Vốn trong trang trại

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Lời nói đầu
Nớc ta hiện nay vẫn cơ bản là một nớc sản xuất nông nghiệp với 80% dân
số sống ở nông thôn, 70% lao động xã hội trong khu vực nông nghiệp, chủ yếu là
sản xuất thuần nông, độc canh, cơ cấu kinh tế lạc hậu, năng xuất lao động thấp.
Trong giai đoạn công nghiệp hoá hiện đại hoá nớc thì công nghiệp hoá hiện
đại hoá nông nghiệp, nông thôn là một tất yếu, hết sức quan trọng để đa nông
nghiệp lên một nền sản xuất lớn, sản xuất hàng hoá là chủ yếu có hiệu quả. Trong
giai đoạn công nghiệp hoá hiện đại hoá nó đòi hỏi chúng ta phải tìm ra những mô
hình tổ chức sản xuất mới, bằng lý luận và bài học thực tiễn từ các nền nông
nghiệp lớn nh: Mỹ, Nga, Pháp... và thực tế ở đất nớc ta cho thấy kinh tế trang trại
là một mô hình sản xuất hiệu quả trong nông nghiệp và sẽ là mô hình tổ chức sản
xuất cơ sở phổ biến trong tơng lai. Do nớc ta có đặc điểm là có diện tích đất canh
tác ít, lại phân tán đây là nhợc điểm lớn cho quá trình sản xuất nh đẩy mạnh sản
xuất thâm canh, chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao, đẩy
mạnh phát triển chăn nuôi...đòi hỏi vốn đầu t lớn để góp phần giải quyết chung về
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
thực trạng vốn cho sự phát triển của trang trại đặc biệt trong huy động vốn và sử
dụng.
Sự nghiên cứu này chuyển tập chung vào một số tỉnh có trang trại phát triển
mạnh, trong quá trình nghiên cứu đã sử dụng một số tài liệu, số liệu chung gian.
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
I. Cơ sở lý luận chung về vốn đối với phát triển
trang trại ở Việt Nam
1. Khái niệm, vai trò, đặc điểm của vốn với sự phát triển của trang trại.
1.1. Khái niệm về vốn trong trang trại
Vốn đợc hiểu theo nghĩa rộng là tiềm năng phục vụ cho sản xuất, bao gồm:
t liệu sản xuất lao động trí tuệm, khả năng tổ chức sản xuất kinh doanh của trang
trại. Đó là những điều kiện vật chất cần thiết không thiếu để tiến hành sản xuất

kinh doanh.
Vốn có thể đợc chia thành tài sản cố định nh: máy móc thiết bị nhà xởng.
Giá trị vờn cây lâu năm, đàn gia súc sinh sản... của vốn đối với sự phát triển kinh
tế trang trại.
Vai trò của vốn đối với việc xây dựng cơ sở hạ tầng nh: hệ thống thuỷ lợi,
giao thông, khu công nghiệp chế biến, hệ thống chuồng trại... Việc xây dựng các
cơ sở hạ tầng này có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với sự ra đời của các trang trại,
đặc biệt là những khu vực vùng sâu, vùng xa, những vùng kinh tế còn kém phát
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
triển. Việc xây dựng cơ sở hạ tầng này còn góp phần sử dụng có hiệu quả vốn kinh
doanh của trang trại, thu hút nhiều nguồn vốn từ các lĩnh vực khác của nền kinh tế.
Việc xây dựng cơ sở hạ tầng là cần lợng vốn rất lớn do vậy cần có sự hỗ trợ của
Nhà nớc.
Vốn góp phần cơ giới hoá trong sản xuất kinh doanh của các trang trại, nhờ
có vốn mà các trang trại mới có thể mua máy móc thiết bị để mở rộng quy mô sản
xuất, giải phóng sức lao động trong những khâu nặng nọc nh: làm đất, tới nớc...
