thông
dụng trong các thể thơ ĐL đợc các

nhà thơ VN yêu chuộng
Tho lun nhúm :
Nhận xét u im( vẻ đẹp, nhạc điệu),
nhợc im ca th th này trong thơ ca
Việt Nam?
- Thể thơ này đẹp ở sự tề chỉnh, hài hoà,
âm thanh trầm bổng, nhạc điệu phong phú,
bố cục cân đối hài hoà, vần điệu nhịp
nhàng mang đậm chất cổ điển. Ngn gn ,
sỳc tớch .
- Nhợc điểm: có nhiều ràng buộc gò bó,
cụng thc khuôn mẫu, không phóng
khoáng nh thơ tự do
!?)
-Thơ ca VN có nhiều bài thơ hay đợc
sáng tác theo thể thơ này. Ngày nay
thể thơ này vẫn đợc a chuộng.
-õy l th th cú vai trũ rt quan trng
trong i sng v.hc dõn tc
Tit 61

!
*Đề bài: Thuyết minh đặc điểm thể thơ
thất ngôn bát cú ờng luật
"#$
2. Quan sát- nhận xét:
3. Dn bi:
478sgk (154)
Từ quan sát trên, rút ra bài học nh
thế nào về cách thminh đặc điểm

1 thể loại văn học?
Muốn thuyết minh một thể loại văn học
, trớc hết phải quan sát, nhận xét, sau đó
khái quát thành đặc điểm.
Khi nêu các c im cần chú ý lựa
chọn ntn?
Khi nêu các đặc điểm cần lựa chọn đặc
điểm tiêu biểu, quan trọng và cần có ví
dụ cụ thể để làm sáng tỏ các đặc điểm ấy.
19.5
Tit 61

!
*Đề bài: Thuyết minh đặc điểm thể thơ
thất ngôn bát cú ờng luật
"#$
2. Quan sát- nhận xét:
3. Dn bi:
478sgk (154)
19.5
B.tp1 :Thuyt minh c imchớnh
ca truyn ngn
2.Quan sát: Qua 3 văn bản truyện ngắn đã học :Tụi i hc ,Lóo Hc , Chic
lỏ cui cựng
*Định nghĩa thể loại truyện ngắn: thuộc thể tự sự loại nhỏ.
*Dung lợng ( Nội dung phản ánh):
Dung lợng nhỏ, tập trung mô tả một mảng cuộc sống hay một biến cố,
một hành động, một trạng thái nào đó trong cuộc đời nhân vật, thể hiện một
khía cạnh của tính cách hay một mặt nào đó của đời sống xã hội (ví dụ
minh hoa)

* Nhân vật sự kiện: ít
* Cốt truyện thờng diễn ra một khoảng không gian, thời gian hạn chế, không
kể trọn vẹn một quá trình diễn biến một đời ngời mà chọn những khoảnh
khắc, những lát cắt của cuộc sống để thể hiện.
*Kết cấu thờng là sự sắp đặt những đối chiếu tơng phản để làm nổi bật chủ
đề.
*Truyện ngắn tuy dung lợng ngắn nhng thờng đề cập vấn đề lớn của cuộc
sng
"#$
- Thể loại: thuyết minh về một thể loại văn học
- Đối tợng thuyết minh: Truyn ngn
- Phạm vi tri thức: Đặc điểm :về dung lng, v nhõn vt ,v ct truyn ,v kt cu
Phơng pháp thuyết minh : Nêu định nghĩa ; Phân tích ; Nêu ví dụ
3.Dn ý :
Tit 61

!
*Đề bài: Thuyết minh đặc điểm thể thơ
thất ngôn bát cú ờng luật
"#$
2. Quan sát- nhận xét:
3. Dn bi:
478sgk (154)
19.5
B.tp1 :Thuyt minh c imchớnh
ca truyn ngn
"#$
@A:
3.Dn ý :
3.Dn ý :

a.MB :Truyn ngn l mt th loi t s nh
b.TB :Gii thiu cỏc c im tiờu biu :
+V dung lng
+V nhõn vt
+V ct truyn
+V kt cu
c.KB :K.nh vai trũ , ý ngha ca th loi
truyn ngn
+Hoµn thµnh bµi tËp1 :Xây dựng dàn ý chi tiết
+ChuÈn bÞ bµi :Muốn làm thằng Cuội , Hai
chữ nước nhà