role-play – một phương pháp dạy học thú vị

Role-play – một phương pháp dạy học thú vị
Ứng dụng các vở kịch vào giờ học là một phương
pháp khá hiệu quả đặc biệt là đối với các lớp học
tiếng Anh. Các học viên được yêu cầu sắm những vai
có thể quen hoặc không và có quan hệ tương tác với
các nhân vật khác trong một tình huống văn hóa xã
hội nào đó.
Dưới đây chúng tôi sẽ cung cấp cho các bạn quá trình
từng bước một để thành công trong phương pháp
giảng dạy này.

Bước một - Tạo tình huống kịch:

Đầu tiên bạn cần chọn tình huống cho một đoạn kịch
bất kỳ. Điều quan trọng là phải dựa trên nhu cầu và
sở thích của học sinh và đem lại cho học sinh cơ hội
luyện tập những gì được học trên lớp. Bên cạnh đó,
vở kịch đó cũng cần hấp dẫn để thu hút các học viên.
Để học viên tự lựa chọn tình huống cho mình cũng là
một cách hay. Chúng có thể tự nghĩ ra những đề tài
mà chúng thấy quan tâm hoặc được lựa chọn đề tài
tương tự một loạt các tình huống cho trước.
Những tình huống đó có thể xuất phát từ những tình
huống trong cuộc sống đời thường, từ nội dung một
cuốn sách hoặc một bộ phim v.v. Từ những khác biệt
về văn hóa, bạn hoàn toàn có thể dựng một vở kịch
hiệu quả.

Bước 2 - Phát triển nội dung:

Trên bối cảnh của vở kịch, bạn cần phải đưa ra những

ý tưởng để phát triển tình huống của câu chuyện. Tuy
nhiên lời thoại như thế nào còn tùy vào khả năng nói
Tiếng Anh của sinh viên. Bạn có thể đơn giản hóa
cho phù hợp với trình độ sơ cấp hoặc cho đóng kịch
về những vấn đề phức tạp hoặc xung đột lớn hơn đối
với trình độ trung cấp hoặc cao hơn. Như vậy học
viên bắt buộc phải nói. Để phát triển các mâu thuẫn
và xung đột thì bạn hãy biến hóa những lời thoại
trong kịch bản. Một khi xuất hiện những tình huống
gay cấn thì vở kịch trở nên thú vị hơn rất nhiều.
Chẳng hạn như tình huống đi mua hàng ở chợ.
Những người tham gia có thông tin đối lập nhau. Một
hoặc hai sinh viên đóng vai người mua hàng với một
danh sách hàng hóa phải mua. Trong khi đó người
bán hàng do học viên khác đóng lại không có những
thứ người kia cần nhưng lại có những mặt hàng hoàn
toàn khác hoặc chỉ hơi giống với những mặt hàng kia.

Bước 3 - Chuẩn bị lời thoại:

Bạn hãy dự đoán ngôn ngữ cần thiết phải sử dụng. Ở
trình độ sơ cấp, bạn hoàn toàn có thể đoán lời thoại
của học viên vì chúng rất đơn giản. Nhưng khi trình
độ của sinh viên ở mức cao hơn thì nhiều lúc chính
giáo viên cũng không đoán trước được. Cách tốt nhất
là bạn hãy yêu cầu học viên giới thiệu từ mới trước
mỗi lần đóng kịch.
Ở trình độ sơ cấp, bạn có thể suy luận được khả năng
phát triển của tình huống và dễ dàng làm nó phong
phú hơn. Ví dụ, tình huống của vở kịch là trả lại một

mảnh vải cho cửa hàng. Bạn sẽ hỏi những câu như
“Trong tình huống này bạn sẽ nói gì với người bán
hàng?”, “Người bán hàng sẽ nói gì?” và viết ra những
gì học viên nói lên phía phải của bảng. Còn bên trái
của bảng là những cụm từ cần thiết mà sinh viên phải
trả lời như “Liệu khách hàng có thể nói theo một cách
khác được không?”, “Ngoài ra người bán hàng có thể
nói gì nữa?” Cách giới thiệu từ mới này sẽ làm cho
sinh viên tự tin hơn trong khi đóng kịch.


