Cách làm bài văn nghị luận xã hội

Khóa hc Chuyênăđ Ngh lun xã hi ậ Thy Phm HuăCng Cách làm bài vnăNgh lun xã hi

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 1-






PHN I: VÀI NÉT V VNăNGH LUN:
1. CÁC LOIăVNăNGH LUN:
Vnăngh lun là mt th loi có có truyn thngălơuăđi, có giá tr và tác dng ht sc to lnătrongătrng
kì lch s dngănc và gi nc ca dân tc ta.
Cnăc vƠoăđiătng ngh lună(đ tài), có th chiaăvnăngh lun thành 2 loi chính:
a. Ngh lunăvnăhc: Bàn v các vnăđ vnăchng-ngh thutănhămt tác phm hocăđon trích tác
phmăvnăhc, mt vnăđ lí lunăvnăhc, mt nhnăđnh vnăhc sầTiêuăbiuălƠăcácăvnăbn Nguyn
ình Chiu, ngôi sao sáng trong vn ngh ca dân tc ca PhmăVnăng, Mt thi đi trong thi ca ca
HoƠiăThanhầ
b. Ngh lun xã hi: Bàn v các vnăđ xã hi-chính tr nhămtătătngăđo lí, mt li sng, mt hin
tng tích cc hoc tiêu cc caăđi sng, mt vnăđ thiênănhiên,ămôiătrngầLoiănƠyăthng có 3 kiu
bài ngh lun xã hi mà hc sinh THPT phi hcăvƠăthiătrongăchngătrình:ăNgh lun v mtătătngăđo
lí, ngh lun v mt hinătngăđi sng, ngh lun v mt vnăđ xã hiăđt ra trong tác phmăvnăhc.
2.ăIM GING NHAU GIA CÁC LOIăVNăNGH LUN:
a. Mcăđích:
- u nhm phát biu trc tip tătng, tình cm,ătháiăđ,ăquanăđim caăngi vit.
- u nhmătácăđngăđn nhn thc và tình cm caăngiăđc,ăngi nghe, t đóăthuyt phcăngiăđc
ngiăngheătinăvƠăhƠnhăđngătheoăquanăđimămƠăngi vităđƣăth hin.
b. cătrng:ăcătrngăcăbn caăvnăngh lun ậ vƠăcngălƠăsc hp dn ch yu ca loiăvnănƠyăậ là:

lp lun thng nht, cht ch; lí l sc so, thông minh; dn chng chính xác, chân thc, giàu sc thuyt
phc.
c. S kt hp gia lí l và tình cm:
Vnăngh lun nói chung là sn phm caătăduyălôăgích,ăsuyălí, ăvìăth ý t phi rõ ràng, lp lun phi cht
ch,ăvnăphongăphi sáng sa, boăđmăđ chính xác, giàu sc thuyt phc, ăTuyănhiên,ănóiănhăth không
cóănghaălƠăvnăngh lun ch trình bày vnăđ mt cách khô khan, truătng, t chi mi cm xúc và hình
nh. Trái li munătngăthêmăsc thuyt phc, bên cnh vic "gõ" vƠoălíătrí,ăbƠiăvnăngh lun cnătácăđng
mnh m vào tình cm caăngiăđc. Mun th ngi vităvnăngh lun cn phi có tình cm, cm xúc
caoăđ. Ngôn ng vnăngh lunăcngăcn phi hp dn, lôi cun bng các t ng giàu hình nh và có sc
biu cm cao.


CÁCHăLÀMăBÀIăVNăNGH LUN XÃ HI
Giáo viên: PHM HUăCNG


Khóa hc Chuyênăđ Ngh lun xã hi ậ Thy Phm HuăCng Cách làm bài vnăNgh lun xã hi

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 2-


PHN II: NHNGăLUăÝăKHIăLÀMăCÁCăKIU BÀI NGH LUN Xà HI
I. CÁC KIU BÀI NGH LUN XÃ HI:
a. Ngh lun v mtătătng,ăđo lí: iătng ca kiu bài này là mt ý kin, mt quan nim v tă
tng,ăđoălí.ăTătng,ăđo lí y có th cóăỦănghaătích ccănhăli sngăđp,ătìnhăyêuăthng,ăvaiătròăca lí
tng trong cuc sng,ăcngăcóăth là nhng quan nim sai lm cn phê phán và t đóăxácălp quan nim
đúng.
b. Ngh lun v mt hinătngăđi sng:  tài ngh lun là các hinătngăđi sngăđángăđcăsuyănghă

trong cuc sng hàng ngày, nht là các hinătng liên quan trc tipăđn tui tr. Các hinătng này có
th cóăỦănghaătíchăccănhăỦăchí,ăngh lc,ătìnhăyêuăthngầnhngăcngăcóăth là nhng hinătng tiêu
cc cnăphêăphánănhăs li nhác, nhng thói quen xuầ
c. Ngh lun v mt vnăđ xã hiăđt ra trong tác phmăvnăhc:  tài ngh lun là các vnăđ xã hi
mà nhƠăvnăđt ra trong tác phmăvnăhc.
2. NHNGăLUăÝăQUANăTRNG KHI LÀM CÁC KIU BÀI NGH LUN Xà HI:
a. Các kiuăbƠiănƠyăđu nm  CơuăII,ă3ăđim, PHN CHUNG CHO TT C THÍăSINH,ătrongă thiăi
hc-Caoăđng và Tt nghip hin hành. Loiăđ này yêu cu thí sinh vn dng kin thc xã hi và đi sng
đ vit bài ngh lun xã hi.
b.  thi gii hn c th dungălng bài ngh lun xã hi: ngn gn (không quá 600 t đi vi kì thi
H,C và không quá 400 t đi vi kì thi Tt nghip PT).
c. Ngi vit cn nêu và phân tích các hinătngăđi sngăcóăliênăquanăđ làm sáng t quanăđim và s
đánhăgiáăca mình.
d. Khi làm bài, cn nêu và phân tích các dn chng trong lch s,ătrongăđi sng.ăCngăcóăth ly dn
chngăvnăhcănhngăcn có mcăđ (khôngănênăquáă30%)ăđ tránh lc sang bài ngh lunăvnăhc.
e. ThíăsinhăthiăHănênălƠmăcơuănƠyătrongăvòngă54ăphút,ăthíăsinhăthiăTNănênălƠm câu này trong vòng 45 phút.
g. Bài làm nên có m và kt bài, nên vit thành mtăbƠiăvnăhoƠnăchnh.
h.  thiăH,Căch riăvƠoă2ăkiu bài ngh lun xã hi:
ăNgh lun v mtătătng,ăđo lí
ăNgh lun v mt hinătngăđi sng.








Khóa hc Chuyênăđ Ngh lun xã hi ậ Thy Phm HuăCng Cách làm bài vnăNgh lun xã hi

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 3-


PHN III: NGH LUN V MT HINăTNGăI SNG:
1. Khái nim:
Ngh lun v mt s vic, hinătngătrongăđi sng xã hi là bàn v mt mt s vic, hinătng có ý
nghaăđi vi xã hi. S vic, hinătngăđi sng y có th đángăkhen,ăđángăchê,ăhayăcóăvnăđ đángăsuyă
ngh.
2.ăim ging và khác nhau gia Ngh lun v mt s vic, hinătngăđi sng và Ngh lun v mt
vnăđ tătngăđo lí:
- Bài Ngh lun v mt vnăđ tătngăđo lí có phn ging vi bài Ngh lun v mt s vic, hinătng
trongăđi sng xã hi  ch:
+ Sau khi phân tích, bàn lun,ăngi vit cn rút ra nhngătătng,ăđo lí sng, rút ra bài hc nhn thc và
hƠnhăđng.
+ăuălƠăvnăngh lun nên phi tuân th yêu cu chung caăbƠiăvnăngh lun, nht là v lp lun, lí l, dn
chng, trình bày và din đt.
- Bài Ngh lun v mt vnăđ tătngăđo lí khác vi bài Ngh lun v mt s vic, hinătngătrongăđi
sng xã hi  ch:
+ Bài Ngh lun v mt s vic, hinătngătrongăđi sng xã hi xut phát t s thcăđi sng mà nêu ra
nêuăraătătng, bày t tháiăđ.
+ Bài Ngh lun v mt vnăđ tătngăđo lí sau khi gii thích, phân tích thì vn dng các s thtăđi
sngăđ chng minh, nhm tr li khngăđnh hay ph đnh mtătătngănƠoăđó.
+ Ngh lun v mt vnăđ tătngăđoălíăthng dùng khái nim truătngăhn,ălíăl nhiuăhn,ăcácăphépă
lp lun gii thích, phân tích, chng minh, tng hpăcngăthngăđc s dng nhiuăhn.
3. Yêu cu ca bài ngh lun v mt s vic, hinătngăđi sng:
- V ni dung:
+ Phiănêuărõăđc s vic, hinătng có vnăđ
+ăPhơnătíchăđc mtăđúngăậ sai, li ậ hi ca s vic, hinătngăđi sng y

+ Ch ra nguyên nhân và bày t tháiăđ, ý kin, nhnăđnh caăngi vit.
- V hình thc:
+ Bài vit phi có b cc mch lc
+ Bài vit phi có lunăđim rõ ràng, lun c xác thc, phép lp lun phù hp
+ Bài vit phi có liăvnăchínhăxác,ăsngăđng, trình bày schăđp.
4. Nhngăđim cnăluăýătrongăđ bài ngh lun v mt s vic, hinătngăđi sng:
- Có s vic, hinătng tt, cn ca ngi, biuădng
- Có s vic, hinătng không tt, cnăuăỦ,ăphêăphán,ănhc nh.
- Cóăđ cung cp sn s vic, hinătngădi dng mt truyn k, mt muătinăđ ngi làm bài s dng.

