Bài 13 Chỉ từ Ngữ Văn

1
TiÕt 57: CHØ Tõ
2
Kiểm tra bài cũ
H. Số từ là gì? Phân biệt số từ và lợng từ? Đặt câu có số từ ?

+ Số từ là những từ chỉ SLợng sự vật: Đứng trớc DT.
Thứ tự sự vật : Đứng sau DT.
+ Lợng từ là những từ lợng ít hay nhiều
(Chỉ lợng không chính xác)
+ Lợng từ chia thành 2 nhóm : - Nhóm có ý nghĩa chỉ toàn thể .

- Nhóm có ý nghĩa tập hợp, phối hợp.
- VD : Tất cả những cái xe đạp ấy em rất thích.
3
Tiết 57: chỉ từ
CDT
CDT
CDT
CDT
Ngày xa, có ông vua nọ sai một viên quan đi
dò la khắp nớc tìm ngời tài giỏi. Viên quan ấy
đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu
đố oái oăm để hỏi mọi ngời. Đã mất nhiều công
tìm kiếm nhng viên quan vẫn cha tìm thấy ng
ời nào thật sự lỗi lạc.
Một hôm, viên quan đi qua cánh đồng làng kia
thấy hai cha con nhà nọ đang cày ruộng.
(Em bé thông minh)
I. Chổ tửứ laứ gỡ?
1. Ví dụ:

H. Các từ in đậm trong những câu
trên bổ sung ý nghĩa cho từ nào?
4
Tiết 57: chỉ từ
I. Chỉ từ là gì?
Những từ in đậm
làm cho các sự vật
đợc xác định hơn,
cụ thể hơn.
1. Xét ví dụ:
2.Nhận xét :
Chỉ từ là những từ dùng để trỏ vào
sự vật, nhằm xác định vị trí của sự
vật trong không gian hoặc thời
gian.
- ông vua / ông vua nọ
- viên quan / viên quan ấy
- làng / làng kia
- nhà / nhà nọ
không xác định vị
trí của sự vật
xác định vị trí của
sự vật
Các cụm từ Giống
nhau
Khác nhau
viên quan ấy,
nhà nọ
hồi ấy, đêm
nọ

Trỏ vào
vật, xác
định vị trí
của sự vật
Xác định vị trí của sự
vật trong không gian.
Xác định vị trí của sự
vật trong thời gian.
Đều là
tên gọi
của từng
loại sự
vật.
Chỉ từ
Giống nhau Khác nhau
Các danh từ
Các cụm
danh từ
Hỏi: Các danh từ và
cụm danh từ bên có gì
giống và khác nhau ?
Hỏi: Các từ ấy, nọ
trong các cụm danh từ
bên có gì giống và
khác nhau ?
Hỏi:
Vậy thế nào là chỉ từ ?
5
Tiết 57: chỉ từ
I. Chổ tửứ laứ gỡ:

1. Ví dụ:
2. Nhận xét :
Bài tập nhanh
1.Em hãy xác định chỉ từ trong mỗi câu sau.
Chỉ từ là những từ dùng để
trỏ vào sự vật, để xác định sự
vật trong không gian hoặc
thời gian.
a. Từ đó, hồ Tả Vọng mang tên là hồ Gơm hay
hồ Hoàn Kiếm.
b. Nhà em ở xóm này, còn nhà bạn An ở xóm
kia.
2.Chỉ từ nào xác định sự vật trong thời gian, chỉ
từ nào xác định sự vật trong không gian?
(đó: Xác định vị trí của sự vật
trong thời gian)
(này, kia: Xác định vị trí của sự vật
trong không gian)
6
Tiết 57: chỉ từ
I. Chổ tửứ laứ gỡ:
1. Ví dụ
2. Nhận xét :
II. Hoạt động của chỉ từ trong câu.
1. Ví dụ:
2. Nhận xét:
Chỉ từ th/ờng làm phụ ngữ trong
cụm danh từ.
Chỉ từ là những từ dùng để trỏ vào
sự vật, nhằm xác định vị trí của sự

vật trong không gian hoặc thời
gian.
1.Đọc các ví dụ sau và xác định chức vụ của chỉ
từ. - ông
- - ông vua nọ
- viên quan ấy
- làng ấy
Làm phụ ngữ sau trong cụm
danh từ
2. Tìm chỉ từ trong những câu sau. Xác định
chức vụ của chúng trong câu.
a, Cuộc chống Mỹ cứu
nớc của nhân dân ta dù phải kinh qua gian khổ,
hi sinh nhiều hơn nữa, song nhất định thắng lợi
hoàn toàn.
Đó là một điều chắc chắn.
b, Từ đấy, nớc ta chăm nghề trồng trọt, chăn
nuôi và có tục ngày Tết làm bánh chng ,bánh
giày.
CN
TN
CN VN
VN
Ngoài ra, chỉ từ còn
có thể làm chủ ngữ hoặc trạng ngữ
trong câu.
7
Tiết 59: chỉ từ
I. chỉ từ là gì ?
II. Hoạt động của chỉ từ trong câu

