Tiết 53 - 54 Tiếng gà trưa (3 cột) BE BE BE (có kèm GA điện tử)

Nguyễn Văn Thành Trờng THCS Phong Dụ (Tiên Yên Quảng Ninh)
Ngày soạn : 15/11/2008
Ngày dạy : 18/11/2008 : 7A (tiết 53) /11/2008 : 7B (tiết 53)
/11/2008 : 7A (tiết 54) /11/2008 : 7B (tiết 54)
Tiết 53 - 54 : Văn bản
Tiếng gà tra
-Xuân Quỳnh-
A. Mục tiêu cần đạt :
Giúp HS :
1. Kiến thức :
- Cảm nhận đợc vẻ đẹp trong sáng, đằm thắm của những kỷ niệm vể tuổi thơ và tính chất
bà cháu đợc thể hiện trong bài thơ.
- Thấy đợc nghệ thuật biểu hiện tính chất, chính xác của tác giả qua những chi tiết tự
nhiên, biến dị.
2. Kĩ năng :
- Reứn luyeọn kú naờng đọc diễn cảm, phân tích, biểu cảm .
3. Thái độ :
- Biết trân trọng kỉ niệm tuổi thơ, yêu quý ông bà trong gia đình.
B. Chuẩn bị :
- Thầy : Giáo án, SGK, SGV, máy chiếu nêu một số tình huống có vấn đề.
- Trò : Đọc và soạn bài trớc ở nhà.
C. Ph ơng pháp :
- Kết hợp hài hòa các PP thuyết trình, vấn đáp, quan sát, phân tích, giảng bình
D. Tiến trình bài dạy :
1. ổn định :
*Sí số 7A (tiết 53) vắng , 7B (tiết 53) vắng
7A (tiết 54) vắng , 7B (tiết 54) vắng
2. Kiểm tra bài cũ :
? Đọc thuộc lòng bài thơ "Cảnh khuya", "Rằm tháng giêng" cho biết nội dung
bài thơ ?
3. Bài mới :

1
* Vào bài : Khoảng nửa cuối năm 60 của thế kỉ 20, chú bé Trần Đăng Khoa (Bây
giờ là nhà thơ Trần Đăng Khoa), từ góc sân nhà chú ở làng Điền Trì, Hải Dơng, đã xúc
động vì nghe tiếng gà bốn bề nát ngát :
Tiếng gà
Tiếng gà
Giục quả na
Mắt mở
Tròn xoe
Giục hàng tre
Đâm măng
Nhọn hoắt
thì cũng trong khoảng thời gian ấy, nhà thơ nữ trẻ Xuân Quỳnh làm lời một anh bộ đội
trên đờng hành quân, bỗng thấy nôn nao vì tiếng gà giữa tra (ngọ).
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt
? Nêu những hiểu biết của em về
TG Xuân Quỳnh ?
*GV nhận xét, chiếu máy bổ
xung !
- Xuõn Qunh sinh nm 1942 mt
1988
- Quờ H ụng- H Tõy (H Ni )
- Nh th n xt sc trong nn th
vn hin i.
- Th gn gi, biu hin nhng
rung ng, khỏt vng chõn thnh,
tha thit và mạnh bạo, trẻ trung
giàu nữ tính.
? Nêu hoàn cảnh ra đời của BT
Tiếng gầ tra ?

- HS trình bày hiểu
biết về TG Xuân
Quỳnh.
- HS quan sát chân
dung nữ sĩ Xuân
Quỳnh
- HS nêu nhanh xuất
xứ BT !
I. Tìm hiểu tác giả -
tác phẩm
1.Tỏc gi :
- Nh th n xt sc trong
nn th vn hin i.
- Th gn gi, biu hin
nhng rung ng, khỏt
vng chõn thnh, tha thit.
2. Tác phẩm :
- Vit trong thi kỡ u
2
1942-1988
1942-1988
*GV gợi cách đọc : to, rõ ràng,
đúng nhịp 3/2, 2/3 , nhấn mạnh
điệp ngữ Tiếng gà tra ! Giọng đọc
vui, bồi hồi, cần đọc phân biệt lời
kể với lời mắng yêu của bà.
? Theo em Lang mặt là gì ?
? Bài thơ đợc viết theo thể thơ gì ?
- Th th : Nm ting, xen k 3
ting, gieo vn cui cõu.