đặc biệt nh trong ngành chăn nuôi. Đây là yêu cầu của sản xuất kinh doanh trong
trang trại lớn hơn so kinh tế hộ và cũng là yêu cầu của công nghiệp hoá hiện đại
hoá trong nông nghiệp nông thôn. Hiện nay trình độ cơ giới hoá trong nông
nghiệp nớc ta vẫn ở trình độ rất thấp chủ yếu là sản xuất thủ công nên năng suất
thấp sản phẩm chất lợng kém.
Vốn góp phần đẩy nhanh quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp
nông thôn nói chung và sự thay đổi chuyển dịch cơ cấu trong từng vùng trang trại.
Cụ thể là sự thay đổi cây trồng, vật nuôi trong từng trang trại, các trang trại nuôi
trồng những cây con có giá trị kinh tế cao, phù hợp với nhu cầu thị trờng tạo ra
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
những sản phẩm có sức cạnh tranh trên thị trờng thế giới. Nhng hiện nay hầu hết
các trang trại đều trong tình trạng thiếu vốn giá những giống các những cây con lại

rất cao, quy trình sản xuất phức tạp nên hiện nay phổ biến các trang trại ở nớc ta
sản xuất độc canh cây, còn kém giá trị. Để chuyển dịch cơ cấu cây trồng vật nuôi
thì vai trò của vốn là hết sức quan trọng và cần có sự hỗ trợ từ phía Nhà nớc.
Vai trò của vốn thể hiện việc đẩy nhanh quá trình sản xuất nh: sản xuất kịp
thời vụ, đẩy nhanh quá trình tái sản xuất thúc đẩy sản xuất thâm canh, làm tăng
năng suất cây trồng vật nuôi, đa quy mô sản xuất đến tối u. Vai trò này của vốn
xuất phát từ đặc điểm của sản xuất nh tính thời vụ làm cho quá trình luân chuyển
vốn có nhiều phức tạp. Ví dụ trong sản xuất nếu trang trại không tiêu thụ đợc sản
phẩm hay cha tiêu thụ đợc thì sẽ rất khó khăn cho quá trình sản xuất tiếp theo, nếu
có đủ vốn trang trại có thể chăm sóc cây trồng vật nuôi đầy đủ chất dinh dỡng làm
tăng năng xuất, tăng chất lợng sản phẩm.
2. Đặc điểm của vốn sản xuất trong các trang trại
Sản xuất nông nghiệp là lĩnh vực sản xuất gắn liền với các điều kiện của tự
nhiên nh: thời tiết, khí hậu, sản xuất diễn ra trên không gian rộng lớn: đối tợng sản
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368
xuất là những cơ thể sống. Do vậy vốn sản xuất của các trang trại có các đặc điểm
sau:
+ Trong vốn sản xuất của trang trại có thể chia thành vốn cố định và vốn lu
động, trong đó vốn cố định bao gồm: t liệu sản xuất mang tính sinh học và t liệu
sản xuất mang tính kỹ thuật. Trong đó t liệu sản xuất mang tính kỹ thuật nh: Máy
móc, thiết bị, nhà xởng: t liệu sản xuất mang tính sinh học: gia sức kéo cầy, bò
sữa, gia súc sinh sản... đối với t liệu sản xuất này trong tổ chức sản xuất cần phải
chú ý tới chế độ chất dinh dỡng, khẩu phần thức ăn ngoài phần phục vụ cho duy trì
còn đáp ứng yêu cầu sản xuất do vậy trong tổ chức sản xuất cần chú ý sau:
Để cho các t liệu sản xuất sinh học hoạt động hiệ quả phải chú ý tới chế độ
chất dinh dỡng, cung cấp đầy đủ.
Các t liệu sản xuất này không thể thay thế các bộ phận khi cần thiết nh các
t liệu sản xuất mang tính kỹ thuật.
Trong tổ chức sản xuất các tài sản cố định này không phải khấu hao nh các

tài sản khác.
6
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Các tài sản loại này mẫn cảm với thời tiết do vậy trong tổ chức sản xuất
phải cần chú ý chế độ chăm sóc, chuồng trại.