Chỉ từ th/ờng làm phụ ngữ trong
cụm danh từ. Ngoài ra, chỉ từ còn
có thể làm chủ ngữ hoặc trạng ngữ
trong câu.
*Ghi nhớ: SGK.
Chỉ từ là những từ dùng để trỏ vào
sự vật, nhằm xác định vị trí của sự
vật trong không gian hoặc thời
gian.
( Định vị sự vật trong thời gian)
III. Luyện tập
1. Bài tập 1:
Bài tập 1: Tìm chỉ từ trong những câu sau đây.
Xác định ý nghĩa và chức vụ của các chỉ từ ấy?
a, Vua cha xem qua một lợt rồi dừng lại trớc
chồng bánh của Lang Liêu, rất vừa ý bèn gọi lên
hỏi. Lang Liêu đem giấc mộng gặp thần ra để
kể lại. Vua cha ngẫm nghĩ rất lâu rồi chọn hai
thứ bánh ấy đem tế Trời, Đất cùng Tiên vơng.
(Bánh chng ,bánh giày)
b, Đấy vàng, đây cũng đồng đen.
Đấy hoa thiên lý, đây sen Tây Hồ. (Ca dao)
c, Nay ta đa năm mơi con xuống biển,nàng
đa năm mơi con lên núi,chia nhau cai quản
các phơng.
(C on Rồng,
cháu Tiên)
d,Từ đó nhuệ khí của nghĩa quân ngày một tăng.
(Định vị sự vật trong không gian)
(Định vị sự vật trong không gian)

( Định vị sự vật trong thời gian)
TN
PN
CN
CNCN
TN
CN
8
Tiết 57 : chỉ từ
I. chỉ từ là gì ?
II. Hoạt động của chỉ từ trong câu
Chỉ từ th/ờng làm phụ ngữ trong
cụm danh từ. Ngoài ra, chỉ từ còn
có thể làm chủ ngữ hoặc trạng ngữ
trong câu.
Chỉ từ là những từ dùng nhằm trỏ
vào sự vật, để xác định vị trí của sự
vật trong không gian hoặc thời
gian.
III. Luyện tập
1. Bài tập 1:
2. Bài tập 2:
Bài tập 2: Thay các cụm từ in đậm dới đây
bằng những chỉ từ thích hợp và giải thích vì sao
phải thay đổi nh vậy?
a, Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm
đạp lên nhau mà chạy trốn, tráng sĩ đuổi
đến chân núi Sóc. Đến Chân núi sóc,
một mình một ngựa, tráng sĩ lên đỉnh
núi, cởi bỏ lại áo giáp, rồi cả ngời và

ngựa từ từ bay lên trời.
b, Ngời ta nói khi ngựa thét ra lửa, lửa
đã thiêu cháy một làng, cho nên làng
bị lửa thiêu cháy về sau gọi là làng
Cháy. . (Theo Thánh Gióng)
*Thay các cụm từ in đậm bằng các chỉ từ
để tránh lỗi lặp từ.
đó (đấy)
đó (ấy)
9
Tiết 57: chỉ từ
I. chỉ từ là gì ?
II. Hoạt động của chỉ từ trong
câu
III. Luyện tập
Bài tập 1:
Bài tập 2:
Bài tập 3:
Bài tập3: Có thể thay đổi các chỉ từ trong
đoạn văn sau bằng những từ hoặc cụm từ nào
không? Rút ra nhận xét về chỉ từ.
Năm ấy đến lợt nhà Lí Thông nộp mình.
Mẹ con hắn nghĩ kế lừa Thạch Sanh chết
thay. Chiều hôm đó, chờ Thạch Sanh kiếm củi
về, Lí Thông dọn một mâm cơm rợu thịt ê hề
mời ăn, rồi bảo:
- Đêm nay, đến phiên anh canh miếu thờ,
ngặt vì dở cất mẻ rợu, em chịu khó thay anh,
đến sáng thì về. (Thạch Sanh)
Không thay đợc. Điều này cho thấy chỉ từ có

vai trò rất quan trọng. Chúng có thể chỉ ra
những sự vật, thời điểm khó gọi thành tên, giúp
ngời nghe, ngời đọc định vị đợc các sự vật,
thời điểm ấy trong chuỗi sự vật hay dòng thời
gian vô tận.
10
Tiết 57: chỉ từ
I. Chỉ từ là gì ?
II. II. Hoạt động của chỉ từ
trong câu
III. Luyện tập
Bài tập 1:
Bài tập 2:
Bài tập 3:
H. Vị trí của chỉ từ trong cụm dah từ
thuộc phần nào?
A. Phần sau danh từ.
B. Phần sau liền kề với danh từ.
C. Phần trớc danh từ.
D. Phần trung tâm
A
11
Hớng dẫn về nhà
* Học bài, làm các bài tập còn lại.
*Chuẩn bị: Bài động từ với những nội
dung sau:
- Đặc điểm của động từ.
- Các loại động từ chính.

12