? BT có thể chia làm mấy phần ?
ND của từng phần là gì ?
*GV chiếu máy chuẩn KT !
- P1 : Khổ đầu -> Tiếng gà tra
thức dậy tinh cảm làng quê
- P2 : 5 khổ tiếp -> Ting g tra
v k nim tui th v tỡnh b
chỏu.
- P3 : còn lại -> Những suy t từ
tiếng gà tra.
? Theo em nội dung nào đợc phản
ánh chân thực và xúc động nhất ?
? Nhận xét về bức tranh minh học
cho VB trong SGK ?
*GV y/c HS quan sát khổ thơ
đầu !
? Cảm hứng của tác giả trong bài
thơ đợc khơi gợi từ việc gì ?
- HS đọc sau khi GV
đọc mẫu !
- Một bệnh nấm da
(Lang ben - đốm
trắng)
- Ngũ ngôn

(Thơ 5
tiếng dân gian Việt
Nam)
- HS chia nhanh bố
cục !

- Nội dung thứ 2
- Vẽ H/ả bà, con gà
và quả trứng -> Làm
sống lại kỉ niệm tuổi
thơ thân thơng của
TG.
- Nghe tiếng gà nhảy
ổ
khỏng chin chng M.
- In trong tp th Hoa dc
chin ho.
3. Đọc, chú thích :
SGK)
II. Phân tích văn
bản
1. Kết cấu, bố cục :
- Thể thơ : ngũ ngôn
- Bố cục : 3 phần
2. Phân tích :
a. Tiếng gà tra thức dậy
tình cảm làng quê :
- TG nghe tiếng gà nhảy ổ
3
? Tác giả nghe thấy âm thanh đó
trong hoàn cảnh nào ?
? Mạch cảm xúc trong bài thơ
diễn biến nh thế nào ? khi nghe
âm thanh đó cảm xúc của TG
ntn ?
? Em có nhận xét gì về nghệ thuật

thể hiện các câu thơ :
''Cục cục tác, cục ta
Nghe xao động nắng tra
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ"
- Điệp từ "Nghe" đem lại cảm giác
tiếng gà vừa nh mở ra. Lời giới
thiệu đầy hồ hởi hân hoan gợi lại
quá khứ tuổi thơ.
- ẩn dụ chuyển đổi cảm giác :
Nghe bằng cảm giác bằng tâm t-
ởng, bằng sự nhớ lại, bằng hồi ức,
kỉ niệm tuổi thơ tràn về.
? Tạo sao âm thanh tiêng gà tra lại
gợi những cảm giác đó của con
ngời ?
- Tiếng gà khua động cả không
gian yên tĩnh của bổi tra.
- Đem lại niềm vui, vơi đi nỗi vất
vả cho con ngờ.
- Gợi những kỉ niệm tốt lành thời
thơ ấu : Quả trứng hồng, bộn quần
áo mới, tình bà cháu
? Chỉ qua tiềng gà tra, nhng TG lại
nêu nên cảm nhận bằng cả tâm
"Cụccục tác cục
tác"
- Khi dừng chân
trong 1 xóm nh giữa
chặng đờng hành

quân.
- Nghe âm thanh đó,
tác giả cảm thấy xao
động, thấy bàn chân
đỡ mỏi, kỷ niệm tuổi
thơ gọi về.
- HS phát hiện, đánh
giá T/d !
- HS thảo luận nhóm
trả lời !
buổi tra.
- Sử dụng phép điệp từ :
Nghe
-> Đem lại cảm giác tiếng
đầy hồ hởi hân hoan gợi lại
quá khứ kỉ niệm tuổi
thơ.
4
hồn mình một cách xao động, nhớ
thơng ! Qua đó cho thấy TG đối
với quê hơng ntn ?
? Theo dõi đoạn 2, cho biết tiếng
gà tra đã khơi dậy những h/a thân
thơng nào ?
? Những con gà mái với những
quả trứng hồng hiện lên qua
những chi tiết, hình ảnh nào ?
? Hình ảnh đó đối với cuộc sống
của chúng ta nh thế nào ?
? Quan sát khổ thơ thứ 3, hiện lên

sự việc gì trong kỉ niệm tuổi thơ
của TG ?
? Qua nhng chi tit v tui th
gi t v p gỡ ?
? Theo dõi khổ 3,4,5 ! những kỉ
niệm về ngời bà đã gợi lên qua các
chi tiết nào ?
? Qua nhng chi tit y, em cú
cm nhn gỡ v hỡnh nh ngi
b ?
? Nỗi lo của ngời bà là nỗi lo nh
thế nào, biểu hiện tình cảm gì ?
? Vậy H/ả ngời bà hiện lên với
những đức tính cao quý nào trong
kỉ niệm của ngời cháu ?
? Chi tiết niềm vui của cháu : Đ-
ợc quần ấo mới gợi cho em cảm
- Tình làng quê thắm
thiết, sâu nặng !
- H/a : Con gà và ng-
ời bà
- Hình ảnh con gà
mái với những quả
trứng hồng (Khổ 2)
- Hs phát hiện
- Bỡnh d, gn gi,
quen thuc, thõn thit.
- HS phát hiện
- HS đánh giá !
- Lời bà mắng