- Trong sản xuất nông nghiệp chu kỳ sản xuất dài và tính thời vụ một mặt
hàng cho sự tuần hoàn của vốn và sự luân chuyển vốn chậm chạp, kéo dài thời
gian thu hồi vốn dài, khả năng rủi ro của vốn là cao, trong sản xuất cần một lợng
vốn dự trữ lớn .... Để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cần chú ý một số điều sau:
+ Phải đa dạng hoá các loại cây trồng vật nuôi theo phơng châm lấy chăn
nuôi dài để đảm bảo nâng cao vòng quay của vốn để nâng cao hiệu quả sử dụng
vốn.
+ Đối với các t liệu sản xuất mang tính kỹ thuật thì phải đa dạng hoá công
dụng không để máy nghỉ làm ứ đọng vốn.
- Trong sản xuất nông nghiệp phụ thuộc vào điều kiện khí hậu thời tiết...
ngoài ra còn phụ thuộc vào thị trờng nh giá cả... nên rủi ro trong vốn sản xuất là
rất lớn, lợi nhuận thấp ngay trong quá trình sử dụng vốn cũng phụ thuộc rất nhiều
vào điều kiện tự nhiên nh khi ma nhiều thì khả năng bón phân vô cơ cũng phải hạn
chế khả năng sử dụng thuôc trừ sâu cho cây trồng lớn.... làm cho quá trình dự trữ
7
Website: Email : Tel : 0918.775.368
vốn trở nên hết sức phức tạp. Do vậy trong tổ chức sản xuất các trang trại cần chú
ý sau:
+ Trang trại luôn có một khoản vốn lu động
+ Phải có quỹ bảo hiểm đề phòng cho những tình huống rủi ro trong quá
trình sản xuất.
- Trong sản xuất có một bộ phận sản xuất của nông nghiệp nh: cây con
giống không qua lu thông mà đợc chuyển trực tiếp làm t liệu sản xuất. Do vậy
vòng tuần hoàn của vốn có thể đợc chia thành vòng tuần hoàn đầy đủ và không
đẩy đủ.

Vòng tuần hoàn không đầy đủ là vòng tuần hoàn của mộ bộ phận vốn
không đợc thực hiện ngoài thị trờng mà đợc tiêu dùng ngay trong nội bộ các trang
trại.
Vòng tuần hoàn đây đủ yêu cầu vốn lu động phải trải qua tất cả các giai
đoạn của sản xuất trong đó có giai đoạn tiêu thụ sản phẩm. Hiện nay ở Việt Nam
8
Website: Email : Tel : 0918.775.368
hầu hết các trang trại cha hạch toán đầy đủ chi phí của quá trình sản xuất nên cha
đánh giá chính xác hiệu quả của quá trình sản xuất, cần chú ý các điểm sau:
+ Trong sản xuất phải hạch toán chính xác đầy đủ chi phí sản xuất và doanh
thu.
+ Nâng cao trình độ hạch toán kinh tế cho các chủ trang trại.
2. Các nguồn hình thành nguồn vốn phát triển kinh tế trang trại
- Nguồn vốn đầu t từ ngân sách của Nhà nớc
Nhìn chung giai đoạn từ 1991 2000 vốn đầu t phát triển nông nghiệp,
nông thôn ớc đạt 65,2 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 10,5% trong tổng nguồn vốn
đầu t xã hội. Trong giai đoạn từ 1991 1995 là 8,5% trong tổng nguồn vốn đầu
t, từ 1996 2000 là khoảng 11,4%, tốc độ tăng vốn đầu t trong 5 năm từ 1996
2000 là 21%. Vậy nhà nớc đã có sự đầu t cao hơn cho nông nghiệp nói chung và
cho kinh tế trang trại nói riêng, đặc biệt là 2 năm gần đây vốn đầu t cho nông
nghiệp nông thôn tăng lên 15% trong tổng số vốn đâù t cho xã hội. Nguồn vốn này
chủ yếu là đầu t xây dựng cơ sở hạ tầng, trong đó tỷ trọng vốn đầu t cho thuỷ lợi
9
Website: Email : Tel : 0918.775.368
chiếm phầm lớn. Ngoài ra nhà nớc còn đầu t cho nông nghiệp qua tín dụng u đãi
hỗ trợ cho nông dân của các chủ trang trại. Cụ thể nh:
Ngày 22 9- 2000 Thống đốc Ngân hàng Nhà nớc Việt Nam đã kịp thời
ban hành quyết định số 423/2000 NĐ - NHNN về chính sách tín dụng ngân hàng
đối với các trang trại và có hiệu lực thi hành từ ngày 7 19 2000. Theo đó các
trang trại trong ba khu vực: Miền núi, Hải đảo, vùng đồng bào khơ me sống tập

trung đợc giảm 15% so với lãi xuất cho vay thông thờng của các tổ chức tín dụng.