Khóa hc Chuyênăđ Ngh lun xã hi ậ Thy Phm HuăCng Cách làm bài vnăNgh lun xã hi

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 4-


- Cóăđ không cung cp ni dung sn, mà ch giătên,ăngi làm bài phi trình bày, mô t s vic, hin
tngăđó.
- Mnh lnhătrongăđ thng là: “nêu suy ngh ca mình”, “nêu nhn xét”, “nêu ý kin”, “bày t thái đ”,
“trình bày suy ngh”…
5. Ngh lun v mt s vic, hinătngăđi sngăthng có 3 loi nh:
- Trìnhă bƠyă suyă nghă v 1 hină tng trongă đi sng xã hi:ă nhă Ủă chí,ă ngh lc hoc tình yêu
thngầ
- Trình bày suyănghăv t 2 hinătngătrongăđi sng xã hi tr lên:ănhăchoăvƠănhn, thành và
biầLoi này cn xem xét quan h gia 2 hinătng.
- T 1 hinătng thiên nhiên,ătrìnhăbƠyăsuyănghăv đi sng xã hiănh:ăGia mt vùng siăđáăkhôă
cn, cây hoa di vn mc lên và n nhngăđóaăhoaăthtăđpầSuyănghăca anh, ch v hinătng trên.
6. Cách làm bài ngh lun v mt s vic, hinătngăđi sng:
Mun làm tt mt bƠiăvnăngh lun v mt s vic, hinătngăđi sng cn thc hin ttă4ăbcăsauăđơy:

a.ăBc 1: Tìm hiuăđ và tìm ý cho bài vit
b.ăBc 2: Lp dàn ý cho bài vit:
- M bài:
+ Gii thiu s vic, hinătng cn bàn lun
+ M raăhng gii quyt vnăđ:ăThngălƠătrìnhăbƠyăsuyăngh
- Thân bài:
+ Phân tích các mt, các biu hin ca s vic, hinătngăđi sng cn bàn lun
+ăNêuăđánhăgiá,ănhnăđnh v mtăđúngăậ sai, li ậ hi, lí gii mt tích ccăcngănhăhn ch ca s vic,
hinătng y, bày t tháiăđ đng tình, biuădngăhayălênăán,ăphêăphán.
+ Ch ra nguyên nhân ca ca s vic, hinătng y,ănêuăphngăhng khc phc mt tiêu cc, phát huy
mt tích cc ca s vic, hinătng.
+ Liên h vi bn thân và thc t đi sng, rút ra bài hc nhn thcăvƠăhƠnhăđng.( xut bài hc v cách
sng, cách ng x nóiăchungăvƠăđi vi bn thân nói riêng.)
- Kt bài:
+ăánhăgiáăchungăv s vic, hinătngăđi sngăđƣăbƠnălun
+ Phát trin, m rng, nâng cao vnăđ.
c.ăBc 3: Vităbàiăvnătheoădànăýăđưălp
d.ăc li, kim tra, sa li và hoàn thin bài vit:
- Sa li chính t, dùng t, ng phápầ
- Chú ý liên kt mch lc giaăcácăcơuătrongăđonăvnăvƠăgia các phnătrongăbƠiăvn.



Khóa hc Chuyênăđ Ngh lun xã hi ậ Thy Phm HuăCng Cách làm bài vnăNgh lun xã hi

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 5-

PHN IV: TÀI LIU THAM KHO V NGH LUN XÃ HI
A. Mt s đ vn ngh lun tọỊng chng tọình tọung hc ca M :
1. S bt li ca thc phmăMăđi vi hcăsinh,ăsinhăviênănc ngoài.
2. Tình trng nhà tù: S trng pht hay ci to giáo dc?
3. Nhng hot dngănhƠătrng s lƠmătngăócăsángăto cho tr emătrc tuiăđnătrng.
4. Chì trong du ha: mt du hiu ca tình trng ô nhim.
5. S trôi ni ca du và m trongănc: li và bt li?
6. Gây tnăthngătrongăbóngăđá:ăcóăth ngnăchnăđc không?
7. Sc truyn tin rng rãi ca ti vi?
8. Cht cácbon và sc kheăconăngi.
10. Nhngăkhóăkhnăcaăngi Nht khi nói ting Anh.
(Th.s Phm HuăCngă(Cngvn)ătng hp và dch t nguyên bn ting Anh trong sách Joy M.
Reid, The process of composition, Colorado State University, 1982)
B. Mt s đ vn tọung hc ca Cng hoà liên bang c :
1. "Hãy nhn rõ bn thân anh". Câu cách ngôn yăcóăỦănghaăgìăđi vi bn tr?
2.ăNgiăgiƠăvƠăngi tr khác nhau  ch nƠo,ăvìăsaoănhăvy ?
3. Anh-xtanh nói : "Tng tng quan trng hn kin thc" . Anh (ch)ăcóăđng ý vi ý kinăđóăkhông?
4. “Cuc sng rt bun t", nhiu bnăthanhăniênănóiănhăvy, anh (ch) có nhng li khuyên nào?
(Theoăi Xuân Yn,ăLuăTnh,ăChuăChngăTàiăcungăcp ậ Dn theo G.S TrnăìnhăS, i mi
dy hc làm vn  THPT, Tp chí Vn hc và tui tr, s 8 ậ 2003).
C.  vn ca Ucrai-na dỊ nhà s ịhm ni ting Xu-khôm-lin-xki đ xut:
1. Thành thc là th nào ?
2.ăVìăsaoăconăngi phi sng  trênăđi ?
3. Vì sao chúng ta cn có kin thc ?
4. Vì sao mà tôi sng  trênăđi ?
5. V. Huy-gô nói : "Con ngi ta đc sáng to ra không phi đ mang xích xing mà đ tung cánh bay
ln trên bu tri". Hƣyăsuyănghăv s phn ca nhân loi.
6. Rút-xô nói : "Bt c công dân nào mà không làm vic đu là gic.”
7. M. Gor-ki nói : "Cá nhân dù là v đi, rt cuc cng là yu đui" .
8.ăChúngătaăvƠăngi ln.

D. Nhng đ thi Vn tọỊng kì thi i hc  Trung Quc :
1.ă thi tnh An Huy: Vit mt bài vi ch đ “Hiu cuc sng, hiu cha m”.
2.ă thi ca Bc Kinh: Vit mt bài vit vi tiêu đ “Mt nét chm phá v Bc Kinh”.

Khóa hc Chuyênăđ Ngh lun xã hi ậ Thy Phm HuăCng Cách làm bài vnăNgh lun xã hi

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 6-


3.ă thi tnh Trit Giang: “Cuc sng cn ngh ngi, cuc sng không ngi ngh”. Em có suy ngh gì v
vn đ này? Hãy vit bài vit không di 800 ch vi ch đ này, có th vit v mt mt cng có th vit v
c hai mt.
4.ă thi ca thành ph Thng Hi: Hãy vit mt bài vit vi ch đ “Tôi mun nm cht tay bn”.
5.ă thi tnh Giang Tô: L Tn nói, trc kia th gii vn không có đng, ngi đi nhiu nên đã to ra
đng. Cng có ngi nói, th gii vn ngay t đu đã có đng, ngi đi nhiu nên đng b mt đi. Ly
ch đ “Con ngi và con đng” đ vit mt bài dài khong 800 ch.
6.ă thi tnh Qungăông: Mt nhà điêu khc đang khc mt tng đá, bc tng vn cha thành hình, dn
dn, đu, vai đã l ra, cui cùng nhà điêu khc đã tc ra tng mt thiên s xinh đp. Mt bé gái nhìn thy
lin hi: Làm sao ông bit trong tng đá có giu thiên s? Nhà điêu khc nói: trong đá vn không có thiên
s nhng ta đã dn ht tâm tríđ tc. Ly thiên s trong lòng nhà điêu khc làm ch đ đ vit mt bài dài
800 ch.
7.ă thi tnh T Xuyên: Trong cuc sng có rt nhiu câu hi, có ngi ham hi, có ngi ngi hi. Hãy
ly “Hi” làm ch đ và vit mt bài không di 800 ch.
8.ă thi tnh Giang Tây: Có con chim yn n sau khi p trng tr nên rt béo, không th bay đc cao. M
ca chim yn khuyên nó nên tng cng tp luyn đ gim béo, nh th mi có th bay đc cao. Ly
“Chim yn gim béo” làm ch đ, t đt tiêu đ và vit mt bài 800 ch.
9.ă thi tnhăSnăông: Có mt câu chuyn ng ngôn nh sau: ng t di đt nhìn lên, con ngi đu
thy sao tri lp lánh, sáng ngi, nhng khi con ngi tin gn sao tri s phát hin ra rng các ngôi sao