- Cách bà chăm chút
từng quả trứng
- Nỗi lo của bà
- Niềm vui của cháu
- Là nỗi lo chân
thật, biểu hiện một
tình yêu thơng giản
dị, thầm lặng.
- HS đánh giá !
- TG có tình làng quê thắm
thiết, sâu nặng !
b. Tiếng gà tra khơi dậy
những kỉ niệm ấu thơ :
*Những hình ảnh và kỉ
niệm tuổi thơ
-> Hỡnh nh :
- Con g mỏi m, mỏi vng
v trng hng p nh
tranh.
-> Tui th :
- Tũ mũ xem trm g , b
b mng.
=> Hỡnh nh gi v p ti
sỏng, m m, hin hũa.
*Hình ảnh và kỉ niệm về bà
- Ngi b tn to, chu
thng, chu khú, cht chiu
trong cnh nghốo khú.
- Lo lng vỡ nim vui ca
chỏu.

=> Giàu đức hi sinh, hết
lòng vì con cháu !
5
nghĩ gì về tuổi thơ và tình bà
cháu ?
? Vì sao tình cảm bà cháu lại trở
thành kỉ niệm không phai trong
tâm hồn ngời cháu ?
*Quan sát 2 khổ thơ cuối !
? Tiếng gà tra còn gợi nên những
suy nào trong tâm hồn của tác
giả ?
? Vì sao TG nghĩ rằng tiếng gà tra
sẽ mang đến nhiều hạnh phúc ?
? TG đã sử dụng phép nghệ thuật
gì trong khổ thơ cuối ?
? Tác dụng của phép nghệ thuật
đó là gì ?
? Theo em vì sao ngời chiến sĩ lại
khẳng định mình chiến đấu là :
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ
*GV : Tiếng gà là biểu tợng cho
sự sống thanh bình của mỗi làng
quê. Bởi vậy, cháu chiến đấu hôm
nay là để bảo vệ những điều chân
thật và quý giá đó !
? Qua đây em có nhận xét gì về
tình cảm của TG với quê hơng đất
nớc ?

*GV chiếu các câu hỏi trắc
nghiệm !
? Chỉ ra nét đặc sắc về ND và NT
- HS thảo luận trả
lời !
- HS liên hệ trả lời !
- HS đọc !
- HS đánh giá !
- HS thảo luận
nhanh, trả lời !
- Điệp từ : vì
- HS đánh giá !
- Là ngời có tình yêu
QH - ĐN sâu sắc
- HS lựa chọn đúng
=> Tình cảm bà cháu chân
thật, ấm áp tình ruột thịt, là
tình cảm gia đình, tình cảm
quê hơng, côi nguồn không
thể thiếu trong mỗi con ng-
ời.
c. Những suy t gợi lên từ
tiếng gà tra :
- Suy t về hạnh phúc và về
cuộc chiến đấu hôm nay.
-> Điệp từ vì : Khẳng định
ý chí, niềm tin chiến đấu
cao cả.
-> Là ngời có tình yêu QH
- ĐN sâu sắc

III. Tổng kết
1. Ni dung :
6
trong văn bản này ?
*Gv nhận xét và chiếu máy
chiếu !
Chuẩn kiến thức !
*GV yêu cầu HS về nhà làm BT !
sai !
- HS khái quát
nhanh !
- HS đọc to ghi nhớ !
- HS về nhà làm bài
tập !
Ting g tra ó gi v
nhng k nim p ca
tui th v tỡnh b chỏu.
Tỡnh cm gia ỡnh ó lm
sõu sc thờm tỡnh quờ
hng t nc
2. Ngh thut :
- Hình ảnh gần gũi, giản dị,
gợi cảm
- Nghệ thuật điệp từ.
* Ghi nhớ : (SGK.151)
IV. Luyện tập
*BT 1 (SGK.151)
4. Củng cố:
? Qua bài thơ em có cảm nhận gì về TG ?
5. Hớng dẫn về nhà :

- Chuẩn bị bài mới : Điệp ngữ
IV. Rút kinh nghiệm :








7