+ Thời gian cho vay phù hợp với thời gian sinh trởng và phát triển, thời gian
thu hoạch tiêu thụ của cây trồng vật nuôi phù hợp với thời gian khấu hao tài sản cố
định. Thời gian thuê và khả năng trả của chủ trang trại. Mức vay ngắn hạn là 12
tháng dài hạn là 6 tháng, vay từ 20 đến 50 triệu đồng không phải thế chấp nhng
phải có phơng án kinh doanh khả quan hiệu quả và nộp giâý chứng nhận quyền sử
dụng đất không có tranh chấp.
Ngày 2 1 2001 Thủ Tớng Chính Phủ lại tiếp tục có ban hành quyết
định số 02/ 2001/ NĐ - TGG về chính sách hỗ trợ phát triển đối với trang trại nh
các dự án sản xuất nông nghiệp. Nhà nớc đang dự kiến dành khoảng 1149 triệu
10
Website: Email : Tel : 0918.775.368
USD cho quỹ hỗ trợ đầu t phát triển nông nghiệp nông thôn đến năm 2001. Ngoài
ra nhà nớc đã có nhiều chính sách khác hỗ trợ cho nông nghiệp nông thôn nh:
Chính sách 135 về xoá đỏi giảm nghèo, chơng trình 327 phủ xanh đất trống đồi
trọc, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp... Nhìn chung nguồn vốn đầu của Nhà n-
ớc chủ yếu tập chung vào việc xây dựng cơ sở hạ tầng và có ý nghĩa rất quan trọng
cho sự phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn nói chung và kinh tế trang trại
nói riêng.
- Nguồn vốn tự có của trang trại
Đây là nguồn vốn chủ yếu nó đợc tích luỹ trong nhiều năm của các trang
trại đặc biệt là từ nghị quyết 10 tháng 4 năm 1988 của TW sản xuất nông nghiệp
bắt đầu có sự phát triển ngời nông dân sản xuất đi vào sản xuất thâm canh quy mô
ngày càng tăng đầu t lớn vào các vùng sản xuất hàng hoá chuyên canh nh: Sản
xuất lúa gạo ở Đồng Bằng Sông Cửu Long, sản xuất cà phê ở Tây Nguyên: vải
thiều ở Lục Ngạn Bắc Giang. Nhiều nơi đã phát triển đàn gia súc, gia cầm với quy
mô lớn nh ở các vùng ven đô với nguồn vốn tự có là chủ yếu và ngày càng tăng
dần cùng với các chính sách phát triển của Nhà nớc.
11
Website: Email : Tel : 0918.775.368

Nguồn vốn đầu t của doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế cũng đang
góp phần quan trọng thúc đẩy quy mô tăng trởng kinh tế ở các vùng phát triển
kinh tế hàng hoá tập trung. Phơng thức đầu t chủ yếu là ký kết hợp đồng bao tiêu
sản phẩm, hỗ trợ các yếu tố đầu vào nh: công nghệ sản xuất, cây con giống, thức
ăn, phân bón... ở Việt Nam mô hình tổ chức sản xuất của nhà máy đờng Lam Sơn,
Lâm trờng Sông Hậu là những mô hình sản xuất liên kết với các trang trại, hộ
nông dân điển hình là có hiệu. Hiện nay Nhà nớc đang có chính sách khuyến
khích mô hình tổ chức sản xuất này, đây là mô hình sản xuất hàng hoá văn minh.