cng ging nh trái đt - g gh, không bng phng, xung quanh đy bi bm. T câu chuyn ng ngôn
này em cm ng đc điu gì? Ly đó làm ch đ và vit mt bài vit dài 800 ch.
10.ă  thi thành ph Trùng Khánh: (1) Hãy vit mt bài vit 200 ch miêu t mt bn xe.
(2) Bc đi và dng li là hin tng thng gp trong cuc sng, nó đã giúp ta có đc nhng suy ngh
và liên tng v t nhiên, xã hi, lch s, nhân sinh. Hãy ly ch đ “Bc đi và dng li” đ vit mt bài
vit 600 ch.
11.ă thi tnh Liêu Ninh: Ly “ôi vai” làm ch đ và vit mt bài vit dài 800 ch.
(ăCngvnătng hp và dch t http://China Daily.cn)
Và di đây là mt s đ vn ca Trung Quc 1998:
1. Bn
2. Ngnăđèn.
3. Xin M hãy yên tâm.
4. T quc trong lòng tôi.
5. Tác hi ca thuc lá.
6.Vi danh d caănhƠătrng.
7. Con ngi phi có khí tit.

Khóa hc Chuyênăđ Ngh lun xã hi ậ Thy Phm HuăCng Cách làm bài vnăNgh lun xã hi

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 7-


8.ăSuyănghăt ngn la.
9.ăc sách phi hiu sâu.
10. Thiu tôi thì ch vnăđôngăsao?
(Dn theo G.S TrnăìnhăS, i mi dy hc làm vn  THPT, Tp chí Vn hc và tui tr, s 8 ậ
2003)
E. SÁCH CN C CHO PHN NGH LUN XÃ HI:

1. Nhiu tác gi, Vn ngh lun đu th k XX,ăNXBăVnăhc, HN.2003
2. Nhiu tác gi, Nâng cao k nng làm bài vn ngh lun, NXB Giáo dc, HN, 2005
3.ă Ngc Thng, Vai trò ca lp lun trong vn ngh lun, Tp chí Vn hc và Tui tr, 1-2005
4.ă Ngc Thng, Lun đim ca bài vn ngh lun, Tp chí Vn hc và Tui tr, 11-2006
5.ă Ngc Thng, Làm vn(chngăVn ngh lun),ăNXBăi hcăSăphm, HN. 2007
6. Danh ngôn th gii ( hoc Danh ngôn c kim ông Tây)
7. Nhiu tác gi, Ht ging tâm hn, NXB Thành ph H Chí Minh, 2004
8. Nhiu tác gi, Quà tng cuc sng, NXB Tr, TP HCM, 2006
9. Nhiu tác gi, Hãy can đm và tt bng, NXB Tr, 2004
10. Nhiu tác gi, Sao không dám c m, NXB Tr, 2003
11. Nhiu tác gi, Phép màu nhim ca đi, NXB Tr, TP HCM, 2004
12. Nhiu tác gi, Lòng tt là mt món quà, NXB Tr, TP HCM, 2004
13. T sách Mãi mãi tui hai mi, NXB Công an nhân dân.
14. Nhiu tác gi, Nhng tm lòng cao c, NXB Tr, TP HCM, 2004
15. Nhiu tác gi, Vt lên s phn, NXB Tr, TP HCM 2006
16. Nhiu tác gi, iu kì diu t cách nhìn cuc sng, NXB Tr, TP HCM 2006
17. Nhiu tác gi, Dám thành công, NXB Tr, 2008.
18. Nhiu tác gi, Nguyên lý ca thành công,ăNXBăVnăhóaăthôngătin,ă2009.
19. T sách Sng đp.
20. Nhiu tác gi, Ngi Trung quc xu xí
21. Nhiu tác gi, Phm cht và thói h tt xu ca ngi Vit
22. Nhiu tác gi, Truyn cc ngn
23. Chuyn vui ch ngha, NxbăVnăhóa-Thông tin, HN, 1996
24. Nhiu tác gi, Kho tàng c hc tinh hoa,ăNXBăVnăhóaăthôngătin,ăHN,ă2003
25. T.s Moóc-ti-măGi.ăÉt-l,ăNhng t tng ln t nhng tác phm v đi,ăNXBăVnăhóaăthôngătin,ăHN,ă
2004
26. Nhiu tác gi, B sách 10 vn câu hi vì sao, NXB Khoa hcăkăthut, HN. 2001
27. Ngha trang Trng sn lung linh ánh nn, Vietnamnet, 27-7-2004
28. Bách khoa toàn th m:
www.wikipedia.org.vn

Khóa hc Chuyênăđ Ngh lun xã hi ậ Thy Phm HuăCng Cách làm bài vnăNgh lun xã hi

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 8-


29. Nguoiduongthoi.com.vn
G. MT S TÀI LIU KHÁC:
1. Ngôi nhà nh có Tình yêu ln
(Bài vită nàyăđưăđngătrênăVnExpress.netăngàyă 24/09/2010.ăXemăti: Bài này
thy Phm Huă Cng vită choă conă gái,ă nhngă cóă th coiă nhă tàiă liu tham kho b íchă choă đ
vn sau: Miăgiaăđìnhălàămt t măyêuăthng.ăSuyănghăca anh ch?
)
Tng Khánh Chi ca ba m và các Con trong Hi Nghé tháng Mi, nhân dp các Con tròn mt tui.
Chaăđ rngăđ Con có th vuiăđùa,ăchy nhyătungătng,ăcngăchngă đp, sang trngăvƠăđyăđ tin
nghiầănhăngôiănhƠăca bao bn bè cùng tui viăCon,ănhngăđóăvn là T MăYểUăTHNG,ălƠăniă
yêuăthng,ăđùm bc và che ch cho Con.
 đó,ăBaăM đƣ,ăđangăgn bó cùng nhau và s cùngăvunăđp cho hnh phúc bình d ca mình; cùng san s
nim vui, ni bun; cùng chung vai gánh vác; cùng nuôi dyăvƠăchmăchútăchoăCon.
 đó,ănuăđôiălúcăBaăM còn to ting vi nhau, thìăcngăch là do còn btăđngăquanăđim trong vicăchmă
sóc và dy d Con,ăđ làm sao Con ln khôn và vngăvƠngăhnănaătrongăđi.
 đó,ăm có th càu nhàu sut 8 tingăđng h vìăBaăđƣăung mt ccăbiaă5ănghìn,ănhngăli sn sàng b ra
hàng triuăđngăđ mua loi bm tt nht cho Con.
 đó,ăConăs bi bô nhng tingănóiăđu tiên, và chp chng nhngăbcăđiăth nhtătrongăđi.
 đó,ămi tingăci trong tro caăConăđu có sc mnh lan truyn thành nhng nim vui ln,ăđuăkhiă
lên nim hnh phúc vô b. Và mi ting khóc hn ti caăConăđu khin Ba M xót xa, lo lngăđn tht
lòngầ
 đó,ăConăkhôngăbaoăgi phi nghe nhng li có th làm tnăthngălòngăt trngăvƠălƠmăđauăđn trái tim

bé bng ca mình.
 đó,ăbt c lúcănƠoăConăcngăcóăth gcăđu lên vai Ba M đ khóc khi bun bã, ôm c Ba M khi hnh
phúcăsngăvui,ălaoăvƠoăvòngătayăyêuăthngăca Ba M đ tìm s bình yên che ch, hay nm bên M và
th th v nhngărungăđngăđuăđiầă
 đó,ămi cánh ca ca ngôi nhà luôn rng m vƠăbaoădungănhătráiătimăca Ba M, luôn ch đónăConămi
ln Con tr v sau nhng chuynăđiăxaầ
Khi nhngăsuyănghănƠyăhin dinătrongăđu, Ba va vit cho Con, va lng l lauănc mt ậ nhng dòng
nc mtăsungăsng, cmăđng và hnhăphúc.ăConăđngăci khi thy Ba yuăđui và không nén ni tình
cm ca mình. Ch nhngăngiămƠăBaăyêuăthngănht mi có th làm cho Ba nh l. Và ch khi Con hiu
đc giá tr ca nhngădòngănc mt, Con mi bit trân trng, nâng niu, gìn gi nhng n ciầ
Ba vn cm thy áy náy, thy mình có li khiăchaămuaăđc cho M và Con mtăngôiănhƠătoăđp,ăđ đy
và sang trng.ăNhngăBaăvnăđangăc gng ht mình và Ba tin rng mtăngƠyăkhôngăxa,ăcămăy s tr
thành hin thc. Dù th,ăConăcngăđng bao gi quên cái T MăYểUăTHNGănh bé và bình d bây
gi.