Bước 4 - Chuẩn bị thông tin:

Các học viên cần được cung cấp đầy đủ thông tin về
vở kịch đặc biệt là những đoạn mô tả vai để chúng có
thể yên tâm đảm nhận vai của mình. Ví dụ, trong
cảnh ở ga xe lửa, bạn cần phải cung cấp thông tin có
liên quan đến: thời gian và điểm đến của tàu như thế
nào, giá vé ra sao. Trong một lớp học ở trình độ cao
hơn và một tình huống cũng phức tạp hơn tốt nhất là
nên chuẩn bị một tấm thẻ bao gồm tên, tuổi, tính
cách, sở thích hoặc ước mơ của nhân vật trong
chuyện.
Việc mô tả vai một cách kỹ càng giúp học viên phân
biệt được các nhân vật. Nên dùng ngôi thứ hai hơn là
ngôi thứ ba. Nếu một vai có gặp rắc rối nào đó, bạn
hãy chỉ mô tả vấn đề và để tự học sinh tìm cách giải
quyết.

Bước 5 - Phân vai:

Bạn có thể yêu cầu cả lớp xung phong đóng kịch
trước lớp nhưng thông thường là nên phân vai từ
trước cho mỗi học viên. Với trình độ sơ cấp, giáo
viên có thể đóng một trong các vai để làm mẫu. Đôi
khi bạn cũng có thể giao việc đóng vai như một bài
tập về nhà. Chúng sẽ tìm hiểu trước các từ và cụm từ
có nghĩa, chuẩn bị lời thoại và sau đó cùng nhau diễn
kịch trong giờ học tiếp theo.
Một lớp có thể được phân ra thành một hoặc một vài
nhóm diễn kịch. Nếu cả lớp là một nhóm thì cần phải
giữ lại một số vai phụ mà bình thường có thể không
dùng đến nếu trong lớp có ít người hơn dự tính. Nếu
trong kịch bản có quá ít vai thì có thể giao 1 vai cho 2
học viên, trong đó một người sẽ nói những suy nghĩ
bí mật cho người kia. Nếu lớp được chia thành vài
nhóm diễn kịch, thì giáo viên khi quyết định phân vai
phải cân nhắc đến khả năng và tính cách của từng học
viên. Ví dụ một nhóm mà toàn học sinh nhút nhát thì
hẳn sẽ không thể thành công. Tóm lại, sự tương tác
đạt hiệu quả tối ưu khi giáo viên để cho học sinh làm
việc trong cùng nhóm với bạn của mình.
Dù có tham gia vào phần diễn kịch hay không, thì vai
trò của người giáo viên cũng hết sức quan trọng. Họ
phải là người lắng nghe và lưu ý những lỗi mà học
viên mắc phải có thể là về từ vựng hoặc ngữ pháp.
Đây sẽ tư liệu để giáo viên tham khảo và chuẩn bị
những bài luyện tập lần sau. Một điều quan trọng nữa
là bạn không nên cắt ngang câu chuyện bằng việc sửa
lỗi để tránh tình trạng làm học viên mất hứng.

Bước 6 - Kết thúc:

Khi phần đóng kịch đã hoàn thành, một chút thời
gian để thâu tóm lại nội dung câu chuyện cũng vô
cùng bổ ích. Điều này không có nghĩa là chỉ ra lỗi sai
và sửa. Sau vở kịch, hẳn là học viên rất hài lòng với
chính bản thân chúng, chúng cảm thấy rằng vốn khả
năng ngoại ngữ của mình đã được sử dụng vào một
công việc khá phức tạp và bổ ích. Cảm giác hài lòng
này sẽ biến mất nếu bị giáo viên sửa lại từng lỗi một.
Học viên dễ bị kém tự tin hơn và không hào hứng
đóng các vở kịch khác nữa. Ngoài ra bạn cũng có thể
hỏi ý kiến của các học viên về vở kịch và khuyến
khích những ý kiến đóng góp. Mục đích ở đây là để
thảo luận những diễn biến của vở kịch và ôn lại
những vấn đề chúng đã từng học. Cùng với việc thảo
luận nhóm, bạn cũng có thể phát phiếu câu hỏi để
đánh giá hiệu quả.
Tóm lại, đóng kịch là một phương pháp khá hay
trong việc dạy học tiếng Anh. Vở kịch càng thú vị
càng lôi kéo được nhiều thành viên tham gia. Điều đó
cũng đồng nghĩa với việc bạn có thể xây dựng trong
chúng niềm yêu thích học tập và từ đó đạt được kết
quả cao hơn.


Source: Tố Tâm

ctv_edu022