- Nguồn vốn đầu t trực tiếp của nớc ngoài.
Năm 1987 đến 1994 vốn FDI vào nông nghiệp là 784 triệu USD chiếm
8,2% tổng số FDI Việt Nam tỷ lệ vốn thực hiện do sức hấp dẫn đầu t cha cao.
Trong những năm vừa qua nhà nớc đã có nhiều chính sách khuyến khích thu hút
đầu t nên dòng vốn đầu t này vẫn tăng. Cụ thể năm 1998 có 225 dự án với 2,3 tỷ
USD chủ yếu đầu t tập chung vào trồng và chế biến cao su, cà phê, chè, mía đờng,
chăn nuôi gia súc, gia cầm. Hiệu quả sử dụng vốn FDI cũng đáng khích lệ: năm
12
Website: Email : Tel : 0918.775.368
1997 doanh thu của các dự án là 60 triệu USD lợi nhuận là 30 USD, hàng năm giải
quyết đợc hàng ngàn việc làm.
- Ngoài nguồn vốn đầu t trực tiếp hàng năm còn có nhiều dự án đầu t gián
tiếp của các tổ chức kinh tế và chính phủ các nớc phát triển đầu t vào nông nghiệp
nông thôn. Nguồn vốn này chủ yếu đợc đa vào xây dựng cơ sở hạ tầng và đợc đa
vào nguồn vốn tín dụng u đãi cho các hộ và các trang trại.
3. Những nhân tố ảnh hởng đến quá trình sử dụng vốn trong các trang
trại.
- Sản xuất nông nghiệp gắn liền với các điều kiện tự nhiên quá trình tổ chức
sản xuất diễn ra trên một không gian rộng lớn đối tợng sản xuất lại là những cơ thể
sống mẫu cảm với điều kiện của tự nhiên. Đây là những nhân tố mang tính khách
quan, với trình độ khoa học công nghệ nh ngày nay thì sự khắc phục của con ngời
vẫn còn rất nhiều hạn chế đặc biệt là trong ngành trồng trọt và ngành chăn nuôi

trồng thuỷ sản trong thực tế nhiều mùa ma bão lũ lụt đã làm nhiều trang trại nuôi
trồng thuỷ sản nhiều vờn cây ăn quả bị thất thu ví dụ điểm hình là năm 1997 sản
xuất nông nghiệp gặp nhiều khó khăn. Những nhân tố này làm cho quá trình quản
13
Website: Email : Tel : 0918.775.368
lý vốn có nhiều phức tạp nh quá trình sử dụng máy móc thiết bị phụ thuộc vào
điều kiện tự nhiên, sử dụng máy móc không đợc liên tục nh trong các ngành nông
nghiệp. Do đó hiệu quả sử dụng máy thờng không cao. Ngay cả quá trình sử dụng
vốn lu động thờng biến động hết sức phức tạp nên khả năng thu hút vốn đầu t vào
nông nghiệp không cao. Để khắc phục bớt những rủi ro trong quá trình sử dụng
vốn các trang trại cần chú ý một số vấn đề sau
+ Đối với các loại máy móc thiết bị nh máy làm đất các loại máy thu
hoạch, gieo trồng.... cần nâng cao hiệu quả sử dụng bằng cách bộ phận phát lực đ-
ợc sử dụng kết hợp với nhiều loại máy công tác trang trại có thể kết hợp sản xuất
với làm dịch vụ vụ phụ các hộ nông dân hay các trang trại khác.
+ Để giảm bớt rủi ro trong sản xuất cần đa dạng hoá các loại cây trồng vật
nuôi.
+ Các đơn vị sản xuất cần có quỹ dự phòng khi có rủi ro xảy ra nh tham
bảo hiểm cho cây trồng vật nuôi chích một phần lợi nhuận thành lập quỹ bảo hiểm
cho doanh nghiệp.
- Những nhân tố kinh tế cũng ảnh hởng đến quá trình sử dụng vốn.
14