Khóa hc Chuyênăđ Ngh lun xã hi ậ Thy Phm HuăCng Cách làm bài vnăNgh lun xã hi

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 9-


Conăcngăđng quên rng, trong khi Con có mt T MăYểUăTHNGăthìănhiuăngi bn nh ca Con
trên mi minăđtănc vn còn chu nhiu thit thòi mt mát. Nhiu bnăkhôngăđc  bên Ba M ca
mình,ă khôngă cóă đc mt mái nhà bình d,ă khôngă đc che ch yêuă thng,ă khôngă đcă đn
trngầCƠngăln khôn, Con càng phi bităđng cm và san s cùng nhng bn nh thit thòi, dù ch là
món quà bình d hay mt liăyêuăthng,ăanăi,ăđngăviênầăCƠngăln khôn, Con càng phi bit trân trng
T MăYểUăTHNGănh bé mƠămìnhăđangăcó.
Con , ngôi nhà nh y Ba M đƣădng lên t hai bàn tay trng.ăBaăđƣălƠmăvic mitămƠiăđ có tin mua nó,
còn M thì to tn vun vén, lo toan, sp xp, dngăxơyầăNhngăchínhăỦăthc trách nhim và tình yêu Ba

M dành cho nhau và cho Con, chính công sc ca M, và nht là s xut hin caăConăđƣălƠmăchoănóăthc
s tr thành T M, tr thành TH GIIăYểUăTHNG.ăConăbit không, nu không có Tình yêu, mi
ngôi nhà s ch là nm m lnhăgiá.ăiu y, Ba M mun con ghi nh,ănhăBaăđƣătng nhc M ngay t
nhngăngƠyăđu Ba M gn bó cùng nhau:
“Anh dng ngôi nhà theo quy lut Tình yêu
Chng cn đn nhng lâu đài lnh giá
Ch tin ni nào có Em đn 
Ch sng bng hi th ca Em thôi”
Khiătrng thành, Con gái bé bng ca Ba M cngăs có mt mái nhà riêng. Ba M tin rng,ăConăcngăs
làm ht scămìnhăđ mái nhà y tr thành T MăYểUăTHNGăngp tràn tingăci hnhăphúc;ăđ hiă
m ca tình yêu và ý thc trách nhim, ca s đng cm, s chia, thân thinầs tràn ngp trong mi ngóc
ngách nh bé nht caăngôiănhƠầ
Ba M yêu Con và yêu T M ca mình.
Ba M ca Con
Phm HuăCng
Ngun:
www.socxinh.net
2.ăBcăđiăđuăđi ca Con và bài hc t đôiăchân
(Bài vitănàyăđưăđngătrênăVnExpress.netăngàyă24/09/2010.ăXemăti: Bài này thy Phm HuăCng
vităchoăconăgái,ănhngăcóăth coiănhătàiăliu tham kho b íchăchoăđ vn sau:ăăSuyănghăca anh ch
v bcăđiăvàăđôiăchânăcaăconăngi? )
Gi Khánh Chi ca ba và các Con trng Hi Nghé tháng Mi
Gn 40 tui miăcóăđc hnh phúc làm cha, nên ba hi hp,ăsungăsng và cmăđngăđn nghn ngào
khi Con chp chngăbcăđiăth nhtătrongăđi. Ba hiu rngăconăđƣărt n lc, thm chí phiăvt qua rt
nhiu vt v,ăkhóăkhnầđ đng vngăvƠăbcăđiătrênăđôiăchơnăbéăbng ca mình.ăNhngănhng vt v,
khóăkhnăy chng là gì phi không Con, biăđ có th đng thng bng hai chi sau trên mtăđt,ăloƠiăngi
đƣăphi tri qua hàng vnănmătin hóa, triăquaăvôăvƠnăđauăđn, nhc nhnầ

Khóa hc Chuyênăđ Ngh lun xã hi ậ Thy Phm HuăCng Cách làm bài vnăNgh lun xã hi

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 10-


Dù nhngăbcăđiăđu tiên ca Con ch vô cùng nh bé,ănhngăvi Ba, liăcóăỦănghaătoăln, thiêng liêng.
Conă đng nnălòngăvƠă đng bao gi coiă thng nhngă bc chân nh y. Con thy không, chính nh
nhngăbcăchơnăbéătíăxíuămƠăđƠnăkinăđƣăvt qua nhiu chngăđngădƠiăđ kim mi và mang thcănă
v t m ca mình. Và khi riăkhoangăđ b Eagle caătƠuăAppolloă11ăđ tr thƠnhăngiăđuătiênăđt chân
lên mtătrng,ăbc chân nh bé caănhƠăduăhƠnhăvătr NeilăAmstrongăngiăMăđƣătr thƠnhăbcăđiălch
s: "ây ch là mt bc đi nh ca mt ngi, nhng li là bc tin ln ca toàn nhân loi!"
Lnăđu tiên lò dò chp chng tpăđi,ăch bcăđcăvƠiăbc, Con li ngi bt xung. Gingănhăsauăkhiă
làm vicăngi ta cnăđc ngh ngi,ăđóăcngălƠăđiuăbìnhăthng Con . Con hãy nh rng, trong khi
BC I,ăngiătaăcngăphi bit DNG LI, và phi c gng DNGăÚNGăLÚC.
Con bităkhông,ătrênăđngăđiăvƠăđngăđi,ăaiăcngăcóălúcălmăđng, lc li. Nu có lúc chng may Con
b lcăđng,ăthìăđiu quan trng không phiălƠătngătcămƠălƠătìmăđng quay tr li.
Nhng lúc y,ăConănênăbìnhătnhăhiăthmăvƠătt nht là hi nhngăngi già. Chc chn s có nhiuăngi
tt bng ch cho Con mtăđngăđiăđúng.
Khiăđngătrc mtăngƣăba,ăngƣăt,ăngƣănm,ăngƣăsáuầtrênăđng, Con cnăbìnhătnhăvƠătnhătáoătìmăđng
đi đúng,ădùăđóăcóăth chaăhnăđƣălƠăconăđng ngn nht và ít tr ngi nht.ăNgiătaătrongăđi,ăaiăcngă
tng ít nht mt ln phiăđngătrc nhng la chnăkhóăkhn.ăCóănhng la chn sai lmăvƠăđauăđn
khin ta hi hn c đi,ănhngăcngăcóănhng la chn đúngăđn và sáng sut m raăchoăconăngi nhng
chân tri mi, nhng ng đng mi, nhng nim hy vng mi. Con phiădngăcm la chn cho mình mt
liăđiăriêng,ădùăđóăch là li nh. Li nh,ănhngăli có th là mt liăđiăxaăConă.
Khiăbcăđi,ădùăphi dùngăđôiămt caămìnhăđ quanăsátăđngăđiătrênămtăđt,ănhngăConăcngăđng quên
có lúc phiăngc nhìn tri. Nu ch mi mê nhìn ngm mây tri,ăngi ta có th s mt mng vì nhngă“
gƠ”,ă“nhng cng t thn l thiên”ăvƠăvôăvƠnăcm by khác trên mtăđt.ăNhngănu ch cmăđu nhìn
xungăđt,ăngi ta s không bao gi thyăđc nhngăcánhăchimăđangăchaoăling gia khong không bao
la và nhng vì sao lung linh taăsángầ
ngăhƠnhăcùngăđôiăchơnăkhôngăch cóăđôiămtătinhătng, mà còn cn có mt th lc mnh m, mt ý chí

kiênăđnh, mt bnălnhăvng vàng, mt khi óc sáng sut và mt tmălòngăthngăyêuăConă. Nhngăđiu
đóăs giúpăConăvt qua các tr ngiătrênăđngăđi. “Mi con đng đu dn đn Roma”, ch cn con bn
b và n lcătheoăđuiăconăđng mìnhăđƣăchn.ăiu quan trng nht là con phi vng tin vào sc mình
trong vicăvt qua miăkhóăkhnăcáchătr đ đnăđcăcáiăđíchăcui cùng:“ng đi khó không phi vì
ngn sông, cách núi mà vì lòng ngi ngi núi e sông” (Nguyn Bá Hc)
Khiăbcăđi,ănhng ngiăbìnhăthngăvƠăchơnăchínhăthng thngăngi, ngngăcaoăđuăvƠăđt hai bàn
chân trên mtăđt. Con có th qu giăđ nơngăđ mt em bé va vpăngƣ,ăđ dìu mtăngiăgiƠăcôăđnăva
khuu xungătrênăđngầ,ănhngăConăphi nh rng không bao gi đc phép h mìnhăđiăbngăđu gi,
nhtălƠătrc quynăuy,ăđa v, tinătƠiầ“Trc mt trí tu v đi, tôi cúi đâu. Trc lòng tt, tôi qu gi!”
(V.Hugo).ăNgi ta ch nên qu giătrc bàn th t tiên,ătrcăcôngănăsinhăthƠnhăvƠădng dc ca cha

Khóa hc Chuyênăđ Ngh lun xã hi ậ Thy Phm HuăCng Cách làm bài vnăNgh lun xã hi

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 11-


m,ătrc lòng nhân ái caăconăngiầăDùăkhóăkhnăvƠăgianăkh đnăđơu,ăConăcngăhƣyătpăđ luôn kiêu
hƣnhăđng thngătrênăđôiăchơnăca chính mình. Sau này, dù Con có xe Bugatti Veyron, Porsche Cayenne
hay siêu xe Ferrari, Rolls ậ Royceăđiăchngăna thì chic xe hinăđi, sang trngăvƠăđt tin yăcngăchng
th đaăConăđn tnăChùaăng trên non thiêng Yên T,ăhayăđn mi minăđt khác, và càng không th
giúp Con nhng lúc Hà ni tcăđng.ăăNgi bn thy chung, bn b,ăkiênăcngầcóăth đaăConăđn
miăniăConămun, bao gi cngălƠăÔIăCHỂNăCA CHÍNH MÌNH, Con .
Gingănhămiăđa tr bìnhăthng khác, khi btăđu chp chng tpăđi,ăConăcngăthng vp ngƣăvƠăđiu
đóăkhin ba lo lng,ăxótăxa.ăCáiăngƣălƠmăConăđau,ăvìămtăđt bao gi cngătht!ăNhngăcóăaiăbităđiămƠă
không vpăngƣăđơuăCon?ăConăđng s, vì nu s ngã, s đau,ămiăđa tr trênătráiăđt này s không bao gi
dámăbc!ă có th kiêuăhƣnhăbc điăvƠăchy nhy trên mtăđt,ăngi ta phi bit chp nhn vp ngã và
phi bităvt lên niăđauăConă. “Mi ln ngã là mt ln bt di /  thêm khôn mt chút na trong đi”
(T Hu).

Conăcngăđng trách ba khi thyăConăngƣ,ăConăđauămƠăbaăkhôngăb Con hay nơngăConăđng dy ậ dù ba
rtăthngăConăvƠăxótăxaăloălng cho Con. Ba vn luôn  bên Con, dõi theo tngăbcăđiănh bé ca Con,
đng viên và khích l Con.ăNhngăbaămun rng khi chng may vp ngã, Con s đ canăđmăvt qua ni
đau,ăs dngăcm t đng dy bngăđôiăchơnăbéăbng ca mình, không buông xuôi  liầăBaătinărng nht
đnh Con s lƠmăđcăđiuăđóăvƠătinărng câu danh ngôn này s tr thƠnhăđiu tâm nim ca Con trong mi
cuc hành trình:“Tht bi không phi là vp ngã mà là c nm lì sau khi ngã” (Ghenin).
NƠo,ăhƣyăđng dyăvƠăbc tipăđi,ăConăgáiăbéăbng ca ba. Con hãy nm tay ba, còn ba thì luôn nm bàn
tay m áp, to tn ca m. Tay trong tay, c giaăđìnhătaăli tip tcălênăđngầ
Ba ca Con
Phm HuăCng
Ngun:
www.socxinh.net
3. VIT CHO CON T VỐNGăLăMIN TRUNG
(Bài vitănàyă đưă đngătrênă VnExpress.netă ngàyă 25/10/2010.ă Xemăti:
Bài này
thy Phm Huă Cng vită choă conă gái,ă nhngă cóă th coi nhă tàiă liu tham kho b íchă choă đ
vn sau:ăăSuyănghăca anh ch v tìnhăhìnhălălt  minăTrungăđu tháng 10 va qua?)
Gi Khánh Chi ca ba và các Con trong Hi Nghé tháng Mi
Dùăđƣăli b hƠngătrmămétătrênănhiuăđonăđng ngpăđn ngang bng  Hà niănmă2008,ăđƣăkh s
vì triuăcngăvƠămaăln  SƠiăgòn,ăđƣătriăquaălăquétă HƠăgiangầnhngăchaăbaoăgi ba chng kin
mt thm cnhăkinhăhoƠngănhălălt va gây ra  3 tnh min Trung, Con . Gia mt vùng mênh mông
ncăl,ăch còn nhng nóc nhà, nhng ngn cây và nhngăđnh ctăđin cao nht là có th nhôălên.ăi
dinătrc cnhămaălăhy hoi bao nhiêu công sc và tài sn,ăcpăđiăhnătrmămngăngi, cun trôi xe
khách và nhiu gia súc, nhn chìm nhng mái măgiaăđìnhầngayăc nhng ngiăđimătnhăvƠăcng rn
nhtăcngăkhôngăth khôngăthngăcm,ăđauăđn, xót xa. Khi Con là công dân trong mt cngăđng dân

Khóa hc Chuyênăđ Ngh lun xã hi ậ Thy Phm HuăCng Cách làm bài vnăNgh lun xã hi

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12

- Trang | 12-


tc,ălƠăngi con ca mtăđtănc, Con không bao gi đc phép th ătrc s phn caăđtănc, ca
nhơnădơn,ăcƠngăkhôngăđc phépălƣnhăđm, dngădngătrc ni kh caăđng bào.
Con có th hiuăđc ni nghn ngào ca Ba khi chng kin nhngăgngămtăđƠnăôngăhc hác tuyt
vngănhìnădòngăncălăcpăđiătt c nhng gì yêu quý nht mà c điămìnhăđƣăgơyădng cht chiu, nhng
ngi ph n phi d ngói ngi trên mái nhà mong tìm mtăcăhi sng, nhngăngi già và nhng tr thă
run cm cp vì lnhăvƠătímătáiăđiăvìăđóiầBaăcngăkhôngăcm niănc mt khi nhiuăđa tr HƠăTnh,ă
Qung Bình thn thc tht lên: “Cháu ch mong có cm n”.ăConăi,ăt ngƠnăđi nay, nhngăngi dân
min Trung trên diăđt hình tia chp này bao gi cngălƠănhngăngi phi chuăđng nhiu vt v, thiu
thn, gian nan và thua thit nht.
Tn mt chng kin cnhămaătipăma,ălăchngălă min Trung, ba mi thm thía li chiêm nghim
“Nht thy nhì ha”, “Thy ha đo tc” ca cha ông. Chng hiu t đơuămƠăncălăp v nhanh, nhiu
và bt ng đn th.ăCóăniăch t 10hăđêmăđnă2hăsáng,ăncăđƣădơngăcaoă4ămét,ăcóăniănc ngp sâu 7
métầConăi,ăkhôngăcóănc, s sng không th tn ti,ănc là ngun sngănhngăncăcngăcóăth tr
thành k thù hy dit s sng ca chúng ta. Con thyăkhông,ăconăngi có th chinh phcăđc nhiu hin
tngăthiênănhiên,ănhngăvnăchaăth làm ch đcăthiênănhiên,ăvƠătrc nhng cnăthnh n ca thiên
nhiên,ăconăngi vn chng là gì c. Cuc chinăđu ca nhngăchƠngăSnăTinhăvi Thy Tinh, cucăđ
sc giaăconăngi viăthiênănhiênầkhôngăphi là chuyn ca mt thiăđƣăqua,ămƠăcònălƠăchuyn ca
nhiuăđi sau na.
Nhngănhngăcnăthnh n caăthiênănhiênăcngăđơuăphi là không có nguyên do! "Thit hi nng n 
min Trung mt mt do ma ln, mt mt do các công trình thy đin, giao thông làm bin đi dòng chy
t nhiên, chm thoát ra bin", ông TrnăìnhăƠn,ăCh nhimăVnăphòng Quc hi,ănguyênăbíăthătnh y
HƠăTnhăđƣătng bày t.  làm ra ca ci,ăđ sng và tn ti,ăchúngătaăđƣălƠmănhiu vic khin thiên nhiên
ni gin,ăđƣăpháăhy nhiu quy lut cân bng vng chãi ca thiên nhiên. Thiên nhiên vn là bu bn, là môi
trng sng caăconăngi,ănhngăconăngi ậ vi nhng vic làm thiuăsuyăngh,ăkhôngăthn trng, không
tnh táo ậ đƣăbin thiên nhiên thành k thù ca chính mình Con .ăBaăchaăbaoăgi tham gia phá rng,ăcngă
không phi là k tip tay cho nn phá rng,ănhng ba vn thy mình có liătrc nhngăđauăkh mƠăđng
bào min Trung phi on mình gánh chu, biăvìăbaăđƣăth ,ăhoc buông xuôi bt lc khi không làm sao

ngnăđc nn phá rng.
Giaămênhămangăncălămin Trung, ba càng hiu thêm cái to tn tháo vát ca nhngăngi dân vô
danh, bình d, vnăbaoăđi sng trên cát trng vi cái nng cháy tht cháy da. S tháo vát và bnănngăhamă
sng mãnh lit s giúpăngiătaăvt lên và thích nghi vi c nhng hoàn cnh khc nghit ngoài ý mun.
Nhng thân cây chuiătng chng vtăđiăbng tr thƠnhăbèăvtăl.ăConăthy không, trong mt hoàn cnh
nƠoăđó,ănhng gì rtăđi nh bé, bình d cngăbng tr thành quý giá, thiêng liêng. “Mt ming khi đói bng
mt gói khi no”.  đơy,ămtăbánhălngăkhô,ăna gói mì tôm, mt ngmănc sch, mt tmăchnăđn,ămt
chic áo chic qun snăráchầđu tr thành báu vt,ăđuăquỦănhăvƠngăConă.

Khóa hc Chuyênăđ Ngh lun xã hi ậ Thy Phm HuăCng Cách làm bài vnăNgh lun xã hi

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 13-


Baăcngămun truynăđn Con s cm phc và lòng bitănăvôăhnăđi vi nhng chinăsăcôngăanăvƠă
nhng anh b đi c H đƣăx thân cu giúpăđngăbƠoătrongămaăl.ăH ch là nhngăngi lính bình
thng Con ,ănhngăh bit sát cánh cùng nhân dân, bităyêuăthng,ăđùmăbc, chia s vi dân, nên h tr
thành nhngăanhăhùngătrongătìnhăthngămn ca nhân dân. Và chính công sc lng thm ca h - trongălă
bão, trong chinătranhăcngănhălúcăhòaăbìnhăậ đƣălƠmănênăcp bc, quân hàm ca nhiu v tngầ
Cmăđng nht là giaăcáiăđói,ăcáiălnh, cái thiu thn gian nan caăbƣoălăvn là cái m áp và sâu sc
caătìnhăngi. Cùng vi nhng n lc caăng,ăNhƠănc, Chính ph,ăquơnăđiầmiăngi dân Vit
nam và kiu bào  ncăngoƠiăđuăhng v min Trung, thit tha chia s và ng h min Trung bng c
vt cht ln tinh thn. S ng h y dù ln hay nh,ăđuăđyăỦănghaăvƠămăápătìnhăngi. Ba c ngh,ăgiáă
nhăs tin 80 nghìn t mƠăVinashinăđƣălƠmănăthuaăl đcădùngăđ cu tr đng bào min Trung thì ý
nghaăbit bao! Giaămaălămin Trung, cái thm thit ca trit lí dân gian “Bu i thng ly bí cùng…”,
“Nhiu điu ph ly giá gng…”, cái thiêng liêng ca hai ch “đng bào” càng thêm ngi sáng. Gia
mênhămôngăncăl,ănhngăngi dân min Trung nghèo kh, chân tình vn quên mình cuăgiúpănhauăvt
quaăcnăhon nn, vnăđùmăbcăyêuăthngăgn bó cùng nhau, vn chia s cho nhau tng ngmănc sch,

tng mingălngăkhô,ătng mu mì tôm, vnănhng nhau tng chic thuyn con, tng tm ván g, tng
chic bè chuiăđnăsầBƠiăcaăv tìnhăyêuăthngăvƠăđc hi sinh quên mình ca nhngăngi dân bình d
min Trung còn sâu sc và cmăđngăhnănhiu so vi bnătìnhăcaămƠăđôiătìnhănhơnăncăMăđƣăvit trong
phim “Titanic” Con ầ
ầDùăcóăvităbaoănhiêuăchngănaăcngăchng th nói htăđcătìnhăyêuăthng,ăs s chia và nim cm
phc ca ba, ca Con, ca toàn dân tcăđi vi minăTrung.ăNcălări s lui, nhngăđauăthngămt mát
riăcngăs dnănguôi,ănhngălƠmăth nƠoăđ cuc sng caăđng bào min Trung tr liăbìnhăthng,ăđ
miăđa tr nhăConăđuăcóăcmănăáoămc,ăđuăđc tiătrng, và nhtălƠăđ nhng thm cnh mà nhng
cnăthnh n ca thiên nhiên gây ra không còn tái dinầvnălƠăđiu day dt không nguôi ca ba, ca Con,
ca miăngiădơnătrênăđt Vit, phi không Con?
Ba ca Con
Phm HuăCng
Ngun:
www.socxinh.net
4. Bài báo khin 1 t ngiăriăl !!!
"Con đã tng đn trong đi này, và con rt ngoan! "y là li nói cui cùng ca mt em bé tám tui, và
đc khc li trên bia m em.
"Conăđưătngăđiăquaăcucăđi này! Và con rt ngoan!"
Cô bé Xa Dim tám tui,ăđôiămtăđenălóngălánhăvƠămtătráiătimăth ngây non nt, Xa Dim m côi, cô bé
ch sngătrênăđi vn vnă8ănm,ăcơuăcui cùng cô nói là mt li thanh minh non nt:ă"Conăđƣătngăđc
sng! Và con rt ngoan!". Xa Dim hy vngăđc cht vào mùa thu. Thân th gy gò ca em ging mt

Khóa hc Chuyênăđ Ngh lun xã hi ậ Thy Phm HuăCng Cách làm bài vnăNgh lun xã hi

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 14-


bông hoa n theo mùa. Khi hoa vàng n khp mtăđt và nhng chicăláăriăchaoăling khpăni,ăemăs thy

c nhngăđƠnănhnădiăcăbayăngangătri xa.
Em t nguyn b điu tr, và dùng toàn b 540 nghìn Nhân dân t (gn 1,1 t đng tinăVN)ăđ chia thành 7
phn, mang sinh mnh chính mình chia ra thành nhng phn bánh hy vng tng cho byăngi bn nh
đangăchinăđu gia ln ranh ca s sng và cái cht khác.
"Tôi tình nguyn t b điu tr"
Xa Dim không bităaiălƠăchaăđ ca mình, em ch cóă"cha"ălƠăngi thu nhn em v nuôi nng.
Ngày 30/11/1996 (20/10 âm lch),ă"cha"ăXaăSăHu phát hin mt hài nhi mi sinh b vt b đangăthoiăthópă
và lnhătoátătrongăđng c bên chân mt cây cu nh  th trnăVnhăHng,ăngc hài nhi cài mt mu giy
nh, ch ghi vn tt "20 tháng 10, 12 gi đêm".ă
Khiăđó,ăchaăXaăSăHu tròn 30 tui, nhà  t 2, thôn Vân Nha, th trn Tam Tinh, huynăSongăLu,ătnh T
Xuyên.ăVìănhƠănghèoăquá,ăkhôngăciăđc v, nu cha nhnănuôiăthêmăđa tr này, có l càng chng báo
gi có cô nào chu ly cha na. Vì vy,ănhìnăđa tr còiănhăconămèoăbéăva khóc va ngáp ngáp thút thít,
XaăSăHu my ln nht lên ri liăđt xung, b điări li ngoái liănhìn,ăđaăbéăthơnămìnhăđyăbùnăđt
lnh, ting khóc yu t, nu không ai cu, ch myămƠăđt sinh mnh! Cnărng,ăanh ômăđa bé lên ln
na, th dƠiănói:ă"Thôiăthìătaoănăgì,ămƠyănăny!".
XaăSăHuăđtătênăchoăđa bé là Xa Dim,ăvìăbéăsinhăraăvƠoămùaăthu,ăđúngămùaăthuăhoch mùa màng hoa
tráiăđ đy.ăƠnăôngămt mình làm b, không có sa m,ăcngăkhôngăcóătin mua sa bt,ăđƠnhăbónăconă
nhng thìa cháo hoa. Vì th, Xa Dim t nh đƣăcòiăcc, yuăđui, lm bnh,ănhngălƠămtăđa tr vô cùng
ngoan và hiu bit.ăXuơnăđiăxuơnăli, Xa Dimănhăbôngăhoaănh trên dây Kh ng, ln khôn dn, vô
cùng thông minh và ngoan ngoãn.
Hàngăxómăđu nói, nhngăđa tr b b riăđc nht v nuôi, bao gi tríăócăcngăkhônăngoanăthôngăminhă
hnăngi. Và miăngiăđu yêu Xa Dim. Dù em t nh đƣăhayăbnh ttăliênămiên,ănhngătrongăs nâng
niuăxótăthngăcaăcha,ăemăcngăln lên dn.
Nhngăđa tr s phnăđauăkh thngăkhácăngi. T lúc 5 tui, em rt bit ý thc giúp cha làm vic nhà,
gităgiăqun áo, nuăcm,ăct c emăđu bit làm thành tho. Em bit thân phnămìnhăkhôngăđcănhă
nhngăđa tr conănhƠăngi khác, tr con hàng xóm có b có m, nhà mình ch cóăcha.ăGiaăđìnhănh này
do hai b con li hi chngăđ xơyăđp, em cn phi tht ngoan thtăngoan,ăkhôngăđ cha lo lng thêm chút
nào, hoc gin em mt ln nào.
Vào hc lp Mt, Xa Dim bit mình phi c gng. Em xp th Nht trong lp,ălƠmăngi cha mù ch ca
mìnhăcngăm mày m mt viălƠngăxóm.ăEmăchaăbaoăgi đ cha phi tht vng. Em hát cho cha nghe, k

nhng chuyn vui v  trng cho cha nghe, nhng phiuăbéăngoanăhayăhoaăđim ttăemăđu dán lên vách
tng.ăôiăkhiăemăbng bnh ra nhngăđ bƠiăkhóăđ bt cha phi giiăđc Mi lúc nhìn thyăchaăci,
emăđuăvuiăsng.
Dù con không có m,ănhngăconăcóăth sng vui v cùngăcha,ăđóălàăhnh phúc!

Khóa hc Chuyênăđ Ngh lun xã hi ậ Thy Phm HuăCng Cách làm bài vnăNgh lun xã hi

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 15-


Lnăđuătiênătrongăđiăđc ung sa, nh chp sau khi Xa Dim quay li bnh vin vi s tinăđc quyên
gópăgiúpăđ.
Tháng 5/2005, Xa Dimăthng b chy máu cam. Mt bui sáng ng dyăđnh ra mt,ăđt ngt em phát
hin c chuănc ra mtăđƣăbin thành màu hng. Nhìn k,ălƠămáuămiăđangănh git xung, không cm
máuăđc. Không cònăcáchănƠoăkhác,ăXaăSăHuămangăconăđiătiêmă bnhăxáăđaăphng,ănhngăkhôngă
ng, mt vtămiătiêmăbéătíăxíuăcngăchy máu mãi không ngng.ăTrênăđùiăXaăDimăcngăxut hin nhiu
"Vtăchơmăkimăđ".ăBácăsănói,ă"Mauălênăbnh vinăkhámăngay!",ăđnăđc bnh vinăThƠnhăô,ăđúngălúcă
bnh vinăđangăđôngăngi cp cu, Xa Dim không lyăđc s th t xp hàng khám. Xa Dim ngi mt
mình ngoài gh dài, tay btămi,ăhaiăđng máu chy thành hàng dc t miăxung, nhum hng c nn
nhà, cha em cm thy ngi ngùng, ch bit lyăcáiăbôăđngănc tiuăđ hng máu, ch miăphút,ăcáiăbôăđƣă
lngăna.
Bácăsăphátăhin ra, vi cung quýt ôm Xa Dimăđiăkhám.ăSauăkhiăkimătra,ăbácăsăngayălp tc vităđnă
Thông báo khn cp bnh tình ca em. Xa Dim mc bnh máu trng (Bch cu cp - acute leucimia).
Chiăphíăđiu tr cnăbnhănƠyăvôăcùngăđtăđ,ăthôngăthngăđiu tr căbnăđƣăcn 300 nghìn Nhân dân t
(tngăđngă600ătriuăVND),ăXaăSăHu choáng váng.
Nhìn con gái nmătrênăging bnh, ông không th chn ch suyănghăna, ông ch có mtăỦăngh:ăCu
con!
Vay khp bn bè h hàng, chyăđôngăchy tây tin ch nhămui b bin, so vi s 300 nghìn t cn có sao

xa vi. Ông quytăđnh bán cái duy nht có th ra tinălƠăcnănhƠăxơyăbng gch mc, gchăchaănungăca
mình.ăNhngănhƠăthìăquáăráchănát,ălúcăđóăkhôngăth tìm ra ai mun mua nó.
Nhìnăgngămt gyăgòăxăxácăvƠăđôiămt u ut ca cha, Xa Dim có mt cmăgiácăđauăxót.ăMt ln, Xa
Dim kéo tay cha li,ăchaănóiănhngănc mtăđƣătrƠoăra:ă'Chaăi,ăconămunăđc cht "
ôi mtăXaăSăHu kinh ngc nhìn con gái: "Con mi 8 tui thôi, vì sao con li mun cht?"
"Con ch lƠăđa bé b b riănht v,ăaiăcngăbo s con bc bo, gi bnh này không chaăđc, cha cho
con ra vinăđi "ă
Ngày 18/5, bnh nhân tám tui Xa Dim thay mtăngi cha mù ch, t ký rành rt tên vào trong cun
bnh án ca chính mình: "T nguyn t b cha tr cho Xa Dim".
"Em t nguyn t b điu tr!"ăăa tr tám tui t lo hu s:
"Hômăđóăv nhà, mtăđa tr t nh đn lnăchaătngăvòiăvnhăchaăbt c điuăgì,ăđƣăđòiăchaăhaiăyêuăcu:
Em mun có mt tm áo mi, và em munăđc chp mt bc nh. Em gii thích cho cha: "Sau này, khi
con không còn na, nu cha nh con, cha có th nhìn con  trong nh".
NgƠyăhômăsau,ăchaăXaăSăHu nh ngiăcôăđiăcùngăđa cháu lên th trn, tiêu ht 30 t (60.000ăVN)ămuaă
mt b qun áo mi, Xa Dim t mình chn mt chic qun cc màu hng phn,ăngi cô chn cho Xa
Dim mt chic váy trng chmăđ,ănhngăkhiămc th Xa Dim mc th, thy tic r nên li ci ra. Ba

Khóa hc Chuyênăđ Ngh lun xã hi ậ Thy Phm HuăCng Cách làm bài vnăNgh lun xã hi

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 16-


ngi điăđn tim chp nh, Xa Dim mc b đ màu hng miătinh,ăngónătayăđaăraăhìnhăch V, c gng
mmăci,ănhngăcuiăcùngăcngăkhôngăkìmăđcăđ nc mt chy ra.
Emăđƣăkhôngăth đnătrng na, em xách cái cpăđngătrênăconăđng nh đu làng, mtănăt.
Nu không có mt phóng viên tên là Truyn Dim ca t "ThƠnhăôăbui chiu", thì chc Xa Dim s ch
nhămt phin lá cây khô rng xung, lng lng b cunăđiătheoăgió.ă
Cô phóng viên này sau khi bit tin t bnh vin,ăđƣăvit mt bài báo, k li toàn b câu chuyn ca Xa

Dim.ăSauăkhiăbƠiăbáoă"a tr 8 tui t lo hu s"ăđcăđng,ăc thành ph ThƠnhăôăđu b cmăđng, c
mng Internet toàn Trung Qucăcngăcmăđng, có mt phong trào lan truyn trên khp Trung Quc, trong
c đi sng tht ca th gii ngi Hoa ln trên mng o, nhngăngi có lòng tt btăđuăquyênăgópăđ
cu sinh mnh mong manh caăcôăbé.ăTrongăvòngămi ngày, con s quyên góp t toàn th ngiăHoaăđƣă
lên ti 560 nghìn Nhân dân t,ăđ đ chi phí phu thut, và hy vng cuc sng ca Xa Dim liăđc thi
bùng lên t bao nhiêu trái tim nhân ái. Sau khi tuyên b kt thúc quyên góp, vn còn nhiu khon tin
chuyn v tài khonăquyênăgóp.ăCácăbácăsăcngăc sc, dc ht sc lcăvƠătƠiănngăchuyênămônăđ cu
cha cho Xa Dim, tt c hàng triuăngiăđu hy vng thành công.
T "ThƠnhăôăbui chiu"ăcóăđngăbƠiăv em
Trên internet, nhiu li nhn gi: "Xa Dim, cô bé yêu quý ca tôi, tôi hy vng em sm mnh kho ri
bnh vin, tôi cu chúc cho em quay liătrng hc, tôi mong mi em bình an ln lên, tôi khao khát tôi s
đcăvuiăsng tin em v nhà chng "
Ngày 21/6, Xa Dim,ăcôăbéăđƣăt b tr liu quay v nhà ch thn Cht,ăđƣăliăđcăđaăv ThƠnhăô,ăvƠoă
bnh vin Nhi. Tin có ri, sinh mnh mng manh có hy vngăvƠăcóălỦădoăđ tip tc đc sng.
Nhp vin ln th hai sau khi có tin quyên góp, trong b qun áo mi cui cùng
Xa Dim chuă đngă đt hoá tr khó chu. Trong ca kính, Xa Dim nmă trênă ging truyn dch,ă đu
gingăđt mt chic gh, gh đ mt cái âu nha, thnh thong em quayăngiăsangăđóănôn.ăS kiênăcng
caăđa bé khinăngi lnăcngăkinhăngc.ăBácăsăT Minh,ăngiăđiu tr chính cho em gii thích, giai
đon hoá tr,ăđng rut và d dy s phn ng kích lit, thiăgianăđu mi hoá tr, mi ln Xa Dim nôn
đu nhiu, naăơu,ănhngăđn "ho" mt tingăcngăkhông.ăTrongălúcăkim tra tu xngăkhiănhp vin,ămiă
tiêmăđơmăt ngc,ăemă"khôngăkhóc,ăkhôngăkêuăla,ăcngăkhôngăchyănc mt,ăđnăđngăđyăcngăkhôngă
dám".
T khiăraăđi cho ti lúc cht,ăemăkhôngăcóăđc mt chút xíu tình yêu ca m.ăKhiăbácăsăT Minhăđ
ngh: "Xa Dim,ălƠmăconăgáiăbácăđi!"ămt em sáng rc lên, riănc mt tuôn xung xi x. Ngày hôm sau,
khiăbácăsăđnăđuăging bnh, Xa Dim bn ln gi: "M!".ăBácăsălngăđiămt chút, ri t t mmăci,
ngtăngƠoăđápăli: "Con gái, ngoan lm!"
Tt c miăngiăđu ch đi mt phép l, tt c đu hy vng giây phút Xa Dimăđc tr v vi cuc
sng. Rt nhiuăngi t thành ph vào bnh vinăthmăem,ătrênămng nhiuăngi hiăthmăem,ăs mnh
ca Xa Dim làm mng Internet xa l tr nênăđy p ánh sáng.

Khóa hc Chuyênăđ Ngh lun xã hi ậ Thy Phm HuăCng Cách làm bài vnăNgh lun xã hi

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 17-


Trong phòng bnhăđyăhoaăvƠătráiăcơy,ătrƠnăđyăhngăthm.ă
Sau khi Xa Dim mt, ông b cngăkhôngăgi liăđng quyên góp nào
Hai tháng hoá tr, Xa Dimă quaă đc chín ca "Qu môn quan", sc nhim trùng, bnh bi huyt
septicemia, tan máu, xut huyt  tăđng tiêu hoá lnănƠoăcngă"hungăhoáăcát".ăNhng liuătrìnhăđu do
cácăbácăsăhuyt hcăNhiăhƠngăđu ca tnh và Trung Quc chunăđoánăquytăđnh, hiu qu rt kh quan.
Bnh máu trngăcnăbnăđƣăđc khng ch. Tt c đangăch tin Xa Dim lành bnh.
Nhngănhng bnh ttă điătheoănhng tác dng ph ca hoá cht tr liu rtăđángăs. Và so vi hu ht
nhngăđa tr b bnh máu trng khác, th cht Xa Dim rt yu t.ăSauăđt phu thut, sc kho Xa Dim
càng kém.
Bui sáng ngày 20/8, em hi phóng viên Truyn Dim:ă"Dìăi,ăxinădìăchoăconăbit, vì sao miăngi quyên
góp tin cho con?"
"Bi vì h đu có lòng tt!"
"Dìăi,ăconăcngălƠmăngi tt."
"BnăthơnăconăđƣălƠămtăngi tt. Nhngăngi tt s giúpăđ nhau, mi làm nên nhngăđiu càng thin
lng."ă
Xa Dim móc t di gi ra mt cun v bài tp,ăđaăchoăTruyn Dim:ă"Dìăi,ăđơyălƠădiăchúcăca con "
Phóng viên Truyn Dim kinh ngc, vi vã m v ra, qu nhiên là nhng vic Xa Dim thu xp hu s.
ơy là mtăđa tr tám tui sp v cõi cht, nmăbòătrênăging bnh dùng bút chì nn nót vit ba trang "Di
chúc". Vì em còn nh quá, còn nhiu ch Hánăchaăhcănênăchaăvităđc ht, còn có nhng ch vit sai.
Xem có th bit em không th vit mt mch bc thănƠy,ămƠăvităsáuăđon. M đu là "Dì Truyn Dim",
kt thúc là "Tm bit dì Truyn Dim". Sut c bcăth,ăch "Dì Truyn Dim" xut hin 7 ln, và 9 ln
gi tt là Dì. Phía sau 16 ch xngăhôănƠy,ătt c là nhngăđiu "nh v dì làm h"ăkhiăemălìaăđi. Và còn
c li mun qua phóng viên "cmăn"ăvƠă"tm bit" vi c th gii.

"Tm bit dì, chúng ta s gpănhauătrongăm.ăDìăTruyn Dim, nhà cha con sp sp ri.ăChaăđng bun, xin
chaăcngăđng nhy lu. Dì Truyn Dim xin dì trông coi b con.ăDìăi,ăcái tin caăconăchoătrng con
mt ít ít, cmănădìăchuyn li cm t ti Hiătrng Hi Hng thp t. Con cht xong, mang ht ch tin
còn li chia ra cho nhngăngi mc bnh ging con, giúp h đ b bnhăhn "ă
Bc di chúc làm Truyn Dim giàn giaănc mt, khóc không thành ting.
Conăđưătngăđc sng, con rt ngoan
NgƠyă22/8,ăvìăđng tiêu hoá xut huyt,ădngănhăsut mt tháng tri Xa DimăkhôngăđcănămƠăch
sng bng dch truyn. Và lnăđuătiênăemă"năvng", em b mt mu nh mìănălin khô b vào mm.
Ngay lp tcăđng rut ca em xut huyt nghiêm trng,ăbácăsăyătáăkhn cp truyn máu, truyn dch cho
em
Nhìn Xa Dimăđauăbngălnăln,ăbácăsăvƠăyătáăđu bt khóc. Tt c miăngiăđu munăgánhăđauăchoăem,ă
nhng,ăkhôngăth lƠmăgìăđc.

Khóa hc Chuyênăđ Ngh lun xã hi ậ Thy Phm HuăCng Cách làm bài vnăNgh lun xã hi

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 18-


Tám tui. Xa Dimăđƣăthoátăđcăcnăbnh ttăquáiăác,ăvƠăraăđiăanălƠnh.ă
Không ai chp nhn s tht. Phóng viên Truyn Dim vut vutăgngămt bé xíu lnh dnăđiăca cô bé,
khóc không thành ting,ăgngămt s không bao gi gi cô là Dì na,ăcngăs không bao gi ci na.
Mng TXuyênonline , mng 163 (mng Internet ni ting nht TQ) ngpătrongănc mt, mng Xinhuanet
toƠnănc mt.ă"auălòngăđn không th th đc"ăsauăđuăđ topicăđóălƠăhƠngăvn li nhn cm xúc ca
các công dân mng TQ. Hoa ving,ăđiuăvn,ămtăngiăđƠnăôngătrungăniênăkh nói: "Con, con vn là mt
thiên s nh trên tri,ăconăđƣădangăđôiăcánh,ăthôiăconăc ngoanăngoƣnăbayăđi "ă
Ngày 26/8, tang l dinăraădi mtăcnămaănh, Nhà tang l  ngoiăthƠnhăphíaăôngăca thành ph
ThƠnhăô cht ních nhngăngiădơnăThƠnhăôăđiăving viănc mtărngărng.ăH đu là nhngă"ngi
cha,ăngi m" ca Xa Dim mà Xa Dimăchaăcóădp gp mt.ă đa bé miăsinhăraăđiăđƣăb vt b,ăđƣă

mc bnh máu trng,ăđƣăt b cha tr,ăđƣăcht không còn cô đnăna. Rt nhiu "Cha-m"ăđiămaătin
theo sau chic quan tài bé nh.
Bc nhătrênăđu Entry trong blog Trang H đƣăchp bia m ca Xa Dim: Mt bc nh Xa Dimăci
mím mím, tay cm mt bông hoa di bé xíu. Mt chính ca bia ch ghi vn vn:ă"ăConăđƣ tngăđc sng,
con rt ngoan! (1996.11.30-2005-8.22)"
Mt sau bia có ghi vài liăđnăgin gii thiu thân th Xa Dim, câu cui cùng là: "Trong nhngănmăEmă
sng,ăEmăđƣăđc nhn nhng m áp caăconăngi. Xin Em yên ngh,ăthiênăđngăcóăEmănênăthiênăđng
cƠngăđpăđ."
Theoăđúngăchúcăth,ă540.000ăNhơnădơnăt còn tha li chia thành nhng tng vt chia cho nhng em bé
khác b mc bnh máu trng. Bnh vin còn ghi li tên ca 7 bnhănhơnăNhiănƠy,ăDngăTơmăLơm,ăT Lê,
HoƠngăChíăCng,ăLuăLinhăL,ăTrng VăTip, Cao Kin,ăVngăKit. Nhng bnh nhân này ln nht
là 19 tui, nh nht là 2 tui,ăđu là nhngăemăgiaăđìnhăquáănghèo,ăđangăgiƣyăda gia s sng và cái cht.
Ngày 24/9, ca phu thutăđu tiên thành công dành cho bnhănhơnăđc nhn vin phí t Xa Dim, là cô bé
T Lê  bnh vin Hoa Tây. Sau phu thut, T Lê mmăci viăgngămt trng xanh, nói: "Xa Dim,
hay yên ngh, v sau này, bia m caăchúngătôiăcngăs ghi thêm mtădòngănhănhau:ă"Tôiăđƣătngăđn
trongăđi này, và tôi rt ngoan!"
Phm Hu Cng dch t Xiahua.net (Trung quc)









Khóa hc Chuyênăđ Ngh lun xã hi ậ Thy Phm HuăCng Cách làm bài vnăNgh lun xã hi

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12

- Trang | 19-


PHN V: BÀI TP T LUYN:
Cơuă1ă(3ăđim):ăSuyănghăca anh, ch v vnăđ:ăVƠoăđi hc có phiălƠăconăđng duy nhtăđ lp thân,
lp nghip hay không?
Cơuă2ă(3ăđim):ăSuyănghăca anh (ch) v vic cho và nhn  đi.
Cơuă3ă(3ăđim): Quan nim ca anh ch v tit kim





Giáo viên: Phm HuăCng
Ngun: Hocmai.vn